장음표시 사용
401쪽
unius prae ali 0, qu0d 0lera accipi. Pr0p0Sili min0r es aeque per- Spicua, e qu0d Si Voluntas est a causa pri0ri et a principi extrinseco determinata ad unum, delerminali actus n0n es amplius in sua p0lesiale nam delerminali causala et procedens a V0luntate, Videnter subaudit, actum n0n esse delerminatum a causa priori et inde pendenter ab ipsa secus voluntas dicenda esset, habere p0lesialem delerminandi ad unum inclinationem ei motum a pri0ri causa et abali delerminatum. Unde, 0sila ex parte ei physica praedelei minali0ne, quae iuxta eius assert0res, ex pr0pria essenii et ab intrinseco est mea independenter a quolibet creat consensu, V0lunia humana minime dici p0leri cum S. Th0ma clivum principium non determinatum ad unum, sed indilberenter se habens ad multa. Confir. 0stra argumen landi rati illustrior evadet, Si quaeramus ab aliqu0 praedelerminalionis physicae pali 0n0, uirum h0m0 praedelei minatus ad 0micidium possit illud vitare. Ad quaestionem responderi s0let adhibita hac distinctione. In sensu c0mp0Sil0, Reg. In sensu divis0 Cono Insuper resp0nsi illustralii hoc exempl0. Duilibere sedet 0n 0les ambulare in sensu c0mp0Sil SeSSi0nis; 0-lest autem in sensu divis0; sic praedelerminalus n0n 0les dissentire in sensu comp0sil0, 0les autem in sensu di Vis0. Haec distincti sensus composili et sensus divisi, seu aliis verbis necessi latis consequentiae et necessitalis consequentis applicata praesenti materiae n0dum nullo mod0 0lxit. Siquidem, lunc necessitas consequens Sensum c0mp0Silum c0mp0ni 0les cum libertate, quand0 illud in cuius sensu composil a clus Vadit necessari US est in p0lesiale voluntatis. Iam ver praedeterminali 0 physica nullo mod est subiecta domini voluntatis n0strae. Ergo male comp0nitur cum libertate. 0i lique ipso exemplo a lauioribus praedeterminali 0nis allato. am alio cur libere sedens dicitur n0n 0sse deambulare insensu c0mposit Sessi0nis, posse aulem in senSu diviso ex eo est qu0d libere sedens sese determinavi ad sedendum relinens in se p0lesialem deambulandi et tunc recte dicitur non p0sse deambulare in SenSu 0mp0Sil Sessionis, nam si Sedet 0n deambulat, et si deambulat ii in sedet; 0sse autem in sensu diviso quia sicut se determinavit ad sedendum, ita poterit se determinare ad ambulandum. Verum si eget delerminari ab alteri, ad ambulandum in sensu diviso sessi0nis, lunc recte dicendus es non posse n0n deambulare in fiasu
divis sessi0nis, non autem yos', ' deambulare. Sic praedeterminatus
ad cli 0nem homicidii ii in poterit vitare li0micidium in sensu com-p0sil praedeterminali 0nis, ei in sensu divisi non poterit non vitare. id est necessario vitabili luod est contra rationem agentis liberi. Arg. 2.μη , quod ellicitur ex h0 principio. Omnis suptiosilio an lecedens, cunne Xa cum esseClu, ei non subiecta dominio voluntatis c0nsistere nequi cum clii libet 0. litui muli es Dei determinans ad
402쪽
cla domini v0luntatis. Ergo in actibus liberis creaturarum nequii ad milli eli Dei physice praedelei minans Voluntatem ad unum. Cumh0 argumentum non disserat a pri0ri ali0nis c0nclusi0ne, nisi qu0ad
10rmam, n0n est cur in eo enuclea nil ulterius immoremur.
