장음표시 사용
261쪽
propositi problematis difficultas. Prop0sila quaestio pr0prie er- satur circa divinam libertatem; nam si acti divinae voluntatis im-p0rlat necessariam habitudinem ad omnia volita, lunc aelum est delibertate divina; qu0d si ex advers illa eadem actio Dei 0 lentis dicat necessariam habitudinem ad 0litum principale, nempe ad divinam bonitatem, et habitudinem non necessariam ad 0lila secunduria, nempe ad 0na a De diversa, tunc in De habebitur perlectissina alibertas, quae n0n imp0ria contingentiam et p0lentiali talem ex parte actus voluntatis, sed c0n lingentiam ex parte rerum a De V0lilarum. Cum autem in qualibet re, quae in c0nli 0 versiam xenii, inquirit issilan res sit, e quid Vel qu0m0d , res sit prima quaesti est s0luluiscillima secunda e 00ntrario dissiciles adm0dum habet explicatus ell0nge superat aciem c0nspectumque intellectus n0stri: ideoque declarari n0n 0les nisi per negali 0nes et remotis nes, nempe remo Vendo ab actu liber Dei omnes imperfecti0nes, quae in Veniuntur in actu liber v0luntatis creatae. Sic per limitatas et sinitas persecti0nes creaturarum ascende nil ad Deum, aliqualiter intelligemus, qu0m0d ille idem eius divina x0luntatis, quo Deus Vult et amat se ipsum, η-nens idem et invariabilis ita res ei alui ad 0lila secundaria quae Ull. ut 0luisse ea n0n Velle. De hac secunda quaesti0ne salis diximus dispulatiles de divina immutabilitate c0mp0nenda cum actu libero di Vina x0luntatis. Unde ne actum agamus ei dicta superius letum repetamus, hic directe et dedita per tractabimus primam quaesti0nem, quam Sequenti pr0p0Silione s0lvendam aggredimur. PROPOSITIO.
Deus Suam bonitatem necessario Vult alia Vero ii Se diVersa non vult, nisi libere et ex arbitratu suae Voluntatis.
Prob. l. pars Ars. l. V Τη Cum Deus si Volens actu e stilo de ius velle si idem ac ius esse, 0n potest nihil elle, quia tunc esset V 0lens in polentia Atqui si Deus non amare necessario sua in boni talem p isse nihil velle. Ergo Deus absolute et necessari vult su lint, initatem. Pr0p0silii min0r, quae s ita p0sse in dubi ulla Vocari sic in aperi Ii0nitur Deus vult suam bonitalem ut principale hie liliu tu id est sibi ali 0 0lendi alia, ideo siue in omni olito ut sit illit, initatem; unde si suam b0nitalem p0sset uni velle consequent rp0sset lia in nihil velle actu.
262쪽
omnia entia in e qu0d sunt, assimilantur Deo, qui est primo et maxime ens. Sed omnia in quantum sunt ii m0d0, naturaliter diligunt proprium Sse. rg muli magis Deus necessari diligit suum esse, quia ad eius naturam pertinet essendi necessitas. Prob. 2. pars Arg. l. V Tunc Voluntas necessario sertur in ea
quae sunt ad sinem, quand sinis sine his haberi n0n 0lest. Atqui Dei 0nitas, quae est in is seu principale v0litum divinae voluntatis,
nulla eget creatura, ut si m0d persectissim0. rgo V0luntas Dei exh00 qu0d necessari Vult suam b0nitalem, non sertur necessari in alia b0na a se diversa. Pr0p0silis maior ex e expl0rala manet, qu0d cum l0la ali 0 0lendi b0na, quae sunt ad finem sit ipse finis, id tu id est ad sinem sic c0mparatur ad Voluntatem, secundum qu0dc0mparatur ad finem. Unde si qu0d es ad finem, si quasi sint pr0p0rli 0nalum, nempe ita persecte includat sinem, ut sine e suis haberi n0n 0ssii lunc sicut de necessitate appetitur sinis, ita de necessitate appetitur id, qu0d est ad sinem. Si qui vult 0nservare vitam, debet necessari sumere nutrimentum, sine quo ita conser Iarin0n 0lest ex