장음표시 사용
91쪽
mas Cum in uini quod si, si e0nsiderare quid di talem suam perquam subsisti in natura determinata, et esse suum, per qu0d dicitur de e qu0d es in actu, h00 0men res imp0nilur rei a quid dilate sua h00 0men qui est Vel ens imponitur ab ips acli essendi. Cum autemila sit quod in qualibet re creata essentia sua dissera a Su esse, reSilla pr0prie den0minatur a quid dilate sua et non ab actu essendi, siculli0m ab humani lale. In Deo aulem ipsum esse suum est Sua quiddilas et de n0men qu0d sumitur ab esse, pr0prie n0mina ipsum, et est proprium n0men eius; sicut pr0prium n0men h0 minis qu0d sumitur a quid dilate sua a l).arg. .Rm ducitur ex ipsius nominis universalitate, et sic pr0p0nip0lest. Du aliqua nomina sunt minus deler minata, ei magis abs0lula 30 0mmunia, e magis pr0prie a n0bis dicuntur de Deo; nam intellectus n0ster n0n 0les ipsam Dei essentiam c0gnoscere in statu Viae, Secundum quod in Se est ide0que quemcumque in idum determinat
circa id qu0d de De intelligit, deficit a m0d0, qu Deus in Se est,
cum Deus non p0ssit definiri et ei reumscribi. Iam ver n0men ut est, est n0men minus determinatum, et magis universale cum omnia alia vel sin minus c0mmunia, Vel si c0n Vertuntur cum ips0, aliquid addant supra ipsum secundum ali 0nem, ideoque ipsum determinent. Εrg0 0men ut est, si n0men maxime pr0prium Dei. Haec argu mentandi rati sic paucis pr0p0sila sui a S. Ioanne Damascen0 e Principalius innibus, quae de De dicuntur n0minibus, si ui est Tolum enim in seips0 0mprehendens habet ipsum esse velit qu0ddam pelagus substantiae infinitum ei in determinatum s 2). Damascen e0ncinens . Th0mas ait: uia divina c0mprehendi a n ibis n0n 0ssunt,c invenientius a n ibis signi sistantur per n0mina c0mmunia, quae inde suile aliquid significant, suam per n0mina specialia, quae desinite rei Species exprimunt unde h00 0men ui uel, qu0d secundum Damascenum significa substantia pelagus inlinitum, c0n Venientissimum n0men dicitur esse s 3 Arg. 3. R ' Demum veritas asserti demonstrari li0les ex e qu0dh00 0men ut est significa esse in praesenti, qu id pr0liri de D00
dicitur, cuius esse n0n novi neque praeteritum ne flue suturum Esse quippe divinum mensuratur aeternitate in qua nulla es successio durali 0nis, nec vicissitudinis bumbrali 0, ideo lue neque praeteritum neque suturum, cum in ea nihil intereat nihil nascatur. Scholion. ut lani script 0res utuntur auctoritate S. Thomae ad dem0nstrandum essentiam Dei mel a physicam reponendam esse in intellecti me, eo qu0d S. Doctor asserat, ipsum Dei intelligere, esse eius
92쪽
essentiam l). Verum frustra sunt, cum D00l0r Angelicus l000 cilal , nihil aliud assii mare velit, nisi in De intelligere, 0n esse aliquid accidentale et essentiae superveniens, sed identi sistari cum ipsa divina substantia, uti legenti palei. Ad ill0s ver0 qui confugiunt ad seitutem, reSp0ndemuS, 0 assignare eram disterentiam, quae Deum distingui a reaturis; sed n0n assignare intrinsecum, pr0ximum, et 0r- male principium, qu0d a n0bis c0ncipitur ut quasi c0nstitutivum divinae naturae, ii id illam distinguit ab innibus aliis rebus. Siquidem esse a se, vel esse ab ali cum Vel excludat vel imp0rle causam iste j0ulem, n0n 00ncipitur ut aliquid uti intrinsecum. 0uli a Ver cum Deus dicitur ipsum esse subsistens et actus purus et irreceptus et creatura dicitur habere esse esse plum in subieci in qu subsistit, assignaturpi 0xima et 0rmalis alio, unde dimanare c0ncipiuntur infinitae Dei
persecli 0nes, et quae Deum a creaturis distinguit cum creaturaeli milibus circumscribantur quia intrinsece c0mpositae sunt ex p0lentia et elu hinc Deus est infinitus, quia actus purus creaturae ex ad Vers sunt sinitae, quia c0alescunt ex p0lentia et actu lam ver esse actum purum ut actum receptum in subieci 00ncipiuntur u intrinseca enii.
