장음표시 사용
151쪽
Ideo pretei ἱ- - Quanta ergo illorum scientia, qui praeterita memoria tenent tam unive aliter ita tenent. Momnium recordentur: tam firmiter, ut nullius oblivisci possint λ. : : . ,
Homo excutit circa. Praesentia Spiritualia . Corporalia . Dainon co Ν tionem
possidet. Corporaliu εSpiritualiu .
SIeut oblivio circa praeterita non eadit in intellectum daemonum; sic nec igno
rantia circa praesentia, in quibus, mirum est , quantum homo caecutiat . Nam etsi acutissimo sit ingenio, & maxima rerum cognitione praeditus; tamen multa sunt, quorum causas diligentis time investigatas reperire non potest r Spiritualia sua subtilitate aciem eius fugiunt: Cor ratia illum sua quantitate retuliadunt;& utraque etiam quotidiana intellectionis eius superant facultatem. Non sod;emones, qui tam Corporalium, quam Spiritualium notitiam possident: ut seinquentibus articulis palam fiet.
Qitae iii munisuci simi obis via homo dimelle coingnoisit. Solus dem dimensus Altitudinem caeli .
ARduum , &operosum est etiam, quae de mundo: videntur minus dissicisa a
magisque obvia, persecte cognoscere. Nam, ut ait Sapiens Jesus filius Siracii EcclesiasI. Ahiludinem eaeli, latitudinem terrae, eisprotin madisquis di . mensus es, nisi daemon, aut a summo caelorum in profundum illius abyssi depulsus universas orbis partes dimensus est: ut ei alias argute respondit unus exheremi accoli sp . . . . . 'Coelorum cognitio maximae dissicultatis, &laboris est hominibus; iniim tanta altitudine nos superent, & tam longe distent a mortalibus, quibus per unicum senium, oculos nempe corporales patent quos toties falli contingit vel propter tantam intervalli longinquitatem: vel summam velocitatem cslesiis motus: vespravam assuetionem medii, aut potentiae visivaer vel vitium instrumentorum astro nomicorum. Unde tanta opinionum varietas inter Philosophos, quorum omnium facile Princeps Aristoteles lib. 2. eaelo fatetur ingenue, se rerum caelestium non scientiam exquisitam; sed opinabilem notitiam tenere; &cogi se saepius probabilius duntaxat argumentis, &conjecturis uti; quia manifestis certisque rationibus destituitur.
AT iacilis est illa ecelorum cognitio daemoni; qui suo subtilissimo intellectus
acumine quocunque excellentissimo Astronomo perfectius illos globos metitur, ac considerat; ideonue persccte, di absque ullo dubio cognoscit, quae sit cael6rum natura, magnitudo, ordo, differentia, varietas , numUrus'. An cae Ium sit natura quaedam simplex; an composita ex materia, dc forma. Utrum materia caelestis, &terrestris sit eadem. an divelsa. Sitne caelum animatum, an inanimatum. Num sua vi moveatur a seipso , an extrinsecus ab Angelo assistente .' Unde judicari debeat eorram dignitatis praestantia. Quare non omnes eodem motu circumaguntur ; sed alii uno, alii pluribus, alii paucioribus. Quae sit vis, Npotentia singularum stellarum in elementa, metalla, stirpes, dc animantes. Qui-Mamemuxus, dc emetus di manent ex variis astris ad diversas, de dimitas mundi regiones. Quantus si stellarum numerus. Quare planetae interdum sunt terrae viciniores r interdum remotiores: nunc stationarii et nunc directi e nunc retro
152쪽
Ejus scientia m parte objecti Praesentis. Ios
ti animadversae, quae tamen non eundem retinent situm; sed assidue loeum mutant; & nunc pauciores, nunc Plures amarent 3 Et an corpori solari inhaereant san cireum illud ut parvae stellae in epyciclis moveantur. Unde quatuor stellae parvae, quae circa sidus Iovis notatae sunt di nunc ipsum sequuntur, nunc antecedunt, nunc omnes, nunc aliae non apparent. Quare Sidus veneris crescit, &decrescit initar Lunae; curvatur enim in cornua, dimidiatur, de impletur; de aliquando fit multo altius sole , aliquando multo demissius . .are corpus Lunae veluti spongiosum, & floccis quibusdam constans variis locis intercisum rΛn detur iphaera aere superior, ubi vigeat ignis Mementaris. Quae sint ventorum aerem ventilantium origo, progressus, &ac sectus. Quomodo fulgura , mimiana, & tonitrua formentur ι atque tanto fragore perstrepant 2 LiqueIcant nubes , di deserantur: Generentur grandines, nives, procellae, tempestates , dc aliae meteoricae aeris impressiones, quae Omnia hominibus, ut plurimum sunt incognita .
