장음표시 사용
731쪽
peris Demsuperbis re /t avmilibi autem da gratiam. i. - . Subminite uti vor ipso potenti manu Dei, ut vos in at. 13. . rempore exrotat. Qui uis demiserit seipsum cur eppuervom sie, is est maximus in regno coelorum 2 hilgerite per Phil. a. r. contentionem, aut per inanem gloriam, sed ex modestia alia εν quisquesepraestantiorem existimet. . Patιensia est Agnitio diuinae sapientiae, iustitiae, bonitatis, ex fiducia diuinarum promssionum, eoq; auxilij diuini&liberationis , obedire Deo inperferendis malis, ac rebus aduersis, quas ipse nobis immitti,&serre iubet, neque propter dolorem fremere contra Deum, aut facere alici uid contra eius mandatum, sed in dolore fiduciam&spem auxili diuini retinere,& ab ipso liberationem petere, iacagnitioiic&fiducia diuinae voluntatis dolorem miti .gare. Humilitas ct Patientia pertinent ad primum praeisceptum, non solum quia partes sunt obedientiae internae, quam erga se Deus immediate postula Osed etiam quia veram Dei agnitionem, fiduciam, dilectionem,ac timorem,tanquam effectus necessarq,consequuntur.3.5 pes est exspectatio certa vitae aeternae gratis danda propter Christum, mitigationis praesentium malorum,&liberationis ab iisdem huius vitae malis, omnium bonorum ad salutem necessariorum, Iuxta cons1lium&voluntatem Dei. Oritur autem spes ex Fide : Quia certus de pretessenti Dei erga se voluntate,certas ctiam de futuro habet promissiones nam
Deus non mutatur ac dona in vocatio Dei ei modi sunt, v vrum poenitere non post Dinerunt porro Dides rapes.
Fides amplectilum praesentia Dei beneficia, ct voluntatem eius erga nos Spes amplectitur issius praesentis perpetuae volantatis disinae effectiti futuros. Fides est i d quo acit Helbi t. 'or extenι quae perantur, o quod demonstra quae non viden- ruri Spes, si cernatur, non est Spei quod enim quis cern ι,- Rom. t. et
ε Dilectio Dei est deum agnoscere summe bonum
732쪽
Et summe beneficum ac misericordem non solum in seipso,sed etiam in nobis Merga nos,eoque ipsum potentiam, sapientiam, iustitiam, misericordiam, bonitatem suam ad salutem nostram conferre: atq; ita ex agnitione huius infinitar bonitatis diuinae deum sic a.
inare, ut magis expetamus coniunctionem,&consormitatem cum ipso,&Voluntatis ipsius eΣecutionem, quam alias omnes res:& malimus omnia potius relinquere, quam ipsius communione carere, aut eum ulla in re offendere, paratisimus ad alia omnia, quae a naamus,propter ipsum amittenda,& nihil magis nobis curae sit, quam ut ipsi faciamus grata. . Timor Dei est, agnoscere iram Dei immensam aduersus peccatum ummam eius potentiam peccatum puniendissapientiam,ac iustitiam eius,& ius quod habet in omnes creaturas, ex aduerso suae naturae pra uitatem,&infirmitatem atque ideo se subiicere Deo secundum mnia praecepta, pro summo malo ducere offensionem Dci, summe odisse ac detestari omne peccatum,&ad omnia mala ferenda potius paratum esse, Leui. I9. I . quam velle Deum in re ulla offendere. Timebis Domi-1ere. I. 7. nurn Deum suum,quia ego sum Domimu suis non timebit
te. Dux gentium 'Tuum est enim decus inter cunctos sapientes gentium, O in uniuersis regnis illorum nuta est simili tui.
Timor&dilectio Dei ditarunt. Nam dilectio Deio-νitur ex agnitione bonitaru Dei Timor Dei oritur ex agniatione diuinae institiae, ac potentiae pnniendi peccata, tauruquod Dem haber in omnes creaturas Deinde, dilectio sequisti bonum, Deumscilicet ac eonivnfitionem cum ipso runde dilectio Dei est, nolle Deo summo nimirum bono priatiari. Timor autem auersatur malum, filicei osseusam, , ram Dei, atque aut Isionem ab ipso Vnde etiam timor Dei, est cauere ne Deum offendamus. Differt item timoed ei qui erat in integra hominis natura ab eo qlli nunc
est in renatis in hac vita, qui est in beatis Angelii Rhominibus invita aeterna Timor Deiri beatis in vis.
