장음표시 사용
51쪽
alterius, ita ut voluntas, aliquando exerceat solu quod animodo libertatem contradicti cinis, aliquando vero libertatem contrarietatis .
17 Aduertendum est tertio ς Homines , dum ex opinione probabili
operantur, sic communiter proce
dere . Proposito intel Iectui obie- probabili cu suis moti uis; V. G. 'Proposita opinione , quod beneficiorum pluralitas. licita sit, quia νvshiam, ac consuetudine, in Ecclesiam est introducta I vel motiva, inti ellectui apparent solida , ac firma,
de cum Doctorum auctoritate coniuncta , nec ullam rationem conuincentem coatra se trabentia . vel non si talia non apparent; intellectus non ulterius procedit sed opinionem. illam statim, tanquam parum probabilam re ij cit, si vero appareat; ab illis. mouetur ad iudi candum, talem opinionem esse verae probabile mi, siue dignam , cui ipse probabilitet assentiatur tanquam verae, & Voluntas ab hoc iudicio msiue dictamine , statim mouetur actimperandum ipsi. intellectui assensum probabilem , quost beneficiorum plures itas, licita. sit, quiae vis iam, ac consuetudine, est in Ecclesiam introducta tutuZ tamen inteI-
Iectus, hoc probabiliter solii credit, non credie absqIuta, sed solii, quanta est ex vi. talix motivi,& cum fov-midine, a et timordi, quod hoet ipsi m. possit esse, ac fortasse sit fa sem. Hoc facto; ,. intellectus reflectens. supra suum assensum probabilem, euadent et iudica ,. illumi esse:
Prudentem , si udi pendentem. ab illo, primo, dictamiae prudentiae a. t in quam effectum a sua eausa , i/eoque se prudenter agere , dum ex vitalis rationis , probabiliter iudicat, beneficiorum pluta litatem effelicitam ; .& ab hoc assensu , quia prudens est , mouetur ad eridenter iudicandum , quod operatio volun talis illi consormis, sit licita, sue digna , quae a voluntate, vel eliciatur, vel imperetur;& hoc iudicium siue dictamen pludentiae , est vitinium iudicium practicum , siue conscientia , a qua deinde voluntas mouetur ad Operandum . . V. Gω ad plura beneficia , vel procura da , Vel acceptanda , vel retinen
ου Αduertendum est quarto; operae tionem a voluntato sic elicitam, vepimperata, duplici titulo esse prudentem. ia Primo remote,. quat nu&xemo te pendet ab euidenti iudicio probabilitati& , si uz a primo, illo dictamine prudentiar, quo opinio iudicatur digna, quae credatur Ut vera . Secundo proxime , quare nux immediate pende e , az regulatur ab ultimoedictamine prudentiae, quo G peratio,illi opinioni conformi F, iudicatur digna, quae ae volantate po-uatuc, quost dictamen si militer, est iudicium certum, ac saltem mora, liten euidelix, quamuis appelletur conscientia probabilist, quia oristuc ex prudentis asiansit probabilii, eique innititur trimquam motiuo , a quo. intellectust mouetut aa illuae formandum - Quod autem hoe di-
, illamen sit saltem: moraliten certum, aete dens, paret; ex invenim, quod in te decidus,p rudende π operatu r,dum
Exobabilue a iudicae, beneficiorumi
52쪽
pluraritatem ,ex eo motivo, esse licitam , euidenter sequitur , etiam voluntatem prudenter operari, dum
hoe iudicium sequitur , eique si conformat, cum ipsa sit potentia csca , de feratur in obiectnm solum prout illi proponitur ab intellectu. Si ergo beneficiorum pluralitas, illi ab intellectu prudenter proponitur tamquam licita , ac honesta , impossibile est, ut a voluntate prudenter non ametur ut talis. Voluntas autem , dum prudenter opera tur, peccare non potest .
