장음표시 사용
241쪽
Tertiam denique mediam scientiam, qua ex altissima et inscrutabili comprehensi0ne cuiusque liberi arbitrii in sua essentia intuitus est, quid pro sua innata liberiale, si h 00 vel illo vel etiam infinitis rerum 0rdinibus c0ll0caretur, 30lurum SSel cum lamen p0ssel, si Vellet, sacere reapse pp0silum y l). v ex lestimoni sicut ei ex alio superius recital evidentissime patet cuilibet vel leviter allendenti scien-liam mediam ex sententia M0linae haudquaquam undari in immediata c0gnitione ulu ribilium. Neque diversim0de hac super re sentiebant antiqui0res scientiae mediae adversarii, qui ad explicandam in De ceriam suturi bilium
c0gnili 0nem recurrebant ad Dei decreta praedeterminantia voluntatem Iliberam creaturae. Etenim Di lacu Alvare declarans flatum quaestionis inter utramque Sch0lam agit alae, diserte assii mal cardinem con-li 0 versilie in h00 pr0prie SSe Silum, utrum nempe Deus c0gn0scalsulura c0ndili 0nala antecedentur ad nanem suam liberam determinali 0nem, Vel 0lius c0n Sequenter ad decretum suae v0luuialis praedeterminantis, qu0d late quid si sulurum adimpleta c0ndili 0ne. En eius Verba Fulura c0ndili0nala. . . Si accipiantur ut antecedunt omne decretum divinae v0luntatis praedeterminantis qu0d tale quid si suturum, adimpleia c0ndili 0ne, 0n cadunt Sub scientia. . . nec ut sic Sunt Scibilia insallibiliter etiam a De0, sed s0lum cogn0scuntur ut 0ssibilia fieri Verbi gratia sci quidem Deus ceri et insallibiliter, qu0d si creasse modo ali 0 Angel0s in gratia habilitati, et decrevisse V 0luntate abs0lula ei essi caci, qu0d illi perseverarent in gratia, ita fieret et
de laci perseverarent. . . Sed lamen si secludatur huiusm0di decretum non es scibile, quid illi Angeli, si crearentur in gratia determinalefacerent ex sua innala libertate, neque est c0gn0scibile scientia in sallibili etiam a D00 utrum illi in particulari essent perseverlituri, an in peccatum c0nsensuri sed s0lum quid in tali casu p0ssent sacere: et idem prop0rli 0naliter dicendum de aliis c0nsimilibus suturis e0udi-li 0nalis a creata v 0luntate dependentibus. Haec conclusio est directe contra assertores scientiae mediae s 2).Ε ei talis lum Lud , vici Molinae lum Didae Alvare testim0niis
in pr0mptu est, c0nli 0 versiam de scientia media minime esse confundendam cum c0nli 0 versia de medi Scientiae, in tua inquiritur ut ruin Deus mediate vel immediat c0gn0sca res a se diversas, licet alii tui ad scientiam mediam defendendam d0cuerint, suturi bilia cognoscere in seipsis, lu0d ei a Veritate alienum putamus, ei nullo modo esse acc0mmodatum, si daretur, ad 0ntro risiani illi in uuadam i uni enim omnes conveniant Deu in hypothetice illura certo et insallit,ilii ei cognoscere, ei simul consentiant, ili vinum in i llectum deleri uinari ad intel-
242쪽
ligendum unice a sua essentia, lam quam a specie intelligibili et omnium repraesentativa, illud proprie in c0ntroversiam Venire p0lesl, nimirumqu0m0d divina essentia p0ssi esse simili lud et speetes manifestativa talium intelligibilium. Unde recurrere ad 00 qu0d Deus illa cognoscat in seipsis, quaesii 0nem pr0p0Silam ins0lulam relinquit, et aliquid affirmat, qu0d uiuini a Verilale alienum Videtur; nam biectiva illaveritas sui uribilium praesupponi n0n 0les intellectui divino, qui est causa et mensura nanis Veritalis et intelligibilitatis, ide0que intellectus absolutus in flai mandis deis seu formis exemplaribus rerum n0n respicit ad aliqu0d pr0l0lyp0n extra ipsum p0silum, cum ex ira ipsum ante rerum creali 0nem nihil sit neque ad ordinem realem neque ad ordinem dealem pertinens. Qui secus diceret, c0geretur Se conserre vel ad osse illud biectivum et diminutum colistarum, Vel ad ideas per se subsistentes lat0nis. Substantia erg0 0nli 0Versiae, sale talibus ipsis adversariis scientiae mediae, in e Viget, qu0d ipsi lueantur, divinum intelleclum n0n00gnoscere suturi bilia in sua essenii nisi c0nsequenter ad decreta divinae V0luntalis praedelerminantis ad unum antecedenter Ver ad decreta Voluntalis praedeterminantis cogu0scere ea s0lum ut p0ssibilia. 