장음표시 사용
411쪽
aetern0, ide0que inevitabiliter futurus. 0ssi c0mp0ni cum libera v0luntate, quae de aut p0les illum Vitare qua nil operatur; 0stquam declaraverit magnam rei obscuri latem ei dissicultatem ei aliorum dicta recensuerit, sic modest ei sapienter c0ncludit et Egu lamen n0nu opp0nam me c0ntra l0rrentem, sed lanie semper captivitate intellectus in bsequium Christi, suspic0r qu0d, quemadmodum Sse pr0- visum nec c0ntingentiam nec necessitatem una in Ventu pr0 Viso ut in littera dicitur, e quia Deus est causa superexstedens, eminenler praehabens necessaria e contingentia. . . ita elevand i allius mentis oculos ipse Deus e alli 0ri quam c0gilare p0ssumus excellentia, sic rebus eventibusque pr0Videat, ut esse pr0 visum ab e sequatur aliquid allius quam vi labilitas vel inevitabilitas ut sic ex passiva provisis ne eventus, neutrius c0mbinali 0nis alterum membrum p0rlea sequi. Et si sic est, quiesce intellectus non evidentia veritalis inspectae, sed ultitudine inu eessibili veritatis o euitae. Ei 00 ingeniol me salis rati0nabile videtur lum pr0pler ali 0nem praedictam luna qu0niam.
ul ait reg0rius, minus de Deo sentit, qui hoc tantum de illo credit, quod suo ingenio metiri potest.
e pr0plere negandum aliquid e trum, quae ad divinam immutabilitatem, actualitatem certitudinem atque univers9litatem et similia speclare scimus, ut ex fide lenemus suspic0r sed aliquod occultum latere, vel ex parie rdinis, qui est inter Deum et eventum pr0 visum, vel ex glutin inter ipsum eventum ei esse pr0Visum arbitr0r. Et sic intellectum animae n0strae, culum cluae esse considerans, in ignorantia sola qui elem illius inveni0. Melius est enim iam si de calli 0licae quam phil0s0phiae saleri caecillitem n0stram, quam asserere lum quam evidentia, quae intellectum n inquietant evidentia namque tui elativa est. Nec pr0plerea omnes D0cl0res praesumpti0nis accus0 qu in iam balbutiendo ut polusti uni immobilitatem ac efficaciam summam elaeternam divini intellectus volunt alis, p0lesialisque insinuare intenderunt omnes per insallibilitatem ordinis divinae lecti in is ad eventusum neS, quorum nihil praelatae suspici in i bstat, quae allitis fluid in eis alere credit. Et vere si sic pr9edicaretur, nullus sorte circa praedestinali 0nem errare Christianus; si cui non errat in materia Trinitalis quia dicitur, et scribitur, et ita est quod occulta est humano intellectui et sola lides stillicit. Optim uua autem et salubre u insilium es in hac re inch0are ab
his tuae certo scimus, et experimur in nobis scilicet luod omnia quae sub libero arbitrio n0stro continentur, evitabilia a nobis sunt: e pr0plere digni sumus p00na vel praemi0. ut ni illo autem hoc salv0 divina salvetur irovidentia ac praedestinatio et in credere luod Sancta Mater Ecclesia credit. Scriptum est enim ulliora te ne q/t i sieris plurima enim sunt lilii supra sensus hiuninu rei iti . l
412쪽
bus mirabilis rerum universilas conssalur, ita conditae sunt per creationem a De infinitae sapientiae archilecl0, ut miles ad certum ratumque sinem rdinatae sint, ad quem capessendum Suis perati0nibus iugiter c0nlendunt; in peribus quippe sapientis illi reperiri p0lest, qu0d frustra exsistat. Iam vero ali sinis, ad quem aliqua res
natura sua ordinalur, c0ncipi nequit, niSi una c0ncipiantur n0rmae, regulae seu leges Secundum qua Singulae rerum Species perantur, tum ut pr0 pri0 cuiusque rei sines, lum ut 0mmunem lolius uni Ver- silalis finem c0nsequantur, nimirum secundum quas ordinantur ad sinem lum particularem lum universalem: g omnium gubernandorum,
