장음표시 사용
301쪽
Matrimonia coacta irritante; ver. enim, simpliciter est coactum . 7 seeundo I Quia non minus ex hoe, quam ex quolibet alio Matrimonio coacto ἀ ia felices exitus timeri possunt;eum enim Titius, contra suam voluntatem . unam ex filiabus Sempronis in Uxorem eligere sit coactus , de infeliei exitu prudenter timeri potest. Haec autem fuit ratio Hatrimonia coacti irritandi.
ε n D rationes in contrarium ἰδα Respondetur; ad prima νὴ non sufficere ad Matrimonij libertatem, huius,vel illius personae ele ctionem, sed requiri. ve electio ipsius status Matrimonialis , omnino libera sit, & non coacta; alio quia Matrimonium diei non potest absolute liberum, sed coactum di liberum sollim respective . Libertas autem respectiva, eum non sit plena , ad Matrimonii valorem non susticit.
mo; si electio coacta ex c. g. cf. rarum: de eles. in si irrita esset ς
sicut eae c. eum locum: de noUM.
est irritum Matrimonium metu coctractum: eodem modo fore irritam electionem , in qua daretur optio eligendi unam ex determinatis per sonis , vel Ecclesijs , sed ad ipdam electionem daretur coactio , quia iam electio illa,absolute esset coacta,& libera sollim respectiue, ideo. que non plenε, prout ad electio
Io Respondetur secundo ; Dispari
tatem esse inter Matrimonium , ac electionem, quia ad electionem faciendam inter duos, obligari quis, Vel a lege , vel a Superiore potest . At ad Matrimonium, nemo ulla
lege obligari potest,nisi ipse prius, ex sua voluntate se obliget. COROLLARIUM . . Ir OIligitur ex dictis , ad valo rem Matrimonii, ac pro sessionis religiosae, requiri a iure ple
nam, ac omnimodam liberratem a
non solum ei rea electionem personae, vel Religionis , sed etiam circa electionem ipsius status, cum enim sint status immutabiles. & s mel assumpti, relinqui amplius non possint, nisi omnino libere assume rentur , infelicis exitus timeri merito potant..
302쪽
Quaest. XLVIII QUAESTIO XLVIII.
ACHEL , post contra eum Titio sponsilla,
cum alio Viro fornicata suerat; Titius de hoc serior iactus, eam ducere amplius nolebat. Vertur quia Sponsae fornicationem probare non potuit, a Iudice, stibpoena excommunicationis, eam ducere coactus esti Quiritur. Vtrum Matrimonium illud, sit validum SV M. MAERIUM.
' trimoni valori. ob rei non l
i Arionem Patientis . . .... -
Io Per hane, eoactus, sibi metum nullatenus infers 1 -Neque hac coactio docum babet in Foro Conscientiae. ri Empsis insa, ex parte Iudi cis metum inferentis. ra Et 3 Iure praeeipiatur . Φ Vnde oriatuν tunc , nulluas Matrim ij. 13 Coactio, ut Matrimmium non irritet , debet esse materiali-
a, Vthi Maerimonium , metusad , ius iniuste in nos contractus iure posititio, fit irritum, ut dictum . est ἰ oritur difficultas3 an, ut M linritum, sufficiat coactio , materiali ter solum, di a parte rei imust os licet formaliter , ac seenndum a lςgata, di probata, fit iusta; ut co :emgie ι in eam proposito ἔ an Te 1. requiratur , Ut coacti , tam materialiter, quam formaliter sit inm
3 Aliqui eam saneh. lib. q. da
mat . d. Iq. num. 9. Bonae. quasi 3- de matris'. λ nam. a 3s putant, ad valorem suffeere , ut coactio, fit iusta formaliter, ac fecundum allegata, & probata, liges materialiter sit rniusta , Ideoquα Matrimonium, a Titio tontractum esse validumi, inb
303쪽
A Primo; Quia eo actio facta a I riq. lib. II. de matri east. s. num. q.
nem, formaliter iusta ; coactio au- sus lib. . e. II. d. 6 num. Io. R temausta, Matrimonii. valorem non h bed. obluuib.1. quare. s. tollit, sicut nec cuiuscuta qui alie- . num. II. & alii plures apud istos .