Prob. 2. pars, nimirum immerii attribui . Th0mae d0ciri nam quae luelur, liberas creaturarum perali0ne esse per actionem divinam praedeleri in alas ad unum. Licet a n0bis hoc in superioribus dem0nstratum sit, ciland Varia l0ca 00l0ris Angelici, quae n0nS0lum n0n 0ssunt c0mp0ni cum mem0rala opini0ne, Verum etiam L firmant directe opp0silum nihil0minus n0n erit SuperVacaneum, quaedam ex illis l0cis seligere et sub unic c0nspectu hic pr0p0nere, ut prudens ecl0r 0ssit, c0gnila caliSa, aequum iudicium de re, quae in c0nli 0 versiam venit, ex se proserre. En aliqua testim0nia in ordinem exacta l. Ipsa p0lentia Vonhilalis quantum in se est, indisserens est
ad plura, sed qu0d delerminale exeat en hunc aelum vel illum non est ab alio determinante, sed ab ipsa voluntate 3 l . 2. mae est disserentia in agentibus, quia quaedam delerminant sibi sinem et actum in sinem illum, quaedam Ver D0n nec aliqu0d agens sinem sibi praestituere potest, nisi ali0nem sinis c0gn0scat, et ordinem eius qu0d est ad finem ipsum, quod s0lum in habentibus intellectum est et inde es qu0d iudicium de acli0ne propria est s0lum in habentibus intellectum, quasi in p0lesiale eorum c0nsii lutum si eligere hanc assii0nem vel illam; unde et d0minium sui actus habere distuntur et pr0pter h0 in solis intelleolum habentibus liberum arbitrium invenitur, non autem in illiue, quorum actiones non determinantur ab ipsis agentibus, sed a quibusdam aliis causis prio
3. C 0luntas n0n 0les in pl)0silum eius ad quod ex divina impressi0ne delerminatur, scilice in pl)0silum sinis ullimi P0leslaulem in pl)0silum eorum, quae ipsa sibi determinat, sicut sunt ea quae ordinantur in sinem ultimum, qu0rum electio ad ipsam per
. e V0lunias dicitur habere dominium sui acius, n0n per exclu-Si0nem causae primae, sed quia causa prima n0n il agit in V0luntate, ut eam de necessitale ad unum determinet, sicut delermina naturam, et ideo determinati uetus relinquitur in potestate rationis
1 2 Senti Dist. 39, . 1, a. l. 2 2 Sent. Dist. 25 q. 1, a. 1.
3 4 Sent. Dist. 49 q. 1 a 3 ad 1. 4 90. D. De Pot. q. 3 4. I ad 13.
403쪽
5. uani aliqua natura es De pr0pinqui0r, lani expreSSi 0rin ea divinae dignitalis similitudo invenitur. 00 autem ad divinam dignitatem perlinei, ut milia moveat et incline ei dirigat, ipse anuli ali 0 0lus vel uel in aliis vel directus. Unde quanto aliqua natura est Deo vicinior, tanto minus ab eo in linatur, et asyis nata est Seipsam inclinare. . . a iura rationalis, quae est De Vicini SSima, n0n 0lum habet inclinationem in aliquid sicut habent inani mala; nec s0lum m0vens hanc inclinationem quasi aliunde eis determinatam, sicut natura sensibilis; sed ultra h00 habet in pulesiale ilisam inclinationem ut 0n si ei necessarium inclinari ad appetibile apprehensum, sed p0ssi inclinari vel non inclinari et si ipsa in linuli non determinatur ei ab alio, sed a seipsu l).6. Dominium qu0d habe voluntas supra suus actu per qu0d in eius es p0lesiale Velle vel non velle, eae ludit delerminatione u virtutis ad unum, et m0lestiam sal vi 0 lentiam causae exieriti a genii S. Ν0n aulem excludit influentiam superioris causae, a qua est ei SSeel operari e sic remanet causalitas in causa prima, quae Deus est respectu motuum V 0luntatis , 2). I. uia V0luntas est clivum principium non determinatum ad unum, sed indisserenter se habens ad multa, si Deus ipsum movet, quod non eae necessitate ad unum determinet, sed remane motus eius contingens et n0n necessarius s 3).