ait Angelicus, et i dinandorum ad finem gubernalionis et ordinis, regulam ex sine sumi necesse est lunc enim unaquaeque res optime disp0nitur, cum ad suum sinem convenienter i dinalia scil). Si erg regulae istae Seu 0rmae, quibus reguntur res naturaleSagend0 Vel patiend0, quaeque leges physicae nuncupδri 0lent, lanecessariae sunt, ut illi paci p0ssint neque suspendi Vel praepediri, neque immulari ab agente superiori, nempe a Deo, tunc praeter phaen0men ab agentibus naturalibus causala, naturalesque esse seclus, nulla p0ssibilis erit essecli in rebus mundanis, quae Superet acti Vilalem causarum naturalium, quaeque dependeat unice a causa invisibili et superi0ri, nempe a De0. Sin ex ad Vers leges, quibuSobnoxiae sunt acli0nes m0li0nesque c0rp0ralium agentium, talem X sine mutuantur necessitatem et constantiam, ut in quibusdam casibus particularibus p0ssint a De suspendi, immulari et praepediri, lunc p0ssibiles sunt ess eclus, qui vel praeler, vel contrairdinarium naturae cui Sum cauSantur ab genie supernaturali, nempe a De0, qui est l0lius naturae primus et uni Versalis essector, e cuius ilion timui subiguntur. Huiuscemodi visibiles esseclus supernaturales, ad qu0s cliVilas rerum creatarum pertingere nequit, quique esseclorem sibi vindicant Deum, appellantur miracula. ua in ad rem ut phil0s0phus Christianus ile s0lvat 0nli 0Versiam de p0ssibilitale miracul0rum contra incredul08, qui esseclus quoslibet supernaturales niluniur eludere et negare, ab indaganda legum physicarum natura ipsi auspicandum St, et inquirendum, an Deus in rebus crealis praeler cauSas naturaleS, Vel 0ntra naturae cursum valeat aliquid perari; nimirum, utrum
1 Contra gent. lib. I, pr00em.
413쪽
aliqui esseclus producantur a De absque causis naturalibus. Cum autem interdum riri p0ssi dubitali 0, an esseclus quidam mirabiles patrali sint a De0, vel ab aliqua causa naturali et creata, aliquid sum- malim addendum eri de normis discernendi vera miracula a salsis, id est de miracul0rum erileriis, et sic n0bilissimae huic quaesii 0ni im-
in quaestione de essectibus supernaturalibus seu de miraculis ritiendum n0bis est ab investigali 0ne necessitatis, quam in perando sibi vindicant agentia naturalia, quae a propria natura inclinantur ad ralos
delerminal0sque sines, ei ad certos effectus c0nstanter producend0S. Cum autem leges secundum quas gubernantur res naturales in suisin:0li 0nibus suisque eli0nibus e passi0nibus in earumdem natura lundentur, in primis decernendum nobis Si utrum naturae rerum mundanarum sint necessariae vel c0ntingentes; et si lacilem lutamque viam parabimus ad quaesti0uem s0lvendam de necessitate vel c0ntingentia legum hySicarum. Diversae philosophorum sententiae Philos0phi in naturis seu es senilis rerum explicandis in Varia c0ncessere sententias, quae re cari p0ssunt ad tres. uidam enim ali uni rerum naturas Seu S- sentias esse uinin contingentes. Alii ex ad Vers amrmarunt eas 0mnimoda p0llere essendi agendique necessitale Demum tertia sententia mediam tenet iam lueturque, naturas rerum pene aliquem respectum esse c0ntingentes, et penes alterum dici debere necessarias. Prima opini pr0pugnata sui a Carlesio, qui d0cuit, essentias rerum unice dependere a libera Dei voluntate, ideoque esse mutabiles e contingentes. Haec sententia uinem prorsus scientiam interimit, eo qu0d scientia nequi haberi, nisi de rebus necessariis e sic Carlesius sub alia forma revocavi doctrinam Heracliti, e Cralyti, iampridem ab ristotele explosam et eieciam, quae innem scientiam, et certitudinem labefactabat, ex e qu0d, ut ipsi aiebant, de rebus in perpetuo luxu iusilis haberi nequi scientia. Allera sententia defenditur tum a Paulli iustis.
