장음표시 사용
61쪽
so Vae, Exercitationes ut quae eius fuerit sententia, magis diuina quam cognoscere possimus: neque enim unis quam se de hoe, aut de illo Erysipelate loqui declarat, quod saltem facere debuisIet, quan-
2zzi do omnino in Erysipelate sanguinis missione
Glaucie.a. prohibet, quae quidem, ut in mere bilioso non conuenit, ita in alio quod ex sanguine tenuisesimo fit, aut in bile sanguini feruentissimo admixta,recte administratur. Imo vero,cum exsanguine per ulteriorem excalfactionem fiat
bilis semper etiam in Erysipelate bilioso
parca sanguinis missio conserre poterit veluti refrigerans auxilium ; neque vero , si parce sanguis mittatur, timere possumus,bilem reddi , sine starno. nam satis adhuc sanguinis, &magis refrigerati relinquitur a quo bilis queat refrenari. Exercitatio de paraphrenitide ex consensu divisagmatis.
PHrenitis inflammatio est cerebri , aut
membranarum eius; Vtrum vero inflammationis nomine phlogosin, hoc est, flammea dispositionem, an abscessum necessario sit -- cipiendum, & de alijs ad phrenitidis naturam spectantibus, alibi pertractandi occaso dab, tur. Nunc eam a paraphrenitide distinguere duntaxat est animus;distinguitur autem,quia phrenitidis est affectus iam incerebro , aut
62쪽
. Medica. Frmembranis factus, licet prius per contensum inceperit ; ita, qt, licet prius per sympathiam sit exorta, non dicatur tamen phenitis, nisi
postquam iam est pex idiopathian. At paraphrenitis per coissensium duntaxat est, di deli
Dignoscitur phrenitis a delirio, seu paraphrenitide inprimis serocitate, quippe ut Galenus ait,quae calidis febribus sunt desipientiae si x. ferocitatem non habent, sicut phreniticis apia 'φβ'pellatis id inest. Cuius rei haec potest afferri
ratio, quo maior adustio in contentis cerebri adest, eo maior sit furor, in phrenitide autem vera, maiorem patitur adustionem humor in cerebro existens, quam sit calor suliginum illuc ascendentium. Secundo, discernere pos-1umus phrenitidemi paraphren itide, perpetuita te delirii, Quippe in phrenitide deliriu est continuum,in paraphrenitide non item issed in
augmento sebris delirium acceditiquando Ve' G.saoe.acro remittitur calor,remittitur etiam, aut tolli- Cc 3- ω α.xur delitatio id quod Galenus confirmat. VNM ς ηἰ Caeterum hoc signum non est infallibile , t quamuis aliquis possit dicere i m febre contianua , licet febris semper adsilinon tamen semper tanta adest fuliginum, aut caloris trasinis sio ad caput,qitanta sudiciat ad concitandum delirium potissimum in declinatione, in qua adest quidem febrilis calor, nec deest ascensus fuliginum; nihilominus tamen paucitas facit,
63쪽
s a Varia Exercitati esui arger non cogatur delirare: quamuis, i quam, hoc sid verum, nihilominus possunt albquando, vel in ipsa declinatione febris, suligianes non solum moueri per ambitum corporis; sed etiam ad caput, & tunc non remittetur delirium, licet sebris remittatur . Respondet, hoc non tollere quominus dicamus delirium paraphrenitidis remitti ad remissionem febris, nam in eo casu , cum scilicet multae fuligines calidae etiam in rimissi'- ne febris remittuntur ad caput,non dicitur se-bris in cerebro remissa, sicut neque calor. Sed nimis late febris nomine vult uti, ut scilicet febres appellet intemperantias calidas cuius, bet membri .: At cum simpliciter & sine addito febrem dicimus,eam intelligimus, qui procedit a corde. Et sic remisso hoc uniuersali assectu licet cerebrum adhuc suam caliditatem seruet semper dicitur febris remitti. Deinde si ista expositio reciperetur,quae nam differe tia esset inter veram phrenitidem & paraphrenitidem non ne etiam phreniticorum febres tertianarias habent exacerbationes Zmaxime fiunt quippe a bilioso humore. Iam ergo in vera phrenitide erit febris remissa, &delirium dicetur remanere propter calorem remanentem in cerebro, quod quidem verum est, & si eodem modo dicetur de paraphren, tide nulla erit inter utramque differentia. sed pergo ulterius & in mentem revoco, febres
64쪽
febres continentes non ne istae possunt esse . cum delirio Θ & tamen non sequuntur remisesionem febris, quia in continentibus nulla datur remissio . Hac ratione conuictus ille confugit ad alia signa , quae simul esse debent, velut est serocitas,de qua superius diximus. Est tamen quod eum arguam, qui cum foteatur delirium posse aliquando, licet a febrependeat, es continuum, unde cogimur ex alijs quaerere an sit vera phrenitis, nihilominusdestrium.ex inflammatione septi transiue Rquod continuum esse omnes admittunt,ille negat.'Pendere a febre, ait ille, &non esse veram phrenitide ex alijs signis cognosci. cupita. 8 nempe quia febris potest esse continens, quae no habeat remissionem secundum quam
etiam;delirium remittatur. At si quaeram, curvIfebre, quae non remittitur, non remittitur
etiam delirium , necessario respondebit, quia non remittitur etiam multitudoduli inu, aut caloris. At dicam ego, non nepotest dari inflammatio in aliqua parte , quae propter aliquas conditiones, siue manisestas, siue occultas tantum habeat cum cerebro commeatum , ut nunquam desinat fuligines satis multas illuc transmittere 3 Certe ille occultam analogiam inter septum & cerebrum, vel non negat, vel saltem impugnari no posse fatetur. Cur igitur non potest delirium exsepto transuerso esse perpetuum, & hoc habere paret- γ D 3 culare
65쪽
ue Varia Exercitationesculare membrum illud , quod autogenum id-
est sui generis esse omnes norunt.