Testimonia declarantur iuxta S. Th0mam, l) 0Sil qu0cunii lue divino influxu, 0luntas non es magis determinata ad p0nendum quam ad 0n 0nendum actum; nam ait: Non es obligata ad alterum partem contradi elionis. 2 Deus n0n ita agi in v 0luntate ut eam de necessitate delerminet ad unum; nam ait De terminali actus relinquitur in p0lesiale ali in is et V 0luntatis 3 Inclinati naturae rationalis ad bonum apprehensum non determina lui ei ab alio sed a seipsa. 1 Agentia qu0rum actus ab alii determinantur nun habent liberum arbitrium; nam ait Liberum arbitrium non invenitur in illis quorum actiones n0n determinantur ab ipsis agentibus. Haec et plura alia salis aniles lant, quam longe si ducti in S. Thoniae a sententiae0rum, qui physicam praedeterminationem defendunt: nam ipsi dicunt.
vi praedulei minationis voluntatem nostram esse ad unum determina lam Thumas assulit, non esse determinatam ad alteram partem c intradicli inis. idem d000nt, voluntatem ut pule indisserentem esse abali determinandam, ut determinatum actum ponat S rhomas docui, v0luntatem non habere ab alio determinant sed a se ipsa, plui d terminale exea in hunc vel illum actum. Stat erg0 0ctrinam pr0pu-
404쪽
gnantem physicam praedeterminali inem ex parte Dei in perali0nibus liberis creaturarum immerii tribui . Th0mae. FERRΛRlENSi S. Ad ea illustranda et confirmanda quae S. Th0mas d0ce de divina perali0 ne in actibus liberis V 0luntatis, n0n erit inutile asserre auctoritalem praestantissim0rum Angelici Doctoris interpretum, errariensis, et Caietani. U0rum primus Vol Vens ex d0eli in Aquinatis, qu0m0d per Spiritum Sanctum agimur ad mandala Dei implenda haec diseri tradit Ad huius evidentiam c0nsiderandum est prim0 qu0d dieitur aliquid agi ad aliquid, quando ad aliquid
agendum ab alter m0vetur. Et si quidem acti illa determinatur ab alter omnin0 ila qu0d ipsum non sit indisserens ad agendum, sed agat praeeis see dum inclinationem ab altero ad unum determinatam, sic dieitur simplissiler agi sicut bruta animalia dicuntur agi inquantum sunt eis perali0nes a natura determinatae ad unum. Si autemaeli n0n determinetur sibi ab altero, sed sic quidem moveatur ab alter0, sive inclinetur ad agendum, qu0d lamen in potestate qua silagere et n0n agere, si V agere h0 m0d aut ill0, tale dicitur agi non simpliciter, sed secundum quid quia non determ natur sibi aetio abeaetrinseco ad unum, sed ipsum se determinat sed tamen aliqualiter ineli natur ad agendum ab extrinsec0. uia ergo si e Spiritus Sanctus n0s ad agendum inclinat, qu0d libere lamen peramur et ex pr0prio arbitri tamquam habentes in nostra potestate sequi aut non sequi
Spiritus Sanet inelinutionem et motionem, ideo dicimur ab ips agi non simpliciter sed secundum quid Pr0pler hoc dixit S. Th0mas qu0d per Spiritum Sanctum qu0damm0di agimur ad praecepta Dei
ΩΛlETAMUS. Cum duel0r Duns Sc0lus d0cuisset, c0ntingentiam essectuum causarum secundarum immediate riri ex hoc quod Deus liber sit in volendo tales esseclus, ide0que nihil evenire contingenter in absurda hyp0lhesi qu0d stus necessari ageret, etiamsi eius acti0 esset eiusdem naturae ac nunc est Caietanus merii reprobavi hanc salsam lubri eamque phil0s0phandi ali 0nem, ei in ea refellenda non s0lum alienus est ab eli0n Dei determinativa ad unum libera voluntatis Verum liam mirmat, influxum et molionem divinam n0neSSe prae Viam, sed c00 peralivam En quo m0d Caietanus 1 dine pr0p0nit et plim diss0lvi duas ali 0nes a Sc0l pr0p0Sila : Prima rati et potissima quae movit dolum haec est Causa
Sed uinis causa secunda est m0vens, in quantum m0la a prima. Erg0Si necessari m0Velur, necessari m0 vel . . . Et probatur min0r, quia nulla causa secunda agi aliquid, nisi in virtute primae .
