장음표시 사용
131쪽
DISPUTATIO ILDe Daemone , Ut Causa inleficiorum.
XPEDITIS iis, quae ad Deum, ut causam maleficiorum permissi mspectant, aggredimur modo de iis, quae ad Daemonem tanquam causam eorum ei licientem pertinent, disputare; quia illam non admi tunt quidam ex Medicis, quos novos saducaeos vere dixeris, nihil in Orbe agnoscentes,quam quod oculis corporeis exhibetur. Illi ele---- nim, si non Deum , uitem daemones, & maleficos dari negant , at-yue daemoniacas,& maleficas operationes, quae in obsessionibus, & maleficiis vi-untur, non ad spiritus invisibiles, & eorum asseclas; sed ad causas naturales, prae
cedentium Medicorum more, referre consueverunt.
Hoc de sui temporis Medicis testatur Origenes, cum triet 2. in Mauh. e. 17. hae verba Patris auxilium a Christo postulantis pro filii lunatici curatione elucidat et Domino miserere filio meo, quia itinatisus est, in malestruitur. Medici loquunIur, quae volunt 3 quia nee immundum Ihiritum arbitrantur: sed eorporalem aliquam pase,onem. Et dicunt, humida mουeri in capite fecundum aliquam compa sonem ad lumen lunare, quod humidam habet naturam. Nos autem, qui Eυangelio credimus, diacimur hanc compassionem immundum uiritum operari. Observat enim quaedam schismata Mae, Er sis operatur, Mi ab obserυatione Lunae pat homine , mentiatur 3 iis per Me eul item Dei creaturam offendat. Haec ille.
SImilis erroris notam illis inurit Psellus platonicae sectae phila phus, qui in I
bro de Daemonibus refert, se familiariter conversatum cum quodam Marco vitam solitariam agente in Chersoneso Graeciae contermina, & multa cum illo dedaemonum natura contuliste, utpote qui prius magicis studiis adhaeserat, &abjuratis postea erroribus, christianas amplexus fuerat disciplinas. Nam in illo libro Ioquens de Daemonum mirandis operationibus , quae in arrepticiis cernuntur , huic Mareo obiicit in hunc modum: Sedeto, inquit, is Maree recentiora quaedam sapere nos Medisorum Sectatorer adducunt , asserenter , passiones hujusmodi non esse offectus daemonum; sed humorum, 'aporumque male se habentiam . Itaque pharmacis, eis dista, edi non earminibur tacantantium , expiationibusque eurare , hae viredἰ solent. Tune Marcus respondit e Nihil mirum es, hae Medicor diacere , qui nihil noverint praeter sensum ι sed eo=poribus tantum incubuerint cognoscendis . Illa fortasse decebat malarum humorum putare incommoda , eaphis somniferam gravitatem , atrae bilis angustas , phrenesis deliramenta , quae Iavacris , pinionibus , vel va attonuur, veι emplaseris fedare consueverum . Inm- rationes autem , Occupationesque , quibur , qui obsessus es , agere rihu potes , non intellectu, non phanta a , non suris 3 aliud veris es , quod moves , atque ducit. dicisque sesuper quae non noveris octareatur 3 se futura norinunquam praedicit : quo inquam pacto dicemus , has esse erraricas materiae motioner Ita Marcus .
132쪽
Ejus scientia ex parte subjecti Innata 8s
IN hoe etiam modernos sugillat Binsseldius Episcopus A intensis, & Trevirenis
sis suffraganeus eruditissimus in Theologia. Nam in suo tractatu de Confess. nibω malefie. aelud. I. sic ait: APhilo horum , ω antiquoram Medico mZ impia opiniona non videntui nosris temporibus etiam aliqui ph Pἐ ecpo alieni, ρώLπὸ omnia, quae daemonum operatione circa hominem aguntur, ut conti eis in meriaatimanis obsedis, mausicis, se incantatoribur, referunt in bumores meianeboueor , eo lexionem eorruptam, perturbaLamphamasam, alia us e fas nato aler ι nsenda etiam eum superioribus animo ureo sentiunt, que esse d moner, neque in tfernum; sed omnia 3mul cum eo ore interire, licet verecundia, se timore impedisi
non prodant. Quam impiam doctrinam aliqui eriam Bali, se pbysita ex philosophia
auorundam Ethnicorum hauserunt nostris ιε oribus. Sic ille. Quapropter non verentur tales maleficiorum cognitionem sibi arrogare, cum puros esse morbos naturales credant ι nec a daemonibus poste procedere, quos non esse nisi in opini
ne vulgi sibi persuadent I maiorem fidem adhibentes Democriti , Alexandri , Simplicii, Averrois , dc Aristotelis commentis, atque Simoniacorum DoZitea. norum, aliorumque Ethnicorum, & Haereticorum erroribus, quam caelestibus Christi, & Apollolorum oraculis, accertrisimis Ecclesiae, Conciliorum, & Patrum dogmatibus, quibus nos Sanctissimis disciplinis eruditi adhaerentes dicimusι Extare daemones, & eos malis, di maleficiis hominibus inserendis continue invigilare . . . I I L . .