advers medicus ex supp0sitione oluntatis sanandi infirmum, n0n necessario adhibe illa medicamenta, sine quibus p0test curari aegrotus Ad pr0p0sili 0nem min0rem qu0d allinei, evidens est, divinam b0nilalem ull)0le in sini iam remanere aeque persectam, sive creaturae sint sive n0n sint, cum ipsa non sit alis suis, qui Lscitur ex his quae sunt ad finem, sed p0lius u efficiuntur et per- seiuntur ea omnia, quae ad ipsum ordinantur. Arg. .RN Si ex h00 qu0d Deus necessari Vuli 0 nil alem suam, vellet etiam essessari quae ipsam partissipant, sequeretur qu0d vellet esse infinitas creaturas infinitis m0dis participantes suam b0nilalem, cum ipsa si infinita et infinitis m0dis participabilis. Atqui c0nsequensos salsum; quia si Deus infinitas creaturas Vellei, creaturae SSeni, cum sua V0lunias sit principium essendi rebus. Erg Deus n0n vult
Utramque pr0p0sili 0nis partem sic complexus es Aquinas C 0-luntas divina necessariam habitudinem habet ad 0nitalem suam quae es proprium eius obiectum. Unde b0nitalem suam Deus ex necessita lexuli sicui et Voluntas ii istra ex necessitate ut beatitudinem: sicute quaelibet alia p0lentia necessariam habitudinem habet ad pr0prium et principale obiectum, ut visus ad 0lorem, quia de sui ali 0ne est ut in illud lenital Alia autem a se Deus vult, in quantum ordinantur ad suam b0hilalem ut in finem. a aulem quae sunt ad finem, nune necessitate V 0lumus v0lentes sinem, nisi sint alia sine quibus sinis
mus ea sine quibus sinis esse p0lesl, sicut equum ad ambulandum, quia in h00 0ssumus ire et adem ratio es in aliis. inde cum
263쪽
b0nilas Dei si persecta, et esse p0ssit sine aliis, cum nihil ei perse-
ias eius mulari s l). SOLVUNTUR DIFFICULTATES.
0ppon. l. Omne qu0d est aeternum, est necessarium. Iam Vero quidquid Deus vult, ab aetern vult, quia eius v0luntas immutabilis est. Erg Deus milia ut ex necessi late. Res p. Dis l. mai. Omne qu0d est elernum est necessarium, Si Vesbsolute, Sive ex Supp0Sili ille, Cono. Omne qu0d est aeternum semperes necessarium abs0lule, Reg. On . min. et Reg. con S.
Explico. ecessarium dicitur dupliciter nimirum absolute, Vel hypothel iee. Necessarium abs0lule aliquid den0 minatur ex habitudine termin0rum, secundum qu0d praedicatum es in delinitione subiecti vel subiectum est de ali 0 ne praedicali et sic necessarium est, h0minem Sse animal e numerum Sse parem et imparem in h0 autem Sensu n0n est necessarium, S00ralem sedere. Unde S00ralem sederen0n es necessarium abs0lule, sed dici p0l est necessarium ex Supp0sili0ne: nam 00rales, quantum est de se, 0n se habet magis ad huc qu0d sedeat, quam ad eius pl)0Silum; sed acta supp0silioue qu0d
sedeat, necesse es ipsum Sedere, dum sedet. Cum erg0 necessarium absolute, si necessarium ex se, et neceSSarium ex supp0sitione, Silnecessarium 80lumm0d0 0sit ali 0, palel, Deum Velle aliquid in crea-luris, n0n esse neceSsarium absolute, e qu0d Voluntas divina n0n
habet ad 00 necessarium ordinem; sed lacla supp0sili in quod illud v0luerit vel velit, imp0ssibile est, n0n 0luisse Vel nun Velle, quia Dei v0luntas immutabilis est et de actus, pr0ul est in lente, si abs0lule necessarius, sed eius respectus ad Volitum non est nisi ne cessarius ex supp0sitione ei 00 ex parte V 0lili qu0d delici a perseela prop0rtione in finem. Sic intelliguntur vel ba S. Thomae, tui sic disticuli ali audis osseurril ea huc quod Deus vult ab aetern iluidquid Vult n0n sequitur qu0d necesse est, eum illud velle, nisi ex
