장음표시 사용
811쪽
quam alios laedere debemus. 3. Magnitudo preti quo Christis omnia membra Ecclesiae ridemit. 4. Membro Amchrim Comunctio. Hae cauis cum in nobis ipsis quoque reperiantur, sequitur hac lege singulis su e cuiusque vitae& corporis haesionem neglectum prohibcri. Igitur,2 on occides,significata IXeque te, neqtie in desiderabis occidere. Quod enim a nobis fieri non vult de us, id neque expeti,neque desiderari concedit. 2.2 es significabis desideritim, vel te, et alios occidendi. Nam cu ius appetitionem Deus prohibet, eius etiam siguificationem verbis aut gestu, seu vultu, factam prohiber.3.2 eis: dissiderium exequeris. Cuius appetit lonem &sagnificationem Deus vetat, cius e Xecutioncm ctat Veique multo magis. Antithesis ergo est.Tein alios amabis. 1 Desiderio. significaraone.3 exectitione. Hinc Oriuntur omnes praecepti virtutes,4 similiter vitia cum
iisdem pugnantia. Virtutes huiussexti praecepti.
Vae hic praecipiuntur spectant ut dictum est9 ad
. conseruationem vitae cisalutis hominum. Conferuatur autem salus hominum, aut non Ddendo,ati irinando Qua ratione virtutum huius praecepti duo constituuntur genera, quorum prius continet virtutes de non I denda hominum salute, alterum virtute complectitur de salute hominum iuuanda.
Virtute non udentes hominumsaturem. Hae sunt triplices nam non udi tu triplici modo, V delicet aret non laesivel non irritati,aut irritat/, aut viroqtie Modo. In primo modo versatur Iustitia Parthularis, neminem laedens. Porro iustitia particularis non laedens est virtus cauens Omnes Esiones, quae vel violentia,
vel fraude, vel negligentia nostrae aut aliorum salutis fiunt
812쪽
fiunt: eoque nec studio, nec negligentia vitam aut corpus cuiusquam laed cns, a quo nos laesi non sumus, nisi Deo iubente . Haec in verbis expressa est, Pioni
In secundo modo versantur assuetudio aequitas. Est enim harum virtutum, quod non laedamus, etian irritati. Mansuest do, siue placabilitas, aut ignosccntia, est virtus,moderatriXire,quae cauet omne miraminiustam, ita ut nec propter nullam, nec propter levem causam ira Icatur: ibi legitim e irae causa est, etiam sic iustam iram moderatur, ut non irascatur ultra modum,aut limites egrediatur a Deo praescriptos: id est. v non optet persona laedentis destructionem , nec ardeat cupiditate vindictae, sed condonet offensas, graues etiam iniurias . in tantum propter contumeliam Dei,vel iniustitiam, aut detrimentum proximi in dignetur, nullius, licet magnae iniuri: e vindicanda cupiditatem admittens in aninium atque animo etiam inimicorum male meritorum salutem optaris, ei tuendς, pro sua faculi a te, ipsorum necessitate, studens. Beati miser, quoniam ipsi haereditatis itire rena possidebunt . AEquitas est virtus , Mansuetudini cognata, - ὀψ λψ stricti nimirum iurisi quod poenas peccatis aequat moderatriX, propter causam probabilem: Vrcum propter factum, auri scii , velpropter salutem pliblicam, auspriuatam eorum qui peccant, vel proptὴ scandalum vitan- dAm, velpropter aliquam catis aliqωd remittitur de nostro iure, tepuniendis peccatis, ct prosequendis iniuriis.
