장음표시 사용
761쪽
-essio τεμοι υι illa meditentri andosed ris in domo Deu D iri. sua, ct ambuiaueris in via, o accubueris, atqMesurreaeris Luc. a. a 3. aliquando conuersus confirma fratres tuos. Sermo Christi Col 3.16. inhab/ret in vobis co Mose, cum mi sapientia, docendo ibς-I ἔ- commonefaciendo vos mutuo Psalmis, hymnis, O cantioni-ι-s iritualibus. Adhortamini alii alios, ct ad caiesinguia singulos.
2. Praedicatis ter celebratio dei, quae est c5 memoratio ,- Operum. 8 proprietatum diuinarum, coniuncta cum .io .i1 earum approbatione Wadmiratione coram Deo mai p. de creaturis, eo fine ut significemus approbationem no- seram,&reuerentiam erga deum, ut Deus supra omnia emineat, nostra subiectio ostendatur. Ideo Ei qui execyantur, peccant contra hoc praeceptu, quia peccant contra celebrationem Dei, quum dicant impia de Deo, quasi ille esset eorum carnifex in iciscenda eorum vindicta priuata, peccant Ontra inuocationem, cum petant a Deo pugnantia contra ipsius e bum. Aliquis obiiciet. Quibus Deus mala imprecatur,eis otiam nobis licet. R A. Imprecationes quae sunt cum condi-rione absolutasine Prophetii singulari reuelatione, pons peccata. 2. Fieri debem me priuato odio est cupiditate υindictae. . Resse solitio gloriae Dei, conseruationis verae Ecclese. . nisi imprecandum, quatenus malum est, id est destructio eoru ita, aduersius quos fit imprecatio. A .consensus veritatis de Deo cognitiae, quae est ostensio nostrae sententiae, de Deo&eius voluntate, XVerbo Dei certo cognitae quia pro ratione ossici nostri, nostram sententiam significamus& ostendimus, ad illu- strandam Dei gloriam, S promouendam aliorum sa-Jutem corde credisur adiustitiam, Ore autem confessiosita Po 1 o. io. salutem. Estotesemper parati ad respondendum cuilibet pe- .Pet. 3. II,
Mnti rationem eius Jei, cuie in ob sis, cum sinitate Ore- Merentia. Et hinc patet, agentes vitam vitiosam contra locpraeceptu peccare, quia peccant contra confessisnem: cum
glorientur se esse Christianos, atq; aliud vita εἰ mo-obus declarent. Hae tres iam propositae partes aut
762쪽
virtutes legitimi usus nominis diuini, eo conueniunt quod sint commemoratio vera se fatentiae de cico: rursus eo differunt, quod Trina,seu Udrae doctristae r pagaria spe stat aliorus instructionem. Celebratio Dei nostram approbationem Scsccbiecit iuncm confesto cognitae veritatis certitudinem n 'sic Escntcnti P. q. Zeltu Dei, qui ei ardens anior dei, dolor propter - ipsius contumeliamin contemptum conatus de-ε.Re.1 o. io pcllendi illam contumeliam nomine cci, de uatici
ab aliis. Asingulis requiritur hic Zelus ad gloriam cisuo loco&pro ossici j sui ratione vindicandant. s. Inuocatio Dei Tuae est petitio,qua petam lis a Veiodeo non alia bona, quam quae Deus ala solo peti iusiast,profecta ex desiderio beneficientiae diu Inae,facta in Vera conuersione,&fiducia promistionum diuinarum' a. to e. t. propter Mediatorem. Conis ini Domisto, est inama: s
pulsareis aperietur vobis Haec e fiducia quam apri Deriis et Io 3 I habemis, ipsum, siquidpellarimus secvndi vo uatem -
6. xatiarum actio, quae est agnoscere, Tateri,quae εἰ quanta beneficia adeo acceperimus, ad quam obedientiam deo propter illa obligati ad parendum simus ideoque velle illi ex animo obedaentiam praestare quoad postumus. Quicquid egeritissermone autDC6 i. ij. o,in nomine Domini Iesu facite, gratiis gentes Deo Ox.The. s. i8. Patriperetam nomnibus gratias agite. Haec enim est πο- Pas O Iuntas Dei per Christet . Istim erga j or. io notemini Domino,quoniam bona s, quoniam in secutam miseri ordia eius. ν. Iurament m legit um, quod e secies inuocatis . Dc Iuramento quae ilione Spraecipuae. 1. Qid i Iuramerar . 2. Percyrsem sipiendum. 3. De quibus rebis sitirandumsit. q. An omnia is amentasiat eruanda.
s. An ossitim: iuramentum Christianostr licitum.
