장음표시 사용
341쪽
dependen et cuius imperi omnia parent et nutibus temperantur. Erg0 Deus est omnium gubernator et rector per suam intelligentiam et Impossibile est, ait Aquinas, aliqua c0ntraria et diss0nantia in unum ordinem conc0rdare semper Vel pluries, nisi alicuius gubernali0ne, ex qua omnibus e singulis tribuitur, ut ad certum finem tendant; sed
in mundo videmus res di Versarum naturarum in unum ordinem c0n-e0rdare n0n ut rar ei a casu, sed ut semper vel in maiori parte.
Op0riel erg0, esse aliquid cuius pr0Videntia mundus gubernetur; et
Prob. 2. pars, nempe uines et singulas creaturas esse subiectas divinae gubernali 0ni. Equidem cum mne gens perelli pr0pler linem. lantundem in De se extendi ordinali essectuum in finem, quantum se extendi causalitas primi agentis et causae universalis. Iam ero causalilas Dei, qui est universalis causa milium quocumque m0d0 participantium ali 0nem entis, se porrigit ad omnia entia n0n 0lum
quantum ad principia speciei, verum etiam quantum ad principia individualia lum ine0rruptibilium lum liam corruptibilium. Erg omnia quae habent qu0cumque m0d esse, ordinala sunt in sinem a De0, tum in communi et qu0ad species, tum in particulari et qu0ad indi-Vidua Pi 0p0sili maior perspicua sit c0nsideranti, qu0d si ini peribus ilicuius agentis aliqua nil reperitur aliquid n0n ordinatum ad linem h0 exinde rium habet, quia esseclus ille procedi ex alia causa praeter in lenii0nem agentis, qu0d in De c0ntingere nequii, cum relate ad
Deum nihil venire possit casu in rebuS. Arg. 2.μη Lum Deus siligens per intellectum et V 0luntatem omnia emici secundum qu id sunt in divina arte Seu in suis deis, quae repraesentant res non 80lum in communi, sed etiam secundum mnes cuiusque rei disserentias et determinali 0nes sive specificas sive individuales. Atqui uini arti liciata subduntur ordini artis secundum qu0d Sunt in arte. Ergo innes res subiacent 0rdini divinae pr0 videntiae, id00que a Deo gubernantur, lum Secundum Species, tum Secundum individua. 0 illustrari c0nlii marique p0les ex e qu0d si Deus s0lum m0do in communi curam habere de rebus, easque non pro Videre et administraret in particulari, Inne eventus particulares, opera li0nes, mulali 0nesque, quae in rebus c0ntingerent, essen Deo fortuitae e casuales. Atqui h0 es maxime absurdum pr0 intelligentia inlinile persecta, cui illi potest esse surtuitum. Ergo divina providentia omnibus pr0spicii, omniaque administra eodem pacto ac Deus est omnium essector e sinis, nempe secundum ultimas cuiusque rei disserentias. persecti0nes et determinationes. Verum enim lice divina providentia singularum rerum uno pro
si Contra ent. lib. I, cap. XIII; s. quae diximus de probatione exsistentiae Dei ducta ex ordine mundi.