9 Aduertendum est quinto ἔ assen sum probabilem , cum feratur in suum obiectum solum probabiliter, non iudicare, illud esse verum ab solute, sed solum praeci siue, & cum aliqua restrictione , scilicet; quantum ex vi motivi, quod habet ad talem assensum ; siue potius iudicare , obiectum Ita apparere verum ,
Ut tamen ponit non esse, & fortasse non sit tale ; Intellectus enim, dum probabiliter iudicat, benesteiorum pluralitatem esse licitam , non tam iudicat esse, quam apparere licitam ex vi motivi, quod habet, imo simul, vel formaliter, vel virtualiter iudieat, posse, & fortasse non esia talem I Atque haec est formido , sine dubitatio quaedam late su Npta ,
quam, ex suo modo tendendi. lnelu.dunt omnes actus probabiles , &ratione cuius , esse non possunt vltima regula recte operandi; haec enim debet esse omnino certa, alio
quin voluntas, illam sequendo, peccandi periculo se exponeret, & e X- ponendo peccaret; Quamuis tamen assensus probabilis, ratione sormi
dinis, ae dubitationis latae sumptae, quam includit, non possit esse vlaim a regula voluntatis , nihil tamen obstat , quin possi esse obiectu in x , ac motivum actus reflexi practici , certi , & euidentis, qui sit ultima , ac lassiciens regula voluntatis in operando; Intellectus enim, euidenter cognoscens , se prudenter operari, dum probabiliter iudicat, beneficiorum pluralitatem esse licita, inde euidenter infert, etiam voIun talem prudenter operaturam , si se illi eonformet in operando , cum
eius ductum sequi debeat, ut P
eto Aduertendum est sexto; duo dictamina prudentiae,quae interueniunt dum quis, ex opinione probabili, o. peratur. Primum , quo inteIIemctus iudieat , opinionem esse vere probabilem, siue dignam, quae credatur ; & secundum , quo iudicat , operationem voluntatis , iudicio probabili eonformem , esse licitam. siue dignam , quae a voluntate et se clatur , vel imperetur; non esse
obligatoria per molium legis , sicut tu assensu Fidei diuinae, est iudicium
ouidens credibilitatis , siue de honestate credendi , illum praecelens; neque consultoria per modum consilij , sicut est dictamen , dictans ,
praeferendam esse continetiam mam trimonio I sed concessbria per modum cuiusdam concessionis, ac per mi isionis; Hine autem fit, ut volun-.tas, aeque licite, opinionem verὸ proobabilem sequi possit, ac relinqueres& sequi oppositam; Si enim haec
etiam sit vere probabilis , ipsa ctiam erit prudens, & eousequen-C a ter
53쪽
ter radix dicta minis prudentiae , quod, si voluntas sequatur , pecca-Tς non poterit.
2I Λduertendian est septimo ; opinionem probabilem, suam proba
Bilitatem non amittere,ex eo, quod
intellectui de nouo motiua opposita probabilia proponantur; Cum enim haec supponactur non conuin. centia, nec probabilitatis terminos excedentia , reddere non possunt opposita motiva improbabilia; alioquin iam terminos probabilitatis transgrederentur , & fierent certa; improbabili enim non opponitur probabile, sed certum. Possunt et g
1imul in intellectu dari motiva probabilia opposita, sufficientia ad oppositos assensus prbabiles prudenter eliciendos,salte successue; Dixi sal- re successive, quia non desunt, qui asserant,posse etia ab intellectu elici simu I, ut Vasa. 2.q. I9.ar.6.disca .cap. 3. O. Azor lib. 2. cap. I 6. qu. z. Saneb. lib. I. in dec. cap. 9.
num. 12. O a j apud istos. Quid
. enim Obstat, quominus intellectus simul iudicet, beneficiorum pluralitatem apparere licitam , quantum est ex vi consuetudinis , ac praxis. Ecclesiae 3 di simul apparere illici-
τλm, quantum est eri vi motivorum oppositorum, haec enim duo iudicia, cum non sint absoluta, sed praecisi-ua , ia de obiecto diuerso, non vim . dentur contradictoria , neque opposita b Imo, cum utrumque, ita iu- . dicet, suum obiectum apparere Verum, ut simul iudicet, posse esse fato sum , ita asserit veritatem de suo obiecto , ut non simul absolute alis.
