장음표시 사용
51쪽
ab De natura,seesseassui se inuicem amant,misi ex eadem re vita: subsidia consequatur; alias sequitur illud vulgatu quod figulus figulo inuidet; ratio ergo formalis talis odij prouenit, non a similitudine,sed ab illo impedi mento, vel a timore impedimenti ;quia quamuis sit similis, si tamen non impeditet, vel non timeretur tale impedimentum, nunquam figulus inuideret si linergo non similitudo est causa huius odij sed tale odium prouenit ab impedimento,uel a timore illius; δc lucet talis timor,ut ita loquar cum istolasticis,fundamentali ter proueniat ab illa similitudine , ratio tamen sermalis itilius,non a similitudine,sed a timore impedimenti rationes militudinis prouenit: e similitudo est solum causa per
accidens, no per se,talis odij,ut et animaduertit D.Tho. iud.c. I . S.Morat.Nicom.ubi hac eande fere solutione affert.
Ad secundum respondeo,quod si infirmus amat sanitatem, dia pauper diuitias,& Terra arida pluuiam, hoc prouenit a similitudine,qua: appetitur pro sua conseruatione sed haec similitudo in uno eis in potentia, & in alio cst in acta;& quia, ut inquit D.Thom. l.q.2 7. art. 3. in potentia adelf potentialiter actus,tam infirmus, & pauper est similis sanitiati,& diuitiis in sua intentione: cum sit similis inpotentia,amat ille sanitatem,& is e diuitias quia uterq; cupit euadere similis scire rei conseruanti,& sibi utili; & illo Amor nascitur ex illa similitudine, qua uterq; eorum iam in tua intentio ae,5 desiderio es similis rei amato De Terra arida, dico quod Terra in qualitate Symbolica cil iam similis pluuiae; Terra enim est sicca, δί frigida, aqua Vero,
vel pluuia est frigida,& Eumida ergo in qualitate Symb l ca Terra est similis pluuiae; & quia propter nimiam Mise
52쪽
. Amoris sensit uti ditatem timet , ne euadat calida, ideo amat pluviam quatenus ob frigiditatem pluuia cit contraria caliditati, S: Terne similis in qualitate Symbolica; & ut inquit Mars. in Lysid. virum contrarium amat aliud cotrarium, quia unum quandoq; acquirit,& conseruat sitam sibi naturalem temperiem propter aliud ; dc non amat contrarium principaliter,sed suam temperiem. Hinc Arist. S. Nicom .cap 8. in sine: Sedfrsitandieque contrariῆ'rse contrarium appetit,
sed ex accidenti; medij autem appetitio st,quod bonum Vmerbi causa Foco bonum est,nonsi humidum euadat e si ad medium
perueniati stic dicit .Eudem .cap. 6 .Contrarium aut contrario
Amti um, quemadmodam CDtile. Nam quod sibisimile, id imuile est Hoc est trigidus amat calorem contraiium yropter utilitatem,S: bigidusmon potest amare frigus,quamuis sit sibi sinule, quia frigus frigido est inutile ; sed contrarium
utile amatur,ex eodem 2 .Mag. Moral c. 11. ibi: Es igitur in miroque Naproborum persimilitudine proficia Amicitia est, atq; per di similitudinem,ea propter comodum, igitur proprer co- modum D ter di imites Amrcitiae cc his et gore contrari s Amicitia ob commodum morim, Non duIium igitur, quin in maxime contrarijs ob commodum sit iam citia ; dc in 8.Nicom .c. 8. Ex contrarise autem maxime CDidetur scri Amicitia , quae obmissitatem existit, pauper diuiti imperitos cns Amicus sit. Ad Tertiit de Achille, & Patroclo respondet Ponarcit. quod in habitibus moralibus,ille qui excedit in aliquo h bitti,amat quandoq; alium in illo habitu omnino cotrariufi coleruatione,& quieta,& durabili couersatione,ut excessus unius teperetur deficis tu alterius: Sic Achilles iracundus amabat Patroclu mitiore .Preterea nemo scit, i qua re esset fundarus
