장음표시 사용
821쪽
tico, coniuncta tamen sunt cum mala conscientia, de punientur a Deo. Terιὸ generissunt inclinationesprauae, quibus tamen non indulgent boni viri, sed resistunt, auferunt iis occasiones,in his non turbatur conscientia, quia inis uocatur Deus,& petitur gratia resistendi,& in cordib. est testimonium de remissione peccatorum. Atque istorum peccatorum post lapsum remedium est insti-rutum coniugium. Itaque contra istas inclinationes dicendum est, Praestat nubere quamvrι. Quamuis Paulus iis verbis non probet coniugia immatura, noxia Reipublic ante statem inita aut inhonesta, id est,
Questiones de Coniugio precipue.
I. uidsit coniugium. 2. E. e cause instituri coniugii. 3. An sitis aphorum. 4. x officia coniugum. s. maestas contraria comugιo.
r. Quid it coniugium. Oniugium est legitimi indissolubilis coniunctis unia
in maris , unius feminae, instituta a Deo, ut agnos eamus eum esse castum, execrari omnes libidines ut in ea Domino easte seruiamm, est maxime ut medium ea Iis perquodpropagetur genus humanum, θ' ex hoe eoEigat sibi deinde Deus Ecclesiam denique, si societas laborwm, eu- rarum, inuocationis. Vt coniugium sit legitima coniunctio, requirunturh c. I. Vι contractum sit matrimoistim viri spartis consenseu 2.Gis consensius aliorum,quorum requiritur,adsit, nempe parentum,vel quisunt parentum Acο.3 struentur honestae conditiones. . Re committanis re R ' ον inpersonis. s.Vt matrimonium contrahatur interpersonas
Mon prohibitus a deo: vellat inter eas quib.impedimeto no
822쪽
sint gradus consanguinitatis. Est autem gradus consanguinitatis distantia agnatorum. De gradibus iis est lis regula tenenda. Quot sim personae a 'Ve, rossimi gradus Stirps autem, est persona ex qua aliae sunt
derivatae.Linea est aut ascendentium,aut descendentium,aut collateralium. pendentes sunt omnes malo res. Descendentes Omnes posteri. Conterisim linea est
aut aequalis, aut inaequalis. AEquatas, quando aequalix est distantia a communi stipite. Inaequalis quandori squalis est distantia. Prohibitiones graduum Levita
I 8 expressae,sunt morales. I. Qiagentespropter has ab- hominationes dicuntiis eiectae. Non habuerunt autem gentes legem ceremonialem. 2. Paulis acerrime reprehendit eum qui nouercam duxerat. I. Cor. s. Ioan Baptista dicit Herodi,Mar. 6. I 8. On licet tibi habere ratris uxorem.3. Exscopo, quia finis,id est,prohibitio incestus propter reuerentiam sanguinis facta est uniuersalis,
perpetua, moralis . . Est lex naturae s Legitima eris coniunctio, seu coniugium legitimum, si matrimonio iungan-r.Cor. . 6. tirpersonae ad coniugium idoneae. 6. Si icta coniunctiosa in
Domino, id est, ne fidelis cum infideli matrimonium contrahat, sed cum fideli, atq; id religiose cum Dei
timore. .S matrimonium contrahatur inter duas personas. Gen.2.24. Erunt enim duo in carne una. b. Patres habuerunt plures
M x δ' I uxores. Resp. Non exemplis, sed Legibus iudicandum. 2. Quae sint catis instituti coniugii. πλον coniugi ea ipse Deus. Etenim coniugium non est inuentum humanum, sed a Deo institutum in Paradiso Causae ver5 propter quam suit institutum
coniugium sunt, sicut ex definitione cognoscimus. I. Medium propagationis generis humani. 2. Cossimo EccLI. Imago coniunctionis inter Deum os Ecclesiam. 4. Vt viten-rur vagae libidines. s. Visitsocietas labortimis inuocationis. Arctior est illa societas, eoque vota ardentiora quia