0ppon. 2. Deus ut alia a se diversa pro liter decentiam suae b0nil alis, si uia, ut ait S. Th0mas, c0ndueel divinam bonitalem etiam alia ipsam parti 'ipare. litui Deus non potes non Velle, tua decent suam b0nitalem. Ergo Deus necessario vult alia a se. Resp. Dist. mui. Deus ut alia a se diversa pr0pter decentiam
264쪽
sua b0nitalis, id est iii a n0n defleste suam b0nitalem Velle alia a se diversa, Cono. Id est quia dedecet suam bonitatem illa n0lle Reg. Explico. uanil dicimus, Deum velle alia a se diversa pr0 plerdecentiam suae b0nitalis, sensus p0les esse duplex; et nempe qu0dn0n sit c0ntra decentiam sua b0nitalis illa velle vel qu0d sit c0ntra
decentiam suae b0nitalis illa n0n Velle in primo sensu decentia divina b0nitalis assertur ut causa cur Deus possit illa velle in secundo sensu assertur ut causa cur debeat illa velle. Primus sensus est Verissimus, quia Deus ad Volenda alia a se, movetur a sua b0nilale, sed ita m0vetur ut 0ssi illa velle vel n0u velle, cum sua b0nilas si in se persectissima et inuin independens a qualibet re sibi extranea. Secundus sensus est pravus et absurdus, quia divinam b0nitalem dependentem sacere a creaturis. S. Th0mas evidenter l0quitur in prim sensu, ut pale ex ali 0nibus quas diludi ad dem0nstrandum, Deum n0n Velle necessari bona, quae rdinantur ad suam bonitalem tamquam ad finem. Unde merit Τ0lelus ad patefaciendam puritalem divini am0ris erga n0s, si disserit e uamvis pr0pler decentiam suae b0nitalis n0s 0luerit lamen laliter decebat Deum, n0s esse, qu0d40n dedecebat n0s 0n esse. Ostenditur ergo purus am0r in V ilendo, e0qu0d 0n Velle n0n dedecebat ipsum s l). 0ppon. . Deus Vult alia a se in quantum Iuli 0nitalem suam. Atqui ex necessi late Vult suam b0nitalem. Erg ex necessi lale ulleliam alia 3 e.
Res p. Dist. mai. Deus ut alia a se pr0pler suam b0nitalem, ita ut sua b0uilas m0vea Deum ad volendum, Cone. Ita ut 0vea Deum ad ea volenda 00dem ni id ac ut suam b0nilalem, eq. 0ppon. 4. 0uidquid Deus scit, ex necessitate scit, quia eius scientia est eius essentia Atqui etiam Voluntas divina est eius essentia. Erg0 quidquid Deus Vult necessari V Ult. Resp. Dist. vi. Quidquid Deus scit, ex necessitate scii, simpliciter quia eius scientia es eius essentia Reg. uia in milibus scilis seientia diei 0rdinem ad scitum, pr0ul est in eius essentia Cone Contradisi min. 0lunias divina es eius essentia, et dicit 0rdinem ad quaedam V0lila, quae sunt extra ipsam 'no. semper dicit 0rdinem ad 0lila, quae sunt in ipsa SSentia, eq. et Reg. 60nS. Explico. Rali 0 dispari latis inter actum intellectus et v 0luuialis repetenda est ex diversa natura c0guilionis i appelili 0nis. 60gnili 0 enim si secundum qu0d 00gnitum est in ignoscente, ideoque Deus
cogn0sci res secundum qu0d sunt in sua essentia; et cum in suaeSSentia in necessari0, Sic eas necessari c0gu0scit. 0ntra V0luntas c0mparatur ad res secundum qu0d uni in seipsis. Sed res diversae a De n0n sunt in se ipsis necessari0, eum dependeant ex arbitratu
265쪽
divinae voluntatis. Ergo Deus eas non vult necessurio. Audi S. Th0mam hanc disserentiam sic eleganiel de sei'ibentem et Sicut divinum esse in se est necessarium, ita et divinum velle et divinum scire; sed divinum scire habet necessariam habitudinem ad scita, n0n autem divinum veli ad 0lila. Quod ideo si quia scientia habetur de rebus, secundumqu0d sunt in sciente V 0luntas autem c0mparatur ad reS, secundumqu0d sunt in seipsis. uia igitur uini alia habent necessarium esse secundum qu0d sunt in Deo; 0n autem secundum qu0d sunt in seipsis habent necessitatem ab80lulam, ita qu0d in per se ipsa necessaria; pr0pler h0 Deus quaecumque Scit, ex necessitate scit; 0n aut 'mquaecumque Vult ex necessitate vult s l). 0ppon. 5. Quidquid Deus ulli naturaliter vult. Atqui quae naturaliter appetuntur, necessari appetuntur. Erg 0mnia Deus ut ex
