장음표시 사용
301쪽
quem dicitur Productio rei secundi totam sui substantium. Qualenus respicit modum essectionis, dicitur Productio entis in quantum est ens. Ex dictis palel, creali 0nem esse pr0ducli 0nem, qua re Secundum l0lam sui substantiam essicitur, nullo adhibit subieci0, ex quolam quam ex causa maleriali fiat. Requisita ad creationem. Ad ali0nem cruali 0nis du0 0lissimum, ex mente Aquinalis, necessaria sunt nimirum 1 ul nihil praesupp0nal in re, quae dicitur creari ei in hoc sensu creati dister ab aliis essecli0nibus, illa a generali 0 ne alteratione, augment0 2 L in re, quae creari dicitur, prius Silis in esse, quam esse; ia in quidem pri0ritale temporiS, cum n0n esse n0n 0ssi subiici temp0ri, sed quadam pri0ritale naturae quatenus res creata ab influentia causae superiori c0nsecula si esse, qu0d ex se non habebat, et si sibi relinqueretur iterum in D in esse seu in nihilum relaberetur l). Secundum h0s du0s respectus creati dicitur esse ex nihilo bisa riam nempe vel quia negat 0rdinem d aliquid prae exsistens, ut dicatur ex nihilo, id est ri in ex aliqu0 praeexsistenti Vel quia assii mal ordinem ad nihil prae exsistens, ut dicatur ex itiit esse, quia res creata prius habet 0n esse, quam esse. Hic rerum delectus sic declaratur a S. Th0ma e Cum dieitur aliquid ex nihil fieri, haec praep0sil eae n0n designa causam materialem, sed ordinem lan luna siqui cum dicitur: si mane sit meridies, id es p0st mane si meridies. Sed intelligendum est, qu0d haec praep0sili eae p0lest includere negali 0nem imp0rlatam per 100 qu0d die nihil vel includi ab ea. Si prim0m0d0 lunc rit remanet assii malus, elissienditur rii eius qu0d est ad 0n esse praecedens. Si ero negati inchida praep0sili 0nem, tunc ord negatur, et est sensus it e nihilo, id est n0u fit ex alii tu sicut si dieitur iste de nihilo uiuitur ... Prim m0do haec praeli0Sili 0 eae imp0rlat ordinem secundo ut 0d imp0rlat habitudinem causae materialis, quae negatur 2) Creatio non est mutatio. Ex tradita delinili in creati in is lacili
negoti eruitur in creatione minime reperiri Veri ni minis ni ut ali0nem, neque eram Successionem, cum in ea desit subiectum multis elmulali 0nis; nam mulatio tunc locuti habet, cum aliquid idem aliter se habet nunc e prius, qu0d 0ncipi nequi sine alis tu i Subiecto, qu0dex uno statu transeat ad alium. Similiter m0lus cum si actus ulis exsistentis in polentia, subiectum necessario expostulat fluo SucceS- sive per diversos actus imitur seu liis ir0gre tiatur ad terminum. Huius rei explicatio sic traditur a S. Thoma reali 0 0n est mulatio nisi secundum modii in intellige tuli alitum Nain de ali 0n mulationis est,
qu0d ali tu id idem se habeat aliter nunc e prius. Nam si uandoque
302쪽
qui dem est idem ens actu, aliter se habens nunc e prius; sicut in m0libus secundum qualitatem et quantitatem quand0que vero est idem ens in p0lentia lanium; sicut in mulali 0ne secundum substan-liam, cuius subiectum es materia. Sed in creatione per quam pr0ducitur lola substantia rei, n0n 0les accipi aliquid idem se habens aliter nunc e prius, nisi secundum intellectum lanium; sicut si intelligatur aliqua res prius n0n suisse l0l aliter, et postea esse s 1 .greatio dupliciter considerata creati spectari p0les bisariam, nempe ac live seu in D00, e pasSi Ve, nimirum in creatura. greati activa est eli qua Deus ex nihili rem pr0 ducit, id est acti divina, quae est eius esse ulla cum retali 0 ne ad creaturas 