Philosophia peripatetico-scholastica ex fontibus Aristotelis et S. Thomae Aquinatis expressa et ad adolescentium institutionem accommodata

351쪽

negalivam quam lana c0n Servali 0nem, assii mantes ad durali 0nem in esse enlium participal0rum e c0ntingentium sussicere, ea non destrui a Deo. Haec explicandae e inservationis rati salsa adm0dum est null0que paci serendit; nam c0nservati0nis necessi laten Verbo dare idetur, sed reapse illam perimi ac negat. Et ea de re in hac materia omnes D00lores catholici c0nc iriles sunt, qui un0 re pr0 silentur, Deum cli 0 ne sua p0siliva et iugiter influente essicere, ut res permaneant in esse, 0Sl- quam ab ipsi semel c0nditae in ex nihil0. PROPOSITIO.

Res omnes creatae in essendi perseverantia dependent a positiva Dei conservatione, ita ut si cessaret divina actio, quae in en iugiter esse influit, continuo relaberentur in nihilum.

Prob. pro p. rs. l. μη Datur p0Sili Va 0nser Valio rerum ex parte Dei, si in De necessari ad millendus est actus p0silivus divinae v0luntalis quo Deus Velit durationem rerum creatarum, quamdiu res in exsistentia perse Verant. Atqui talis actus omnin adstruendus est in De0. rg Deus p0silive conservat in esse omnes creaturas Pr0p0sili maior ex e in pr0mpli est, qu0d actus p0silivus divinae v0luntalis, qu Deus vult, creaturas in esse perdurare, necessari in durali 0nem rerum influit, cum Deus V 0luntate peretur, eiusque actio sit ipsum Velle. Neque minus perspicua est pr0p0Sili min0r; nam si perseverantia in esse rerum creatarum n0 dependeret, ab elu 0sitivo v0luntatis divinae haec permanentia esse praeter divinam V0luntalem, ide0que De sortuita ei extra ordinem divina pio videntiae et gubernali 0nis, quo nihil dici p0les obtusius, et a Veritate magis

alienum. Haec argumenti conclusi sic paucis perstringitur a S. Thoma res productae sunt a Deo, p0Si quam n0n fuerunt, p0rte qu0desse rerum divinam voluntatem c0nsequatur, et similiter n0n esse, quia permisit, res n0n esse, quand0 0luit, et secti res esse cum Voluit. Tamdiu igitur sunt, quamdiu ea Vult esse. Sua igitur V0luntas c0nServatrix est rerum l . eonfir l ex eo quod creaturae omnes sunt entia essentialiter c0ntingentia etiam p0stquam adeptae sint a Deo exsistentiant, si uia earum essentia non es suum esse, ideoque involvunt in delerita inali 0-nem et polentiam ad esse vel ad non esse Lim Ver olline luod per se est in determinatum ad esse vel non esse debet determinari ab ente necessario ad hoc ut persistat in esse. Ergo creaturae egent p0Sili VaDei conservatione ut in esse permaneant. 00nfir 2 ex e0 qu0d, si creaturae permanerent in esse inde-

l Contra Vent. lib. II, cap. LXV. n. 7.

352쪽

pendenter ab actu liber divinae voluntatis, Deus n0n 0sse illas in nihilum redigere. Iam ero Deus p0lest omnes creaturas in nihilum redigere, si ipsi sic placitum erit l). Erg res omnes a Deo p0silive conservantur in esse. Et reVera in hyp0lhesi adversari 0rum requireretur, illi palel, ad creaturarum anni hi talionem actus p0silivus divinae V0luntatis, qui terminaretur ad nihilum. Arg. 2.μm uilibet esseclus 'pende a sua causa, secundum qu0des causa eius, et de Sub e respectu, cessanie influxu causae cessat esseclus. Iam vero Deus est 3US rerum creatarum n0n 80lum Secundum fieri, sed etiam secundum esse directe et per se primo Ergo res dependent a De secundum esse. Sed n0n dependerent a Deo inessendo, si permanere p0SSent independenter ab acli 0ne Dei c0nser-Vantis. Ergo requiritur p0silivus e continuus influxus Dei ad 0 ut

