장음표시 사용
241쪽
MARTIANI CAPELLAE MYTACISMUS est cum uerborum coniunctio M litterae assiduitate colliditur ut si dicas mammam ipsam amo quasi meam animam'. LABDACISMVS ubi L plurimum dissonat ut si dicas sol et luna luce lucent alba leni lactea. 5IOΤACIs Mus ut si dicas Iunio Iuno Iouis iure irascitur . POLYSIGΜΛ ubi S littera crebrius geminatur Sosia insolario soleas sarciebat suas . HOMO EDROPHORON eSt cum dicituro Tite tute Tali tibi tanta tyranne tulisti. 10 DYSPROPHORON ut si quis dicat persuasi trices praesti-515 giatrices atque inductrices strigae'. ASPERAE inter paenultimum ultimumque uerbum maxime uitandae, cuius exemplum est si dicas 'phaleras ablatas gratis , aut si iuret auriga per lora per flagella per frena'. HIULCAE i5 sunt cum in ea parte, quam diximus, similes uocales ac similiter longae conlisam hiantemque structuram faciunt ut si quis dicat suscepisse se liberos secundo omine', et ut Τullius pro Milone ait auctoritate publica armare'. quod quidem artem dissimulans plerumque appetit uo- 20
517 Vitandum similiter ne in eodem loco tres aut quattuor longas breuesque continue ponamus neue in noti SSimos uersus et maxime heroicos structura sura datur iambicosque uerSUS, quamuis eos Cicero non euit et cum dicit 25 senatus haec intellegit consul uidet' et heroici uersus 10 Ennii Ann. 113 Vahi. st 14 Cie. Verr. IIII g 2s li
24 maximo in b li iambicol. .. uersus B inter iambicosue uer
242쪽
sinent uel initium non declinet cum dicit 'o miserum cui peccare licebat' et in Academicis 'latent ista omnia, Varro, magniS obscurata et circumfusa tenebris' et in Verrinis Plenum uersum, una quidem syllaba mutilum, suderit 5 cum dicit cum loquerer tanti fletus gemitusque fiebant'. nec sinem uitauit elegiaci cum ait oderat ille bonos .
incurrit etiam in hendecasyllabi phalaecii petulantiam dum dieit successit tibi Lucius Metellus'. hic lamen uiret longo opere et ipsa sui maiestate defenditur. ceterum 10 in clausulis uitiosissimum reperitur. animaduertendum autem ne cum similitudinem uersus , effugimus bonam clausulam transeamus, ut si timeas dicere strepitumque plagarum' cum pia longa sit et bonam clausulam fecerit. Vitandum etiam feodem locoJ cacemphaton uel inter- 518 15 positione uel commutatione uerborum. inhonesta enim exempla sunt ut 'arrige aures Pamphile ut est atque ereptae uirginis ira . in his enim sordescit oratio. iii tandi etiam laeni, qui fiunt ex asperrimis litteris in unum concurrentibus, ut est Τerentii in Hecyra 20 per pol quam paucos reperias meretricibus fidelis euenire amatores Syr3. et ab isdem litteris incipientia ut est non fuit istud iudicium iudicii simile iudices . et in eadem desinentia, ut sortissimorum proximorum sidelissimorumque sociorum 16925 in eodem uitio habentur. item penitus fugiendum breues
Syllabas continuare quam plures ut est illud Sereni perit abit aut pedis animula leporis. 2 Acad. II 6 122 il 5 Vore. IIII l 110 ll 8 Cio. Vorr. IIIo 43 li 12 Verr. V 162 16 Ter. Andr. V 4, 31. Verg. Aon. II 413 li 20 I 1, 1 li 22 Cic. p. Cluent. φ 963 magis BD ii 4 syllaba utillum it 6 elegiaci cum ait Halmitis elegi sicut ait BD sed β ait.) li 7 endocasyllabi
243쪽
MARTIANI CAPELLAE 519 His breuiter intimatis pedes sunt asserendi quibus
clausulae decenter aptentur. quos quidem Cicero quadam permixta confusione perturbat dum dicit modo diti ochaeo concludendum, modo paeonem primum probat incipientibus, modo finientibus quartum, modo dochmium, si qui constat ex breui, duabus longis, breui et longa, cuius exemplum posuit amicos lenes', item amphimacrum pedem et rursum dactylicum numerum laudat. modo a na- . paesticum modo ' dithyram hum laudat nec tamen certa Sententia est. ego tamen compendiosiora percurram, ut 10 in hac silua quibusdam uidear praeire tramitibus. 520 In monosyllabis inspiciendum utrum sinalis longa breuisne sit. si enim longa est, praeire debet trochaeus. ut est Ciceronis 'non scripta sed nata lex aut debet esse legum in re publica prima uox , quae tamen pendente 15
Sensu apta conclusio. at uero si breuis fuerit monosγllaba, iambus aut anapaestus antecedat, ut ait Sallustius tota autem insula modica et cultibus uariis est . breuem uero breuis aut longam longa non Sine uituperatione S ctatur ut si dicas 'ista res mea est' aut contra, quod Ci- 20 cero pro Ligario 'non tu eum patria priuare, qua caret, sed uita uis . quod uoluntate orator, non errore com pD-suit. uerum hoc de monoSyllabo superius praeceptum in colo melius collocamus aut commate non in sine sententiae. 25521 Dissyllaba uero iambico numero non iure clauduntur,1 os uel si paenultimus spondeus mox iambus aptetur ut si 2 orat. φ 215 sqq. ll 14 p. Mil. g 10 li 18 ex Hist. lib.