2). Ut hoc rite intelligatur duplex distinguenda est cli0, alia immanen S, ei alia transiens eas enim, ait Aquinas, duplex rei perali 0 una quidem, quae in ips0 perante manet, et es ipsius perantis persecti0, ut sunt ire, intelligere, Velle alia Vero, quae in exteri0rem rem transit quae es persecti facti, qu0d per ipsam c0nstituitur, ut calesu-cere, Secare aedificare. Utraque dictarum perali 0num compeli Deo: prima quidem in e qu0d intelligit, illi, gaudet, ei mal alia qu id res in esse pr0 ducit, c0nservat, et regit. uia Ver prima perali0 perfecit operantis est, secunda ver persecti sacti; gens vero priussael est et causa ipsius; p0rte qu0d prima dictarum perali 0num sit ali 0 secunda et eam praecedat naturaliter , 3 . Verum enim eli0 de Dei et de creaturis praedicatur aequi V0ce seu anal0gice, ide0que n0nnulla quae tribuuntur perali 0nibus crea iurarum et imperfectionem dicunt, praedicari n0n 0ssunt de pera li0nibus divinis, quae in sinitam perseoli 0nem sibi vindicaul. uare acti agentis creati, quae saei sibi simile es aliquid grediens ab agente in passum, ide0que es 1lai maliter in praedicament acli0nis et piissi0nis ritu ab ea den0minatur passum vel agens 00ntra in De0n0n es aliquid egrediens ab agent in creaturam, cum adlii Dei sit eius substantia, ideoque n0n 00gitur ad praedicamentum. Cum aulemaeli Dei si eius substantia, exinde si quod p0 lenita in De n0nsil, illi 0cuimus, principium acti0nis, sed principium creaturae si . Unde creali 0 olive sumple, pr0ul speciatur in Deo est ipsa Dei voluntas seu p ilentia, ideoque es ac li0 0rmaliter immanens. At 0n ita est acti immanens, ut null0 0d dicenda sit ransiens; siquidem cum acti in transeunte creaturarum in e c0n Venit qu0d aliquid pr0 ducat extra causam esticientem. Erg merit dicitur
si 1 p. 0d. it. a. 2 ad 2 cs etiam 9. D. De P0t. q. 3, a. 2 Contra Aens lib. II cap. XVII. 2 Cf. S. Η0M 1 p. q. 45, a. 3 ad 1. 3 Contra gent. lib. I l, cap. I. 4 Cf. S. ΤΗ031. Contra genti lib. II, 39 X.
303쪽
formaliter immanens, et eminenter seu viri ualiter transiens, qualen is manens in agente cum qu identificatur, illud estici ex sua inlinita persecti0ne, qu0d agens finitum qu0d 0n agi nisi per m0lum et
stantia; 090rte igitur, qu id si de genere illarum ac li0num, quae sunt in agente ei sunt quasi perlecli ipsius y l). Haec eadem Veritas sic paucis asseritur a Tolel0 Deus li00 habet pr0prium, lacli 0 ne sua immanenti, quae 90 lentissima est agat etiam exteriora; nam dum intelligi e vult, res lita, 2 . Cum erg0 creali uelit e sumpta sit acli Dei, quae es eius essentia cum retali 0ne ad creaturas, iud est qu0d Dei v0luntas diei debeat principium creali 0nis passivae, ei minim diei 0ssit principium creati in is acti Vae . creati passiva. Cum in creatione n0n detur Vera et pr0prie dicta transmutatio quae supp0nit subjectum transmutandum, quod in creati in desideratur, creati pr0ul spectatur in cl'eatura nequi re-p0ni in genui e passi in is, sed p0nenda est in genere relati in is, quae c0nsequitur ipsum actum esse rei. Unde creatio passive accepta pli mediditur Relatio quaedam ad De/ιm cum novilule essendi, id est elatio creaturae ad Creatorem, ut ad principium sui esse. En qu0m0d de hac re l0quitur . Th imas reali 0 0nit aliquid in creato secundum relationem lanium, quia qu0d creatur n0n si per motum vel per mulali 0nem. Quod enim si per m0lum vel per mulati inem sit ex aliqui praeexsistenti qu0d quidem c0ntingi in productionibus particularibus aliqu0rum entium. 