Secundo , Quia ideo Matrimo- prout se tenet ex parte Iudicis, ne nium coactum,est inualidum, qu a i rip. iussa; prout tamen se tenet ex a iure est reprobatum; stando enim parte Titii , eam coactionem pa- in luxe- naturae, esset. validuin , & tientis non fuit iusta, sed iniusta ,
iuste in re, iniuste tamen secundum allegatas &bprobata, aestiunt, ad Matrimonium coegisset 3.Mas trimonium, ratione iniuriae forma. Iis, esset nullum; Ergo e contra 33 cum coegerit iuste secundum allegata, & probata . quamuis iniuste imaterialiter, & in, re , Matrimonium erit validum;Ius enim , A qua oritur Matrimonij irritatio , respi cit solum veritatem, ae iustitiam squae habetur secundum allegata &Probata; unde haec solum dicitur
nium; ex is dicis coactione iuridica , a Titio contractum, probabilius esse inualidum . BUI. de
Leon. lib. q. c. I9. num. II. Hen in istius gratiam , ac fauorem fuerit a tur statuta iis italia; non vero in fauorem inserentis. 9 - , secvnd --Pato, Ado . et Iaseenei cu Filia deprehenso ε mortem minaretur, nisi eam dueeret in uxorem , Matrimonium esset
qua mu is Patet ex errore putaret statem coactionem sibi esse lieitam, quia scilice: in re, Se respectu Ado Iescentis , esset iniusta . Sed etiam eo actio facta a Iudice secundum allegata, & probata , licet esset iussa ex parte ipsius; in re tamen s& ex parte Titii, erat iniusta; Ergo
etiam Matrimonium a Titio contractum, fuit nullum .rs Tertio; Quia ad hoc, ut contractus metu initus, non sit rescindendus, necessario requiritur, ullipse metum patiens , vel per delidum , vel per aegritudinem , vel alio simili modo, sibi metum intulerit
304쪽
lerit, ut constat ex Ls mulier a I. in prine. J. de eo, quod metus eaυ- δε; ubi, cum Mulier contra Do
minum suum ingrata, timens , ob ingratitudinem , reducendam eo in seruitutem , ex hoc timore alio quid dedisset, eius donatio taciti. e uocatur, quia ipsa sbi hunc metum intulit; sed Titius , dum a Iudice ad Matrimonium cogitur , tu sic quidem secundum allegata, & probata , sed iniuste secundum rem a snullo modo hunc metumsbD infert , eum nullo modo sit eius cau-uis eo actio, alitiae' praeeipiatur, no tamen propterea Matrimonium a prprobari, quia coaetio illa, funda tur in falsa prasumptione , in quo casu, etiamsi, in Foro eIterno, ap probaretur, non tame approbar trer in Foro interno, quia Forulis expernum , di internum , conueniunt solum; quando eXternum snon irrititur falsae praesumptioni. I 4 Ad tertiam respondetur; Disparitatem esie ς quia . si Iudex, inius e scogat secun Elim allegata , &approbata, iniuriam infert et,quem D ; Ergo hoc .Hammonium , est . . cogit; sua is enim re a sit de- irritum; scut, sedet alius contra- ' Iinquenii , quamdiu tamen eius dedictum non probatur, ius habet, ne a Iudice damnetur tanquam reus; iniuria autem , obligat ad contra-' .ellam Fescindendum, ut res in integrum restituantur, di sic resarei eius, esset rescindendus . 3 U P, 31 Quarto; Quia coactio a Iudice facta, fundatur in falsa praesumptione; Illa autem, quae landa ἡ- tur in falsa praesumptione , locum
re, nullitas Matrimonii, non oritur
ex iniquit illata is, ve ud --ε git , sed quia ille qui cogitur , in T Eque obstant rationea in iniustitiam patitur propter DN tk contrarium ., Ad, primam, sam praesummionem , cui Forumae rim Hspondetur ι Coactionem at externum tunc innitit adi Forum
factam a Iudice , fu isse quidem tu Ram ex parte Iudicis inserentis; et 1 sed iniustam ex parte Titii patienis 'tis; Hoe autem sumit, ut Matri-irmo murat, ipso iure,' sit irritum εἰ internum vometia formatur eruer- i
305쪽
rem non impediae, necessari4 quiri , ve sit omnino iusta , 'on solum formaliter , &iuridice, sed etiam materialiter, & in re . Cum enim Matrimonium,debeat esse va- έidum in aonscaentiae Foro quodnisae praesumptioni non, innititur ,-cecivo roquiritur a vi coactio
tea liter, & secundam rem ipsam .sia iusta ; Cum vero ad Matrimonii
valorem , a iure requiratur iustitia in coactione , requiritur etiam , ut eo actio sit iusta formaliter ἔ alia enim iustitia requiri a iure nor
potest , quam formalis , di iuri-
vin Aleis leuis, in Foro conscientiae,
dotem, bona paraphernesia haberet satis ampla; ad - instantiam Mariti, ex metu quodam reuerentiali er gaillum, & ut iurgia cum illo, eiusque offensionem vitaret, pro illo fideiussit, alias non fideiussura Queritur i, Vir m ex illa fideiussione, in Foro conscientiae, teneatur .