342쪽
spicia in partici ilari lamen h00 non impedit, qu0 minus in divina rerum gubernali 0 ne b0num, qu0d ad 0mmunitatem spectat, an leseraturb0n0 qu0d est alicuius individui particularis cum primum sit praestantius nobiliusque secund0, ide0que secundum i dinetur ad primum. En quo m0d perbelle h00 explanatur a S. Thoma e Providentia uiqua res gubernat, est similis providentiae qua paterfamilias gubernatd0mum, et rex civitalem aut regnum in quibus gubernali 0nibus400 est c0mmune, qu0d 0num c0mmune est eminentius, quam b0num singulare sicut 0num gentis est eminentius, quam civitatis, Vel sit
miliae, vel pers0nae, ut habetur in principi Ethio cap. I in sine. Unde quilibet pr0 vis0r plus allendit, quid c0mmunitali 0nveniat, si sapienter gubernat, quam quid e0nveniat uni tantum s l). 0uare aliud est, qu0d in sapienti providentia et gubernatione b0num c0mmuni lalis anteferatur b0n singul0rum individu0rum et aliud est, qu0d nulla rati et cura habeatur b0n0rum, quae spectan ad individua. Primum est verissimum et viget perseelissime in divina providentia et rerum a De c0ndi larum pr00urali 0ne alterum S 0mnin , salsum quia imp0ssibile seret pr0spicere b0n communitalis, si nulla cura haberetur b0n0rum et lili lalum ad individua speclanlium Η00 videntius et si anim reputemus, duplicem pr0 videndi m0dum secundum res pr0 visas considerari p0sse. uaedam enim providenturpi 0pler e; quaedam e c0ntraire pr0Videntur pr0pler alia. In universo enim providentur pr0pler se a mnia, in quibus essentialiter c0nsistit persecti universi, et haec perpetui talem habent, e0dem paci , ac est perpetuum uni Versum. uae autem n0n Sunt perpetua, n0n pr0Viden dentur nisi propter alia, ad quorum perpetui talem ordinantur. Sic in rebus c0rruptibilibus, quae n0n sunt perpetuae secundum individua, sed perpetui talem habere p0ssunt secundum speciem, solumm0d Species sunt pr0Visae pr0pler se individua ver sunt pr0Visa pr0plerperpetuunt esse speciei conservandum ei; et si paratur via ad ullimam pr0p0sili 0nis partem pr0bandam. Prob. . pars, nempe qu0d pr0 videntia Dei in administrali 0ne rerum visibilium speciali 0d habet curam creaturae rationalis seu hominis. Siquidem divina pr0 videntia, quae persectissima el rdinalissima est ull)0le identi fissala cum divina essentia, intellectu ei V0luntate, debet res administrare ac regere secundum cuiusque rei c0ndi li0nem et n0bilitatem, et secundum 1 dinem sinium qu res lenentur inter se colligalae. Iam ver creatura alionalis nobili 0r excellenii 0rque est qualibet creatura irrali 0nali, et in i diu sinium ipsa est sinis pr0ximus omnium creaturarum ali 0ne carentium; nam mnia in mundo visibili ordinantur ad 0 minis perseeli0nem ei 0num, nempe
343쪽
ut ipsum adiuvent ad Deum cogn0scendum, amandum et laudandum, et sic ad perpetuam beati talem c0nsequendam. Erg Deus Sua pr0Videntia specialem curam habet 0 minis. Unde specialis diversis creaturis, secundum qu0d ex diversi late propriarum naturarum diversum ordinem dicunt ad Dei providentiam, h0mines pr0Videntur per se, creaturae autem iri ali 0nales pr0 videntur propter h0mines. 