nes offensiones,& occasiones irarum S discordiarum,&ortas studens tollere Breuiter, E Judiumpacis Oeoncογdii, id est, diligentia tum cauendi causas&occasiones offensionum, discordiarum, contentionum, '' i odiorum tum reconciliandi nobis vel aliis offensos: tum denique retinendi pacem, eius causa non detrectandi molestias dissimulationem ac tolerati-Qnem iniuriarum, quibus sumus affecti, citra Dei ta-
813쪽
men contumeliam,& atrocem nostrae vel alienae salutis laesionem. Virtutes iuuantes hominum salutem. J Vlt Deus non tantum, ut neminem laedamus, sed
etiam ut nos alios iuvemus pro parte nostra virili Iuuamus autem duobis modis. I. Depellando mala, pericula,vel initiria . . Benefaciendo,seupraestando benefi-ria Virtutum orgo iuuantium duq sunt species,nempe vistutes mala depellentes, ct istutes benefacientes. ut es mala depelunies , quae nimirum versantur in depellendis malis, S iniuriis, hae sunt . Insimia commu-νatiua uniens Or:i udo, P emesis. Iustitia comutatiuapuniens est virtus seruans aequalitatem peccatorum,&poenarum, infligens vel aequales poena, vel propter probabilem caulam minores, pro ratione scilicet circumstantiarum in iudicio politico, ad tuendam gloriam Dei, societatem hominum conseruandam . Cum enim Deus vetet laediso eietatem, magistratum velit esse vindicem dis ciplinae secundum totum Decalogum , vult etiam iuis sis poenis coercere atrociter hunc ordiruem, violantes Peccat igitur magistratus non tantum crudelietate,siue iniusta seueritate, scd etiam lenitate& concessione licentiae in alios grassandi. I.Reg. 2Ο. Quia dia inimi virum quem volebam occῖ heri anima tua pro mina ipsius, ct populas trivi pro populo ipsius. Letare. q. Q i ci Nupercus erit animam hominis, morte moriatrir. Num ys. Non accipietis preliumpro anima homi idae,qui en celeratis , vs morietur, se imo=iendo morietur Exod. 2I seni'nampro a-Hima, octilum pro oculo, dentem pro dente. Deuter. 2 .
IXOnn orienturpatre pro piis, nec filii pro patribus : qui
que in peccatosuo morietur Deu . I9. Facies urbes restigii, ne
essundatur sanguis innocens ἱn terra Praecipitur hic ad defendendam salutem hominum, iustitia seuera, quae non remitti poenam sine probabili causa , .seruat aequalitatem
814쪽
aequalitatem peccati mpoene. Hinc manifestum est non tolli hoc pr cepto, sed sanciri officium magistratus in puniendis sceleratis Deo iubente aliquem occidi, non iam homines, sed Deus ipse occidat per eos, quibus hoc pr cipit. Ac ne grassandi licentia inualescat, sontes coerceri poenis voluit. Comprchensa igitur est vindidit a magistratuum indicto mihi vindicta, ct ego
rem bram. Hic ergo praecipitur seuera iustitia, que non remittit poenas peccato quales, sin probabili causa: atque hanc ad hoc pr ceptum pertinere constat exi pilus prcecepti scopo quia nisi iustitia seruetur , non poterit hunaana societas consistere. Obrect .Dici ci h c d on occides: Ergo prorsus non est Occi, dendum, or per consequens, ad hoc praeceptum non pertineti iustitia, ut quieseruari non potest, multi occidanthr.R p. 1.Per inversionem, Immo ideo est occidendum,ne humana societas a latronibus occidatur. 2. χο occides, nempe tu pro tuo arbitratu libidine Deus enim punit, quando magistratus aliquem punit.
Fortitudo est virtus qu subit pericula secundum rectam rationem, id est, que pericula subire recta ratio iubet,& quidem propter gloriam Dei, salutem Ecclesie defensionem, conseruationem vel nostri,
vel nostrorum, vel aliorum contra atroces iniurias.
Oritur autem Fortitudo Sanctorum ex fide&spe,&dilectione Dei ac prox inri. Discernenda item est Fortitudo heroica,quae singulare Dei donum est, ut in Iosua,Sim
sone, Gideone , Davide ab ea animi praesentia, quae cogitatione voluntatis diuin in omnibus excitari debet, rq- sertim in gubernatorib. I. Reg. r. confortare,cte io vir. Huc pertinet exemplum exploratorum terrae Canaan,& populi desperantis eius occupatione Num. 3.
