장음표시 사용
142쪽
reipsa variati in ali lii esse habetur, sicut in rebus quae mensurantur temp0re; et de cum aeternitas si durali cuiusdam esse omnino uni-iserinis e permanentis, ipsa n0n habet 0rmaliter et in re prius et p08lerius, quia non habet realem mulationem seu variali 0nem. 0ntrae id habet prius et p0sterius eminenler, quod c0exsistit temp0ri, aqu0 0n assistitur et mensuratur. Quare aeternitas est praesentia quaedam, in qua n0n est prius et p0sterius s0rmaliter neque realiter, quia Deu Semper eodem modo est; nihilominus quia e0exsisti l0li emp0ria qu0 0n asscitur id dicitur habere prius et p0slerius eminenter, id est conlinere in uno esse simplicissimo et permanenti illud uine,
qu0d est perseeli 0nis in omnibus emp0ribus. In hac re percipienda, illi scit n0lat 0lelus, accidit intellectu illud idem qu0d accidit sensui circa pr0prium bieelum Sensus quippe interdum applicat obieci m0lum, qui ii in inest ipsi biect0 et 00 vel ali 0ne medii qu0d 0-
Vetur, sicut 0lumna is per mediam ammam m0bilem videtur moveri vel ali 0 ne organi sic assecli, ut sacta res apparere m0las Sic aeternitas stans et permanens a n0bis Videtur per tempus inter medium, ide0que apparet uens et successiva. Similiter assueti cogn0Scere durali0nes successi Vas, concipimus durali0nem sub ali0ne fluxus ide0que aeternitalem c0ncipimus ut durali 0nem successivam, cum pSare Vera si permanens l). SOLVUΝTUR DIFFICULTATES. oppon. l. Aeternitas den0lat aliquid in deler minatum. Atqui qu0d
est in delerminatum n in p0les de Deo praedicari. Erg aeternitas non c0mpelit De0. Resp. Dis l. mui Aeternitas dicit aliquid in determinatum per m0dum actus, Cono Aelernitas dici aliquid in delerminatum per m0dum p ilentiae, Reg. Contradisi. min. et est cons. Explico. Si qui saepe explicavimus in deler minatum dicitur dupliciter Vel prinative e per modum p0lentiae, vel negative et per m0dum clus. Porro omnes persecti0nes, quae a n0bis De altribuuntur. aliquid indeterminali significant, qualenus transferenti persecti0neScreaturarum ad Deum separamus et rem0vemus ab illis limites elim persecti0nes secundum quas inveniuntur in creaturis. Huiusm0di persecli 0nes dicuntur de Deo muline n0u e qu0d negali si deessentia earum sed quia uli 0 lal S. Th0mas, intelleolus n0ster, qui prim apprehendit 00mp0sila, in c0gni li0uem simplicium pervenire n0np0leSi, nisi per remoli 0nem comp0sili0nis 2 .
143쪽
0ppon. 2. Aeterni las est quaedam mensura. Aiqui De n0n 0mpelit esse mensuratum. Ergo ipsi n0n 0mpeli esse aeternum. Resp. Dist. mui Aelernitas est mensura improprie et secundum nostram apprehen Si0nem, 'ne. Secundum rem Reg. Explico Aeternitas qu0ad rem n0n es nisi ipse Deus, ide0quen0n 0les proprie dici mensura relate ad Deum, cum nulla res mensuretur a seipsa A nobis autem intelligitur ad modum mensurae, quia per tempus qu0d est mensura temporalium c0gn0Scimus aeternitatem, perinde a aeternitas esset mensura divinae exsistentiae. 