0n autem potes h00 contingere in produci iuue l0lius esse a causa universali 0mnium entium, quae si Deus. Unde Deus creando produci res sine motu . Subtracto autem m0lii ab acli 0 ne et passi ine, nihil remanet nisi re tali 0. Unde relinquitur qu0d reali in creatura non sit nisi relati quaedam ad Crea-l0rem, ut ad principium sui esse; sicut in passi in quae si cum motu imitor latur relati ad principium m0lus s 3). 0reatio est relati realis non mutua. Cum creati si in genere relationis quia Creatoris creatura relative dicuntur sicut principium et principiatum, m0Vens et motum; tu astri40test, cui iis modi si haec retali 0 i ui quaestioni resp0udemus retali 0nem inter Creatorem et
creaturam esse realem n0n mutilam quia in creatura est secundum rem et Veritatem in Deo autem est secundum rationem intelligibilem. Si quidem in omnibus, tua secundum respectum ad invicem reseruntur, tuorum unum ah altero deliende et non e et nversu, in eo
304쪽
quod realiter dependet, relati realiter in Venilur in alter ver secundum ali inem lanium. Sed creatura quae secundum n0men refer tur ad Creatorem ab e dependet, et n0n e c0n Versu Erg relati qua creatura refertur ad Cre3lorem est reali ex parte creaturae sed s0lummod0 secundum ali inem ex parte Dei.
Terminus actionis creativae Creali aclive sumpta, pr0ut est acli Dei pr0ducentis in esse res a seips diversas, pr0prie terminatur ad rem subsistentem Etenim, ut argument Aquinali utamur, cum creari si qu0ddam fieri, e fieri r linetur ad esse, illud pr0prie silet creatur, cui c0mpelit esse. Iam Ver esse pr0prie competit subsistentibus. Ergo creati terminatur ad entia subsistentia. Unde accidentia, partes alicui Π 00mp0sili subsistentis, sicut materia e larina substantialis et alia huiusm0di dicuntur p0lius c0n creari quam creari s). His ita in antecessum n0lalis ad pr0p0silam quaesii0nem solvendam
Mundus a Deo conditus Si per creationem, nempe per productionem rerum ex nihilo. Haec autem meiendi ratio non solum non inVoIVit repugnantium, Verum etiam est operatio propria et disserentiniis causae primae et uniVersaliS, nempe Dei.
Prob. l. pars ars l.μφ Mundus ut pol conlingens lum ratione Sui, lum ali 0ne maleriae ex qua c0alescit, pr0duci debui qu0ad 10lam suam substantiam ab ente necessari0, qu0d est Deus, Atqui haec emistiendi rati nuncupatur reali0. Ergo mundus conditus est De 3 per creali 0nem. Diximus, causam debere SSe neces ariam, quippe qu0d si adstrueretur c0ntingens, lunc ipsa aliam sibi causam exp0stula rei e c0nsequenter n0n 0sset esse primum rerum principium, de u inquirimus. Pr0p0siti mai0r lique ex iis quae disseruimus disputantes de Dei exsistentia. Haec argumentandi rati sic ex0lvitur a S. Thoma Omne qu0d es p0ssibile esse et n0n SSe, habe aliquam causam quia in se consideralum ad utrumlibet se habet et sic p0rte esse aliquid aliud, qu0d ipsum ad unum deler minet. Unde cum in infinitum pr0cedi non p0ssili p0riel, qu0d Sit aliquid necessarium, qu0d sit causa omnium p0ssibilium esse et n0n
eSSe. ecessarium autem qu0ddam est habens causam Suae necessit3
lis, in qu etiam in infinitum pr000di 0n 0lest e sic est exenire ad aliquid, qu0d est per se necesse esse; 00 aulem esse n0n 0leSt nisi unum, et hoc est Deus. Op0rlet igitur in ne aliud ab ips reduci in ipsum, sicut in causam essendi s 2).
t C s. S. ΤΗ0M 1 p. q. 45, a. 4. 2 Contra gent. lib. I, cap. XV.