SOLVUNTUR DIFFICULTATES. 0ppon. l. Esse c0nvenit Deo et creaturis. Atqui n0men qu0d
signi si ea aliquid e0nveniens De et reaturis, n0n es n0men pr0prium Dei. Ergo ui est non est nomen maxime pr0prium Dei. Res p. sis t. mui. ssu 0nveni De et creaturis, divers0 0d0, Cono. 0dem m0do, Reg. ContradiSt. min. et M'. ORS. Explico. Esse in Deo est 0rma subsistens, ideoque praedicatum sirici sensu quiddilativum in creaturis ver est larma inhaerens quia est larina esse pia in essentia, ide0que in creaturis non praedicat essentiam. uare n0men duclum ab esse, Secundum qu0d esse est larua subsistens et identilissalum cum essentia, pr0prie et Vere n0ndicitur nisi de De0, et es inc0mmunicabile creaturis. u0d autem sit magis pr0prium Dei, quam alia n0mina, quae de sol Deo dicuntur,h0 de ruonstratum est Superi US. 0ppon. .' 0mina De imp0sila ex persecti0nibus creaturarum desisti uni a significali in divinarum persecli 0num, quia perseoli 0neScreaturarum imperfecte eas repraesentant. Atqui si ila est, nullum n0men dici p0les magis pr0prium Dei. Ergo ui ext 0n est 110men maxime Dei proprium et aliis inc0mmunicabile. Resp. Dist. mui. Omnia n0mina deficiunt a significali0ne divinarum persecti0num, magis vel minus seu diversi mod0 Cono. Deficiunt e0dem m0d0, eq. Contradisi. min. et My. OnS.
93쪽
Explico. Cum persecti0nes creaturarum imperfeci ei deficienterimi lentur divinas persecti0nes, uini nomina, quae ex creaturi dicuntur de De0, imperfecte significant divinas persectiones. Verum haec imperfectio qu0ad 0dum significandi minor est in nomine ui est, quam in aliis. Huius discriminis sic acule assignatur rati a S. Th0ma: e Cum esse creaturae imperfeci repraesente divinum esse, elo icn0men ut est imperfecte significat ipsum quia significa per m0dum cuiuSilam c0nc reli0nis e c0mp0sili 0nis; sed 3dhuc imperfectius Significatur per alia n0mina. Cum enim die0 Deum esse Sapientem tunc, cum in h00 dici includatur esse, significatur ibi duplex imperfectio: una Si ex parte ipsius esse c0ncreti, sicut in h00 0mine ui est ei Superadditur alia ex propria ali 0 ne sapientiae ipsa enim sapientia creata desiuit a rali 0n divinae sapientiae ei pr0pler 00 maior imperfecti es in aliis n0minibus, quam in h00 nomine ui est et ide0h0 est dignius et magis e pr0prium a l). 0ppon. 3. Η00 0men ut est significa Deum in determinale .
Atqui n0mina, quae exprimunt rem in determinale, sunt n0mina, quae imperseulius significant. Erg 0ui est ii in est n0men maxime pr0prium Dei et aliis iuc0mmunicabile. Resp. Dist. mai. 0men ut est signi si ea Deum in determinale qualenus rem0 vel a De determinali 0nes, quae sunt per m0dum imper' secli0nis, Cono. ualenus rem0 vel a Dei determinationes, quae dicunt persectionem, eq. Contradisi. min. et Reg. 0nS. Explico. Cum intellectus n0ster ex finitis perseeli 0nibus crea-lurarum per viam rem0li in is perveniat ad aliqualem cognitionem Dei p0lius intelligi quid n0n sit Deus, quam quid sit . uare n0mina quae rem0vent a De delerminali 0nes et imperseeli 0nes creaturarum Sunt magis indelei minata et c0ususa; sed melius exprimunt Deum pr0ul an0bis c ign0suitur. Audi Angeli eum D00l irem de hae re sic disserentem uando in Deum pr000dimus per Viam rem0lionis, prim negamus ab e c0rp0ralia; et sequndi etiam intellectualia secundum quod inveniuntur in creaturis, ut 0uilas et sapientia el lunc remanet lan tum in intellectu n0sli 0, quia est, et nihil amplius unde est sicut in
quadam c insus i0ne. Ad ultimum autem etiam hoc ipsum esse, Secundum qu0d es in creaturis, ab ipso remove uuls et tunc remanet in quadam tenebra ign0rantiae, secundum quam ign0rantiam, quantum ad latum viae perlinei, optime sto coniungimur, ei haec est tuaedam caligi in tua Deus habitare dicitur a 2).
