Doctrinae Christianae compendium : seu, Commentarii catechetici

411쪽

DE HOMINIS LIBERAT. I ,

Ob. Atqui nos etiam formamur a Deo. Resp. Nos

mediate. Christus immediate. a. Sanctificauonem Christi ab arii lo conceptionis nem-- pe quod Spiritu sanctus mediuerit propagationem peccati in hanc massam idque ideo. I. V esset ictimapura. 2. Metiam asiossanctificare sua sanctitare. 3. Visciamus quicquid dius Aquitur,idesse veritatem Dei. V Di qAid enim is A iis excarne natum ess, peccatricem ilicet non sanctifica. ea, aro est, mendacium,&Vanita Ob. Atqui natus est ex virgne itidem peccatis obnoxia, sol n. I 6 annon igituris Chri Tu habuit peccatum Re p. pnitus sanctus optime nouit discernere peccatum a natura hominis. peccatum enim non est de natura hominis, sed a Diabolo aliunde accessi c. 3. Vnionem LMou cum humana atrira ab ipsi asiumpta.

De hac, nione paulo post commodius dicetur ob. ω ,. - inceptui est Christus e Spiritu sancto Ergo inquiunt Eu- IG

tychiam)caro Chr; sti propagata si ex ditiinitate piritus sancti,vel exspiritus a ne i eflcstia seu ubJantia,eoque na-τura diuina mutata est in hinnanam Res Est fallacia figit-rae dictionis. Ex hic non significat materiam, sed efficientem causam, scilicet vim efficaciam, virtutem,Operationem: nam Christus dicitur si men Abrahami ne molitis Dauidis. Ergo carnem suam sumpsit Chri .sus ex his patrib.non ex spiritu sancto. Et sicut nos ex 'deo sumus geniti luia fecit nos:sic Christurconceptus est δ

S. quia virtute, operatione S. S. conceptus est, nota

autem quia natus est ex S. S. substantia. Instantia. Ergo ubi dicitur ChriJtitis natus ex Maria virgine, ibi Ex , non u*Asigni'at materialem causam. Rel'. Imo ibi significat materialem causam Christum enim nasci oportuit ex semine Dauidis . at cum dicitur Christus e D. S. conceptus, non potest particula, Ex, acciri pro causa materiali. I. quias hoc eris eger,non siet vertim Mod natus esie Chri itis e virgine.et. Quia DeusMon est mutabilis. ideoque non mutatur in carnem 3. Quia Logos assumps carnem non in eam mutatus est.

Additur

412쪽

Additur,chri um senatum ex Marii virgine. I.υνl niscetur christum conceptum virtus S.S. se ex Abstamia

Mariae Matris verum hominem natum. 2. Ut sciammeum

esse ex iis patribus, ex quibus etiam Maria: ipsum esse promissum illum Abrahamo, verum scilicet Abrahae semen cx Abrahamissemine propagatum,&Filium Daui. dis ex Dauidis filia natum. .υ impuram esse Scripturam

stit 7 34' sciamuι Eece viro concipiet Semen mulieris contere capua Serpentis. Ex hac impletione vaticiniorum , quibus

praedictum erat Christum nasciturum ex virgine, dc quidem nata e posteri, Dauidis iremd hoc mi taculo simili rer a Prophetis praedicto, quod Christus sola matre virgine sit natus: Ex hac inquam impletione vaticiniorum, ex hoc impleto miraculo constat hunc hominem Iesum ex virgine natum, esse promin sum illum Christum seu Messiam, ac generis humani

Redemptorem. ut significetur sanctificatum e noripum in virginis vrero virtute Spirisus sancti. s. ut sciamus esse analogiam inter Christi natiuira remis delium regene---m.Generatio enim Christi ex virgine est signum spiritualis regenerationis, quae non ex sanguine neque ex Ioau. a. r. auidine carnis,sed ex Deo est. credere in Christum conceptum ex Spiris S ct nasumax Mamia virgine. st credere hunc naturalem Filium Dei,factum esse verum hominem miraculoso modo,&quidem unum Christum duas habentem naturas nione personali inter se unitas diuinam scilicet naturam humanam, eumque esse sanctum ab utero Maeris, ut me redimat,&sanctificet atque ut propter hunc Filium sic conceptum latum habeam ius doptioni Filiorum Dei. Non enim potestes Mediator inter Deum' homines , qui non ipse sit homo. qui non sit iustus, qui non sit unitus cum Logo, hoc est, verus, ac natura Deusin homo, & idoneus ut conferat nobis partam salutem. Ad hunc articulum de conceptione&Natiuitate Christi penitus intelligendum, non inepte subiicitur

413쪽

Vaestiones obseruanda sunt.