I. C. Malloer poet. II 39 porit anita uipodis N R il 5 finien- tibiisquo ii quartum add. Halmius collato Cic. de Orat. . . III g I83 atque illi philosopho Aristoteli) ordiri placet a
superiore Paeone si. e. ab eo, qui a longa syllaba oritur , u
posteriors finiro ii docimium tiri it , 7 amphimacrum B li
sinum add. Halmius il 16 sonsul l l apta es t b li 18 insolari li 21 eum Rb enim B ergo libri Tulliam il
244쪽
dicas 'tenui seruos meos', aut pyrrichius pro iambo ut consul uidet . at bona clausula est ex iambo et spondeo uel ultimo trochaeo ut siquis dicat patria continet bonos ciues uel asserat caput legis . cauendum est autem nes aut duo iambi aut iambus et pyrrichius in sine ponantur, ut siquis dicat 'pugnare iiivenes pro parentibus suis .cauendum etiam ne pyrrichius post pyrrichium ueniat et quattuor breues saciat ut siquis dicat 'perdidi bona mea aut post pyrrichium trochaeus spondeusve ut si dicas 10 conqueritur sua facta' aut 'imputat sibi demens'. sed et trochaeus et iambus uel pro iambo post trochaeum pyrrichius malam clausulam saciunt. hoc enim sinem elegiaci pentametri turpiter reddit. quid enim interest utrum
dicas 'omnia nempe uides' an uero dicas 'aspice lacta 15 mea . bene autem ponuntur uel duo trochaei uel trochaeus et spondeus in sine clausulae ut siquis dicat 'haec est bonorum ciuium magna cura' aut haec sunt, quae maximi principes sola curant . Τrisyllabis clausulam terminantibus lex est, si modo 52220 eam uelis molliter fluere, ut trochaeo praecedente paenultimo molossus subsequatur, siue longam habeat nouissimam syllabam siue breuem iure metrico, ut illud est Τullii mare fluctuantibus litus eiectis'. fit autem pessima clausula si pro trochaeo paenultimo spondeum praelocare ueris, ut si dicas 'mare fluctuantibus rupes eiectis'. item pessima si pro trochaeo pyrrichium praemiseris ut si dicas mare fluctuantibus apex eiectis'. item uitiosa est conclusio si nouissimi molossi prima syllaba breuis fiat, quam- .uis trochaeo rite praemisso. tunc enim heroicum commam nascitur ut si ilui dicat litus amicis'. item bona clausula 23 p. Rose. Am. g 723 uol si b il 5 pyrrhic ius N et sic plerumque it 6 pro pa
rentibus suis parentibus proporantibus suis parentibus D
G spondius B li 12 causulam B item u. I6 19 et p. 174, 7 li hoc rhunc BR li elegia ei .ponta metri.tur piter δε li 18 DE TRI SYLLABIS TRIS SYLABIS Rὶ post curant add. BR li is tris- syllabis Λ li 21 molosus R et ita fere semper li 25 fluctibus
245쪽
MARTIANI CAPELLAE sit si pro nouissimo molosso ionicus minor ponatur post trochaeum, ut si dicas mare fluctuantibus litus agitanti . 171s sed in hac clausula cauendum ne pro trochaeo paenultimo spondeus ponatur. nam tunc Si solueris tertiam molossi, in uitium cadis, quale incidit Cicero cum dicit 'si te semel 5 ad meas capsas admisero'. si autem paenultimo trochaeo mediam molossi solueris, pulchram clausulam seceris, ut si dicas 'litus Aemiliae . item trochaeo paenultimo pulchre etiam tertia molossi resoluitur ut si dicas 'litus aequabile . item si trochaei paenultimi longam Soluerimus et primam Iomolossi ultimi, sit elegans clausula ut est curas regere