qui laterant, res mundanas esse omnino necessarias, lilia sunt naturale emanali0nes, pr0prietates, hau ni mena, manifestationes entis necessarii tum a Fatalistis, si ui uentur Deum in rebus producendis naturali necessitali seu cuidam sal subactum fuisse luna leni lue ab aliis Materialis iis, qui riginem rerum derivant ex necessaria et naturali ex ituli in materiae. Tortia demum sententia, quae incomm0da
414쪽
praecedentium utrinque vital, traditur ab omnibus Seh0lasticis, et inprimis dilucide explicatur a S. Thoma.duid natura Essentia quid dilas, et natura, illi explicavimus in Onl0l0gia, plerumque sunt idem subieci0; sed discrepant ali 0 ne et
desinitione, ita ut naturae n0men secundum pr0 priam desinili 0nem et stricte Sumplum minus extendatur ad 0men essentiae, et quid dilatis. Postrema haec duo n0mina denotant rati0nem specificam rei, quae per desinitionem manifestatur, cum e contrari natura significet ordinem rei ad pr0priam perali0nem nempe ali 0nem dynamicam rei in specie consillulae . uare n0men naturae stricte sumptum, prout dem uinibus
substantiis lum visibilibus lum invisibilibus praedicatur, est essentia rei dicens 1 dinem ad perali 0nem imen naturae, ait Aquinas, videtur significare essentiam rei secundum quod habet 0rdinem vel ordinali0nem ad propriam perali inem rei, cum nulla res pr0pria destiluatur perali0ne s l). 0u0d si natura seu rii substantiae ad propriam peralionem coarctatur ad substantias Visibiles, tunc natura desinitur ab Arist0lele Prineipium et causa motus et quietis eius in
qu est primo et per se, et non secundum a fidenS.
Naturale, Supernaturale Nomen naturae, prout extenditur ad olam rerum creatarum uni Versitatem, rium dedi distincli0ni naturalis et Supernaturalis, quae in re theologica magia usui esse s0lel. Naturale quippe illud dicitur qu0d substantiam crealam vel c0nslitui in suo primo esse, ut principia speciei, vel ex ipsa iam c0nsillula dimanal sive per necessariam si V per c in lingeniem resultanliam. Sic naturale est h0mini esse c0mpositum ex anima rationali et 0rp0r 0rganico, ipsique est etiam naturale lum habere intelligentiam aliasque agendi Virtules, tum intelligere, Velle, sentire C in ira supernaturale illud nuncupatur, qu0d 0lius creatae naturae proprietales et Vires transcendit ide0que non p0lest esse nisi esseclus divinae virtutis, ad quem creatura n0n habet nisi p0lentiam obedientialem, nimirum polen-liam dumtaxat Hluabilem per causam primam. uare supernaturalestrici sensu illud est, quod n0n hanc vel illam naturam, sed omnem
creaturam superexcedit ei de 3 natura angelica n0n dicitur superna luralis; nam et ipsa inter res creatas continetur.
duid ordo naturae Ord generali in desinitur ab Augustino: Parium dispariumque rerum sua cuique l0ea tribuex. disp0sitio 2). Haec S. Augustini desiniti sacili neg0li rev0calui ad brevi0rem illam 1 0rmulam secundum quam rit dici vulgo s0lel: pla dispositio plurium ad finem seu i circa in ordine quovis duo diligenter secernenda
Sunt, nimirum s0rma, et subiectum ordinis. Forma den0lat ali 0nem pr0pter quam inter res diversas Viget 0rd0 subiectum ver designal
l opusc. De ente et 8Sentia, cap. I.