00 videntissime apparet in ipsa universi late rerum Visibilium, in qua entia imperfecti0ra manifeste rilinantur ad comm0dum et utilitatem entium nobili0rum, et mnia tandem sunt pr0pleri iminem, qui merit dissilui rex el impera l0r universi visibilis. Arg. 2. R uani i aliquid es propinquius prim prin stipi 0, lanii, persectius sub ordine pr0 videntiae c0ll0calur, sicut in familia liberi qui pr0pinqui0res sunt patrifamilias, quam servi et animalia, mai0ri cura administrantur quam celera partes familiae. Atqui ulla ali 0-nalia prae iri ali0nalibus pr0pinqui0ra sunt primo rerum principi cum participent de persecti0nibus substantiarum spiritualium, quae pr0 plerintellectum e voluntatem dicuntur Dei similitudines per m0dum imaginis. Erg Deus speciali qu0dam et persecti0ri 0d per Suam providentiam gubernat ac regi homines, qui a divina pr0 videntia n0n80lum c0nSequuntur, qu0d in pr0Visi, sed etiam qu0d pr0 videant;
nam secus ac celerae creaturae habent electi0nem Su0rum actuum
quae omnin necessaria est ad pr0 videntiam, cum pr0 videntia respiciat ordinem medi0rum ad finem. Arg. 3. μ' qu0d desumitur ex iis quae ultimo l000 diei sunt insuperiori ali 0ne. 0mines quippe, praeter alia persecti0nes quas c0mmunes habent cum creaturis irrali 0nalibus, 0 habent sibi proprium, qu0d sint liberi arbitrii et 0rdinare p0ssini su0s actus ad linem; et c0nsequenter n0n 80lum a De c0nsequuntur ul in pr0 visi sed etiam ut provideant. Atqui haec peculiaris et praestantissima persecti h0 minis, per quam capax es meriti vel demeriti, virtutis Velvilii subiacet ordini divinae providentiae. Erg Deus pestiali in id a sua pr0 videntia temperat ac gubernat hominem in suis ac libus liberis et ad ordinem muralem pertinentibus. Evol. ars. Ut pr0p0sili 0 min0r, in qua residet is argumenti. rite intelligatur, n0landa es cum Doctore Angelico disserentia fluae intercedi inter pr0 videntiam, quae in Deo est per essentiam et providentiam, quae es in h0mine per participali 0nem Deus luippe, tui est pro Videns per essentiam, ipsemel est sicut pro Videntia linis et cum providentia fiat secundum regulam linis quia respici ordinem ad sinum, Deus habet regulam providentiae sibi coniuncta in linduimp issibile est, ut ex parte ipsius incidere possit aliquis desectiis iupi 0 visis ab ipso. Ex adverso h0m0, cuius pro Videntia est participata .n0n est linis suae providentiae, sed in alium illem ordinatili , nempe ad Deum; ide0que ordinatur secundum qu0d X li Vina regula S0r-
344쪽
litur rectitudinem suae providentiae unde in pr0 videntia h0 minis p0les esse desectus tum ex parte pr0ViS0rum, tum e parte pro Viden lis ita lamen, ut 0rdo providentiae humanae e firmiorem recli ludinem habeat, qu magis inhaeret regulae primi pr0Videntis. Cum erg0h0m0 0ssit deficere in suis actibus, qu0rum est causa et d0minus, eius deseelus habet ali0nem culpae, quae in aliis creaturis adesse nequit. Iam ver anima humana, a qua est radix human0rum actuum, est inc0rruptibilis in sua singularitale, ide0que est pr0ViSa pr0pterrae,et 0nsequenter desectus, qui c0n linguit in suis actibus, i dinantur in p0enam Secundum qu0d ipsi c0mpelit, et n0n secundum qu0d ad alia 0rdinatur. Unde humani clus cadunt sub divina pr0 videntia, ei 0rum deseelus ordinantur secundum qu0d competit iisdem, et n0n 0-lum secundum qu0d competit aliis et sic peccatum hominis ordinatur a Deo in b0num ipsius, qualenus vel p0s peccatum reSurgenS
humilior redditur vel saltem in b0num, qu0d in ips peragitur per divinam iustitiam, dum punitur pr peccat st).