rat salutatem de opposito, sed pra
se in dat; In hac autem sententia,adoperandum, prae requiritur electio ,
qua voluntas alteram opinionem
eligat, eamque sequatur; utramque enim , in praxi, simul sequi non potest.22 Aduertendum est octauo ; motiua opposita probabilia , aliquando esse aequaliter efficacia ad mouendum intrIlectum ad assensum circa suum obiectum, &tunc constituere opiniones aeque probabiles ; aliquando Vero, ex una parte, esse essicaciora , & ex altera, minus effica- ei a ; Sr tunc eonstituere opinionem
probabiliorem , & minus probabilem; quae inter se non differunt , nisi secundum magis , & minus; scut actus intensior , & minus inten sus,in eodem genere . inando au tem intellectui proponuntur simul motiua opposita aequalia , intellectus, aliqu/do neutri parti adhaeret, sed manet suspensus , & tunc pro prie dicitur dubitare, ac haerere M Ialiquando vero a voluntate ad alteram partem determinatur,ti tunc
proprie dicitur opinari, iudieando probabiliter de suo obiecto , de praescindendo ab opposito; sempectamen ad assensum, indist imperio
Voluntatis , quia motiua , cum si ut tantum probabuia , illum non determinant, nec cogunt ad assensum; sicut in Fide, quia motivum non est euidens, nec illum eo git ad assensum Fidei, indiget pia affectione , aqua ad illum determinetur; Vo Iuntas autem intellectum, pro libito , modo ad hanc, modo ad illam partem determinare potest , quia ha
here potest motiva pecularia , ad illum
54쪽
. illum modo in hanc, modo in illam partem inclinandum . Hispositis .. ,
1, D easum Respondetur. Cle o rieum , plura beneficia retinendo a nullo modo peccasse . Haec. opinio, in sensu explicato, est adeo communis, ut eam hactenus nemo , praeter paucissimos recentiores ei- . eatos, absoluta negare ausus sit, ideoque eius Auctores, hic congerere, superfluum duxi ,. videri ta- mea poterunt apud Clauem Reg. lib. I. cap. s. num.ε. Sanebeet Iib. I ι. μ . cap. 9. num. I . Suar. tom. s. n 3. p. disPHO. se. . n. O. Ua u. d.62. cap.q. num. Iq. Mor. ωm. I. Lib. 1. cap. I 6. qu. 2.yalent Iam. I. a.
.to m. a. tras. H. cap. . num. 128.
i Pontium de Matrim. lib. 1 O. c. I sanum M. Ioannem Sanebee di p. a.
. . num. 11.-allas innumeros re-
26 Probatur autem euidenter; quia: Cleri s , plura benefieia proeu-xandos ac retinendo, seeutus est
opiuionem vere probabilem , Du- datam in usu Ecelesiae ; sequens autem opinionem vere probabit m peccare non potest .as ' Primo; ia opinio vere probabilis, est opinio rationabilis, ac prudens, ut patet ex dictis. Se
queus autem opinionem pruden tem, peccare non potest, cum non
possit , non prudenter operari; si enim prudenter operatur,dum pro babiliter iudicat, beneficiorum pluralitatem, esse licitam , qui fieri
potest, ut prudenter non opere tura
dum huic prudenti iudicio se conformat 26 Secundo; Quia , si sequens opinionem probabilem , peccare pas set, ideo esset, quia,non haberet regulam recte operandis eo. quod opinio, eum sit formidolosa, & includat dubitationem , saltem i laete sumptam , non possit esse regula , recti operandi , nec illam sequens eximere sei possit a periculo peccandi ; Hoc autem euidenter est falsum; nam, Iieee ipsa opinio pro. babilis, non possit esse, per. se, formalis , ac proxima regula rectὸ operandi , ex eo tamen, quod sit prudens, & ab intellectu reflex cognoscatur, ut prudens, eunde - intellectum mouet, ac determinat, ad certes & euidenter iudieandum, . licitum , ac hoaestum esse hic, i Scnunc, illi opinioni se conformare ἔquod iudicium,est certum, de regu la proxima insallibilis recte ope
7 Tertio; Quia, Voluntas, dumisi sequitur opinionem probabilem sc , eique in praxi se consorinae , non
55쪽
minus prudenter operatur , quam sdum intellectum determinat ad ipsum assensum probabilem ν nonia minus enim ad operandam, in uno casu , quam in alio , mouetur a dictamine prudentiae; ad determinan
dum quidem intellectum , ab eui denti iudicio probabilitatis , siue
de honestate probabiliter assentien di; ad eliciendam vero , vel impc randam operationem assensui probabili eonformem, ab euidenti iudicio conformabilitatis, sue de
honestate illi assensui probabili se Conformandi. Si ergo , dum in
tellectum determinat ad assensum probabilem , prudenter operatur sprudenter etiam operabitur , dum sin operando, eidem assensui se conformat. Imo prudentius opera
eur , dum assensui probabili se conformae in operando, quam , dum intellectum ad ipsum assensun Pro habilem determinae dum enim determinat inteIlectum ad assensum probabilem ,:ab uno tantum Prudentiae dictamine immediate regu latur ; At, dum elicit , vel impetat operationem illi assensui conformem i regulatur a dupIiei dicta mine; immediate quidem a Proprio smediate vero , ab eodem , a quo regulatur etiam ipse assensus probabilis; Voluntatis enim opera
citio, ab utroque pendet tamquam a. causa ia Si ergo voIuntas prudenter operatur , peccare non potest .
