장음표시 사용
171쪽
ut igitur labi non potuisset homo, nisi Deo subtrahenis
te manum , non effcaciter suo Spiritu voluntatem eius afficiente. 4egente in tentatione ita nec per. stare in integritate potuit, cum tentaretur, nisi Deo ipsum fustentante 4 confirmante sicut Angelos beatos confirmauit, ne cum aliis deficerent. Ratio humana uo ingenio,in peccati culpa a se derivanda, indulgens, cum haec audit, tumultuatur, ac, Nisi talis bene veImale agendi tibertas homini tribuatur, sperseuerantia aut lapsus e soci ipsius voluntare penderet,mutara absurda consequisivit. Primo Deum fulsi casam isti,u peccati, ac per conseqnens, omnium aliornm peccarom
v quae ex primo lapsi sunt orta Fuisse item causam peccat Diaboli seducentis hominem, praesertim cum primum pecca -
um non habes rationem porn ut alia peccata siquidem mi , tum peccatum, quod peccato illo punireru . praece Ferat: .Ac proinde cum Dem illud, non ι poenam, velis Uther l, quarentu peccetium erat, voluisse videatur. Sed etiamsi pec
catum sui quoque ipsius poenam esse nihil prohibear, cum in eodem actu&creatura se pri ιlans consormimitate cum Deo,peccare, Meus eam hoc bono priuans,quod ipsa sponte abiecit, punire posset, ut de a uaritia dicitur, Sira c. I 4 . Eo qui inuider ibi si, ntilis est deterior, ct haec est merces malitiae eiu/: Tamen praeter poenam suntati fines, propter quos velle actionem illa Ddiaboli xhominis, Deo conueniebat Tentationem hominis i diabolo factam, voluit Deus, tanquam explorationem hominis, qua manifestum fieret , an perseueraturus esset in vera pietate erga Deisum sicut ipse Deus immediate tentat Abrahamum, quando inbet eum facere , quod tamen fieri nolebat. hominis autem assensum,quo obtemperabatis diabo.. Ioeontra vocem diuinam,voluit Deus tanquam patefactionem infirmitatis creaturae , quae sine sinsulari instinctuin praesidio diuino , dona quibus
a Deo est ornata,retinere non possit . Item voluit hoc
iactum tanquam occasionem seu iam ad manifestandam
172쪽
standam iustitiam seueritatem suam in puniendis,&misericordiam inseruandis peccatoribus ut Exod. s. Rom. 9. Haec autem spectans&volans Deus in illo diaboli suasu hominis assensu, nihilominus inte rea oderati ac proinde non volebat nec efficiebat, sed fieri permittebat utriusq; peccatum. Quod autem dicunt,non iubis lapsum hominam libea,
sinon aeque perseueram inobedientia orneris ac labi non a Iet consequentia, quia ratiocinantur ex mala defininitione obertatis humanae , quam fingunt nonposse conis sistere, iste determine uris regatur. Testatur autem uniuersa Scriptura sussicere ad liberrarem creatura, si
inlunia per sesiifex bilis ad oppositum eiu quod eligit crs,almoni eligas id quod mens approbat vel improbat. Atq; hinc illud etiam diluitur, quod aiunt, sinoa potui homo lapsium effugere, non lucte ipsium a Deo puniri.