0ppon. 4. ' Esse prout si esse n0u distingui unam rem ab alia. Atilii si ila si numen significans esse non est nomen proprium alicuius Erg0 ui ex non est proprium nomen Dei.
94쪽
Resp. Dist. vi Esse pr0 ut es esse n in distingui unam rem ab alia, si est esse receptum in subieci0 Cone. Si est esse per se subsistens ei irreceptum, eq. ContradiSt. min. et M'. 0nS.
Explico. Huius dissi qui latis elegans s0luli invenitur apud S. Th0mam, qui si distingui inter esse Dei et esse creaturarum Ipsum esse Dei distinguitur et individuatur a qu0 libet ali esse per hoc ipsum, qu0d est esse per se subsistens, et n0n adveniens alicui naturae, quae si aliud ab ips esse. Omne autem aliud esse, qu0d non est subsistens, p0rle qu0d individuetur per naturam et substantiam, quae inlati esse subsistit. Et in eis verum est, qu0d esse huius est aliud abesse illius per h00 quod es allerius naturae s l).
supra ens, sed den0lat negationem divisi0nis ide0que unum significalens indivisum. ale ergo, unum c0nverti cum enle; nam uine ensaut est simplex aut est c0ui positum. u0d est simplex est indivisumaeli et p0lentia. u0d autem es c0mp0Silum, n0n habet esse, quamdiu paries eius sunt divisae. uare esse cuiuslibet rei c0nsisti in indi-Visione, ide0que unumqu0dque sicut usi0di suum esse, sic custodit suam unitatem 2) Duplex unitas. Unitas m0 explicata, quae c0n Vertitur cum ente, quaeque c0milatur uinia entia, nullo paci c0nfundenda es cum unilale, quae est principium numeri seu quantitatis discretae. Prima enim diei iles de qualibet re sed n0n secunda Prima multitudini pp0- nilur per m0dum privationis sicut indivisum divis0 sequnda opp0nitur multitudini, sicut mensura mensura l0, cum numerus sit mulli lud0 mel Sural per unum. Prima in su0 0nceptu 101 mali nullam inv0lvit impersecli0nem altera e c0nirari in sua ali 0ne includi imperfecti0nem, limitali0nem, relationem 3). Duplex error. 0n desuerunt inter philos0ph08, qui ali sunt, unum quod convertitur cum ille n0n disserre ab uti qu0d est principium numeri, et de in opp0sitas salsasque ivere sententias. Si Pythag0ras et lai Videntes, qu0d unum, qu0d convertitur cum Ille non addit aliquid reale supra ens, sed signifieat substantiam illis prout est indi- isa, pulaverunt similiter esse de uti qu0d est principium numeri;
95쪽
substantias omnium rerum l). Ex pp0sil Avicenna c0nsiderans, qu0d unum, qu0d est principium numeri, addat aliquid reale supra sub
Stantiam entis cum numerus c0alescens ex unitalibus si species quan-lilalis, existima Vil, unum, qu0d 00nvertitur cum ente, addere rem
aliquam supra substantiam illis, sicut album aliquid addit supra substantiam h0 minis 2).