Res p. Dist. vi. Quidquid Deus Vult naturaliter vult, si naturale 0pp0nitur in naturali e vi0lent0, 60ne. Si naturale pl)0uitur V0luntario et libet 0, eq. 'ntrudis t. min. e Reg. 0nS. 0ppon. 6. Si Deus n0n Vul necessario creaturas, p0les illa n in Velle. Alsiui 0ns0quens es salsum, quia qui p0lesl 0n velle id qu0dvuli, habe mulubilem voluntatem. Ergi et antecedens. Resp. Dist. mui. Si Deus libere vult creaturas, potes illas non velle, abs0lule, λη . P0lest illas n0n Velle, ex supp0Sili 0ne Reg. Explico. Omne qu0d Deus Vult sive libere sive necessario ab aeterni Vuli, quia eius Velle, qu0d identificatur cum essentia mensuratur aeternitate. 00 autem interes inter V 0luntatem necessariam et liberam quod voluntas necessaria ita rospectum dicit ad 0litum ut abs0lule repugnet illud non velle; 00ntra ea voluntas libera ita habitudinem imp0ria ad 0litum, ut abs il ut p0luerit illud n0u velle licet ex supp0sili 0 ne qu0d Volueri non possi non Velle. 0ppon. 7. Respectus divina voluntatis ad Volita secundaria senatuu 00dem in id , se habet. Atqui id qu0d semper se habet eodem uiodo, est necessarium. Ergo Deus necessari0 Vult creaturas. Res p. Disi inui. Respectus divinae Voluntatis ad reaturas semper eodem modi se habet 0l 0luisse diversimode se habere, si placitum fuisse Deo, Cone. Et abs0lulu 0n potuisse aliter se habere, Reg.
cessitate sui ip0sili 0nis et immutabilitatis, Cono. Necessitate absoluta, Neg. 0 Reg. cons. Siquidem, illi 0 lal 0ctor Angelicus C respectus ille semper uno modo se tabel impler immutabilitatem divinae 0-
266쪽
SΩΗ0 Ll0K. De propria ratione actus liberi divinae voluntatis. Cum
Deus e0 lem actu persectissimae suae V0luntatis, qui identificatur cum sua essentia, necessari Velit seipsum; et libere Velit alia a se diversa, ita ut 00dem actu, quo illa voluit, p0tuisse ea non Velle; lalim 00- curiit illidullas explicatu sane perdissicilis nimirum qu0m0d fieri p0lest, ut ille idem actus, ii Deus creaturas liquas V0luit manens idem e iuvariabilis, p0luisse eas n0n Velle. Haec dimicultas, uti satellii Sua resius, est una ex dimissilioribus, quas de Deo ractant Th00-l0gi l). Siquidem cum n0s per persecti0nes creaturarum ascendam USad divinas persectiones quadan lenus c0gn08cendas, et cum perseeli 0nes creaturarum in semper permistae cum aliqua imperiscli 0ne, 0nSequenter n0n 08Sumus pr0prii c0nceptu intelligere, qu0m id aliqua perseeli sit in De separata ab omni imperfectione sed solum negand e removenit a Deo imperi ecli 0nes creaturarum per Venire 90S- sumus ad 0gn0scendum p0lius quid n0n Si Deus quam quid sit. Quare licet 0silive n0n 0gu0seamus aclum liberum v0luuialis divinae nihil0 minus intelligimus, ab e esse removendum mne id, qu id imperseoli 0nem imp0rlat. Unde haec affirmari p0ssunt de actu divinae v 0lili 0nis pr0ul refertur ad creaturas 1 Deus Vere, pr0prie, et Sine metaph0ra vult et amat a quae libere dicitur velle ei amare, quaeque p0luisse n0u Velle. 2 Deus ut creaturas per realissimum clum suae V iluntatis, qui qu0ad rem n0n dister a sua V0lun lale, cum in De omnia identi sistentur cum sua simplieissima essentia. 3 Deus e0demaeli et in se immutabili vult mnia, quae dicitur velle, et n0n Vult, quae dicitur n0lle, sive necessari sive libere ea nolit. Ut aulem quadan lenus explane lur, quum0d haec c0nlingant, et