ET certe dissimiles sunt Dei, &daemonis mores, & varia utriusque studia er
ga homines. Deus variis illos prosequitur beneficiis , bonisque innumeris mundum replet universum; cum nihil ei desit eorum, quae requiruntur in summo benefactore, ut velit, sciat, dc pomat benefacere; quia praeditus est bonitate. ad volendum: Sapientia ad inveniendum: dipotentia ad exequendum, cum sic infinite potens, perfecte sapiens, &summe bonus: &ut bonus velit 3 ut sapiens sciat: ut potens valeat bona facere ad suam voluntatem. d non vult, ut benefaciat, cum sit summe bonus, immo summum bonum omnia bona continens, &Complectens, omnia essiciens ι &conservans, Omnia trahens, S terminans: Quia in m omnium entium perfectiones praeexistunt: ab eo omnes creaturae dependent in esse, dc operari: ad illud omnia tendunt; idque appetunt suo modo, ut principium, quo creanturr ut auxilium, quo conseryan- turr ut terminum, quo quietantur λ rejuxta boni naturam, quae est sui ipsus diffusiva, ut docet D. Dionys de diυ. mae.3. vestet seipsum summe diffundere, & totum se communicare 3 1 ed quia nihil ad extra reperitur capax infinitae illius communicationis, di diffusionis, se tantiim effundit per varia bona creaturis collata, quantum unaquaeque disposita est divinae communicationi majori, vel minori recipiendae. Quid non invenit, ut diversimode sua testetur beneficentam r cum simplici ,& invariabili suamet essentiae intuitu inveniat diversa bonorum genera, variaS gratiarum species, multiplices donorum modos, quae eis Ioco, & tempore, &circumstantiis confert opportunis, prout in variis ordinibus constituta nobiliorem, aut demissiorem locum occupant pQuid non exequitur, ut facto probet bonam , & beneplacentem voluntarem notasque faciat in populis adinventiones suas; cum nihil impossibile, sed omnia possibilia, immo facilia sint; eo quod potentia ejus infinita materia praeexistente non indigeat: non operetur in tempore: non utatur alterius adminiculo; sed --men anea Operatione vocet ea, quae non sunt, tanquam ea, quae sunt ι & in
Deus in homines summe benefleus qui omnibus bene sacere. Seit Potest vult.
Prudentiari ad invenien dum. Potentiam ad exequeri.
133쪽
so DispuLII. De Demone, ut causa Maleficiorum
smul res velit , & faciat. Undὰ in creaturis magna , & multa operatur 3 & tam magna, &multa, ut illorum magnitudinem, & multitudinem nec ipsae creaturae explicare possunt , quae capere possunt.
Proiequini in omni sinatali iocis. in omnia s
DAmon ἐeoinranon cessat malefacerem ultra ordinaria mala, quibus orbis opprimitur, innumera inveheren alesicis. Quod tam obstinate praestat ,
ut totas M-itiae vires, universos scientiae astus, omnes potentiae nervos intendat operibusumlaficis inchoandis,ptos uendis, reconsummandis 3 ut novis lamia talibus extera bona dissipet et novis innrmkatibus assiciat corpora , de novis iniquutatibus animas deducat ad interitum.