0nlra n is c0nlendimus, Deum cogn0scere hyp0lhelice sutura antecedenter ad sua decreta, quibus delermina ea esse transferenda ad 0rdinem exsistentiae. Unde cum ipsi s0res scientiae mediae saleantur, huiusm0di sui utibilia non p0sse c0gnosci scientia Visi0nis, ni Si 0Si decreta, et ante decreta n0n 0gnosci nisi ut 0ssibilia, c0nsequenter ad millere tenentur, exsistere scientiam mediam, si pr0balum uerit, Deum ante decretum suae x0luuialis praedelei minantis, suturibilia c0gn0scere ut suturi bilia, et n0n ut simpliciter p0ssibilia.
nile persessius, et idem secundum rem cum esse Dei per se subsistenti, necessari extendi debet ad omnia c0gnoscenda, ideoque etiam ad conlingentia sub c0ndili0ne lutura. Ex eadem in simila in intelligendo persecli 0 ne facile eruitur, illi dem0nstra Vimus, Deum omnia c0gn0Scere in ei p80, id est in sua essentia, quae est species intelligibilis et simi
litud0 mnium rerum sive earum quae actu Sunt ex ira 3US3S, Si Ve
starum quae qu0cumque m0d Sunt in polentia vel ipsius Dei vel etiam creaturarum. Ovare praesens quaesti n0n e Specta ut decernatur, uirum Deus c0gn0sea suturi bjlia in seipso vel in seipsis id est mediante Sua essentia vel immediale, cum h0 iam a n0bis determinatum
sit; sed p0lius investigandum venit, ii paci accipienda si divina
243쪽
essentia, ut 08Sil esse ratio repraesentativa seu dea suturi bilium, quae sicut celera a De diversa obieci secundari divinae scientiae c0nlinentur et c0BSequenter in biecto primari tamquam in medioc0gnil percipiuntur.
Quaesti sic desinita l0nge dissicillima est in l0la liau de scientia
Dei materia, et cum ex ea ulli in pendeat disceptati de c0gnili 0 ne sutur0rum abs0lule c0n lingentium, eius maxima dissicultas in causa fuit, cur gravissimi lie0l0gi arbitrati sint, m0dum qu Deus liberas acli 0nes creaturarum praevideat, h0mini moriali esse inaccessum; ide0que cum Ap0sl0l repetendum et O alii lud divitiarum sapientiae et scientiae Dei: quam incomprehensibilia sunt iudicia eius et
investigabiles viae eius o l). Unde in propositi pr0blematis aliquali
declarali 0 ne breviter et generatim pr0e edendum n0bis esse intelligimus nimirum p0lius negando e rem0Venil m0d0s illos, qui vel scien-liam Dei imperiectam essiciunt, vel c0ntingentiam rerum perim uni quam assignand in particulari m0dum illum inessabilem secundum quem infinitus Dei intellectus determinale et insallibiliter c0gn0scalfecundum i dinem praesentis ad praesens, quid causa libera el 0ntingens id es ad 0pp0sila se habens eligere prae pl)0sit in hac Vel illa condi li0ne, quae lamen ipsam c0n lingentem relinqua l. I 0 plersummam rei, de qua ambigebatur, dissiculi alem factum est, ut phil0s0phi et praesertim he0l0gi mire ingenia sua exercuerint, ei mulli plices m0dos pr0p0suerint s0lvendae quaesti0nis. 0 brevitalis causa unum vel alterum ad trutinum rev0cabimus, e quid n0bis Ver0similius videtur absque ulla vincendi pertinacia subiiciemus. Prima sententia. Principi quidem n0bis ccurri sententia e0rum qui ad explicandum qu0m0d Deus sui uribilia ceri cogn0scal, 0ceni, Deum intueri huius in id eventus hyp0lhelice futuros in suis decretis praedelei minantibus ad unum creatas Voluntates. Haec decreta a Suis asseri0ribus