s0lvantur dissiduitales, quae c0ntra fieri p0SSuni, n0landum est, clum liberum divinae v0luuialis neque causari neque consequenter specificaria suis V 0lilis, quae ad eum reseruntur, ut causal ad suam causam ad quam dicunt respectum H in lingentem, quia n0n sunt neceSSasi0c0nnexa cum sine, id est cum divina b0nitale, quae sine ipsis aeque c0nsistere p0lest C intra ea adlus liber V0luuialis crealae causatur et Specificatur a suo obieci0, ide0que voluntas creat non p0les e0dem actu Velle et u0n velle, velle liber et velle necessari0. Cum erg0Velle creaturarum si diversum a v0luuiale, et comparetur ad Suum
V 0litum ut causatum ad causam, id00que multipli detur pr multitudine Volit 0rum e pro diversi late habitudinis ad ea exinde qu0damm0d0 intelligitur, cur velle divinum, qu0d idem es cum V 0luntate, e qu0d null0 0d causatur ab iis, quae libere vult, possit manere idem pri diversi late v0lit 0rum, et pr0 diversa habitudine ad a. Unde clus 0lendi vere est in v 0luuiale creata, ab ipsa distinctus, et cum cau-Selu a V0lil0, 0n 0les esse idem pro diversitate V 0lit 0rum e pr0
267쪽
diversa habitudine ad ea: 0ntra clus v0lendi vere est etiam in V 0-luuiale divina, et cum causet volitum non multiplicatur pro diversi tale V0lil0rum neque pr0 diversa habitudine e0rum ad ipsum. Ad hanc rem ulterius destiarandam non erit inutile hue ransferre
x0luntatis unus cum sit, lamen b eius infinitatem, eminenter plura-hlalem conlinet ut quae a creatura multis e contrariis actibus inlv0lila, ab ips De unico actu v0lita sint. Ε0dem igitur actu u Deus se Vult et creaturas omnes Vuli; nam e0dem aliqua vult, aliqua n0nxuli. 0la ' qu0d in divin i si actu dii p0ssumus c insiderare elipsius adlus substantiam ad n litatem, et ordinem etiam ipsius adibi ecla, qui ii in est alius quam respectus bieeli 0lili ad ipsum actum. Aeliis ipse quantum ad substantiam aeternus est immutabilisque, quum silipse Deus, ei necessarius ita ut 0n 0ssit n0n esse lamen qu0d silordinalus ad h00 0litum vel ad illud, h00 0n es necessarium semper; sed respectu b0nitalis divinae ordinem liabet necessarium, a respectu creaturarum liberum pro ipsius arbitri0. Deus igitur ab aeterno v 0luit necessario sed qu0d talis v0lili esse creaturarum, sui liberum laut posse n0n esse; sed n0n per mulationem clus qui necessarius est, Sed per n0u 0rdinali 0uem ad rem hanc vel illam, qu0d absque actus
l T0LgT. in i p. q. 19, a. 2; es quae disseruimus de immutabilitate De
268쪽
DE DIVINIS OPERATIONIBUS TRANSEUNTIBUS SEU DE ATTRIBUTIS DE RELATIVIS
perseeli universi n0n 0lum em0rescit ex persecti0ne singularum rerum, quibus mundus c03gmen latur; se Vel maxime ex rdine unius rei ad aliam, per quem cuncta c0mmunem sinem petunt. Ε ea de re hi-l0sophus 10 Metaph. exl. 52 et seq. 0rdinem universi c0mparat 0rdini inter paries exercitus vigenti, in qu 3 maximum exercitus bonum et praecipua persecti eius sita est. Hinc in rebus duplex persecti0nis genus realiter reperitur alterum quod ipsis rebus abs0lule inhaeret, easque in pr0pria natura perficit alterum Sequndum quod una res ordinatur ad aliam. Intellectus et g noster ex rebus Visibilibus ascendend