2 S. UsdsT. De Cini Dei, lib. XIX, cap. XIII.
415쪽
ipsas res, quae illi larinae subduntur, et dicuntur idinem inter se habere. Unde S. Thomas scile d00el, ordinem universalem secundum quem omnia ex divina pr0 videntia rilinantur, p0sse c0nsiderari dupliciter, scilicet quantum ad res, quae subduntur ordini, et quantum ad ordinis ali0nem, quae ex principi 0rdinis dependet l). lam vero Si ril speciatur penes res, quae subiguntur ordini, tunc multiplex eillo rescit et den0minatur rilo puta physicus, moralis logicu pr0ul ordini subduntur vel res naturales e visibiles earumque paries Vel humanae cli0nes pr0ul finem hominis spectani Vel demum perati0nes intellestius. uod si ali 0rdinis respiciatur, lunc habetur c0nveniens dispositio plurium ad finem nempe disposili secundum quasdamn 0rmas seu leges ex fine sumptas ide0que leges Seu normiae sunt di-Versae, pr0ul diversus est sinis i dinis. Lex naturae. 0men legis quod a n0rma rdinis moralis translatum es ad significandas n0rmas ordinis physici, c0nsiderari p0lesive in legislal0re a quo imp0nitur lex, vel in subdito, nempe in Subieci cui imp0nitur. In Deo legislal0re spectata, sl Di lamen li-ηinue rationis omnia dirigentis in finem, et nuncupatur lex aeterna, cum ab aetern in De exstiterit. Applicatur creaturis ali 0 ne carentibus per modum physicae determinationis seu naturalis inclinationis, quae instinctus vulgo dicitur. Ut enim ait S. Th0mas e Deus imprimit 0li naturae principia propri0rum actuum; et ideo per hunc modum Deus dicitur praecipere l0li naturae, secundum illud Psalmi 148 'ue eptum posuit et non praeteribit. Et per hanc ali 0nem omnes motus, et acti ines l0lius naturae legi aeterna subduntur l . 0uamobrem leges naturae nihil aliud sunt nisi inclinationes seu determinali 0nes quibus assecla vires rerum materialium sic et n0n aliter agunt et aliuntur ad proprium sinem capessendum Series et conseculio mulationum seu essectionum, ria ex huiusm0di determinali 0-nibus, dicitur naturae cursus. Ergo ordo naturae, lege naturae, et cursus naturae ita inter se ultro citroque connectuntur et se inserunt, ut pr0 miscue usurpari a phil0S0phis S ileant. His in antecessum n0lalis, ad quaesti0nem s0lvendam accedamus.
416쪽
Naturae rerum mundanarum, Si Spectantur per ordinem ad causam primam, non Sunt neceSSariae, Sed contingentes; si vero spectantur per ordinem ad principia proxima quibus conStant, absolutam habent necessitatem Consequenter leges naturae per ordinem ad Deum Sunt contingentes, Sed per ordinem ad causas proxima Sunt neceSSariae l).
Prob. l. pars. Res naturales dependent a Deo tamquam a causa essectrice, quae eas c0ndidi n0n necessi late naturae, sed per liberauidisp0sili 0nem suae volunt alis. Atqui esseclus dependens a causa libere agente per intellectum et v 0luntalem n0n potest necessitatem abs0lulam sibi vindicare prout ad illam causam refertur, ab eaque dependet. Erg res naturales c imparatae ad Deum, primam uinium causam, nequeunt absolutam necessitatem sibi Vindicare; sed s0lum necessitatem c0nsequentem divinam dispositionem, nimirum ortam ex 00, qu0d, cum Deus natura rerum creare disp0suerit, hae nequeunt aliter esse, ac Deus ipsa esse disp0Suil, cum Deus il agens sapientissimum ei infinita potentia pollens. Verum enim si res comparantur ad Sua principia pr0Xima, nempe ad principia essentialia, abs0lula necessitale ornari dicendae sunt. 0u id ita manifestum est Deus n0n 0les aliquid efficere qu0d repugnantiam involvit. Iam ver si causae essentiales et principia pr0xima rerum non essent necessaria, Deus aliquid m0litus esset, qu0dex pugnantibus et dissidentibus n0lionibus c0alesceret. Ergo res creatae si ad sua principia proxima conseruntur, absolutam necessi lalem sibi vindicant. Et re vera cum natura rei ex principiis pr0ximis constituatur, si sine illis esticeretur, res simul p0neretur et n0n 0neretur, qu0d est egregie Secum pugnanS. Concludendum ergo est, res naturales a De pr0ducias per intellectum et liberrimam suae v0luuialis dispositionem, si ad Deum conseruntur, dicendas esse contingentes e non necessarias, nisi ex Sup-p0sil divinae disp0sili0nis; si ver 00mparantur ad principia essentialia et proxima, absolutam necessitalem habere, quae ultimal suu datur in intellectu divin , necessario et immutabiliter si0rmani ideas et exemplaria rerum, iuxta quae fiunt, quaecumque a De libere pr0dueuntur. Sic asse lum error artesian 0rum asserentium, res penes ipsa principia essentialia esse c0n lingentes, lum error Falalisia -
1 De hac re tractat S. Η0MAs, Contra gent. lib. I, cap. XXIX-XXX. De diversis rati0nibus necessitatis disseruimus, Vol. II.