Argumentatur ille sic; sympathia inter duo
membra vel fit , quia ex uno in aliud transmittitur id, quod non oporter, vel quia non transmittuntur fuligines , vel & praeter hos duos modos non datur alius,fit ergo quia transmittuntur suligines, vel calor. at ista duo siue cisepto proueniant , siue ab alia quacumque parte eiusdem naturae sunt. . Duo tamen hic inuoluit omnino reijcienda, videlicet praeter duos sympathiae modos nullum aliuini dari;& fuligines, aut calorem ex quocumq; men
bro transmittantur,eiusdem naturae esse . .
Quod attinet ad primum praeter duos praedictos sympathiar modos alios, conuenit sta ιὸ tu ζrς sabinu reserente Galeno tres modos asterebat ; fit namque consensus, vel propter vicini m, vel propter familiaritatem generis, vel Mopter familiaritatem opetis . Generis
ut quando neruosum cum neruoso ,'arte riosum cum arterioso consentit, operis ut
mammae , & thorax partibus genitalibus Ego ex uniuersa Hippocratis & Galeni doctrina quatuor modos aliter reperio, unum per communitatem vasorum, ut uterus, qui neruorum arteriarumque myriadibus cum scerebro & corde colligatur, alterum propter continuitatem partium, sic labrum tremens vomitiones antecedit, & ventriculi ore vitia-
66쪽
Medis a. uesto accidit in lingua prauus sapor, & balbi alui
profluuio maxime capiuntur . haec inquam . Omnia accidunt propter continuitatem unius tunicae labra, linguam, palatum, esophagum , ventriculum, intestina, vestientis. Tertium propter: rectitudinem tantopere ab Hippo crate celebratam; ideo ex tecoris affectus an guis ex dextra nare egredituri ex sinistra propter lienem, sic etiam hemicranea uniuscuiusiqueP partis capitis ad suum viscus sibi recto
tramite respondens refertur. Quartum propter occultam , quandam analogiam, quam impugnare quidem nemo potest,fateri autem vel inuitus ex effectibus tenetur. Hoc maxime contagio indicari videtur e nec enim eis cur ad morbosum corporis apparatum con fugiatis,nam accidit multoties eos assici, qui bus corpus est valde purum, impura autem corpora non ita, sorsitan ad maiorem reostentiam id referetis, sed robustiora corpora valentius assiciuntur ; quid ergo ista resistendivis iuuat. Quare necessarium est, ut aliquid occultum esse posse inter duo corpora fatea mur, neque pudeat aliquando ad qualitates occultas confugere, sicut enim semper ad eas se recipere philosophum, tamquam ad igno rantiae asylum, turpe quidem est, sie eas omnino velle fugare temeratium valde. Sed videamus quid Galenus senserit, Sa- Ges.s.lse. Rς manifeste delirium ex septo transuetis peria φω -'i
67쪽
s6 Varia, ercitationes petuum dicit,his verbis.Ab aliarum vero pamtium nulla perpetuum delirium procedit, dempto solo septo transuerso, cuius vitio excitatum des,riumparum a continuo distat, adeo ut veteres putauerint hac parte. insammatione affecta, homines phreneticos euadere. Sic ille . caeterum cum
delirium ex septo parum a continuo distare dicat, scrupulum ingessit Carrero, ne forsan , existimauerit habere quidem interruptum d lirium , eos qui propter septum transuersum
inflammatum delirant, sed proximum continuo. Vallesius illud parum expungendum eo se censet. Ego expungendum non censeo,sed dicendum,delirium a septo transiuerso parum distare a phrenitide, quam vocat delirium co-tinuumi , quoniam principaliter continuum est, quippe habet causam in cerebro existentem,parum inquam distare a phrenitide,quoniam feet deliri; continuitas quodammodo. conuenire videatur, nihilominus in alijs non . conueniunt, ut in respiratione, quae in phrenitide est rara. & magna, in delirio ex septo. transuerso inaequalis , nempe si excedat dei, rium, magnitudini & raritati magis proximas si delirium superet,magis affinis frequentiae, si
squaliter,utrumq; malum urgeat,modohanc,
modo illam profert differentiam. Differt ditiam delirium septi transuersi a phreniti-dec, quia cum hypochandrii retractione propter inflammationem fit, in phreniti
68쪽
Medica. 37 autem nil tale accidit .