Evol ars. Γ haec pr0s undissima rati0, quam crebr asser S. Th0mas, et quae caput es in hac maleria, rile intelligatur, quaedam declaranda veniunt. Et primo quidem causa efficiens qu0ad modum

causandi bipartitam habe dixi si0nem alia quippe dicitur causa flendi,

seu ut res fiat, seu causa rei in fieri alia dicitur causa essendi, seu ut res sit, seu causa rei in esse. 0rro ea sola dici potes causa essendi, quae directe, prim et per se causat esse essiciendo simul esse elid qu0d esse recipit, ide0que pr0ducit lolam substantiam rei, seu ensin quantum es ens e haec n0n poles esse, nisi causa prima et universalis, a qua dependet 0lum Sse rei, sive esse Sumatur pro SSeeSSentiae, Si V Sumatur pro Sse exsistentiae. Unde cum esseclus divinae actionis producentis creaturam ex nihil si lotum esse rei, cessanti influxu divinae actionis cessat esseclus, et creatura relabitur in nihilum. 0ntra ea quando fieri alicuius rei est realiter distin elum abesse rei, quia cauSa agit per inserinationem et n0n per creali 0nem, et consequenter agi per molum et mulationem, tunc causa illa direele prim et per se causa fieri rei, nempe ut res al e n0n esse rei, nempe ut res it; quia causa huiusm0di, agendo per viam motus directe immula ei disp0nit subiectum ad serviam, quam esse c0nsequitur. Hoc autem esse, qu0d recipitur in c0mposito ex subieel et larma, est pr0 prius esseclus illius entis, qu0d causa l0lam rei substantiam, ln0n illius causae, quae disponit subiectum ad 10rmam, ad quam sequitur esse. Unde si durante ipso fieri rei, cessat influxus causae Secundae, cessa simul eius esseclus, et n0n habetur generatio Seu eductis n0xae formae. Sed, postquam generatum Sit no Vum c0mp0silum per educlionem no Vae 1 0rmae, si cessa acti cauS3 Secundae,n0n cessa esse c0mp0sili, quia esse illud dependet a causa superis ri, a qua depende ens in quantum est ens. Siquidem causa directa el

353쪽

pr0pria essendi n0n 0lest esse nisi illa, quae ante suam raeli 0nem nihil praesupp0nil, Seu quae produci rem ex nihilo. S. Th0mas quodam simili ducto ex rebus artificialibus explicatqu0m0d aliquis esseclus p0ssit dependere a causa secundum fieri, et n0n directe secundum esse, et ideo, si post rei essecli 0nem cessa acli 0 causae, esseclus remanet g Omnis esseclus, ait, dependet a sua causa secundum qu0d est causa eius. Sed considerandum est, qu0d aliqu0d agens est causa sui esse clus secundum fieri lanium, et non dire te secundum esse eius quod quidem convenit et in artificialibus et in rebus naturalibus Aedificat0r enim es causa d0mus quantum ad eius fieri n0n autem directe quantum ad esse eius Manifestum est enim, quod esse unius consequitur 1 0rmam eius serma autem d0mus est c0mp0sili et ord0 quae quidem 1 0rma c0nsequitur naturalem Virtutem quarumdam rerum. Sicut enim coquus c0quit cibum, adhibend0 aliquam virtutem naturalem activam, scilice ignis ita aedili cal0r facit d0mum adhibendo caemenium, lapides, et ligna, quae uni SUSceptiva et c0nserva liva lalis c0mpositionis, et 0rdinis. Unde esse domus

dependet ex naturis harum rerum, sicut fieri d0mus depende exacli 0 ne aedifical 0ri s l).Arg. 3. μ'' impressi agentis n0n remanet in essectu cessante cli 0 ne agentis, nisi vertatur in naturam esseclus; sic lumen n0n remane in diaphan 0, recedente cli 0ne 80lis, neque s0nu in aere, recedente ac li0ne tibicinis. Atqui esse n0n est natura vel essentia alicuius rei creatae. sed s0lius Dei, qui es suum ipsum esse per se subsistens. Ergo nullare permanere p0lest in esse, cessante inlluxu divinae ac li0nis ipsam conservantis seu 3d argumentum e recidit ut dicatur Esse in crea-luris, ii id est ultima rei actualitas per quam res p0nitur extra causam emicientem, non est ipsa essentia creaturae, sed si receptum in Sub ieel0 qu0d dicit habitudinem c0ntingentem ad ipsum, quia ens necessarium n0n est nisi unum. Iam ver si habitud subiecti est ad utrumlibet, nempe ad esse vel ad n in esse, ad hoc ut eus compositum ex essentia et esse permaneat, exquiritur c0ntinuus inllu Xus causae primae quae ipsum in esse c0nSer Vat. Cum omnia argumenta mox prolata ex sentibus . Thomae hausta sint, cuilibet verilalem quaerenti, iterum iterunti lue Videns comperiumque sit, Angelicum D0cli rem hoc usuisse ut undamentum necessarium ad extilicandas omnes divinas perseeli 0nes, et Dei diversi talem a creaturis, qu0d Deus sit ipsum esse ii receptum et per se subsistens: creaturae ex advers sint c0mpositae realiter ex essentia ei esse ita ut esse creaturarum sit actus receptus in Subiecto, ad cuius capaci talem terminatur et circumscribitur thide si luaeritur, luare lineus Si en per se necessarium, resp0nSi in pr0mptu erit nimirum quia

