장음표시 사용
161쪽
litu sancto illuminanturin reguntur, ut aliter velle aut agere non possint neque hac necessitate bona ac deo placentia volendi, libertas voluntatis in ipsis tollitur aut minuitur, sed augetur potius confirmatur, ut qui summa voluntate tantum iusta eligant&faciant. Quarto, multis testimoniis Scriptur ostenditur,vo' luntares mactiones voluntarias hominum bonotum&malorum, quas liberas esse&fuisse aduersarij contendunt, nos rei te intellecto libertatis vocabulo, libenter confitemur, sic regi arcano ximmutabili diuinitatis c0nsilio ut aliter agere Heri nc possint nec potuerint. Aut igitur tor manifesta Scriptura loca negari, aut palam corrumpi , aut concedi opo ter, nam eandem voluiuatis actionem liberam contingentem respectu voluntatis,4 necessariam respectu diuinae gubernationis esse. Quinto , multis Scripture testimoniis ostenditur
omnes effectus contingentes retinere suam contingentiam, quam ex natura suarum causarum habent,
etsi fant ex immutabili determinatione consili seu prouidentia diuinae. Omnes autem effictus siue motus voluntari sunt contingentes respectu volun satis, tu ead opposita eorum facienda erar sua natu raraeque idonea. Ergo retinent contingcialiam , hoc est, libertatem suam haec enim actionum voluntatis est contingentia etiamsi a voluntate diuina sic deter, minati sint, ut ali existere non posmi Ratio Maiolis in hoc argumento est, quod ita deus mouet causas secundas , pereas quae vuli efficit , ut interea naturam earum, quam illis increatione indidiῖ, sua prouidentia non destruat aut aboleat, sed po-
tibi Sconseruet , ac foueat, ut quantum ad ipsarum naturam attinet, alia contingenter,abar necessario agant, etiamsi quoad libertatem consili j diuini omnes contingenter, quod ad immutabilitatem decreti diuini, omnes necessario sic agant ' Quando enim Deus
162쪽
Deus per solem exorientem illustrat mundum, non talem facit solem, qui non necessario exortus illustiet aut sua natura ad non illustrandum aptus sit & tamen vel mutandi naturam solis, vel ea manente qualis est, non illustrandi mundum potestas penes Deum est, ut in AEgipto&in passa one Christi ostendit . Quando i-lcm coturnices aduolant ad castra Israelitarum, corvi cibum ferunt Eliae in passer unus in terram devolat, non talem Deus facit naturam istorum animalium quae alio ferri non possiit:&tamen ea, propter in tercedentem Dei voluntatem, non alium quam eum quem habent, motum habere post e Scriptura palamasseuerat. Hinc manifestum est, ut in alsis coni Hagen . ter agentibus, contingentiam, ita in voluntate liberistatem illi a deo inditam, non tolli per diuinam gubernationem, sed potius conservari.
Iam igitur in argumento suo aduersari si libertatem cana intelligunt, quae in mentis deliberatione cvoluntatis assensu spontaneo consistit,non modo concedimus, sed melius etiam quam ipsa defendimus voluntatis libertatem in omnibus eius actionibus: sie falsa erit maior argumenti, quod videlicet quae immutabili Dei decreto fiunt, non fiant libera voluntate hominum langelorum. Hanc enim libertatem
prouidentia Dei adeo non impedit, sed potius stabilitatque confirmat,ut sine hac ne quidem possit illa consistere siquidem Deus seruat suum ordinem quem
increatione instituit, perpetua sua emcacia inperatione, notitias veras atque electionem rectam sua virtute omnibus inspirat Sin libertatem creaturis vendicant, a nullo alio principio, quo gubernetur
pendentem, totum argumentum negamus, ut qui ra-γt,im lem libertatem creaturarum cum uniuersa scriptura Act. 37 pugnare, eamque soli Deo competere sciamus. Ipsi enim ρὼ omnia eruiunt: In ipsofumus, vivimus, es 7 mouemur ipse non tantum vitam seu facultatem se mouendi sed etiam hasitum. id est motum ipsum Omnibus
163쪽
Eodem l sc ob.spectat. Si voluntas, di commisura Deo,aui ad alia obiectasectitur,nonpotest repugnare habesse pure ρ iue. Sed siliit eos haec consecutio, cum non sat sussciens enumeratio in antecedente.actionu, quas voluntas, dum flectitur a Deo, potest habere .Potest enim non tantum repugnare Deo mouenti, sed etiam suo ac proprio notu astentiri obsequi. Hoc autem faciens minime ociosa est, nec tantum patitur, siue mouetur, sed etiam agit&ciet ipsa suas actiones. --que hoc ipsum tamen de actioniblu voluntatis intelligendum est, non de qualitatibuι siue inclinationib--nu ad obediendum Deo.Ηm enim nonsua se olius Spiristi sancti opera-εione, accipi voluntas.
