장음표시 사용
191쪽
liam, sed etiam secundum esse quare tum essentia lum esse reperiri p0les et in i dine reali et in ordine p0ssibili. eque dici p0lesl, 3 curale loquend0, ex SiSlentiam realem cluare Ssenliam p0ssibilem; sed assii mandum est realem exsistentiam c0mp0nere cum reali essen-lia, cuius est pr0prius actus, et essentiam dealem in intellectu divino 00nceptam c0mp0nere cum esse deali qu0d idem est ac asserere, Deum ab aeterno 10rmare in mente deam exemplarem delerminatae creaturae c0mp0Silae ex essentia et esse. Hinc si ad similitudinem illius ideae seu seruiae creatura producetur, realiter c0mp0Sila erit ex essentia et esse Deus quippe innia p0ssibilia cogn0sci n0n solum Secundum c0mmunem Ssenliam, sed secundum deler minatas et individuales ali 0 ne cuiusque rei, et secundum esse qu0d est actu pr0- prius e pr0p0rli 0nalus cuiusque singularis naturae l). Aequi v0cali autem ill 0rum phil080ph0rum, qui perperam allirmant, p0ssibilia nihil aliud esse, nisi essentias rerum c0guilas seu in intellectu divin exsistentes, ex duplici flante repetenda videtur vel 1 ex e qu0d 0n distinguunt inter essentiam ei esse, ei 0n Sequenter decernunt, creaturam p0Ssibilem esse esseni iam p0ssibilem, ei creaturam exsistentem esse essentiam exsistentem vel 2 ex e qu0d 0nfundunt m0dum pr0prium intelligendi intellectus humani cum mod0, quo divinus intellectus res sive possibiles sive exsistentes c0gn0Scit. Νam intellectus n0ster pr0prie et dii est te n in apprehendit nisi essen-lias universale rerum Visibilium, pr0ul praescindunt a principiis eas individuantibus, et simul abstrahunt ab esse vel n0n esse in rerum natura. Ex adversi intellectus divinus, qui persectissimus est, miles creaturas sive spirituales sive materiales sive p0ssibiles sive exsistentes c0gnoscit secundum deler minatas cuiusque rei ali 0nes, Secundum principia speciei et principia individui, et secundum esse reale Vel esse p0ssibile; et sic ni0l0gice loque nil creatura realis est ea quae habet realem essentiam ei exsistentiam, creatura autem p0ssibilis ea dicitur quae est in lentia logica et biectiva ad essentiam et exsistentiam realem. ihil iminus res a Deo e ignitae ei creabiles seu crealae, secundum diversas ali 0nes essentia e specie c0nstituunt divers is gradus imitabilitatis et imitationis essentiae divinae, secundum qu0spersectius, imperfectius lue illam imitantur, et secundum qu0 di Versum habent vel habere possunt esse in rerum natura. Et Sic quan-d0que res p0ssibilis dici s0le essentia p0ssibilis, sumendo essentiam pro l0la re quia essentia illud in re significat, secundum qu0d res habet esse, e repraesenta deler miliatum gradum uillationis ei similitudinis divinae essuntiae, 0 lier sectionis in ordine ullum 2). Possibile comparatur cum non ente. Sicul ens dividitur in ens
192쪽
reale, qu0d habet esse ratum in natura, et in ens deale seu intellectum, qu0d habet 8Se in mente concipientis, quorum primum diciturens simpliciter, alterum V 0catur en secundum quid sic n0n ens seu nihil quand0que pl)0nitur enti Secundum primam accepit0nem, quan-d0que pp0nilur enti Secundum alteram significali 0nem. Si primum, lunc dicitur n0n ens seu nihilum mne id, qu0d 0n habet realemel actualem exsistentiam in seip80 nec exsistentiam p0lentialem in ah qu reali subjecio, ex qu illiti produci aleat; si secundum, tunc dicitur n0n ens seu nihilum, n0n 0lum id, qu id n0n habe realem exsistentiam; sed etiam id cui repugna esse propter dise0haerentiam termin0rum pr0p0sili 0nis, quae de ips tamquam de