Praestans S. Thomae testimonium. Ut utriusque uni latis disseren .lia melius intelligatur, in medium asseri e constituimus illustria haec S. Th0mae verba Cum divisi multitudinem causet, indivisi vero unilalem, p0riel secundum ali 0nem divisi0nis de uti e muli iudicium sumi. st autem quaedam divisio, quae uinin genus quantitatis excedit, quae scilice est per aliquam opp0Siti0nem f0rmulem, quae nullam quantitatem c0ucernit. Unde multilud c0nsequens an divisi0nem, et unum qu0d hanc divisionem privat, Sunt mai0ris communitalis et ambilus, quam genus quantilalis. Est autem et alia divisi0 Secundum quantilalem, quae genus quanti talis n0n transcendit. Unde et mulli lud c0nsequens hanc divisi0nem, et unilas eam privans uni in genere quantitatis. u0d quidem unum, aliquid accidentale addit supra id de ii dicitur, qu0d habet ali 0nem mensurae alia numerus ex unitate c0nstitulus n0n esse aliquod accidens, nec alicuius generis species. Unum Ver qu0d 0n Vertitur cum ente, 0n addi supra ens nisi negali 0nem divisi0nis, n0n qu id signississet ipsam indivisi0nem lanium, sed substantiam eius cum ipsa es enim unum idem qu0dens in dirisum. Et similiter mulli lud0 0rrespondens uni nihil addit supra res multas nisi dis lincli0nem, quae in h0 allenditur qu0d una earum n0n sit altera quod quidem non iubentis aliquo superaddito 3ed eae propriis f0rmis. Pale et g qu0d unum, qu0d 0n Vertitur cumente, 0 nil quidem ipsum ens, sed nihil superaddit, nisi negationem divisionis. Multitudo autem ei corresp0ndens addi supra res quae dicuntur multae, qu0d unaquaeque earum sit una, et qu0d una earumn in si altera, in qu consisti ratio distincli0nis. Et sic cum unum adda supra ens unam negationem, secundum qu0d aliquid es indivisum in se mulli ludi addi duas negationes, pr0 ut se ilice aliquides in se indivisum, et pr0ul est ab alii divisum. uod quidem diridi est unum eorum non esse alterum s 3 . Declaratur testimonium lux la d 0ctrinam a S. Thoma pr0p0silam: silurimum disseri inter unum qu0d 0n Vertitur cum ente, et unum, qu0d es principium numeri primum enim est ipsa substantia stulis prout es indivisa, ideoque nihil realiter addit supra ens: alterum supra ens addi aliquid accidentale pertinens ad speciem quan-
96쪽
edens a duplici ali 0ne divisi0nis. Divisi quippe quae habetur rali 0ne quantitatis, causa multitudinem pl)0silam unitali, quae est principium numeri et sic unum e multitudo sunt in genere quatilitatis, et unum multitudinem mensurat. Sed datur alia divisi excedens quanti talem, quae labetur per pp0silionem f0rmalem, ide0que mulli-lud hanc divisionem c0nsequens, et unum han0 divisi0nem negans transdendunt quantitatem et illi addunt supra substantiam mullii rumve unius. Siquidem s0rmae subsistentes per se ipsas sunt hoc liquid indivisum in se, et per se ipsas nullo superadditi sunt divisae ab aliis, ides non sunt aliae ide0que in ipsis unum e mulli lud nihil addunt supra substantiam eniis nam c0nstituuntur in se ei distinguuntur ab aliis per i 0rmales disserenitas, quae cum esse ulla identificantur. De mum Deus glori0sus per suum ipsum esse es hoc aliquid indivisum in se et divisum a qu0libe ali 0 n0u enim per aliquam mi malem disserentiam dividitur ab aliis; sed per purilalem sui esse, ide0que accuratius dicitur diversus ab aliis, quam ab illis disserre. 0uare in De unitas allingi abs0lulum et supremum gradum persecti0nis, quia natura divina n0n 0lum n0n es divisibilis e multiplicabilis per divisi0nem quantilatis, uti aceidit in substantiis c impositis; sed neque per s0rmales disserenitas, sicut conlingit in s irinis separatis.