Nam qui voluntarie peccar, aut peccandi necessitatem sibi attrahit , is iuste punitur sua ipsius conscientia eum accusante neq; est iniustum,deseri eum a deor gratia Sp. S.priuari,qui sciens volens eam abiici &huius ingratitudinis contemptus dei poenas luere, etiamsi is, Deo ipsum deserente, non possit aliter sacere. Nullum n. Deus nisi volentem deserit, e Mati. I 8. Mesae' vi eueniant ostendicula, vertiniamenis homini Elper quem ossendiculum euenit, c. Tandem autem, Deum,inquiunt,crudele inuidum, a bonirate ac misericordia alienum constitui, si gratiam Miam homini non contuleris, sine qua ipsum in tentatione con- si tire non pose sciebas ct ramen ex tento a Diabo
voluerit. Sed hae Se similes operum4 iudiciorum Dei fugiIlationes, haud dubie cum impietate magna coniunctae sunt,quia principium illud euertunt, quod primus ad pietatem reuerentiam erga Deum gradus
est,nimirum, quicquid Deus facit, bonum 'iustum Se ipsius naturan lege non alienum esse , siue nobis illius ratio constet, siue non Haec igitur responsios . sicerit, non pugnare cum Dei misericordia boni tate
173쪽
tate, qui quid ille facit. Sed non desunt etiam aliae,
videlicet illam gratiae negationem non pugnare, sed optime conguere cum Dei milericordia, beneficentia, quando hanc maioris gratiae tenefici,co ferendi occasiosae messe Deus vulta quemadmodum in hominis lapsuo restitutione manifestum est. Item non pugnare cum misericordia, vel ulla alia virtute, quod ad gloriam summi boni, quod est Deus,illustrandam pertinet Etsi enim sit misericordiae non laetari ruina vel destructione creatulce, tamen misericordia cum iustitia pugnare non debet.Iusum est autem maiorem summi boni, nempe Dei, rationem haberi,& ab ipso Mab aliis, quam omnium creaturarum. Simul igitur optime cohaerent in Deo misericordia nolens mortem morientis, iustitia sinens genus humanum labi,ut per eius lapsum Dei seueritas &boi itas patefiat... Secundus grad ι est in hemine lapso post peceatum, O mnon regenerato In hoc statu agit quidem voluntas libere: sed tamen fertur ad malum,in nihil aliud quam peccare potest, nisi a Spiritu sancto regeneretur Breuitia Post lapsum in homine non regenerato est apti is est. 14tudo tantum ad malum eligendtim. Omnes hominis cogi a. Cor. 3 9. rationes a sunt. 2 consumin idonei ex nobis ipsis adeost Ephiz
randum quisquam bona. IXatura eramuisti, irae. Nullus igitur amor Dei cst in nobis natura ergo nullam habemus natura propensionem ad obediendum Deo.
Haec autem libertas non renatorum, seruitus pec
c/ti miserrima est,&mors in peccatis, de qua multis in locis Scriptura docet ut Ioh. 8. Gui facis peccata seruu est peccati Rom. 6. Annesicitis quod cui iris τοι ipsi seruos ad obedientiam, elluserui estis otii obeditis, vel pee-catiad mortem, velobedientiae ad luctitiam 'edicia Pet.2.L
bertatem eis pollicentes, eum ipsi sint serui corrupsionis, cisb. I. T ibi facilliu inquit Erasmus quam continere manuc afurto. Item Socrates, Aristides, plures Hy θ-
174쪽
ad bonum ante regenerationem. Ressa. Est mala definitio Iiberi arbitrij, o boni operis, quod est facultas prae . nandi obedientiam Deo placentem. Non renati
rantur intus cupiditate, etsi non eXterno facto. 2. De
u sua prouidentia etiam malorum corda gubernat, hinc autem non sequitur, quod facile sit incipere in ternam obedientiam. Neq; sunt bona opera coram Deo,hoc est Deo placentia, quae non habent coniunctam internam obedientiam . Non autem potuit in . terna obedientia in illis esse, quia non fuerunt renati. Obiect.2. Opera Legissunt bona d Esh-ifecerim opera regis : Ergo Ethnicorum ope fuerunt bona.Rs.Ad malo .
rem per distinctionem et opera Legis sunt bona sci licet per se, sunt autem mala per accidens issica non renatis mala sunt per accidens haec opera Legis quia non fiunt ab illis eo fineo modo quo deus iussit.
Ob.34Mticia etiam de Deo e/UI voluntate,ct de vita re ninyituenda erae noritiae in mentibus non renasorumsupe sunt. Secundum has igitur notitias, O rectae rationis iudici mmagens volont, non peccat, sed bene operato . Re1'. Prim sim notitias illas legales,siue ad primam siue ad secundam tabulam Decalogi pertineint, non esse integras sum cientcs ideoque Deum, iuxta has lucis diuinae reliquias coli recte non possie, nisi accedat agnitio Dei voluntatis diuinae ex verbo Dei Eccl. tradito . Deinde, homines non institutos in Ecclesia multa etiam salsa veris notitiis naturae impreL
sis assuere erroribus peccata cumulare . Tertio, eam ess e voluntatis affectu etiam contra iudicium recta rationis contumaciam, ut ne naturalibus
quidem notitiis, nedum iis quae ex verbo Dei debent accidere, obtemperent. Vnde sentili etiam Ethnicorum querelae video meliora, probo , Detenor fsequor Et Paulina accusafio: Palam est ira Dei deest, is aduersu omnem impieιatem Iniustitiam hominum, o obiect. .quod euitari nequit, id non speccatum re Oret una vitare peccatum . Ergo Eserum operamo.