I nsint duae naturae4n cdiatore. 2. Ansi una velplurespersonae nocter Mediator.

3. Sisii una Persona, qualissi umo Oci modosastasii. 4. suare oportuit fieri nunem hypo Halicam. I. An sint ae naturae in Mediatore. Em in Chri Ionaturam divinam supra probatum est. Vt igitur constet Ε β dum natum, in Chri io, restat, ut iam de humana eius Natura dicamus, in qua probanda,non tam ipsa natura, tuam verita natura contra Marcionem asseritur Chractum igitur esse vertim homι-nem,anima corpore conHansem perfecte vere,probatur.

I. Scripturae rectimoniis, quae ostendunt Christum' habere omnes proprietates naturae humanae,&nobis per omnia iactum esse similem, excepto peccato. Θο-niam pueriparticipes fiant carnis se uinis, ipsi qMVque Hesta. rari consimillier, c. Apollinaris dixitfuisse quide eram Christi humanam carnem: sdpro anima habuisse Unuum Logontat facile resutatur: quia Christus non suillit fratribus suis per omnia similis excepto peccato. Et manifesto dicit ipse Christus: νω-quai tristis est anima mea que Mat. et quia morrem. Hoc non competu corpori, quia corpus estres bruta neque diuinitati, quae est expers omnis passionis. Huc pertinent illa. Pater in manus Ma de hue p ' Spiritum meum in cum hae dixisset. εχρ iratili. Hoc de Christi diuinitate dici non potest. nam illa non discessit a corpore, illa est ubique,nec transatio localia illi competit. chri messe erum hominem, robatur a promi Ioniis

λιι diuinis. Messias promissus est talis, qui es et -

414쪽

men Abrahami: Filius Dauidis, o Filius Mario en mu-Heb- - Q lieris conteret capulserpentis . Ecce virgo co/icipier,ctc. Chic 'i,. Christus ergo natus estin propagatus verus homo: Isai. . t . assumpsit enim carnem Veram: quippe quam assumpsit Mat. I 23 ex semine Abrahami, Isaaci, Dauidis, Mariae. μ' Christum se verum hominem, probatBr ex causis ='' pter quas as sit naturam humanam Eandem naturam oportebat pari, ac propterea eande oportebat Christum assumere quq peccauit at nostra natura peccauit: Ergo nostram debuit Christus assumere, per consequens, eam nCnex nihilo creare, neque de coelo demittere. Itemque oportebat Christum non tantum assumere. sed etiam retinere naturam nostram in aeternum: qu: a Deus non vult nos recipere nisi insitos in Filio suo unigenito. Denique oportebat Christum fieri fratrem nostrum. Itaque nisi Christus vere assumpsisset naturam nostram sine qua frater noster esse nequis, amitteremus consolationem nobis in arte num necessariam, qu in sola Christi fraternitate nobiscum consistita Sum ex carne eius, ex ossibus

. Ex his resemoniis humanae christi attirae veritae probatur, quibuspost resurrectionem Dominus ipse disicipulis μς ' deino serati ibeterkreserrexige.contrectare me, videre nam si iritus carnem non habet, prout me conspicitis

habere.