Εrg Deus est maxime unus seu unicus, et eius persectissima unitas repetenda est ex eo qu0d Deus sit ipsum esse subsistens et actus purissimus ab innibus divisus per puri latem sui esse. Errores circa Dei unitatem. 0uli a persectissimam divinae naturae unitatem multiplices ex0rti sunt err0res, qui ad du0s praecipu0s rev00ari 0ssunt, nimirum ad polytheismum ei ad dualismum seu manichaeismum. Primus err0r est 0rum, qui multitudinem De0rum plus mi ImSVe numer0Sam 00lueruul. Hunc err0 rem professi sunt litui disere uiues, apud qu0s mulli lud De0rum ita prodigialiter in singul0sexdrescebat dies, ut est0dus riginta millia numeraveri l. Secundus err0r sui ditheismus, qui a Manele Persa vulgo dictus est mani-0haeismus, id est d00lrina de duplici principio, qu0rum alterum 90nebatur causa omnium b0n0rum, alterum rigo et 1 ns omnium mal0rum. Verum enim huiusm0di err0r, qui a Manel peculiare nomens0rtilus est, iampridem Veleres popul0 0rientales, praesertim Persas
et Aegypti 0 tale pervaserat. uin immo, tili estis est Arist0leles, ab ipsis phil0s0phis inped0cle Pythag0ra, aliisque sententia de duplici rerum principi sub forma licet diversa pr0p0sila fuit, ex quibu Subinde ad 0nnull0 Christian0s pr0 manavit 1 . Manichaeis mus. Hic error inducens dii rerum princia l0nge laleque percrebuit per Manelis seu Manichaei, qui uli testatur
97쪽
Augustinus eiu principia inter se diversa et adversa, eademque aeterna et coaeterna, 0 est semper fuisse c0mp0Suil, duasque naturas atque substantias, b0ni scilicet et mali, sequens ali0s antiqu0s
haereticos, pinatus est y l . Ab ipso prognata Manichae0rum secta pluribus in regi inibus pr0 pagines distendit, et Calli 0licam Religionem
per aliqui, saedula lugenda asseuit clade. umdem err0 rem ab inseris exstilare c0nalus est Petrus Rayle asserens, Manichae0rum hypothesim si a priori pedietur, dem instrari absurdam sed si c0nsideretura posteriori esse dignam appr0bali0 ne qu0 nihil blusius et a c0mmuni 0minum sensu magis alienum est ultri 0les i. Ν0s ad verilalem Vindicandam, prim dem0nstrabimus, De c0mpetere persectissimam unitalem, et deinde absurditatem dualismi a. nichaeorum directe c0arguem US. PROPOSITIO I.
Deus est persectissime unus Seu unicus, ita ut ius natura
nullo pacto p0ssit multiplicari et dividi. Prob. pro p. variis ali 0nibus a S. Patribus c0ntra Ethnic0s pr0- talis, quas sub unica s0rma in hunc m0dum Sic pr0p0nere p0ssumus. Deus es en simplicissimum, per sed liSSimum, neceSSarium, abs0lulum, e primum rerum mnium principium. Atqui de ali 0ue huiusm0die illis est ut eius natura uti pael , multiplicari queal. Ergi Deus perseelissima gaude unitale essendi. I. Ut autem per singula disqui ramus, Sic probamus pr0p0sili 0nem min0rem quoad primam partem. De ali 0 ne eulis simplicissimi est,
ut id per qu0d est hue aliquid singulare identi sidetur cum sua naturae esse id est ut individuetur per puritalem sui esse. Atqui id unde aliquid singulare est hoc aliquid nemini c0mmunicari p0lest. Ergo natura divina ii in p0les multiplicari id00que imp0ssibile est esse
plures 008. En qu0m0d argumentum pr0p0uitur a S. Tli 0ma et illud unde Socrates est homo, mullis communicari potest; sed id unde est hic hum0, 0n 0les c0mmunicari nisi uni tantum. Si ergo S ierales per id esset 0m0 per quod es hic h0mo, sicut non possunt esse plures S00rales, si non lisissent esse plures h 0mines s e). Huc u gelici 00l0ris argum stulum eo restidit ut dicatur: alura quae identificatur eum sua singularitale et cum suu esse nequi multiplicari ne tu ad divisionem luanti talis illi multiplicantur essentiae cum positae ex materia et 0rma, dilue per ppus ilionem formalem, uti multipli eantur formae simplices, tuae realiter di Stinguuntur a suo esse.