763쪽
i. mi sit D ramennim. J Vramcummis et Ocaii Dei, qua petisDI VI et Gule' latim. te. cordia miri lector, sit resis Arantis quodn ora Te t fabere . Co. i. 23. ea in re de qua icir.eti, o niat iurantems fallat. Hac desinitione quatuor reliqua quaestione etiam comprehenduntur Sancit Amporro iroramenta mesia Deo, πιος etincti tim veritatis inter homines , ac tesimoni Am qisod De- insit auctor ac defensior veriιatia iuramentum saepe prototo cultu diuino usurpatur, quia per Quci qui . iura Dcu. 1 o. ro. euai profitetur sese habere pro Deo. 2. Terquemsit iurant . i
d colendus. a. De in invocationem sibi vicit poli tribui. Er De v. o. zo. Co&per se solum vult iurari, chim iusiurandum sit inuocatio dei. . Dramentum tribuit ei, ero Nem iuratur, in spectione cordiis exarsd tioncm atque in mitam sapientia im scientiam Solus autem deus est in spe et hi corda Um. D esciebar quid et in homine. 4. Percet emiArasser, ei
perdere in gehenna.Iurandum igitur cit non nisi per sola ses γε deum, ac proinde iuramenta per sanctoSidololatrica Heb. 6.1 . sunt, a Deo prohibita. I cI. I. S. Obieci. Atqui Iosephus iura ut per Diutemseu vitam
Pharaonis eirgo etiam per hominesseti creaturi licet iura R., Ir
.Rs. Aliqui concedunt eum peccasse, scilicet errasse Ethnicorum more, qui per reges solebant iurare, t laret fratres quis clIet sed possumus aliter etiam respondere, nempe non fuisse iuramentum proprie,sia asseverationem duntaxat euidentiae causa facta collatione alicuius rei certae ut sit sentcntia talium asseverationum, ea quae asseuerantur tam esse cer-
,quam certo homo illeque inivrpote notum adhucia vivum
764쪽
&viuum nominat iurans, vivat, aut quam certo OP tat iurans illum homi rem vivere sic etiam asseuer tionis Iosephi sensus erit, vivit Pharao, id est, quam vere Pharao vivit, aut saluus est, vel quam vere ego e um vivere, saluum esse opto, tam vere hec dico. Idem sensus est similium. 3. De quibus rebus iurandum sit.
. e Vrandum est, I. de reta veru quia quid falsis i αώ. διi .16. Arat, facit Deum mendaci tellem. 2. De Grm. qui.n. iurat de incertis, iurat mala conscientia,&cum dei contemptu,cum audeat deum facere eius rei testem, quam nescit an sit veritas, an vero mendacium: & qui
sic iurat, ei perinde est, siue mendacij, siue veritatis testem constituat deum, simul petit ut Deus vel testimonium det mendacio, vel si non velit haberi testis mendacij,ipse iurantem puniat.3. Debcιtu. nam qui de rebus illicitis iurat, facit deum & fautorem, illius quod lege prohibuit approbatorem, atq; ita deum sacit sibi contradicentem quia petit ut deus ipsu puniatis faciat quod praecipit: de iii de aut propositum habet faciendi contra Dei mandatum aut si non iurat serio, allegat de mendaci testem. Quae non debemus facere deo prohibente, cade nec iurare quis quam debet. . De polybisib quonia de impossibilib. qui iurat,is vel insanit,vel hypocritice iura eoq; iuratdemendacio: nempe se facturum iurat id,quod nec vult, nec fiet s. De rebio Tatiibaiecesertis,et tilib-,dignis tali aeranta confirmatione, eam 1 per iuramentum confirmationem
postulantib.proptergloriam Deio proximisalutem. Quia qui leuiter iurat,non ostendit reuerentiam deo,& qui facile iurat,tacile peierat.Principalis autem causa iuramenti debet esse gloria Dei primum, deinde salus proximorum tam priuata, quam publica. Obssuturastini incerta: de futuris ergo non est iurandio. Ress. De euentu non est iurandum, qui videllae non est in nostra potestate: sed de voluntate nostra praesentu ac de quo nunquam non quis potest effe
765쪽
q. An omnia inrammtasintseruanda.