Nam quae in caelissunt, ait Sapiens Sap. -ιλ- g-ι ὸ Sed daemoni notissima , ut pote scientia persecta praealto, cuius primas partes Astrologia, sive notitia r rum caelestium sibi vindicat, cum sit natura ejus omnium praestantissima, dc usu,
s. ILP Ari indagine omnia terrestria rimatur, & novit. Nam di KD ae mamur . 111
ait Sapiens in eodem loco, qarae in terra sunt, st quin inprospectu sim inveni- Laticii lineat mureum labore. Ipse vero iactu cognoscit, quia latitudinem terrae dimensus est , ππη, di dimetitur quotidiῆ: ut fatetur apud Iob I. Greuiis terram,'perambulavi eam 3
sed sicut monet Petrus, I .Petraeap. . tanquam leo rugient circvit quaereur , suem δε- mores. Di metiendo vero videt totam elementi huius magnitudinem, circumferi Mntiam, situm, cuncta naturae miracula incomperiae rationis 3 in naturae maiest te penitus abdita contemplatur 3 & creaturas omnes consderat, quae sunt, &m
ventur super faciem terrae. Cur in diversis terris harum quaedam sunt calidae, alis frigidae, lentae, friabiles, leves, pqnderosae, pingues, macrae, pullae, gilvae, flavae, albicantes, rubescentes, varii saporis , di odoris, variisque rebus gusnendis accommodatae. Qimmodo sub eodem climate alia loca sunt deseris, alia
ertilissima; non omnium omnino rerum 3 sed quarundam, quae potius crescunt in uno lato, quam in alio 1 α transplantatae nonnisi renitente natura oriuntur, ea maxima adhibita cura, quasi dimidiata tantum virtute fruuntur. Undὰ tot viris res in saxis, lapidibus, montibus, ver. gr. in Magnete, quae ferrum attrahis, Macum nauticam sua vitacia eatenus asitat, quoad illa directo spectet Septentri nem. Undὰ tot pretiosae radices, & infinita florum, herbarum, arborum vari ras; atque proprietates insidentes aliquando in flore, aliquando in foliis, alias in radice, nunc in trunco, is in conicibus, fibris, capillamentis, & rnedurulis. Quaesit in culicibus, muscis, vermieulis, apibus, ciniphibus, & insectis
aliis velocitas, motus, sensuum acrimonia, & multiplex sagacitas, organorum dispositio, subtilitas, virtus ad totius animalculi completam sormam,diluricti neS congruentes. Haec enim non sunt interiusconfusa, S uniformia 3 sed diser ta, & impermixta, diversi temperamenti, facultatis, usus formae, connexionis, situs; sed tenuitatis invisibilis, humanaei adustriae incomprehensibilis. Quae in avibus colorum pigmenta, pennarum pulchritudo, vocum diversitas, acuta, di lones petretrans vocalitas in exiguo corpusculo . Quae in singulis animantibus vis, qua locis congruentibus, figura , de colare accomti is λω nantur, &crescunt ossa, cornua, dentes, ungues, pili, crustae, cutis, glabra sed magis qua tot mira peraguntur, cum applicantur in morborum curationubus . Denique quomodo humana corpora sormentur, cum tanta ossium diversitate, . varietate musculorum, Irervorum nexibus, arteriarum ductibus, subtilitate men
153쪽
1io Disput II De Daemone, ut causa Maleficiorum.