0ppon. . De Deo praedicantur verba emporis praeSenii S praeterili e suturi Atqui in aeternitale n0n es praesens, praeleritum et sui urum, cum Sil lula simul. Ergo Deus non est aeternuS. Resp. Dist. mai. De altribuuntur verba di Vers0rum emp0rum, quia aeterni lasimnia temp0ra eminenter includit, 'no. uia esse Dei Variatur per praesens, praeteritum e suturum, Reg. Contradisi. min. In aeterni late n0n est praesens, praeteritum et suturum, eminenler, Reg. 0n est serui aliter, Cono et Reg. cons. 0luli palei, nam SSe Dei qu0d est actus purissimus et mn in imm0bilis D in cogn0Vit nec praeleritum nec suturum ide0que verbum est praesentis temp0rispi 0priissime c0mpelit De0, qui seipsum desinivit se sum qui sum. Nihil0 minus impr0prie verba aliorum leni purum altribuuntur De0, quia aeternitas, quae a n0bis per temp0rum disserenitas cogn0scitur in se praehabet mnium temporum persecti0nes. 0ppon. 4. Nimo stans dicitur a Boeli sacere aeterni latem, sicut nune fluens facit tempus. Atqui in De nihil est factum. rg0. Resp. Dist mai. N/ιno stans dicitur sacere delernitatem, secundum n0stram apprehensi0nem, Cono. Secundum rem Reg. Siquidem, uti n0lat Angelicus Sicut causatur in n0bis apprehensi temp0riS, 0 qu0d apprehendimus fluxum ipsius nunc ita causatur in nobis apprehensio aeternitalis, in quantum apprehendimus ni e stans s l). 0ppon. 5. T0lum non p0les attribui Deo, qui non habet partes. Atqui aeternitas est aliquid l0lum, cum sit interminabilis vitae l0lap0ssessi0. rg Deus n0n es aeternus. Res p. sis t. mui. De nun potes attribui 0lum, qu0d es per m0dum c0mpositi in is Cono. Ou0d es per in idum simplicitatis, Neg. 0-luli 3 pale ex iis quae de divina simplicitate disseruimus. 0ppon. 6. Multa alia a Deo diversa dicuntur aeterna iam Ver0 si dantur alia aeterna, aeternitas n0n es attribulum Dei pr0prium. Ergo aeternitas non c0mpeli soli Deo. Resp. Dis l. mai. Multa alia a Deo diversa dicuntur aeterna aeternitates impr0prie dicta Cone Aeternitate quae dicitur pr0prie, eq.
144쪽
Contradisi. min. e Neg. cons. ii paci aliqua dicuntur impr0prie aeterna, aut Superius explicatum a n0bis est 13. 0ppon. 7. Sicut divina b0uilas c0mmunicatur creaturis, Sic c0mmunicari potest aeternitas. Iam Ver si aeternitas aliis c0mmunicatur, creatura p0les dici vere et pr0prie elerna. Ergo. Resp. Reg. puritatem nam licet 0nitas divina c0mmunicatur creaturis; lamen n0n 0mmunicatur Secundum modum allissimum, prout es in Deo, ide0que summa b0nitas non c0mmunicatur. 0ntra quia aeternitas dicit esse sequndum altissimum m0dum, qui est in Deo, de non communicatur; sed esse abs0lule sumplum communi
00MTlNUATl RERUM. Cum primum rerum mnium principium
sit actus purissimus et ipsum 8Se per Se Subsistens, in una simplicissima reali late complectitur innes essendi persecli 0nes et n0bilitates excludentes a seipsis uinem limilem, terminum e mensuram. uam ad rem Deus dicitur et est infinitus, aeternus, immensus. Huiusm0diailribula e pr0prietates, quae cum divina essentia identificantur, licet quoad rem et verilalem in unum ei idem nihilominus qu0ad ali0nem intelligibilem et modum significandi distinguuntur inter se. Si quidem in sinitas negat termin0s in entilate, aeternitas negat termin0s in duratione immensitas negat termin08 in praesentia. 0mine erg0 immensilalis intelligimus illam persecti0nem pr0pler quam infinita Dolessentia nullis spatii 000rumque et minis c0ncludi desilirique p0ssit. Hinc n0n solum mnia quae sunt, De sunt praesentia et ab ips0 0nlinentur; Verum etiam nihil nancisci 0ssi exsistentiam, qu0d in De0n0n sit et ab Ips conlineatur. immensitas confertur cum ubiquitate. Licet esse immensum et esse ubique saepe indiscriminalim et promiscue sumantur nihil0minus sirici l0quendo disserunt inter se. Immensitas quippe est attribulum Dei abs0 lutum et identis calum cum divina essentia. Ex advers ubi-quilas, qua Deus es praeSen omnibus rebus quae sunt, e reple omnia loca est altribulum hyp0lhelicum e relativum, qu0d in sua signis ea li0ne diei 0rdinem et relationem ad res a Deo creatas. Hinc si nulla exstaret res, Deus aeque e8Sel immensus, sed n0n posse dici esse ubique. Audi S. Th0mam d0ctrinam hanc sic explanantem um dicitur Deus est ubique imp0rlatur quaedam retali Dei ad creaturam