417쪽
rum decernentium, res productas ex necessi late primae causae em cientis abs0lulam et omnimodam necessitatem habere l).D0ctrinam in n0stra argumentatione exp0silam sic paucis explicat S. Th0mas C Sciendum est qu0d si rerum creatarum uni Vel Sila c0nsideretur pr0 ut sunt a prim principi 0 in Veniuntur dependere ex V0luntate n0n ex necessitate principii, nisi ex necessitate supp0Sili0nis. Si ver c0mparentur ad principia pr0xima, inveniuntur necessitatem habere abs0lulam nihil enim pr0hibet aliqua principia rerum n0nex necessi late pr0duci; quibus tamen p0silis, de necessitate sequitur latis esseclus sicut m0rs animalis huius necessitatem absolutam habet pr0pler 00, qu0d iam ex c0ntrariis est comp0Silum quamvis ipsum ex c0ntrariis c0mp0ni non suisse necessarium absolute. Similiter autem qu0d ales rerum naturae a Deo pr0ducerentur, Voluntarium fuit;
qu0d autem eis sic lalutis aliquid proveniat vel exsistat, absolutam necessitatem habet a 2 .
Prob. 2. pars, quae est merum cor0ll alium primae. lenim leges naturae sunt rationes e0nstantes ei unius m0di, secundum quas diver-Sae rerum species perantur, id est inclinati0nes seu delerminali0nes a natura pr0cedentes, Secundum quas virtutes agendi rerum visibilium sic et n0n aliter exerunt perali 0nem ei sun dantur in ipsis rerum naturi a quibus per necessariam resultantiam di manant. Iam Ver naturae rerum si comparantur ad Deum a quo per liberam v0luntatem suerunt essectae, meriti dicuntur contingentes, Sed c0mparatae ad principia essentialia abs0lulam habent necessitatem. Ergo idem iudicium serendum de legibus physicis, cum determinali 0 virtutum
0perali Varum, nempe Virtutesipera livae determinatae ad unum per necessariam resultantiam di manent a natura, in qua recipiuntur.
S0Η0 Ll0M. De necessitate absoluta rerum. Ut uini aequi Vocationi intercludatur dilus, aliquid ii ilandum venit ex S. Th0 In circa abs0lulam necessitatem, quae in rebus naturalibus ortum ducit ex principiis pr0ximis. Necessitas ergo abs0lula in rebus, quae causas habent, dicitur illa, quae depende a principii e causis fluae luamdam pri0ritalem secundum esse sibi vindicaui ide0que procedere p0lest vel a principiis essentialibus, vel a causa elliciente, si agi necessitate
naturae. Dicitur absoluta per oppositi0nem ad necessitatem conditionatam Seu ex Supp0Sili 0 ne, quae pr0cedi ex line, Secundum fluod linis es posterius in esse puta necessitas sumendi medicinam ut medium accommodatum ad sanitatem confestuendant. Necessitas ex principiis essentialibus orta tripliciter sumitur in rebus. Prim modo per ordinem Id esse eius cuius sunt prin i pia
si CL S. Tuov. Contra miti lib. I, cap. XXlX. 2 Contra gent. lib. l, cap. XXX.