Obiect caro Adami est peccatrix Cara Chri i si non

peccatrix. Ergo Caro Christi non est Adami.R6p.Est fallacia accidentis. Non valet consequentia ab accidente ad substantiam . Cum enim caro Adam tantum per accidens peccatrix sit, sequitur carnem Christi tantum secundum accidens illud non esse carnem Adami at secundum substantiam esse eandem Adae carnem. Igitur istud argumentum sic potius inuertetur: caro Adami es vera Caro Chri T. ea Adamici Ergavera caro es Christi caroso per consequens chri ius est verus

ιρηνο, quemadmodum mediatoris officium requi' rebac

415쪽

rebat,ut esset, maneret in perpetuum Verus homo. Cdmenim veri homines peccassent, verus homo debuit satisfacere. Quia unus idem debet esse Mediator,qui semper pro nobis intercedat apud Patrem, is quoque, nimirum verus homo , manere debet. Obie La conceptus est ex Spiritu san. Ho. Ergo caro eius propagata est exsubstantiaseu diuinitate Spiritus sancti. s. Ex, significatem cientem causam,non materialem. In Hantia.Ergo bi dicitur, T artis ex Maria Psrgine, Ex, cra significat materiam. 4'. Hic fgnificat causam materialem equia ante demonstratum est eum oportuis emacci ex semine Abrahq.Quare autem Ex non eodem movdo hic accipiatur de Spiritu sancto, causa. I. quiasihocesser verum,non esse homo natus ex virgine.2. Diarcus non mutatur in carnem. .LMOs asium t carnem, non in eam eta mutatus Obie 7.3. In deo nonfunt duae naturae. Erpo. c. ss'. Ex puris parricularibus nihil sequitur. In Tant. De nimhil poteH accedere Christus e i Deus. Ergo, ctc. Rel'. Deo nihil accedit persectione, potuit accedere copulatione. 2. In Iant. Ad eum quiliabitat lucem inaccessam non pore Inatura humana accedere.Res'. Conceditur argumentum, modo ipse Deus non admoueat sibi eam. 3. In LDς ignominio um eH se creaturamshristi homo es 3 Deus: Ergo, i Dc. Res . Deo ignominiosum est, si eius cssenti mutetur in creaturam: non est autem ignominiosum nuri: cum natura creata.

. a.' An Chri ius una se perfna,velpimes. Vni duae qiud in Chri=ο naturae sed nitantum ipse spersona,quia unum duntaxat Christum,atque num ortuit esse Mediatorem,merito effcacia. Sissent' personae, essent duo Christi, quemadmodum Marcion dixit 'it . duos chrisest intim crucifixi , alterum mn: atque aberum christum tauiam descendisse super illum Obie I. In quosunt duae res construentes duas integra/tersonari in illo etiamsum duae perseme in in christosunt

416쪽

duae res constituentes duas integra per a/:mmirum Logos. quaeinam persisnam conHιrvix o corpu atque a.rama, P a alteram. Ergo in chri Tosunt duae esse. Responsio. Nego Minoris alteram partem, nempeqno corpus O an aeon iliantperronamHoc falsu esse patet ex de finitione persionae, quae non comperis humanae chricti naturae, Primum eum humanum Chri yisu Tentatur in alis, o abalis,nem Pe Logo. Nam tum primum c pit elle, cum esset assumpta a INO in tum assum pracst, cum coepit effera quin nunquam excitisset,nis a LV assumta esset.nec existere retianum nisi a Logo sustentaretur. Deinde, tu rinna Chri yinatura A pars alterius , nempe unius Persemechfi ira persona est individuum per se subsistens,non

sustentatum in alto,neque pars alterius: Luor quidem persona fuit, est habet tamen rationem a rura , quatenus assumpsit carnem ut recte dic aer, persona naturam, natura naturam assumpsit non autem recte, persona personam, vel natura personam assum .psit.Humana enim natura in Christo est condita, ut siepars altei ius:&recte dicere possumus,humanam chrUrinaeturam ese alterius partem e simodo inpaγtis nomine nulla in ludatur imρerse tio. Tunc enini non sine periculo loquemur sic. ideoque multi ab hac locutione abstinuerunt Damascenus tamen alij hac loquendi formu

