장음표시 사용
111쪽
0mnino simplex secundum huiusm0di 0nceptiones imperfecte intellectum , l) Ex 0bilissima S. I li0mae d0eli in pr0xime mem0rat eluceScit, intelleclum n0strum simplicissimam ei invisibilem Dei naturam c0gn0Scere per c0nceptus immediate et directe repraesentantes perse-cli 0nes substantiarum Visibilium; et qu0niam in huiuscem0di substan-liis quaedam perseeli 0nes c0n stiluunt naturam, quaedam e adverso ex ipsa natura tamquam proprie tales dimanant; ila humana mens cum ex creaturis sese erigi ad Dei persecti0nes c0gnoscendas, quasdam apprehendi ut divinam naturam c0nsli luentes, quasdam Ver ut eam iam consillulam c0nsequentes, quas proprietates seu altribula n0minamus, licet in De 0mnia identis centur cum simplicissimo actu.
duid attributum 2 0mine attribuli presse sumpti intelligimus
pr0prietatem seu persecti0nem, quae resulla ex aliqua natura. Huius-m0di persecti spectari p0les in duplici disserentia nempe vel in 0rdine ad subiectum ex qu0 dimanat, et qu0d persistit, vel in i dine ad aliquid extrinsessum, ad qu0d ordinal subiectum. Uli enim n0lal
Aquinas e Persecti et b0num quae sunt in rebus ex ira animan non s0lum allenduntur secundum aliquid abs0lule inhaerens rebus; sed etiam secundum ordinem unius rei ad aliam; sicut etiam in i dine partium exerciliis bonum exercitus c0nsistit huic etiam ordini compara Phil0s0phusirdinem universi Unde p0riel in rebus ipsis relali 0nes quasdam esse, secundum qua unum ad alterum rili natur a se). Duplex et g in rebus creatis persectionum, proprie latum, altribu -l0rum genus alterum e0rum quae abs0lula dicuntur alterum eorum quae n0minantur relativa. Verum enim Deus primus rerum milium c0ndil0r et causa universalis, cum si imm0bilis et maxime inde pendens, nequi realiter ad creaturas referri; sed e convers creaturae realiter reseruntur ad ipsum; nam retali 0nes quae dicuntur de Deo ad creaturas realiter n0n sunt in De0, sed solummodo in creaturis 3). Exinde c0nsequitur aperi nullum Dei attribulum vere diei 0sse relativum respectu rerum ab ipso esseclarum, sed a nobis ita c0nsiderari ob realem relationem, quam creatura habet ad Ipsum. Et ea de re per quamdam analogiam etiam ad Deum transfertur duplex al- tribul0rum genus, nimirum e trum, quae in Deo spectantur abs0luleel in se, et 0rum quae speciantur per ordinem ad res extra Ipsunt ps Silas Ad primum genus pertinent ea, quae concipiuntur ad modum formae exsistentis in subiecto, vel ad moduli operationis immanentis
ad secundum Ver re Vocantur, quae concipiuntur conses lui perali 0-nem transeuntem De utroque ergo altribulorum genere singulatim et imus tractaturi. l l . . :L a L
112쪽
dua ESTl DETERMl NATUR. Cum Deus si ens simplicissimum
et elus purissimus ab omnibus alii rebus diversus per puritatem suae b0nitalis, c0nsequenter nulla realis distinctio vigere p0lest inter eius essentiam et altribula nam realis distincti alicuius persecti0nis ab essentia r0nle adversa pugnat cum actu simplicissim et esse subsistenti. Quare cum quaesti de distincli0ne altribulorum ab essentia in De0, versari n0n 0ssit circa realem distinctionem, necessario c0arcianda si ad distinctionem rationis, id est secundum ali0nem intelligibilem, ex qua resultat pluralitas ali0num penes quas altribula disserunt. De hae ergo plurali tale rationum quaesii subtilis et n0n parvi momenti discutienda Venit qua inquiritur, an haec pluralitas ali anum quibus attribula disserunt, si dumtaxat in intellectun0Sli 0, Vel etiam in De si . Pluralitas rationum declaratur. Ut pr0p0sil pr0blemali dilue idesalis laetamus, quaedam praedicenda Veniunt de plurali tale ali 0num quae in una eadem quae simplicissima natura adesse p0ssunt; qu0d cum a n0bis explicatum fuerit, Vix argumentalione indigebit quaesti0. Sicut 000 S. Th0mas, sapientia, b0nitas, iustilia et alia huiusm0diit De sunt innino unum secundum rem et Veritalem, sed disseruntrali ine; et haec ali non est tantum ex pari ipsius ratiocinantis sed ex proprietate ipsius rei. Ad 0 rile intelligendum, qualu 0r 1 licui alim et distincle explicanda sunt. Exinde enim, uti diserte pr0stetur . h0mas, dependet intellectus eorum, quae de di Vinis persectionibus et altribulis dispulari 40lent. uare inquirendum venit 1 0uid si rati secundum quam didimus attribula ratione disterre. 