418쪽
o sic alia es necessitas, quae sumitur a materia, et alia quae sumitur a larma Secund0 0d per ordinem ad paries materiae vel s0rmae, si in quibusdam huiusm0di principia sunt c0mp0sila. Terli 0 in id es necessitas ex principiis essentialibus per ordinem ad proprie tales c0nsequentes materiam vel Drmam; et sic corpus est quantumrali 0ne materiae, et liabet 0 lenitas clivas ratione formae. Necessitas ex agente. Huiusmodi necessitas speclari siles vel quantum ad ipsum agere, Vel quantum ad effectum, qui cli 0nem c0nsequitur. In prim sensu similis est necessitali accidentis ima naniis a principiis seruialibus, cum acti necessari di manet a larma per quam agens es actu. Verum diversim0de hoc c0ulingi in actione immanente, et in actione transeunte; cum in prim casu Sequatur necessitas ipsius acli 0nis, quia ad eius esse nihil extrinsecum exquiritur, in qu0d acli terminatur. Necessari quippe sensali sequitur senSum factum in actu per speciem sensibilem. Sed in secundo casu ex seruia sequitur necessitas acti in is quantum ad virlulem agendi nam corpus calidum habe virtutem calefaciendi minime vero necesse Si, ut ea lesaciat; quia ab extrinseco impediri 0 est. Necessitas quae est a causa agente in esseclu Vel in passo seu molo non s0lum dependet a movente sed eliam a c0nditi0ne ipsius m0bilis recipientis actionem m0loris. Nam si in pass0 non est p0lentia ad recipiendum esseclum latis cli0nis, vel es impedita per c0ntrarias disp0siliones inhaerentes mobili, virtus agentis in agenti impeditur Quare ad hoc ut sequatur esseclus necesse est, ut in p3SS Si p0ientia ad recipiendum, et in agente sit Vici0ria Supra passum, ut 3-lea ipsum trans mulare ad contrariam disp0silionem qu in casu si esseelus est c0ntrarius naturali disposili0ni alieniis, erit necessitas molentiae si est in10rmis, erit necessitas ordinis naturalis. Necessitas et g quae est ex agente p0les dependere vel a s0la
disp0sili 0ne agentis, vel a disp0sili0ne agentis et patientis; et ideo si huiusm0di dispositi fuerit absoluta ei necessaria in utroque erit 3b-s0lula necessitas in causa agente, sicut in his quae agunt ex necessitate et semper. Si non ueri absolute necessaria, sed p0ssibilis rem0Veri, n0n erit necessitas ex causa agente, nisi ex supp0sitione uirtus
que disp0silionis debila ad agendum; sicut 0ulingit in illis, quae
impediuntur interdum in perali0ne, vel pr0pler defectum virlulis, vel pr0pter vi0lentiam alicuius c0ntrarii ideoque non perantur sempere necessario, sed ut in pluribus l). Animadversio pro solutione difficultatum. Cum prima par quaesti in is in e innitatur, qued Deus ex disp0sili0ne suae liberrimae V0luntatis mundum condiderit, et n0n necessitate naturae secunda Ver0
in h0c undetur qu0d Deus singulis rebus impresserib principium
419쪽
aliqu0d intrinsecum, quo ad proprii, sines inclinantur et m0Ventur per cli0ne pr0cedentes a virtutibus ad unum determinalis utraque pars impugnari p0les illis difficulta libus, quae c0ntra utriusque partis standamenta in medium assurri 0 leni, e quarum aliquae in superi0ribus a n0bis enodatae sunt contra eos qui liberam creationem ei rerum nati talem negabant l)
turales tum in esse nil lum in pera nil sibi vindicaui, e c0nsillula dependentia mundi a Deo tamquam a causa, quae ipsum in esse pr0- duxi per intellestium e liberam disp0sili 0nem suae voluntatis, Sp0nleel vi sua ritur alia quaestio, quae pertractata et s0lula lulam acilemque viam parat ad dem0nstrandum, miracula patrari p0sse a De0, cui uinis natura pr0rsus subiecta est. Nimirum ambigitur, utrum Deus possit aliquid emicere praeler i dinem rebus inditum, n0n solum pr0- ducendo aliqu0s esseclus, p0st habilis causis naturalibus, qua vel illae luip0nendo impares sunt, Vel de ac l0 0n