354쪽

est esse per se subsistens, et adlus purissimus et simplicissimus. C0ntra si quaeritur, cur creaturae sint entia c0ntingentia, et egeant c0nlinu0 influxu causae primae et universalis ut permaneant in esse respondebitur, intrinsedam ali0nem necessitatis huiusmodi influxus ex e esse repetendam, qu0d creatura habet esSe receptum in Sua essentia, lam quam larinam essentiae ad Venientem, quacum c0mp0sili0nem facit. Νeque minus perspicuum est, quam salsi sint auct0res illi, qui assit ma Verunt, Docl0rem Angelicum n0n 0cuisse realem c0mp0sili0nem in creaturis ex essentia et esse, aul, si evidentia ipsa coacti, n0n ausis in negare doctrinam illius realis distincli0nis perlinere ad S. Th0mam, ad invidiam a se arcendam dictitarunt, quaesii 0nem illam esse vel pausti vel nullius m0menii. SOLVUNTUR DIFFICULTATES. 0ppon. l. Agens creatum p0les c0mmunicare su est eclui ut 0nserVelut in esse, etiam eius operatione cessante. Atqui Deus p0lenti0res qu0 libet creato agente. Ergo multo magis Deus p0les c0nserre

creaturae, ut 0n Servetur in esse cessanie sua perali 0ne.

Resp. Dist muti gens creatum c0mmunica su essectu ut 0nservetur in esse, dependenter a causa, quae pr0ducit 8Se rei, 'no. In dependentes a qu0 libet 0nser Vanie, est. Cons. min. Explico. ali0, cur per humani artificis, Vel etiam geniis naturalis non egean conservari in esse a sua cauSa, 0Stquam persecla sunt, n0n est repetenda a p0lentia et perfecti0ne agentis particularis, sed p0lius ab eius imperfecti0ne in agend0, quae in cauSa Si quam-0brem huiusm0di agens ad aliquid esticiendum semper indigea subieci praeexsistente, et consequenter gal per molum et mulali0nem. Unde agens naturale in agendo necessari praesupp0nil pus Dei creantis, et peratur dependenter ab ill0. Sic eius acti per se et directe terminatur ad fieri rei e n0n, ad esse, qu0d est essectu pr0- prius causae universalis. Cum autem etiam in perali 0 ne causae particularis p0lentior sit in fluxus causae primae, quam 3US3 Secundae,p0stquam ess ectus perductus est ad esse, iam cessat influxus et causa litas causae particularis sed non cessa influxus et causalitas causae primae et universalis Hinc ex eo qu0d esseclus remane in Sse, cessante influxu causae particularis, deducitur p0lius imperfecti e limilali latis causali latis, n0n aulem eius p0lentia et 0rsectio. Tunc dissicultas aliquid valeret, si causa particularis ita pr0duceret esseclum Suum, ut esseclus ille remaneret in esse independenter ab uini alia causa; sed qu0d remaneat in esse independenter ab ipsa, et depen, denter a causa prima, hoc proba s itum m0d0, causam secundam nihil agere sine influxu actuali causae primae, et causalilalem causae uni-