98쪽
Atqui natura divina identilicatur cum sua singularitale et u esse Erg nuli paeli multiplicis bilis est. II idem esticitur ex infinita essendi perseeli inst. Siquidem si essent plures Dii deberent disseri e per aliquam perseoli 0nem, quae competeret uni, et n0n 0mpetere alteri Atqui est c0nlra ali0nementis persed lissimi, qu0d aliqua persectio ipsi n0n 00mpetat. Ergo Deus n0n 0les esse nisi unus. 00 argument sic Marcionem c03rgui Tertullianus h Deum ut scias unum esse debere, quaere quid sit Deus, et n0n aliter iuxenies. uanium humana c0nditi desinire de De p0lest, id desini0, qu0d et omnium conscientia agn0scet Deum summum esse Magnum, in elerni late c0nsillulum, innatum, in seclum, sine in illo, sine sine . Cum de si , 0n Veniat, apud InneS quae erit iam c0uditi summi Magni nempe ut nillil illi adaequetur, id est ut 0n si aliud summum Magnum : quia si fuerit, adaequabitur elsi adaequabitur, iam n in erit summum Magnum .... Ergo num SilneceSSe est, qu0d ueri summum Magnum a sa). III. Ex abs0lula essendi necessi lal hoc paci argumentari p0S- sumus ad idem demonstrandum. Si sunt duo ulla necessaria p0rlet ut 0nveniant in in lenti0ne necessi latis essendi, et distinguantur per aliquid ad dilum vel uni vel utrique e c0nsequenter vel unum Vel utrumque debet esse comp0silum. Atqui c0mp0silio r0ule ad Versa pugna cum divina niura, quae est ipsum esse subsistens Erg Deus qui es en necessarium, unus si op0riel 2). Η0 idem argumentum p0les sub alia s0rma sic prop0ni. Omne ens in lanium est h00 signatum, in quantum est actu ei ab aliis distinctum. Atqui en necessarium est actu per se et necessari0. cum sit actus purissimus et per Se Subsistens. Ergo necessitas essendi ipsi c0mpelii, in quantum est h0 signatum. Iam ver quidquid competit aliqui in quantum est h00 signatum n0n 0les alteri convenire. Erg ens neceSSarium n0np0les esse nisi unum. IV Demum ex noli 0ne primi principii et supremae omnium rerum causae idem c0ncluditur. Si enim plures essent ii, Velimnium actio esse in Iebus condendis necessaria, ut tunc nem e0rum SSet 0mnip0lens Vel esse supervacanea, et tunc aeli entis persectissimi evadere inutilis in rerum asseeli 0ne Atqui neutrum p iles sine ab
sui dilale assi mari. Erg0. Audiatur iterum Tertullianus uale Si enim ut aliquid extraneum De sit, cui nihil extraneum esse si quiSessel' uia Dei 0 esl, mnia illius esse et omnia ad Illum perlinere. u0d si quidquid a pluribus illis efficitur, ab un0qu0que e0rum fieri c0mplerique n0n 0lest, nullus e0rum iure diceretur Deus , 3)
s1 Adn. Murcionem, lib. I, cap. III. 2 CL S. Η0M. Contra gent. lib. I, cap. XLII. 3 Adv. Marcionem, lib. I, cap. II.