405쪽
Huic ali 0ni sic ecurrit Caietanus et Ad primam ali 0nem c0li multipliciter resp0nderi p0lesl. Primo distinguen d ly 0la seu lymovetur. Dupliciter enim c0ulingil secundam causam m0Veri a prima un0 0d0, 0lione praevia propriae actioni, sicut baculus move lapidem m0lus a manu ali 0 0d motione cooperativa intrinsece propriae uotioni. Et quidquid si de mai0re in primo sensu in secund0 lamen est falsa in quo lanium veri sicatur minor. 0n enim p0riel, cum aliquis vult aliquid, seu cum s0 illuminal, primam causam praevia molione e00perari, sed sustici et exigitur, eam intrinsece c00peraritali lectioni vel illuminali 0ni ei 0 quia cooperati in un0qu0que es secundum naturam uniuscuiusque sic enim disponit omnia sua-Viter. Unde sive necessario sive libere c00peretur Deus; nihilominus creata v 0lunias libere utitur illa c00perali 0 ne Met/ndo distinguend0ly in quantum motu, quoniam p0les denotare causam praecisam, elp0les den0lare concausam. Et si quidem den0la causam praecisam, minor est salsa; non enim causa secunda m0Vel 0b hoc praeci se, quia m0Velur, Sed etiam ex virtute pr0pria si autem den0lal 0n causam, mai0r St salsa. Ou0niam stat, causam secundam necessari m0Veri a prima el cum h00 ipsum moveri modificari e natura causae Secundae e sic m0 veri causae secundae provenit n0 ex m0Veri lanium: Sed ex m0 veri e m0d pr0pri ipsius causae secundae ex tali enim m0do 0nsurgere p0les qu0d 0n necessari m0 vel, ut pale in causis deseelibilibus illa autem prop0silio adiuncta, scilicet, causa secundan0n agit nisi in virtute primae, 0n iuvat; qu0niam n0n Si Sel SUS, quod causa secunda nullam Virtutem habeat, nisi primae; sed qui dipsa secunda nullum esseclum producit, nisi Virtute primae concurrente, et c0niungente Virtutem secundae Suo esseclui, qu0niam prima
omnia allingit immediatione virtutis, ut in . 8 deelaratum es s l). Secunda ratio si nempe coli). Prima causa prius naturaliter respicit essectum, quam quaecumque alia causa. Ergo, si necessario causal, mnis esseclus in illi pri0ri habe necessariam habitudinem ad ipsam. Ergo nullus esseclus il contingenter s. Hanc secundani coli rationem sic diss0lvi Caietanus eoi secundam rationem dicitur fluod prima consequentia nihil valet. u0niam prima causa non allingi esseclum secundae causae in seipsa sed modisi ala cooperatione sua iuria modum ipsius causae secundae et pr0plere effectus causa seeunda in nullo priuri habere necessariam ha hi ludinem ad primam sed solum ex se contingenter lieri habitudinem haberet illa enim propositio assumpta liun es sic intelligenda, luasi si alii tua duratio naturae in cuius primo instanti causa prima respicia esseclum et in secundu causa sue unda puerilis enim