dicuntur subieelire abs0lute ei obieelire conditio nata, quippe qu0d per ea Deus ab aeternu statui stu0 modo praedeterminaret in individuo cunctas causas liberas in omni possibili circumstantia spectatas. Iuxta hanc sententiam loquulus es Didaeus Alva regpaul , ante citatus inquiens: si Futura conditio nata ... si accilliantur ut antecedunt in ne decretum divinae voluntatis praedeterminantis stu0diale quid si futurum, adimpleta conditione, non cadunt sub Scienti. . . . nec ut sic sunt scibilia insallibiliter etiam a Deo, sed S0lum cogn0scuntur ut 0ssibilia eri s 2ὶ. Secunda sententia allii mal Deum certo et insallibiliter e0gnoscere sutura sindili 0nala in seipsis seu in eorum obiectiva erit ale. Ilaec
246쪽
sententia si decernit, Deum c0gn0scere ulu ribilia secundum esse qu0d haberent in seipsis, si haec vel illa c0ndili p0neretur, tunc e reditqu0d assii mei, Deum c0gn0scere ulu ribilia qua suturibilia, et sic pr0blema pr0p0silum neque explica neque allingit. Si ero decernit, c0nditionale sutura immediate a Deo cogn0sci in seipsis, tunc iam superius resulata est, cum Deus nihil a seipso diversum c0gnoscat, nisi in sua essentia tamquam in medi c0gnil l). Tertia sententia luetur, Deum ceri et insallibiliter percipere c0ntingentia sub c0nditione sutura in sua essentia antecedenter ad qu0dlibet decretum praedeterminans divinae Voluntalis. uo Sensu h0 sumendum sit, sequenti pr0positione declarabitur. PROPOSITIO.
Deus contii gentia conditionale futura non cognoscit in decretis suae voluntatis praedeterminantibus actiones creaturarum, Sed antecedenter ad quodlibet decretum ea intuetur in Sua essentia, prout est idea cuiuslibet enti participati Secundum omne modo neceSSitatis et contingentiae.
Prob. l. pars, nempe Deum n0 c0gn080ere hyp0lhelice sutura in suis decretis ad unum praedeterminantibus qu0d sic esse p0lest. 60 lingentia sub condili0ne sutura nequeunt cogn0sci a De in decretis praedeterminantibus, subiecti V absolutis et biective c0ndili0nalis, si praedelerminali ad unum c0mp0ni 0n potest cum ipsa c0ntingentia eius. Atqui ila res habet. Erg0 0ntingentia hyp0lhelice sutura n0n cogn0scuntur a De in decretis Voluntatem creatam prae- delerminantibus ad unum. Prop0Sili minor circa quam l0la vertitur conli 0 versia licet magis directe tractabitur in quaesti0ne de influxu diviti in perali 0nibus creaturarum nihil0minus pro praesenti disce-platione sic p0les breviter dem0nstrari. De ali 0ne actus contingenter exeuntis a V0luntate creata Si, ut, postli 0mnibus prae requisiij ad agendum, huiusm0di actus sit in p0lesiale V0lunialis, seu integrum sit voluntati agere vel n0n agere, eligere h0 vel illud. Atqui p0sila prae- delerminali 0ue ad unum, aclu n0n remanet amplius in p0lesiale V0luntatis. Erg praedelerminali ad unum c0mp0ni nequi cum contingentia eventus suturi. Quare S. Th0mas ad salvandum d0minium V0lunt alis creatae insu0s actus liber0 diserte excludit determinali0nem ad unum a causaeXtrinseca procedentem. Ad specimen unum Vel alterum locum S. D0cl0ris citabimus. Ait enim : Dominium qu0d habet 0luntas supra Su08 30lus, per qu0d in eius est polesiale velle vel n0n Velle, excludit
247쪽
determinationem virtutis ad unum, et m0lestiam sal Vi 0 lentiam causae exterius agentis. 0n autem excludit influentiam Superioris causae, a qua est ei esse et perari e sic remanet causalilas in causa prima, quae Deus est, reSpectu mollium I 0luntatis, ut sic Deus Seipsum cogno-