branarum, interna medullarum sinuatione, sanguinis abundantia; calore contianue humidum depascente , & distributione spirituum vitalium , & animalium . Insuper qua ratione crescant, dc vegetentur alimenti transmutatione in succum optimum, di chyli in sanguinem purum, in semen prolificum, & lac variae concoctum ad conservationem individui, vel speciei propagationem. Praeterea qualiter sentiant, moveantur, operentur 1 praecipud tria principalia viscera, cerebrum, Cor, &hepar, quae per totum corpus e aenduntur,&in singulis ejus partibus quodammodo existunt, atque sensum, motum, pulsum , de nutrisionem perficiunt. 1is adde, ut Augustini verbis utar lib. I . de Civit. Dei cap.2 1-i m qu Didam naturae multum taeteris di pares , ct ipsa raritatemiratiis, quodam, in volunt , de corpore suo facienιium , quae alii nullo modo possunt, crati a. vix eredunt. v.E. adlisitum sere: sudar e s extra se rapie aures movere , vel ambas Amul, vel gular: caesariem deponere , se revocare ad frontem e algere is sola reaissere is umbra et volvtate perfici inter sagella 2 fetareserpentes: solo tactu , Mia, fu, osculo va=ia curare vulnera et se alia id generis peragere . Quae omnia ignorant homines etiam doctiores, a quibus ii petas tot prodigiorum naturalium rationes, statim confugiunt ad qualitates occultas L quas, mirum est, quomodo deprehenderunt, si sint occultae: aut si occultae sitnt, quomodo sciunt, haec mira ab his fieri: Damones autem apprime callent, &sua sagacitate intuentur
S. III Uperest ima mundi pars duplax, nempe, abyssus terrae, marisque mortalibulls brutari impenetrabilis, &invisa. Nam projundum aris quis dimensus es, ouis , inis
abyssi. quam, nomit ea, quae intere penetrabili s latent ρ Cur lassilia non uno loco omnia produci, sed diversis diversae Alibi enim saxum gigni, alibi cretam, alii rubricam: Qua via metallaignantur, serrum, aes, plumbum, stannum, argentum, dc aurum 3 Qusmodo formentur gemmae tot colorum varietate fulgentes, eccam diversis praeditae virtutibus p Unde tam variegata diversiitas sita in marmoreis ,
iaspideis, porphiditicis, &alabastrinis, lapidibus t Unde tot solutum perenni
cursu scaturientium origo, &cum tam diverso inotu , & disserentibus effectibus λAlii calidi, alii frigidissimi sunt, qui inter uatim fluunt; quia fluxum , & refluxum maris imitantur.' quicum sint gelidi, immersas saceLextinguunt, dc extinctas accendunti ut in Dodonet qui comburunt expansas vestrasuper aquax se gidas , ut in Illyriis: qui lignum convertunt inpetram durissimam: qui liquidum bitumen sundunt, &caeterar Unde pluribus locis flammae continuo erumpentes; praecipue in montium summitatibus; qui quamviscontutua ferEnive teg mur, derigeant glacie nunquam dissolutas tamen fumant, &ardent igne perpetuo e terrae visceribus prorumpente, ut in Vulcano, oc Visuvio L in quibus quale alime Lum, quaen teria, quam depascitur p
Iz6. qui descendunt is navitas faeientes operationem Mapsis multis, viderunt
- opera Domini, semirabilia nauismo do. Vident quidem universi maris salsedinem contra naturam illius elementi, ded causam non penetrant. VidenL continuum fluxum, de refluxum inundantium aquarum non fortuito impetu sed cursu,& aestu ordinatoin tamen causa assignare norivalent. Uidet faecunditatem prorsus admirabilem; eamque variis locis variam, moenim in quavis parte maris quaevis genera piscium reperiuntur ι sed quaedam in Australi: quaedam mM- gentrionalis Et nae cum tanta diversitate , ut naturae ici eis ludere videatur .aenim nihil fere est in terra vel rerum naturalium, vel anisiciaintain, quae illa noni imi-
154쪽
Ejus scientia ex parte subjecti Praesentis. II r
ialtetur in aquis. Mare suavhabet stellas, arbores, herbas, reptilia, aves, malos, Iupos, animalia, pisces volantes, & natantes ν quin suos homines, &mulieres, truones, &syrenes; immo suos monachos rasos, & mKratos episcopos, ut non solum cum terra varietate, & multiplicitate contenderet sed etiam illam timer te videatur. In quibus omnibus quantae sint innatae virtutes, unus testatur demi- pedalis pisciculus Echeneis, seu Remora vocitatus limacae magnae similis , qui adhaerendo solum absque alio labore navem ingentem licEt ventorum vi, curia feratur citatissimo, stare cogit quicquid. sentiat in contrarium Leonard. Val- .riis de Fascino ut praetoria navis Antonii Actiaco bello experta est, quorum mnnium causas nesciunt ι quamvis oculis pateant. Uident denique inmineribu Iem ibi specierum, & formarum multitudinem , quarum singulae omnes partes internas, di externas deceritissime formatas habent. Quaestiuuum elegantia non solum cernitur in piscibus; sed in ipsis etiam testis, quidus conchae teguntur, de involvuntur Harum enim p chritudo es divinae artis specimen admirabile; osteolo in disserentia, HL Plinius Itb.9.c.33. Amrae platus , conca πιν , ι--ris, immatis, in orbem incumactis , dimidis orbe eae , indorsum elatis, levibus ,
emisso , foris effuso , Atur replicato tum distinctione visXHata, crinita , cinya , .eanali latim , pecti sim divisa , ἰmbrisatim .aendaιa, eanrallatim reticulata , Mobliquum, in rectum expansa, densata, porrecta, Ansata, brevi nodo Istari tota Iarere eonnavis, ad auseum versis , ad Luinam recurvis; nitor se puritas in puri γε incredibilis, omnia vineor auri, O argen ιι metalia, ni longissimo aevo non obsolescens. Hactenus Plinius. Sed undὰ sit illa varietas, nesciunt: praesertim cum fiat absque semine informi, di elemento seminales omnium rationes in se conis
I. V. AT illa omnia daemones vident; cum praeeipuὸ in locis maritimis habitent , ut
ast Iob,.s.loquens de Behemot ipsorum principe, quem , dicit, dormire in secreto calami, re locis humentibus, atque circumdari a salicibus torrentis. Et Christus confirmat Lateis tr. cum asserit: Spiritum immundum ambulare preloea inaquoca, ut quaerar requiem. Atque ita omnia terrae, & maris profunda norunt, divitias in mari immersas, auri atque argenti fodinas, unionum, dc gemmarum latibula, dc thesauros absconditos. Cum enim sint incorporei interpolitione corporum non impediuntur I sed celeritate motus, Ec acrimonia sensus omnium cor- 'poralium objectorum notitiam assequuntur, dum altitudinem aeris, Iatu Memterrae, dc profundum maris dimetiri contingit.