99쪽
Argumentum physico theologicum. Si cui Dei exsistentia, sic unitas
divinae naturae evidenter demonstratur ex miro elegantique rdine, qui vige in imund 0, iuxta quem omnes mundi partes et mirifice concinunt inter se et ad unum communenque sinem diriguntur. Etenim si causae huius rdinis essent plures, vel convenirent inter se ad unum eumdemque I dinem Servandum, et tunc una ab altera dependere distenda esset, et sic n0n essent ii Vel 0n 00nvenirent, et uno i ii minime m0rescere posset. Erg0 Deus ex quo mundanus rit dependet, n0n 0les esse nisi unus. Haec argumentandi rati sic c0ncluditur a S. Th0ma Omnia quae sunt, inveniuntur esse rilinata ad invicem, dum quaedam quibusdam deserviunt. Quae autem diversa sunt, in unum i dinem n0n convenirent, nisi ab aliquouu 0rdinarentur. Melius enim mulla reducuntur in unum i dinem per unum, quam per multa; quia per se unius unum est causa et multa n0n sunt causa unius, nisi per accidens, in quantum scilicet
sunt liqu0 0d unum. Cum igitur illud, qu0d es primum, si per- sedlissimum et per se, 0n per accidens; p0rte qu0d primum reducens omnia in unum ordinem si unum lanium et 10 es Deus l). Quamobrem merit Aristoteles du0decimum sua Metuphysicae librum c includit hac ali 0ne philos0ph0rum principe digna antian0lun male gubernari. 0n es b0nus mull0rum principatus. Unus si princeps s 2 . 0bilissima haec Aristotelis verba sic enarrantura . Th0ma Disp0sili enlium naturalium est qualis plima p0les lesse. l 00 Videmus in singulis, qu0d unumqu0dque est plimae disp0sili 0nis in sua natura. Unde multo magis p0rlet 00 exsistimare in l0l univers0. Sed pluralitas principatuum ii in est b0num. Si qui n0n esset 0num, qu0d essent diversae familiae in una d0m0, quae invicem n0n 0mmunicarent. Unde relinquitur qu0d 0lum uni Versum est Sicut unus principatus et unum regnum. Et ita p0rletqu0d 0rdine lur ab uno gubernal0re. Et si qu0d 0ncludii, quod est unus princeps l0lius universi, scilice primunt 40Vens, e primunt intelligibilo, e primum unum, qu0d supra dixit Deum, qui es benedictus in saecula saecul0rum. Amen a sa).
100쪽
Dualismus Manichaeorum adstruens duplex rerum principium, alterum Summo bonum, et alterum Summe malum, Si in Se absurdus, et ad originem malorum explicandam prorsus ineptuS.
Prob. l. pars ars. l. 'δη Principi quidem pr0p0sili demonstratur innibus illis argumentis, quibus essecimus, principium uinium rerum productarum n0n 0sse esse nisi unum. Hi autem directe pr0bare ingredimur, omnia reducenda esse ad unicum principium, qu0dest' inum, null0que paci rev0cari p0sse ad aliqu0d principium, qu0dsil summe malum; et ita argumentamur. Si in rebus diversis invenitur aliquod unum c0mmune, diversa reducenda sunt ad unam eamdemque causam quantum ad illud 0mmune quia vel unum est causa alterius, vel utriusque Vige aliqua c0mmuni cauSa; nam repugnat, illud c0mmune c0nvenire uirique, secundum id qu0d est pr0prium uniuscuiusque Iam Vero omnia quae sunt in mund 00ntraria eldiversa communicant in aliqu0 n0, id est vel in specie, Vel in genere, vel saltem in ali 0ne essendi. Ergo omnium rerum ad millendum est
unum aliqu0d principium, qu0d omnibus si causa essendi. Arg. 2.μ' Omne agens peratur secundum qu0d est actu, ide0que secundum quod est aliqu0 modo persectum. Atqui malum n0n est actu, nam aliquid dicitur malum, secundum qu0d 0lentia care pr0pri et debit actu. rg nihil agi in quantum est malum e c0nsequenter imp0ssibile est p0nere aliud clivum rerum principium nisi b0num. Et cum omne agens agat sibi simile, nihil fieri dicendum est, nisi secundum qu0d est actu, id est b0num l). Di recte contra litanichaeos, qui evidenter ei invicte coarguuntur ex e qu0d principium quoddam summe malum contradicli0nem in-v0lvit. Siquidem si principium summe b0num in e , situm est, ulc0nstituatur actu purissim0, qui uini m0dam essendi persecti0nem in se simpliciter et uuii complectitur; pp0sila ali0ne principium summe malum c0nstituendum erit in pura privali 0ne omnis actus e persecti inis; nam si aliquam persectionem habet, dici pr0seci nequi principium summe malum. Atqui qu0d uini actu ei persecti0ne Vacal, es nihil abs0lulum. Ergo principium summe inglum a Manichaeis exc0gilatum pugnantia secum iungit et simpliciter c0nfunditur eum n0n ente. uare sapienter admodum et assule S. Augustinus inse clatur Manichae0s, 0sque exagitat, a stirmans, ab ipsis absurdi0ra doceri circa naturam divinam, quam a Paganis V0 Paganis dicimus deleri 0res, e lanium similos, qu0d muli 0 De0s colitis ver in