as Quarto; duia impossibile est ,
Peccare eum, qui certo, ac euiden.
ter iudicat, se licite operari; ideo
enim , qui ex conscientia erronea
via uincibili operatur, non Peccat squia eerto eredit, se lieite tune operari. Sed qui sequitur opinione vere probabilem a certo iudieae , se licite operari certo enim iudieat se prudenter amare , quod illi prudenter ab intellectu proponitur tamquam amabile; Ergo impossi bile est, peccare eum, qui sequitur
29 Quinto; Quia, si Medicus, Infirmo medicinam proponat, Vt probabiliter profuturam, hoc est, cum perieulo, ne proficiat, & Infirmus certus sit, Medicum illum prudenter hoc proponere, quis dicat sInfirmum temere, & non prudente toperari, dum eam sumit sed, quando datur opinio vere probabilis , intellectus voluntati proponit obiectum , ut probabiliter , siue apparenter bonum, Iicet cum periculo sne sit tale ἰ & voluntas est e erta s, intellectum , illud prudenter proponere; Ergo non temere, sed prudenter operatur , dum iIlud ample- eitur. Si autem prudenter opera tur a peccare non potest .
3o Sexto; Quia , si sequi non posse
mus opinionem veru probabilem , sed semper qu aetere, ae sequi tene-Femur moraliter certam , fere nunquam Iicite operaremur ; cum
enim , in agibilibus, paucissima fine
. .moraliter certa, eo quod moralis c certitudo,non nisi ex communi usu, .hac omnium sere doctorum consent se, aut Ecclesiae definitionibus habeatur ἔ N in rebus fere omnibus moralibus , aliqui Unam parte a salii alteram defendantῖ fere nunquam haberemus mora Iem certitudinem,ad licite operandum, nece
56쪽
sariam . Consequens autem a viam
salutis,non solum dissicilem redderet , sed moraliter impossibilem ,
& Christi iugum intolerabile . II Septimo ; Quia, qui sequitur opinionem vere probabilem , non minus prudenter operatur a quam
qui eleemosinam largitur pauperi ἐSed hic , eleemosinam largiendo , nec peccat, nec a per se loquendo, peccare potest . Ergo nec ille , probabilem opinionem sequendo ;Maior probatur, quia ideo, qui dat
eleemosinam a prudenter operatur, quia, in ea largienda, a prudentia , per hunc sillogismum euidentem a. regulatur. Honenum est, dare . ehemosnam pauperi, non solum Cees,sed etiam prudenter apparenti: alioquifere nunquam exercere mus opus virtutis, cum fere nun
quam de Petentis paupertate mus certi. Sed bie, qui petit eleemo
nam , es pauper, vel Derus, vel prudenter apparens . Ergo honesum est, huic eleemo nam dare ,
ita Card. de Lugo disp. 3 .de sues r.
m. I 6. Sed etiam , qui sequitur opinionem vere probabilem , ab eadem prudentia , per similem sit logismum , regulatur; Regulatur enim per hunc. Honenum est,
operari iuxta opinionem, non solum .υeram,sed etiam prudenter apparentem; alioquinfere nunquam honese operaremur , cum fere nunquam de opinionum veritate smus eerti; Sed hae opinio, est, Det vera , vel prudenter opparens, quia
es vere probabilis; Ergo bone m
e i , iuxta eam operari . Igitur etiam , qui opinionem probab ilam
sequitur, prudenter operatur. Aliis ter etiam . sillogismus , sic proponi
potest et Honessum amplecti bonum, non solum Uerum, sed etiam prudenter apparens ἔ quid voluntas
non fertur in bonum pro Ut en infe , sed solum pro Ut illi,ster ine usctum, proponitur, vel apparet, siued inde in sest, siue non ι tale ;Sed bonum , per opinionem Uerdprobabilem propo tum, est, UTI Derum . Uel fastem prudenter a parens . Ergo bonesum est Eud amplecti . Hoc argumentum, adeo euidenter conuincere videtur, inuet. tum amplius rationabili dubitationi locum relinquat . Quid enim petunt probabilitatis Impugnatore δ' certam regulam operandi encertissimam certe, si dans eleemosinam, pauperi prudenter apparenti,certus omnino est, se prudenter Operari, certus etia omnino est, qui amplectitur opinionem siue bonum prudenter apparens.