idni eorporalia perspecta habeant daemones, cum etiam spiritualia oculis ais
eorum pateant. Animae, scilicet, quaecum sint spiritus corporibus alliga- Anima patet ti a solutis spiritibus facilius , de in seipsis, dc suis operationibus agnoscuntur' Et quidem in anima vegetante arborum, virgultorum, herba hibui ver rum, florum latentes rationes, de totius formae structuram donsiderant. In sen tiente occultam fabricae eo oreae dispositionem r Cususque animantis rationem sensuum, imaginationum, appetituum, instinctuum, motum, de vitiiun om nium cum suis objectis, instrumentis, actionibus, de petaliaribus operandi m dis . In rationali non solum structurae corporis, de sensuum rationes; sed etiam
facultates intelligendi, volendi, de reeordandi, per quas totum mundum , de
155쪽
ii 3 Disput. II. De Daemone, ut causa Maleficiorum
res omnes corporeas in seipsa fingit, omnibus utitur , vel fruitur ad suum mmmo , omnes retinet 3 dccum opus est, in usum prosere. Insuper ejus operationes Asteaibuta etiamsi occultae sint, &spirituales, a daemonibus facile conlpiciuntur, quia uecensent Scotus in a.d.9.q.2.ad I.&in .d. Ioq.9.ad 3. Durandus, &ocham, spiritus spiritualia queunt agnoscere, ut sunt cogitationes, Ocastectiones cordis ι sed eo modo, quo mox explicabitur.
I. I. T Eriam nanque est, Deum esse scrutatorem cordium, ut sacrae inculcant V scripturae Ieremiae T. μι--προ eor bomisus, inle tam, Pur eun
sis , quid desi ei Dishur. Et Hebraeorum 4. Diserator es eogitailanum, , ἐ-.bviei et tensionum cordis, se non est ulla crearina invisibilis Mina Ferita Hur. Immo fat altatiouis mur, hoc illi soli convenire praecipue quatuor de causis. l. quia ipse solus eas universaliter, & simul expedibiliter novit: a. Solus cognoscit eas ut Iudexr 3. - Soli cognoscere competit ex propria persectione: q. Soli tibi ipsi usque ad unive sale judicium eorum reservat cognitionem. Et ideo Angelos, & daemones naturaliter non posse directὰ cognoscere cogitationes, & affectiones , quae . v luntatis libertate dependent, prout solis intellectus, di voluntatis terminis continentur. Ga sicut Deus voluntati creaturae rationalis Iargitus est dominium , cui nulla potentia praesidet nisi divina 3 sc ejus cognitioni dedit conisientiae secretum, cujusprofunaa non penetrat, nisi Divina sapientia. Quod docent fu
modo non cognoscere cogitationes, & anectiones illas, quamvis in assiisti: ea, n- gnando modo variis concertent inter se altercationibus, quibus omissis, asseri- cognoscunt. musr Illos viribus naturae de facto non cognoscere futuras cogitationes; neque
praesentes quoad omnes earum circumstantias: neque quoad re9ectum singula rem, quem habent ad objecta singularia r neque quantum ad astirmationem, Sc risai aheo negationem ι utrum assentiant, vel dissentiante & in quem finem dirigantur ranoseunt. neque liberas prout sunt in intellectu, & voluntate. Tamen posse venire in earum notitiam prout sunt in effectu, vel interno, vel externo Nam peractum , &effectum externum, ut per locutionem, & operationem, signa faciei , & immutationem vultus 3 praeterea per actum interiorem; nempe, motus phantasiae , di appetitus, cui exurgunt in parte inferiori animae absque voluntatis deliberati M.f. sed etiam homines possunt volita, &cogi--υα ια tata cognoscere. Sicut peritus Medicus, ait S. Bonav. loc. citat. ex pulsu, &vul- Tribus . tu novit animi habitudines: ut hominem morti esse propinquum, tristari, ama- aliisque passionibus agitari. Mare utroque modo indirecte illa cognoscunt omo in no- scientia non cerea: sed conjecturali: ut idem Augustin. docet lib.a. de Genes ad y liv. cap. II. ac lib. de Divinat. cap. . Daemones , ait , aliquando hominum a
156쪽
Ejus scientia ex parte objecti Praesentis. II 3
DUPἰones non solum vMe prolatar ; verum etiam euitatione conceptar, cd tua quin dam ex Mimo exprimvatur in corpore, tota facilitate perdiseunt. Id ipsum tradit D. Hieroth in cap. II. Matth. explicans illa verba: Decorde exeunt evisationes odie. Non debemur, inquit, opinari Dxmonem ει ita cordis rimari, sed ex corporis habitu, crgasibur aestimare quid versemur inιrinsecus.
