De natura, et effectibus amoris sensitiui, tractatus philosophicus. Authore Augustino Vlmio sacrae theologiae, ac I.V.D. ..

181쪽

Iyo De naturaefectibus tum ,sicut paret in Amore mencreo, sicundum quem non con tintit, quod nus homo ut multab mulieres superabundan- η' ' ter amet ; quod iterum repetit idem Arist s. Moral. N, com .cap. I O. his verbis, nes enimferi possi mideretur, me multis mehementer Amicus qui iam is, id circo nes mi serium Amore captus: exuperatio enim Amicitiae quaedam esseo uenit, id autem erga mnum cs, T Acmentem, igitur erga paucos quos erit. & 7. Eudem. Cap. 4. amare aute namultos,s ipsum hunc Amorem auertere, impossibile erga u- ' res operari. & Plutare in lib. de Amic. multitud.inquit. I

venimus autem binos simper amicos,memoriae perhiditos Thrileum, sest Pirithoum, LAchillem, si X Patroclum, Orsem, grotarim, Pythiam,sdi Damonem,Epaminundam, C T Pel pidam , 'st quod dicitur Amicus alter idem, id nil aliud signia

scat,quam binarium se Amicitiae menturam lag malde mmarebist amari inter multo i locum non habe sed sicuti Amnes in multos diuisi alueos, imbecilli fluunt, ac tenues : sic eb mens Amor in Animo, si dissipetur in multos, eucruatur. Ecce ergo, quod in terminis quςstionis nostrae, clare probatur ex sententia Aristot. D. Thom.& Plutar. esse impossibi- 'le unum amare duos. istς sint principaliores rationes, quae contra hunc Amorem adduci posse videntur. Quibus tamen no obstantibus, puto esse verissimum quod unus possit amare duo, aequaliter, eodem tempore,& eadem specie Amoris;Primo,ex parte obiecti,quod possint reperiri duo obiecta aequaliter amabilia omne is

quod amatur, amatur sub ratione boni, & pulchri, quod vel in se est realitcr amabile, vel saltem amanti videaturAA . amabile. de inquit Arist. o Norat.Nicom.capit. 2 . - . detur

182쪽

Amoris sensitivi . I s Idetur autem quod ipsi bonum est , amare et nusqui s. fir quidem,quod absolute bonum est,amabile, i mero, quod cuisses: at amat quiῆ non quod sies bonum ,sed quod a paret sed id nihil refert. 2 am amat de apparens erit : ad 2 Ma . Moral.cap. Ia .est igitur amabile non quicquam aliud quam per si bonum: aliud nempe e se amabile, ἐν aliud amandum, quemadmodum confitiante, ly consiliandum, ris enim bonum in Lita etiam amabile quidemsimpliciter bonis, .

amandum mero eodem modo bonum: iterum amantam quia dem etiam amabile: at amabile non idem eis, quod ama dum: & 7. Eudem. a. quae cupiditate ,aut oluntate appetunt,

aut bona sunt,aut apparentia bona: Ela cap. 3 sic est iucundum, aliud simpliciter ac bonum simpliciter,aliud mero, quod alicus

Tradetur bonum. & cap. q. verum magis de his determinandum , tr m , qMod ipsi, an quodsimpliciter bonum Amicum sit: est quod non ipsi bonum fuerit, nec etiam ad ipsum pertinet: sic esse sona,quae simpliciter bona Ut mero,quod ipsi bonu; ergo non est impossibile , quod possint reperiri duo Iuuenes , praediti eadem pulchritudine,vel quod si unus est amabilis ratione pulchritudinis, alter sit aequaliter amabilis r tione gratiae: vel quod sint ita aequales propter aequivalentes Virtutes, ut etiam sint aequaliter amabiles ; & in summa in duobus potest reperiri eadem causa amabilitatis, vel quod saltem amanti videatur eadem,& aequalis ; ficut duo oua sunt aequaliter amabilia , duo sciita aurea elui dem bonitatis,& pulchritudinis aequaliter amantur,ergo non est impollibile reperiri duo obiecta aequaliter ama bilia , vel quae saltem videantur aequaliter amabilia: sicut