Inchoat maleficia ineunte mundo in ipse Paradis, , in quo malis omnibus aditum praebuit. Cum suis cuniculis primos parentes gratia, di immortalitate dona tos a fellei statu dejecit in mortem, quae in omnes homines periransiit dc in Pec. catum primum, quod transfusum in posteros fons est caenosus, &fetidus eorum omnium, quae postea commissa sunt, te committentur in finem. Sed quomodo ilIamata tum culpae, tum menae introduxit nisi per maleficium primo ita orbe visum, cum vel amarentem serpentis formam induens r vel loquens occultE per verum, de naturaIem serpentem, Evam blandissimis deceptam proaustis ad vetitum pomum edendum induxit pinosequitur in omnibus mundi Iocis creaturas inficere maleficiis , qu rum vim nulla enuere potest . Non ignis ardore, qui tepescit et Non aerpuritate , quae corrumpitur et Non terra stabilitate , quae movetur e Non venti impetu, qui cohibetur: Non mare agitatione, quae pacatur r Non fiuvii cursu , qui praepeditur : Nora herbae viriditate , quae arescit et Non arbores humore, qui desiccatur: Non animalia ferocitate, quae mitescis r Non aves volatu, qui retardatur τ Non corpora compage, quae deitruitur: Non membra Ristinibus, quae di uuntur et mn intestim suis claustrix, quae aperiuntur ι Non ossa suismedullis, quae penetrantur: Non viscera suis recessibus, qui parent: potentiae sua micacia, quae impeditur: Non organa suis meatibus, quae obstruuntur: Non sensus sua vivacitate, cui illuditur: Non spiritussua subtuita re, quae Munditur et Non anima suis actionibus, quae variis obuiauuntur obsta lis 3 quia nihil est in tota rerum amplitudine tam distans, ouo illa non perveniant e ramimimum, quod non penetrent et tam velox, quoa non assequantur et tam subtile, quod nonattingant: tam cax, quod non enerventi tam alvum,quod non deerimante tam grave, quod non attollant; tam forte, quod non infirmentitam unatum, quod non dissolvant: tam tmegrum, quod non diviniu: di tam dimila, quod non exequantur. s. RHEmque consummatopera malafica in tot maIeficorum millibus, qui 2 - a toseius mstetis devoverunt 3 dc in tanta hominumna studine, qui ina reficiis vexamur. Sic enim Selmnistros habet, di subditos. Ministros, qui in nul Io sibi complacent, quam in malis, adens praescriptum perpetrandis, cum teste Paula a. πν,-δ.3. etivi teneamur adirimsvesumatem - Subditos, qui ut primctinam assequantur sanitatem , summo ill, honore, de variis submissionibus ex. hi is, suam necessavem, &ejus in subveniendo potemiam ad eum recurren res, profitentur 3 ita si non aequalam, saltem similem cum Deo auctoeitatem habere videatur. are sicut Deus eausa est omnium bonorum, quae in mundo sunt x ita moneaura est eruiens omnium maleficiorum, de architectus eomm emitus, eo ad
134쪽
Ejus scientia ex parte subjecti Innata. fr
is, taeten m, de nocendum p mptior, quo scientia 3 Potentia , & malitis initiis in armatus stit, potest, & vult maleficia operari, sicutiora hac di tatione proba-himim In qua Primo de ejus scientia in eis adinvenierulis. Secua de eius potentia inexequendis. Tertio de ejus malitia in appinendis, Oe procurandis, tribus oriata partibus trambit ι ut illa causi essiciente maleficiorum fenE cogaha, facilius ad vitimum definire possimus, ad quem maleficoriam effecium, de morborum c mitio spectet: Medicum , . vel Theologum Exorcistam p
MAGNA, & eminemi Sapientia donatum fuisse daemonem infaustis suae 173
creationis primordiis testatur Mechiei L cum illum alloquisur dicens ἔ i. '' - τω Ag. -- I----s plenar-ω perfectos de re. Sicut enim per ereationis eximiam donorum varietatem, qua inter creaturas, ut sol incerastra, eminebat, decore induerat eum Dominus, ita repleverat Sapientia superaraturali Soeculati-sπ.lati va, qua Divinam Majestatis gloriam, & varia supernorum operum myueria co- vam Prastis gnosceret: Practica, qua Deum super omnia amaret, de ei inseparabiliter adhaerere posset; sed sumta ejus mens propriae excellentia cupiditate intumescens , Pinctio diis utriusque jacturam secit, cum a merca ad se iam conversa est. Nam practi- i l. 'te dica ei totaliter est ablata 3 cum sit causa essicax amoris Dei. Speculativa vero dimi- ema. . num, cum in statu damnationis non noverit tot misteria Iupernaturalia, quot δ' cuia imagnovisisset, si in cognitione beata extitisset: ut docet August. de Civis.DHe.1I. Idit are cum non potu deat amplius sapientiam, quae Dei sapida est scientia, sola sol atur scientia naturalis integra remansit in illo, scindi caetera dona naturae. l: inquit D. Dionysius capcl. de div. nom. non omni exorto boni sint , wa inlexioef-ι , st vivunt , intelligunt 3 esqua in eis quidam desideri. mοιων . Quae in quamvis sapientiae sit pernaturali comparata multis partibus sit inferior; tamen ' Iongo intervallo superior eit omni creata scientia, quae in hominibus reperitur , si- Sumior ominue illam Ex parte suo ecti: sive Ex parte objecti conlideres: ut sequentib. capitididem instrabitur. ru