2 0u0m0d dicatur aliqua ali in quadam re esse Vel 0n esse. 3 An istae diversae ali 0nes altribulorum sint in De vo secus 4 An harum ali0num pluralitas sit tantum ex parte intellectus n0stri, Vel aliquo in id ex parte ipSius rei. l. t a prim0 0rum, quae pr0p0SuimVS capiam US X0rdium, n0mine rationis intelligimus id qu0d mens n0sira apprehendi de significatione alicuius nominis, id est c0nceptionem intellectus de re significata per n0men quae concepti , seu ali Vocabul intenti intelle luin his quae desinitionem habeni est ipsa rei desiniti0; nam illi tradit Philos0phus etaph. text. 11): Rutio itam significat nomen est definitio. In illis ver quae definiri n0n aliuntur, est simpliciter id
i De hac re disserit S. ΤΗ0M 1 Sent. Dist. 2 q. 1, a. M 1 p. q. 13, a. 4;00. D. De Pot. q. I, a. 6 Contra gent. lib. I, cap. XXXV.
113쪽
qu0d 0ncipitur de re quam n0men aliqu0d significat. Sic ali quanti talis est id qu0d 0ncipitur ut significalum n0mine quanti talis; alio sapientiae, quae de De dicitur, est id qu0d 0n stipitur de significali 0 ne huius nominis, lamelsi sapientia divina non desiniatur. u. 9li dicitur esse in re. 0n qualenus c0ncepit seu intentio. quam significal 0men ali 0nis, sit in re nam latis c0ncepti est in anima iam quam in subiecto: Sed in re esse dicitur, quia in re extra
animam est aliquid, qu0d resp0nde c0ncepti0ni intellectus, ut signis calum resp0nde sign0. 00 0n lingere p0les bifariam vel l quia id ii id concipi intellectus est simili lud seu mag0 rei exsistentis extra animam: sicut quod c0ncipilur de hoc nomine homo et talis c0nee plus habet undamentum in re immediale, cum res ipsa ex pr0pria consserinitale ad intelleolum faciat ut intellectus sit verus, et ulnomen significans illum c0nceptum proprie de re dicatur vel 2 quia id qu0d 0men significal 0n es simili ludi rei exsistentis extra animam; sed si aliquid quod c0nsequitur ex m0d intelligendi rem, quae est extra animam; et huiusmodi sunt in letali 0nes quas intelleclusia ister adinvenit. Si id qu0d significal 00 0men genus n0n est simili ludi alicuius rei exsistentis sed ex h00 qu0d intellectus intelligi animal ut in pluribus speciebus, altribui ei in lentionem generis. Huius intentionis lice proximum undamentum sit in intellectu rem0lum lamen undamentum S ipsa res. Exinde sil0rescit duplex nominum genus, e0rum nempe quae dicuntur nomina primae intentionis, et 0rum quae nuncupatur n0mina se undae intentionis. Prima imponuntur rebus abs0lule mediante c0n, cepli 0 ne, qua intellectus sertur super rem in se altera imp0nuntur rebus, n0n secundum qu0d in se uni sed secundum qu0d res subsunt in letali 0ni, quam intellectus facit in eis. Hunc rerum delectum sic accurat declarat . Thomas Prima intellecta sunt res extra animam,
in qua primo intellectus intelligenda ortur. Secunda autem intellecta distuntur in lenti0nes consequentes modum intelligendi hoc enim secund0 intellectus intelligit in quantum intellectus essectitur supra seipsum, intelligens se intelligere et m0dum quo intelligi s l). 0ncludimus erg0, aliquam rationem esse in re, in quantum significatum nominis cui accidi esse rationem, est in re; el 00 0ntingi pr0prie, quando concelilio intellectus es similitudo rei.lli. Ex proxime disputatis parata est via ad 0lvendam l ullam studes li0nem, qua inquirebatur, an rationes attribulorum sint in Deo. i ii sua esli 0ui respondendum est assii malive: nam nomina abs0lulao assii maliva ne tu aliquid rem0 veni a Deo ne siue signi licani progressionem persectionis a Deo in creaturas, set ipsam divinam substantiam licet in liui secte et delicienter is exinde est qu0d 0s per