Imramenta de rebus sicilis, veris, cerris, grauib inpossibilibus,recte concepta, neces ario uni seruanda Si n. teriaci cognoueris testatus suci iste iuste obligari ad seruanda promissa, Deumq; appellaris restem, ubi deinceps sciens ac volens fidum allis, obligationem iusta
violas. Iuramenta autem de rebus illiciri facta siue perer isti, ιrorem,siue per ignoranriam, siue per insemitarem, sue confra conscientiam eccatvm esibernare ac proinde iura me ta istiusmodi retractanda sunt, ne videlicet peccata peccatis addantur. Nam qui ruat iuramenitim de rebus illicitis, peccatompeccato cumtilat, rum qu)ditivaDit . at Aelia voluntatem habet peccandi cium quod in rata efficere conatur, atque ita iuramento voluntatem illam peccati confirmat quae enim Deus Irohibet, ea nec iurata vult seruari: in quae promittere vetat, aut iurare, ea tanto magis facere prohibet, quanto face equam promittere grauius eli. Seruantes igitur id quod male iurarunt, peccatum peccato cunullanta' Vt Herodes interficiens Baptistam ira textu iurisiurandi citem, seruantes vota monastica quibus iurarunt idololaci iam impium coetibatum. Nec valc cargumentum, iusiurandum nec esse seritare: Haec autem illi iurarunt Ergo debent serum . Maior nucrae sit de iuramento licito.De re autem a deo prohibita factum iuramentum non est seruandum, quia non est iura mentum legitimum quod poenitentiam agendo. a
malo proposito desistendo, non autem in eo persiliendo, Millud eXequendo, corrigitur, iuxta dictum E pq.
plumin doctrinam Dauidis. I. Sa. 21 . qui Nabalem iuxat se perdiruru una cum familia,dicens: Sicfaciat deus
Alimicis Dauidis, Osi addat,=reliquero ex omnib.qua habet, usi, mane, mingen:em adparietem: Audita vero Abigae
te,gratias agit deo, quὁd impedita sit per cam execu tio iuramenti, nouo iuramento connrmar,hoc est Ebeneficium
766쪽
beneficium diuin atri, inquiens. Benedictiu Iehοὐ Deus Vrati s qui misit te hodie in occurso mei, o benedictam eti-θAmmat G, O benedicta tu,qiιae prohibet ilia me hodie ne laenirem insangNines, Oseertiaret manus mea me. Et cer; vivist
Bhona Dein IF aebs,qui probibuit me ne magefacerem tib s. Obieci. I. Milura se aliquidfacturum qiae potest,nec facit,is cong:ui Deum restem mendaci . Res Qui iurat,sci licet licitum quidpiam quod potest, nec Id facit, cor . siluit Deum testem mendacij niali enim retraitatio bona est. s. I. Obieci . . Seruat mest Gibeomtis it ramenitim depaee, confra mandat Domini. Licet igitur Hramentum de rebus il tacitis DoZumseri arrit p. I. Non excludebantur a pace pacen petentes, ueligionem sulcipientes. 2. Non ideo seruatur Gibeonitis iuramentum quod ad illud obstrisi gantur, sed. I. Propter vitationem scandali,quo deformari poterat nornen Dei non erua to iura memento .2. Qia etiamsine Dramento licebarser- ' Dari pacem petentibus religionem admittentibres. Ex ibi, Ruce deseruando legitimo iuramento dicta sunt, respondetur ad quaestione,Au extorta sintserrianda ser-Dandasti in extortasi non continent aliquid quodsi itari; aut si habent conditiones uprapositas, ellamsi sint nobis inutilia ac de trina entosa.Ad impia vero iuranda nemo debet adigi nec extorqueriar idem debent, is tρra: ris impia thramenta, sedpotius ect morientam. Si quae tamen impia iura- netenta Dcyasint ex metu, velinfirmitate contra conscientia, Hanon obfigant, festini retractanda, quia quod impium ea actu evi Arminratu neque peccatumpeccatis ercrimu landum. Extorta autem iuramentaried non impia, de rebin nimirum licitis inpossibilibus, etiamsidamnosis ac di ilibus,
sintseruanda Si vero postea inpossibilita accedit,non obligant derebus licitis extorta iuramentaequodsinon accedit impossibilitas, omnino isertianda, quia m inti malum teneris lege diuina eligere Si iustum est facere quod coactus promisisti,iustum est etia iuramento te id facturu romittere. Nam quod facere licet,hoc licet etia promittere itiramento
767쪽
iuramento praeciandum .vt,in latronem inciuens,li latro postulet i immam pecuniς pro vita redemptione, Certcnon tantiis licet ei, sed etiam debet, si possit,pra stare quod latro postular. Quod si hoc iuste prae-- statur latroni , etiam iuste hoc eidem iuramento pio- mittitur. Similiter, dicet eidem latroni salentium
iureiurando, promittere, ac tale iuramentum de pro
misso latroni silentio facitum, silicet, debet seruari.