Tertio dicunt: Quod repugnat volistari diuinae, id non regitur ab ea Volunta hominum repugnat Deo in multis actionib. Ergo nonsemper regitur a Dei orantate. Sed non valet consequentia, cum sint quatuor termini. Maior
enim vera est,si intelligatur voluntas Dei patefacta Se arcana, ita ut simpliciter ei repugnetur,& fiat quod ipsa simplicitet sue nullo modo vult:id quod fieri est impossibile, propter omnipotentiam xlibertatem diuinam. In Minore autem intelligi oportet voluntatem Dei,quatenus patefacta est. Arcana enim diuinae v Iunia is&prouidentiae decreta semper sunt rata, Ninomnibus perficiuntur,etiam in iis,qui praeceptis diuinis quam maxime aduersantur. Neque tamen in Deo sunt voluntates contrariae. Nihil enim in arcanii ipsius consiliis reperitur, quod cum natura eius in verbo
patefacta repugnet: Et in lege sua Deus quid probe tue& placeat ipsi, quidue cum natura sua & ordine ii ementis congruat, nobis patefacit: non autem promitrit aut patefacit quantum singulis gratie ad obtemperandum ipsius praeceptis dare velit aut constituerie. Quarto d. hac obiectione: Si omnes motus vestinia- etiam mviram Dei vo rate excitantur O reguntur:
164쪽
M isi autem ex hispugnan cum lege diuina, peecarasunnvidetur Delia peccatora m effecto constitu Resp. paralogistri uin accedentis eae Pugnant enim cum lege, non quatenus Dei voluntate Ordinantur aut proficiscuntur hactenus enim optime cum iustitia lege diuina congruunt ted quatenus a diabolis aut hominibussiunt. idque propter hunc desectum, quod aut voluntatem Dei magendo non agnoscunt, aut eius intuitu ad agendum non mouentur, hoc ci , eo fine non agunt,ut deo sic volenti obtemperem.Quicquid enim hoc fine fit, nequaquam pugnat cum lege, cum lex non nisi cum ea conditione praecipiat aut prohibeat quidquam,si deus diuersum facere aliquem non iunserit. Sic enim vetat lex Dei quenquam occiderc,nisi quem occidi ab aliquo Deus tuiserit. Qui igitur Deo non iubente occidit, is haud dubie contra legem iacit ac peccat. Neque Deus a se aut a lege sua diisentit, cum aliquid praeter communem regulam in lege a se praescriptam, siue patefacta, siue arcana voluntate vult fieri.Omnium enim suorum consiliorum fines de causias eas habet, ut natura ipsius de iustitiae nonpob
sint non accuratisii me congruere.