733쪽
aeterna est aversio summa peccati poenarum sine dolore, quia neque peccatum ipsis est, nec poena peccati, certi sunt fore ut nunquam peccent, aut puniamur.Fraecipitabit mortem insempiternum, auferet De Isa. s. t. M lachrymam ab omnifacie.Timor Dei in renasi in hac vita ApD 7 37.
est agnitio peccati Sira dei, dolor serius propter admissa peccata, proptet offensionem dei, propter calamitates , qua, ob peccata nos alij sustinemus, S metus futurorum peccatorum, poenarum, ardens studium effugiendi hq mala propter agnitione misericordiae nobis per Christum praestit C. Ne timete o
funi trucidare: sed timete potius erim, qHi Vtes is animam Lue a a. o. O corpus perdere in gehenna.' deum quidem times,quod in eademsi, dammnatione Hic timorositate vocatur Dalis, quia talis est,qualis filiorum erga parentes,qui dolent propter iram,&offensionem patris,& metuunt nepor ro ostendant eum,& puniantur,&tamen de amore,&animo patris erga se perpetuo persuasi sunt, ideoque amant eum,&propter hunc amorem illius quem se fenderunt, acrius dolent. Sic de Petro scribitur, Et gresstu extra,fleuit amare. Dffert hic timor filialis a seruili quia bali hic oritur exsiducia edi amore Dei, ideoq; principaliter auersatur offensionem dei, certus est de vita aeterna. Seruilis oritur ex agnitione es accusatione peccat , aesensu iudicii atque irae diuinae aduersus peccatum, est fuga ac odium detin poenarum, non peccati, tanto est maior,quanto certior est exspectatio aeternae damnationis,&quanto maior est desperatio de gratia Et misericordia dei. Hic timor dei est in diabolis&impiis, estq; initi unaeterne mortis, quod impii sentiunt in hac vita. Gen. 3. Vocem tuam aridiui in horto, creatarii, edic Iacob.2. Daemones credunt incontremiscunt Iecs7 2Von es pax impiis.Cumque non peccati, sed dei sit odium& auersi
elot& pugnet cum fide: dilectione dei,non pricipitur.
734쪽
sed prohibetur in hoc pricepto. I. loan. q. Metus non in in charitate:expleta chamas servi elisis metum, quoniam metus cruciatum habet. Qui autem metuit,non sperfectis in charitate. Quia vero in Sanctis in hac vita nec fides
nec dilectio perfecta est, sed multis tentationibus de dubitationibus subinde concutitur . etsi in illis timor filialis incoatur,nunquam tamen ea est puritate,quin aliquis timor seruilis ei sit admixtus Exempla sunt passim in Psalmis, Min libro Iob. Psal.3 2. doniam tacui contabuerunt ossa mea, dum rugirem tota die, Oe Psal. 3 8. Iniquirates meae supergresφαμι capur meum, sicuι nin graue grauarae sunt super me,cor meum conturbatum es dereliqui me virtus mea, o limen oculorum meorum non est mecum. Iob. I 3 Qua refaciem tuam abscondis, reputas me
inimisum tibi, c. Obseruandum hoc loco, saepe in Scriptura dilectionem Deiae timorem sumi pro toro Dei cultu, siue obedientia uniuersali, secundum omnia Dei pr cepta veν ou. t.' Timor Domini rincipium sapientiae. Finis mandati est ha-3.ram. I. s. initas ex cordelmo, o conscientia bona, Θme non simulata. I.Ιολn I Per hoc unoscimus nos diligeresilios Dei, quum nos Deum diligimus, mandaraeitubernamus Ratio autem haec
est, quia Agnitio Dei,Timor,ac Dilectio Dei, item fides,sunt causae totius obedientiaru&quivere diligunt ac timent Deum,nolunt eum ulla in re offendere, student omnia ipsi grata facere. Hiia virtutibus huius primi praecepti controia. 9n habere verum Deum,amplures, aut alium quam mtefactum, aut Deum non agnoscere salem erga se qualis sit patefactus. Item non sidere Deo,non sese Deo subiicere, mera humilitate patientia, non ab ipsoseis omnia bonas' rare, non ipsium amare, ac reuereri. Huius impietatis partes sunt vitia virtutibus enumeratis repugnantia. Agnitioni Dei repugnat. I.Ignorantia veri Dei, Ovo-
ὀ matis elusi quae est non scire de Deo, aut de illis dubia