523 Elptavεia est simulatio, in qua aliud uerbis significamus, aliud re ipsa sentimus ut est principium pro Liga
teritio cum quasi praetermittentes quaedam nihilo minus dicimus. unocrpoφη est in aliquem districta conuersio frequens apud Ciceronem ac nobilis sigura. hoc est cum in aliquem sic conuertimus actionem ut ex ea iudices doceamus. biαΠOpηcic est addubitatio, qua figura utimur 20 cum ueluti dubitantes ab ipsis iudicibus inclicamenti consilium postulamus ut est pro Cluentio 'equidem quo me uertam iudices nescio'. et pro Cornelio pugnem contra nobilissimorum hominum studia consilia rationesque eo-524 rum aperiam' et cetera. cp-Illaci est interrogatio, qua 25sigura utimur, cum interrogando aliquid acerbamus et 5 diu. in Cae e. g 51 li 12 Caput do figuris ox Aquilao Romani libri 6 7 - 46 sumptum est li 16 p. Lig. g 1
6 admiso Iti it 8 pulchra B, it 11 curas regero animorum
om. BR: in B sic pergitur in eodem uerau clausula ut est ironia est simulatio, adiectum in maro. manu paulo recentiore DE FI
GURIS. item curas gerero animorum. DE FIGURIS add r in marg. lacunam indicauit Nalmius, quem uide it Ib paralemsis BR li
tio Db li 24 hominum uoluntates 2 studia etc. Aquila, ut in Cayelia quoque scribendum est, nisi error est ipsius Nalmius il cogitationesque Aquila li 26 acerbamus Halmius aceruamus BD ilDiuitigod by Coral
246쪽
exaggeramus eius inuidiam. Πυcxia est quaesitum, quae sigura a superiore eo dissert quod interrogato una uoce tantum responderi potest, quaesito autem nisi pluribus responderi non potest, ut cum dicimus qua igitur rationes bellum geremus' quae auxilia nobis parata erunt' quis erit qui subuenire uelit, cum tam acerbe socios tractauerimus '' diarurrvicic est descriptio uel deformatio, cum 172 s rebus personisque subiectis et formas ipsas et habitus exprimimus, ut Tullius pro Milone 'si haec non gesta au- ad diretis sed picta uideretis' et deformat Milonem in reda sedentem paenulatum cum uxore item Clodium cum equo et delectis uilla egredientem, et cetera. OVTεlcaΥMTRcontraria inductio. haec sigura est cum aliquid difficile est et contrarium conserimus, ut Cicero de rege Ptolemaeo 15 dissicilis ratio helli gerundi at plena fidei, plena pietatis' et cetera. biacυplaoc est eleuatio uel ' impressio. in hac 525 figura laudantes quae dicuntur ab aduersariis dissoluimus, qualis est in Mureniana totus ille in Sulpicium locus de iure ciuili. μετ6cTacic est transmotio quaedam hoc est
20 cum rem a nobis alio transmovemus sed non ita ut ibi totam causam constituamus. alioquin Status incipit esse, non si ΓΒ.Hactenus de sententiarum saguris. nunc ad ELOCU- 526TIONUM FIGURAS transeamus. sed uolo breuiter memo-25 rare quot genera sint elocutionis quotque modis ea utendum sit. est igitur lamiliaris omni narrationis generi, quam graeci opoμευην λεEiv appellant. quae ita conectitur, ut superiorem elocutionem Semper proxima conses 9 54 li 15 D. de rege Alex. 3, 4 li 18 9 25 sqq.