Quinto: Liberara quae ait inde regitur, non olei esse imo
go libellatis non aliunde pendentis, quie in Deo est . At liberistae voluntatis humanae est imago libertaris,quae in Deo. Ergo libertas voluntatis humanae non pende ati regitur a volu
tate diurna. Maiorynegamus.Cum enim simile non sit idem, ad cogitandam aliquo modo bertatem duit nam, satis est creaturas rationales cx deliberatione&spontanea voluntatis electione agere, etiamsi haec
electio in creaturissimul ab ipsis Rab alio, in Deo
autem a nullo alio,quam ab ipsa mente diuina regatur. Vt enim aliarum facultatum siue attributorum,
sic etiam libertatis gradus pares esse in deo Min creaturis est impossibile cum omnia in Deo infinita, in creaturis finita sint. Cum igitur sapientia, iustitia, Tobur,&c. increatuiis imago sit immensa sapientior, iustitiae,'
165쪽
iustitiae,s potentiae in Deo , etiam libertatis modus creaturis competens, imago Iibertatis diuinae esse potest. ιSσxto, Si creatura quod Deus vult reri,non poteθno acere, is quod Deus non vult, creatura non pot6 facere, nutaees actio υοluntatis sed ea si haber ranium pasne, praebertim in conuersantiquae est opus Dei: nutas item est visu ris , δε- miniae, discis tin. e. τατAnnm minarum,poena tim, exemplo rumpromissonum,studiydentiis conatis nostri, o c. Negam mus consequentiam. Quia posata causa lima siue principali, nequaqua tollitur secunda ruc instrumentalis. Sicut enun Deus il Iustrat mundum ac terram vegetat, fruges producit,alit an ina alia,Sc. tamen non Ο- tiosa fiant organa diuinae operationis, ut sol, pluvia. terra, agricolae, alimenta,&c sic homines Dcus con uertit, regi diplorum consilia, voluntates S ainiones, hoc est,docet ac promouet eos ad assentiendum&cli
gendum quod ipse vult legibus, magistratibus, doctrina,praemiis, poenis, atque ipsa deniq; voluntate tenς, tanquam instrumentis . non quia sine his mentem notitiis illustrate Qvoluntatem flectere non posset sed quia per haec suam potentiam exercere ipsi visum est. Si instent,necessarissuturnus se quod sit, etiam ne issis. Frustra igitur adhiberi Negamus antecedens. Etsi enim pollat Deus sine lis mouere voluntates, rait. decreuiuet facere, omnino sine his faeturi essene homines,quae his permoti faciunt. Tamen postquamlDeus ita decreuit effectus, ut inuit Vestinauerit eorum causas secundas instrumentales impulsi uas, si 'et quidem id quod vult Deus Ieri sed non sine medias&cautis secundis , quarum opera te interuentu deus consilia&decreta sua vult pzrficere: Lia c. II. Da bi S. S. petentib. Q. ,s praede inauat,hoc vocarrit. Inst. 2. Etiamsi concedaetiam iis non esse haec inania, in quib. deus ter et1 6'cax iamen in aliis qui non permor eritrar, nol'.
166쪽
tamen, cum nobis, quos mouere aut non mouere deisus velit,non perspectum sit,in omnibus docendis 4r. gendis elaborandum css,ac Deo committendus euentus&laboris fructus 2.Tim . . Praediissermonem,instare siue inre siue, dic Ezech.3. Si admonueris impiu e non resipuerit ipse mimplerate sua peribit,tu vero animam libera=i. Secundo, non valet consequentia a ne gatibne unius speciei ad negationem generis, sue non sufficientii numeratione. Etsi enim multi non obtemperant doctrinaein monitionibus, nec mouentur praemiis 3c poenis: tamen hic vlus magnus eli,quod hoc modo ipsorum prauitas, contumacia detegitur,atque ita iustitia dei in ipsis puniendis fit illustrior:
Ioan s. Si vera nonfecissem nter eos,quae nemo alius fecit, peccatum non haberent: oc Rom. I. Deus eis manifestum feeit,adbορυι σαι inexcusabiler,ctc. 2. Cor. . Chracti
bonafragrantia sumus Deo in iis quiseernantur, in iis qui