subieci affirma lesse pr0pterea qu0d in huiusm0di nuntiali 0ne implicatur allii mali 0nem et negali 0nem esse simul, quod null0 0d potes habere ali 0-nem stulis quia esse l0lli n0n esse, et Vicissim l). Sic ut aliqu0 exemplo rem illustremus, in his duabus pr0p0sili 0nibus IIum est asinus: 0 Diametrum quadrati est commensurabile lateri, n0n 80lum enuntiatur aliquid, qu0d 0n exsistit in rerum natura sed qu0d neque intelligi neque exsistere p0lesl, quia esse praedicati perimi esse Subiecti, e vicissim ide0que inter uirumque Viget 0nceptuum pugnaol habetur imp0ssibile abs0lulum seu repugnans, qu0d null0 0d00ssici potest ad similitudinem primi talis, cuius qu0dlibet en pr0duclum debet esse aliqua imitatis plus minusque persecta. 0uae a n0bis explicata sunt de duplici sensu, qu aecipi 0leslu0u ens seu nihil, claram adilemque comm0nstrant iam ad comparandum p0sxibile cum non ente seu nihilo. Si enim n0n iis seu nihil sumitur prim sensu lunc n0n disseri quidquam a p0ssibili uirumque enim a se repelli realem rei exsistentiam; et sic cum aliquid pr0ducitur per creali 0nem, praesupp0sila eiusdem p0ssibili late seu 90 lenita
desiuili 0ne omnem praeexsistentem realitatem sive actualem sive p0lentialem exeludunt Phil0s0phi. u0d si non ens seu nihilum sumatur secundo Sensu, tunc idem est ac imp0ssibile, qu0d 0ssibili e regi0ne0pp0nitur, et negat ipsum esse rei deale et l0gicum pr0pler repugnantiam termin0rum, e c0nsequenter ipsam rei intelligibilitatem et pr0duelibili lalem. u0circa e0n eludendum est, possibilia rite dici p0ssen0n entia, Si 0mparantur cum e0rumdem reali subsistentia in seipsis. 0uli a dici omnino debent entia, si c0mparantur eum deali subsistentia, quam habent ab aeterno in id eis Dei archetypis, ut ali0nes
193쪽
seu forma intellectae, ad quarum similitudinem divinus Arehileelus
res in temp0re m0litur. Hanc rem eleganter adm0dum persequitur S. Anselmus inquiens Priusquam ierent universa erat in ali 0 ne Summae alui a quid, aut qualia, aut qu0 modo sutura essent. Quare cum ea quae acta sunt, clarum sit nihil fuisse, antequam fierent, quantum ad 0c, quia n0n erant qu0d nunc Sunt, neque erat e qu0
fierent; 0n lamen nihil erant quantum ad ali 0nem facientis per quam et secundum quam fierent a l). Duplex excluditur sententia. Ad explicandam ali 0nem illis, quae c0mpelit 0ssibilibus, et per quam p0ssibilia secernuntur ab impossibilibus, seu a nihil abs0lulo, duae in medium pr0 latae fuerunt a phi-l080phis sententiae, quas a Veritate alienas putamus. Prima es Henrici Gaudavensis, qui pluribus in l00is praesertim ver 0uodlib. 8 q. 9 el uodlib. 9, . , et 2 0pinatur, creaturas secundum latum p0ssibilitatis praecise sumplum habere in seipsis aliqu0d esse actuale, quod V 0cat esse uel uale essentiae a Dei omnip0- lentia c0ntradisi inclum et illis ab aetern c0nveniens, secundum idqu0d in unaquaque re praedicata quid dilativa den0lant; et secundum h00 esse sunt biectum divinae scientiae, quae nominatur simplicis intelligentiae. Cum ver res si uitae a De creantur et si uni exsistentes, acquirunt dumtaxat esse actuale exsistentiae 2). Allera es sententia c0li et Se0listarum Velerum, quae in re Centes nonnull0s phil0s0ph0 pr ima navit. 