Obia I QMod e T damnosium Reip cae,non est pro Hendum, auis promissu iis, non seruandum trie peniti m arroni ect damnosii istibiis e d non igitur promittendum, aut sipromissumfuit nonseruandum. Re p. I. Ad maiorem. Quod damnosum est Reipublico e non est promittendum, scilicet si possemus id facere sine criculo vitae nostro . Deinde si eo ipso temporis articulo, quo quis in tali vitae discrimine constitutus est, non proprie illi saluti potius sit consulendum, quam tale indicium faciendum. 2. Nego Minorem, quia Rei p. potius est v-tile, silentium latroni promittere, pro miliumque seruare ipse enim, qui silentium latroni iuramento promisit, hac ratione seruatur. Immo vero quod si latroni mortem minitanti non promitteret iuramento silentium, nec sibi consuleretur, nec Rei p. Silentium igitur iureiurando latroni promittere, cum minu malum sit, est eligendum. s. An legitimum iuramentum Chriman 'Visitam. J V amen:um Chrictiano licitet aese, praeterquam quod
necessario colligitur ex iis , quae iam de Iuramento dicta sunt, etiam variis rationibus confirmatur. I. sine iuramenti. Ei enim iuramentum confirmatio Dei, di xo,22. I. veritatis, decim titium,vinculum politici ordinis, laudem Heb. O. Iώ. que D veritatis vindicationem Deo tribuit. Iuramentum
ergo Christianis est licitum me cessarium, quia confirmatio fidei ac veritatis, ac decisio litium omnibus est utilis,licita, necessaria Deo que gloriosa. . A de milion
768쪽
Alanei ramenti, qwa iuramentium est testificatio rei
ιauis est j inuocari Dei, qua perimus a Deo, quae ipsimia IIsrae ac voluntati in verbo patefacti e conueniunt, sc/lice; viis monimn det veritati IHaec autem inuocatio dei est licita elicitum igitur est iuramentum Inuocatio est cultus dei: Ergo S iuramentum censeatur cultus dei ne-Deut. s. I cesse est. 3. A mandato Sisino. Dyminum dei tr tim time-Πcii. D. O bis in illi soli eraιies: cper nomen illi:Giurabis. Qui iurast ' ii terra hιrabit in Deo semen. Et eris si erudiri didicerino
an s. 13. 8 Huc reseruntur inprimis ijicripturae Ioci, quibus iura-
8. i. mentum pro Vero Dei cu usumitur. q. Ab exemplis Ha ἶ- O sano7ora , quorum iuramenta inscripturis approban- aer tur Neque tantum piorum Patrum,& Prophetarum.
o .. plobant Iuliurandum legitimum piis esse licitum ea&idem confirmant Apostoli suo exemplo, precipue vero Paulus, qui pluribus locis iuramento interposito verissima esse quae profero euincit quando dicit Rom.f. r. prcetes alla multa, sis enim mihi est Deus, cui seri io tritu me in Evangeli, , ipsius, quὸd, c. Ego vero
α.Cor. 1.13. 'Toem DeMmini Oco in i nam meam, me idcirco nondum Rom. q. i. venisse Veritatem dicoper Christum, non mentior, attestante mihi simul conscientia mea per S. S. Intioc Demn testem in animam meam id est inuoco Deum in captum euitani, si .ue Vitae me periculo, tanquam vindicem vindicantem iniuriam si mentiar. Testis enim mihis Deus, quam Oropense amem Dor. Vos testes estis ἐν Deus, quomodosancte, Phil.r. 8 rei: ste, is incu*ate vobiscrim, qui creditis, vixerimus.1.Thς a, o Hsc similia exempla satis demonstrant, is ira legitime de rebus licitis, omnim Christianis esse concessum. Proinde omnia dictaq&ar videntur prohibere iuramenta, prohibent temeraria, vel non habentia illas legitimas iura nenti causas condisiones id quod patet ex collatione Iocorum veteris ac Novi Testamenti, atque exscopo Christi.qui voluit vindicare legem a corruptelis Pharisaeorum. Vnde apud Matthaeum, cap. D temerariadi non necessaria iuramenta prohibentur. Atque hoc ita
769쪽
ii esse constat, tum ex aliorum locorum collatione, tum eXscopo Christi, qui veram uti dictum est sententiam Legis a Pharisaeorum corruptelis vindicans, Omnia iuramenta, superflua, ac non necessaria.