Ob. 2. Sic neque Logos ely Persona. am quod efrparaviterim personae non ect persiona. Logos e I pars alterius personae

nempe Chrissi Ergo non es persona. Ressi. Ad maiorem, Odea pari personae, scilicet tantum,ita ut etiam non sit persona:sed Luoi est pars person Christi, ut nihilominus ipsa sit tota Persona, nempe Filius unigenitus etiam ante carnem Potest&ita responderi. Od 3 pars personae,non est persona,scilicet ea ipsa persona cuius est pars. Logos enim est pars persone, respectu persone Med. minime vero pars est respectu Filiivnigeniti. Nam perse Logos,&quatenus est Filius unigenitus,est

integra persona secunda diuinitatis,quamuis per se n5 fig

417쪽

et tota Persena Mediatoris. Ob 3.Deuco ἡ-οβnrduae persime Chris su ea Deus et homo Ergo, M. Resp. Maior valet extra unionem, Christus autem est Deus momo in unione. Infit --sibi corpinis animam humanam. Ergo personam sibivmuit. Rel'. niuit unione hypostatica. 2. Inst mutatarte essentiales Personae. Ergo personam.R p. Mazor Va-1et de partib. per se subsistentibus. In Christo autem anima&corpus non substitissent, nisi in hac unione.

sepub iit. Ergicte. Resp. Negatur minoris pars priore quia etiam natura humana in Christo subsistit per se, quatenus non est per accidens, sed substantia, id est, constituit partem integri. Ob 4 Nortuus edi vivens perperuo nonsem idem chria lui ea morruus e perpetuo suens. Ergo, oc Re*.Maior debet intelligi secundum idem. 3. Qualis is uni, aerum 2 asAroum in chriLia: ct quomo factasia.

FActa est haec unio per Spiritum Sanctam, id quod&verba Symboli manifeste declarant conceptinastisitu sancto.Significat autem conceptio ex Sp.sancto. I. Miraculosam Christi conceprionem, creationem,acfr innation m ipsim masse in utero marem clinia ex solius matris Virginis languine immediate procreatus est immediata Spiritus sancti praeparatione.sbiect.Atqui noeaiamformaminia Deo. Resp. Sed mediate. I. Sanctisicationem illius masse,ut prohibererin peccarnm originis ab hoc torum, idque. r. νιχοι pura victima. 2. vi alios sanctificare suasanctitate 3 υιsciamus quicquidFL.lsus hic loquitur,seioluntatem Dei , veritatem. . quia ratio debi it se lacter Pontifex. Quicquid enim ex peccam natum est,pesccaru& vanitas es. Ob tqui natus est ex es tetrice Re p. S. S.optime nouit discernere nai tiram ho minis facitam a deo a peccato quod a Diabolo accessit. 3 Gionem bnoctaticam hominis 'm Loro per. Sp. s.

418쪽

id est duarum naturaium in Christo in unam personam copulationem. Logo caro facitus cst. Quod exienaseetnr, vocabiturr Filitis Dei.

. Quare oportueri Vnionem hypos atteamferhSVpra sunt exposita caus , cur mori: erit Christum espeυertim hominem perfect iustum, issimul verum deum iu las Ergo non est necesse iurius hic repetere.Iam articulos Apostolici Symboli, qui agunt de persona Christi, paucis explicauimus exsimul declarauimus in eorum explicatione, quae nobis cognitu necessaria sunt,

tum de diuinitate Chrasti, tum de humana Christi natura, eaq; alogo e semine Dauidis assumpta,cum AgσS. S. virtute personaliter unita, atq; ex substantia virginis miraculoso modo genita. Oportuit autem prohiberi r nulla peccata in ipsum trans, finierentur. I. Quia pro peccatis Lbuit satifacere. 2. Quia non conueniebat LMO Filio Dei assumere naturam o iam peccaiρ. Credere agitur in Filium Dei conceptum ex Spiritu S. cst credere. I. IEumfactum esse hominem miracdit, o modo, quidem num Christum ex natura diuinari humana.' a. lasancte concutum comatum, nobis acquirere ius Filiorum De . quia haec persona silassiciens estis idonea ut nobis reparet conferat iustitiam.Vni rur enim Logo, id est, verus Mnatura Dcus homo est, qualem Oportet esse Mediatorem Vult etiam hoc praestaret, quia hoc fine natus est,ut nos sanctificet. Ex iis omnib. unusquisq; nostrum certo colligere poterit: quod isse Christus nostersi messi ror. Et ratis confe- qtienti est . ia ex eo quod ea Filius Dei unigenitus, constas Chrictura esse verum Deum Patri consub iamrialem, coetiem nam ct aequalem. Exsancta conceptione o nauiuitate Christi confirat ' uege erum hominem, eamqueiu ium, unitum Deitati,seu Logo ac ιalem opor b in diatorem