735쪽
tare, quae excreationis beneficio, patefactionibus
scire debemus. Haec ignoraritia e auronnata,eorum scilicet quae propter naturae prauitatem ignoramus, aut intelligere non possumus aru Eutaceorum qu conscientia dictat esse inquirenda, nec tamen serio studio inquiruntur, nempe ludio discendi obtemperandi Deo. De hac ignorantia dicitur. Mnesi qui melligat, non est qui exquirat Deum. c. I 3. 3, 2 Errores de Deo seu falsae de ipso siententiae aut visiones: vicum alij fingunt nullum esse Deum, alij plures esse
Deos comminiscuntur, aut si id non profitentur, tamen reipsa plures faciunt, dum solius dei propria creaturis tribuant ut qui Angelos, aut mortuos inuocat. Inuocatio enim tribuit ei qui inuocatur infinitam sapientiam solentiam.vnde Paulus eos qui inuocant creaturas, ait, Mutare gloriam inuisibilis Dei in essOmaram imaginem hominis mortalis, O volucrum. quadrupedum, ct repti m. Sic nec Angesus a Ioanne Vult ad O i-o. 9 ia. rari, &hanc affert rationem, quia conseruus ruus sum, unus exfratribus suis, qui habent testimonium Iesua Deum adora. Pari modo desalsas de Deosingunt opiniones,qm De
ut quidem cognoscunt unum,sed non verum, ut Mahumetani. Item, qHi cognscunt quidem unum, in vertim Deumsed eum negligunt, o non permoventur ad eum colendum, ei=dendum, eumque amandum. Neque enim sufficit sola b norum dogmatum scientia, alioquis Diabolus haberet hanc virtutem,sed oportet accedere illam permo
3. Magia,quae inprimis pugnat cum agnitione Dei. Est enim foedus aut pactum cum Diabolo hoste Dei, adhibitisi certis verbis aurceremoniis , ut hoe vel illudfacientes, e ridicentes accipiant a Diabolopromissa, ea' quae solo Deope undaseunt, accipienda, ut nimirum libus Ope cognsecant, aut efficiant res non necessarias,velad explenda malas cupi- .itates, vel ad orientationem,uelad hae commoditatem libe- Eam tes. In istis autem ceremonii sin verbis quibus v-
tuntur, nulla est efficacia, sed Diabolus ipse promissa Perficit
736쪽
perscit hoc fine, ut de sciant a deo ad diabolum Maogus Oxci persica Philolaphum seu doctorem significans . Sed hona ines videntes suam ignoranti annaccersu crunt operam Diaboli, atque ita nomina haeserunt in vituperio unde& Magia Iurpari coepit pro ζR 0 eo uod Germani dicunt ZaMbere V Quemadmodum
vero Magi sic illi damnantur hoc praecepto quicunque mago lum Opera utuntur. Ad Magiam pertinent incanta:Anes quae sunt turpatio verborum, vel ceremonialum ex pacto cum Diabolo, quibuε factis&dictis Diabolus efiiciat quod incantatore petunt. . Superstitio, iure si certis rebus aut obseruationibus gestuum leu verborum tribuere effectus , qui ne querationibus Physicis , aut politicis , neque vel bo1Dei nituntur,4 vel non sequuntur, vel a Diabolis, ciliis causis sunt, quam exiitimabantur. Sub hoc vi-
&47. 13. orum qua omnia disertis verbis in Scriptura dam
s. Omni seu lain creaturis concata Nam haec verae unius t ei agnitioni fideiq; mspei manifeste repugnat i Fiducia siquidem est honor soli Deo debilus, quem qui transscrt ad creaturas , re ipsa plures deos. Ps 6. fingit. Inde cus in verbo suo prorsus eos damnat, ''' qui duciam suam collocant in rebu creatis, velut in homi- ω nibivitatem in suis oberibus Oct diuitiis quod si ab omni-
bus auaris, atque ita lituus uro nomine reprehenditur& Auaritia. s. Idolata ria, quae pugnat maxime cum vera dei agnitione, &ίde. Sun; autem duae species Idololatri. e. a Cum colitur alius, quamvrius erus Deus. Hqc species prior ad primum praeceptum proprie pertinet. a. Cum vertis quidem detis colitur,sed alio modo,quam insecundo rae cepto,ari adeopassim in verbo sim Deus praescripsit, siue su interno, et cisitu exserno, Uel externis ceremoniis. . Hsc
tamen altera species prohibetur in secundo price tuo.
