장음표시 사용
191쪽
rto Varia Exercitationes henda fides, num computationi quae fit a padiruian alteri quae 1 sebre fit. Quod si aliquando:accidat, ut dies in quo sebris corripit sit decretorius ut accidit Philini uxori,quq decimo quarto a partu die febri citare incaepit nulla tunc ipmporis est difficulaetas, simul enim dies partus &,diessebris mica numeratione computantur .l Atque haec mihi videtur vera doctrina , .& Hippocratis menti consona r siquis enim eius historias peruolutauerit,reperiet eum modoci febre cipisse iam merare, prout sese illi offerebat occasio loquedistamqua in re in qua nihil intererat si sicut sic loqueretur. Costat ergo diuinum Senem in prognosticis numerationem appartu exodidiendam esse, recte dixisse , recte etiam ab eodem numerationem a febre suisse factam .hΑpartu quidem tamquam peculiati numerandi ratione , quae parturientibus debetur, a febre autem raῖione communi,in qua omnes febri
citantibus conueninnt . in i i Exercitatio de tempore lochi s expur- .
DEscrimen estinter serasamis idest men strua idest puerperia seu puris gationes;quae fiunt a partu quoesilla singulis
contingunt mensibus, &di retineantur mora
bos quidem gignunt,ut plurimum longo haec
192쪽
Melea. autem si diminute exierint morborum acut rum , & lethalium sunt incausa. Huius rei non aliunde ratio est petenda quam eY alimonia istus, quae ex potiore sanguinis paseest: nam ut Galenus ait 'meliorem sanguinem ad se idy ε tiatus nutrimenti causa alliciens, relinqtae νοῦ. t t'
deteriorem, causa est, ut praegnantes prauis humoribus repleantur. Igitur post partum . euacuationem; celebrem molitur natura , cui magna Vis infertur si talis purgatio retinea
Tempus euacuationi a partu destinatum, Hippocrates, fi sana sit mulier & masculum peperit, triginta dierum esse ait, si iaminam U'duorum & quadraginta. Nihilominus admittit ex partu lamitast vigesimo quinto die , &partu masculi vigesimo extra periculum esse . Idem in libello de natura pueri ex hoc pra scripto purgationis spatio argumentum accipit ad probandum praescriptum dearticulationis tempus siquidem ait. Haec propterea produxi videlicet periculum ex suppressalochiorum purgatione ) Vt ostenderem quod in pueris membrorum discretio longissima contingit,insae mella in quadraginta duobus die-hus,in masculo in tri ina in umetoestisus gario a partu,quarin femella iam quadragin F ta duobus diebus: n masculo in triginta, tui
193쪽
I81i Vatria Exercitationes nem rependi, necessitatem vero huius talio. nis non nobis demonstrasse. verum quidem est, quod ipse ait, primis diebus ubi genitura in uteros illapsa est, paucissimum sanguinem a muliern in uteros venire deinde copiosiorem;si enim aceruatim. y& multus semel venuret genitura spiratione habere non posset, sed sanguine multo accedonte suffocaretur. Uerum etiam esse viceversa fieri in purgation, bus ; na sicut in de articulationibus prius pamcus concurrit sanguis, postea copiosior, scecotrario in purgationibus, prius copiosior es-
fluit,postea vero parcior.Caeterum non video quomodo unus euentus. alterius necessitatem
afferre potest. Existimo tamen Hippocratem aliunde articulationem firminae longiore tempore fieri masculi breuiore didicisse. Ut autem aliquam praefixi termini dieria probabilitatem inuetis retiad conuenientiam confugisse, tua inter asfluxum sanguinis ad uterum, & effluxum eiusdem ab eodem esse debet. Cum vero effluxus ab r*xo lit manifestior,quam assuxus in viorum ab eo, quod magis manifestum est argumentum coniecturam potius accipere voluit. . sed dissicultatem nobis ingerit Galen. qui Cap., de sermatione istus sic ait. Non enim 'tilus, solutionis,neq; egre sus in pacem.praefinitus tem nus est. Mod ab Aristotele potuit accitare:
194쪽
cum enim conceptio, consormatio , persecta articulatio partus,secundum portionem suam
successive fiant, multiplex pariendi tempus
multiplex etiam conformationis , di articulationis tempus nobis ostendit . Esse autem homini datum multiplex istud pariendi tempus