1 - Fideiussio, ex metu levifacta', in Poro eonfitentia obligame
Meut obluat in Poro emerest . is V Et ut Matrimonium eae isti metti initum.
7 Non obligat eamen, etiam fim
selemnis. a Ratione iniuria, quam metaleti . etiam lauis includi . .s . Vnde Fides em , insam m. M talem es restituen s.llo Ut eontractus, in Poro eo feientia obligent , desens
, is re approbari,11 Mimrum snternum, quando cum
306쪽
I ' Promissio , eodem metu facta, in eonscientia non obligat.18 Remisio debiti , ex de peratio-1ir illus recuperandi , debitorem non liberat .
xρ Blanditijs aequi ita , renitutio. ni obnoxia non sunt. RATION Es DUBITANDI
externo, ita parui fiat , ut ad rescindendum contractum, metu leui , quamuis iniuste incusso, celebratum , non concedatur a clio , sicut conceditur , quando metus est grauis. Elt tamen non Ie uis difficultas ς an eodem modo parui fiat in Foro interno Conscientiae; a s Vero metus, etiam leuis , lassiciae ad contractum , in eo Foro rescinodenduin . Videtur enim , eodem
modo parui fieri, sicut in Foro ex. terno ; & consequenter , Principis Uxorem , ex fidei uissione , in Foro Conscientiae, teneri ; Ita Arior. tom. 1. lib. I.c. I I. ueriua e. de res. Men. U. coa Aio,quae s. 7. num. 8.. Primo; Quia fideiussio, quamuis fuerit facta ex me tu , & non plene Iibere, metus tamen Die leuis lmetus autem leuis , non solum tuis
re naturae , sed nec iure canonico, aut ciuili contractus rescindit, eo quod ab utroque iure pro nihilo reputetur : l. nec timorem ieo quod metus causa de detur actio ad contractus rescindendos sollina ob metum grauem , ex e. I. de his qua vi , ne detur occasio litium a
se ut daretur , si ob metum etiam leuem daretur actio ad contractu rescindendos. Cum ergo fidei uiasio, facta fuerit solum, ex metu leui, valida omnino fuit, nec rescinis denda; ideoque obligat in conscientia,
secundo; Quia, Uxori , iii Foro
externo negaretur a iure actio ad talem contractum rescindendum eo quod haec concedatur solum ob metum grauem , & metus Uxoris sit leuis , sed obligaretur ad contractum implendum ἰ Ergo etiam , tu foro conscientiae , obligatur ad illum implendum I Forum enim internum , & externum, semper coformia sunt,quando externum no innititur falsae praesumptioni . Tertio; Quia Matrimonium, me tu leui contractum , in foro con. scientiae, non irritatur; sicut irrita tur, quando metus est grauis. Ergo alii contractus eodem metu irriti in foro conscientiae non infirmantur , ac rescinduntur , non minor enim libertas requiritur in monio, quam in ali s contractibus; Si ergo metus leuis, valori Matrimonii, non obstae, neque obstabit alior si contractuum firmitati. Quare, sicut fuisset validum Matrima nium metu illo e elebratum , ita fuit valida fileiussio, ipsamque
uxorem obligat ad illam implen-
Quarto; Quia, si fideiussio , eo
metu facta, tu foro conscientiae re. scindi posset, etiam rescindi pose set in foro externo et Iam enim uxor haberet ius illam rescindendi . Ergo, in Foro externo, illi tu negari non posset actio ad illam T I
307쪽
rescindendam; alioquin forum ex ternum s cooperaretur iniuriae, ab incutiente metum illi illatae, aut illam continuaret .. Cum ergri in iure negetur actio ad illam reicin dendam, signum est, Uxorem non habere ius ad illam rescindendam,i& consequenter fideiussionem obligare in conscientia ..