000 ut enim S00listae, 0ssibilia habere in seipsis esse quoddam diminuturi seu secundum quid, qu0dlide in se nullam actuali talem sibi vindice neque essentiae neque exsistentiae nihil0 minus est aliquid extra Deum secundum p0lentiam 0biectivam, quod termina divinum intellectum intelligentem res creabiles easque repraesentantem ita ut esse actuale, qu0 SSentia p0SSibilis reducitur ad aelum sit elus istius in id p0lentiae. uare, iuxta Sc0listas, h00 esse diminutum seu haec p0lentia biectiva praecedi laclum divini intellectus res p0ssibiles c0gu0scentis et elum divinae p0lentiae res exsistentes pr0duestulis 3 . Lice Se illis in hac ierdilli cili quaesti0ne sub ibscure ei subtiliter in ire suo loquatur, illi legentil0ca a n0bis indieata pliarebit lamen eius d00 trina huc re uidere vide-ltlr, nempe Ss intelligibile creatura secundum qu0d quaelibet res a Deo diversa habet have naturam et haec praedicata essentialia, per tuae c0nstituitur in determinato ordine persectionis et ab aliis distinguitur praesupp0ui debel divin intellectui ut terminus c0gnili in is el
194쪽
h ic esse, qu0d nequi dici aliquid actuale, vocatur potentia obieetiva, et esse dimini/tim et se undimi quid, qu0d distinguitur ab esse al0 et simpliciter. Hinc S00lus, cui qu0ad rem adstipulantur nonnulli recentes, reprehendit S. Th0mam d00entem 1 p. q. 3, 3. 2 , Deum ale-
ti ei pabilem et imitabilem ab illis secundum diversas prop0rli0nes per- secli 0num, iuxta quas quaelibet creatura est imag0 vel simili ludo licet deficiens ei imperfecta infiniti et aeterni exemplaris l). Utraque sententia exploditur. Ad sententiam Henrici qu0d allinet facile est illam refellere. Si enim uli 0mminisHilur Henricus, ab aetern praesupp0nitur extra Deum esse actuale Ssentiae creaturarum,
et creatura in temp0re, cum a Deo conditur, acquirit 0vam retali 0-nem ad Deum per esse dumtaxat adluale exsistentiae, qu0d de n0v0 recipit, alendum mnin est, reli li0nem n in p0sse dici pr0ducli 0nem rei ex nihilo. Η00, uti palel, radicitus subvertit germanum creali0nis c0nceplum, iamque aperit err0ri uiolemi, qui decernebat, creaturas antequam pr0 ducerentur, habere aliqu0d esse cluale distinctum abesse Dei, impr0 duclum, qu0d illis ab aetern con Veniret. uare merit0 reprehendendus est euricus qui licet diversimode sentia ac ui-clessus lamen in sua l0quendi ali 0ne avere Videtur mem0ral err0ri, cum tribuat rebus, antequam producantur, esse SSentiae, qu0d 0catacluale Celerum sententia Henrici iam pridem explosa suerat ab Angeli 00 00l0re, qui d0cuerat, a Deo c0ndi in temp0re n0n 80lum rerum e XSiSlentiam, sed ipsum esse uel uale esse ullae ait enim ei00 ips0qu0d quid dilati esse alli ibuitur, non solum esse, sed ipsa quid dilas creari dicitur; quia antequam esse linei, nihil est, nisi sorte in inlel lectu creaulis 3 2). imirum realitas essentiae p0nitur extra e pr0ducitur per illam ipsam causam, quae quid di tali altribuit esse, ita ut ante acli 0nem Dei creatricem essenii nihil si extra Deum, et nullum aliud esse habeat, nisi deale in intellectu divin0. Ut autem de Se0li Scolis larumque pinatione aliquid delibemus dicendum venil, 0ssibilia extra Deum nullum esse habere quantum Vis diminutum, qu0d si a De c0ntradisi inclum, et c0nsequenter polen-liam illam biectivam ab ipsis c0nficiam, quae sit liquid in Se nullam esse. Etenim haec p0lentia obiectiva, seu 00 esse diminutum veles aliquid reale vel aliquid deale. Si primum, lune redibit paul0Secus pinio Henrici, et conceptus germanus creatis ni perimetur: si Secundum, tunc h00 esse ideale extra intelleclum erit aliquid in seips0Subsistens, et sic renovabitur se lentia Plat0nis adstruentis ideas rerum in seipsis subsistentes. uare cum sani 0re phil0s0phia, et cum Angeli 00 00l0re pr0s lemur, h00 esse diminutum p0ssibilium ad milli haud-
2 99. D. De Pot. q. 3, a. 5 ad 1.