I .Huic assinis estfortitudo bellica, quae est propugnatrix iustitiae,&susceptio defensionis iust nostri&a- Iiorum. etsi non sit sine periculo Bellum est vel defensio necesseria contra exercentes latrocinium, seu crudelitatem in subditos, vel poena iusta propter atroces iniurias
815쪽
Inittrias, quae manu armata suscipitur. me aut1clus est virtus iuste irascens, atque indignans propter Dei contumeliam, laesaonem proximi iniustam,in atrocem iniuriam, qua Vel Deus, vel proximus innocens assicitur, habens insuper studium pro facultate seu viribus, iniuriam Deo vel proximis illatam depellendi, aut vindicandi iuxta mandatum Dei. Iudi c. 8. Gedeon ad rebatis Salmuna visi quo intem Iecistis in Thabor filii matris meae eranti υiuit Bhoua, si viano seruassetis eos, non occiderem vos. cap. o. raelite
suscipiunt bellum contra Beniamitas propter scelus admissum in uxorem Levitae. Vt igitur bella iniusta
hoc praecepto damnantur, ita bellum iustum inquin-ro praecepto, tanquam pars ossici magistratus erga subditos, in hoc precepto, tanquam defenso salutis&vitae propriae alienae approbatur, partim iniustitia non laedente4 puniente, partim in Fortitudinemne meliconsistit. Est enim vel defensione cessa
ria contra exercente S latrocinium, aut crudelitatem
in subditos, vel poena iusta propter atroces iniurias, quae manu armata suscipitur ab ordinaria potestate. I. Sana. s. Praelia Iehouae Dominus meus praeliatus est. Eodem peltinet de sensio vitae suae vel proximorum contra vim iniustam, a priuatis facta, cum nec estitas non patitur implorari auxit tam magistratus.Cum
enim leges,&magistratus tunc arment priuatum contra latronem aut stupratorem, non temere arrepto,
sed sibi iuste a magistratu in manum tradito gladio, tanquam minister magistratuum utitur. Sic Moses interficit Egyptum defendens Istrae litam. Virtute benefacientes,quae videlicet in beneficiis prestandis versantur, hae sunt. Humanitas, c Miserico dia,&am laitia. Humanitas seu philanthropia est vera Rin animo,&in voluntate, in corde beneuolentia erga alios,&eius declaratio sermone, gestu, ossiciis conuenientib. ac posmbilibus. Hae ccadem virtus
in sacris literis dicitur e LODei, qui in Philosophia
816쪽
nominatur humamias omnia nimirum proximo prae
stat, quae vellent omnes sibi fieri. Veram beneuolentiam h cvirtus praestat erga omnes homines, quam vellent omnes ab aliis erga se praestari. Miserisoria est virtus,quae compatitur calamitatibi iustorum, vel eorum, qui ex ignorantia aut infirmitate peccarunt, studet eas tollere, aut lenire quantum iustitia, gloria Dei permittit, nec gaudet calamitatibus etiam hostium . Vel est LArpropter calamirares in centium, aut ex ignorantia, vel infirmitate lapso rum,o studium leniendi, tollendi eorum calamitates honestis rationibus Amicitia, quae species est humanitatis,est mutua tera beneuolentia inter bonos inuicem sibi notos, praestans mutua possibiliaque ossicia: vel Est virtus reddens mutuam ieram beneuolentiam pro vera beneuolentia,& praestans mutua CD
scia, iusta, licita, possibilia excitata agnitione virtutis,& communicatione in utroque Dissert a dilectione, quod haec extenditur ad notos ignotos, illa tantum ad notos, idque propter virtutes in illis apparentes. Hae sunt partes eius quod praecipitur. I. Vt visalprox L.
Viria virtutibus hium pracepti contra ria.
Vis institia parriculari neminem laedente, pugnant. I Iniustitia seden voluntas nimirum laedendi,&omnes laesiones iustitiae. 2. Lenitii, , quando
non laeduntur qui sunt laedendi, ab iis quorum est OLficium.