1 aggeramus il 2 interrogato Ruhnkenius interroganti BD il f si haec nunc gesta audistis facta uideretis Et mi lonem Bri emendauit et suppleuit Grotius ex Aquila li 12 ot
Nalmius omnis BR li 27 εlpo aqvriv Rob. Stephanus sad Aquil. IMopimonem BR epimonen r il conectuntur b li 28 consequatur Nalmius consequantur ll
247쪽
ΜARΤIANI CAΡΕLLAEquatur. ea historiae conuenit et narrationi et Mon conuersum neque circumscriptum eloquendi genus desiderat sed fusum atque continuum ut illa sunt in Miloniana occidi, occidi non Spurium Maelium, quod annonae leuandae 527 iacturis' et cetera. est alia quam 'πεpiobou Graeci appel- blant, quae Sententiam quadam circumscriptione desinit atque determinat, quale est in Caeciniana si quantum in agro locisque desertis audacia potest, tantum in soro iudi-173 6 ciisque impudentia ualeret, non minus nunc Aulus Caecina cederet Sexti Aebuti impudentiae quam tum in ui saciunda 10 cessit audaciae . quae multis constat ex membris quae κωλα Graeci dicunt, et ex caesis quae κομμαTa appellant. 528 MEMBRUM est pars orationis ex pluribus uerbis cabsoluto aliquid significans hoc modo etsi uereor iudices ne turpe sit pro sortissimo uiro dicere incipientem timere . CAESVM 15 autem est pars orationis ex duobus aut pluribus uerbis nondum quicquam absolute significans. quamquam caeSam dicamus orationem, cum singula uerba quod uis significantia proseruntur ut est quis est iste Lollius, qui sine ferro ne nunc quidem tecum est' quis est ille Lollius 20 armiger Catilinae. stipator tui corporis, concitator tabernariorum, percusSor, lapidator curiae '' et in Verrinis 'comites illi delecti manus erant tuae, accensi medici aruspi-529 CeS Scribae manus erant tuae . uerum superior periodos constat ex duobus membris et ex tribus et ex quattuor, 25 interdum et sex. quamuis ex uno membro putent nonnulli posse γ compleri, quam μονοκωλου ΠεpioboV appellant, cum sit colon potius. Optima igitur oratio siet si
leuanda et iaci. Halmiua annona leuanda iacturisque Cic. et
Aquila li 7 in agro locis quo Halmius in alogia quae B in alo-eisa R in agris locisque B li 10 ebutii B obuttii R η quκntum BR li 17 nondum quicqam Aquila dum quicquam BD d1s isto adcl. E om. BD li 27 quam Halmius quem BR ll
248쪽
nunc ex ambitu periodico nunc ex illa continuatione perpetuae elocutionis aptetur, non numquam caesis interrupta suerit, aliquando colo consocietur. dissert autem 530 figura elocutionis a figura sententiae hoc quod sententiae 5 figura immutato uerborum ordine manere potest: at uero figura elocutionis ipSo uerborum mulato ordine manere non poterit, quamuis plerumque fieri potest ut sententiae figura coniungatur cum elocutionis figura ut in ironia, quae ligura est sententiae, epana Phora permiscetur, qu 3 e 10 est elocutionis.
Sunt igitur figurae elocutionis aliae ad ornandam 53 1 tantum et quasi pingendam orationem accommodatae, quibus nunc utimur. luri0ετου id est compositum ex 174s contrariis cum uerba pugnantia inter se paribus uocibus 15 colliduntur uel paria paribus opponuntur ut est Ciceronis domus tibi deerat, at habebas: pecunia superabat, at egebas aut si dicas 'in pace ad uexandos ciues acerrimus in bello ad expugnandos hostes inertissimus . lcox λου aequatum membris, quod sit non finJ pugnantibus inter sem uerbis sed paribus exaequatis, ut si dicas 'classem speciosissimam et robustissimam instruxit, exercitum pulcherrimum et sortissimum legit, sociorum maximam et fidelis-
16 uulgo fragm. Scaur. , at u. Halmii rhetores p. 30, 12 nonnumquam Ruhnh. sad Aquil. g I99 nonnullam nonnulla br li 3 consocietur Grotius consociot BR il 5 potest ut uero figura eloeutionis ipso uerborum mutato motato Dὶ ordine manere ada. DE Om. BR supplementum in codd. reliquis factum uidetur ac potius eae Aquila sic acribendum quod sententiae figura inmutato uerborum ordine fmanet nihilo minus, elocutionis autem inmutato uorborum ordineJ manere non poterit' Halmius p 8 figura coniungantur B st