gonclusio et summa quaestionis. Ex his quae pr0xime a nobis dispulala sunt, pale l), Deum, qui est mnium et singul0rum entium primum principium et ultimus sinis, Innes creaturas sive materiales sive spirituales sua sapientissima pr0Videntia gubernare, 0n 0lum generalim et secundum species sed in particulari et secundum individua cuiuslibet speciei Palel ) individua materialia et 0rruptibilia in divina gubernatione rilinari ad 0num et conservali 0nem speciei, quae perpetuitatem habe in e0ntinuo individu0rum riu et interitu, seu in generali 0 ne et corrupli 0 ne singularium unde merii species dicuntur provideri per se, et individua per ordinem ad alia Palel 3), subflanlias spirituales, inter quas es h0m0, qui rati0ne suae s0rmae participali substantiis spiritualibus, pr0xideri modo qu0dam n0bili iriel praestanti iri, quia Deus n0n 0lum curam habet latium entium qualenus rilinantur in finem, sed etiam qualenus ipsa se rilinant, ide0que quatenus participant ipsam divinam persectionem, quae dicitur providentia; et c0nsequenter quatenus e0rum actu sunt 0raliter b0ni vel mali, pr0ul ad regulam suis exiguntur vel ab ea deficiunt. Hinc enita ali 0nalia reguntur legibus, praeceptis, c0nSilii8, adh0riali0nibus, c0mminali 0nibus, praemiis e p0eniS. 000d si quis quaerat, an Deus immediate vel mediate pro Videat innibus rebus, quae ab ipso gubernantur, cum distinctione re-Sp0ndendum erit. Cum enim in pr0 videntia seu in i dinali0ne rerum ad sinem, dii distinguenda sint, nimirum ali 0rdinis, et execuli 0 eiusdem quantum ad ali 0nem ordinis uinin assii mandum est, Deum tinnibus et singulis rebus immediate pr0 videre, cum in divin intellectu adsit ali 0mnium rerum etiam minimarum. uantum mutem
345쪽
ad 0rdinis execuli0nem, Deus n0n omnibus immediate pr0 videi, quia ulitur superioribus ad gubernali0nem inferiorum. Hic rerum delectus sic dilucide pr0p0nitur a S. Thoma et Ad providentiam dii perlinent; scilicet ali 0rdinis rerum pr0Visarum in sinem, et execulio huius rdinis, quae gubernali dicitur. Quantum igitur ad primum h0rum, Deus immediale milibus pr0 videt quia in sit intellectu habet ali0nem omnium etiam minim0rum, e quascumque a US3Saliquibus essectibus praesecit, dedi eis virtutem ad ill0s esseclus producend0s. Unde p0rle qu0d ordinem ill 0rum essectuum in sua ratione praehabueri l. Quantum autem ad secundum, sunt aliqua media divinae providentiae; quia inseri 0ra gubernat per Superi0ra, non pr0pler desectum suae virtutis, sed propter abundantiam suae b0nitatis, ut dignitatem causalitatis etiam creaturis c0mmunice s 1 . SOLVUNTUR DIFFICULTATES. 0ppon. l. Providentia Versatur circa res actu exsistentes in lem p0re, ide0que es temp0ralis. Atqui quidquid es in De est aeternum. Erg in De n0n est pr0Videntia. Resp. sis t. mai. Providentia Versatur circa res actu exsistenteS, si n0mine pr0 videntiae intelligitur ordinis exequii seu gubernali 0, ne. Si 0mine pr0 videntiae intelligitur ipsa ali 0rdinis rerum in sinem, eq. Contradisi. min. Quidquid est in Deo est aeternum, si spectatur per i dinem ad esseclum seu qualenus inter essectum, Reg. Si spectatur in se Cono et Reg. 0nS. 0lutio patet. 0ppon. . in De nulla p0les ad milli composili 0. Atqui pr0videntia includi aelum intellectus et v 0luntatis ide0que es aliquid c0mpositum. Erg in De n0n es pr0 videntia. Resp. Dist inui. In De nulla p0les ad milli 0uip0sili realis, ne. ulla p0les ad milli 00mp0sili secundum rationem intelligibilem, eq. Dist. min. Providentia includit aclum intellectus e volun talis, id es pr0 videntia, quae es in intellectu praesupponi V0luntalem sinis Cono. des ex aequo respicit Volunt a leni et intellectum, eq. et Reg. 0ns. Huic dissicultati sic ecurrit A luinas e Pi 0 videntia est in intellectu, sed praesupp0nil 0luntatem sinis. ullus enim praecipi de agendis pr0pler linem, nisi velit line in ... l lanien si pro Videntia ex aequali respicere v0lunia lena et intellectum divinum, h000sse absque detriment divina simplicitatis, cum voluntas et intellectus in De sini dein s 2). 0ppon. 3. Si mnia gubernarentur divina providentia, nihil esset 10rluitum in h0 mund0. Atqui pluriuia casu c0n lingunt. Erg0.
t I p. q. 22 R. 3. 2 l p. q. 22, a. 1 ad 3.