dicunt de aliquo famelico, qui positus inter duos cibos

183쪽

omnino aequales aequalis bonitatis, & in aequali distanti a quod potius famae periret,quam unum est rei ; & si etiagit, casu,& fortuna eligit, non ex praeelectione,quia secundum praeelectionem non potest Eligere magis Vnum , quam alterum, cum sint aequaliter amabiles, ut refert, Meis ι docet Piccol.in 8 .grad.Morat Philosophiae cap. 1 o. ergo dantur., vel saltem dari possunt, duo obiecta omnino aequaliter amabilia, vel quae saltem amanti videantur aequalia : Vnde si talis est Amor in nobis, quale est Obi etiam amabile, & si duo possunt reperiri obiecta aequaliter amabilia,vel quae saltem videantur aequalia gitur poterit in nobis reperiri iste mor, omnino aequalis, vel saltem non erit impossibilis. Secundo, hoc etia probatur ex parte potentiae amatis,& senstitiae;na pater ςqualiter,eode tepore eade specie Amoris, amat duos filios; immo quotquot habet, etiam si centum haberet, stet este, quod eos omnes aequaliter se maret, si essent aequaliter amabiles; Gallina omnes suos ullos,& Canis suos omnes Catulos aequaliter amat; simiiter, sensus potest eodem temporis instante, diuersit, diastincta, & etiam quandoque contraria sensibilia sentire,

Hi'. ut ostendit Aris .in z. de Anim. rex. I 6 dc I 7:,Metiam patet in concentu, & Symphonia musicali; in qua se sentimus diuersos ,& quandoque etiam contrarios senos,grauem, acutum,consenum, dissonum, & tamen iaistos omnes sentimus,& eodem tempore,& aequaliter, M ,

184쪽

Amoris sensumi. Is Ipore, & lqualiter amet duo obiecta aequaliter amabilia, cum praesertimnsi possit asserxmatio da serenta P, cur potius bd qua illud debeat amare: imo duo oblacta aequa liter amabilia,am rara nostra ino solus a potest, sed immodico ego,tenemridc cogitur ama Vir, quia, qu Vnuquodq;

illam partem debeat feret,ergo imbutiivp ibin M ala animam nostram aequalimr mi in duo: his

sint aequaliter amabilia Tertiodaoςςtiaria sex pri Pluriarguinemo sis napto ab Qpmsi si ψppositorum enim eadem est disciplina, cadem nax δ, e di a Qqditio, Meadem facultate cognoscuntur, ut in ud Mi L. de Anim. Text. is r & alibi lyrides Myor, R sunt opposita ;ergo sicut eodem umpox Ps instimus odisse duos, ita etiam aequaliter po Iudivi anaare duos: Ppossimus aequaliter, & eodem tempore odisse duos,patet: Nam, si duo reperirentur homines, vim simul vellent

occidere, cum habeas conixa eor MFῶςnis sim ij, etiam eos aequaliter isti uta iovus M Unus eode tepo'& aequaliter odit duos lupos , 5 turdus duos accipitres, si

sint aequaliter di sunto Iurgesi h adu potanxia mimae ,

S eode tempore potest reperiri odium aequalς. erga duos etiam similiter poterit in eade reperiri Amor aequalis, si ςqualis causa amabilitatis ill VIIQq; re THCtur,quem

185쪽

admoduni Coelix Bonarelli ac idit ; quae cum est allia gata fiunco ut commodius posvit thaprari a Ccntauro , Nil is, & Amyntas,forte etiana ualiter pulchri stimul, de eodem tempore pugnantes cum Centauro suo peric lo, uterq;& ambo stimul liberarunt Coelia; unde Coelia tanto beneficiorequaliter ab utroq; assecta, utrunq; etia ualiter amabat,quia habebat aequalam causia Amoris; ergo non et impossibilo reperiri duo obiecta aequalide si parem caussam haseat aequaliter amandi vir .Qua to phoc idem probuut ex varijs auctoritatibus grauitii R ii morum visti ni ue 'de primo Oukl in rebus Amoris versatillim Luiri rei apertissimum facit testimonium lib