3i Octauo; Quia , opinio vere pro babilis, non solum habet vim dirigendi per modum regulae , sed aliquando etiam obligandi per mo, dum praecepti ad aliquid agendum ;remote tamen semper , ac radicaliter, modo eXplicato. Patet hoc euio denter , dum quis Ecclesiam ingreditur , tempore consecrationis Itunc enim obligatur ad hostiam i adorandam, & tamen non ha bee- plus quam probabilitatem , quod hostia illa sit consecrata ἔ noni nim ' cert. constat, quod hostia ilia sie ex tritico, & non potius ex hordeo , vel farre, ave alia simili ma- teria I neque quod Saeerdos in n.
57쪽
- tionem habuerit consecrandi, aut omnia verba necessaria protulerit i-a, Cum praesertim, non semel, sed se pius , siue bona , siue mala fide , a
liquis ex his de sectibus contigerit; , Quot, enim bona fide, & ob maio
rem reuerentiam Sacramenti, ho- . stias secerunt ex Amito , putantes, : . esse materiam susscientem quot fecerunt, aqua rosacea quot, ob
- de semim pronuntiationis, ad alia distracti, in sorma Consecrationis, aliquam Syllabam necessariam omiserunt, & postea in se reuersi , de hoe ipso confessi sunt; sola ergo opinio probabilis, quod hostia sit consecrata,licet cum formidine op--i positi ἡ hoe est I cum iudicio, quod res possit aliter se habere , & de facto aliter saepius se habuerit ; po-eest habere vim , non solum di rectivam i sed etiam obligatiuam , ad hostiam illam adorandam . Sic autem habere potest vim obligativam , cur habere non poterit dire---etiuam ρ certe, si prudentia formare
. potest hane syllogismum euidenter . obligatorium. Reuerentia Chrso. Domino debita exigit, in adoretur. hosia, quoties, vel eris, veIprrerin -iser a paret eo errata'. Sed haeto Hia, vel es, vel prudenter appa
. ret conserata; EVo reuerentia
. adoretur . Negari non potest , in eadem prutantia , similem ' syllogismum euidenter concessorium formare si e possit . Licitἡ ρο-
33. : Neque obstat perieulum , cui, quis se exponit, materialiter violandi praeceptum ἰ Nam, etiam in hostiae adoratione, exponit se quis perieulo idololatriae materialis,fiue adorandi hostiam non consecratam ς & tamen hoc periculum, non tollit obligationem, sed tamquam remotum, & nu IIum afferens in .
Ergo, eodem modo, simile periculum non tollet concessionem , sed , tamquam nullum afferens ma Ium , t merito contemnetur. Adde, quod, neque datur hoc periculum ; nam operatio probabiliter licita , sieue non continetur sub obligatione ' praecepti, ita nec illud materialiter
3 Multo minas obstat suspie io, vel formido,quod actio fortasse sit illicita . Nam , etiam in hostire adoratione , datur similis formido , quod hostia fortasse non sit conse- . . erata; & tamen' uia non tollit pr i dentem assensum , quod sit conse- . Crata a non tollit obligationem, quae ex illo oritur. Sed etiam formido , quae est eum opinione , siue an sensu probabili, quod operatio sit licita , non tollit ipsum assensum probabilem; Ergo neque tollet co--' cessione, quae ex ipso oritur. Atque . hoc est, in quo aliqui decipiuntur, , non distiuguentes formidinem, sue, suspicionem , quae oritur e X opinione probabili, ab ea , quae orit tur ex conscientia erronea , vel x ignorantia Num tamen,toto Coelo, inter se disserant, & una licitam s. verationem impediata alia non impe
58쪽
impediat . Formido , vel suspicio
orta ex errore, vel ignorantia, impedit , quia quodlibet praecς pium , eo ipso, quod de eo datur suspieio,
statim obligat ad inquirendum , ut deponatur error, vel tollatur ignorantia , quae eius obseruantiam im- . pedi unt. At, cum datur formido orta ex opinione probabili; Praeceptum, sicut non obligat ad ipsam opinionem probabilem tollenda; ita non obligat ad tollendam formidine ex illa ortam; opinio enim pro- habilis non impedit obseruantiam, praecepti, sicut impedit error , vel ignorantia, sed potius tollit obliga, tionem praecepti, cum nullum prae- ' ceptum prohibeat, quae prudenter, ac probabiliter iudicantur licita .