ardentius eos iuvamus precibus quibus iuncti sumus studio Ue parentes ardentius orant pro liberis quam
823쪽
quam liberi pro parentibus . quia amor descendit, non ascendit. 3. Ancomuomst Asaphorum. PDiaphorum es illis coniugium, qui habem donum continentiae. Hoc autem continentiae dono quicunq; praediti non sunt, iis omnibus coniugium non est Adiaphorum, sed ut necessarium ipsis a Deo manda tum. Et sicut omnibus continentiae dono praeditis indifferens est coniugium, sic idem omnibus ad id idoneis personis est concessum. Cum autem iustum tempus non conseruatur, tum est ea res causa multorum
malorum in politicis&Ecclesiasticis rebus Quicunisque tamen semel matrimonium legitime & indomino contraxerunt, illis nunquam permittitur matrimonium semel contractum di luere, nisi propter adulterium. . Quae sint ossicia coniugum. OFficia coniugum sunt. I. Amor mutnus.1.Fides con iugalis,ut solus solam, xsola solum,semper& con stanter diligat. 3 communio bonorum, ct inmisso a rheta. . Susceptio is educatiosobolis.s.Tollerantia defectis
eum studiosanationis ariti. est. I. Hurrire coniugem,o Sobolem. 2. Gnbernne. 3. Defendere. VXOriSest. I. Adiu- Nare maritum in conseruanda re familiari 2 Obedientia reueνentiae amaritum. Quando ista negliguntur, in
usum legitimum coniugiigrauissime peccatur. s. Quae coniugiosint contraria. coniugia eontraria sunt scortationes, adulteria, incestus, illegitima copulatio, abusus coniugij, diuortia extra casum adulterii Persona autem deserta vel ad desertionem solicitat , non facit di- uortium.
824쪽
Onfuraberis. Sancitur hoc prqcepto distinctio
Dominiorum. Finis enim pr.ecepti e*, Conservatio remm,seu posiessionrim, quas Deus singulis largitur ad sustentationem vitae. 2non furtum facies, id est, Non concupisces, vel tentabis per fraudem ad te trahere bona proximi. Ergo defendas, conserues, augeasca, des quod est proximi. Nominat autem furtum, velut crassissimam speciem, ut nimirum peream cliquq species intelligantur, is propter eandem tanquam scopum seu finem , prohibeantur&alia vitia, vel peccata cognata, antecedentia, consequentia. Virtutes huius octauipraecepti,subiunctis ea
rundem ext=emis, aut vitiis contrariis.
I. TVpitia commutatiua, quae est virtus in acquisi- Itione bonorum, non appetens res ahenas,&seruans squalitatem Arithmeticam in contractibus S communi vita, in acquisitione, commutatione rerum, lecundum iustas leges ut cum seruat aequitatem secundit iniustas leges,inter mercem&pretium, mercedem&praemium, siue id fiat in acquisitione, siue incommutatione rerum. Rersunt aut nullius,auta. licuius. Itaque res ad alium dominum transferuntur
vel quae sunt nullius, vel quae sunt aliorum: Quaesum rustius, fiunt illorum, qui eas acquirunt: sed si nullius occupes, nulli facies hi iuri etaim. Oaesunt aliorum,trans feruntur vel vi, seu inuito domino, vel voluntate, seu volente domino Inuito domino tranferuntor, quae iure belli, siue per captiuitatem eripiuntur hosti Volinio domino,quae ad alium transferuntur vel per haereditatem, vel per contractum. Per boeditatem res ad alium transferuntur, vel cum est.vel sine eo contractus est