Septimo He.9.disciplina externa nominatur institia carismis. Ergopendet a voluntate humana. Negarida est consequentia,qui non valet apositione causet secundet ad remotionem primae.Vt enim non sequitur, Sol diem eiu cit,Ergo Deus non effcit. ita neque hoc sequitur. Non renati praestant disciplinam, Ergo faciunt hoc,non es.ficiente in ipsis & regente sos deo. Oetauδ, allegant etiam testimonia, quae libera o tantare homine bona vel mala facere eonfirmant,ut Exod. 3s .Filii Israeίvoluntaria obtulerunt Domino. Deut. O. Frvssui vobis vitam ct bonum, benedictionem O maledictionem: Elige ergo vitam utitura, cte. Sed his Mom. Dib. locissimilibus tantum ea libertas voluntatis humanae,de qua supra dictum est, asseritur, quod videlicet voluntas praeeunti iudicio intellectus motu spontaneo sine ulla coactione obtemperet aut repugnet: nequaquam autem diuina gubernatio a voluntariis actionibus remouetur . Ostensiim est enim su-Prathanc voluntatis libertatem eum necessitate, quae illam
167쪽
illam ex prouidentia Dei comitatur,non pugnare. Nono Proferunt etiam testimonia, in quibus necessitas remouetur ab a Bonib voluntarus Levit. 22. Minuis rie ex his offerripotest. Act. s. Ionne eruasses, manebat tibi, o venundatum in tua eratpotestateri Cor.7.Qιμι simus in corde,nec adigi3ur necessitate, sed in potestare habet propνiam voluntatem. oc. 2. Cor. 6. Qis sicuo praeoptat in corde, ita agat.1 Pet.s. Pasire Pegem Dei,curam Egius agentes inoacie,sedlibenter stc.Loquuntur autem haec dicta partim de obligatione , quae aliquando necessitatis nomine significatur, sicut libertatis nomine obligationis solutio, ut Levit. 22.Act. s. Partim de coactione,ut 2.Cor.9. I.Pe. s. Vel etiam de indigentia, Vt. I. Or. 7. quartamen ad obligationem Sipsa referri potest,quo tenentur parentes, ut infirmitatis liberorum rationem habeant. Sicin potestas voluntatis eo loco ius siue iacultatem statuendi significat arulla obligatione obstante . Obligationis autem vel coactionis remotio nequaquam tollit immutabili..tem actionis voluntariae, ex decreto diuino pendentem . Tam enim voluntas eius qui non obligatus est aut nulla inopia vel indigentia cogitur, diuina prouidenti consilio gubernatur,&flectitur, quam eius, quem obligatio vel indigentia consilium aliquod sus cipere cogit.Non igitur negat Scriptura,voluntatem, a Deo flecti regi, cum obligatione,vel inopia, vel metu,ad agendum non impellitur o Sunt enim praeter has aliae rationesin causet plurimi, quibus eam permovere ad volendum aut nolendum Deus potest. Decim proferunt dicta, quae homines aliquid veluautfacere tectantur De diueνsum iubente edi volente: Iere 7. Quia vocavi vor, o non res Ondi is faciam domu huic, cui ieci filo. Mat. 13. Drusalem, Ierusalum,quoties volui congregare obreos tuos, quemadmodum galgina congre- qaipusiorsuo Sb ala , Onoluistis e Si igitur quod noluit Deus, fecerunt actiones ipsorum tantum a propria&nona Dei voluntate pendebant. Fallacia est
168쪽
dicto secundum quid ad dictum simpliciter. Non vula
enim deus actioncs cccantium , quatenu peccata sunt sed vult eas quatenus sunt peccatorum poenae, Sciusti itidi cij ipsius exequ alio. Non igitur valet ista con equutio Deu non vul aftιones impibrum qHarentu sunt peccata inita, mittite eas non vult eri,seda
sola inpiniιω volunia: pendent. Si enim simpliciter ea nollet, fieri nullo modo possent. Ac nisi aliquid in iis
est et, quod iustitiae naturae diuinae congrueret, noueas pro immensi rate sitae bonitatis fieri pateretur. Si instent, Deum elis contrara his quae agunt homines, ye dicitur, mortes volui te congregare. Ex sola igitur ho. mimum voluntate Feri id quod homine aciunt eadem responsio est deum videlicet velle obedientiam omnium creaturarum rationalium erga suam legem quoad praeceptione ima approbationem. Ab omnibus enim requirit cam,&omnes ad eam obligat, eamq; in omnibus approbat, velut natur & puritati suae congruentems sed non semper, nccinomnibus vult eam, quoad eis c ciam rue gratiam, qua gubernati facianeia quod deus approbat& requirit.Deut. 29. Pion dedis
vobis Iehona cor inietquens octilos videntes,aures aridisn- res, et que in hunc diem, O c.