195쪽
quaquam p0sse extra Deum Polentia aulem l0gica seu p0ssibili las, quae rerum essecli 0nem antevertit, nihil aliud den0lat nisi virtutem Dei infinite activam, quae ex nihil essicere p0les quidquid per Eius intellectum c0ncipitur p0sse aliquo m0d0, lice imperfecto imitari et referre divinae naturae infinitam essendi persectionem. Hinc merit0 dieitur rerum c0gnili pertinere in De ad intellestium praelicum, quia Deus est agens per intellectum, qui c0mparatur ad res naturales ulmen Sura ad mensuratum; et consequenter res miles a Deo diversae n0n intelliguntur a De0, quia sunt intelligibiles; sed ex adversu ide0 res sunt intelligibiles, quia a Deo intelliguntur: qu0d idem est aurassit mare, 0rmalem ali 0nem entis cuiuscumque, qu0d sit a De diversum dependere ab intellectu divin0. 00 trina huic opp0sila, quae See0nser ad illud esse obiectivum et diminutum, qu0d singitur extra Deum, quaeque plurimum blanditur ac satisfacit phantasiae, ex e0orium habet, qu0d 0gniti divini intellectus pensatur ad modum e0rum, quae in n0bis sunt, illi scite n0lavi longelicus l). Celerum delia re app0sile ei dedita per discuplabimus ali in l0c0.
et biectivam ad esse, cumque illud qu0d est iu 0lentia n0n 0ssit ad actum pr0gredi, nisi per ens qu0d es in actu, ex quo lit ut in absoluta c0nsideratione actus p0lentiam ante Vertat exploratum aperiumque est, p0ssibilia dependere ab aliqu0 eule in actu ad 00 ut esse seu exsistentiam nanciscantur. Verum possibile, illi 0nuimus, dividitur bisai iam, nempe in possibile internum seu abs0lulum, et in p0ssibile ex tertium seu relativum. Ad p0ssibile exiernum quod attinet, nemini dubium esse p0lest, quin dependeat ab inui polentia Dei, qui cum si actus purissimus et maxime independens tum in esse nil lum in operand0, 0lus p0les sua inlinita Virtute producere ens in quantum es ens, uti praesupp0sit Subieci reali in qu alli excipiatur. Η0 ad millitur ei diserte pr0 pugnatur ab omnibus phil080phis, qui
pro silentur, mundum fuisse a Deo creatum, et germanum creali 0 nisc0nceptum non detrectant. Verum enim muli salebrosior obscuris rapi exsurgit quaesti dei erit in intrinsessa et abs0lula possibilitate quae sita est in convenientia termin0rum, secundum quam praedicatum non repugna subiecto ex
qui aliquid habe vel p0les habere ali 0uem entis Nimirum inqui-
196쪽
rendum Venil, undellana et quare prop0sili haec homo est animal rationale sit p0ssibilis cum ex advers haec alia homo est sinus dicatur imp0ssibilis qu0d idem es ac investigare, quaenam si internae p0ssibilitatis rig0, et unde ipsa dependeat.