Mansiuetudini repugnant. I Ira iniussa,Iracundia, Si multas, immoderata vindicta, Odium,&Malevolentia: Ira furor breuises Iracundia est pronitas ad iram a Lentitudo, quando quis non indignatur ob atroces iniurias. cum aequibate pugnant. I. Rigor immodicus,cum nulla habetur ratio circumstantiarum: de quo dicitur,sum. mum
817쪽
tatim ius,su mainitaria, Item, Crudelitas , deueritas inius a. 2. Lentitudo ad est non moueri iis rebus quibus debemus moueri, &ibi Deus iubet. Item personarum acceptio. cumsudiopacis pugnant. I. In excessu lentitudo, cum ita cupis retinere pacem,ut non cures Dei gloriam, de tuam proximique salutem . Haec est gratificatio iniusta. 2. In Hese iti orationes omnes iniustae, vel non necessaria, Contentiones, Obtrectationes, calumnie, susurrationeS.
Iustitiae commararitiaepun entia ditersantur. I. Inde' Eta,lentitudo, cum non punitur id quod debeat. 2. In excessu, crudelitas, atqtie iniusta est nimiaseueritis , vindicta priuata, iuris ricti calumnia. Breuiter, cum iustitia puniente pugnat Iniustitia, quae aut prorsus non punisi aut punit miuste. Fortitudini opponitur, In defectu, Timiditas, & prodi xio salutis alienae, chim potes defensionem suscipere: Item fuga periculorum adeo mandatorum. 2. In ea cessu temeritas, quae est suscipere non necessaria, aut im
2 smesicontraria sunt. I. Ira initi'. 2. Lentitudo, quum in irascendo itiste iniuriis Min vindicandis nulla est acrimonia. Item cum hac pugnant quae cum stu dio pacis. Humanitati opponuntur. I. Amor sareum neglectu abo-ν-.2 inhumanitas.3.Malevolemia, aut odium aliorum,aus horumsignifatio. 4. Gratificationes initistae. Misericordiae repugnant. I. In defeeta, Immisericordia, ct Adesitas, Duritias, non misereri eorum, quorum est miserendum item Volaptas ex malo alterius, o Indolen 'ria. 2. In excesta, Lenti:udo, quando parcitur quibus Deus non vult parci, qu e est crudelis misericordia, qua nimirum laeditur tota societas, imo illectiam cui parcitur. Cu Amicitia pugnat.I.In des Au,omnis initissilia oper
818쪽
Negatio beneuolentiarin ossiciorum mutuorum. Si ululatio amicitiae. 2. In excesu, Adulatio seu Gratiscatio
iniusta, item leuitas in contrahenda, do dissoluenda
O di moechaberis. Finis huius praecepti est, Conferum ti Canifatii Coniugii Quum vero Deus adulterii momina , non illud modo prohibet, ut omnium, quaec a stitati repugnant, crassissimam spe- . - 'ciem id momnia vitia castitati contraria, eorumque cognatas species, item eorum causas,occasiones effectus,antecedentia,consequentia: atque e aduerso pr Scipit Omnia, quae ad conseruationem castitatis faciunt Rationes hae sunt. I. Ex mn 'ecie reliquae cognatae inteLiguntur. Ita prohibito ad-tilterio damnantur Maliae libidinum species, momi-1aatur Adulterium, quia recensetur id inter species libidinum crassisset mas et . ubi causa damnatur, ibi essectus, ct contra Sic mandantur, aut prohibentur hic tam antecedentia, quam consequentia. 3. Scopus prae .cepti erit conseruatio castitatis in genere humano e munitio
coniugi . Quicquid ergo facit ad castitatem conseruandam mmuniendum coniugium, hac lege praecipitur, contrario simul prohibito. Virtutes huius septimi praecepti sunt tres Caytas,
Castitas est virtus seruans mundiciem animi corporis cum voluntate dei congruentem, ac vitans Omnes libidines a deo prohibitas, omnes concubitus illi. citos, commixtionem corporum inordinatam. Omnes eius cupiditates, occasiones causas, effectus, siue in vita coelibrisue in coniugio. Castitas a G ω dici. rur, id est orno: quia est ornamentum non solum homini