R E SOLUTIO. sequenter res in pristinum statum
restituere . . Tunc autem solum rcensetur, res in suum pristinum sta-. tum restituere,, cum V Xorem ita suam pristinam libertatem restituit constituendo illam in statu , in quo omni metu deposito , fideiussionem Iibere approbare possit, vel reprobare , quandiu' enim in hoc statu non ponitur ,, eius ius non maneta
reparatum, sed semper laesum T' Espondetur tamen VXore fideiussione illa sie facta, iforo conscientiae non teneri , sed. posse' illam rescindere, quamuis omnes solemnitates 1 ad illius. valorem a iure requisitaex seruat s e G
contrarium .. Nam ad primam, respondetur;EX eo, quod abi utroque iure, negetur actio ad contractus metu leui celebratos a rescindendos, non recte inferri, quod contractus illi, in foro conscientiae,ifirmi sinc, ac obligatorij.Nan etiam in venditione quando de-
iis Last .ar. x. N Primo; quia, cum Uxor fide tali sonem secerit, metu, quamuis leui coacta, pecillam coactionem is si iniuriam passa est , Ergo habet ius iniuriam illam a sae repellendi, dcconsequenter ab eo, contractu recedendi, ill uinque rescindendi, si enim noni alioe modo iniu- enim solum,&non alio modo iniuriam a se repelli Secundo;: Quia Princeps ω qui metu', quamuis Ieui , Uxorem ad fide iubendum csegit,iniuria iri', ac iniustitiam ei intulle, cuni ipsa ha veret ius , ne sic cogeretur Ergo iniustitiam , azinsuriam, quantum pQtest, resarcire temtar, &cUID
contractum' rescindendum P cc tamen certum est, decipientem , teneri tunc' restituere'. Ut ergo' contractus alioqui inualidi ,. aud infirmi ,in conscientia ob Iiget, requiri tur, ut a iure positivo approbe tu , ut contingit in legibias prae-- scriptionis ;: non autem sufficit , vesola actio fori externi denegetur Inam haec, a iure, plerumque dedegatur adi vitandas lites , quae alias. facile oriri possenτ, dc tunc ius, tales contractus non' tam approbat , quam permiti C, propter bonum commune ; ne scilicet Respublica Hlitibus perturbetur. Sicu: ergo , cuando in venditione, interueni:
308쪽
quia ius , quamuis actionem de ne get, eam tamen ve aditionem non approbat, venditio, in foro conscientiae, rescindenda est , R decipiens tenetur restituere; ata, cum
in fideiussione , alijsque similibus
contractibus, interuenit coactio ex metu leui, quia ius, qua mu is deneget actionem , tales tamen contra eius non approbat; ideo contractus, illi, rescindendi sunt, in foro conscientiae, ratione iniuriae, .n Cobligant.. II Bd secundam respondetur; Forum ieκternum internum esse conformia in ordine ad ea , quae forum externum approbata .non vero in ordine ad ea a quae non aP-
probat , sed solum permittit, & ad quae , solum actionem denegat 3 quamuis in .ordine ad haec etiam , dici possent conformi a s Eo enim ipso , quod forum externum, Contraci um aliquem non approbat, sed
solum permittit, censetur illum reputare tanquam malum , ac rescindendum , alioquia approba
12 Ad tertiam respondetur primos Negando antecedens s multi enim dicunt , Matrimonium, metu leui, celebratum , tesse inualidum,' Quia metus leuis, non minus aufert plenitudinem libertatis ad Natrimonium requisitam, quam metus grauis et quidquid tamen sit de hoc . II Respondetur secundo .negando consequentiam; Rescisso lenim aliorum contractuum, in foro Gon scientiae, oritur ex iniustitia admisis
, ab eo, qui metum intulit a quae
iniustitia, cum aeque inueniatur in metu leui , ac graui , hinc fit, ut Vterque metus, ad rescissionem sufficiat. At Matrimo iiij irritatio , non oritur ex iniuria illata, sed ex aure Eccisiastico , quod illud merito irritavit, quando metus est grauis, non .vero quando est leuis, quia subuenire voluit metum gra uena patienti , eo quod fecerit a quod debuerit, eligendo ex duobus malis id, quod minus est. Subluenite autem noluit, quando me sus est leuis, quia tunc , metu passus, leuiter ad leni tam grauem, motus est, sicut etiam ius ciuile , iustiis me fauet grauem metum Pa tienti, metu leui contempto AAd quartam respondetur; Vxo- rem habere , in foro conscientiae , ius ad te scissionem .fideiussionis , quia habet ius, ut in Pristinum statum libertatis restituatur, in quo fidei uisonem illam Iibere approbare Possit, vel sep roba re εἰ sicut, qui in Renditione , .lasus est
infra dimidium pretii iusti, ius ha
bet , vel ad contractus rescissionem, vel ad pretium .iustum.In foro au-
rem externo, non negatur .hoc ius,
nec reprobatur , sed GIum , propter bonum commune, & ad lites Vitandas, negatur illi actio; in quo nulla est iniustitia , sicut nulla est iniustitia , quod etiam laeso in se a.dimidium, negetur actio .