Philosophorum sententiae Auctores hac in re in diversas c0ncessere piniones plus minit SV a veritate abh0rrentes, quarum n0nnullas meminerimus. Et prim quidem nobis occurrit err0rrium Epicure0rum, qui milia a casu accidere, tum Falalisiarum, qui Venire ex necessitate naturae decernebant, tum e0platonic0rum qui arbitrati sunt Deum habere inlenli 0nem unam lanium, scilice creaturae in universali: sed creaturarum distincli0nem saetam esse per alias causas l). Hi 0mnes nedum rerum p0ssibilitatem explicani illam p0lius penitus perimunt cum ipsam externam p0ssibili talem labes actent, in adaequatam assignantes rerum mundanarum m0lili 0 ni causam, quae n0n 0les esse nisi agens per intellectum c0gn0seentem determinatas ali0nes omnium
quae essicienda sunt Ῥ00 0lum sui ipsis ethnissis phil080phis, ide0que Arist0leles lauda Anaxag0ram, qui p0suit intellectum esse causam mundi 2j. examus rerum p0ssibilitatem a Dei in ip0lentia dum- laxat dependentem sedit, ita ut, iuxta ipsius placita aliquid dicaturp0ssibile, quia p0les a De steri. Vide de hac re senio taliam Henricia SH0l exp0silam e resulatam 1 Sent. Dist. 43, pag. 1359-1362.
Carlesius ver p0ssibilia dependere decernit ex divina v0luntate; ita ut res talem lituram seu essentiam sibi vindiceni, quia sic Deus esse V iluit qu0d si pl)0silum v0luisset, p0ssibilia suissent, quae nunce n0lis mutuo pugnantibus constare cernuntur. ine, iuxta disertam Carlesii assii mali 0nem, Deus n0u 0luil, res angul0s trianguli esse aequales du0bus restiis, quia c0gni vi aliter fieri n0n 0sse; sed vicissim, quia V0luil, res angul0s trianguli essessari aequales esse du0bus rectis, idcire hoc verum est, et aliter fieri nequi sa). Demum n0n desuere phil0s0phi 000ules, abs0lulam rerum p0ssibilitatem esse a De0 mn in independentem, de ut in absurda hyp0lhesi Dei n0n exsistentis rerum ali 0nes permansissent eaedem, licet 0ssibili late externa exulae pr0pler desectum causae essicientis. Mem0ratae a n0bis phil0s0ph0rum sententiae, celeraeque his mili mae, Illi palel, pr0p0silam quaesti0nem vel n0n 0lvunt, vel unditus subvertunt; nam p0ssibili talem internam vel e medio l0llunt, et rebus p0ssibilibus aliqu0d esse ribuunt qu0d extra causas et in seipsis habent, sive h00 esse a Deo independens sive dependens assii ment, sive tandem sit esse essentiae sive esse diminutum et biectivum ad mentem Se0li. Ut autem in hac n0bilissima quaesti0ne, quae Dei sui en-
l CL S. Tuou. 09. D. De Ver. q. 3, 3. 1 et 2. 2 CL stiset . De Animo lib. I, cap. II Physie lib. VllI, cap. I.
197쪽
liam e rerum originem per virtutem Dei creatricem inlime c0nnexam habet, D ict 0ris Angelici sententiam explicemus quam ipse a mullis Patribus, sed praesertim a S. Augustin mutuatus est, quasdam latue inu pr090Sili 0nes. PROPOSITI I.
Ρossibilitas absoluta rerum undamentum habet in ente absoluto, nempe in Deo, in quo SubSi Stit SuΡrem ratio omnium rerum.