datas Bri corr. Aunius il 13 oppositum Rufinkenius il 14 repugnantia frotius si 15 ut ost e ciceronis it 17 acerrimus - inortissimus h acerrimos - in ortissimos BR ll 18 expugnandos b et codd. Aquilae pugnandos BR depugnandos Hamius il 19 in del. Halmius 21 extruxit BR em. Ruhnk. eae
249쪽
simam manum comparauit ΠupicOV prope aequatum. haec figura dissert a superiore, quod ibi omnium membrorum uerba paria sunt numero, hic uno uel altero addito 532 in quovis loco cetera excurrunt. 6μOi6ΠT TOV simile casibus . nam ex eo nomen accepit, quod cola omnia in 5 eosdem casus cadunt ut est 'huic socios uestros criminanti et ad bellum uos cohortanti et omnibus modis ut in tumultu essetis molienti'. 6μoioτέλευτου simili modo determinatum. dissert a superiore quod illud et casu et sono simili postrema uerba determinat, hoc uero soni 10 tantum similitudine sub quacumque uerbi enuntiatione componitur. παpoVoμacia leuis inmutatio uerbi ac nominis id est cum syllaba aut littera mutata diuersa significat ut si dicas 'praetor iste uel potius praedo'. πλοκη id est copulatio, in qua idem uerbum aut nomen continuo IS positum diuersa significat ut est sed tamen ad illam diem 533 Memmius erat Memmius . παλiλλoria iteratio. haec sigura repetito uerbo aut nomine non diuersa uult intellegi sed uehementius repetita significat ut est 'nos nos dico
aperte, nos consuleS desumus . επαναλ nc repetitio. 20
haec figura a superiore distat, quod illa eadem parte ora-I75 G tionis repetita coniungitur aut uno alteroue uerbo inter-POSilo. at haec non una parte orationis sed prout libuerit sociatis uerbis ut est non potest, iam non potest haec libera ciuitas esse . 25 ANADIPLOSIS est REDUPLICATIO. optima est cum 16 Cic. fragm. p. 468 or. 1 ll 19 or. Catil. I g 3
2 omnium membrorum uerba Mhnhenius omnia membro
-- Aquil. 26 est BD il 15 nomen bis continuo Aquila g 28 16 illum Aquila I 17 erat Mammius add. Grotius em Aquila palintongio B palinlogion D li 19 nos non dico aperto E nos aperto BD li 20 nos ante consules om. B ll opanalempsis Bepanalomsis D li 23 una parto BD una parte interposita b il26 reduplicatio Halmius replicatio BR il optima est scripsi
250쪽
ea, quae in priore membro postrema ponuntur, in posteriore prima repetuntur ut est illud Τerenti negat hanc sibi cognatam Demipho 'hanc Demipho negat esse cognatam ' 5 arpocariobocic redditio orationis id est cum nomen in postrema parte membri aut eadem quaecumque pars orationis redditur, ex qua idem membrum coepit, ut si dicas tibi calamitates imputare debet res publica, tibi'. cπανα- 534 popti relatio, quotiens per singula membra eadem pars 10 orationis repetitur hoc modo Verres calumniatores apponebat, Verres de causa cognoscebat, Verres pronuntiabat .uvTicTpoφη conuersio. haec figura hoc dissert a superiore, quod in illa ab eadem parte orationis saepius incipitur, hic in eadem terminatur, ut est pro Fonteio V -- 15 meniti maximus numerus e Gallia, peditatus amplissimae copiae e Gallia , equites numero plurimi e Gallia . cυμπλοκῆ conexio. nam et incipit saepius ab una parte orationis eriotiens in unam eandem desinit ut est quis legem tulit' nullus. quis decem uiros quos uoluit creauit' idem 20 Rullus'. ΠολυπTu Tou ex pluribus casibus quod cum 535 saepius initium ab eadem parte orationis stat, illa ipsa pars declinationibus aut numeris immutatur per easus,
ut est senatus iussit, senatui placuit, senatum certum est praecepisse, a Senatu delectuS eSt . cUVtavus ita est com-25 munio nominis, quotiens uno uerbo non satis dignitatem rei aut magnitudinem demonstramus ideoque ad eandem significationem plura conserimus. ταυτολοΥia egi eadem 3 Phorm. 2, 3, 5 li 10 secundum Cic. Verr. II g 26 ll 14 ox parte amissa 4, 8 ll 18 secundum Cic. de lege agr. II g 222 Terentii bin il 5 proapodosis BR li rodditio raditionis B Ri it 8 tibi BR publica tibi b li immutaro deberes publica BR il tibi add. IIuiscus il s est relatio b li13 in adu. Numius il 14 hic B lineo Ib li frumenti ada. Motius il 16 synploeo BR 19 post tulit 3 Rullus colon quis
tribus sortitus est 3 Rullus uidetur excidisse Halmio 20 quod add. Halmius il 23 senatus iussitJ 'in hoc exemplo Capella Aquilam, ducem suum, reliquit Halmius li