33 Nono denique & potest esse ratio a priori; Quia, quandiu datur momtiua vere probabilia pro utraque parte, nec veritas , nec probabilitas , siue apparentia Veritatis , ad Vna in potius partem obligare po- test , quam ad aliam S Ergo volungas remanet libera ad ytramlibet eligendam, non minus, quam, cum duo praecepta incompossibilia aequa - tia, aut fere aequalia, s mul v Di
36 Antecedens probatur quia squandiu pro utraque Parte, dantur motiva Feru probabilia ἡ veritas omnino latet ἰ eum enim viso hique ἰ ' euidenter zppare t , nec utrobiqsteue possit , ubi vere sit, inuincipi liter ignoratur , Dixi inuincibiliter; quia, q*3ndiu mouua, pr' bidita-
. tis te Unipos non traasgr ed in *t M. - semper pro 'traque parte datur e . uideas apparentia I atis, ideo'
. que ubi Veritasese, stiri non po-
. . test . - Veritas autem , quandiu un-
uinei biliter ignoratur. obligare non potest voluntatem, quae est po tentia caeca , nec ferri potest in ia-
.37 .l Similiter, neque probabilitas ,
ii sue apparentia veritatis , obligare tunc potest voluntatem I cum enim pro veraque parte detur, non e stmaior ratio , cur ad unam potius obli equam ad aliam o Cum ergo .vuluntas , neque a Neritate , i neque a probabilitate,ad unam po- . tius partems quam ad aliam, obli-- ia gari possit, remanet necessario libera, ad vigamlibet .eligendam . ,
38 Neque obstat, quod probabilitas , Oue apparentia veritatis, alicui videatur maior pro una parte sc qu in pro alia; nam, hoc non ela ad inducendam obIigationem s sequendi illam partem, & aliam te. linqueadi; quod enim illi videatur - maior, non facit, quod vete se ma-i ior, cum hoc oriri possit, vel ex eius, ingenii imbecillitate , vim motiuOrum oppositorum penetraro non vaJentis, vel ex paruὲ eorundem. consideratione, vel ex speciala a D' fectu ad eam partem , vel eX. Ii- . , quo alis capite ἰ unde alteri metia Lia eadem probabilitas videbitur
minor . Excessus ergo tam modia - cus, & incertas , non Nidetur sv ciens adi obligandam grauiter .NO-lantatem x vi cam partem determi- nata sequatur, & alteram resin
. : quat Vnusquasque enim , semper . iudicare pxudenter potest se proba- . hilitatem , qari sibi ividetur matbr s
ali si lautiis ingeniosioribus ,
59쪽
. aut prudent Ioribus, & ad eam partem minus affectis, iudicari minorem , nec suum ingenium, aut pruindentiam, esse unicam probabilitatis
Atque haec est ratio , cur volum et tal, dum opinionem Vere probabi- Iem sequitur ι certa sit, se pecea rei non posse , sed recte, ac prudenter operari, Cerra enim tunc est , &se non teneri, nisi ad sequendam apparentiam veritatis , cum veritas ipsa omnino tunc lateat, ut dictum
est; de apparentiam , quam sequi- eur , esse dignam , quam sequatur; - cum ita si certa, ut de ipsa pxudenter dubitari non possit.
Ti Am, ad obiectiones omnes initio. di propositas, i facilis est responsio, mi Ad primam. Negatur antecedens; Esto enim , Clericus habens motiua sibi , pro veraque parte con
, it radictionis i proposita , utramquei partem simul iudicare non potue- git tanquam veram I utramque sali tem iudicare certo potuit, ut pro
babilem. sue prudenter apparen tem. Hoc autem satis suit, vivo. Iunias, intellectum ad alteram partem determinare posset, di sic dubium deponeret.