I. ΙΙΙ.SEd inhaerendo comparationi a Seraphico Doctore allatae addere possumus,quod di tolle ut solent Medici tribus potimimum lignis aegritudinem interiorem cor Poris Est Antae deprehendere, Dignosticis, Cognosticis, di Prognosticis. Prognosticis cognoscunt futura, ut ex diversis antecessionibus febrem obventuram. Dignosticis la ibui subtentia sub cute ulcera, sc vitia in intimo pectore existentia: Cognosticis ea, quae sequentibiu ωjam passus est aeger ex diversis corporum dispositionibus. Sic de daemones cum acuistiore mentis acie polleant, ex signis antecedentibus, concomitantibus, & sub'-quentibus deprehendunt penὰ omnia, quae versantur in intellectu . Clim enim i tellectus humanus ita stricte in hac vita sit sensibus alligatus, ut nihil sine illis ponsit intelligere 3 vixque quicquam cogitare, quin fiat aliqua mutatio in sensu saltem interiori: Et voluntas sic appetitui coniuncia, ut ejus operationes in eum redun Promet inudent conjunctione quasi inteparabilir daemones, qui rimantur omnes nutus n stros, omnes phantasmatis, dc imaginationis species, omnia spectra memoriae, Om- sm,ilh, i nes motus appetitus, inde possunt experiri, quae recipimus, Quaeque respuimus. An- nis. tecedentia saltem cognoscunt ex hominis phantasmate. Subiequentia ex memoria , seu reminiscentia sensitiva, aut aliquo alio nutu. Concomitantia autem, seu prae sentia licet non possint ex vivacitate intellectus comperire 3 ex affectibus tamen , aut signis ast eius conantur perscrutari. Quod saepὰ assequuntur propter subtilem , re acutam intellectus notitiam, quo clarὰ colligationes senius, dc intellectus; atque si non e appetitus,& voluntatis incogitationibus,&a ctionibus efformandis agnoscunt. νT..u akQuamvis saepissimὰ non veniant in talem cognitionem cogitationum, vel quia j divina ν ciali Dei providentia eis occultanturr vel quia ipsi ex in advertentia eas non observante vel quia invidia, ira, di malitia obcaecantur, ut non videant quae alias vid re Possent. Obscurent illos tenebrae, e Mmbra morair, ait Iob. 3. Quae tenebrae nihil ricaecatisne, aliud sunt, quam ignorantia secundum Gregor. . Morri. c. IO. & umbra mortis , quam oblivio.
ULteritis adhuc progreditur daemonis intellectiva facultas. Non enim solum ad praeterita, & pMentia se extendit si sed etiam ad futura; In quibus praedicendis ab initio totus suit. Hinc tot in orbe oracula futurorum praenuntia, quae ab tus sule ab illo edebantur. Aliquando per idolorum Sacerdotes, vates, aruspices,& caeter idolorum ministros insigniter magia imbutos. Alias per mulieres pythonico spiria tandi alii, tu afflatas, & horribili commotas agitatione, quando ex obscura aliqua scrobe per modi loca pudenda, de saetida responsa dabant. Saepe per statuas, tripodes, quercus, ut' commoni emos, re arbores fatidicas Diis consecratas, ex quibus voces prodibant humanae si- falsa.
milest ut dodonea quercus apud Λntiquos fam0sa testatur. Ld illa, communiter Falsa e aliquando Vera: ut sequentibus aniculis demonstrabitur . eui '
157쪽
ii DisputIL DeDaemone,Ut causa Maleficiorum.