737쪽
7. Contemptus Dei, qui est cognita quidem haberede deo quq sunt vera,sed iis ad ipsum diligendum non
Fidei repugnant in defectu. 3. Incredulitas, quae auditis incognitis sententiis de DConCnassentitur. 2. Dubitatio quae neque asIentitur firmiter doctrinae de dcn, neq, ei repugnat omnino, sed fluctuans, nunc in unam, nunc in alteram partena languide inclinat. 3. Odenuia , que notitias de deo, promissiones diuinas sibi non applicat ac metu desertionis diuinae ab officio recedit. . Fides hypocrisica. s. Fidei temporaria siue defectio a sede, quae est assentiri doctrinae Eccles1arciusque cognitio sie laetari, amplecti eam ad tempus, sed sine applicatione &riducia promistionis gratie diuin q, sine regeneratione Dac propterea tentationibus vel aliis causis vinci, illum assensium professionem pietatis rursus abiicere. Mati decimo- tertio. Ἐιi in petros emen excepit, is eli, qui sermonem audit, eumstatim cumgaudio accipit. non habet autem radicem insese, sed temporarius est Ortaque oppressione ver persecutioneproptersermonem,Hatim obfendit: r. Adh. 8.E-siam Simon credidis cibapti rotu es.Hesd.6Iieri non potest, vi quisemelictuserati fuerint,i c. In excessu fidei sunt extrema. I. Tentatio Dei: quae est ex incredulitate aut diffidentia , aut contemptu
dei, fiducia aut studio proprie sapientiae, iustitiς,
aut potentii, aut gloris, discedere a verbo mordine inuino atque ita expcrimentum capere diuinqueri-
satis aut potentie, ac Deum contumaciterin supernae ad iram prouocare. De ut 6. Mati. . Non tentabis iminum Deum tuum. Exod. II. Dixit eis Mosees, cur expostulatis mecum Quare tentatis Iehοtiam Q. Cor. IO nprauocamus ad iram Dominum a SecNritas carnalis.
Humilitati opposita est in excessu, Soperbia, Velamogantia, qui est dona sua non Deo , sed propris dise nitati aut facultati, accepta ferre, ideoq; se, suaq; dO-a admirari, non vere timere Deum, nec agnoscere,
738쪽
ac deplorare suos defectus,& subinde altiorem locum appetere, ac non Deo,sed suis donis filium, sibi tribu
cre etiam quae non haber, tentare maiora viribus, aliena avocatione, alios prae se contemnere ac deinspicere, nulli credere, sed velle supra alios eminere, dona sua, ac consilia principaliter ad suam gloriam tiansferre Deo atque hominibus irasci, atque conintra Deum fremere, cum impediuntur cupiditates consilia, accusare etiam Deum erroris, ciniustitiae,
si ipsius consilia cum iudiciis&affectibus humanis non
In defectu, simulatio modestia, ethumilitatis, quae est duplex stiperbia: eam Atist appellat αυλοππιουργιαν, estque venari laudem humilitatis, negatione eorum, quae quis in animo sibi tribuit, seu vere seu falso, ScaecusatIone eorum, quae maxime expetit,in consequi
Patientiae contraria est indefectu Impar sentia, quae est ex ignoratione, ac dissidentia diuinae sapientiae. prouidentiae 'iustitiae, ionitatis Nolle obedire Deo in perferendis aduersis, quae ipse iubet perferre,
ac propter dolorem fremere contra deum, aut facere aliquid contra eius mandatum, nec petere, aut exispectare adeo consilium,in liberationem , nec agnitione&fiducia diuinae volimtatis moderari dolorem, sed ei indulgere,in eo fractum pelli, sollicitari ad desperationem. in excessu Temerita , quae est ex stultitia ignoram te, aut non considerante pericula, vel vocationem suam, siue voluntatem dei, aut ex fiducia sui adire pericula sine necessitate.Qui amat periculum,in illo peribit. Syra repugnat. I. messeratio quae est peccata sua maiora aestimare quam meritum Filij dei, Miseri, cordiam de in Filio Mediatore oblatam repudiaret ideoque non expectare beneneia credentibu pro