eaque non tantum directa, in quibus ipsum Dei nomen exprimitur, sed etiam in direct a, seu obliqua, in quibus Dei nomen dissimulatum creaturis nominatis intelligitur, tertio praecepto damnari docet. Atiaque ita taxat hypocrisin Pharistorum, qui indirectas aut obliquas iurandi sormulas excusabant, quasi non
Viderentur temere iurando nomen Dei prophanare, si iurantes deum non nominarent: quasi non essent Periuri, si in iuramento nomen Dei non exprimentes,
postea fidem indirecta illa iurandi formula datam
fallerent: At Christus ostendit etiam tunc Hrπιperm-men Dei, cum Coelum, terra nomisatur, quia nulla est pars mundi, cui non insculpserit Deus gloriae suae notam. Et cum per coelum terram iuratur, ipsius opificis intuitu, non increaturis subsistit iurisiurandi religi , sed Deus ipse solus aduocatur in testem, productis in medium gloriae eius Symbolis. Neque Deus haeret in verbis, verum potius in sententia, quam in Symbolis honor aut contumelia diuini nominis consistit quemadmodum Christus hoc ipsum disertis
verbis docet,Mati. 23. quaecum hoc loco nunc expliacato conferenda sunt. b. atqhi Christim dicit, πιλ- retis omnino. Re p. Omnino resertur ad varias iurandi formulas, non ad ipsum verbum iurandi quasi dicerer,falso, vel temere non iuretis omnino. Nempe nec directe nec indirecte. Qui enim per templum, per carum, per terram iurat , is tam vera esse dicit, quae asseuerat quam vere templum est domus Dei, coelum sedes dei, terra scabellum pedum, c. Hoc autem perinde est, ac si per vitam Dei iuret. Prouocat enim Deum adlio . morem suum tuendum, puniendo iurantem, si fallax. Obiect Iuramentum pertinet ad iusiurandumpublicum, non
is alum. J. Negatur ista restrictio quia quae de
770쪽
Iurantento tradit Scriptura, neque restringuntur ad publicum untaxat iuramentum imo magnam partem illa cuincunt, legimuxmiam amenttim non minissiaci tuis es Cori. Iianis priuatim , quampublice, quemadmodum id ipsa sacre Scripture testimonia, satis demonstrant. 2. Eaemptasan Dr: pi mavo iuramento veritate Iara corint mantium, atque aliis dantium priuatimsi dem, similiter declarant manifeste priuatum quoque
i h iurant earum legitime conceptum pii si Christianis
Ilebis. 1 - elsu licitum. 3. Idem przbatur Sca eiuramenti: huius Gen Ita 3 enim an is, confirmatio scilicet fidei veritatis , ac: arti. -λ7. deci 1 o litium ad omnes Christianos etiam priuatim spectat, ac proinde apsum quoque iuramentum, quoi sidem Sc veritatem confirmamu S. His obedientia partib. Opposita sunt peccata, quibus detreine usurpatio nominis diuini omittitur, vel malavstri patio committitur. Frvagationi doctrinae de Deo opponitur et rosiae neglectus Occasion&m θ' facultatis erudiendia os, ad veritatis gestioneGperducendi, praesertim liberos aut alios, quis dei&cura nostrae sunt commissi. Huc pertinet parabola deseruis negotiantibus. Mat. 2s. Iterni, taediis seu tria OLoq; orti de Deois rebus L. M inis. Psal. I I9. Stat Attiatiis dεDctabor, non obliviscar ver-hor: ttiorum. Ibidem Longe ectabimpiirsalus, qAia Ha
item, corrupte religionis ι do hinc earlectis, quibus falsum aliquid de Deo, Gipsius olim twe,aut operi
bus, asseueratur, aut spargitur.Ier. I . Falyssim vates v ricinanti reis in nomine meo, circ. Gladio fame consumentur vates ilI, c. Traedicationi o celebrationi Dei repugnanta Contemp-Leu.2ς,76. tres Dei, i comissio celebrationis citis. 2. Contumelia Dei
sue blaJ b ia, quae cst de Deo pugnantia cum ipso natura, proprietatibus Si voluntate dicere sue exi norantia, sue exodio veritatis,&ipsius Dei ac puni