Scendo, huiusm0di 0gn0scere p0ssiis l). Et alibi et Voluntas dicitur habere d0minium sui actus, n0n per exclusi0nem au Sae primae, Sed quia causa prima n0n il agit in Voluntate ut eam de necessitate ad unum delerminet, sicui delermina naturam; et de determinati uetus relinquitur in potestate rationis et voluntati s 2). Et alibi e Ipsa p0lentia V0luntatis quantum in se est, indisserens es ad plura; sed qu0 determinale exeat in hunc actum et illum, non est ab alio de- Ierminante, sed ab ipsa voluntate s 3). Prob. 2. pars, quae in e qu0d assii mali eventus hypothetice e0ni ingentes praec0gn0sci a De in sua essentia an lecedenter ad qu0dlibet decretum, rite e includitur ex Superius demonstralis. Siquidem flensuiu es l), Deum percipere res a se diversas n0n in seipsis, Sed in SeipS0, nempe in Sua essentia pr0 ut 0gni,scitur ut imitabilis et participabilis diversim0de a diversis rebus; stensum est ), Deus Ventus contingenter futuros n0n cogn0sdere in sua essentia c0nsequenter ad decreta praedelei minantia ad unum creatas voluntates. Ergo licet omnin inferre, sutura c0n lingenii c0gn0sci a Deo in sua essentia antecedenter ad qu0dlibet decretum praedeterminans. Verum enim ine qu0d subiungimus, essentiam divinam esse similitudinem ei deam hyp0lhelice c0ntingentium, prout accipitur ut pr0pria rati cuiuslibetentis participali, langitur a n0bis m0dus propritis, sessundum quem essentia divina repraesenta huiusm0di deler minata intelligibilia. Cum autem hic m0dus, qui pr0prius est intellectus divini superet mnin0aelem c0nspectumque intellectus nostri, ad eum quadan lentis declarandum mem0res infirmi latis n0strae pauca adm0dum, dicemus quae ver0similia n0bis videntur, ei sic excelsa Dei balbutiend resonabimus, exclamantes cum pr0phela e Mirabilis acta es scientia tua ex me; conlisi lata est, et n0n 0ler ad eam a s ). Intellectus ergo divinus, quemadm0dum superius explicavimus,e0ntempland suam essentiam prout es imitabilis et participabilis a creaturis, ad in Venil omnes possibiles modos assimilationis e imi labi. litatis ipsius et sic c0gn0scit innia vissibilia et mnes In id0s singularitali 00rum. Unde divinus intuitus sertur in omnem voluntatem creabilem, secundum qu0d est haec et ab omni alia voluntate ei stabili distincla. Cum autem scientia Dei mensuretur aeternitate, quae lola
248쪽
simul exsistens uine p0ssibiles durationes eminenter in se c0mplectitur, necesse est ut omnes p0ssibiles V iluntates sub qualibet circumstantia p0silas pr0 qu0 libet sign0 0ssibilis durationis praesentialiter allingat ide0que in ne actus quos Voluntas sinere sub quacumque hyp0lhesi, Secundum i dinem praesenti ad praesen S, 0gn0Scuntur a Deo. Siquidem quilibet talis actus prout a libero arbitri c0ntingenter prae su 0pp0Sil egreditur, c0nstitui determinatum quemdam m0dum, quo haec in individu0 0luntas divinam liberialem imperfeci et desicienter imitatur. Et ea de re c0ncludimus, Deum c0gnoscere liber0se venius sub c0ndili0ne sutur0s in sua essentia, pr tu es idea l0lius entis, Secundum mnes modo necessitatis et contingentiae. En qu0m0d Molina in hac quaesti0ne sententiam suam exp0nit: Secundo Deus per scientiam naturalem Seipsum comprehendit, et in seips0 mnia, quae in ipso eminenter Suni, atque de liberum arbitrium uiuscumque creaturae, quam per Suam innip0lentiam p0lest c0ndere ergo ante ullam liberam delerminali0nem suae voluntatis ex