355쪽

versalis esse n0bili0rem persecti0remque, e qu0d eius esseelus n0n possit relineri in esse independenter ab ipsa lin oppon. 2. 0uae n0n habent p0lentiam Subiectivam ad 0n esse,n0n egent conservari. Atqui mullae creaturae n0n habent p0lentiam subiectivam ad non esse. Ergo non c0nservantur a Deo. Resp. Dist. vi. uae n0n habent p0lentiam subiectivam ad 0nesse, 0n egeni 0nservari in directe per remoli 0nem c 0rrumpentis, ne. 0n egent c0nservari directu per influxum qui altribuat ipsis perseverantiam in essend0, eq. Coti . min. et Reg. 0 S. 0ppon. 3. Creaturae Sunt persectae, quia pera Dei persecla sunt. Atqui n0n essent persectae, Si egerent exteri0ri agente ad sui c0nservali 0nem, quia persectum est cui nihil deest. Ergo creaturae n0n egentc0nservari a Deo ut in SSe permaneant, Resp. Dist. vi Creaturae sunt persectae, quia habent id qu0dex sua natura ipsis c0n Venil, Ino. uia habent innes perseeli 0nes et independenter a De0, Neg. ContradiSt. min. st Reg. On S. Explico. Opera Dei sane Sunt persecta, quia imperfecti non p0les in eis pr0 cedere neque a causa esliciente, quae est in sinitae virtutis et persecti in is in causando, neque a materia, neque a c0ntrariis agentibus, quia causa prima independens est in pera nil a qu0 libelsubiectu et agente c0ntrari0. Verum enim persecti creaturarum in e c0nsistit, qu0d creatura milia habeat, quae ipsi competunt iuxta exigentiam Suae naturae; nam perseelum dicitur quod est l0l aliter actum seu cui nihil deest ex sua natura. Cum autem natura rei crealae h0c requirat, ut a De c0nlineatur in esse, ritu c0nsequitur ad pr0priam persecli0nem creaturarum pertinere, ill a Deo conserventur in esse, ne in nihilum relabantur iuxta illud S. Augustini et Crea-l0ris p0lentia, et Omnip0lentis Virtus causa subsistendi est omni creaturae quae Virtus ab ei S, quae creata sunt regendis, si aliquando cessaret, simul illorum cessare species inanisque natura e incidere 3, 2). Unde S. Th0mas illic ullati superius pr0p0silae satisfacit, inquiens: et Creatura Dei sunt ierfecta in sua natura et in sit ordine Sed inter alia quae ad earum persecti0nem requiruntur hoc etiam est, qu0d a Deo contineantur in esse s 3). 0ppon. 4. ' 0rmae per Se subsistentes habent necessitatem s-sendi, quia esse per Se c in Sequitur formam. Atqui ea quae habent

necessitalem essendi, n0n indigent externo c0nservante, ut relineantur in esse. Ergo non m nes creaturae egeni divina conservatione.

Res p. Dist inui. 0rmae per se subsistentes habent necessitatem essendi, per i dinem ad principia essentialia et intrinseca, Coue tur

356쪽

ordinem ad causam primam ei universalem, a cuius V 0luntate dependet omne en participalum, Neg. ContradiSt. min. et est con S.

oppon. 5. Si Deus iugiter c0nserva su in fluxu reali et p0siliv0 creaturas in esse, haec aulio, si est essicax, debet aliquid pr0ducere in essectu Atqui acti Dei c0nservantis nihil prodit ei in essectu Ergo

creaturae non conser Vantur a Deo.

Resp. Dist. min. Aeli Dei c0nservatrix debet aliquid producere, id est efficere ut esse creaturae, qu0d prim pr0 ductum est per creali 0nem, iugiter permaneat, Cono. Id est debet aliquid pr0ducere, quod realiter addatur ei, qu0d pr0 duclum est per creati0nem, Reg. Explico. Dimissultas ritur ex salsa supp0sili 0 ne, qu0d adlis c0nservaliva, qua Deus reline creaturas in esse accepi per creationem, sit diversa ab acli 0 ne creatrice. Supp0sil enim qu0d sint duae cli0nes, Secunda ac li0, si est emicax, debet aliquid jicere quod addatur