145쪽
sundala super aliquam perali 0nem, per quam Deus in rebus dicitur esse. Omnis autem relatio, illi sun datur super aliquam perationem in creaturas pr0cedentem n0n dicitur de De nisi ex temp0re, siculD0 minus et real0r et huiusm0di s l). duo modo a nobis cognoscitur immensitas Cum intellectus n0sler per esseclus pr0grediatur ad cognitionem causae, e per divinas persectiones pr0cedentes in creaturas ascenda ad aliqualem c0gnili 0nem capeSSendam persecti0num, quae sun in Deo, n0s de divina immen- silale disputantes, directe inquirimus de Dei ubi qui tale seu mul- praesentia, quae divinam immensi talem c insequitur Ouia enim Deus immensus est, necessari debet esse ubique, quia nulla res, quae in quacunque temp0ris disserentia exsistit potes subtrahi divinae praesentiae. Sic per ubi qui latem quadan lenus intelligimus divinam immen-Silalem, eamque V 0cabulis a rebus visibilibus desumptis imperseel et deficienter noli si eamus per h0 qu0d sit infinita illis illusio in omniulocorum spatia. Verum haec dissu si cum si persectio nulli imperse cli0ni admisia, n0n est intelligenda ad 0dum illius distusionis quae reperitur in rebus c0lporalis, quas sensu percipimus et raciamus. 000dila eleganter et rapti ice more suo nolavi Augustinus et In e ips0qu0d dicitur Deus ubique dissus iis, carnali resist0ndum es c0gilali 0niel men 3 0rp0ris Sensibus avocanda, ne quasi pali 0sa magnitudine 0pinemur Deum per cuncta diffundi sicut humus aut hum0r aut aer aut lux ista dissunditur: mnis enim huiusm0di magnitudo min0r est in sui parte quam in l0l0... sed sic Deus est per cuncta dissus us uln0n si qualitas mundi, sed substantia creatrix mundi sine lab0re
regens et sine onere c0nlinens mundum. 0n lamen per spatia loc0rum quasi m0le diffusa, ita ut in dimidio mundi corp0re si e dimidius ei in ali dimidi dimidius atque ila per l0lum l0lus; sed ins0l coel0 0lus et in s0la terra l0lus et nul l contentus l000, sed in seips ubique l0lus s 2). Multiplex ratio essendi in loco. Cum l0cus a Phil0s0ph deliniatur Superficies corporis umbientis immobilis, palei esse in l0e iuxta
pr0priam n0 minis significali inem seu ad 0dum l0ci pertinere dum laxa ad 0rp0ra, quae comparantur ad locum lier suam quanti talemel cum c0nlaclum0lis l0cum langant, praesentia sistuntur pr0prio loc0. Verum hoc n0men transfertur ad significandam localem praesentiam substantiae spiritualis, quae cum n0n 0ssi esse in loco ter conlaclum m0lis, l000 applicatur per conlaclum virtutis. Hinc triplex illo rescitrali 0 essendi in l000 seu lossalis praesentiae. Substantia quippe c0rp0ralis dicitur esse in l000 circumscripti ne vel limens ire, lilia inurit si0nes l0cali ila respondent et c0mmensura nihil dimensionibus loci ill
148쪽