346쪽
Resp. Dist. mai. Si omnia gubernarentur di Vina providentia, nihil esset in mundo sori ullum relate ad causam primam et universalem. Cone. illi esse larluilum in mundo respectu cauSarum particularium, eq. ContradiSt. min. et Reg. 0nS.
Explico. 0rluilum et casuale illud dicitur, qu0d c in lingit praeter intenti0nem agentis. Iam ero nullus esseclus p0lest effugere r-dinem causae uni Versalis, quae omnia cognoscit, et cuius acli a nullo
ali agente p0tes praepediri ide0que per ordinem ad Deum, qui est prima et uni Versalis omnium causa, nihil dici p0les sertullum, cum omnia ex divina disp0sili0ne contingant. Contra ea esseclus causae particularis p0les impediri a c0ntrariis agentibus, et de aliquid contingere p0lest, qu0d sit 10rluilum per ordinem ad causam particularem, quia est praeter i dinem et in letali 0nem illius causae; sed non
praeter ordinem causae universalis, quia omnes cli0nes causarum particularium concluduntur sub ordine causae universalis, et omnia
c0nlingunt secundum disp0sili0nem causae universalis l). 0ppon. 4'. illud qu0d est de se delerminatum ad unum, non indiget ali tu dirigente. Atqui res naturales per se sunt determinatae ad unum. Ergo n0n indigent pr0Videntia. Resp. Dist. mai. Illud qu0d est per pr0priam naturam determinatum ad unum n0n indiget ali dirigente, si haec delerminali ad unum n0n procedit ab alio, Cone. Si haec determinali ad unum pr0- cedit ab alio Reg. Contradisi. min. et est con S. Explico. u0d res naturales sint ad unum determinatae, 0 non habent a seipsis, sed . De0, qui ipsis talem naturam largitus est; etc0nsequenter in agendo dependent iugiter a Deo qui ut aucl0r naturae debet illas conservare in esse, et ut prima causa debet in earum actiones iugiter influere. Unde res naturales etiamsi necessari agant, indigent divina pr0 videntia gubernante. Cum ex adverso h0m0 0nsit institul0r naturae, sed ad suum usum in peribus artis et virlulis utatur rebus naturalibus exinde est qu0d eius providentia n0n se ex lenda ad necessaria quae a natura pro Veniunt. Ex hac alione identur m0li fuisso illi phil0s0phi, qui causas inales auferente a rebus, subtraxerunt divinae pr0 videntiae cursum rerum naturalium, quem altribuebant necessi lati materiae 2 in Merili et g Aquinas sic ccurrit dissicultati e Isia determinalio, qua res naturalis delerminatur ad unum,n0n est ei ex seipsa sed ex alio et de ipsa delerminali ad esseclumc0n Venientem, providentiam dem0nstrat s 3) oppon. 5. Sapiens pr0xis0r in quantum p0les excludi malum ab hi8, qu0rum curam gerit. Atqui Deus h00 0n laci in rebus mundanis.
Erg res mundanae n0n reguntur pr0Videntia. l 1 p. q. 22, a. 2 ad 1.
2 CL quae diximus de causa necessitati rerum, Ol. 2.
3 99. D. De Ver. . . a. 2 ad 5.