ORdinis ratio postulat, ut nunc deinceps articulos cxplicemus,qui tractant deoscu christi ac primum

419쪽

mum quidem de Humidiati , ricti, priore videlicet ossici Christi parte, ad quam pertinent hi articuli, Pasi,usub Ponti Pilato, ruc iam, Mortlius,S uous,Descendis ad inferos. His explicaris,ad reliquos articulos accedemus, quia Uant de Glorificatione de altera

nimirum officiiChrilli parte. Pa sub Pontio Pilato. Redo christum passum,id est credo. I. od Chria

ius inde a conceptionis momento omnis generis calamiis sates, e miseriaspro me'Himit.2. QuodpoHremosuo tempore acet bibianos quo que cruciaius to animae or corporis 'iaerit pro me perpestus 3 uod horrendam iram Dei senseris ad compensatione, meorum ct aliorum peccatorum , aliathlacationem irae aduersus gsnus humantim,

Disterunt, Christum se passum credere, in Christumiasium credere. Illud enim est tantum fidem historica in habere de Christi pastione, nec in eo fiduciam pone-rce hoc verdest credere, non tantum ouod Christus si passus, sed etiam suam fiduciam in eius passione collocare

DT PASSIONE CHRISTI

AS SI O christi tantum seqllitur eius conceptionem, matiuitatem. I . ia in eius passione consistit nostrasa- . 2 quia tota eius vitabui passio, o calamitar. Interim ex historia transacta vitae ipsius,multa possunt, ac debent ob eruari .Etenim illa I .sen dii hau Personam esse Messiam promisium,cum in e concurrant,& impleantur omnia vaticinia. 2. I l considera - ει humilitari ber obedientiae, quam Patripraestitit.

420쪽

estiones prae cipuae de Passione Christi hae sunt. 1. Quid a sis, si Chrimu . .

a. An pinus sitsecundum Otramque naturam.

dientia totius humiliationis, Omnes miseriae, cru clarus gnomini g, dolores, quibus omnibus Christus tib articulo natiuitatis, ad horam usque mortis iesurrectionis,tam anima quam corpore sui obnoxius. .' ideqsea prictis es nima mea fis admorrem Deis meus, ius,i Deus meus, cur deserui'ime Vere languores nostros ipse tulis. Principaliter aute absonis nominesigni icatur postremus aVtis humiliationis ac dolorum Christio praecipua pars dolorum'it in anima, in qua sensit iram Dei aduersus peccatum atque haec est causa cur tantopere Chrictus horreret mortem, ctiam pusillanimis esset in morae, cum alii Marx res Chri Tipummos cruciatu fortitersublinae; int. Aliorum enim cruciatus supplicia non habent proportionem ad cruciatus Iesupplicia Christi. Nam alij, ut Stephanus, Laurentius,incia corporales tantum sustinebant dolorcs cruciatus e intus sustentabantur a Spirita Sancto. At Christus sensit corporis, animae dolore S .Nam pagm Aprimo nostram infirmitatem, hoc est, in-Mat. 8. I firmitates humanae naturae essuruiri,silioli, defesyi sest, Io D, T iri ilia, an dolore Di affecti M. A. 2. Paupertatem. Filius ἡ hominis non habet ubi caput inclinet. 3 In itis intrarias,

Tuc. 9 38. contumel a , calumniata, insidias, obtrectationes, opprobria, Alat. 12.24. 4la 'emias, abieritionem, ct contemptum. Ego vermis, o Pιδὶ λ*-7 non homo. Vidimus eum, O non erat illi aspectus velforma. , 'AE Tentationes Diaboli Tentarus per omnia, bc. s. ΜομHeb.4.1 s. rem corporis, e quidem contumeliosem, nempe mortem crucis. 6. Gravissimos animi e cruciatus,sensum videlicet irae Deiad

Nersus peccatum limpositum esentiebat. Hua est quod alta voce clamauiri deus meus, leui Mevi,cur deseruisti met