406쪽
es intelligenda quoad independentiam et in limitatem. Allingit enim
prima causa esseclum secundae et independentius, et inlimius quam secunda, et pr0plere dicit/ιr respicere pri/ιs rix 400 aulem sensu
nihil c0nsequentia valere pale s l) SOLVUNTUR DIFFICULTATES. 0ppon. l. Determinali liberae v 0luntatis ad unum est aliquis
m0dus ulis. Atqui in ne quod qu0cumque m0d habet rationem entis debet prodedere a De0. Ergo Deus delerminat ad unum v0luuialem humanam in perali0nibus liberis. Resp. Dist. mui. Delerminali liberae voluntatis ad unum, pr0- cedens ab ipsa voluntale, es aliquis modus entis, Cono. Determinali0v0luuialis ad unum, pr0cedens ab extern principio et a superi0ri causa est aliquis m0dus eniis, Reg. Contradisi. min. Omne qu0d habet ali0nem illis debet pr0ssedere a Deo, semper immediale, Reg. Sive immediale sive mediate. Cone et Reg. OnS. Explico. Cum de ali0ne geniis liberi sit, habere in sua p0leslate agere vel si in agere, agere hoc vel illud, id est ita m0 vere seipsum, ut clus n0n determinetur sibi ad unum ab exteriori principi et causa superi0ri, sed a seipso, uti diseriis verbis d0ce S.Ih0mas; 0nsequenter determinali liberae voluntatis ad unum lunc habetrali0nem entis, quando haec determinali, pr0cedit ab ipsa V0luntate; licet 0lunias creata, ut quaelibet causa secunda agere nequeat independenter ab influxu causae primae. Contra, si haec delerminali ad unum in lacullate, quae libere agit, supp0neretur pr0cedere a De0,lunc non haberet rationem illis, quia acti supponeretur simul libera et n0n libera; quia ex una parte in ilus et inclinati actus Supp0neretur in polesiale Voluntatis delerminantis seipsam ad alteram partem c0ntradicli inis, et ex altera parte n0n supp0neretur in p0leslate ipsius; et h0 est c0nlradiet 0rium, ide0que n0n habet alionem entis. 0u0d aulem inne habens ali0nem illis debeat procedere a De0 a quo est ali l0lius entis participali, h00 verum est, si intelligitur qu0d debeat semper reduci ad primam causam, sive ab ea pr0cedat mediale sive immediale minime ver si intelligitur, qu0d debeat Semper pr0cedere a prima causa immediate. Siquidem, si h00 ad milleretur, non solum actum esse de humana libertate; sed etiam de Vera clivitale causarum secundarum. Unde aliud est, qu0d Deus immediale peretur in omnibus perali0nibus creaturarum, et aliud St, qu0d mne qu0d est in essectu pr0cedente a causis secundis sal immediate a Deo. Primum est verissimum, illi a n0bis superius pr0pugnatum est secundum estimn in salsum et ducens ad 0ccasi0nalismum.