re, si incusio illi accusationis timo
309쪽
xe , aliquid ab eo eX torqueat i ne accuset, non teneri illud restituere quia, cum iuste illum accusare posset, priuatur iure, & actione accusandi, quam habebat; quod, cu si pretio estimabile , iuste pro eo s. aliquid accipere potest, tanquam
pretium. Hoc tamen proportionem habere debet cum iure , quis priuatur, quia ad iustitiam contra. ctus requiritur necessario aequalitas, ac proportio inter pretium, acrem, siue opus pretio estim ab eo;
Lessus tib . a. c. I 7. Z6. num. 6 as secundo ἰ Quamuis renunciatio paternae haereditatis , facta a Filio
metu reuerentiali Patris , in Foroe X terno, non rescindatur, eo quod metus iste, non sit grauis ,' In foro tamen conscientiae, si ea renunciatio fiat, repugnante Voluntate, adpetitionem Patris , cui non audet contradicere, & ne eum molestia assiciat; esse omnino rescindendam,di Patrem teneri, haereditatem sic renunciatam restituere , quia metus iste , quamuis leuis, cum sit iniuriosus , & causa actus, in foro conscientiae, ad eum rescindendum est suffetens . Pater enim, cum ssua auctoritate, fili j libertatem oppresserit, ex iustitia eam relaxare tenetur , ita ut filius uligere possit, quod ei placuerit; Se si non faciat, iniuriam insere , & consequenter Testituere tenetur quidquid perta Iem consensum inuoluntarium a consecutus est . Quod si Pater eam haereditatem nolit restituere , pQ terit filius occulte facere compensationcm . Nauar. insum. c. 17. istis. I z.
Tertio ; Filium , qui ad instantiam Patris morientis, timens eius indignationem , & ne illum in eo articulo moles la assiceret, promisit, de suo quoddam eius debitum soluere , alias nullo modo promissurus, non teneri in foro conscientiae illud debitum soluere , qui ν sine tu quasi coachis , ac voluntate repugnante , promisit ; Promissio autem , sic facta , in foro conscien tiae, rescindi potest , nec obligat. Saneb. lib. 3. mair. δ'. num. 16.
37 Quarto; si aliquis, suo debitori
partem debiti remittat, eo quod desperet, se posse alio modo debitum recuperare , debitorem non
esse tutum in conscientia, sed teneri partem debiti sibi condonatam restituere ; quia ea remissio , coacte, ac inuoluntario, & repugnante voluntate, facta est, ob timore in conceptum iniustu toto debito carendi. Si tamen nulla interueniat fraus, vel culpa debitoris , sed vera eius inopia cognita , Creditor , spe solutionis destitutus , partem a debiti remittat;tunc re vera Volunatarie condonat, & debitor nihil restituere tenetur . Idemque dicendum est etiam , s tertia aliqua persona , cum Creditore tractans
dicat; Ego curabo, ut debitor tibi partem debiti fluat,s tu, libera-B Ooluntate , reliquram remiseris;
Nam , si ille remittat, omnino v Ο-Iuntarie remittit , ac nullo modo coactu Sancθ. num. IT.
is Quinto ; Blanditiis extortara , restitutioni non esse obnoxia; Quia blanditiae , nullo modρ eausant inuoluntaritim i concupiscentia enim
310쪽
& amor, sunt paetus eausa, ut v viluntas maiori . conatu operetur . Neque obstat, quod amor, dicatur non minus excficare, quam ebriemeas . Nam boc, iatelligi debet is
rectam rationem operandum nodi vero in ordine ad operandum vis
di preces importunae, in fro conscientiae. contractum reflaudam c
a X T IR quidam nobilis, dum rransiret per viam, videns
v in v uadam officin, Pileum figuret, ac materie no uet, u a se prius non vita; eum a Mercatore, alias amico precibus importunis , tandem gratis extorsit . Queritur ;Vtrum illum retinere possit, an restituere teneatur. sUMMARIUM.
Precibus importunis ex ore . . videntur retineri posse. s In Foro tamen Conscientia non
6 Preera importuna s aequipara tur eoactioni. Et in rinre,etiam metui. 8 Nee plenam libertatem reli quunt .
I x C. preces Pauperum nonsi xt importuna,
tortus, ea si validus . . 13 Timor reuerentialis, preei limportunis aquisaut . .r Preessim importunis , se tum, 1 impediem, tenetu ad res
a s Lisentia fle a Superioribus ex
o Vm agitur de metu 3 QMers solet; an preces importunaea illi aequiualean t in ordine ad actum vel irritandum, vel re scandendum.