esseelui primae actionis. Verum si acti c0nservativa n0n est diversa ab acli 0 ne creatrice, sed est continuali eiusdem, tunc esseclus cli0nis c0nservativae non erit aliquid addere supra esse a creatura acceptum per creali 0nem, Sed creaturam relinere in esse accepi0. Audi S. Thomam C Conservallo rerum a Deo D in est per aliquam n0Vam 30li 0nem, sed per c0ulinualionem cli0nis qua dat esse quae quidemacli est sine motu e temp0re; sicut etiam c0nservallo luminis in aere est per continuatum influxum solis 3 lin. alibi si eamdem rem Vel Sal e Deus n0n alia perali0ne pr0ducit res in esse, et eas in eSSe 0nser Vat. Ipsum enim esse rerum permanentium n0n es in divisibili, nisi per accidens prout alic ut 0lui subiacet; secundum se autem est in inflanti. Unde perali Dei, quae est per Se cauSa qu0d res sit, n0n est alia secundum qu0d saei principium essendi, et essendic0ntinuali0nem O 23. 0ppon. .' Agentia naturalia sunt causa seruiarum, ide0que Sunt causa SSendi, quia esse sequitur formam. Atqui cessante cli 0 ne agentium naturalium n0n cessat esseclus. Ergo cessante actione Dei, qui

est causa rerum Secundum SSe re permanent in SSe.

Resp. Dist. mai. gentia naturalia sunt causa larniarum, Uatenus educunt 0rmas de p0lentia subiecit, ideoque sunt causa essendi quantum ad inchoationem ad esse, Cone Sunt causa formarum, quid ex nihil producunt 0rmas, ide0que sunt causa essendi quantum ad ipsum esse abs0lule, Reg. Cono. min. et est conS. 0ppon. . Forma substantialis est principium essendi Atqui principium essendi c0nservat res in esse. Ergo rerum conser Valio dependet a suis flarmis, et n0n a p0siliu influxu Dei. Resp. sis l. mai. 0rma substantialis est principium essendi, in-

357쪽

li in secum et mi male, Cone. si principium essendi extrinsecum eleisiciens, Reg. Contradisi. min. et My. ONS. 0ppon. .' uaelibet res naturaliter appetit sui conservati0nem. Atqui appellius naturalis n0n 0les esse frustra. Erg res pules per seipsam conservari in esse inde pendenter a causa prima. Resp. Dist. mai. uaelibet res naturaliter appetit c0nservari a sua causa esse lenie, Cono. Naturaliter appeti c0nservari a seipsa,

tia et gubernali 0nis rerum creatarum si spectantur ex parie e0rum, quibus creaturae perducuntur ad divinam assimilationem, ad quam omnia ordinala sunt, distribuuntur bifariam uli in super i 0ri articulo 110la Vimus, nimirum in c0nservali 0nem creaturarum in b0n0. et in in ilione earumdem ad bonum. Si quidem creaturae rit in alae ad participali 0nem et similitudinem divinae b0nitalis esse similes Dei gestiunt tu in per suum esse, qu0 0nae sunt in quantum Deus es infinite et essentialiter l, inus luna per suas actiones, quibus bonitalem suam aliis c0mmunicant in quantum divina bonitas estis innibus principium et causa essendi si ea de re creaturae omnes essentialiter dependent a Deo in e quod uni per acti inem Dei, quae in eas iugitet influit esse easque conservat lum in e qu0d operando sunt aliis causa essendi, per ac li0nem qua Deus in omnibus operibus causarum secundarum agi l. Cum ergo a nobis salis disputatum si deo perali 0 ne divina causante primum esseclum gubernalionis, nempe de conservatione creaturarum: reliquum est ut aliquid dicamus de pe- ratione divina fluae causa secundum esseclum gubernationis nempe tuae essicit ut creatura si aliis causa essendi. Haec divina actio, quae essicit actualem causalitatem creaturarum seu tuae esti ei ui res creatae causent actu sole a X. Thomades ignari diversis nominibus de nummatur enim inf/It/s Dei vel uelit, Dei vel divina molio, vel Dei peruli in peribus creaturarum: nutu suam aulum a S. Ductore dicta sui praemotio. Λ recentioribu vulgo dici sole concursus, de , siue haec quaesti plerumque dispulari sol0 sub n0mine divini concursus. Cum diversitas si de n0mine.

non im cur de ea solliciti simus solummodo non imis conmit X Guduartim causarum, si cili maliva signi licatione sumitur, secum serre