Ex parte μι - .FMeor, eximiam esse hominis scientiam, & maximam cognitionis ipsius nais
turatu perseetionem, perquam caeteris praestamior est animantibus . Sicut M- eis, enim inter illa praeminet in relatione ad prototypon, quia factus est ad imaginem ris animalitia Deir corporis compositione, cui statura rem, de os sublime datum est, caelum-uque tueri iussum, & erectos ad sidera tollere vinus: In anima, quae separata adhuc vivit: In loquendi facultate, qua singulos cum consilio, & judicio essen se mones: Invita, quia capax eli non solum praesentis ν sed etiam aeternae. In d minio, cum ei data sit potestas in omnia, quae moventur in mundor Et in lacietate, quam solus individuam retinet, cum sint aliorum sodalItia vaga. Ita tuis naturaeexcellentia praeeminet, eo quod caetera rationis expertia 3 ipse vero mentis, evita , meratim ut compos, de potemia intellectiva sit ripiatus, per quam rumc auentὰ consideraς omnia, quae luntrerum natura, quarum species a uirit ac Uisitas p ον is 'πretinete retentas profert E memoria, tanquam ex promptuarici expeditillimo .culaxione. Nunc variarum rerum cognitionem ex Iongitudine experientiae adipistitur , quae eo maior, quo certior est, &essicacior intellectili informando . Nunc plura dLM isterio 'dccito addiscita Muistris; ad quorum notitiam nisi confuse, vi maxi
135쪽
yr DispuLII. De Daemcte, ut causa Maleficiorum.
D4 iris Arie mo cum labore pervenire non posset. Quorum triplici illo modo informato ea .eit daemoni- dd magnarum rerum omnium cognitionem attingit 3 ut testantur tot Viri doctissima, quos verὰ naturae genios possumus appellare: ut pote qui tam persecta , da ii seientia , universali rerum naturalium notitia pollem, ut nihil ipsos latere videatur . Sectiauae , ut colligitur ex Magistro Sent.ina.triplex est: Innata, Aequisita, Communicatas Ob quam homo daemoni cedat, necesse est, ut sequentes sectiones declarabunt.
rm Uid habet homo naturalis scientiae , ut possit contendere cum daemone, qui Diabolus I iuxta nominis ethymologiam verὰ sciens dicitur λ Id enim sonat verbum
illud Deo quod rerum omnium cognitione ita est informatus, ut' totus sciens, aut universa scientia videatur . Nam etsi aliquo modo pol sint aequi- parari in eo, quod uterque intellectu praeditus potest omnium entium finitorum - ac determinatorum notitiam assequi sine aliqua limitatione ι tamen in hoc dime-P τόπ.. , quod in suis considerati primordiis, ille vacuum habet intellectum omnium T. d. rerum specie, cum sit tanquam tabula rasa omnium formarum capax, sed omnium versecta Mo- expers, teste Arist.3. de Antina: iste plenum omnium rerum formis, &imagini-1rio, riri. quae a Deo creante cum eo concreatae siti t. Unde homo tarda, AngeIus cita, ita Persecta homo imperfecta, Angelus persecta: Homo mobili, Angelus immobili scientia F m . potiuntur; quod totidem articulis declarabimus.
j. a.d- Π τ quidem si tunc homo incipit scire, quando incipit ratione uti, nonne tam
tia hominis. da est ejus scientia, cum non habeat rationis usum, nisi serius t Quamvis enim anima rationalis intellectu, & voluntatu praedita ab initici corpus ejus insor-ra non uilia mei 3 tamen ita carneae moli immergitur, ut nisi post plures annos non possit emer- r. gere. Unde sive materni uteri repagulis sit inclusus, sive exclusias, non dissertabanimantibus; quia deterioris videtur esse conditionis 3 quia illa recenter nata In utero Ex- sciunt quaerere necessariae hic vero super faciem terrae projectus adminiculis indi- tristitita. get alienis, di iuxta sepositis mammisnoverit potius flere, quam sugere. Quod si involuta illa anima incipiat tandum se ab iis earneis involucris expedire tantispers, uis . aliquos rationales acius, tam longo tempore praepeditur, ut parum, immo R. .ueti in ' re nihil iudicii, & rationis appareat in suis motibus, juxta lapientis illud dictum Prov.22. Multitia colligata es increde pueri. s. II.