175쪽
lunt Opeccatis habenda. Rcsp. Neganda est Maior Ad peccatum enim satis est 1 sit voluntarium .Quanto au rem magis necessario,tan id maiori voluntate peccant homines.Non igitur possunt necessa ratem culpae obtendere.Probat hoc exempli i diaboli qui quanto magis necessario, tanto grauius peccar, sciens ac volens Deo repugnans,&eum assiciens contumelia. Frustra autem impie cavillantur, Iuctitiam Dei non imputaradiabolo peccata, quae ori sui depravationem nece sario comittit: Item,diabolum esse iam' aliter si spe veniae abiemm a Deo, homines autem in hac vitapos se in peccato perseuerare intabeo desi ier': Itaque horum actiones tantum ea peccata se,in quibi: peccatum euitari possit. Omnibus enim diabolorum4 hominum peccatis Deus irascitur, Romnia punit aeternis poenis, aut aequi ualente. Neque id conecessarium ineuitabile peccatum desinit peccatum esse, quod sanationis veniae consequendae spes est,aut non est. Quicquid enim contra legem diuinam committitur,id peccatum est,sue vitali, siue
non vitari possit, siue desistat, siue perseueretis qui
peccat. Obie 3. s. is non sic operatur bene ut in ipsim pote resis bene aut malefarere,is nec laudem neci ramaa meretur: si bona quaesaeiuni homines non μην, in ipsornm potestate Oarbitriosita. Ergo nec laudem, nec praemia virtutibus merentur.Resp.Si de merito queratur,totum argumentum concedimus. Verum est enim nullam creaturam posset quicquam apud Deum mereri,nec Iaudem vel gloriam nobis debere tribui, quasi bona quae facimus, ex nobis sint, cum omnia, quae in omnibussint bona,Deus operetur. Si vero nec praemium nec laudem iusterribui dicant, plus est in conclusione quam in praemiGfis. Vt enim testetur Deus, iustitiam sibi placere, suam bonitatem magis magisque exerat,grauitas eam praemiis ornat,&bona ac iusta ideo laudari debent,
Ouὀd bona &Deo placentiatim ὀ quod ipsius dona atque
176쪽
que opera&nos ipsius organa simus, quibus sera sua
Obiect.s sui non habeniparem facultatem bonum ah malum eligendi, eos necesse est vel omnes bonos et omnes ma- ιοι existere. Lon renan non habent boni aut mali eligendipa, re acultatem,sed tantum liberratem eligendi malum Ergo necesse est omnes pariteν malos esse.Re . Si de natura humana, qualis est sine gratia Sp. . intelligatur argu. concedendum est totum. Certum est. n. ante regenerationem omnes aeque fide& conuersione alienos esse:immo ne disciplinam quidem e liternam praestarent, nisi Deo ipsos frenante, ne flagitia perpetrent.