s. ari WAlsitas, &ambiguitas oraculorum, prophetiarum,&praedictionum, quae E V daemone fiunt, experimento comprobata est in nobiIissimo,&clarissimo apua
palsita, os, Graecos futurorum praecone Apolline Delphico, quem in suis divinationibus saeculorum ipsis pis si mementitum fuisse, fatetur Porphyrius lib. de Oraculis. Exqui aem, ait. Juιω- ebibi alta. eognitio m 'on hominibus modo ιδεου mutilaritam Deorum inram .hm um f. sin μι--garimenti/-- --αmquam , sednono me, Aut mimpraemonere tune vorarespondere non posse ι hom rar tammax amoria per erant urina, circi terae , in να-κd M. Deinde conesudur Mariise'm, irim ait, jams,maeae, aindefa sisar ad Dici, moraeutis,e'. Haec ex Porpnitio sebius lib.6. de inpar. mmg. cap.A. qui lM.f. e. Io. revert, Oenomaum quendam apud Graecos tum philosophia ,
tum eloquentia nobilem responsis Λpollinis saepὰ delusum diligenter collegisse . quam plurima ejus oracula eaque ut vana, futilia,&falsa confiatasse. iiii Cisa, Amoiguitas vero sentiebatur, cum res ipsi erat non cum ignaris, di simplieibus , duia . qu ibus audactet,& palam mentiebatur; sed cum prudentioribus,& doctioribus , qui sucum faetid deprehendere poterant. Nam tum exili sono ita perplexe , obscurre, de ambigud respondebat, ut, aut vix intelligereturι aut in utramque partem reseponsa interpretari poterant I atque ita quomodocunque res accideret, laudem consequebatur, si pro consultoris voto si e contra , praetexebat ignorantiam , atque stuporem interrogantis, qui memem respondentis non intellexerat; ut patet in responso Craeso Regi redditor Pardet Cramur Habm- mma regna. Per quod sive vinceret, sive victus esset, semper veritatem dixisse videbatur. . I. 222
RAtio ipsius salsitatis, εe ambiguitatis, quae adhuc in suis praedictionibus maleficis temper observatur, est daemonum ignorantia, qui etsi possint praevide-εuἱiati,irn re, repraescire futura, quae ex causis necessariis oriuntur ι non tamen contingeniarantis futu- tia, quae causam habent indeterminatam. Et quidem non est ambigendum, uteru-suiu a ebria dite docet D. Bonav. in a. q. . quin futura illa, quae habent causam determi tingentia e natam, & infallibilem ad eorum esse producendum, certitudinaliter agnoscant , Ilia in ii. Planetarum ortus, &Occasus, Solis, & Lunae eclypses , diualiter . in quibus est determinatio,&omnis impedimenti remotio. Cum enim hujusmodi
futura habeant in suis ca usis necessiario determinatis esse determinatum, insallibile ,&necessarium, necessario ab eis cognosci possunt iuxta Philosophum a. Metaph. Sicut resse habet adeo, ira ad gnosii. Nam si haec norunt homines ingenii acumiane, dicterita illis inseriores, quid spiritus illi clariorem, & certiorem nacti cau-Aii, minus sarum notitiam λ Ouod si futura illa habent causam, ut plurimum determinatam , φαμι. infallibilem ι sed tali bilem aliquoties ob multiplex impedimentum, quod eis accidere potest, illa etiam cognoscunt quatenus rerum silperiorum, & inferiorum naturas apprime calent; non tamen certitudinaliter, sicut priora. Sed neque de utritave certam omnimodὰ habent scientiam, si comparentur ad causam superiorem , 'rovidentiam, nem , divinam; quia ignorant, an causae tallium futurorum sint a
superiore impediendae, ut de facto contigit temporibus Iosue, Ezechiae, dc ChristLDomini, cum sol stetit, retrocessit, dc obscuratus est.
158쪽
III Ejus scientia ex parte obicisti Futuri.