nem c0nvenientiae seu c0haerentiam termin0rum, nempe non repugnantiam subiecti et praedicati indicaulem posse illud intelligibile participare ali 0nem entis, ei aliqu0 0d imitari ens illud qu0d cum sit ens imparticipatum et ipsum esse, praehabe in Su actu illissim00mnem pleniludinem et persectionem essendi. Atqui alio talis participali qu0d sit determinal imitati entis infiniti et persectissimi est aliquid absurdum e sibi ipsi repugnans, nisi praeSupp0 natur en abs0lulum, infinitum imparticipatum, qu0d40ssi participari. Erg0 0ssibilitas abs0lula habet undamentum in Deo, in quo subsistit suprema ali 00mnium, quae participare p0ssunt ali 0nem entis. Arg. 2. 'Τ' Intellectus n0sler in c0ntemplandis rerum ali 0nibus et quid dilatibus, pr0ul praese indunt ab esse qu0d habent in singularibus exsisten libus, percipi aliquid necessarium et imm0bile, qu0d 0n 0lestalii 'r se habere. Atqui huiusm0di rerum neceSSariae 3li 0neS, quae sub p0ssibilibus abs0lulis continenlur, ultimam causam suae necessitatis n0n 08Sunt repetere, nisi ab ente, qu0d est necessarium per subsi- Slentiam, nempe ab ente abs0lul i. rg0 0ssibilia undamentum habent in De0, in qu subsistit suprema ali 0mnium rerum. Et re Vera necessaria relati c0nvenientiae termin0rum, qua cuiusque rei ali 0nem intelligibilem c0n stiluit, nequit explicari per i dinem et liabitudinem ad actum realis subsistentiae eiusdem rei in se ipsa, cum factum huiusna id si mere contingens. Ergo explicanda omnino est per ordinem e relati inem ad aliquem lypum primigenium, vel exemplar alis lu0d ad lu0d reseruntur, quod in se c0mplectitur subsistendi absolutam necessitatem Ouare innis necessaria relum veritas undamentum libelin abs0lula el immutabili Veritate, ad tuam c0gn0scendani mens nostrarali 00inando per Venit. SΩΗ0 Ll0N. Error artesianorum. Tametsi iussibilitas abs0lula rerum antecedat in ordine ul0l igico realem earumdem exsistentiam, cum res e statu possibilitatis progrediantur ad realem exsistentiam: nihilominus in ordinu cognitionum nostiarum res aliter se label. Etenim uinis n0stra c0gnilii a faci0 c in lingenti duci ex0rdium, ide0que
198쪽
veritates principi 0rum immediale dependent a veritalibus saet 0rum, et n0n vicissim, cum intellectus n0ster inluealui quid dilates rerum, quae habent esse in singularibus licet eas allingat pr0 ut ab ill esse abstrahunt minime vero videat divinam essentiam in qua iuvenilur exemplar omnium rerum. Hinc undamentum abs0lulum et rem0lumn0strarum c0gnili 0num haudquaquam invenitur in rebus exsistentibus; sed in essentia infinita eniis abs0luli, in qua s0la statui p0les scientiae firmum undamentum licet ad eius cognitionem per rerum visibilium c0gnili 0nem ascendamus. uare inuin salsi sunt Cartesiani, qui male permiscentes undamentum pr0ximum et immedia lum dientiae n0strae, qu0d est essentia rei malerialis abstrasti ab esse, qu0d habet in rebus visibilibus et 0rruptibilibus cum undameni rem0t et media l0, qu0dos primum intelligibile elisus abs0lulum, tuentur, intellectum n0Strum ad habendas n0li 0nes essessarias, ide0que ad scientiam sibi c0mparandam, debere c0gn0scete res cum relatione ad ens absolutum seu ad Deum. Sic coguntur ad millere, id eam Dei esse ingentiam et innatam in intelleelu 0sli 0 id 00que viam Onl0l0gis parant. Aliud quippe est adstruere mentem n0stram, nullam perspicere necessitatem in rerum quid dilatibus absolui c0nsideralis qu0d est salsissimum, illi vidimus loquenles de rerum essentiis aliud est assii mare, non p0sse assignari ultimum undamentum necessi latis creatarum essentiarum, quin menSper ali0cinium perveniat ad exsistentiam illis abs0luli 0gn0scendam, qu tandem dependet, et in quo ulli in innititur omne qu0d rationementis sibi vindicat, qu0d est verissimum, et ab h0mine sanae meniis nult paci p0les in dubium v00ari. Rerum quippe quid dilales seu essentiae in se essessariae sunt secundum qu0d 0nsiderantur in sua realitate essentiali verum enim si qui earum realitas et enlitas a De0 dependet iam quam a causa agente per intellectum, sic et earumdem negeSSitas. Iterum, sicut earum realitas, quae s0rmaliter intelligibilis e8l, 0le8 00gn0Sci, quin c0gn0scatur earum emissiens causa, Sed n0np0les persed te c0gn080 sine c0gnili 0 ne causae, sic et earum neceSSila S. PROPOSITIO II.