Gen. o. oprohibui te, ne peccares mihLSin autem concludant manere etiam omnes pariter malo oporte,
re, mouente sectente S. S. corda lanimos ad conuersionem plus est in conclusione, quam h praemissis.Vt enim quos Deus non flectit,impossibile est conuerti,sic eos quos ipse dignatur regenerationis gratia,non inodo possibile jed etiam necesse est comici
ei.Io. 6. Omnes quos da mihi Pater,ad me venient.Ins Mo-.seaea 3. dicitur Fernicies tua ex te Isiae Fasse 7. Peccata tua diuiserunt.Ergo inmoluntate hominis est causa huius discriminis,quod aliconuertuntur, alij non convertrintur non aurem ineontione aut subtractione gratiae diuinae , hoc e Lantegratiam regenerationis donatam,si si ni alii aliis me
ores, ut ipsi accipiant gratiam, quam alii repudiant . Sed Resp. addit Hoseas: Tantum rivmelatus. Docet enim si Pendere salutem nostram ex Deo, ut illa nisi per ipsius misericoidiam& gratiam singularem contingere nobis non possit. Est igitur perditio ex pereuntibus quoad meritum paenae scd hoc non tollit causam superiorem, videlicet rc probationem diuinam . Causa Cnim proxima non tollit remotam Ideni de dicto Iecne . Peccata separant a Deo electos ad tempus,re probos in aeternum: sed praecedente consilio diuino,
quo Deus decreuit sibi adiungere aut abiicere uos
177쪽
psi vitum suit.Rom. s. cmucvnom sereturoqMemmum ob ea.6 uti non habet libertatemfacisnῶ bona vi randi mala,is frustra urgetur praeceptis o doctrina Sednon renati non habent liberratem faciendibona opera, Mumi tendi mala. Ergo'Erra ipsis praecipitur bedientia. Resp Maior neganda est. Quia dum voluntatem suam de- nunciari Deus sinit impiis, aut eos simul etiam intu ues spiritu illuminatin permovet, ut voci diuinae,btemperent, aut lii mulis conscientiae pungit, Vt vel , iisciplinam externam praestent,vel minus per si quan ur agnitam veritatem, aut in hac oppugnanda ipso . um hypocrisin furorem detegit, aut infirmitatem ius ignorantiam manifestam facit,ac tandem eos in . iacvita&in extremo iudicio inexcusabiles aeddita My. I. utin conuerso ct obedientia pendet ex gratia S.Si tibi est opus hortatione praeceptis. Sed in iis etiam qui taonuertuntAr conuerso pendet ex gratia . Ergo inaniaseunε
raecepta, OGRes ad Maiore per dist. Si conuersio pen i let ex gratia ,sicut non adhibeat S. S.doctrinam clut i nstrumentum, quo doceat mentes,& moueat corda i loncedatur hoc sane quanquam ut ante dictum est,
testant adhuc alij usus doctrins At quando placuit deo ter hoc ipsum organum Milluminare flectere ani- os ad fidem& obedientiam, falsisSima est Maior.
criptum est enim Rom. I. Euangelium espotentia Deiad
Inst.2. Praeceptao doctrinam iis proponere,quibin gratiabediendi negetur,quii ea magis in renturis grauius iam nentu , non misericordiaesed crvdelitatis est. Unigitn hoe . acii De quiseumme misericorrest. Negamus rursus Ma ri hem: I.quia summa misericordia in Deo non tollit
listitiam. a. quia sic vult eos fieri inexcusabile per raedicationem doctrin coelestis, ut interea non te turipserum perditione' supplicio sed propter tu uitiae suae patefactionem,cuius ratione haberi maiorε iuina iustitia postula quam omnium creaturarum,
178쪽
id vult quod alioqui aversatur, misericordia tonita.
te erga OmneScreaturas,quemadmodum dicit Ezech, ad Roto mortem moriantis
Ob. 6. Qi praepara se ad accipiendamPatiam quasees
a bona opera, is iamfacit opera Deo placentia in homines praeparanrsee adgratiam accipiendam.Ergo etiam ante M nerationem faciunt Deo placentia 'gamus Minorem:quam probare videntur ilia, P.Sama Praeparate cor ve Irtim Domino.Act. I .preceris eciemoonae Corneli, antequam do ceretur&baptizaretur a Petro, ascenderrant inmemori .am coram Deo. Sed in his similibus locis praeparare si .ue parar siue firmare cor,non est facere opera ante conuersionem,quibus invitetur deus,vr gratiam rege ne rationis conserat in homines sed est a iam renatis conuersis promptam Irmam voluntatem praestari obediendi Deo,& in vera pietate perseuerandi.Nam Spopulus Israelitarum egerat poenitentiam, cum ad eos hoc diceret Samuel. Praecedit enim eo in locoι Lamentata est omnis domus Israel, ct secuta est Iehmam. Cornelius item antequam a Petro edocereturae sum
esse Mesmam,dicitur iam fuisse pius & timens deum,&sic inuocans deum,ut preces ipsius placerent deo,&ex
Ob.7. Opera quaepraestare non est in no Da potestate, non sun noctra,nec vere o proprie dicuntur imbisfieri. - Mna opera dicuntur nostra esse, a nobis praestari. Ergo estis nostra voluntatepositum dafacere, ara nonfacere. Negamus Maiorem. Non enim ideo dicuntur nostra vela nobis fieri, quia ex nobis sint: Ied,quia Deus in nobis ternos ea operatur,&quidem ita ut nostra voluntas ea suo dc proprio motu faciat,quamuis nonnisi renouata, excitata,&gubernata a Spiritu.S. Eph. I.Ipssu Iumiao rm,conditi in Christo Iesu ad bona ver quaepreparauit desuvi in eis ambularemus.