305쪽
Arg. .' Si perali 0 ni causae pri Inae pr0 ducentis res in esse praesupp0neretur aliqua materia seu Subiectum ex quo res serent huiusmodi materia impr0ducta dicenda esse en per essentiam, cumens per essentiam et en produclum ex pp0sil dicantur. Atqui adstruere ens per SSenliam, qu0d se habeat per m0dum p0lentiae et causa materialis ex qua aliquid sit est dii simul c0niungere, quae si 0ntibus adversis pugnant. Ergo mundus pr0 ductus est a De in esse null0 praesupp0sil subie et st). uocirca, si Vera creati non daretur, nulla alia acti et rerum transmutati possibilis flaret, uti in pr0mptu es vel leviter allendenti; nam quaelibet transmutati sup-p0nil subiectum, qu0d sit ens pr0ductum. Et sic facilis paratur via ad aliam partem thesis dem0nstrandam.
Prob. 2. pars, nempe acli 0nem creatricem non in V 0l Vere repugnantiam. Tunc enim habetur c0nceptuum pugna cum idem allii matur simul et negatur de e0dem subieci 0 sub 00dem respectu Atqui nihil eiusmodi biici p0les asserenti, mundum a De conditum fuisse null0 praesupp0sil subieci i Erg creati nullam imp0ria repugnantiam. Si quidem, ut pr0p0Sili min0r declaretur, pr0ducere rem qu03dl0lam eius substantiam sine illi subiecto Vel materia praeexsistentu,n0n est idem assi mare et negare simul; sed solum modi p0lentiam aliquam in De defendere, quae l0ngissime superet mnem agendi Virtutem rerum creatarum e causarum particularium. Res quippe creata n0n 0les agere, nisi aliquid praehabitum immutand0 Deus ex advers0, quia gens uni Versale ei causa l0lius HSSe Suam p0lentissimam ii lutem pr0lendi ad 0lum, quod in re est. Quare qui inacli 0 ne creatrice repugnantiam obtruduni moli ex ill essal0 nihilo nihil sit, male c0nfundunt esse cli 0nem causarum particularium
cum actione causae primae ei uni Versalis, et perperam arguendo e0ll-
cludunt sic causa particularis et visibilis, quae es finitae virtutis,n in potest sacere quidpiam ex nihil0. Ergo etiam causa prima et uni Vel Salis, quae Virtute p ille inlinita, non potest ex nihil aliquid lacere; 0n intelligentes, imp0ssibile illud n0n diei abs itule id est ex
disc0nvenientia terminorum; sed relative, nempe per ordinem ad 0- lentiam sinitam, quae pr0pler suam limitationem multa non 30lest sacere, quae abs0lule possibilia sunt. Prob. 3. pars, nimirum pr0 ductionem rerum ex nihili esse propriam et specificam iterationem Dei ex quo tal liii non solum ah esse contradictionem ab actione creativa, sed elialia talem actionem maximo convenire e i. Res autem sic strictim ilici potest. Pr0 prius m0dus operandi cuiuslibet ossicientis consequitur proprium modum es-Sendi, cum inter uirunti lue ii 0 portio seu similis alio intercedere de-
l l urima alia argumenta inveniuntur apud S. Til0M1 M. Contra lens lib. l. cap. XV; 09. D. De P0L . , a. 5.