114쪽
finitas rerum visibilium persecli 0nes p0silive, lice imperfecte c0gn0- scimus infinitas Dei perseeli 0nes l). His n0lalis, sic res breviter declarari p0lest. Sicut creaturae Dei similes vere licet imperfecte
Deum repraesentant, ita ut diversis persecli0nibus creaturarum Vere resp0ndeat in De una infinita et supereminens persectio, sic intellectus n0ster c0gn0scend Deum per persectiones creaturarum, ess0rma c0ncepti0nes, quae mediate repraesentant aliquid quod Vere est in D00, licet 0d praestanti0ri et excelle uli 0ri. Iam Ver si c0ncepius repraesentani aliquid qu0d Vere est in De quamvis alli0ri 0do, rationes attribul0rum mn in dicendae sunt, esse Vere in De0 Sensu an0bis declaral0. Ergo Audi S. Th0mam e C0ncepti0nes quas inlellectus noster ex n0minibus altribul0rum c0ncipit, sunt Vere similitudines rei quae Deus Si quamvis descientes et non plenae, siqui est de aliis rebus, quae De similantur. Unde huiusm0di ηliones n0n unilanium in intelleolii, quia habent pr0ximum undamentum in re, quae Deus est. l ex h00 0n lingit, qu0d quidquid sequitur ad sapientiam in quantum huiusm0di resti e pr0prie c0uveni De a se . IV. Ad quartam quaesti0nem s0lvendam, placet huc transferre sequentia Angelici 00l0ris verba Sciendum est qu0d ista pluralitas ali 0num c0 lingi ex h00 quod res quae Deus est, superat intellectum n0strum intellectus enim n08ler n0n 0les una c0ncepti0ne divers0s m0d0s persecti0nis accipere lum quia ex creaturis c0gnili inem accipii, in quibus sunt diversi modi persecti0uum secundum diversa silarinas lum quia h00 qu0d in Deo est unum ei simplex, pluris calui in intellectu n0sli 0 etiamsi a De immediale reciperet, sicut multiplicatur pr00essi suae b0nitalis in aliis creaturis. Unde cum Deus Secundum unam et eamdem rem si omnibus m0dis perseclus, una c0ncepti0ne non p0les integram persecli0nem eius apprehendere. 000d autem Deus excedat intellectum u0sirum, es ex pari ipsius Dei pr0 plerpleniludinem persecti in is eius, et ex parte intellectus nostri, qui de sidienter se habet ad eam comprehendendam. Unde pale qu0d pluralitas istarum ali 0num n0n lanium es ex parte intellectus nostri, Sed etiam ex parte ipsius Dei, in quantum sua persectio Supera unam quamque concepti inem intellectus n0stri. Et de plurali tali istarumi ali0num resp0nde aliquid in re, quae Deus est; 0 quidem plura illas rei, sed plena perseeli 0, ex qua c0nlingit ut 0mnes istae c0nce-pli 0nes ei plentur a 3 . Diversae sententiae. Doctrina . h0mae pr0xime exp0sila n0nnull0s ex utraque parte nacta est adversarios. Prim enim ccurrit err0r Eun0mii ali0rumque, qui nullam distincli0nem uali 0nis inter divina
115쪽
ailribula agn0scunt, et consequenter d0cent, mnem inter divinas perseeli0nes distinctionem in s0lis vigere Vocabulis, e cum n0minibus ac vocibus evanescere. Errorem hunc plurimi S. Patrum pugnaciter ad 0rti sunt. Secundo inducitur pinali Scoli, Vel qu0rumdam eius adstipulal0rum, qui inter Dei essentiam Variasque eius persecti0nes videntur prosileri 0rmalem distincli0nem ex natura rei lametsi n0n desint, qui assii ment, colum obscure et in00nstanter suisse l0quillum distincli0nemque ab ipso inductam rev0cari p0sse ad distincli0nem alii viis ratiocinulae, quam V 0cani. PROPOSITIO.Λttributa divina neque ab essentia neque inter se realiter dipserunt; sed solummodo distinguuntur Virtualiter is, idest ratione cum riindanaento in re, quatenus haec ratio non Sit tantum ex parteratiocinantis, sed etiam ex proprietate ipsiu rei.