407쪽
Deus ergo immediate influit esse quod si proprius esseclus primia geniis causae ver particulares determinani esse ad hanc vel illam Speciem, Secundum pr0 priam naturam agentis particularis e sic ii id aliquis actus sit liber vel necessarius immediale depende a causa Secunda, quae a Deo habuit, ut esse agens liberum Vel necessarium. Audiatur iterum S. Th0mas e Primum in milibus esseclibus est esse; nam omnia alia sunt determinationes ipsius. Igitur esse est pr0prius esseclus primi agentis, et omnia alia agunt ipsum, in quantum agunt in virtute primi agentis. Secunda aulem agentia, quae Suni quaSi particulantia ei delerminantia actionem primi agentis, agunt. Siculpr0 pri0 esseclus alias persecli0ues quae delerminant esse s l). 0ppon. 2. Deus applicat etiam causas liberas ad agendum. Atqui n0n 0sse dici applicare voluntatem ad agendum nisi eam praede-lerminare ad unum. Ergo Deus ita peratur in libera v0luntate hominis, ut eam ad unum praedetermine l. Res p. Dist. mui. Deus applica causas liberas ad gendum dando ipsis non 80lum agendi virtutem, sed ullam id quo actualiter agant. no. Applicat causas liberas ad agendum, determina nil earum inclinati0uem ad unum, eq. Contradisi. min. et Reg. cons. Explico. Deus causa prima ei universalis i ilius entis ita agi iu0perali0nibus uinium causarum particularium, ut dicatur apilli ait earum virtutem ad agendum, similitudine ducta ab artifice creat0. qui in suis artificiis utitur instrumento qu0dam materiali, qu0d applicat ad pus Verum licet creaturae vere agani ut instrumenta Dei quia operantur in virtute primi agentis, sicut instrumentum artis operatur per Virtutem et in ilum ab artifice ipsi e immunicatum nihilominusi ali instrumenti non dicitur eodem modo de creatura per rdinem ad causam primam, cuius es instrumentum, ei de instrumento artis per rdinem ad causam principalem. reaturae enim ita sunt instrumentum relate ad esse esseclus, qu0d immediate depende a Deo lamquam a causa principali absolute et simpliciter, ut ipsae etiam dicantur causae principales secundum quid, lilia ab ipsis determinatur et specificatur esseclus, qui secundum speciem est similis causae secundae, et n0n causae primae Deus ergo ita m0Vel ad agendum creatu-r3S, ut ipsis confera turmam secundum quam agunt et assimilant sibi esseclum. Unde si Deus ipsis consui unica naturam gentis liberi tunc ita applicantur a Deo ad operationem ut mulus et inclinatio sit in earum p0lesiale, et n0n si a Deo determinata: luod si ipsis utar munica naturam agentis necessarii tunc ita applicantur a Deo ad actionem ut mulus earum si a Deo de torminatus ad ilia in n. Duod autem ita intelligenda sit applicatio virtutis agentium particularium ad Dp randum, evidentissime pale ex eo tuos illso S. Thomas. lui allirmat.
408쪽
Deum applicare innes causas secundas ad perandum, luetur simul et saepissime repelit, de alio ne agentis liberi esse ut ipsum deler- minet sibi inclinati0nem ad unum; et vicissim non esse agentia liberaqu0rum acti et inclinati deler minatur ad unum ab extrinsec principio. 0ppon. 3. V0luntas est facultas in determinata ad Volendum unum prae ali0. Atqui p0lentia indeterminata debet delerminari ab ali a sodiverso. Ergo voluntas determinatur a De0. Resp. sist mai. 0luntas est lacullas in determinata per modum perseeli 0nis et principii clivi, Cone. Est acullas indelei minata perm0dum impersectionis et principii passivi Neg. Contradisi. min. Explico. Si voluntas dicitur p0lentia passiva, hoc est per Idinem ad intellectum a quo m0vetur qu0ad actus specificali0nem, quia est appetitus b0ni per intellectum apprehensi. Verum si speciatur qu0adactum, Voluntas est principium clivum non deler minatum ad unum, sed indisserenter se habens ad multa ideoque eius in determinali ex parte actus est per modum persectionis qualenus nimirum ad 00 ut ex ea in hunc vel illum elum, n0n egeat ab ali delerminari, sed determinetur a seipsa. Immo qu0ad exercilium actus non solum m0Vel se ipsam, sed etiam innes alias polentias, et ipsum intellectum intellig0 enim quia Volo. Haec persectio v0luntatis seu in determinali 0 1scii, ut 0lunias pr0pinqui0r si primo clivo, qu0d habet in determinali0nem seu virtutem se deler minandi in sinite persectam, cum possits determinare independenter a quolibet influxu exieri0ris causae. 