358쪽

n0li inem duorum agentium, qu0rum utrumque partem habe in aliqua 0peratione sicut si dii equi trahunt currum, vel si duo i, minus elevant aliqu0d 0ndus, qu0d ab un elevari n0n possit, quia vires unius impares sunt. Verum in praesenti quaesti0ne, quae disputat de adli 0ne divina in operibus creaturarum longe aliter res habet; nam esseclus loliis p0nilur a creatura el 0lus a Deo, licet aliter et aliter; quia Deus peratur et allingit esseclum in ordine causae primae et universalis, et creatura eumdem esseclum pr0ducit, sed in ordine causae secundae et particularis. Haec verilas sic paucis n0lala suila S. Th0ma: si Ν0n sic idem essectus causae naturali et divinae vir tuli altribuitur, quasi Hrlim a Deo partim a naturali agente fiat, sedi ilus ab utroque secundum alium modum; siqui idem essectus l0lus altribuitur instrumento, e principali agendi etiam illus a l) Deus est causa totalis. Si quaeritur uirum Deus et creatura dici debeant causae l0lales vel partiales, respondemus, Deum e creaturam dici debere cum . h0ma causas l0lales et n0n partiales, quia tum Deus, tum creatura, in su0 0rdine pr0 ducunt l0lum esseclum licet 00uli 00rum qui dicunt, Deum esse causam partialem non partiali late esseelus, sed partiali tale causae, 0n 0ssi reprobari ut salsa, quia p0sila illa distincli0ne et declarali 0ne, pr0p0siti e spectat, lassii mei, Deum causare lolum esseclum in sit ordine, sed n0n esse unicam causam, nam peratur simul cum creatura quod n0n 0lum est verissimum, verum etiam est undamentum l0lius c0ntro Versiae,

quam prae manibus habemus. duo modo effectus procedit a causa prima et a causa Secunda Esseclus immediale procedit olus a causa prima, et l0lu a causa secunda a causa quidem secunda pr0cedi lamquam ab agente particulari qu0d ab agente primo et universali, a qu essenii aliter depende quaelibet participali erili talis, mutuatur n0n 80lum, ut possit agere, quod habilum est per creali 0nem et a De conservatum inesse; sed etiam ut actualiter agat. 0n ira essessius pr0cedi a causa prima iamquam ab agente universali, qu0d408Sel per SeipSum omnes esseclus naturales producere, ide0que adhibet causas particulares non ex insumidientia suae virtutis, sed ex immensi tale suae b0nitalis perquam volui communicare rebus Suam similitudinem, n0n Solum quan-lum ad 0c u id essent, sed etiam quantum ad hoc qu0d li 0rum causae essent. Unde Deus per suam virtutem, quae est eius SSentia, producit esseclum ut causa universalis l0lius entis participali crea-lura per virtutem a De habitam eumdem esseclum pr0ducit u causa particularis perans in virtute causae primae et universalis. Neque ex eo qu0d Deus clualitatem causandi emistia in creaturis dici p0lesl, qu0d creatura nihil agat; nam aliud est creaturam n0n habere

t Contra gent. lib. Ill cap. LXX.

359쪽

adlualitatem agendi sine influxu causae universalis et aliud est, per illum influxum n0n communicari creaturae eram actualem causalilalem, seu rei alicuiu esseclionem. Primum est Verissim una, quia omnis

persecti0, quae est e viget in ente participato dependere debel et esse ab ulu per essentiam. Secundum est salsum, quia creaturae vere e pr0prie participant divinam bonitate in in eo quod sunt, in eo qu0d 0ssunt agere, et in eo qu0d agunt. Rei difficultas. 0n illi lemur, rem lianc et propositam quaestionem esse s0luli capitique valde illicitem, quia intellectus n0ster accipiens c0gnili 0nem a rebus sensibilibus, quae agunt per m0lum et mulali 0nem, et per actionem a substantia et a p0lentia distinctam, aegre adm0dum intelligit, qu0m0do idem esseclus procedens a duabus causis, n0n fiat partim ab una et partim ab alia, sed l0lus procedat ab una et l0lus ab alia. Unde plures phil0s0phi, qui ad mille bant, 0mnia dependere in esse a causa prima et ab universali principi 0