Prob. .' pars Deus es ipsum me subsistens, ide0que a clus purissimus c0mplectens in sua simplicissima realilalem innes essendi perseeli 0nes e n0bili lates. Atqui natura seu essentia talis talis nequi pali additamen lum reale alicuius perseeli 0nis, quae ab ipsa si distincta. Erg divinae persectiones seu altribula neque ab essentia neque inter se realiter disserunt. Evol ars. Si aliquod altribulum divinae esse ulla adderetur, ipsam perliceret, ipsique n0vam essendi n0bilitatem adiicerei; qu nihil singip0lest btu, ius ac magis repugnans, cum esse Dei per Se ipsum sub- Si flens et qu0damm0d0 per suam ipsam puritalem individualum expr0pria ali 0 ne habet, ut a se argeat uinem ad dili0nem Aurea suntliae S.Iliuina verba Persecti divini esse non allenditur secundum aliquid additum supra ipsum; sed quia ipsum secundum seipSum per-clum est. 0uilas igitur Dei ii in est aliquid additum suae substantiae, sed sua substantia est sua b0nita n l). Hanc doctrinam S. Patres agminatim et uno re pr0 silentur. Sic ut qu0rumdam meminerimus, S. Hilarius haec scribit: e iiii human modo ex comp0silis Deus est; ul in e aliud sit, ii id ab eo habetur, et aliud sit Ipse qui habet sedl0lum qu0d si olla est, natura scilicet persecta et absoluta et inlini lae n0n ex disparibus c0nstituta, sed vivens ipsa per l0lum , 2). S. Augustinus sic eleganter cam dem rem versat 4 Eadem magnitudo eius es quae sapientia. . et adum b0nitas quae sapientia et magnitud0 el eadem veritas quae illa omnia; et ii in es ibi aliud beatum esse,
si Contra gens lib. I, cap. XXXVIll. 2 S. vii 1st. De Trin. lib. V IlI, n. 43.
116쪽
el aliud magnum aut sapientem au Verum aut bonum SSe, ut m-n in ipsum esse s l). Nota Vix necesse est m0nere, quae pr0xime d0cuimus, reserri
ad altribula Dei abs0lula, non ad ea quae dicuntur relativa ud intra, e quae pl)0sili0nem inter se habent; ide0que sicut sides Trinitalis
docet, realiter inter se distinguuntur et In 00, ait Aquinas, Innia sunt unum re praeter ingenerali 0nem, generationem, et pr00eSSi0nem, quae c0nsliluunt et 80na re distinctas n0n aulem p0riel, qu0d quid
quid praeter ista de De dicitur, si unum ali0ne. Et similiter inlelligendum est, qu0d didit B0elius, qu0d 0la relati multiplicat Trini-lalem, sollice plurali late reali , 2).