.,E i. V X opposito cita est, & velociter prorumpens daemonis scientiat ad quam nonii IEL. i. '. studio, vel disciplina per temporis intervalla profecit; sed percepit divini
ab initio re- ius ab exordio suae creationis . Etenim eo ipso tempore , quo conditusium.h ἰχνε est, recepit a Deo modum intelligendi nobilissimum per innuentiam divini tu cies conerea minis impressi in speciebus, &similitudinibus rerum omnium in eius intellectu
gi. Et ideo iuremerito Soli illum possumus comparare. Sicut enim statim ac exit in Dissiligod by Cooste
136쪽
Εjus stlantia'parte subjecti Innata 'sa'
oriente paret usaue ad occidentem, & eodem tempore incipit oriri, &lucere 3 i r nec datur aliquod i patium inter ortum ipsinas , & proditionem actus lucidi , quieti lux dispersa per totum hemispherium et Ita Angelus eodem momento, quo cae. diua .is
pit esse, caepit, di intelligere, M scire 3 nec aliquod intervallum reverire datur in ter momentum creationis intellectus, dc momentum, quo caepit actu intelligere . elim unum aliud consequatur . Quare cum absoluta rationalis creaturae persea .ctio, quoad naturam spectae, in absoluta animi virium exercitatione consistat, &intelligentiae, & amoris actus maximam in illa praeitantiam praeseserati ejusque de fectus deforme vitium censeatur, quis non videt, quantum homo sit daemone inferior ι clim ille longo tempore sit expers, iste statim compos scientiae: ut verὰ de
eo dicere possimus illud Ecclesiastici i7. e, Disciplina intellectus repimia illast serravis silir sientiam spiritur, δε ιι implevit cor illo 3 m, eis mala, bona osendis illis, ,eat. addidis illis di ἐplinam, O eare. magnalia honores eius vidis omise
SEd demus homini plenam sui ipsius potestatem; vires eius suam incipiant aD I 8
sequi perfectionem; & omnia nabere in promptu, quibus protinus tuas va- Homo in Ieant exercere operationes . intelligentia ejus, quae est prima animae vis, & facultas nonampliἀs iis vacet ornamentis, quae ejus excellentiam plurimum augent seitio.
sed variis rerum formis, & imaginibus, quae scientiam pariant, insormeturr Anscientia illa daemoniacae erit aequiparanda in persectione λ in is unquam hoc dixerit, si consideret, qualis sit intellectiva daemonis acies, oc quanta humanae mentis imbecillitast Homo exiguam de rebus assequitur cognitionem, plus igno- .,ittam ' rat, quam sciat. si aliqua scientia est peritissimus, in aliis est imperitus; quod si duobus vacat, neutram capit 3 si multis, in omnibus caecutit 3 ut sit verissimum triviale illud: De quolibet aliquid, da toto nihil. Sed&eorum, quae sit in una sola disciplina quam debilis cognitio' Illum latent non essentiae solum; sed ipsie quoque propriae rerum differentiae: externis tantum accidentibus innititur. Et ea, quae novit, probabilitantum ratione novit; neque scit ex causis, sed effectibus. are in omnibus sere plus opinionis habet, quam scientiae; Immo errorem sm .pissime patitur in iis, quae nosse se, putat: non dico solum in spiritualibus; sed etiam in sensibilibus; qui suboritur, ut docet Aristotel. 3. de ma ex Parie obje Errorem --.eti, quando propter similitudines aliud pro alio sumendo, decipitur: Medii , di risin. cum radius visualis, aut species sensibilis immutatur r Speciei , quando repraesentat res aliter, quam sints aut esse, quae non sunt: Sensus, quando laesus est, aut aliqua prava infectus dispositione: Phantasiae; cum organa depravata sunt r& in suis functionibus praepeditar Intellectus cognoscentis, cum unum ad aliud ordinat componendo, & dividendo, vel errat circa differentias rerum Modicognoscendi, quando sallitur circa principia demonstrationis; aut nelait falsam a . vera discernere propositionem. V. S. II. λ T nihil horum contingit in intellectu angelico, qui generossi volatu ser- 379tur in rerum cognitionem absque ulla deceptione . Quare sive amplitudine scientiae, sive prael antia modi sciendi caeteris antecellit 8 Omnium enim re- priuari sum naturalim notitiam, eamque perseuam attingit, cum illam hauriat non
137쪽
ς Disput. II. De Daemone, ut causa Maleficiorum.
Amνlitudine ex effectibus, aut experimentis 3 sed ex propriis cujusque rei causis, diphineipsistper claram , Sostentivam demonstrationem. Nec est aliquid tam sublime in eGrais ti h lintia, tam emcax in operatio , tam insigne in proprietatibus, quod ejus co-di. gnirionem praetergrediatur: omnia assequitur sirpera, media, ima, quae capacissimo sui intellectus sinu complectitur; nec tamen ea confusὰν sed distincto, deper- . spicuo considerat intuitur ut testantur Λlexa . Alens3 M. D. nari Scotus, ac caeteri Theologi in assent.