ad divina attribula quadaulenus cernenda, uirumque illud per- secli 0nis genus ad Deum trans seri tum Secundum qu0d in sua natura persici c0ncipitur lum secundum qu0d intelligitur referri ad creaturas; lidet in De nulla realis relati ad creaturas si Vel esse p0ssit, sed s0lum secundum ali 0nem intelligibilem et m0dum significandi; 00 quod creaturae realiter reseruntur ad ipsum tamquam ad principium et causam perseeli 0 num omnium, quae in ipsi sunt. Fundamentum ergo secundum qu0d Deus a n0bis refertur ad creoluras, et ipsi altribuuntur nomina quaedam relati Va est diVina acti per quam Deus c immunica esse et persectiones rebus ab ips diversis. Cum autem huiusm0di ac li0, quae est persectiva subieeli ab agente diversi, debeat esse vel formaliter, vel sallem virtualiter transiens exinde es qu0dn0stra irae lali0, quae est de altribulis Dei relativis ad creaturas spectet
0perali0nes Dei transeuntes, per qua creaturae a De pr0cedunt, c0n SerVantur in esse, et gubernantur.
Verum enim antequam ad has n0bilissimas quaesti0nes ex0lvendas adcedamus refellenda n0bis est salsa et absurda sententia ill0rum phi-l080ph0rum, qui impie adm0dum e0nfundunt HS mnes mundanas, quaS
269쪽
sensibus raelamus, cum ipsa simpli dissima et immateriali natura Dei, i le0que conceptum creali 0nis, c0nservali 0nis e gubernali 0nis rerum penitus sub eriunt.
acceptus est err0r 0rum qui arbitrantur, mundum nillil aliud esse nisi v 0luli 0nem vel emanali 0nem substantiae unicae inlinitae, aeternae, necessariae, nimirum Dei qu00um omnia identificantur in una eademque realitate; et 00nsequenter assii mani, n0n exsistere nisi unicum ens, qu0dsi priueipium intrinsece constitutivum omnium inuin rerum si Vematerialium, sive spiritualium. Diversae pantheismi formae Ouemadmodum mnibus c0ntingeres ite err0ribus, pantheismus n0n est unius m0di, sed varius et mulli-s0rmis, eiusque praecipua larinae Sic p0SSunt summatim exp0ni. Prima es s irma et olutionis transeuntis, iuxta quam res innes ex divina substantia, diffusi in vel divisi0ue peracla, veluti radii, diu lillae, paries dimanare vel discerpi 00ncipiuntur, et sub hac flarma nuncupatur manulis mus. Allera est forma volutionis immanentis, secundum quam res dicuntur m0dilissali 0ues, liliae n0mena, externae imagines, actuationes divinae substantiae, quae pr0pria et inlestina virtute sese ev0lVil actualac palefacit exterius. Haec sed unda 10rma iterum distribuitur in dealem seu ranscendentalem, et realem pr0 ut unica haec substantia lingitur vel ui subieelum c0gilans, qu0d sua c0gilali 0 ne se evolvit in Varias s0rmas rerumque imagines vel ut aliquid reale et intelligibile. Tertia forma nuncupatur pantheismus dualis licus, ei in medium pr0 lata suilab illis philos0phis, qui ut vitarent contra die li0nem talis cuiusdam liuili simul et inlinili spiritualis et materialis, mobilis ei immobilis ad duplex
rerum principium se c0nlulerunt, id est ad Deum et ad materiam. Omnes nuper mem0rata pantheismi 0rmae su0s nactae sunt assertores et pali 0n0 lum apud veteres tum apud recentes philosophi s. Generatim vero apud Ethnicos pantheismus hanc secutus est iam ut exorsus a negatione distinctionis inter Deum e creaturas omnia secerit Deo denti ea. Sed subinde a confusione ad separationem discessit. e dualismum commentus est; et si uia duo illa irincilii a res iugnantiam inv0lvunt, alterutrum Vel utruitis tu negavit, et ad scepticismum landem prolapsus est.