179쪽
r et nostram est inchoarebcma Phaci zyla Marc. Credo Domine ted opem ieri nox Pi aD uula citio. 8.Spiritu, a sat infirmitatem no a P la pia ilitiscuis particularibus nihil sequi rur . Maior inimio ivestiv- niues salis, cum adimi repCssit non tantia In q bifum choat opus,sed etiam in quo inchoatur&pere citur batio. Sic aut cinnaos adiu muta Deo, ut ipse priumna in nobis essiciat veram agnitionem sui, is inclinars , ne ad obediendum ipsi, in bonortum motuum init , ct eadem a se inchoata etiam au hed N perhoiat ξ Iuuare autem nos ideo dici pur, quia sicli Pt in nobis, uec nos non simus otiosi, sed i plo agen σου quoq;ia ga irin:& tamen praeseruare aut perficere stra ipsbnon magis
Hic vero praecipue insurgent adueri vij iri
Denientem conuertendos, omnibus eatenus a Beo tibσι, - -
certo constat , neque sine Spiri: stilicii donatione quenquam conuerti post , neque hunc omnibus a Deodonari sed iis tantum, quos illi geatuita miscri
180쪽
- cordialioe beneficio dignatur, ita ut non in homini- . ibui, sed in sola Dei misericordia causa sit quaeren a, cur hi potius quam illi credant voci diuinae , Madia Deum cianu tria murra atque idcirco possint quidem. mnes conuerti, quantum ad libertatem & potenti. *ua diuinani. . in ad voluntatis humana mutabilemi naturam attanet, sed non possint omnes,' cum propter auersipnem naturae a Deo prauitatem omnibus in, genitam, quae a Deo quidena tolli, sed ipso hoc non sinciente, a nobis deponi atque exui non potest, tum propter immurabile decretum diuinum, quo statuit - Deus aliquos in Deccato exitio, in quod ruere ip- ior, permisit, relinquere, atq; ideo vel mentes eorum i vera ipsius cognitione non illustrare, vel corda Λο- luntates non renouare nouis in linationibus seu i-
ribus, uecessi aciter flectere ad obediendum veritati agnitae Neque testimonia quae allegant aduersa rij
diuersum docent. Iubet Deus nos convertere adse, ut ιν--se comma ad nos, hoc est, poenas avertat&mitiger, ac sua beneficia in nos conferat,non quia conuersio in nostra potestate sita sit, sed quia per haec praecepta in cordibu electorum eam vult efficere S confirmare. Vosentibus obtemperare promittis bona, non quia velle Obedientiam in nostra potestate sit, sed quia promissio. nibus eam voluntatem in nobis eXcitare vult. Exprobra peNinaci uissorumprauitatin non quia hanc exuere in lysoruimp O testate sit, sed quia voluntariae con tu macis accusarione, vult ipsis excusationem omnem in iudicio suo adimere. . . Instant rursiis A Etsi nem negratia converti axibem agere possis ramen non tantumsequentia dona ct beneficia Dei e primam quoque iratiam Spiritiusancti, qua conuor, timur, omnes vo sentes babere posse, cum Deus omnibus vo lentibus eamsedaturum promittat, ut Iess. Apoc. 3. ScIesit.&os. Omnessitientes venite adaquaue. Omnes antes i nrvelle. Ergo Omnes possunt conuerti. Minorem ne gamus. Eam Probant. Fol tu accipιendi recessir ac ceptionem