S. L18o Enique daemonis scientia firmitate, &immobilitate hominis scientiam supe-Homimim tat. Humanafacile effluit , im omnino amittitur Modo per diuturnam
ἀί ab actu sciendi cessationem. Nam sicut assidua exercitatione habitus scientifici perditur. acquiruntur sic& longa deperduntur cessatione . Unde non recordantur senes eorum, quae in juventute didicere: nec hominesgravioribus occupati negotiis , quibus gerendis omnimode mens avertitur, speculativarum disputationum, quae alias in schola probe callebant. Aliquando perturbatione phantasiae, & perversione sensuum interiorum: ut saepe accidit litteratissimis, in quibus post diuturninu rbi agitationem eorum memoria effluit, quae antea optime noverat. Communiter propter nimiam sensuum petulantiam. ut experium v r voluptatibus dediti. Torpet enim spiritus, & mens hebescit propter crassiores spiritus, qui illam praeoccupant, & puriores scientiarum species confundunt, di delenit Sicut halitus, qui expolitam speculi superficiem ita inficiunt, ut imagines subducantur.
Daemonum L, ab intellectione: nee retardetur a sensu: nec impediatur a corpore, quia corporeis vinculis absolutus, nullumque cum sensibus habens commercium , za τ' es consummata, & perpetua contemplatione suis actibus intentus perseverat . Unde nex per 3 sicut naturaliter illam scientiam non acquisivit 3 isa neque naturaliter potest amittere. Si enim habitus sunt dissicile mobiles a subiecto , habitus illi strentifici in- Niri pere fusi intellectui angelico non possunt deperdi, cum non habeant causas naturales ipsorum corruptivas, ut infr. num.qq. nisi Deus obscuret intellectum: aut inditas substrahat species, quod non facit: is paenitentia enim sunt dona, eis vocario Dei, ut testatur Apost. admmviri I. Concissio Sectisms 'λαωχapromer ex innatali Iascientiatam cita, tam perfecta, &tam firma Angelus ille pessimus imumescens; quia iuxta apostolicum effatum I. COr. 8.-- Ictentra sinat, hominem docere voluit ab milio, quem noverat scien-:H: ' tia inferiorem. Et homo de sua tarda, & imperfecta, & parum firma scientia con- Adam, re scius spontaneum se praebuit discipulum huic gistro ab ipsis mundi incunabu- ' Sed quam, putas, illi doctrinam tradidit, nisi magicam; artesque superstitiosas, dc maleficas: Si enim magia, ut communiter definitur , es ars , or 6-cutiar diabolica ofeianr mira, tastita rari e qua-- incomisa , O culta sHi voluerui sed fallaciter, noxie. NGnne tunc magiam Adam, & Evam edocere studuit D. cum illis tradidit artem, qua ex hominibus Dii fierent vetitum pomum manducando p
138쪽
Ejus scientia in parte subjecti Innata. 9s
eando Nam quid mirandum magis, &insolitum, quam hominem Deum fieri pQuid tam sallax, quam velle persuadere morsu unius pomi talem posse fieri trans-αtationem p si id tam noxium, quam divinitatem promi ere, & universam morte assicere posteritatem p
sum voluptatis, ubi primo cathedram posuit. Doctor Fallax elt; Pr inriam lis Malefi- enim sermam exuit, induit alienam; quia malitiae contegendae studet versipellis ille hostis; & aptis utitur instrumentis ad effectum cautius assequendum, aliutissimo, scilicet, animante vero illius simulaero , qui nunquam tentationis caput sinit emergere, ne dignoscatur. Maleficus est , di ideo serpentinum potius ami-mit exuvium, quam alterius, quia animal noxium est, reptile, di vitae hominum insidians. Ex cortice dignosce venenum intus latens, quod simul cum ver bis infundit: in quibus Deus promisit vitam, aeternam inserat mortem. Doctri ἀnavero, quam Sementino sibilo in aures auscultantis instillat, Deo injuriosa, & ta. homini perniciosi mima est; sed fallaciis contecta, & plena maleficiis. Non auis det pro palam Deum erroris insimulare, ne iniuriosi blasphemia discipulam te reat, sed interrogativὰ quasi tentando Doctrinam cautὰ explicat Genes. cap.3. Cur praecepit vobis, inquit, ut mm comederetis ex omni ligno paradis i Ecce mendacium impudens docentis: Pro eo, quod dixerat Deus , tantum de ligno δε--tiae boni, eis mali ne eomedar, subiungit, ex omni ligno parias observa modo multiplicem blasphemiam . Probat, Deum esse invidum, qui eos eximio velit bono privare: Seis Deus, quM F comederetis ex eo, aperientων oeuli vaseri , ut bene docet Rupertus Abbas lib.3.de Trinit. severabaeius -.7. dicens : me satisque volebat intelligi, quod claritatem rur Sapientiae, diisnitarem quoquo, e, --nium silentiam Deus invidens homini, tale lignum interdixis. Argu it eum esse mendacem : Nequaquam moriemini . Deorum inducit pluralitatem; di infinitatem illi aetrahit, dum fingit, creaturam Creatori posse aequiparari: Eritis fletis Di. . Denique Divinam inefudit Sapientiam intra metas liuellectus creati e Scienter bonum, O malum, ita ut nullum proserat verbum, in quo divinam non lacessat Majestatem.