53쪽
ta a De natura, esectibus fundatus ille Amor; potuit forte esse ii datus in na re, in qua essent ambo consimiles; sed pro quieta conuersatione, temperari debent habitus, & mores: Unde Plutarc. lib. 1. Sy mposq. Σ .dicit,quod in collocando couiuas in conuiuio moroso debet iungi mansuetus,loquaci audiendi cupidus, iracundo tacitus,& mitis, probus pauper munifico diuiti,
ut excessus unius temperetur defectu alterius ; & Arist. r. Eudem. cap. 6. quoccirca nonnun am disiimilibus gaudent, eluti austeriscetis, irritabiles ad iram tardis i qui a se iniorem ad medium reducuntur er accidens igitur, et elut ostensium
est, contraria Amica propter bonum sunt. Et ita dicuntur isti se mutuo amare, sicut homo stigidus amat calorem, S 'caliadus stigus, non per se, sed per accides; nascitur ergo Amor propter naturalem consimilitudinem, δ: Sympathia hoc tamen non est necessarium,quia,ut insea videbimu , pra ter huiusmodi Sympathiam requiritur etiam voluntas Asemantis,qui si non vult,non potest cogi,ut amet: sed solum dicimus, quod si Amans debeat longo tempore, vel Fo- quo tempore amare, non potest amare nisi Amatum in aliqua re sibi consimilem. Immo amplius dico Amorem Pasiphae,& eorum, qui insano bestiarum . vel etiam saxoruAmore tenetur,oriri ex aliqua similitudine,& Sympathia, qua isset res amatae in aliqua re sunt similas istis amantibus male affectis , alias in ciς nunquam se complacuissent, nisi adfuisset aliqua consorinitas, qua traheret sua quem tu
Fortuna etiam, δἴ casii dicitur quandoque oriri Amor , quatenus ob varias occasiones,& varia accidetia, allicitur, trahiturque quis ad amandum, qui extra illa non amasset. ,
54쪽
casialiter, quandom quis facit aliquem actum gratiosum,& amabilem, quem dum quis bene dispositus in cofuncto temporis videtistitim assectione sequitur, Amorequeritini capitur, ac statim ama re incipit,qui si eum in eo puino tempesis non vidjsset,non fuisset captus ; prout multi, . qui ex uno solo visu, stu, verbo, vel etiam fletu, statinu capti, in furias Amoris lapsi sunt , hinc Vincent. Chartar. de Imag.Deor.antiq.de Imag.Cupid. refert in quoda tem plo pictum fuisse Amorem prope sortunam assidentem,
eo quia multum valeat in Amore fortuna,ibiade in Achaicis siribisse Aegirae in quadam aedicula Cupidinem prope si tuna astantem et id fie; quod eo jectat, mi intelligamus hanc in ei
maiorijs rebus plurimum prode e. ' UEt praeelectione etiam nascitur Amor, quatenus dum rudis aliquis se rudem videt,& cognoscit,quaerit, Conatu que seipsum ornare virtute,& bonis qualitatibus,3t possit, esse aptus amare,& amari hoc casu Amor nascitur ex prei electione,quia nec natura e si habilis, cum sit rudis, nec et fortuna, quia nulla adclὲ occasio, ergo ex sola preelcctio ne,& ex propria industria amat, & amatur, quatenus scrindustriam conatus est se reddere talem,Vt pollit amare ,& etiam amari. Puto tamen ego semper esse necessariam bonam dispositionem naturalem,quia, quamuis adsit O
u asio,& sis apse rudis si tamen tu non sis bene, & opportu . ne naturaliter dispositus,nunquam poteris Amoris igne ziuaui accendiiquia agens non agit,nisi in passum bene di spositum: immo nec cliam poteris praeeligere, quia, ci rprqeligis, & te ornasὶ quia es naturaliter dispositus ad hoc, ivt te ipsum cognoscas, & qua ras ornari bonis qualitat . 1 i bus,
55쪽
a De natura, ν essensu, bus, igitur in omnibus est necessaria naturalis dispois
Quomodo Amor dicatur augeri post iras. Artic. s.