R T sutura contingemia, quae causam habent indeterminaram, & sillibiIem , euttiadinaliter praescire nom possunt: ut sunt omnia , quae dependent fi vo Iuntate humana, quae indeterminata, dc fallibilis est. Indeteraunata, quia potest moveri ad opposita: Falliollis, quia volenti aliquid perficere, multa possunt occurre impedimenta. Quare non datur eis in earum cognitionem certam devenire ι immo ne ipsis quidem beatis mentibus, & spiritibus angelicis , qui liquido cer- nunc, de clarissime vident Deum; possidentque petieetiginis,cunctasum terum naturalium scientiam. Nam certo scire fistura non queum, nisi in motvel per Deum. In Deo, qui cum suspeculum volum iumea triani sellat iura petaut vult a Per Deum vero revelarumn , dc singularem notulam impertiemem pro libito suae voluntatis. Radio huius rei est, quia commo creaturae pendet ex re, qua do iguas res inceria est, & in se, cc in sua causa , creatura non potast eam certitudina et nosse, aut praescire. Divina autem cognitio non pendet ex re asea omnia, quae novit, secundum modum suae vertatis novit. Et quia . veristas ejus est certissima, certillime cognoscit sutura conci meneia ι Ec sicut ceristissimὰ aovit, ceriissime potest tu, revelate. Ideoque haec praecognitio fucur rum vel est, vel Deo. Quam veritatem praeter mox cuaridos Patres, Gent Iesipsi fatenture ut Xenophon. lib. de Di 2. ωὐα erat. Apollonius T anaeus Morat. Damitianam. ullamas Apinata a MA--των Pacuvius , Se Phavorinus apud Arium is G1πIλIq. e. Rui docent, cogitatiorressinDivinae
tu perspectas caeteroS latere . . e
momun fugiunt, Quanto magis ea, quae abs d mment ex divina e voluntate; cuiui nodi sunt supersiaruralin mysteria, nec nore gubem tiones R norum, minatiories rerum publicarum, re Principum consilia, quo rum corda, cum immana ejus sint, commutat ut lubet. Sic enim ea, quae sunt in homine, nemovi xnisi seiritus homin 3 sic neque ea, quae Dei sunt , nisi spiritus Dei; vel cui voluerit Deux revelare, ut ait D: Paula. Corinua. T stantur Patres , Athanai. λώθ. quaes. MAESσψι-- AmN-- ρνῶn um Damascibi liba. - ἄ----.M.3. ea G. origera lubria Pe πώ eam ac Tertuli. lib. olet. eoatra gent. D. August. Γλda Diet alia aemo , O assim per Genes casta. I. se lib. . sem de Civis. Dei. B. Isidorus lib. desummo Eouo cap. Ia. B. Gregor. lib.28. Mo I. ea . O S. Thomaslib. I. confragrarierΩΙ cir EIS de main Da.7. ac Theologi omnes in a
F Nise totialia, quaedaemonem,ticcirca sutura concingemia, si alima ora pr nuncω, -- PF venit ex aliqua cognitisne, auam de illis Moeat cum ii Mo Deo reperiatur, aut iniis, qui ab illa sum edocti, Min*itatis sedens xl xiasium ii sis iariliquando ex vaticim Pro piatarum,&a revelailoni,nfinis Minis Dei latis. ra divinat, lepraescitis Comentiri accuratius perpendat, quid vaticinia ilia praedicunt,& praedicant , ex veris saepe futura calet, non cognitionepropria, sed suffur M. in loquia Tenuitanu ais 'ologetico p. 33. --MAner, inquis,eu. Dei, H a m nanc
quando da moro pra- nuntiant Hoe provenit Εκ revelati ne prophe
159쪽
Is Disput. II. De Daemone,ut causa Maleficiorum.
nune Prophetiremesonantibus excerpunt , se nunc lectionibur resonantibus ea unι. BAEhinesumenter quasdam temporum fortes aemulantur divinitarem, dum furantur diυ
nationem . Hoc pacto tam multa de fidei arcanis, Christi ortu, di miraculis, idolatriae eversione, Et similibus olim praedixere Poetae, &Philoisphi, vel quia libros Prophetarum legerant: vel quia ab illorum doctrina, ministerio daemonum sutura praecognoverant. f. I. .
A Lias ex revelatione particulari ipsi facta per Angelos, ut docent August. lib.
ne iacta per de Divin. semon. capri. Isidorus tib a. de Summo bono ere Ia. & S. Bernaria Aligelos. nus lib. I irem. Io. de Mesaιriae cultu. Iusto enim iudicio permittitur aliouid scire , quod potest aliis manisellare, antequam illud executioni demandet. Nam hac sepe dolosa cautela utitur, ut ante praedicat, tale quid eventurum, quod antea se facturum proposuit. Sic poterat praedicere, filios Iob certa die perituros, decipiendum Achab, Exercitum eius profligandum, pestem cessaturam, morbum, aliaque mala, quae Deo permittente, di ipse essiciente regnis, provinciis, civitatibus, di ii minibus accidere solent. mallena do- Aliquoties ex aliena doctrina, nempe, ex Clandestinis Conciliis, verbis, scriptis, di signis huiusmodi; scut ex praeparatione causarum , aliarumque rerum . quae adgerendum aliquid debent concurrere, ex quibus tum publicas, tum pruvatas hominum deliberationes non solum prauentes; sed etiam futuras solertissi-mὰ conjectando addiscere potest, tum aliis revelare. Et sic conlaevit ob incomparabilem sui motus celeritatem, quae in longinquis locis fremotisque regionibus georuntur, ea referre iis, qui longissime absunt: ut Apollonio Thyanaeo, cui Ephesi praedicanti mortem Domitiani annuntiavit ea ipsa hora, qua Imperator ille necabatur. Quare exclamando: Percute tyrannum, statun populo propalavit, a quo satidicus reputatus est. Saepὰ ex acumine intellectus, quando considerat, ad quid assectio inclinetur humana 3 vel quae sint illam impellentia, aut retrahentia. Optime enim novit appetitus sensti vi dispositionem, di causas, quae illam inducere possunt. Hinc est, quod vera saepius de actibus humanis praenuntiat, eo q uod voluntas secundum dictam dispositionem movetur I &plures sint, qui illius inordinatos motus sequuntur, quam qui resistant. Adde, Pod ex externis operibus intelligit, quae si interior dispositio juxta illud Christi Domini Matthaei 7. Afructibus eorum cognoscetis eos atque ita ex signis, quae tam interius, quam exterius apparcnt, occultas hominum cogitati nes tum praesentes, tum suturas coniiciendo perspectas habet.