adhibentur lice virtute rei persciendae silleant; sed etiam naturales causas impediendi et 000rcend0, ne pr0 pri0s pr0ducan est eclus. Prop0sila quaestio uti leviter c0nsiderauli facile patet, ita es s0lulti facillima, ut pene supervacanea videri p0sset, nisi bscurata fuisse ab err0ribus e cavillationibus il-l0rum phil080ph0rum, qui impie dominali 0 ni divinae naturam subtrahere niluniur. Quare c0ntra h0s philos0ph0s agminatim decertant D0cl0res Ecclesiae, quaestionemque multipliciter Versant, ii in re ad religionem luendam necessaria Dei l iriosi inlinita polentia ab impiorum conatibus vindicetur. Sic quina n0ster demonstrat posse Deum in rebus realis aliquid operari praeter causas naturales, Vel c0ntra cursum naturae se): Vel paulo secus posse Deum alii luid sacere praeter ordinem rebus naturalibus inditum a); vel p isse Deum per se pr0ducere aliqu0s ellectus absque causis pr0ximis i). Errores philosophorum in primis nobis occurrunt Paulli istae
qu0rum a miliam ducit Itinosa, tui lii nant ut ' res innes Hindanas esse necessarias manali 0nes, Vel manifestationes Dei, et consei luenter assii mani, leges naturae esse omnino immutabili' ut necessarias. luit lie
suae nihil aliud sunt, nisi modi constantes et unis orna 's, luibus Deus
420쪽
necessari seipsum ev0lvit Pantheislis adstipulantur Falalisiae ei Dei stae, qu0rum primi Deum necessitati subiiciunt, tum in mundi moli-li 0 ne lum in legibus mund imp0nendis alleri divinam pr0 videntiam neganteS, asserunt, Deum mundum a se c0nditum aut sibi ipsi reliquisse, aut legibus dumtaxat universalibus gubernare. Ad 0s accedunt Materialis lae, qui res ex maleria necessaria rias ducunt; ideoque lum rerum naturas, lum lege secundum quas res oriuntur loco idunt, abs0lule necessarias debere esse c0ncludunt. Sic V0gt 0n timuit impudenter effutire, leges naturae esse vires barbaras fleetines ius, et moralitatis benevolentiaeque emper testveteres philosophi Nuper memoratus error, cui recentes Pantheislae, Fatalistae, De istae, et Materialistae uno ore subscribuni iamdiu traditus fuerat a Veleribus, qui, ut lesiis est S. Thomas, illum ex iriplici seni diversim0de ducebunt nimirum Vel quia dixerunt, res c0r-p0ratas n0n habere causam superi irem, quae sit eis principium es senili vel quia licet admitterent, Deum esse causam per intellectum, tamen d 0cebant, primam causam habere s0lum cogniti0nem uni Vel salem de rebus productis, in quantum c0gn0scit, se esse prinoi pium essendi milibus vel denique quia existimabant, Deum pr0ducere res necessitate naturae. Ex his tribus salsis d0gmalibus de ludebant, ordinem naturalem nullatenus a Deo mulari p0sse l). 0ntra h0simnes err0res veram d00lrinam sequenli pr0p0sili 0ne statuimus. PROPOSITIO.
Deus utpote causa prima et uniVersali omnium creaturarum,
qua liberrime condidit, proeul dubio potest contra naturalem ordinem unius rei ad aliam, aliquid osmoere. Prob. pro p. Arg. l. η' Cum causae particulares et creatae in essendo et in opera nil dependeant a causa prima ei universali, ordo qui enaseitur ex habitudine alicuius causae ad suum essectum, c0nsequenter est De subiectus. Atqui si ord causae particularis ad naturalem suum esseclum n0n 0sset a De i sapientissim rerum gubernal0re aliquando ex iusta causa immulari ord ille non esse Deo subiectus, nec a Deo pr0cedere per arbitrium v0luuialis. Ergo Deus p0lest aliquid sacere praeterii dinem c bus naturalibus inditum, nempe aliquid perari contra rilinarium naturae cui Sum. Ars evol. x qualibet causa di manat aliquis rit in suos esse clus, ide0que si species causarum multiplicantur, una multiplicantur e 0rdines, qu0rum unus c0nlinetur sub altero, sicut una causa c0nlinetur sub altera et consequenter mi di causae inferioris c0nlinetur