Prob. 2. pars, nimirum divina attribula disterre ab essentia et inter se virlitaliter, seu ali0ne cum undameni in ipsa re. Et prim0 quidem lunc aliquid unum re dicitur multiplex ratione cum undament in ipsa re, cum n0minibus e concepti0uibus diversis de ei est0rmalis vere resp0nde aliquid, qu0d exsisti in re. 0rro di Versis c0nceptibus sapientiae, 0nitalis, iustitiae, qu0s de Deo ess0rmamus, vere resp0nde aliquid in De0, licet in ipso illud si m0d praesian li 0ri et n0bili0ri. Erg0 lal assertum 3j. Arg. .' η Si in Deo nullum esse distincli0nis undamentum, n0mina abs0lula et p0siliva, quae significant divinas persecti0nes, eSSent imuin syn0nyma Atqui huiusm0di 0mina illi demonstravimus, n0nsun Syn0nyma, quia significani divinam substantiam sub diversis rationibus, qualenti c0nceptibus expressis per illa n0mina aliquid vere resp0nde in De0. Erg ulli ibula divina dicenda sunt differre ali 0 ne quae sundamentum habe in pr0prie lal et excellentia ipsius rei. Huius. n0bilissimae d0ctrinae verilas sic illustratur a S. Th0ma Pluralitasn0minum venit ex h00, qu0d ipse Deus n0strum intellectum excedit. 0u0d aulem Deus excedat intellestium 110strum est ex parte ipsius Dei pr0pter plenitudinem persecti0nis eius, et ex parie intellectus nostri qui desistienter se habe ad eam c0mprehendendam , et paulo inserius h Pluralitas n0minum non tantum est ex parte intellectus n0stri 0rmantis diversas c0nceptiones de De0, quae dicuntur diversae ali0nes; sed etiam ex parte ipsius Dei, in quantum scilice est aliquid in Deo c0rresp0ndens omnibus istis c0nceptionibus, scilice plena et mnimoda eius persecti s 4). 0uam ad rem undamentum diversarum ali0num, quas intellectus de De s0rmal, reperiri dicendum es niaxime in ipsa Dei persectissima simplicitate, quae in Se complectitur uines essendi n0bilitates.st S. Ado De Trin. lib. I, cap. VII. 2 1 Sent. Dist. 2 q. 1, a. 3 ad 6. 3 CL 1 Sent. Dist. 2 q. 1, a. 2 cf. etiam 1 p. q. 3, a. 2. 4 l Sent. Dist. 2, . 1 R. 3.
117쪽
ac persecti ines ide0que virtualis haec a n0bis asserta distincti ex ipsa Dei simplicitate iam quam ex nati v flante dimanat, eamque larga quadam velut luce persundii. Siquidem, uti disserit D00l0r Angelicus h Η0u ipsum ad persectam Dei unilalem pertinet, qu0d ea quae sunt multipliciter et divisim in aliis, in ps sunt simpliciter et unite. te h00 0ntingit qu0d est unus re et multiplex Secundum ali 0nem; quia intellectus n0ster ita multipliciter apprehendi eum, sicui res multipliciter ipsum repraesentanis s). Cum autem multiplicitas ista altribul0rum non p0 natur in Deo quasi ipse secundum rem si multiplex, sed quia Secundum simplicem persectionem multitudini altribul0rum resp0ndel, ut vere de ps dicantur patet, qu0dlibet altributum a nobis c0nceptum n0n excludere sed implicite c0mplecti aliud. Νam intelligimus, illud esse aclum purum et infinitae persectionis, de cuius ratione est, ut miles in se praehabeat, quae c0gilari p08Sunt essendi persecti0nes; et sic unum alli ibulum praedicamus de ali 0. Duae cum ita habeant, placet huic quaestioni sinem ni p0nere, in medium assere nil hunc alium S. Th0mae l0cum Disserunt n0mina
attribulorum secundum rationem, n0n lamen quae sit 80lum in ali 0-cinante, sed quae salvatur in ipsa re secundum Veritalem e proprie- talem rei. Omnia enim huiusmodi dicuntur de De et creaturis n0n aequi V0ce, sed secundum unam ali0nem analogice. nde cum in creatura rati sapientiae n0n sit ali veritalis, p0rtet qu0d eliam
h0 in De sit verum. Sed in h0 dissert, qu0d in De idem suntre, in creaturis aulem disserunt re ei n0n ali 0 ne et qualiter p0ssit eSSe, supra in resp0nSi 0 ne ad 3 praec. ari dicium sis 2) SOLVUNTUR DIFFICULTATES 0ppon. l. Ubi est persectissima unitas, ibi n0n 0les esse muIliplicitas attribulorum. Atqui in Deo est unitas persectissima. rg0 in Deo n0n alui pluralitas attribul0rum. Resp. Dist inui. Ubi est persectissima unitas, ibi n0u invenitur pluralitas altribui irum, quae sint realiter distincla Cone. uae sint distincla virtualiter, Neg. Cons. min. et Nw. 0nS. Explico. Solutio dissicultatis salis superque in pr0mptu es ex
tradita superius d0ctrina nam in De0, uti nutat S. Thomas, pluralitas attribul0rum in null0 praeiudica sum uiae unitati; quia ea quae in aliis sunt ut plura, in eo sunt unum, et remane pluralitas tantum Secundum ali 0nem, quae n0n pp0nilur Summae unitali in re, sed necessari ipsum consequitur, si simul ad si persecti a s 3).