186쪽

Magni, qui dicit, umat/m aliter duetipsint , aut non fatuum est quaerere, seu lecbo, 6st una es cam se diligendi, di aequalis sit in si ψι pro certo qualiter

guntur: igitur non est impqssibilotynum amare, os, eodem tempore, dc aequaliter, S eadem specie Amori iquod etiam ex selutione contrariarum ratios m magis apparebit. Nam,ut inquit Nai sit in Menope ueritas ex redarguitione falsiuatis magis elu scis oti,il i c.iIgitur ad primam respondeo, quod individuum p , test dupliciter cbnsiderari,Physice, M per rei'tionem δd iegenerationem Amoris Physice,nunquam certe reperiri valent duo indiuidua omnino, & secundum omnes partesinter se aequalia, quia sumper poterit inter illa considerari aliqua disserentia: at siderando individuum per quod bene possut reperiri tuo indiuidua aequaliter am bilia , ut dictu est de duobus ovis, & de duolaus scutis aureis , quae quamuis secundum cosiderationem phv sicam sint duo Indiuidua distinia, quatenus tamen supt amabilia sunt ualiter amabilia;& quia obiectum Amoris nosolum est illud, quod in se realiter est amabile, sed etiam illud, quod Amanti videtur amabile, unde vulgo dici tur,non esse pulabrum,quod est pulchrum, sed quod videtur pulchrum, ideo etiam non eris x possibile ., quod creperiantur quo obi eoa, quae Amgnu a qualiter videan-

187쪽

ffs in natura,'efectus tur amabilia,pr fir eandem causam amabilitatis vi illi duo PM H qu imul liberarunt Coeliam maiubus Centauri AH. millos aqualis erat Amor ,quia in utroque aequaliς erat Ouis Amoris: & quamuis sint duo sublacta distincta, quatenus tamen obiecta Amoris, co sideram tur lub ratione unius S& eiusdem amabilitatis: sic itaquequauti physinὸ inini dentur duo Indiuidua omnino qua ha, per relationem tamen ad Amorem , illa possunt esse

aequaliter amabilia.

Ad secundum frespondeo, quod aliquid fieri. esse in eodeni tempes. potest duphciter intelligi, vel in eodem puncto,& instante,vel iii isti vel 1lima,& pene instimi sibili su cessibile , unius instantis piat aliud: primo m

μ. do,qua nivis Bonareti. in dicto Tractat. de duplici amore Cce parta . . t par. φ.aacrat, Amantem posse eodem puncto,eodemque instante teporis tendere in duo Am ta obiecta; pace tamen tanti viri,ego puto messe verum secundum veriorem philosophiam Arist i Nam cum,

Amiliis Ita hii siter amat; & in illo actu Amoris, α elicerti Scoti , iii illa actuali amationesti ei amet pes cognitionem,cognostendo Amatum, silcut no potest simul, & eodeni puncto temporis duas species intelligitibiles, ve ensibiles cognitione distincta intelligere, vel

sentire,ita etiam est impossibile,quod eodem pucto temporis amans amet duo obiecta; quia obiecta offerat quidem in lectui, vel sensi duas species, quemadmodum plures lihear,simul,& eodem tempore confluunt ad cen--'. trum,ut inquit Arist.in 1. de Anima Tex. 14s.sed Intellectus, vel sensitis actualiter non potest cognostere, ni si unam

188쪽

unam solam pro qualibet vice, saltem cognitione distina ςta,vr Unicuique recte consideranti patere potestnecd cat ; ista obiecta amantur stib ratione unius, & eiusdem amabilitatis; ergo etiam est una sola species cognoscibialis, & ita amans non cognoscit simul duas species, sed sbium duo obiecta sub ratione unius tantum speciei , quia dico, hoc essit falsum i Nam unumquodque obiectum suam iacit speciem,& licet istae species sint aequales, tamesinit duae, cum duo sint obiecta , & una solum potest in uno pucto temporis actualiter cosno , cognitione per fecta,& distincta, prout unusquisque nostrum experiem

tia cognoscet, si diligenter aduertat , Imprimas enim e

dem s igillo duas figuras,istas,quanis vicinas , & omnino similes, non tamen poteris persecte cognoscere actualiter,& cognitione distincta,nisi unam post aliam: sed doto , quod eodem instante cognoscantur, quomodo tunc

erit verum,quod Amans cos, simul code tempore amet,

si illud instans non est tempus, sed principium,vel sinis

temporis Si autem codsideremus illam velocis imam successionem unius instatis post aliud, tunc propter maxima velocitatem mentis,& intellectus,possumus dicere, Amantem eodem tempore posse aequaliter amare duos , quatenus statim ac cogitat de ynobetia alter in eius mentem venit,& post unam speciem, altera cognosci sed ita velociter, ut quamuis unum post alium actualiter amet, pollit tamc dici, utrumque eodem tempore amare, quia illa successio est ita velox,ut sit etia pene insensibilis. Et quavis talis amatio silccessive fiat, potest tamen dici, fieri eodem tempore, sicut dicimus aliquem eodem tempore loqvis