. Sisne aliqua, aualis si libertas
ri . T seit hominibu liberrarem voluntatis, probatur . I. Beele i, in Q ia homo conditus est ad imaginem DeiNoluntas ait . νὴ is tem libera est pars imaginis dei et . Ex locis Scripturae , Faciamus hominem ad imaginem resimilitudinem nο- strans meus ab initio constituti hominem, o reliqui illum An manu consilusui 3. Ex illius libertatis definitione, ea nimirum quae homini congruit. Nam homo agit ex deliberatione , libere scilicet, cogn'scens,appetens, repudians hoc vel illud obiectum. 'niam autem definitio conuenit homini, Ergo laesinitum. Obiect ita est in homine Libertas voluntatis euertitur doctrina de reccato mmis pugna enim nρn is obedire,
169쪽
o habere libertatem. Rc'. Non pugnar, quia habemus
libertate in voluntatis non talem qualem ante lapsum neque etiam eo dein gradu. Ob. 2. Qui non habe3κqMevo iamatem ad bonum asp ad malum, non haber liberam volu-- statem sed homo non habet aeqne voluntasem ad bonum,atq, ad malum:Ergo non habet liberam olinu. sem.Hess. Nego maiorem: ius arg.sumptum est a mala definitione liberet voluntatis.Obiect.3. Quod aliundependet, non est tiberum: oluntas nostia aliunde dependet : Ergo nes libera. Re*. sunt. .termini. Maior est delibertate iuris: Minor autem de libertate voluntatis, quam non impedit libertas iuris Inctantia. Maior loquitψ de liberaate vo luntatis. Resp. Distinguenda est igitur Maior. Quod ab alio pendet, aut regitur tantum,non est liberum. Humana vero voluntas ab alio regitur, a se. Sic enim homines mouet Deus, ut tamen nequicquam rapi- antur , sed de ipsos moueant . Quae autem natura tantum a se mouetur , cst solius Dei, cuius infinite maior est libet ras, quam creaturarum. Sufficit interim ad liberta et in hominibus quod velint aliquid
EX gradibus Libertaris humanae voluntatis, qua Iis
illa sit, facile cognosci poterit. Quatuor autem gradus illius libertatis in homine. Primur gradu Libertatis fisi in homine nondum lapsio an ie'eccatum, nempe ea facultas homini diuinitus data , qua mens illustrata fuit intcgra ac certa Dei Scroluntatis diuinae agnitione, qua Ac voluntas in linamtione sua motu spontaneo praestabat integram obedientiam voluntati Dei agnitae. Sed tamem in hac inclinatione Wagnitione non ita confirmata suit Voluntas, ut obiecta spe alicuius boni ad deficiendum, ab illa obedientia declinare, tae sicere suo&spontineo motu non posset. Brevius:Ante Dpsi fuit talis saeulias in homine,ut posset velle iretestare integram iiij obedientiam
170쪽
obedientiam, ut posset esse consermis Deo, elige re illam conformitatem Deinde ut posset ab illa deficere . Brevissime Ante sen aptitudo fuit in homine ad eligendum bonum es malum: fuit autem homo
Gen, I.27. conformis Deo perfecte,quia graiad Minin Dei con- ω3i Lius. Item omnia quae fecerat Deus, erant valde bona.
Fuisse autem in primis parentibus cum perfecta Dei cognitionem obedientia coniunctam aliquam infirmitatem , quae vinci posset magnitudine impetu alicuius tentationis, euentus ipse satis euidenter ostendit . Ac singulari Dei consilio tantum gratiae collatum non fuisse primis hominibus , ut tentatione Diaboli non possent seduci, ad peccatum permoveri,iestatur Paulus Rom. Ii .cum ait: niselusit Deus omnes in contumacia, Ut smnitim misereatur. Item Rom.9. dicens, vasa irae a Deo praeparata esse ad
interitum Dostendit Deum ideo fuisse labi gentis humanum, quia non modo milericordiam erga electos,
sed iram quoque suam potentiam S iustitiam in puniendis reprobis declarare ipsi visum fuerit siniaeterea cum nihil sine aeternora optimo Dei consilio fiat, etiam lapsus primorum parentum tanto minus ab eo potest eximi, quanto magis de praecipuo suo Oispere, nimirunt de genere humano, Deus quid feri vellet, accurate ab aeterno constitutum habuit. Denique, iustitiam conformitatem cuin Deo re tinere creatura nullo modo potest, nisi deo,qui dedi si eam cons ruante nec amittere .s ille conseruatam velit iuxtati: ec dicta lacob I. Omne n u bonum, oromne donum perfectum eqsioperne, defendens a Patre lumi num, oc Ioan I. In ipso vita erat , ita erat lux ilia h=minum, quaesitammat omnem hominem venientem in hunc mundum Psal. I. D. S. rnum ne auferas a me. Psa. Io . Abscondis faciem suam, turbantur. 2. Tim. 2. Solidum
fundamentum Deiriat, habensseisium hoc 7 'uit Dominus qui isui. Et de nostra invita coelesti confirmatione Matth.11. In resurrectione=mi Angeli Dei in caro, μ