allitudine suae scientiae naturalis, qua insimile Supera Singula, que in seips eminenler 0nlinei, penetrat quid liberum arbitrium cuiusque creaturae, data hyp0lhesi, quod veli illud creare in h00 vel in illo ordine rerum cum his vel illis circumstantiis aut auxiliis, pr sua innata liberiale si facturum cum lamen, si vellet, p0SSet 0nlinere actum vel sacere opp0silum, et si esse id acturum, ut libere potest, Deus id ipsum pr0spiceret; 0n ei qu0d re ipsa ab e saetendum esse pr0spiei l Et alibi: Dicendum est, per ideas divinas essentiamque divinam c0gnitam ut biectum primarium eri repraesentari De0, qui lum suam essentiam, lum singula quae in ea ipsa in sinite persectius, quam in seipsis continentur, altissim et eminentissim0m0d0 0mprehendit, repraesentari inquam naturaliter seu n0n libere ante uinem actum et determinali 0nem liberam x0luntatis divinae c0mplexiones miles c0ntingentes, n0n 0lum secundum esse possibile; sed etiam secundum esse suturum, n0n abs0lule, sed sub c indili0ne
et ex hyp0lhesi qu0d Deus lalua hunc vel illum ordinem rerum et causarum cum his Vel illis circumstantiis causare a se). conclusio. Ul huic dissicillimae quaesti0ni finem imp0namus, n0neri in0pp0rtunum in medium pr0serre sapientissima verba Cardinalis Bellai mini, qui p0stquam hac in re suam sententiam declara- Verit, sic c0ncludit e Res est mnino difficilis et 0rlasse in hac vita inc0mprehensibilis, qua rati0ne Deus sutura praen0seat. Et 00 Videtur indicasse David in salino 38 cum ait: Mirabilis sueta est eientia
tu e me confortata est, et non potero ad eam. Illud enim eae me
249쪽
hebraica phrasi significat prae me sive super me ut sensus sil Mirabili 0r est m0dus scientiae luae, quam ut eg eum c0mprehendere p0ssim qu0m0d videlice intellereris cogitati0nes meas de longe s l . SOLVUNTUR DIFFICULTATES. 0ppon. ' uicumque c0gn0scit esseclum contingentem in sua causa lanium, n0n habet de e nisi c0niecturalem c0gnitionem. Atqui si Deus c0gn0sei suturi bilia in sua essentia, inluetur esseclus c0nlingentes in suis causis. Erg in ea hypothesi non habet de illis certam
sed s0lum c0niecturalem c0gnili 0nem. Resp. sis t. mai. ut 0gn0sci esseclum contingeniem in sua causa lanium, non habe de e nisi c0niecturalem c0gnili 0nem si esseclum e0gn0sci in causa esticiente in actu prim spectata, pr0ul ad 0pp0sila se habet, Cono. Si est eclum c0gn0sci in causa prima exemplari, quae est simili lud persectissima lum omnium causarum lumessecluum, pr0ul Spectantur sive in actu prim0, sive in actu secundo p0ssibili, Reg. ContradiSt. min. et est conS. Explico. Principium illud a S. Th0ma crebr usurpatum, nimirum 'pectit e0ntingens non potest certo cognosci, si cernitur in Sua eausa tantum, Videnter intelligendum es de causa esliciente c0nsiderata in actu prim i pr0ul dicit indisserentiam ad pl)0sila, ide0quen0n potes ducere in certam c0gnili 0nem unius opp0sili 0lius quam allerius in h00 quippe casu n0n 0gn0Scitur niSi Virtus causae, quae se habet ad utrumque Verum h00 0n impedii, qu0 minus aliquis esseclus contingens ceri et insallibiliter c0gn0scatur in divina essentia, quae prout est causa exemplaris nanium, pr0pter infinitam suam persecti0nem determinale e m0d inessabili repraesenta singula vel abs0lule vel hyp0lhelice, secundum rdinem praeSenti ad praesens, cum divina essentia sit similitudo totius en iis participali, secundum mnes status p0ssibili talis et exsistentiae, necessitatis e c0ntingentiae. 0ppon. 2. In c0mplexi 0ne c0ntingenii, quae est indisserens ad h0cul si vel non sit, ideae in Deo n0n repraesentant iunction 'in laedi cali cum subiect0, sed s0lum extrema lalis c0mnlexionis. Atqui ex s0 lan0lilia extremorum quantum Vis tersecta n0n 0les cognosci Veritas c0mplexi 0nis. Ergo solae deae divinae non possunt esse Deo alio sussiciens c0gn0scendi sutura c0ntingentia. Resp. Dist. mai. Ideau divinae n0n repraesentani iunctionem praedicati cum subiecto complexi ullis contingentis ante ei ulter ad omnem hypothesim Cone Sub conditi0ne ei ex rip ilhesi luod Deus velit hunc vel illum i dinem rerum creare, Neg. 'nc. min.