- o antecedens motiva enim, Clerico de nouo proposita, cum non fuerint plus quam probabilia , intellectum ad se rapere non potuerunt a. di consequenter nee impedire vo- luntatem , ne sntellectum determi- . inaret ad ea contemnenda , ii'. non obstantibus ,'ad perseueran-- dum in suo assensu . Quamuis au
tem concederemus, motiua de nouo
aduenientia, positivam formidinemr' de falsitate suae opinio uis geuerare potuisse , adhuc tamen , hoc satis, non fuisset , ut Clericus retraheretur ab assensu probabili , quem habebat; formido enim , non est cum assensu probabili incompossibilis , imo est eius proprietas. 62 Ad tertiam; Negatur item ante
cedens , quamuis enim concedere
mus , Intellectum , propositis sbi
motiuis probabilibus aequalibus , pro lutraque parte contradictionis, ad neutram se posse determinare shinc tamen non sequeretur , illum a voluntate,ad alterutram determinari non posse; cum enim neutrius partis motiva illum cogant ad a sensum , remanet perfectissimu subiectus voluntati, a qua proind*- ν modo ad unam, modo ad alteram
partem determinari potest propi-bito I imo, cum haec subiectio , in tellectui concedatur in ordine ad 'fidem, negari omnino non potest in ordine ad opinionem; motiua enim probabilia, longe minorem vim habent ad rapiendum intelle elum , quam motiva fidei . Hoc autem admissis, pleraque Aduer saliorum , arguinenta statim coν
3 Praeterea, a Isum es, intellectum
eone iudicare , utramque partem , c non minus apparere veram , quam -- fiat sani; tune enim potius, utramque . partem iudicat upparere vera a ν' licet eum periculo falsitatis , mo
viva autem quilis paleis, tunc so
60쪽
Ium a motiuis partis oppositae impediuntur . quando non datur imis perium voluntatis , intellectum ad unam partem impellens , vel una , si hoc detur , statim impedimentum illud a voluntate. superatur sicut , quamuis duo. pondera aequalia , in lance posita , ilIam in aequii librio eonstituant , & unum impediat , ne aliud lancem inclinet , si quis tamen lancem impellat ad unam partem, per impulsum, superat impedimentum ponderis existentis in Ianee opposita , sicque lanx ad unam partem determinatur , ac inclinatur.
quentia I cum enim, in moralibus, veritatem fere nunquam certo assequi possimus , fere nunquam Operari possemus . Melius igitur est, sequi veritatem probabilem cum periculo errandi, quam illa omnι no carere , sicut Infirmo satius est, medicina sumere probabiliter pro futuram , quamuis cum periculone proficiat quam ab illa omnino et abstinere ς & quando opinio est . vere probabilis , intellectus , seue
Prudenter opinatur , ita prudenter errandi periculo se exponit , se - tamen, non voluntatem; Nam haec, cum prudenter feratur in bonum ,
non pro ut est in se ,. sed pro ut illi proponitur, & appareis errare non potest , cum obiectum illi per a Gsensum probabilem propositum,Ve- Te appareat, ut bonum:Unde ipsa, amplectendo bonum, quod illi probabiliter proponitur ν nul Ii peccandi periculo se exponit, quia peria iudicium rege aeu certificatur, quoda
ue se operandos prudenter operatur τ& hoc iudicium certum , est prudentia, siue conscientia .' Potuit ergo Clericus prudenter eam opinionem eligeres eique in praxi se
. mo;Αrgumentum hoc ,sicut, di eo tera praecedeatias nimis probam , probat enim, ne ex imperio quia - dem voluntatis , Intellectum dete minari posse ad alterutrius partis assensum, quando pro utraque par te habet proposita imotiva, proba hilia; hoc autem,non solum est contra quotidianam experientiam,qua experimur , nos, ex duobus ludentibus aeque peritis , optare, ut Unus vineat, quod fieri non posset , nisi probabiliter crederemus illum esse victurum; sed etiam manifestu contra rationem , cum enim neutrius partis motiua intellectum ad se rapianis .illum consequenter. eo magis relinquunt voluntati subiectum,. quo motiva proposita, sunt magiss aequaIia, alias.assensus probabilis nunquam posset ego prudens , quia . ad hoe necessario requiritur, ut sit liber, ut patet in fidei assensu; liber - . autem esse non posset, si intellectus ad illum a voluntate determinari non posset . 46 Respongetur tamen secundo ;Negando Sequelam; Esto enim;
intellectus , dum Mam partem iudicat veram, oppositam Virtualiter iudicet falsam ; at oppositam nou iudieat fimul veram, aut magis, vel ram . sed soIum probabilem s aut probabiliorem: In hoc turem,mallum est inconueniens, intellactus