306쪽
beat. At illi prima rerum omnium causa maximam independentiam in osse nil a qualibet re extranea sibi vindicat. Ergo in agendo parem independentiam exp0stulat. Sed n0n esse inde pendens in eis ciendo, si in sua perali 0 ne indigere subieci vel materia. Ergo propria el specifica eius perali es pr0ducti rei ex nihil0, id est reali 0. Diximus, creali 0nem SSe pr0priam e specificam perali 0nem Dei, quia
riam ab ipsa creatam, cum omnis essecli ab ea dependeat. Sed quia haec sed unda agendi ratio, licet 0d longe impersectiori c0nveniteliam causis particularibus quae agunt per m0lum ei mulationem prima autem ipsis minime attribui 0lesl, inde est qu0d reali dicatur pr0pria e specifica perali Dei. Arg. .' ' Cum quaelibe causa agat sibi simile, et peretur secundum qu0d es actu per suam formam, prima ei uni Vel Salis causa, quae est ipsum esse subsistens et actus purissimus, allingi per pe- rationem immediate ipsum esse rerum, quod c0nstitui esseclum proprium causae universalis. Atqui si agere per ins0rmali 0nem e materia praeiacente, eius causalitas n0n pertingere immediate ad esse rerum, sed mediante lini in produceret hoc et illud esse in subiect0. Erg pr0pria et specifica perali primi agentis es creatio. Evul ars L haec profundissima ratio de qua saepissime memini loquiuas rite intelligatur animo repulandum est, causalitatem agenti particularis, qu0d peratur per informali 0nem, n0n extendi nisi ad estistiendum ens hoc ex hoc n0n enle, . . ad pr0ducendum h0minem X 0n enle, quod est n0n 0m0, ide0que n0n allingi esse, nisi media ille determinata s0rma. Contra Deus ut causa uni Versalis n0n determinata ad aliqu0d genus neque ad aliquam speciem allingit Operali 0ne sua lotum esse rei, ide0que perando nihil praesupp0nil, eum esseclus n0n debeat praesupp0ni causae, quae illum pr0ducit elcum ex ult esse, Seu ex n0n esse absolute peretur, merit dicitur agere ex nihil0, ides creare e Sicut generali , 0 minis, inquit Aquinas est ex n0n enle, qu0d es n0n 0m0 ila creali 0 quae es emanali lolius esse, si ex n0n enle, qu0d est nihil a l). Nimirum cum ens in rebus uilis dixi datur in p0lentiam et actum,n0 en p0les negare Vel actum s0lum, Vel 0lentiam simul et actum Si primum, n0u ens n0n pp0nitur uli abs0lule, sed uid3m actui, Seu delerminali 0 ut entis; et sic perari ex hujusmodi 0 ente, Si perari ex aliqu0 determinal n0n enle si secundum, non ens pl)0BiturabS0lute enti et sic agere ex n0n enle est agere ex nihil0. Huc a-ciunt sequentia Arist0lelis verba Dieamus p0rte e n0n ente Simpliciter aliqu0 0d fieri generali0nem, et ali 0 ex ente Semper namque en p0 lenita, sed n0n ens actu praeexsistat p0riel, qu0d Sane
307쪽
utroque dicitur m0d y l). uarii ad rem inter causas naturales seu agentia particularia e causam universalem h0 maxime interest qu0deausae particulares maleriam ut subiectum p0stulant, ex qua esseclum pr0ducunt, quia n0n causant en simpliciter, sed solum transmutantens qu0d sub aliqua ali 0 ne prae exsistebat. Ε 0ntrari Deus n0n agils0lum transmuland ens, qu0d aliqua ali 0 ne prae exsistebat sed esti-eiendo ens simplieiter. Si quidem cum Deus t0lam entis plenitudinem et perseeli 0nem in uno simplieissim et perseelissimo essendi actu in Se praehabeat, causare debet esse uinium et consequenter ipsius materiae quae ipsa qu0ddam ens est 2). Praeclarum S. Thomae testimonium Antequam huic ali 0ni, quae