consensus inter aliquos de transsatione rerum, vel
825쪽
earum communicatione seu cCmmutatione, secuniadum iustas lonestas leges. Contractu Omne conistinentur sub Iustitia commutativa. Sunt aute in decem contractur spectes. V. Emptio vendisio, quando resavcnditore transfertur ad enal torem, ita ut emptor venditori det itallum aequi a lens pretium. Ea est aliquando aut cum passo de re- uendendo, aut cum pacto de non re uendendo ita ut
emptoremptam rem non possit aliis vendere . ad Cmptionem pertinet cmptio redituum, illa siquidem non est usura, sicut nec locatio fundi pro certa pecunia quotannis reddenda. 2. Mutaratio, qt: ecst contractus in quo usus alicuius rei transfertur ad alium, ita ut reddatur aequi ualens Datur aliquid in multi. atione, non ut reddatur idem, sed simile, aut aequi- pollens. 3. Commodatio, quum quod ad usum, vel cum usus alicuius rei conceditur alicui ad certum tempus, ita ut sine pretio idem individuum reddatur integru& incorruptum. 4. Donatio, quando res a iusto Domino, ab eo videlicet qui haber ius illam donandi, cxlibera voluntate transfertur ad alium sine compensatione. Obiect Iustitia postulat, ut aequesta pro aequalibus dentur Sed hoc nonsit in Onatione. Ergopognat in ta
iustitia. Resp. Ad maiorem, scilicet si donatur hoc ais
nimo ut fiat compensatio. s. Pei nutatio,quando adeg:-timis&volentibus dominis res pcrmutatur, aut res pro re datur aequi pollens. 6. Locatio, quae est contractus, quo alicuius rei usus non eius dominium a legitimis dominis ad aliquem transfertus certo pretio,
S ad certum tempus,ita ut eadem res incorrupta redis datur.7. Oppignoratio, cum res ad alium transiertur,ut
sit ei obligata usu, tantisper dum aliae res quq ei debetur,ipsi persoluanturivel quando res traditur alicui ad
certum tempus, ut si non redimatur interea, alter habeat ius ea utendi pro voluntate. 8. Depostum, quando res aliqua datur alteri asseruanda, ira ut ne vos, nec dominium, sed tanti rei custodia sit committatur. . Societa ,
826쪽
qitae est contractus quida iv eorum qui una negotiantur,m quo alius pecuniam, alius operam sculaborem confert hac conditionc ut unicuique pars lucri cedat. Io. Contractiu quo lus fundi, vel fundi dominium utile a domino transfertur ad colonum cum certa conditione, nempe ut fundum sibi traditum excolat, Robligatus sit domino ad certa ossicia , vel ad certam aliquam seruitutem praestandam .m contractuum
species obseruanda sunt ad intclligendam iustitiana
Extrema luctitiae commutatisae. Pugnat cumitistitia commutasma omnis iniusta rerum tranflario, quaesis vel vi, ut rapinae vel 'aude t furta Furtum est ablatio rei alienae inscio Minuito domino, animo eum priuandi. De eis Drti sunt, Peculatus, cum quis publica furatur: Stellionatus , cum quis fraudibus&im posturis utitur in contractibus: Sacrilegium, praestiae, omnes corrupte is contractuum inter quas non extremum locum obtinet usura. Est autem et sura id quod accipitur ultra sortem, solius mutationis causa. Excluduntur ab et lura contractus iusti, Societas, Emptio, Contractus
de reddendis reditibus, Compensatio damni iusta. Multqsunt quaestiones de stira, de quibus potestiudicari ex dicto. suod tibi non vis eri, alteri nefeceris.