347쪽
Resp. Dist. vi Sapiens provis0r excludit a rebus quarum curam gerit malum communi latis, Cono Excludi malum alicuius particularis, Subdist. Si e inter ad bonum l0lius Reg. Si 0n 0nser ad 0num universale, Cons. ContradiSt. min. Neg. 0nS. Explico. Id qu0d es niaxime persectum et plimum in mund0 St0rd0 0lius universi talis rerum ad communem omnium finem. Huius modi b0num quand0que blineri n0u oles sine malo et detriment alicuius rei particularis, quae pars est et vetuli membrum universi talis creaturarum in h0c 3Su Sapiens pr0 vis0r, qui pr0spicit 0n l0lius c0mmunitalis, cuius curam habet, per milli desectum e malum alicuius particularis, qu0d 0rdinatur ad 0num commune. Si autem pr0 vis0r curam geri lanium licuius rei particularis tunc tenetur ab illa re excludere desectum et malum in quant una p0lest. Audi S. Thomaui de divina pr0 videntia loquentem: eraliter de eo est qui habet curam alicuius particularis, et de pr0Visore universali quia provisor parit cularis excludit desectum ab eo, qu0d eius curae Subditur, in quantum potest; sed pr0Vis0r universalis perinillil aliquem desectum inali su particulari accidere, ne inpediatur b0num l0lius. Unde c0rrupli 0nes ei desectus in rebus naturalibus dicuntur esse c0ntra naturam particularem; sed lamen sunt de intenti0ne naturae universalis. in quantum desecius ulnus cedit in h0num alterius vel etiam l0lius universi. am corrupti unius S generalio alterius, per quam Species conser Vatur. Cum igitur Deus si universalis pr0 vis0r 0lius en iis, ad ipsius pr0 videntiam pertinet, ut permittat qu0sda in desectus esse in aliquibus particularibus rebus ne impediatur b0num universi per- seclum. Si eniti omnia mala impedirentur multa b0na deessent universo. 0n enim esse Vita le0nis, si non esset ccisi alii malium: nec esse patientia martyrum, Si 0n esse persecuti tyrannorum.
smere malum aliqu0d esse in peribus suis, nisi usque adeo esse lomnip0lens et inus, ut bene sacere etiam de nati s l). 0ppon. .' uae sunt in seipsis et per suam aliud ut 0rdinata,n0n indigent alio gubernante. Alisui res naturales Sunt in seipSi 0rdinatae. Erg0 0n gubernuntur a s eo. Res p. Dis l. mai. Ouae sunt in seipsis ordinata, non indigent ali 0 dirigente, si hanc ordinationem habent a se Con . Si hanc ordinali 0-nem habent ab alio Reg. ContradiSi. min. et X g. On S. 0ppon. Deus est principi uin unisurine ninium rerum Alsiui gubernalio rerum dissimilium debet procedere a principio multiformi. Erg re non gubernantur Dei liro Viilentia. Res p. Dis l. mui. Deus es principium uniforme rerum, Si consideratur in sua essentia Cone. Si consideratur per respectu in ad esseclus ab ips pr0cedentes, Reg. ContradiSi. min. et Reg. OnS.
348쪽
328 THEOL NATURA L. PARS II QUA EST. IV.
oppon. . Si res gubernantur per divinam pro Videntiam, ex r-dine rerum p0lerimus divinam pr0Videntiam cogn0scere et perscrutari. Atqui n0n 08sumus c0gn08cere e persoria lari, quae ad Dei providentiam pestiant; nam Damascenus ait: p0rtet omnia admirari, innia laudare, innia imperscrutale acceptare, quae pro Videntiae sunt. Erg0 mundus non regitur providentia. Resp. Dist. vi. Si mundus gubernatur a De0, ex ordine rerum poterimus divinam pr0Videntiam imperfecte cogn0scere, ei et Scrutari cum modestia, 'ne P0lerimus di Vinam pr0Videntiam cogn0Scere per-
secle, et eam perscrutanti pervenire ad finem inquisitionis, Reg. Explico. Soluti a n0bis data sic illustratur a S. Th0ma Creaturae deficiunt a repraesentatione real0ris; et de per creaturas nullo m0do persecle p0ssumus pervenire in c0gnitionem Creat0ris et eliam pr0pler imbecillitatem intellectus n0stri, qui neque tolum h00 de Deo p0les ex creaturis accipere, qu0d creaturae manifestant de Deo; et ideo prohibemur perscrutari ea quae in De sunt, ne scilicet velimus ad sinem inquisitionis pervenire, qu0d 0men perscrulali0nis ostendit; sic enim n0n crederemus de Deo, nisi qu0d 0ster intelle-clus capere posset. 0n autem prohibemur scrutari ista cum modestia, ut rec0gn0scamus n0s insumicientes ad persectam comprehensionem; et ideo etiam itarius dicit De Trin. lib. I, inter princ et med.), qu0d qui pie infinita prosequitur, etsi nunquam perveniat, semper tamen pr0ficit pr0deundo a l).