constat. quem sequitur Albertus Magnus porro cum incertus sit numerus dieru: quibus for . Aib.ά. matur istus, vel dicendum est incertum quoque esse lochiorum purgandorum spatium,vel Li. non admittenda Hippocratis argumentatio sumpta ex similitudine, aut proportione inter tempus, consormationis, di tempus expurg tionis. Caeterum nulla nos ratio cogit recedere ab Hippocratis ratione, qui summo in puerperij te pus voluit insinuare, ita tamen, ut terminus non sit omnino praefixus, sed cum aliqua lat, tudine . Igitur in tempore post partum considerare libet triplicςm statum, unu necessariae purgatronis,& iste ad summum primis septem diebus, in ijs, quae malaulum pepererunt, ubi autem tamina peperit, quatuordicim diebus, quod sacra pagina nos docet, nam mulierem quae ma se ulum peperit i auriundam esse ait se. Se iue x ptem diebus iuxta dies separationis mestruae, sin autem pepereritis minam immunda erit duabus hebdomadibus iuxta ritum fluentis menstrui.Ηiche prsfixus est terminus,ut aliter fieri nequeat λ profecto non poterat omnibus M 4 vnuS
195쪽
i 8 Varia Exercitationes unus terminus infallibilis assignari r quippε
aliae alijs magis sanguineae sunt, copiosius nutrite, verno tempore, as ut semel dicam multa concurrere possunt circunstantis, quae purgationem augent, aut minuunt . Cum autem lex una Vniuersis promulgada foret, acceptus est ille numerus dierum,qui frequentiore it& ra tioni magis accomodatus. Merito ergo Rod ricus de Castro a Mercuriali &Cordaeo disceradens Hippocratis sententiam uniuersalem noesie attinam Belgae, & Geritianae, & quaecumque in illis vivunt regionibus, ubi iam inae validius exercetur breuiore quidem tempore, &maiore quantitate salubrius expurgantur, is-pe ad octiduum duntaxat , ut plurimum ad quindecim dies,quem apello purgationis unimus septimanae in partu masculi,duarum in paratu iaminae ; cur semina plures postillet dies
mox dicetur . Secundus terminus est periculi, quem Hippocrates ait in partu masculi esse viginti di rum, in lamina autem dierum viginti quinque intra huc terminum puerpera in periculo versatur, ut si aliquos committat errores, nbia id fiat sine magna noxa , ac proinde intra hoc tempus sibi mulier summopere debet ca uere, quippe adhuc uterus ex dabore partus, praua habet dispositionem. Si autem quaeratis cur in hoc termino exiguam constituit distantiam a partu iam inae ad partum mascuis. Responde bo
196쪽
bo periculum iam esse expurgationii mensu ha: quippe die vigesimo,& vigesimo primo solis expurgatam mulierem esse constat , sed est prχ cedente labore, qui licet aliquantulum maior fuit in exclusione tamine, quam macil quippe 'mas sortius se ipsum adiuuat9 nihilominus paucorum dierum Differentiam isthi elabor afferre potest . Itaque intra hunc secundum terminum,non adhue licet sanguine mi tete ex brachio,nisi in ma xime urgente neces sitate, hoc est in pleuritide, aut peripneumo nias aut simili aliquo morbo acuto, in quo tamen praemittenda est venae sectio ex talo , & si necessitas augeatur,sitq; omnino necessariumsad axillarem brachij aceedere, non contem
nendus eis status puerperii, sed dum sanguinis missio fit ligaturis , aut cucurbitulis cruribus
applicitis curandum est, 't sat retractio, in dicamentum autem purgans in hoc statu valde periculosem esse solet:quippe adhue agita
Tertius teminus,quem diuturnissimae pudigationis appellat Hippotrates; est in ijs, qua filium pepererunt dieram triginta, in iis, quae
taminam dierum quadraginta duorum. Sacra pagina seestriorem terminum 'nacta masculo triginta tres dies assignauit, tam in E duplum , hoc est sexaginta seχ . Iu hoc vitimo termirno, quamuis lain lochia non sint velut a victima
197쪽
i 6 Variae Exercitationes crates ; nihilominus adhuc uterus se se ex pui, gati & circa omnimodam munditiem natura satagit. Ultra hunc vltimum terminum mulieriam extra domum ςxire,& solita munera obire potest, quod si acuto morbo corripiatur, nulla pr*cedςntis partus r4tio h betur. Imo an hoc termino medicatio, si necessitas post let, concedituri sin minus his diebus peractis potoriti & purgante medicamento uti, atque etiam balneis N 0mni prorsus curationi 1ncumbere .