Explico. Scolus tr ipsi nil hanc dissicultatem et res alias huius
250쪽
similes ad ostendendum, divinam essentiam non p0sse SSe deam suturorum c in lingentium, nisi accedat determinali ad unum ex parte divinae volun lalis 1 in el40 adversus S. 0na venturam, qui assii mal, ide Deum sutura c0ntingenii certo c0gnoscere, quia in se habet ideas omnium rerum, per quas ceri sului a mnia c0gn0Scii, ac si illa haberet praesentia secundum suas exsistentias 2 . Verum rustra est Ducl0r Subtilis, cum divina essentia sit 0rma exemplaris l0lius entis secundum mnes latus suae polentiae ide0que Deus ab aetern ex altitudine suae scientiae videat in ea m0d inessabili et superani captum intellecitis n0stri omnia c0ntingentia c0ndili 0nala, ex hyp0lhesi quod volueri talem vel talem rdinem rerum in aliqua disserentia emp0ris creare. Unde ultro subseribimus M0linae, qui laoccurrit Sc0l0 ε Ad primum argumentum Sc0li neganda est mai0r.
Ex hyp0lhesi namque, et sub c0ndili 0ne, qu0d Deus hunc vel illum
ordinem rerum velit creare, deae divinae naturaliter repraesen ni Deo, ante omnem delerminationem liberam suae V0luntatis, uinem
c0mplexi 0nem c0ntingentem suturam sub illa hyp0lhesi et condi li0ne; idque pr0pter altitudinem et excellentiam divini intellectus et divinae
scientiae, atque obiecti primarii supra biecta milia secundaria, quae in e eminenter c0nlinentur 3 . uibus ex verbis facile es videre,p0steri0res asseri0res divinae V0luntalis praedelei minantis ad unum liberas voluntales ex sentibus Se ili 0rl0s su0s irrigasSe, 0n SecuSac auctores asserentes, Deum cognoscere suturi bilia in seipsis et in veritale biectiva. Illud autem pr0digi simile est, qu0d lum primitum secundi pr0 priam sententiam D0cl0ri Angelic altribuant, et in eius auel 0rilate delitescere conenturi oppon. 3. L0mplexi0nes contingenies libere c0gn0scuntur a Deo. Atqui deae divina neeessari et naturaliter repraesentant Ergo ali0c0gn0scendi sutura c0ntingenii n0n 0les rep0ui in s0lis id eis divinis. Si idem colli S. Resp. Dis L mui. 0mplexi0nes c0ntingentes si c0gn0scuntur inesse suturo simpliciter et abs0lule et absque ulla hyp0lhesi, libere c0gn0scuntur a Deo, Cono S c ign0scuntur ex hyp0lhesi qu0d velit hunc vel illum ordinem creare, 0gn0scuntur libere, Reg. 'ne min. et Reg. 0ns. Dicendum est, ait laudatus M0lina, quam Vis c0mplexi0nes c0n lingentes in esse sutur simpliciter et absque ulla c0ndili0ne ei hyp ilhesi non naturaliter, sed libere a De cogn0Scantur; qu0 lamen in suturae ex hyp0lhesi, qu0d hunc vel illum ordinem rerum et causarum Veli creare, non libere, sed per Scientiam, quae antecedit omnem actum liberum v0luntatis divinae c0gn0sci