pr0pius allingit prima phil0s0phandi principia ab Aquinale tradita,
finem imp0namus, pi)0rtunum ducimus huc transferre pene integrum eiusdem S. Th0mae articulum in qu eleganter adm0dum ac pr0sunde explicat, cur gentia naturalia n0n 0ssint operari, nisi praesupp0nant subiectum, et Deus lintra null0 subieci in pera nil indigeat. ne ius Verba Tenendum es firmiter, qu0d Deus p0les sacere aliquid ex nihili et saeti. Ad cuius evidentiam sciendum est, qu0d mne agens agit secundum qu0d est actu unde p0rtet qu0d per illum m0dum eli aliqui agenti altribuatur, qu c0n Venit ei esse in actu. Res autem partistularis est particulariter in actu, et h0 duplieiter prim ex c0m parali 0ne sui, quia n0n 0la substantia sua est clus cum huiusmodi res sint c0mp0silae ex maleria ut 0rma et inde est qu0d res naturalis n0n agit secundum se lotam, sed agi per formam Suam, per quam est in clii Secund in comparali 0ne ad ea, quae sunt in actu. am in nulla re naturali in eluduntur actus et perseeli 0-ne 0mnium e0rum, quae sunt in actu sed quaelibet illarum habet actum deler minatum ad unum genus et ad unam speciem et inde es quod nulla earum est activa eniis secundum qu0d est ens, sed eius illis Secundum qu0d est h00 iis deler minatum in hae vel illa specie; nam agens agit sibi simile. Et de agens naturale non pr0- ducit simpliciter ens, sed ens praeexsistens et determinaltim ad hoc vel ad aliud. . . Et pr0pler hoc agens naturale agit movendo et ideo requiri materiam quae sit subiectum mulali 0nis Vel n0lus e pro plerh00 n in putes aliquid ex nihili sacere ipse autem Deus e contrari es lotaliter actus, et in c0m parali 0 ne sui quia est actus puru n0n habens p0lentiam permistam, ei in c0m parali 0 ne rerum quae sunt in actu, quia in eo est omnium entium rig0. Unde per suam elion vinpr0duci l0lum ens subsistens, nullo praesupposito, ut p0le qui S l0lius esse principium secundum se ulu in at pr0pler 40 ex nihil i
l AstisT. De generat et corrupi. lib. I, cap. V text. l. 2 CL S. Tuov. 1 p. q. l. a. . ubi demonstrat materiam primam SSecreatam a Deo totius entis essect0re.
308쪽
aliquid sacere p0lesl, et haec eius acti Vocatur creali 0 ... causalitates enim talis abs0lule reducuntur in primam causam ni Versalem causalitas ero ali 0rum, quae ad esse superadduntur, Vel quibus esse specificatur, perline ad causas secundas, quae agunt per inflat mali 0-nem, quaSi Supp0Sil essectu causae universalis et inde etiam est
qu0d nulla res da esse, nisi in quantum es in ea participali dixinae virtutis a l).
Conspectus totius quaestionis. Ut ea quae a n0bis de creati0ne sustus pr0 rei dignitate explanata sunt, memoriae iis Vandae causa sub unic0 0nspectu pr0p0nantur, sic capitulatim dispulatam quaesti0nem
exhibemus. 1 Tradidimus desiniti0nem reali 0nis et declaravimus quid si efficere aliquid ex nihilo. Ex desiuili 0 ne ipsa creali 0uis deduximus, ipsam seri sine m0lu et mula li0ne pr0prie distia, cum mulatio necessari exp0slule subiectum reale, qu0d ex uia stalii transeat ad alium, et m0lus praesupp0na reale ens in p0lentia, qu0d ex elui in perseeli 0ri pr0grediatur ad actum nobili 0rem. 3 60nsideravimus creali 0nem clive, nempe in De0, e passive, nempe in creatura in De speelata est eli Dei dentificata cum eius substantia cum relali 0ne ad creaturas. In creatura Ver est relati quaedam ad Deum cum novitale essendi, id est relati creaturae ad Creatorem, ut ad prin cipium sui esse. Ex e , qu0d actio creatrix in De identiscetur cum sua essentia deduximus, talem ac li0nem esse 1 0rmaliter immanentem, e s0lum eminenler Vel virtualiter transeuntem, qualenus dum acti0ne ranseunte creaturarum in e convenial, qu0d pr0duca aliquidqu0d extra causam meientem exsistat, licet Deus non peretur peracli0nem, quae ab agente pr0grediatur ad passum. 