0 ulra voluntas licet si principium clive in determinatum habens in sua p0lesiale pr0priam delerminali 0nem ad unum 40 aulem perficere non potes independenter ab influxu et operatione Dei. Quare inde terminali 0 0luntatis n0n solum n0n requirit, ut ipsa determinetur abali 0 sed directe h00 excludit, quia determinali procedens ab exteri0ri principi pr0 priam in delerminali 0nem V 0luntalis perimeret licetn0n excludat molionem seu cli 0nem primi agentis, qu0d peratur in 0mni pera ille, sed iuxta naturam cuiuslibet causae particularis. Audiatur . Thomas si paustis rem declarans uia Voluntas est acli-Vum principium, n0n delerminalum ad unum, sed indisserenter se habens ad multa sic Deus ipsam movet, qu0d non ex necessitate ad
unum determinet, sed remanet motus eius c0ntingens et non necessa
rius, nisi in his ad quae naturaliter m0Velui s l) 0ppon. 4. V0luntas est in p0lentia ad 0lendum unum praea li0. Atqui omne quod est in polentia, n0n 0les determinari adactum, nisi per aliquid a se diversum, qu0 sit actu Ergo V0luntas determinatur a De ad volendum p0lius h0 quam illud ReSp. Dist. mai. 0luntas est partim in p0lentia et partim in
actu ad 0lendum unum prae ali 0 Cono. 0lunias est mere in p0- lentia ad eligendum. Reg. Contradisi. min. et est con S.
409쪽
Explico. Si pr0p0sila dissicullas valeret, aclum esse de humana libertate, quae illi S. Th0mas sexcentis in l0eis d0cel, 0n potes inveniri in illis agentibus, quae n0n determinant seipsa ad unum, sed delerminantur ab extrinseca causa. Et revera argumentum qu0d au-l0res physicae praedeterminali 0nis ducunt ex eo qu0d 0hinias si in p0lentia ad eligendum, assertur a S. Th0ma ut dissiculias c0ntra liberum arbitrium V0lunialis, et n0n semel diss0lvitur ab e0dem S. 0-cl0re. Unde Videntissimum est n0n recie c0nfugere ad auctoritalem
Angelici 0cl0ris, qui ad sua placila defendenda adhibent ut argumentum illud idem qu0d ab Aquinale assertur ut dissicullas, et expl0-
dilui per h0 qu0d 0luntas relate ad 0num particulare, ad qu0d libere se determinal est partim in p0lentia et partim in actu ex naturali 0 necessari appetilii ad 0num universale, qu0d est biectum complens et adaequans suam polentiam. Sicut enim intellectus perc0gnilionem principi 0rum, quam actu habet, move se ad conclusionesc0gnoscendas, Sic V0lunia per appetili 0nem sinis ad quam es naturaliter delerminala, determina se ad media eligenda; quia finis in polentia appetiliva se habet, sicut principia in polentia cognosci liva Deus, inqui S Thomas, in , Vel V0lunialem sicut universalis m0l0rad universale biectum V 0luntatis quod est b0num; et sine hac universali 0li in h0m0 0n 0les aliquid velle. Sed li0m per ali 0-nem determinat se ad volendi hoc vel illud, quod si vere' inum
vel apparensi inum s l). alibi hanc d0ctrinam sic dissiculi ali 0lvendae applicat uantum ad exercilium eius primo quidem manifestum est quod olimia moveti/r a seipsa sicut enim move alias p0lentias, ita et seipsam m0Vel. Nec pr0pter h0 sequitur, qu0d 0-luntas secundum idem si in polentia et in aetii. Siqui enim homo secundum intellectum in via in Venti in is in ive seipsum ad scientiam. in quantum ex uu n iis in actu Veni in aliquid ignotu ui iluod erat s itum in p0lentia n0lum, ita per h00 luod li0m0 alis luid ut in clii.
m0 vel f ad volendum aliquid aliud in actu a 2).