Sed adhuc remanet explicandum cur Hippocrates inter tempus formationisi& tempus purgationis proportionem dare volpit λ Ad quod quassitum, altius repetito Oxordio, respondendum est, & in memoriam reuocanda
id quod Hippocrates in libello de carnibus, leti de principijs scriptum reliquit, vitam scilicet hominis septem dierum esse, ubi multos euentuS narrat, qui septimo dierum hebdomarumve numero apparent, plures alios addunt aliqui, adeo ut sint, qyj dicant, Do ptimum maximum hunc numerum in deliti)s habere. Citerum numerus iste aliquandQ vi einis suis virtutem solet praestare, undς non lottam in septimo ed epiam circa se humum res magna: euenire dicantur. Iam erg0his inteliligetis, formationis, qua: actio pi seu tui maeit, tempus debere per septennariuria nume rum inquiri, &eodem modo per septenarium
198쪽
Medica. I 87 etiam purgationem,criticis euacuationibus in morbo factis, respondere debere. Habetis ergo tam Hrmationem ktus quanatochioru expurgationem per septimanas fieri. Pergite ergo considerando is mineum istum tardius estormari, quonia a minore calore fit,
si a minorei calore seminae conformatio est, sane ex hac conserinatione plura relinquenturexcrementa, si relinquentur plura excrementa ex uni na,quini ex masculo,plures expostulat dies expurgatio lochiorum ex set mina quam ex masculo. Tunc concludite in hunc modum ad Armatione istus iaminei tempus mensuratur per septimanas, est diuturnius, quam tempus masculi, similiter etiam ad expurgationem lochiorum ex partu iaminei tus per septimanas inquiritur tempus, estque diuturnius, quam expurgatio partus masculini ; igitur utrobiq; est eadem rati ac pron e-rea Hippocrates ut supra diximus)ex manifesto purg'rionis tempore, argumentum sun -pfir, ad id quod esst occultum nempe tempus
Sed adhuc poterit aliquis dicere hoc in genere qVide verum esse, nempe tam formationis,qua na purgationis tempus mulieri,quae *minam peperit longius esse, & per septimanas numerari, Hinc tamen no colligi eundem dierum formationi, & expurgationi deberi. Cui respondere oportet, eligelos esse tam forma tioni
199쪽
1 8 8 Varia EYercitationestioni quam purgationi dies magis celebres,ac
proinde cum utrobique debeant esse circa numerum septenarium, utrobiqi semineo situi plures quam masculo, non est cur dubitemus recte factam esse comparationem inter dies formationis & dies purgationis, Accipitur ergo primus terminus ex primo septiliario, si masculus est latus,sin tamina exsecudo; sunt autem dies celeberrimi septimus di decimus quartus. Accipitur secundus si masculus est istus ex die vigesimo celeberrimo quice & qui, ut inferius dicemus ex tribus constat septimanis; si istus est is mineti s transcurrit ad vigesimum quintum, qui numerando ex vigesimo inclusiue sextus est, ac proinde affinis septimo, esiicietq; quatuor fere septi madas. Accipitur tertius terminus anticipate quidem in setu masculinnempe die trigesimo,qui inter iudicatorios numerandus est,ex Galerni sente' . ph 36 tia. Si enim includamus numeros ex quibus septimanae computari incipiunt, perfectae septimante accedit,si vero istus sit is mineus accedit ad diem quadragesimum secundum, quo nullus celebrior est: quippe in eo computatis. Quae per septimanas fit terminatur.ttaq; quo'niam vigesimus primus easdem habet vires, quadragesimus fecundus easdem etiam habere debet, de quadragesimo autem, quid dica, nisi cum Galeno in hac die morborum acuto' rum criticos terminari,& principiumsongoru
200쪽
Medica. I 80 esse λ atq; ideo,ut Galenus ait,post quadramum omnes languent coctione potius, & abscessibus;quam per excretiones morbos finie-tes; & Hippocrates steste eodem Galeno) hos dies,qui post quadragesimum sunt, omnes co- temnere videtur. Denique poli quadragesimum iudicia solui dixit,idem Galenu S eodem C. D.
libro . Ut Exercitatio de curatione Coacta.
Solent barbari curationem c uidere, quandam appellantes regularem , aliam vero coactam; regularem vocant eam, quae iuxta artis regulas fit, coactam vero quando imminenti periculo medicus Totus incumbens non ad causam morbi,sed aduiolentia sympto ma-tis,respicit. teritiamen aliquis hanc diuisionem,distinctionemve parui sacere.Nam in curatione illa,quam coactam vocant,occurritur ei quod magis urget,at hocmon est extra artis regulas operari:quippe ab urgentibus indicationem summi consentaneum est, &'a Caleno G l. 7.mem nobis traditum. Nam aifcctus Unde primum, Glaucitate maximeque imminet homini periculum, hic in medio.
primus curari debet; Flane doctrinam multis illu strat exemplis.
Deinde cum ad diuersa, & pene contraria G. Q meth. incuratione diuellimur,vera methodusa Ga- S i leno traditanos docet,ute indicationes eli- Sa- -