t0lum dimensio ualum sit in tot et pars eius in pari l00i Substantia spiritualis creata dicitur esse in l000 definitive, qualenus es lota in l0l et l0la in singulis partibus sui 00i, et n0n alibi Deus dicitur esse in l000 0n de similive sed repletive, qualenus replet omnia l0ca et sil0lus in l0l et l0lus in singulis partibus innium l000rum, ideoque est ubique primo ei per se l). ii qu0m0d S. Th0mas hanc tripar-lilam divisi0nem dilucide m0re su perstringit Casse in l0e diversimode c0nveni corp0ri, et Angelo et De0. aut 0rpus est in l000 circumscripli Ve, quia c0mmensuratur l000. Angelus autem n0n ii cumScriptive cum n0n commensuretur loc0, sed de similive, quia laesi in un0 000 quod n0n in ali 0. Deus autem neque circumscripti Veneque desinitive, quia est ubique '). duo modo Deus est in rebus Esse in l000 dicit retali 0nem l0cali
ad 0cum, quae sun datur super quantilalem dimensivam in corp0ribus, super virlulem suilam in Angelis, ei demum super virlulem infinitam in De0. Cum autem Deus si primum rerum mnium principium et agens per intellectum, rite concluditur, Deum esse in rebus uinibus per p0tentium, quia omnia immediale subduntur suae virtuti peressentiam quae identificatur cum sua p0lentia, et demum per praesentium, quia milia nuda sunt et aperia oculis eius 3). Verum Deus es in rebus n0n quatenus a rebus contineatur, sed Vicissim qualenus res sua virtute c0mplectatur et c0nlineat e Licet 0rp0ralia, ait Aquinas, dicantur esse in aliqu0 sicut in c0nlinente, lamen spiritualia c0nlinent ea in quibus sunt, sicut anima c0nlinet 0rpus. Unde Deus est in rebus sicut conlinens res ). Quaerenti autem uirum Deus silin 000, resp0ndemus cum e0dem Angelic Doctore e Si aecipialui HSSe in l000 per m0dum quo substantia spiritualis in ali tu esse dicitur, sic pr0priissime De in loc esse c0n Veni et ubique, et n0n quidem ut mensuratum l000 sed ut dans l000 naturam l0candi et conlinendi ... si qui in qualibet re esse dicitur, in quantum dat rebus pr0prium esse et naturam , 5). diversae philosophorum sententiae. Licet mnes ociores calli 0-lici in e c0nveniant qu0d aleantur, Deum esse immensum et ubique, cum haec d00trina ad dem pertineat, uti pale ex C0nssili Lateranensi IV, cap. Firmiter et ex Symb0l Allia uastan0 nihil0 minus in explicanda ali 0ne secundum quam Deus dicitur esse ubique, di-80repani inter se e diversas c0nsectantur sententias. S. h0mas plu-
l CL S. Tu0M l . . , a. 4, ubi inquirit, an et quo Sensu esse ubique sit pr0prium Dei. 2 1 p. q. 52, 3. 2. 3 Cf. S. ΤΗ0M l . . , a. 3. 4 l p. q. 8 a. l. ad 2. 5 Sent. Dist. T. q. 2 3. 1 cs etiam 1 p. q. 8, a. 2.
149쪽
ri uim S. Patrum d0ctrinam secutus pr0bat Deum esse ubique e qu0d ubique ei in omnibus rebus operatur illi causa prima ei universalisl0lius participatae illi latis, ideoque Innia langit contactu sua virlulis, quae n0n disseri quicquam a Sua S Sentia, tribuens rebu esse. virtutem l0 candi e c0nlinendi, ei virtutem replendi l0ca l). Ouam ad rem iuxta d ictrinam S. Th0mae dii ut rata habenda sunt nimirum 1 ex divina perali0ne, quae uini c0mplectitur, rite c0ncludi divinam in uinibus rebus et lucis praesentiam 2 divinam virtutemel eli 0nem habendam esse uti formalem ali 0nem, quam0brem Deus dicatur esse ubique, et mnibus rebus praesens per suam Substantiam. Utraque asserti Angelici 0cl0ris impugnata sui a Sc0lo, quid leui l ex essectu et perali 0 ne n0n pr0bari praesentiam au Sae, cum dari p0ssit acti in distans, et 2 acli 0nem iam praesupp0nere agentis praesentiam, illamque non e instiluere se). 0 ad veram S. Th0mae d0ctrinam ab ppugnali 0nibus adversari 0rum vindicandam sequentem statuimus pr0p0Sili 0nem. PROPOSITIO.
Deus est i inmensus et ubique eiusque Substantialis in rebus omnibus praesentia rite concluditur ex operatione, quae aliquo ero Sensu diei potest ratio cur Deus Sit in rebus.