INsuper circa Amorem considero, quomodo possit esse
veru quod Amor,qui solo Amore pascitur,oc crescit, dicatur pol iras,& odia augeri,& crescere; immo non s tu post iis m,sed ex ipsa ira,vi non invenuste cecinerit.Terent. Amantium isae, Amoris redintegratio est; de Plut .in , mat. paulo post medium inquit: Ut autem Sol per nutes caliginem calidiores radios mittit sic Amor post iras , CP dar citiones,reconciliato masio uauior sit, acrior; α Publius Syrus de Amicit.concord. Di coria ' charior concordia ; qd declarans Pictol. grad. Moralis Philalophiae capit. 2 I .ait hoc clΚ intclligendum de ira ex leui caula orta, re solum de Amore lasciuo: Nam de Amore honesto,ae morali potius oppositum est verius, quia hunc Amorem ira maxime distoluit,&: in odiu conuertit,& quo maior fuit Amor, inde etiam postea maius oritur odium ; Et qui si nimium amant, inquit Arist in 7 .Polit.cap. . ij etiamst nimium oderunt. Vnde, fratrum dissensiones μιnt acerbissim. e ; dc vulgo dicitur, quod Corruptio optimi est pessuma, 6st quo um est generosius, o etiam ex eos ritus acetum conficitum, cuius ratione reddit Plutar.in lib. te frater. Amore: tauia magnas oportetes causas, tuae magnam beneuolentiam amicitiami dissipent. Vnde fideto non facile locus sit reconciliationi ; sed de Amore lasciuo rationem reddit ibidem Piccol. sed imperfectam, dc obscuram: ideo tu dicas,quod cum hic Amor voluptate mazime desideret dum per iras,& odium ea voluptate priuatur a
56쪽
reconciliationem eandem Voluptatem consequimur, maiori etiam auiditate,& delectatione ea fruamur, quia hic Amor est fundatus in voluptate,& aucta voluptate, neceLsario etiam augetur & Amor; sicut maiori appetitu com
dit ille,qui aliquadiu filii ieiunus, & per priuationem cibi crescit postea voluptas in cibo . Unde & D. Ambrosius de Elia & Ieiun. ca.9. Dulciores' amem epula sunt,quae asi
duitates dissunt,diuturna continuatione milesiunte condimerum cibi ieiunium est ; quanto auidior appetentia, tanto sa i cundior . Unde Oaeci lib.Σ .de remedio Amoris: Sustentata venus gratissima,flore Solis ,
Sole iuuant imbrici grata si Tnda siti. Quod etiam elegantissime descripsit Ariost cant. 3 i quando dixit:
Pero Gognaltro amaro, Aesipone
a questa suauissima dolier ta ,
iit Et Ctan condurre Amore ἀpiu finem , , L 'acque parer fa saporisci e none La Hebe'l cibo pel digian s, prerra i Non conse la pace, εν non las ima inouato non M la guerra prima. Gli Hegnisse repulse, eoalmente i Tutti i Martis d' morituite le pene Fan per lor rimembranta, chesi sinteon meoorgum et placer, quando 'Dime Hinc & Elianus lib. 2 .cap.2 r, narrat quod cum Paus hias ardeter amaret Agathonem Poetam, Agatho semper D irasceis
57쪽
is De natura, essem sirascebatur, conteridebatq, cum Amante Frinterrisgatus ab Archelao Rege, quid sibi taedet, quod sequenter immitiaretur raba quo seu apere amaretur, respondet Huius reno Rex , ego rationem tibi reddam; non enim contentiosior Fuminui mor for aduersus ipsum,neque ruincitate quadam id facio', sid quia ego quoque de moribus intelligo tum ex alijs tum etiam ex arte poetica iucundisiimum Amafidus se re'rto siex contemone , litibus cum Amasi is gratiam redeant ; Arsanei mihi mi detur,nihil illis dele labilius accidererifici propterea huius piatis persepe eum participe facio frequepter cum eo contendes; gaudia enim capri malamitantensionem cum eo siubinde disso uam,di reconciliemesiautem aequaliter,'consueto m do cum eosemper agerem non experiretur diuersitatem. 1 Accidit enim in hac msicut in Antiparillassi naturesi, quotidie accidere videmus ; Nam dum unum contrarium circundatur, vel