819쪽
minis toties, sed ruirtutum aliarum omnium. Nomen igitur illud singulariter huic virtuti est inditum, quia una est e pricipuis virtutibus constituentib.imaginem dei.Est duplex, relebs Coniugesis.Coelibri LArs est virtus, vitans omnes libidines extra coniugium. castisas coniugalisest in coniugio seruare ordinem, mirando Dei consilio institutum Causae castitatis. I. Mandati mei rison servatio imaginis Dei.3 Stri in canendi deformationem imaginas er coniunctιonis inter Dei tuo Ecclesiam. .Prae a , poenae. Exerema Castitatis,omnes libidines, earum causae, occasiones,&effectus: omnes coniunctiones illicitae, omnes cupiditates prauae conscientiam violante Periam in coniugio. Perconiugium enim, propter naturq nostr prauitatem, non omnia peccata tolluntur, victim non spectatur
Verecundia est virtus abhorrens ab omni turpitudine coniuncta cum pudore, dolore, contristatione, vel ob praeteritam turpitudinem, vel ob metum futurae,& habens proposicum ac studium sugiendi non ip
sam tantum turpitudinem, sed Moccasiones, argumera,& signa turpitudinis Verecundia requiritur adcamis ratem tanquam adiumentum,& causa castitatis: item tanquam eius effectus,consequens,&signum.Extrema
verecundiae. I. Inuerecundia,seu impudenria,quae non cu
rat turpitudinem. 2. Ructicuspurir,aut pudor agrectis Operuersus, cum quem pudet eius cuius non debebat, velut rei honestae, quae non requirit pudorem. Temperantia est virtus seruans modum nature, ho nestati, mediocritati atq, ordini personarum, locorum temporum, secundum Legem naturae conuenientem, in rebus ad corpus pertinentibus, ut incibo sotu Temperantia requirittir ad cactitatem, an quam causa sine qua non possumus esse casti Extrema Temperantiae,Intemperaritia cibi potus ingurgitationes Item temperantiam cens seu abii inentia
820쪽
ntinua hypocritica, non conueniens nature, ut E
Quoniam omnes cum castitate,&scopo huius pretcepti pugnant, notandae sunt species libidinum Decisi libidinum referri posiunt ad tria genera Frinni generis sunt, qmesse contra nati ram,in a Diabolo, quae nimiis rum sunt contra hanc tiam naturam nostram cor ruptam, non tanrum quia cam corrumpunt, pri uant conformitate cum Deo, sed etiam quia haec natura nostra deprauata ab iis abhorret huius generis sunt,quae recensentur ab Apostolo cap. I.ad Rom. vi confusiones specierum,&sexuum item sexus foeminei abusus. Haec scelera&horrenda flagitia a magistratu extraordinariis suppliciis sunt punienda ance stu habet magnam partem pugnantiam cum hac nostra natura, licet incestuum exempla extent apud primos parentes, quia illi fiebant ex necessitate, dispensatiane diuina: itaque haec erat exceptio a rem gula. Secmidi generissunt, quaesunt ab hae naturano rapratia, ut scortationes inter liberos a coniugio, adulteria inter coniugatas personas utrinque, consuetudines coniugatorum cum aliis non coniugatis. Si coniugatus cum altera coniugata consuetudinem habet, est: duplex adulterium violat enim suum Malterius coniugium. Si coniugatus cum non coniugata rem habe est pisa adulterium Scortatio est non coniugatorum. Incestus indulteria magistratus exossicio seueresu. nire debet. Nam sunt multo atrociora furtis Adulteriis Deus capitale iudicium constituit Scortationem etsi capitaliter puniendam non constituerit Deus, tamen cum*pe dicit,non 'scortum inter vos, eam suo
modo puniendam fignificauit.Sunt aliasus ab hac
vitiosa nostra natura committuntur mala consciemria, ut cupiditates, quibus indulgemus, aut delecta, mur, nec eas vitare studemus Cupiditates istiusmo,