189쪽

I De natura, fectibus loqui , & comedere , eodem tempore Amantem amare Λ matam, & odisse Rimalem, immo & eandem Amata . M odisse, Δ amare, & sicut dicit Arist. 2. Rhetor cap.7., quod periclitanssimul cupit,ίν dolet, cupit euadere periculum ,

Ur dolet esse inper cist Sedreraliter secundum bonam phia ius biain eodem puncto fieri non potes: . t ooz igni Vel alio modo sorte etiam melius res deo, dimis sis omnibus istis sub ilitatibus, quod alique amare duos eodem temporς, non debenuis ita stricae Intelligere, vetita identitas temporis debeat necessario ad punctum s

liun, & in laus restringi, hoc enim modo esser nimium rigorosa interpretati O,sed est ita iaccipiendum, ut intelli,

gamus eum,quandiu amat unum, in hoc eodem tempore, idestin hoc eodem spatio temporis, quandiu tenetur

amore unius, posse am re etiam, & alium: u. g suppona mus te sere amaturum unum, per duos annos, in hoc

eodem tempore,idest in istis duobus annis,tu potes am re etiam & alterum; sicut eodem tempore dicimus, Mercatorem ditari, di nobilitari, & puerum eodem temporς crescere,& stodere non enim in quolibet pulicto tempori is,quo Mercator ditatur,etiam nobilitatur,nec in quoliabet puncto, quo Puer crescit, etiam studet, sed in eodem spatio, & cursu temporis,quo ditatur ille,& ille crescit,ille etiam nobilitatur,& ille discit:& hanc puto ego,ac eui juraxei esse Veram,idc germatiam Intelligenti in huius quaestionis in hoc articulo, quae si est vera, penitus ene

sisti totam viin ptaesentis argumenti.. iii, Ad Teru multimam unica solutione respondeo , mod pro edum e vivi,transformatione,& motu reali,

190쪽

morissensitivi Q T 1λs se physico:At iasi in vita; rasi ormatione, es motu inetia physic pro ut est motus, vita,& illa iniserioris Am tis,de quibus nunc agimus;igit no est impossibil' vnia

amare duos,& codem tempore, & aequaliter, de caderris

specie Amoris. Arist.& D.Thom. respondeol eos ibi l qui solum de potentia ordinaria e consuetudine, exc muniter accidentibus, & iuxta illud , quod visurimum contingit, ut clare colligitur ex illis verbis Arist. Natura eonsueuit,non facileerit, neque bonum esse, & ex illis D. Thoamae , secundum quem non contingit , ubi loquuntur solum iuxta illud,quod regulariter fit,non iuxta illud, quod fi lri,dc accidore potest de potentia absoluta,& extraordinaviri aedi quamuis dum Arist. possit conclusionem, proferat verba abseluia, qtine possunt referri ad potentiam abiolatam,ibi, non potes, itaut clare videatur dicere esse i possibile virumn amare duos, tamen verba; & sensis co clusionis debent intelli:,masis secundum vim, & virtutem medij terimini, quo probarὸ nititur conclusionem,

quam secundum ipsam conclusionem, quia totus neruus x virtus conclusionis in medio termino consistini tist, quamuis in propositione conclusionis utatur verbis ais. solutam potentiam denotantibusetame, quia in proba da conclusione utitur verbis, quae siluam ordinariam potentiam, i cons tudine importat, propterea debemus etiam intelligere conclusionem, ut solum de potentialordinaria procedat; iuxta illud, quod comuniter. accidit, no iuxta ill ud,quod cidere potesLpro ut nos nunc FPrimus in hac questione; & si exuperantia,& excessus ci ca unum solum versantur dico hoc esse verum de pote-