obsidetur ab alio,tunc illud colligit vires c propter talem virium constipationem thiensius,ac validius euadit; & ita vel le defendit ab illo,vel illud expellit;sic accidit in Am re post iras: Amor enim dc ira sunt contraria IIuir quando Amor videt se obsessum,& turbatum in ira, iam latus se totum in se ipsum colligit,viresq; intetidit ut iram ta quam sibi contrariam expellat; Unde propterialem viri aconitipationemfortior factiis,necessario etiam crescit, S amorosam,ut ita dicam, Antiparistasim conficiens, a
A Mplius circa Amorem coiisdem,quomodo illa,quet Zelot7 a dicitur,ab alijs Zelus, & vulgo Gelosia ap
58쪽
. Amoris sensatiui rellam ad Amorem se habere dicatur: Ea enim est ita propria Amoris, quaequet sit species Amoris, 't non repe riatur Zelus sine Amore,nec verus Amor sine Zelo; Hinc dicitur,quod sola Zelotypia conseruar Amorem, Amorique sola tribuit spiritum,& vitam sine qua non solum pigre scit,sed etiam senescit,& moritur Amor, secundum Tag
nis,& obtrectationis: & pol dici filia Amoris, quia statim, ac Mncratur Amor,llatim etia Amor generat zelum ; sed adco potcntem,ut Pater dicatur stiperari a filio,& vehemetiori in passionem esse zelum,quam Amorem ; vel potius debet dici loci ci germana Amoris eodem partu cu Amore genita,quia statim ac amare incipis,statim etiam tim re incipis, ut in prouerbium transierit: sui amat telat, CIT qui non zelat,non amat: Unde & D.August. seper Ples. 3 3 adicit quod, ut uis carnaliter amat recesse est, Ut cum telo' nao, Afro ametidi Livore, Inuidia saucietur ,si T abus eandem rem amaucrit: quod puto,ego de vero,& intenso Amore esse intella gendum, Nam de leui noprocederet; quia potest esse Anicraeuis scilicet,& insipidus sine zelo: haec est om -nium passionum vehementissima, dc nulla alia res citius ad insaluam, & furorem perducit Amantes , quam zeluS ue i .& ipse Amor, qui alias dicitur vehementisIima perturbatio,ialis,dico ego, dici debet propter annexam Zelotypia, qui sitne ea est placidisti mu&; qui enim erat placidus , &quietus,dum zelare incipi trux, toruus, anxius, turbidus, D α inquie-
59쪽
inqvietus,molestiis, patiem,acris,Amat sibi, omnibin tandem alijs,& intractabilis sit omnis Amans Zelans,hine suspicio,& Zelotypia dicuntur ungues, di dentes Amoris, quia his solis nocere potest Amor,& ferire: Vnde Stobaeus
de vituperat. Vener. Sem. 62. via. r. de Amore loquens, ait: Expellestram Hs te iussuam ingues dentes emittat:
sed qui nam Amoris dentes, ues Apicio, or Zelotypia .
Hanc Zelotypiam puto ego esse movit rum,& mirac Ium in Philosopnia Amoris 1, in ea enim reperiuntur duos contraria intens eodem tempore,eodem instante, & circa unum,& idem subiectum: Nam dum amas intensu Mmatam,odis etiam intense Rivalem; immo & eande Amatam simul & eodem tempore,& eodem instante & amas, α odis , amas,quatenus est tibi chara,& ea fiui cupis & catu vivas in illa,site ipsum amas, etiam de illam amas;odis, quatenus times,ne sui copiam faciat Musi, nec ullo pacto velles, ut ei ullam praeberet occasionem videndi, ambuland loquendi, si esset possibile,nec etiam cogitandi de ea itaut iure optimo possit dici monstrum, & miraculum in Philosophia Amoris,unio, & mixtura duorum contrari rum,amoris scilicet,& odij in uno, & eodem Amante,e dem tempore,& circa Vnam,& eandem rem,amatam scialiceti de in expositione Emblemat.Alciat. iI3.retem
turisti pulcherrimi versus ex Catullor se amo: quare id faciam fortasse requiris, feri sintis, excrucior.
.: , Ouis constar, Camilla ; sed quam
60쪽
Velim odisse,sequibatque amare cogori Sis me eAmor retrahit tuus, trahits
Sic quem sitia figas proterua,
Et propterea etiam Guar.eleganter hoc expressit ach.i Scen. 3.his verbis: i midde mi, chi mal maei pia strana. Epiu folle,epta Dra pia importuna Oone amorose ' Amor,'odio
yrso est mirabilis,& dissicilis in cognoscendo,dura,& ilial togerabilis in serendo: haec sola turbat omnem statum, de felicitatem Amantium, sine qua Amantes scelicissima viata fruerentur,putarentq; se in hac vita posse beari: Vndo