rerum, causalitatem essectricem ademerunt creaturis, et Vicissim qui causis particularibus c0ncedebant veram causandi virtutem, nega Verunt, cauSam primam agere immediale in peribus causarum Secundarum. Antequam erg0 veram pr0pugnemus d0ctrinam, re Viter recensenda sunt placita horum phil0s0ph0rum negantium vel actionem creaturarum, vel immedia iam Dei cli 0 ne in in perali 0nibus edi una. Errores philosophorum. Primus iis, bis occurrit err0r ill0rum phi-l080ph0rum, qui ad millentes, Deum perari in natura, Sed non intelligentes qu0m0do unus idemque effectus progredi valeat a Deo et a naturali agente, sic Deo altribuerunt omnem naturae operationem, qu0d res naturalis nihil omnino per suam Virtutem ageret. Huius erroris sic memini S. Thoinas ellesp0nde dicendum qu0d Deum perari in qu0libet perante aliqui sic intellexerunt, qu0d nulla virtus creata aliquid peraretur in rebus sed s0lus Deus immediate omnia 3peraretur pula qu0d ignis n0n calefaceret, sed Deus in igne et similiter de innibus aliis usi autem est impossibile. Primo pii lena, quia sic subtraheretur ordi causae et causali in rebus creatis; qui dperlinet ad impotentiam creantis. Ex virtute enim agentis est, qu0d suo asseclui de virtutem agendi. Secundo quia virtutes operati Vae, quae in rebus inveniuntur frustra essent altribulae, si per eas nihil

operarentur il uini ino nanes res creatae Viderentur luodammodo esse frustra, si pr0pria Ileratione desii luerentur cuni nanes res in propter suam perali unum. Se In per en in imperiectum est propter persectius ... Sic igitur intelligendum est Deum operari in rebus fluod tamen ipsae res habeant pr0 priam perationem scil).C intra ea philosophi illi, tui vel negarunt omnes creaturas SSea Deo immediat ex nihilo productas, vel iosi livam conservatione in

360쪽

insidiali sunt, consequenter et ali 0 ne c0nnexi in fluxum Dei immedia luna in perationes creaturarum sit Slulerunt. quidem ratio quamobrum adstruitur necessitas immediali influxus Dei in omnes perali 0 ne causarum particularium, ex e ducitur, qu0d nulla finita et par liei pala realitas, nulla creaturae b0nitas ac persecti p0ssi vigere conservari, ac pr0duci in rerum natura, quin Deus positive in eam influat, cum Deus si causa prima et uni Versalis lolius entis participali. Iam vero si creatura n0n egel posiliu Dei influxu ad hoc ulretineatur in esse, sed ipsa est ut 0nservatrix, cessante dependentia De in essend0 cessabi eliam dependentia in perand0. Unde etiam si supponatur creata, Sicut 0lerit per esse acceptum in creatione independenter a De permanere; sic etiam poterit per perandi virlulem acceptam in reali0ne independenter a De agere. X qui patet, uirumque esseclum divinae gubernali 0nis ita esse c0ns0cialum, ut si unus dematur, alter una corruat necesse sit. Error Durandi. Haec quae a n0bis pr0xime c0mmem0rala sunt,lidet in evidentibus mutui haberi debeant; nihil0 minus n0n desue runt audi0res, qui, p0Sili V Dei c0nser Vali 0 ne admissa, emere negarunt Deum immediate influere in acti ines cati Sarum Secundarum explicaules divinum c0ncursum per h0 qu0d Deus dedit causis particularibus virtutem agendi, eamque in esse H inservat, et c0nSequenter mediale dumtaxat in earum cli 0nibus peratur. Huius err0ris praecipuus desens ii nominatur Durandus si , lamelsi ea pinio an liquior Durando fuerit, ut leslantur . Alberius, Henricus, et ipse . Augustinus qui de ea his verbis menti0nem facii e Sunt qui arbitrantur, tantumm0d mundum ipsum saelum a De0, celera aulem fieri ab ipso mund0, Deum autem nihil perari s 2 .

Ν0s ergo ut certa ab incertis, et perspicua ab bscuris rite secernamus, luemur ut certissimam e calli0licam eam doctrinam, quae tradit, Deum immediale perari in uinibus creaturaram actionibus. Unde sive a n0bis intelligatur, quomodo haec divina aclio allingati ilum esseclum, qui t0lus pr0 ducitur a creatura, sive h00 non intelligatur, certum pr0mplumque uinin est nullam dari p0sse ali in emel perfecit0uem talis participali, quae a De n0n pr0ducatur immediale,

tamquam a causa universali, in cuius Virtute miles causae particu lares agunt. Siquidem, ut saepe qum Tulli n0la Vimus, non est pr0prium phil080phi dubiis perspicua l0llere, sed p0lius perspicuis dubia

illustrare. His in antecessum pro rei perspicuitate n0lalis, pr0p0Silum pr0blema sequenti pr0p0silione s0lvere aggredimur.