missa, sed horribili sensu irae dei, mictu latur a lectionis
739쪽
iectiones in poenas aeternas cruciari, ac Deum tanquacrudelem tyrannumcxhorrescere, atque odisse. a. Dubitare defuturis beneficiis expressis in verbo, ut de vitae rerna, deque perseuerantia finali. Haec duo vitia cum spe pugnant indefectu. Dubitatio autem de presentibus Dei beneficiis pugnat cum fide. 3. Securit, carnans,quae est vivere sine cogi ratione de Deo,& ipsius voluntate, deq; infirmitate sua ac periculis suis, sane agnitione peccati, ac deploratione eius, Ine timore Dei &tamen impunitate peccatorum, atq; immunitatem ab ira Dei,& a poenis extra fidem poeni
tentia libi promittere. Hoc stium cum ipe pugnaxm Luc.ai M. excessu,&variis locis in Scrip. damnatur. Ex aduerso Rom4. . securita spiritualis maxime commendatur&ab omni Rom.. 33. bus piis requiritur, quae nimirum nos aduersiis omnes Conscientie pavores confirmat. Secinitas hine piritualis
est fides,4 spes, atq; coniuncta cum vera respiscentia sine peccato & metu castigationum , non metuit desertionem aut abiectionem a Deo, propter certitudinem de immutabili Dei voluntate Fauore erga se. Diactioni Dei repugnant,r Abiectio amoris Dei, seu comi emptus idium Dei, quod est propter naturpaversionem a deo, & iustitia dei, propter inclinationem ad peccandum, fugere Deum accusantem iunientem peceatum .2. Amorsui, recreaturarum inordinatus, qui es suas cupiditates aut voluptates, aut vitam, aut glor im, aut alias res anteferre deo, & ipsius voluntati, 'glorie ac malle ipsum negligere, ac ostendere, quam
res illas quas amamus,amittere. 3. Simulatio amoris dei, qua hic etiam peccatur. In excessu autem hic pecca 'ri non potest,quia nunquam tam valde diligimus Deam, quam debemus. Timori Dei repugnant.I.In defectu, Profani assecu 'itas carnalis, Non timere Deum. a. In excessu, λαν
eruitis,qui est fugere poenas sine fide,ae sine de syderioic studio mutandi vitam, cum desperatione , ac fuga
lei,d auulsione ab ipso. TE Notandum
740쪽
Notandum est hoc loco sepe eadem vitia multis se
diuersis virtutibus opponti Sic cum iis, spe, timore Dei. pugnat Sec ira carnalis cum spe, patientia,dilectione. ac timore de pugnat desperatio. Idem in aliorum priceptorum virtutib. ac vitiis videre est in pari ratione in hoc prscepto etiam cum fidesspe,dalectioone dei,humilitate,&patientia, pugnat Tentavo Deι, Orta ex incredulitate, aut dissidentia, aut contemptu Dei ἀρει ex fiducia aut studio proprie sapientie , aut iustitie, aut potenti , aut glorie, discedere a verbo diuino, atque ita experimentum capere diu in veritatis&4otentiq, ac D cum contumaciter ac superbe ad iram
dinsculpes tibi imulachrum, neque imaginem vitam Pries eorum quae an mcalosun sursum, aut deorsum in erra, aut in aquissub terra. 2 n adorabis ea, ne, coles ea. Ego enim'm Iehoua Deus tuus, foriis, ateloypius , qui vindico in uitatempaιrum in os,oc Duo hic continentur, praeceptum, o hortati ad ob adientiam. Hortatio praecepto addita quinque Dei attributis constat,quae nos ad obedientiam dei excitare debent. I. Deum nostrum se vocar, id est condi rorem, Rseruatorem nostrum, bonorum omnium authorc m. Ita monet quam execranda ingratitudinis sit ab eius vero eultu deficere ad Idololatriam . . Deumfortem se nominat, id est, qui potentia polleat, tam ad punietis dos contumaces, quam ad benefaciendum obsequentibus.3. Zes item se praedicat,id est acerrimum sui honoris defensorem, horribiliter irascentem descientibusa ab ipso, aut honorem cultum ipsius violantibus. Cum autem eius siue indignatio propter iniuriam, vel