5 Creati passive spectata, nempe pr0 ut est in creatura, slarmaliter n0n est, nisi in praedicamento retali 0nis quia in realione n0n datur illa acli e passi 0 quae necessaria est ad 0nstituendum praedicamentum passi in is lacli 0nis, cum ad 0c requiratur acti lini maliter transiens, et quae fiat cum m0lu et mulali 0ne 6 Relatio illa inter Deum e creaturam est realis ex parte creaturae, sed n0n ex parte Dei, cum relati illa sun detur in dependentia creatura a De0, et non icissim, quia Deus nullo m0d dependet a creatura. I Dem0nstravimus, Deum c0ndidisse
mundum per creationem, quae actio non solum n0n repugnat, sed neceS-sari , praesupp0nenda est mnibus aliis acli 0nibus, quae immutant aliqu0d subiectum praeiacens; nam subiectum n0n pr0 luctum a prim0lerum principii , cum esset ens per essentiam e n0n per participali 0nem, a nullo agente p0sse immulari. Insuper eum Deus sit ac luSpurus in sinite perfectus, et in se praehabens persecti0nes Innium generum et mnium Specierum, pr0pria eius actio, et quae causalitatem
309쪽
eius specifica et distingui a causalitate agentis particularis, in e c0nsistit, qu0d Deus si essiciens l0lius illis, nihil de ente praesupp0nendi
SOLVUNTUR DIFFICULTATES. 0ppon. ' Ex nihil nihil sit Atqui creati dicitur pr0ducti rei
ex nihil0. Ergo creati , repugnantiam in Volvit. Resp. Dist. vi. x nihil nihil sit, ab agentibus naturalibus la causa particulari, Gno. Ex nihil nihil si ab agente supernaturali
et a causa universali, Reg. Cone. min. et Reg. cons.
Explico Veleres phil0s0phi in indagatione naturae non c0nsiderabant nisi agentia particularia, quae agunt per m0lum ei mulali 0nem,et 0nsequenter in esticiendo indigeni materia, quae si subieelum m0lus et mulali 0nis. Unde re tale ad alia agentia verum est dicere ex nihil nihil sit. Η00 autem minime assii mari potes de genie supernaturali, qu0d agi sine m0lii e mulali 0 ne, cum sit l0lius esse principium, et peretur secundum Se 0lum. uare Verum est qu0d de agentibus naturalibus d 0ce Arist0leles, nimirum qu0d seri si qu0ddam mulari, sed egregie salsus est veri 0 is, qui h00 idem transtulit ad causam universalem l0lius entis. En qu0m0d S. Th0mas scite c0arguit 60mmentatorem in hac Arist0lelis pr0bali0ne occasi0nem sumpsit Averr0is l0quendi contra id qu0d secundum fidem de creatione lenemus. Si enim seri, qu0ddam mulari est; mnis autem mulatio requiri subiectum, ut hic Arist0leles pr0bal necesse est ut in nequ0d sit sal ex aliqu0 subiect0; 0n erg0 0ssibile est ui aliquid fiat ex nihil0. . . Adduci etiam ad hoc c0mmunem pinionem omnium antiqu0rum Physic0rum p0nentium, nihil ex nihilo fieri Assigna autem duas causas ex quibus reputat hanc p0sili 0nem ex0riam, qu0d aliquid ex nihil sit . uarum prima esl, qu0d vulgus n0n repula exsistentia nisi ea qua sunt c0mprehensibilia visu quia et g vulgus videt aliqu0d actum visibile, quod prius Visibile n0n erat repula p0ssibile aliquid ex nihilo fieri. Secunda causa