2 Atarcheia,caua est virtus qua sumus contenti re,
bus nostris, praesentibus, ac iuste acquisitis, placide ferimus paupertatem Malia incommoda, non fiangimur inopia, non inhiamus bonis aut rebus alienis, nec appetimus non neccssaria. Extrema, In defectu: sertum, o Auaritia In Excessu sim recusatio, quando quis simulat se ea accipere nolle, que tamen accipere posset,& maxime velici. Item Inhumanitas,quq est nihil velle accipere. 3. Fidelitas est virtus quae cauet alterius detrimen-ra, eaque studet auertere, &libenter, ac diligenter
vocationis seqpartibus, ossicium faciendo, defungi tu hoc fine, ut Deus celabretur, nos nostram vitam sustentemusa
827쪽
sustentemus, nobis&nostris res necessari sufficiant, atque aliis etiam succurrere .suppeditare necesssi. ria possimus. Qui non facit labores quos potes in debet, facit furtum. Obiect. In quinto praecepto militatis facta est mentio non igitur h7c locum habet. Resp. Non est absurdum, unam eandemque virtutem poni in diue sis praeceptis, propter diuersos fines,& respectus Fines enim actionum faciunt discrimina. Ponitur inhoe praecepto delitas, quatenus est diligentia ac studium cauendi aliorum incommodain faciendi operas ac
labores, quibus acquiramus nobis victum, amictum. res necessarias. In quintopraecepto Delitas ponitur, quatenus est obedientia in officio faciendo.Extrema In fidelitas, non cauens damnum, nec diligenter faciens
officia vocationis. Item negligentia edi ignauia, quq tantum fruitur publicis commodis, nihil autem ipsa
confert in societatem hominum communem.
3. Liberalitas, virtus quq largitur indigentibus secundum rectam rationem id est, quae communicat aliis facultates proprias non debita obligatione, sed iure diuinos naturali, seu pietatis, ac dilectionis causa, liberali pectore, pro facultate sua, Malterius necesssitate, sciens nimirum ubi,quando, quibus quantum possit largiri, &seruans mediocritatem inter sordes profusionem. Extrema in defectu, Illiberalitas, Avaritia. Sordes Auinitia est studium augendi res nostras per fas&nefas, astri cstio largitionis iust . In Excessu Trofusio,Prodigalirra, qua largitur praeterra tionem rectam Ine necessitate, cum gaudio profusionis donorum. De hoc vitio dicitur : Morbum habes laetitiam ostendens.
s. Hospitalitas, quae est species liberalitatis, nempe liberalitas, ac beneficentia erga peregrinos hospites, praesertim erga exules propter veritatis Euangelicae confessionem , prosequens eos omnibus officiis hostii talibus,&charitati Christianae respondentibus.
828쪽
6. Parsimonia, vi tu Scauens ac vitan, Iuxum, atq; omnes sumptus, aut largitiones non necessarias, custodiens res propriar, ac bene parta S, eas utiliter collocans in stim suum, suorum, neque plus ex
Pendens quam quantum videt opus esse. Refertur haee ad Octauum praeceptum quia si praecipitur in hoc praecepto liberalitas, prohibetur etiam eius contrarium, nempe Profusio, cui oppositum est Parsimonia λι- heralitas habet sibi adiunctam parsimoniam, que sunt duo media inter cadem extrema, inter Auaritiam scilice t
Profusionem quia Liberalitas sine Parsimonia degenerat in Prodigalitatem: larsimonia sine Liberalitate degenerat in Auaritiamin sordes. Ac proinde non est liberalis,qui non est parcus: non est parcus, qui non liberalis Liberaliivi amplificat largitionem secundiim rectam rationem .Parsimonia candena constringit secundum rectam rationem, ac tanthim
parcit quaiarum requiritur ad usus necessarios. Italiae duae virtutes versantur in eodem obiecto , atque inter eadem extrema:ideoque eadem vitia quae contraria sunt liberati tali , pugnant cum Parsim onia. 7. Frugalitas, virtus Oeconomica,collocans res bene partas reste, prudenter,in utiliter, pro rebus utilibus&necessariis, vel sumptus faciens in rcs quolibet tempore necessarias, frugem afferentes. Haec virιus a simoniae cognata est. Fragalitas consilit in recta collocatione d avsimonia autem dando cum recta ratione.Eamnia quoq; eadem sunt frugalitatis, quae SParsimoniae, Profusioscilicet OAuaritia, seu tena' citaS. Obiectiones eonira distinctionem Dominiorum.