Prob. I pars, Arg. l. ' ''odesse aliis rebus, seu spatium aliqu0dl0cumque implere ei esse alicubi persecti quaedam es in creaturis. Atqui Deus qui si actus purissimus, in se c0nlinet eminenler omnes creaturarum persecli 0nes et essendi nobilitales. Ergo Deus ita est rebus aliis praesens, ut necessari et abs0lule si ubique, cum eius praesentia nullis p0ssi esse circumsepta limitibus, et c0nsequenter una simplicissima praesentia ita spatia et 0ea mnia replet u in inlinitum cuncta supergrediatur, merit0que dicendus si immensus Paucis Esse alicubi est persectio quaedam in creaturis. Sed omnis creaturarum persectio in Deo reperitur absque ulla imperfectione e limitum e0arelatione. Ergo Deus es ubique et immensus e illud c0gilandum est ait S. 0 naventura, qu id divinum Esse sicut 0n potes c0gilari ha bere terminum in durali 0 ne, sic in p0les cogitari ne debet habere terminum in exsistentia ei praesentialitate. Et sicut non potes cogi lari habere intercisionem in duratione, sic nec in praesentialitat s a).Arg. 2. deducitur ex quadam analogia essendi in loco rerum
150쪽
corp0raturam et spiritualium et sic pr0p0nilur a S. Th0ma. Omne qu0d est in l000 vel in qualibet re, quadanlenus c0nligit ipsam Vel cimi actu m0lis si est res corp0rea Vel conlactu virtutis si est res in-c0rp0rea, quae quanti late caret. Iam Ver si esset aliqu0d 0rpus infinita p0llens quatililale dimensiva, illud esset ubique. Erg Deus essentialiter praedilus virtute infinita, necessari es ubique. Et sic
paratur via ad secundam partem essiciendam, nimirum divinam praesentiam in omnibus rebus rite c0ncludi ex operali 0ne. Prob. 2. pars. Cum Deus sit ipsum esse per Suam SSentiam, esse omnium rerum est pr0prius esseclus Dei n0n 0lum quand crea-lura primo esse incipiunt, Sed eliam quamdiu in esse c0nset Vantur. Iam Ver movens et m0lum, gens et passum debent esse simul
Erg quamdiu res liabet esse, tamdiu Deus ipsi necessari adest secundum modum qu esse habet. Cum aulem esse sit illud qu0d est magis inlimum et seruiale in rebus, consequenter Deus dicendus est inlime praesens uinibus et singulis rebus l). Evol. ars. De ratione eulis participali est ut depondeat ab acli0neentis abs0luli et imparticipali tum in e qu0d recipit esse in e0que iugiter c0nser Valur, tum in eo qu0d peratur, ideoque Deus omnia c0ulingi sua virtute, eaque inlime et Vadit ac penetrat. Neque audiendus est Sc0lus, qui ad vim istius argumenti vel infringendam vel saltem debili landam asserit, in creaturis n0n repugnare cli0nem pr0cedentem ad aliquid distans a larii 0ri autem in Deo, cum sit agens infimilae virtutis et subinde c0ncludit ex cli0ne n0n pr0bari praesentiam causae essicientis. u0d a Sc0l0 sumitur est falsum et imp0ssibile, cum acti pr0cedens ad aliqu0d dissilum sit imp0ssibilis et secum pugnans. Siquidem in illa hyp0lhesi virtus agentis langeretet 0n langeret passum, quod est pugnantia secum iungere. Discrimen inter agentia corporalia et Deum in eo est, qu0d agentia c0rp0ralia, quae passum langunt inlaelu 0lis et xii tulis 2 p0ssunt passum tangere sive immediale sive mediale, uti pale in
agentibus naturalibus, quae non raro cum in distantia situ et 000-rum paliis agunt in alia corp0ra. Contra Deus praecis quia gens inc0rp0reum et persectissimum, agendo c0ntingi immediate omnem essessium n0n 0lum immediatione virtutis, quia eius Virius n0n dependet a Virtute superioris agentis, sed etiam immediali0ne supp0sili, cum ad rem vel prim pr0ducendam Vel in esse 'nser Vandamn0n 0ssit uli creatura lamquam medii vel instrumento sa). En qu0
1 CL S. Η0M 1 p. q. 8, a. l. 2 De contactu m0lis et virtutis Tu0M. Contra gent. lib. I, cap. LVI. 3 9uid intersit inter agens immediatum immediatione virtutis et immediati0ne supp0sili es. S. Tu0M. Contra gent. lib. III, cap. LXX cf. etiam c0mmentarium FERRARIEΝsis qui rem accurate et ducide explicat.