oppon. s. ' Proprium est pro Videntiae conservare res pr0ViS3S. Atqui res e0rruptibiles non c0nservantur. Ergo non reguntur pr0- videntia. Resp. Dist. mai. Pr0prium est pro Videntiae conser Vare res pro-Vi838 si pr0 videntur propter se, Cono. Si providentur in b0num alterius, ad qu0d ordinantur, Reg. Siquidem ait quinas et illa quae pr0pter se pr0Videntur a De0, perpetu manent; 0n aulem h00 pormide illis, quae pr0pler se non pr0Videntur; sed p0rte ea tantum manere, quantum neceSSarium est his pr0pler quae pr0 videntur; et ide0 particularia quaedam, quia pr0pter Se 0n pr0Videntur Vel 0n sunt pr0ViSa, 0rrumpuntur ο 2) oppon. 0. In his quae providentia reguntur, diversis diversa altribuuntur. Atqui in rebus humanis eadem bonis et malis eveniunt. Erg res humanae non reguntur pro Videntia. Resp. Dist. mai. In his quae providentia reguntur, diversis di-Versa attribuuntur, ita ut saepe hae aequa distribuli non intelligatura n0bis, Cono. Ita ut semper si manifesta nostrae rationi, Reg. Explico. Cum Deus si iustissimus et sapientissimus dispensal0r
349쪽
b0n0rum et mal0rum, certissime cum aequitate ea distribui h0 minibus, sed haec iusta distribuli saepe non c0gn0se itur et intelligitura n0bis pr0pter n0stram ignorantiam. En qu0m0do rem declarat S. Th0mas et uamvis videatur n0bis, qu0d milia aequaliter b0nis e malis accidant, ex h0 quod nescimus qua de causa di Vina pro Videntia singula dispenset: 0n es lamen dubium, quin in milibus b0nis et malis, quae eveniunt sive b0nis ix malis, si recla ratio, secundum quam divina pr0 videntia omnia rilinai. Et quia eam ign0ramus, Videtur n0bis quod in0rdinale et irrali 0nabiliter eveniant;
sicut si aliquis intrare 0ssicinam fabri videretur ei qu0d instrumenta fabrilia essent inutiliter multiplicata, si nescire rali 0nem utendi un0qu0que qu0rum lamen multiplicati ex causa ali 0nabili apparet ei, qui virtutem artis inluetur l).
dUAESTI DE0LΛRATUR. Deus sapientissima sua gubernali 0ne
et providentia emcii, ut res a se per creati0nem c0nditae r linentur ad finem, qui es participali et assimilali 0 0ni essentialis. Duare, si esseclus divina gubernali 0nis sumitur ex parte sinis gubernali rerum e spectat, ut uini assimilentur Summo b0n0. urum enim esseelus gubernationis p0les sub alio respectu c0n Siderari, nempe Secundum ea, quibus ad Dei assimilationem creaturae perducuntur, ei sub huc respectu esseclus gubernali 0nis generatim Spectatus est duplex. Siquidem creatura De assimilatur quantum ad du0, scilice et secundum quod Deus b0nus est, in quantum creatura b0na est ei secundumqu0d Deus est aliis causa b0nitalis, in quantum una creatura se Vetaliam ad 0nitalem. Ex quo patet, esseclus generales divinae gubernali 0nis esse duos, ides conser Vationem rerum in bono seu in esse, et m0li 0nem earum ad 0num, seu ad communicandum aliis b0num per perali 0nem, per quam Sunt aliis causa essendi. Ad rem n0stra in sic l0quilur . h0mas eratio mod0 0les considerari elseclus il-bernationis secundum ea, sluibus ad Dei assimilali 0nem cieatura perducitur et sic in generali sunt duo esseclus gubernali 0nis Cleatura enim assimilatur De quantum ad du0, scilicet quantum ad id lu0d Deus b0nus est, in quantum creatura est bona el quantum ad 0cqu0d Deus es aliis causa bonitalis, in quantum una creatura et aliam ad 40nitalem inde duo sunt esseclus gubernali 0nis, scilicet