I. π Empore Apostolorum omnia fuerunt communia.
I Ergo Onune bona debent es communia sest. Est dissimilitudo in exemplis quia Issifuerunt adducti
vent. 2. Erat periculum ne si non venderentpossessi oneritis Upriuaramar. S. Feceran; id non intercedente Lege, sed
829쪽
libere. Voluntaria erat illorum bonorum communior nemo cogebatur. Vnde Petrus ait Ananiae TXonnesi seruasies manuba tibi, venundatum erat in stia potesta. 're 4. Haec consue: udosaltem tunc temporis Actim habebat. s. Non fuit tamen haec bonorum commBnio in omnibus Ecelesiis,quia colligebantur in Macedonia Eleemosynaeque mittebantur Hierosolymam. a. Ttaturalia fiant immutabilia. Commu Obonorum em
hodieseruanda Ress. Adnsaiorem Naturalia sunt immutabilia, scilicet morali Lege, non autem naturali utilitate. 3. Christu dici ad adolescentem , Si vis esse perfectu , vende omnia corda pauperibus. - . Est dissimilitudo in exemplis, quia vocatio discipuli erat specialis,ad Apostolatum pertinens.Deinde volebat eo :gnificare, quam procul abesset a persectione Legis, de qua gloriabatur.
4. Omniasunt christi, ergo er Christianoxum. Ress. omnia sunt Christianorum seu nostra, scilicet quod ad
ius ad rem, non quod ad ius in rc Debentur nobis omnia, sed nihil nos rapere debemus ante tempus. s. Amicorum omnia pum communia. Resp. Communia sunt amicorum, scilicet quodad stimo osscia hone flatis, utilitatis,uel quod ad um necessariumsecundum rectam raι-m. Debemus enim petere ab amicis,que a nobis peti volumus. Non autem communia sunt omnia amicorum,si odadpossessionem O domimum attinet, siquidem unicuique manet suarum rerum possessio, ac dominium distinctum.Ηse rerum possessio seu distinctio Dominiorum sancitur uti diximus io precepto: quia si non debemus furari, oportet ut res nostras possideamus: idque propterea. I. Gnosipsoaseruemus. a. suppetiemus aliquid ad conseruationem ministeritici. adconservivisnm Re utacae. F. Amico m.
830쪽
V eris adire tu proximum tuum ιν stis mendax.
Scopus aut ynis huius praecepti epifanctio ' conseruatio teritatis inter homi-ues. Neque tantum prohibetur in hoc praecepto falsum testimonium, ted omnes etiam cognat species, quarum genus est mendacium P0 dicassalsum te Timotantum de proximo tuo, vel emtra proximum tutim. Hoc nega tiuo praecepto coprehenditur affirmativum, quod est, Dicas igitur verum testimonium de vel pro proximo tuo, id est, sis verax, sis amans discendae ac cognoscendet veritatis Veritatis autem nomen accipitur hic pro veracitate,id est, pro congruentia notiti ,vel sermonis cum re de qua est sermo. Verum cst ipse sermo congruen cum re. Virtutes hiuus nompraecepti, additis earundem istis.
V Irtus principalis quae hic praecipitur, est veritas.
I.mmim,seu potius veracitas, est virtus, qua veras sententias amamus, inquirimus,amplectimur,&libenter, prό ratione tum offici,nostri, tum personarum, locorum, temporum,&aliarum circumstantiarum eas profitemur, ac defendimus ad gloriam dei,
salutem proximi. Facit iste finis ut diabolus non sit verax, etiam si verum dicat aliquando. Nam verax est, quiveritatem dicit,&amat, eique studet propter gloriam Dei, proximi salutem Potesto veritas hoc modo definiri Veritas est firma electio in voluntate, qua constanter amplectimur verassententias, dicimus vera, seruamus pacta, in sermoneo gestu vitamus occultationes insidiosas confessio verapraeca pituris in hoc, in tertiop cepto quomodo saepe eadem virtus ad obedientiam diuersorum praecept