inatione septi transuersi , ait, in delirabunt ne- pulce ueeefario pulsumque babebunt insigniter durumώ,
itaque etiamparuum . Sic ille. Si igitur necessario, ergo perpetuo . . Erit ramen qui dicat, necessarium & perpetuum esse, ut ex iecoris infammatione delirium fiat , sed quod nam delirium λ non quidem continuum. Verum filegatis verba, quae in sine capitis scripta sunt, vos, ab omni dubio liberabunt. Cum enunparem in omnibus faciat pleuritidem cum infissam matione septi s adiungit, pleuriticos minus quam quibus inflammatum est septum transuersum , delirare. Vnde colligetis delfiriumpie itidis esse minus , hoc est minus c
tinuum in hoc namque magnitudo aut pa
uitas delirij rapectatur. Non est ergo dubitandum in doctrina Galeni, septes transuersi inflammationem cum delirio continuo acci dere, & in hoc cum vera phreniri de conuenire, licet in alijs ab ea discrepet. Hoc persuasit nonnullos, ut delirium septi transuersi ocis casione factum, non ut alia deliria paraphri nitidem appellari, sed peculiari quodam vocabulo pseudophrenitidem , in quo non est immorandum , inasiis enim est de nomine
69쪽
ue 8 Variae Exercitationes Exercitatio de phrenitiae .
QVoniam phrenitis est cerebri insamma.
tio sunt aliqui, quibus placet inflammation s nomine cum iis,qui Galeno fuerunt antiquiores in hoc casu, phlogosin intelligere, ita ut sussciat ardor sanguinis, qui in venis, &arterijs per meninges,& cerebrum dispersis continetur, ut eueniat delirium continuum, quod simul cum febre, est signum pathogno monicum phrenitidis. Alij nisi humor,sive sit sanguineus, siue biliosus, abscessum,hoc est tu.
morem praeternaturam faciat,non admittunt
appellati phrenitidem . Verum quidem est
priores illos, qui non necessario itumorem reώquiri aiunt, no simplicem phlogosim ad phre nitidem inducendam admittere, sed cum putredine, ita tamen, ut, licet non faciat absces. o sum , possit facere phrenitidem . Dicunt isti, in quorum numero est Carrerus,pluribus modis posse humorem in cerebro,meninginibu que esse sine tumore. Primo per irrigationem,& tunc humor erit in superficie contentus. Secundo si humor iam sit non in superficie, sed intra poros substantiat cerebri, absq; eo, quod tanta sit quantitas; ut possit distendere, & tumorem excitare, solumq; sit ea quantitas,qus
occupet poros secundum eam distantiam, a quam habent latera ex propria natura. Vter- coni. 33. que moduS colligitur ex Galeno, qui hunc se
70쪽
Neles . , syeundum ; appellat,desipietitiam hecticam Acomparit aeam , lanis quae nimis sunt colore imbutae ali oribus, acti x xlcibias . Tertiosi in vasis tenuis meningis retineatur humor, ibique t putredinem sub t, , Missibus modis posse aiunt phrem identisieri citi a tumorem
praetem Mamulctartiqi mo om: In in f L pCeterum 'luoniam mihi Upposta sententia verintvidemus antequam issesnstituam fundamentis, hos tres modos tuanes esse, & άGaletis mente prorsus alienosancnisitabo. Ee
quod lamnet ad priinum,modum Galatius declarans progressumsimoris sta-6 Eunephrenitides ita lino id rurenitide igiturin tex biliosa Dceo generinone a M, camis eerebrum decu bμεικάπω princi ο adriam litari te ipsius non toti cerebri tonstoria perminals tumulanosa fiunt desipientiai Ex his, bis , quid aliud colligetes potesias, quamluit, delapsu iri cerebro fieri taminuosas desipieε,- sitionem cerebri, ideo ait qualis tot ius; qua si dicat , fieri a caliditate bilis phlogosim cerebri, quae dispositio indam sit, pollea quare litate magis radicata 'fid ealor habitualis 3 de hunc vocat desipientiam tacti malec autem
tanta calo iv immersio, quam ille tincturae lanarum corriparat, nsia video quoi nodo possio
fieri exsolanimplice aleeritione h l 21 Ad hoc responder ii fierila simplice alte