0ris hujus erroris apud veteres Panthei sinus apud ellini eo phi-l0s0ph is aut ortum Religionis i hristianae perlate patuit uiigius lue
serpere Visus est, ita ut sit rimas philosophui'um Sellulas contaminaveri l. Ethii tui luippe male consul ulu litus udum, Sucululum luem in-
270쪽
lellectus n0ster res c0gn0Scit, cum m0d0, qu res Subsistunt in seipsis, statuerunt, ens illud abstractissimum, qu0d a n0bis c0ncipitur tamquam aliquid simplieissimum maxime p0lentiale, et quod de omnibus praedicatur, esse Deum rerum uanium principium et sic infinitum ac lucum in sinil potentiali perperam miscuerunt. x alia ver parie ueli ex ill principi c0mmuniter admisso nihilo nihil sit omnes sere ad unum inficiali sunt creationem, quae est pr0ducti rei ex nihilo Unde conceptum ipsum causalitatis subvertentes, res omnes imaginali sunt veluti externas manifestali ines, phaenomena, V0luli0nes, delerminali0nes illius ulis in determinali et simplicissimi per in idum p0- lentiae, imperfecti0nis et abstracti0nis.
Pantheismus rientalium. Vetustissimi Orientales ex India cultui bratim ante nil dicti pantheismum professi sunt. Siquidem in libris religi0sis, qu0s Medos vel edas appellabant, e qu0rum primi quindecim saeculis ante adventum Iesu Christi perhibentur exarati tradebant,
omnia e0nsundi cum Bra lima. In edunt is vero, qui sequentibus saeculis c0nscripti, habentur ut 0mmenlarium et explicati Ledorum, ex emanali sui Vetusti0rum progressi sunt ad perseclum panitieismum Inquiunt enim Deus est mnium causa mnipotens. Creati est actus suae V0luuialis ipse est causa emiciens et materialis mundi, Creator et creatura, formans et forma, operans et puS in rerum c0nsumma li0ne muta ab ipso iterum abs0rbentur; sicut aranea ex pr0pria substantia filum flarmat et in se colligit. . . Animae e suprema anima manantes, sunt similes scintillarum, quae ex igne erumpunt ac micant. . . Anima est 0rtio divinae substantiae, infinita, imm0rtalis intelligen D.
panthe istae talograeci. In Pantheis larum castris stipendia meruerunt phil0s0phi Sch0la Pythag0ricae, qui cum milia explicare aggresSi Sin per numer0s, id es per unitalem et multiplicitatem, De altribuerunt unitatem quamdam abstractam, quacum confunditur multipli stilas, quae res mundanas repraesenta l. Unde sicut en infinitum et subsistens c0nfundebant cum ille abstrael el polentiali ila c0us undebati unitatem subsistentem et immultiplicabilem illius entis, cum unitate abstracla et in determinata quae determinatur ei cluatur in multiplicitate l) Verum enim pantheismum clarius expressiusque amplexati sunt phil0s0phi Seholae lealicae, Xen0phanes, Parmenides, Zen0, Melissus et 0rgiaS, qu0rum primus docuit uilalem universalem. Si quidem ex illo essal0 Eae nihilo nihil sit c includebat, unicam esse substantiam, nisi nilam, aeternam, immutabilem, in necessam 'in versu cecinit, re mundana SD0n esse nisi phaeu0mena, e c0nfundens l0lum cum lusi nil i, latuit h00d0gma Unum est ens et t0 tum sv tb v και et πει). Meril igitur