0ppon. 5. Voluntas relate ad quemlibet actum operatur ut instrumentum causae primae. Atqui instrumentu in deletani natur adactum a principali agente. Erg V0luntas determinatur a Deo. Res p. Dist. Diat. Voluntas in tuo lilio actu operatur ut instrumentum num it niter die lil in Con . Proprie die liliu A u . SΩΗ0 Ll0K. Summa et conclusio quaestionis Eui stilae a nullis de
divina providentia et erit in 'leat artim illi r natione sex pili is . Thomae stantibus lia usta, cunali silmus pro ingenii nostri virili iis idolitor explicare sic possunt 'ali illi latim se silli in illi n spe lil imi.
410쪽
poni. Cum Deus c0ndideri creaturam innem, ut esse imago et simi- illud infinila b initalis suae, lam quam artifex sapientissimus per a se esseclo iugiter adest, ut illud perducat ad finem, pr0pler quem e0nditum suit. Η0 speciat ad Dei pr0 videntiam, quae est ali 0rdinis rerum in finem, et ad Dei gubernalionem, quae est ordinis pr0- visi execulio iam Ver res inues ordinatae sunt ad imitationem et participali 0nem divinae b0nitalis, tum per hoc quod in se b0nae sunt, tum per h0 qu0d suam b0nilalem aliis communicant ide0que tum in eo qu0d sunt, tum in eo quod perantur ei aliis sunt causa essendi. Unde primus esseclus divinae gubernali in is est c0nservali rerum in essendi perseverantia secundus aulem esseclus in eo c0nsistit, tu id Deus creaturis communice id quo clualiter agant. Ε ea de re disseruimus de aclione Dei, quae conser Val creaturas in esse accepi per creali 0nem, et de perali 0ne qua Deus peratur in aetionibus cuiuslibet agentis particularis. Verum enim inter agentia particularia recensentur creaturae rationales, quae p0llent liber arbitrio, ide0que sic a Dei, i dinantur ad finem, ut ipsae subinfluxu sti gubernantis rdinen eliam seipsas quia habent in sua potestate eligere unum prae ali 0, id est habent v0lunialem, quae est activum principium n0n delerminatum ad unum, sed indisserenter se habens ad plura. Erg Dei actio, quae est c0nserVatrix naturarum, ita peratur in huiusmodi agentibus, ut ipsa non determinentur ad unum nisi a seipsis. Haec sunt ita aperta ac perspicua, ita c0nceptis verbis a S. Th0ma explicata, ut 0n Videantur posse negari ab 00, qui immediatam Dei acti0nem in perali0ne creaturarum e liberialem humanam tueri desiderat. Unde etiamsi intellectus n0ster n0n perveniat ad percipiendum, qu0m0d evenius a Deo provisus et aclio Dei lare possit cum c0ntingentia actus liberi neque ius neque a seri aut divinam pro Viden dentiam et immedia iam Dei 00perali 0nem negare aut 0nceptum pervertere liberae cli 0nis, quae est S. Th0ma tunc solum habetur, quando voluntas sese deler minat ad unum ei non praedeterminatur ab altero. Si quidem salsa est et pericul0sa illa philos0phandi ali0 quae res claras et evidentes l0lli ad res obscuras, quae superant captum intellectus n0stri aperiendas dum c0nira vera philosophiad 0ceat, in iis quae speclen ad pr0prium m0dum perali 0nis divinae declarandum, saleri portere n0stram ignorantiam, et potius per Begali0ne et rem0li 0nes, quam per assii mali 0nes excelsa Dei balbutiend0re80nare. 0 videmus aclum suisse a S. cclesiae Patribus, et aD0el0ribus ingenii acumine et abundantia praestantissimis, qu0rum X primis citavimus iam . Augustinum, et ex secundis placet citare Caietanum nobilissimum S. Th0mae interpretem, et sic huic ali0ni imp0nere nem. 0aietanus ergo inquirens, qu0m id eventus a De pr0Visus ab