118쪽
0ppon. 2.9 0mina quae in laudem Dei assumuntur a Sanulis, dividuntur, iuxta S. Di0nysium, secundum divers0 Divinitalis pr0- cessus. Atqui si ila eunt n0minamus, pluralitas altribulorum n0nhabo iundamentum in De0, sed s0lum in creaturis. Erg0. Resp. Dis l. mai. 0mina dicta de De0, dividuntur secundum divers0s pr0cessus Divinitalis, si c0nsideratur id unde n0men imp0silum est, Cone. Si consideratur id qu0d 0men significal, Neg. Explico intellectus n0ster Deum c0gnosci ex creaturis; et sic divinas perseeli 0nes n0mina n0minibus, quae imp0sila sunt ex per
Verum n0mina illa quando praedicantur de De0, 0n significant persectiones creaturarum, seu pr0ceSSus Divini l3lis in creaturas, sed ipsas divinas perseeli0nes seu altribula. uare scile adm0dum et sapienter S. Thomas sic explica mentem S. Dionysii e Iulenti Di 0nysii est dicere, qu0d secundum diversas b0nitales, quas creaturis influit, Deusn0minatur, manifestatur et laudatur non autem ita qu0d ali0nes illarum boni talum ex h00 veris centur de e0. quia creaturis eas inquil, sed magis e con Verso. uam Vis enim conditi causae cogn0scatur exc0uditionibus es eius, n0n lamen c0ndili causae erificatur pr0plerconditiones est eclus, sed e c0n Vers s l).
0ppon. .' Multiplicitas ali 0num secundum quam plura attribula dicuntur de Deo, es in n0stro intellectu Atqui si es in n0str intellectu, n0n datur in Deo undamentum distincli0nis. Ergo. Resp. sis vivi. Multiplicitas ali0num est in intellectu, ita ut diversis ali 0nibus Vere resp0ndeat aliquid qu0d est in De0 Cono ita ut illis rationibus nihil resp0ndeat in Deo, pr0pler qu0d vere de De dicuntur, eq. Soluti palel.
0ppon. 4. u0d est unum milibus m0dis, n0n potes esse radix alicuius mullitudinis in e exsistentis. Atqui Dei esse ulla est una omnibus modis. Ergo n0n es radix diversarum ali 0num secundum quas altribula de ea praedicantur. Resp. Dist. mai. u0d es persecte unum, n0n est radix ullitudinis, per quam aliquid realiter multiplex in e existit, 'ne. 0n HS causa per quam plures ali 0nes altribul0rum seu persecli 0num de e Vere dicantur, est. Cone. min. et Reg. 60nS. 0ppon. 5. Si divina attribula identificantur cum essentia, n0mina quae significant huiusmodi altribula, significant unam eamdemquerem. Atqui n0mina, quae significant unam eamdemque rem Sunt Sy-n0nyma. rg pluralitas rationum n0n habet undamentum in re. Res p. sis l. mai. Nomina significant unam rem repraesentatam per eumdem c0nceptum, Reg. Repraesenlalam per diver808 0nceptuS, qu08 0mina immediale significani, Cone. Contradisi. min. et Reg. cons. 0luli pale ex diciis superius 2).