est, qu0d apud Vulgus repulatur esse ex diminuli 0n virtutis agentis, quod indigeat materia ad agendum; qu0d lamen ta in est ex impotentia agentis, sed ex ipsa rationem0lus. Quia erg0 primum agens non libet 0lentiam aliquo modo desectivam, sequitur qu0d non agat abs tu subieci 0. Sed si quis recluc0nside illi, ex simili causa ipse deceptus fuit, ex qua causa n0s 000pl0s arbitratur, scilice ex c0nsideratione particularimn enlium Manifestum est enim fluod polentia activa liallicularis praesul p init materiam, illam agens universalius operatur: sicut artis ex utitur materia, quam natura facit. Ex 00 ergo qu0d mne particulare agens praesupp0 nil materiam, fluam n in agit, n0n p0rtet opinari, qu0d
310쪽
primum agens universale, qu0d est clivum t0lius entis, aliquid praesupp0nal quasi n0n creatum ab ips0 l . 0ppon. .' reali est productio illis in quantum est ens. Atqui pr0ductio entis in quantum est ens est mn in imp0ssibilis. Ergo acli0
Resp. Dist. mai Creali es pr0ducti entis in quantum es ens, Si ens sumitur pr aliquo male particulari, qu0d subsistit in se et extra intellectum, Cono. Si ens sumitur in c0mmuni, pr0ut subsistit in inlellectu, Reg. Contradisi. min. et My. 0nS. Explico. Cum creali dicitur producti entis in quantum es ens evidenter nomen enlis supponi n0n pro ille universali et c0mmuni, qu0d subsisti in intellectu sed pro ille particulari et subsistente, qu0d exsisti in se et extra causas. Siquidem irius acli Va 3USae, quae aliquid pr0ducit, terminatur ad individua subsistentia, ei non ad 0-li 0nes c0mmunes, quae s0rmaliter n0n subsistunt nisi in intellectu abstrahente a disserentiis, quibus res distinguuntur inter se. 0rr in qualibet re comp0sila ex materia et larina esse per quod res illa de-n0minatur ens, n0n recipitur nisi in comp0sil0, qu0 Vere et proprie exsistit. Siquidem materia, quae est mera p0lentia, eget delerminaria larma ad aliquam speciem illis ad hoc ut 0mp0silum subsistat; et de materia habet ali0nem delerminabilis, et forma habet rationem determinantis Unde quanis agens peratur ex materia praeSupp0Sila, idest per inflarinali 0nem, non produci l0lam ali0nem entis, qui praesupp0nil ens in polentia, sed determinat ens ad aliquam speciem et ad aliqu0d individuum et de n0n dicitur pr0 ducere en pr0ut estens qu0d 0mplectitur polentiam et actum. 0ntra si agens operature null0 praesupp0sil subieci0, tune pr0dueit 0lam realilalem illius en iis et dicitur pr0 ducere ens in quantum est ens, illi sit in creatione. Merit ergo acti creativa dicitur pr0ducit enlis in quantum ens, Vel pr0ducti l0lius substantiae rei, ut distinguatur ab illa effecti in quae pr0ducit, Vel 0 ens ex h00 0n enle, illa h0minem ex non h0mine; vel late ens ex ali 0n enle, illa album e non alb0. oppon. .' Omne qu0d sit, possibile erat esse. Atqui p0ssibilitas seu p0lentia n0n est nisi in aliqu0 subiect0. rg 0mne qu0d sit, essimcitur ex subieci et n0n ex nihil0.
Res p. sis l. mai. Omne qu0d si, p0ssibile erat esse, 0lentia obiectiV3 et 0gica, Cono. 0lentia subiectiva et reali Subdist. Si sit a cauSa uniVersali, et principi l0lius esse Reg. Si sit a causa particulari et agente per informali0nem, Conc. Explico. 0ssibile dicitur duplieiter quand0que enim den0la p0- lentiam biectivam et l0gistam, secundum quam in termini ipsius enuntiabilis n0n est aliqua repugnantia ; et 00 sensu dicitur, p0ssibile