Absoluta rerum possibilitas secundum rationem praeSupponitur divinae potentiae et Voluntati, a quibus minime dependet.
Prob. .' pars Inlerna rei p0ssibilitas c0nsis lit in rei verilaleoni0l0gica et essentiali, seu in convenientia termin0rum prop0Sitionis. Atqui hae c0nvenientia ei minorum, seu essentialis Veritas rerum
praesupp0nilur 0tentiae cliva Dei pr0 ducenti res ex nihil0. Ergop0ssibilia abs0lula n0n dependent a divina p0lentia Pr0p0Sili minor exinde palel, qu0d si Dei p0lentiae producenti creaturas in esse physic0e reali 0n praesupp0neretur rerum intelligibilitas et veritas a De0
199쪽
00gnita, Deus distendus esset agere ad aetra essessi late naturae; etc0nsequenter communicare necessario Suam b0nilalem rebus. I 0 autem
est evidenter absurdum, et lum divinae sapientiae lum divina liber-lali 0pp0silum Deus quippe, ut 0 Videbimus, est agens per inlellectum, ide0que ad extra pr0ducit res iuxta deas seu determinatas rerum ali 0nes in sua mente exsistentes l). idem vincitur ex Dei omnip0lentia. Deus quippe dicitur omni-p0lens, quia eius esticiendi Virius ex lenditur ad omnia pr0 ducibilia. Atqui si possibile abs0lulum dependere a divina p0lentia, Deus non p08se rite diei uini p0lens. rg0 0ssibile intern qui Dei p0lentiam antevertit. Ut vis et veritas min0ris pr0p0sili 0nis intelligatur, animadvertendum est, Deum dici innip0lentem, quia poles producere nania p0ssibilia iam vero si p0ssibile dependeret a divina p0lentia, lunc Deus dicendus esset iunip0lens, quia p0lest mnia, quae poleSi. Cum aulem h00 assii mari p0ssi de omni agente, qu0d nempe p0SSi 0mnia, quae p0leSt iure c0nsequitur, uini p0lentiam pr0prie n0n posse de De0 praedi dari. u0d si ex advers abs0lula p0ssibilitas divinam p0lentiam antecedat, lunc Deus dicetur omnip0lens, e qui id p0les sacere inne, qu0d habere p0lest ali 0nem illis, quodque n0li Mn0n pugnantibus inlers e0nslatur. Siquidem divinae innipsi lentiae n0n subduntur ea quae c0ntradicli 0nem involvunt, quia non p0ssunt habere ali 0nem entis ide0que imp0ssibilia dicuntur; idcire reclius diceretur, ea n0n 0SSesieri, quam Deum n0n 0sse illa sacere. D00 trinam a n0bis in host argument pr0 positam sic explica leprosequitur . Th0mas: C Cum p0lentia dicatur ad 0ssibilia; cum Deus omnia posse dicitur, nihil rectius intelligitur, quam qu0d 0ssil0mnia possibilia el ob h00 mnip0lens dicatur. P0ssibile autem dieitur dupliciter. Un0 0d per respectum ad aliquam p0lentiam ... 3li 0 0d0 abs0lule pr0pter ipsam habitudinem ei minorum Si Deus dicatur 0mnip0lens, quia p0lest mnia, quae sunt p0ssibilia sua p0lentiae erit circulati in manifestali 0 ne omnip0lentiae. Hoc autem n0n erit aliud. quam dicere, qu0d Deus estis inni pulens, quia p0lest mnia quae potest.