119쪽
convenire a n0bis intelliguntur, quia Deus est ipsum esse subsistens et elus purissimus in nullo subieci receptus ita ex e0dem seu lec0ncludimus, essendi immobilitatem esse attribulum Dei pr0prium, qu0d nulli creaturae communicari p0lest. Siquidem cum mulabilitas seu essendi m0bilitas c0mp0sili 0nem una et p0lentialitatem evidenter imp0riel, cuilibet vel leviter allendenti in c0mperi est, eam pugnare cum ali 0ne actus puri et simplicissimi. uare in praesenti quaestione discutienda e praesertim spectabit n0stra discepta li0, ut ile deler- minetur noli immulabili lalis, quam De altribuimus, eamque pro Viribus flendamus, n0n esse opp0silam clui liber divinae volun talis, quo Deus c0n lingenter ut res omnes extra Ipsum positas. Philosophorum opiniones Verilas divinae immutabili latis ita apertis evidentibusque dem0nstratur argumentis, ut ad 0mmune qu0dam-m0d noli 0nes ipsa rev0cari p0sse Videatur. Omnes quippe ali 0nis mentisque comp0les conlinu intelligunt, primum rerum mnium priueipium debere esse imm0bile. Ut enim n0la Aquinas et Ouidam antiqu0rum ab ipsa Veritate c0acli posuerunt, primum principium esse imm0bile s 2). Unde S. Augustinus de divina natura disserens, aiebat Aliquid substantiae ac naturae commulali 0nem Vel 0n Versi0nemqu0 libet 0d pali 0sse, si quis pinetur, mirae dementiae impietalisque damnandus esLη 3). aristoteles Divinam immutabilitatem a Platone traditam, diserte professus est et acule dem instravit Arist0leles, qui d0cuit, primam
causam rerum omnium essectricem ac m0tricem debere esse substantiam immutabilem ei actum purum sine ulla p0lentiae c0agmen lali 0 ne i). Verum in adstruenda hac n0bilissima sententia praestantissimi Phil0s0phi alii Fidei ac re vel ali 0nis lumine minime Sust ulla misere vacilla vi et in pernici0s0s pr0 lapsa est err0res. Siquidem c0nciliare haud potuit divinam immutabilitatem cum Dei libertate, et ut
primam in lut 040neret, inficiatus est secundam, eumque necessari elab aeterno mundum creasse pr0 pugna Vil. 0ua in re placet Hilare Silvestrum Naurum sic flagiri lae irru-
120쪽
rem destiarantem gladi pene omnium eri 0rum Aristotelis sui dissicultas ninium maxima c0nciliandi divinam simplicitatem et immulabilitatem eum divina liberiale. X una enim parte, primus ut 0r, ut p0le continens in se omnem per secli 0nem, debet esse omnino simplex imm0bilis et immulabilis. Ex aha parte libertas cum consistat in p0letalia volendi aut non Volendi, videtur includere aliquam com-p0silionem et aliquam mulabilitatem. Si enim Deus libere vult, siluit n0n velle; et g actus V 0lendi distinguitur a De0, qui p0luit esse sine lati ac lia... Succubuit dissicultatioris l0leles, et ut salvare divinam simplicitatem et immutabili lalem, libertatem negavit; et hinc mulli
ipsi iis errores ei magna inc0nstantia in pluribus opini0nibus veris. Primo enim ex hoc rius es error de necessi late et aeterni late caeli ei mundi ... inc illi fuerunt graVissimi err0res circa divinam scien-liam et pr0videntiam. Sequitur enim, qu0d Deus n0n sciat determinale veritates c0nlingentes quae p0ssunt aliter se habere, e p0ssunt esse vel n0n esse, sed Scia delerminale s0las Veritales necessarias. Palel; nam scientia verilatum p0 lenitum n0n esse, potuit n0n esse.
Sed ex Aristotele repugna divinae immulabilitali ut habeat aliquam
scientiam vel alium quemcumque actum, quem p0leri n0n habere. Erg Deus non habe delerminalam scientiam de verilalibus e inlin
Divinae immulabili lati vehementer insensi sunt Pantheislae, praesertim Transcendentales, qui divinam naturam internis mulali 0nibus
seipsam actuantem c0mminiscuntur, eumque esse affirmant ens qu0ddam abs0lulum, qu0d in rerum mnium larmas sese e V0lvit ac determinat vel c0nfundunt esse divinum, quod est simplicissimum et per se subsiSlens, cum esse sol mali rerum.
duid mutatio. Mutali definitur: ransitus entis eae uno statu in alium ide0que illud ens dicitur mulabile, quod iles aliter se habere ac se habet 0uare ad mula lis nem presse acceptam tria exp0stulanlur nimirum terminus a qu disceditur terminus ad quem acceditur demum subiectum qu0d ex un statu ad alium pr0greditur. In omni mutabili, ait Aquinas, est invenire aliquid, qu0d substernitur ei qu0d per mulationem am0veluro 2 . uand0que mulali 0 sumitur sensu ali0ri, ide0que etiam dieitur mulari illud ens, qu id ex flatu possibili latis perveni ad statum realis exsistentiae seu in sensu creali 0 0let appellari mulalio, sed minus proprie cum de ali0nem uiali 0nis si ut aliquid idem se habeat aliter nunc e prius 3);
l Sit v. ΑΓ R. in RisT. Metaph. lib. XIl text. 30. Huius erroris veterum meminit S. ΑΠΟ. De in Dei, lib. XII, cap. XVII. 2 1 Sent. Dist. 8, . , a. d. 3 Cf. S. Tu0M 1 p. q. 45 a 2 ad 2.