2 De rerum conservatione tractat S. Tu0ΜΑs 1 p. l. liii. r. l: Contragent. lib. lI, cap. LX 99. D. De Pol. . . a. l.
350쪽
conServatio rerum in b0n0, et motio earum ad 0num s l). 0 his ergo esseelibus gubernali 0nis divinae dispulandum nobis est, et a c0nserVali0ne rerum in esse auspicandum.
nae voluntatis qua Deus ellicit, ut res Semel conditae perseverent inersistentia. Dicitur actio divinae voluntatis, quia Deus non operatur sed eaetra necessitate naturae, sed ex disp0sitione et arbitratu suae voluntatis Ambigitur ergo in hac quaesti0ne, uirum reS, quae adesse perductae sunt per clionem Dei creatricem, indigeant eadem Dei 0siliva operatione ad 0 ut semel c0nditae consei Ventur in essendi perseverantia. ua in re nemini dubium esse p0lest, cum ali 0 et des n0s 0ceant, res omnes conlingentes suisse a Deo ex nihilo perducias ad esse, et ab e0dem in accepi esse c0nservari, ita ut si Deus eas relinqueret, illico relaberentur in nihilum e Responde dicendum, ait Aquinas, quod absque omni ubi c0ncedendum est, quod res c0nser antur in esse a Deo, et quod in momento in nihilum redigerentur, cum a Deo desererentur a se . Conservatio in directa et directa. Res aliqua p0lest ab ali 0 0nservari dupliciter vel l eo quod per actionem alterius arcentur ab ipSa ea omnia, quae p0SSunt rem c0rriam pere et in hoc casu res dicitur c0nservari indirecte et per aecidens, Vel 2 e qu0d res aliquaila recipit ab ali perseverantiam in esse, ut sine actione illius exsistere n0n 0ssit, et in hoc casu res dicitur conservari direete et per se. 0rr Deus dicitur uli 0que m0do conservare creaturas, licet primus m0dus n0n porrigatur ad omnes, sed solumm0d ad corruptibiles. Haec duplex c0nservationis ali ita raditur a D0ctore Angelico Aliquid c0nservatur ab alter duplissiler Un0 0d in directe et per accidens, sicut ille dicitur rem c0nsei Vare, qui rem0Vel corrumpens: pula, si aliquis puerum cust0diat, ne cadat in ignem, dicitur eum conservare. Et si eliam Deus dicitur aliqua conservare, sed n0n omnia; quia quaedam Suni, quae n0n habent 0rrumpentia, quae necesse est rem0Vere ad rei c0nservali 0nem. Ali modo dicitur aliquid rem aliquam conserVare per se directe, quand0 scilicet illud qu0dc0nserValui dependet a conser Vante, ut sine eo esse n0n 0SSit elh00 modo omnes creaturae indigent divina conservatione Dependet enim esse cuiuslibet creaturae a De ila quod nec ad momentum subsistere p0ssent, sed in nihilum redigerentur, nisi operatione divinae virtutis c0nservarentur in esse s 3). Error quorumdam philosophorum. Quidam, ad explicandam dependentiam creaturarum a De in essendi perseverantia, se receperunt ad
l l p. q. 03, a. 4 cs. Contra gerit. lib. III. cap. LXV, D. I. 2 90. D. De 't. q. 5 R. 1. 3 1 p. q. 104, R. l.