SIc tegere conatur malum ex illa doctrina toti humano generi impendens dupli- 18.ci praetextu, submovendo, scilicet, metum enae, cum dicit: Nequaquam Homini pedi,
moriemini: & bona pollicendo, cum addita Erisis ficus Dii scienter bonum, O malum. Sed ne fallacia in utroque possit deprehendi, sic ambiguE loquitur, ut verba ejus in duplici sensu sumere licet. Illud cnon ex omni ligno 3 potest , inquit Tostatus, interpretari, ex mis omni lima, ut mendax mentiri non vider turr ac si ex universali faceret particularem am moriemini, senium d plicem capit, nunquam moriemini , O non moriemini subitis . Aperianitior o via vestiri, vel ad cognitionem vel ad propriam videndam ignominiam. Scienter bonum, honum per privationem, malum per experientiam. Erisis Aut Dii, vel ut Deus verus: vel Angeli e vel ut daemones , qui omius Dii appellantur ι dc sic arte veteratoria malum boni. apparentia conLegit, ut cautius de
Vidisti Doctorem,. audisti Doctrinam, considera Discipulam maleficiatam, Curi . Male Ev. M uem , curiolam, di malu credulam muliciem, quae doceri se patitur in
139쪽
m Disput.II. De Daemone, ut causa Maleficiorum
ab hoste tam vili,& sub tam horribili specie creditque se unius pomi morsu Deia napos e fieri, unde his maleficis artibus decepta manum extendit ad fructum proni vicum, carpit, gustat, osteri Marito, &sanuam aperit malis omnibus, quae ira totam eius posteritatem inundarunt. Ideo suremeruo illam arguit Iacobus Bill tbes. ω. his versibus. parens, quisnam tua mens ab cesserat, angui iAurer 'sifero cum paruere tuae piauis Imor, aer vernisa legerer ex am hora pomum, Quod generi invexis tam mala multa suo Vor Evae seboles, vor Evae audite nepotes, fuit , O vobis, se mihi cosa necis.. Mitur omnes princludisor nan e parenti. Ob ι , huic farium quod dedis ipsa fidam. od iis fallaciis, & malefietis sallax, & maleficus daemon praetendebat; qui
ideo mendax, di homicida ab initio vocatur a Chriito. Ioan.8. Ex illo sonte caetera prodiere maleficia. cood enim praeititit in omnibus saeculis, quam quod initio peregit λ ut patebit clarius, si ejus acquisitam scientiam consideremus, quae dedit progressum maleficiis, scut innata principium.
P Raeter scientiam illam innatam, eertum est dari etiam in daemonibus a
quisiitam ex longitudine experientiae, secundum quam multa cognoscunt. nem in seiε- a um per novorum singularium speculationem: Tum per practicam variorumi: -& eventuum notitiam . Si enim hae in homine reperiuntur, Cur petat . ' non etiam in daemone, qui illum in utraque cognitione multis praecedit pamrasangis R
,1 Ir ndum sane, quomodo humana scientia quotidiana suscipiat incremenis
I 86M noeam L in per acquisitionem specierum, per quas homo singularium rerum asse- issicui quitur cognitionem. Quanto enim corporis, dc animae labore comparetur, no ..iiii ' runt qui litteris sedulo vacant. Corpus vigiliis, studiis, & exercitationibus sch In aenerali. lasticis satigatur continuis: Anima aggravatur a corpore, Quod corrumpitur , Pori vi Viis Et intellectus multa cogitans deprimitur an inhabitatione te rena. dc a phantasinatibus variis, quae ita eum avertunt , & impediunt, ut vix, ac ne unc quidem etiam integris sensibus, ec sano corpore liceat ei aliquid speculari. . I.