Relinquitur igitur, qu0d Deus dicatur uini p0lens, quia putes omnia p0ssibilia abs , lule, qu0d si alter m0dus dicendi possibile. Dicitur autem aliquid p0ssibile vel imp0ssibile abs itule ex habitudine terminorum.
Possibile quidem abs0lule, pii praedicatum n0n repugna subieci 0, utS0cralem edere Imp0ssibile Ver abs0lule, si uia praedicatum repug Dalsubiect0, ut iis minem esse asinum . . . Duae quia uiue igitur contradicli 0nem non implicant, sub illis pussibilibus continentur respeetu quorum misdicitur uini potens. Ea ero tuae c0ul radictionem in liticani, sub divina 0mnipotentia n0n 0nlinentur, quia n0n 0ssunt habere p0ssibilium ali0
200쪽
nem, Unde c0nvenientius dicitur, quod ea n0n pussula seri, quam qu0d Deus ea n0n 08Si sacere a st). Prob. 2. pars Si 0ssibilitas absoluta rerum, id est c0nvenientia praedicati et subiecti, quae constituit alicuius determinatae rei ali 0-nem et essentiam Secundum quam pSi 0n repugnat esse, riretur ex arbitratu divinae V0lunialis, c0ncludendum 10ret, aliquid penitus absurdum p0luisse frui interna p0ssibili late, si ila placitum fuisse De0,
e. g. hominem esSe Sinum, Vel materiam esse spiritum, Vel diametrum quadrati esse c0mmensurabilem aleri, Vel denique triangulumc0nlinei e res angul0s recl0s. Atqui hoc nem assii mare audebit, neque ip e Carlesius qui salelur, dari quaedam abs0lut impossibilia, quae in nulla hyp0lhesi 0n lingere p0ssunt. Ergo p0ssibilitas abs0lula
rerum ante Vertit aclum divinae V0luntatis. Arg. 2. μ' gens liberum n0n 0les per V0luntatem inclinari in aliquem esseclum, nisi per Drmam, quae est in apprehensi0ne intellectus cum V 0luntas libera n0n possit in ign0lum serri. Iam ero si
p0ssibilia abs , lula dependerent a libera Dei v0luntate, 0luntas Dei serretur in ign0lum. Ergo p0ssibilia minime dependent a libera Dei
voluntate. t re quidem Vera cum Voluntas sit appellius rationalis, eius actus ne qui haberi, quin prius antecedat 0rma apprehensa, ide0que V 0luntas c0nsequitur intelleclum, quemadm0dum appellius sensilis consequitur sensilivam c0gn0scendi facultatem seu sensum 2). Hinc Deus dicitur agens per intellectum, V 0luntatem, e p0lentiam; quia in uani pere ad ea tra intellectus divinus est ut dirigens, V0luntas ut imperans seu inclinans, p0lentia ut exsequens a). Confit . . Possibilitas abs0lula rerum imp0ria rerum intelligibi- lilalem et convenientiam n0larum, quae res constituunt in I dinei lolligibili. Atqui res ii in denominantur intelligibiles, neque c0ngruentes in n0lis intrinsecis per i dinem ad 0luntatem, cum x0luntatis obiectum sit l, tuum. Erg ni elimus l0lam subvertere phil080phiam,c0ncludendum est, p0ssibilia a Dei voluntate non dependere. Confir . . Scientia n0sira, qua rerum rationes et quid dilales allingimus, est de necessariis. P0rro si intrinseca rei p0ssibilitas riretur ex placit divinae V0luntatis omnis rerum intellectarum neces- Silas perimeretur, id00que omnis certi lud0 quae es determinali 0 intellectus ad unum. rg Lartesianum sigmentum ipsum scientiae n0men ad exilium vocal. uare iure Cudax irius lilai Lius Carlesium iam quam Melaphysicae Vel S0rem criminantur, cum Mela physica immutabilibus veritalibus unice inni latur. Adde qu0d in artesiana pina li0ne ipse actus divinae v0luntatis, qu Deus oluisset ad eae truc0mmunicare suam b0nitalem rebus, flare inexpli stabilis.