Ed vaeet ab iis satigationibus, & libera ineumbat eognitioni obiecti alicuo just vide, quae requirantur: Primo species ejus sensibilis appellare debet adsensuum externum: inde ad internum progredi, ut fiat species phantastica, sed . phantasma, cum nihil recipiatur in intellectu, nisi in se, vel in suo si mili fuerit prius insensu, ut ait Arist. m M. des is, se δε-MI. Ulterius procedere ad intelle-- - η agentem, qui suo lumine speciem illam illustrat, & deputando a conditioni-hus Duiligod by Corali
140쪽
Ejus scientia ex parte subjecti Acquisita 97
bus individuantibus elevat, transfertque de ordine sensibili uni,&materialium ad ordinem intelligibilium,&spiritualium, producendo speciein intelligibilem , in susque obj qua communis natura differentiis exuta individualibus repraesentatur . Denique' 'hermen ite ad intellectum possibilem, qui etsi ab agente non diit inguatur realiter ,
seeundum Seot. in a. d. I vel nec etiam sermaliter, ut dicit D. Bon. in a. d. . a.2. s. . Sed dicat tantum quandam differentiam ratione suae operationis ι tamen cunata in unam completam operationem, vel actum intelligendi inseparabiliter convenit, ut recipiat sieciem intelligibilem ab intellectu agente: in formatus specie intelligibili intelle aionem producat, productamque intellectionem, quae est achia immanens, in se recipiat. Quos si unius oblecti species, qua ejus cognitio comis
paratur tantis sinuationibus, oc meatibus accedit ad intellectum, quam dissicile erit homini universalem inserere scientiam, quae ex tot tantarumque rerum notitia plena consurgit 8 Et tamen magna fit in dies intellectui humano novae cogniti nis aecessior Concipit omnium rerum genera, gradus naturarum, dc rationes universales a singularious, a materia sentibili, a loco, & tempore abstractas, easque per se contemplatur: Inquirit rerum causas, effestus, & proprietates, de de ominnibus iudicat: Fingit animo, quod lubet, dc alios in mente meditatur mundos , atque iis conceptionibus, inquisitionibus, 3c fictionibus variis, mirum, ad quam seientiae persectionem attingat, ut videmus in unaquaque professione, in qua plum Docti sunt in admirationem.
tiam, quid de Angelo statuendum est, cum scientia non inserta sed innata Anaesis, s acinatus expedite operetur, dc intelligat λ Nec enim carnea massia circumdatur , nec organis alligatur corporalibus, nec avertitur a sentibus , nec recurrit ad phantasmata, nec laborat in iis ab omni materia resecandis ι nec incumbit in eis transformandis, 3c transmutandis, ut ex sensibilibus fiant intelligibilia; sed se ut intellectu agente omnium rerum species allequitur, abstrahit, Jc elicit; ita palliis A sensu &bilis illas abstractas imprimit, dc impressias indelebiliter conservat 3 Quae , quia nullo necessitudinis vinculo cum phantasmatibus copulantur, sunt magis luminosae, dc universales, quam species intelligibiles abi tractae ab hominibus ι ideoque
nobiliorem, de excellentiorem generant cognitionem. Etenim intellectus innatis omnium rerum universalium speciebus illuli ratus promptius suos elicit actus , dc actus elicens. eiiciendo proficit in scientia; quae magis, ac magis augetur ex sacili, dc continua rerum notitia, novisque experimento contingentium effectuum. Siquidem ceris itum est, daemones multa scire, cum res in eme proveniunt, quae nelcteoant ante- taquam evenirent; quia foecies eorum intelligibiles non ducunt in cognitionem re sdrita drum, nisi ut habent eme determinatum . Unde tunc futura contingentia incia noetua sint
piunt esse illis nota, cum iam praesentialiter determinantur per eiuri nam antea erant :lli Ignota, cum esse nondum habebant, ut docent Alex. Alens. 3 l. q. . Angelus in a. 'd. q. eo. dc communiter omnes Theologi in a. t.
s. III. SI autem quaeras, quomodo si ngularia cognoscant.' An per specim innatas, an --
per aequisitas non est facilὰ determinare. Scotus namque in a sui. L3. . I t. p. uitriatat, Angelos sive bonos, sive malos in rerum singularium noticia per sp .cies quas eundum se Zama rebus ipsis acceptas posse proficere 3 quia etsi omnium quid litatum species habeant concreatas, per quas necessaria, &naturalia, puta, dii tincta oblecta , de distinctas essentias rerum agnoscere queunt ι non tamen species Omnium singula- eierum statu
rium contingentium 3 ideoque neuessarium esse,ab ipsis singularibus per intellelium '