I I. 226 Epissimὰ ex multa experientia tot millium annorum incredibili mentis solerxia,
longo,&io &persecta rerum omnium naturalium absolutaque scientia, quae eum ad Praescienda, di praenoscenda sutura callidissimum, di sagacissimum faciunt. In his tamen In his tamen omnibus aliquando hallucinatur; quia Deus multa solet agere ae- is ut iste et communem naturae ordinem, & generalcm, ordinariamque providentiam. Dae Baiado. mon Ipse exequi non potest, prohibente, di impediente Deo ea,quae ante facere constituerat, ut latὰ ostensum eii supra d. I. n.97. Homo facit, quam antea facere cogitaverat, facturusque erat suo ingenio, & arbitratur vel divinitus gratia Dei incita tus: vel se ipso permotus, di suo invitatus arbitrio, quod, cum liberum mutabile flexibile fit ad omnia, nonnunquam extraordinaria quadam ratione Operatur. Non tamen Nec tamen cessat, futura praedicere, dimendacibus responsis homines demen tare versa pellis ille veterator. ra etiam Primo, uvsibi arroget quandam divinitatis speciem, ut docet S. Bernardinus loco
160쪽
Ejus scientia ex parte objecti Futuri. II
luetaeh. de Mot. exit. Tale enim est superbi illius spiritus genium, in omnibus Dei memifriari.
aemulum se praebere; priecipue, ut ait Tertullianus in olor. loco est. nu. S. cum divinandi munus astum it quia praecognitio futurorum solius Dei est, qui omnia videt in sua aeternitate , quae, cum sit simplex , toti tempori coexistit, & ipsum elem. eoneludit; ideoque unico intuitu fertur in praeterita, praesentia, & sutura tanquam praesentia. Ouare cum daemon futura nititur praedicere tunc vere divinam sectatur
christianae fidei veritas comprobatur. Nam prophetia, quae est futurorum a li-oertate arbitrii pendentium praedictio, manifestum est signum divinitatis. Quare propliet non poterat melius illa veritas comprobari, quam per Prophetas,qui suis praedictionibus mysteria Iongo tempore antequam fierent, orbi manifestarunt. Non enim pote rant seipss ad illorum pervenire cognitionem, quae omnem mortalium facultatem longe excedit, &vim intelligendi infinitam postulat 3 sed inspiratione mentis illius infinitae, cui vi propria haec praenotio competit; ut testatur Petrus epist.2. cap Non enim voluntate humanis allata es aliquando I Fbina, feds ritu Sancto inspirati locuti sunt Sancti Dei homines. Unde tot divinitatis testimoniis illa fides stabilita est, quot prophetiae eius mysteria annuntiantes in utraque lege naturali ,& scripta praecessere. Ideoque testimonia illa irritare volens daemon, &ipse praedicere futura conatur, ut diabolica, dc falsa prophetia divinam, di veram auton nino destruat: aut dubiam reddat.
TErtio ad capiendas curiosorum animas, qui maxime expetunt, sutura praenoscere, ut colligitur ex D. Iustinoris Apolog. contra Gentes, & Augusti-Capiat.&de-.no lib.ε. de Trinit. cap. II. Sunt enim multi novarum, & innovatarum rerum, atque adeo incomprehensibilium avidissimi, quibus non tam cordi est, vera nos- η ςv 'μ' se, quam videri vulgo ea scire, quae summi Philosophiae Antistites nescire se confitentur. Unde ad intelligendum hebetes , de infirmi ad judicandum se facilucredulos exhibent daemoniacis praedictionibus , praecipue cum ea audiunt, quae audire volunt, atque ideo a daemone facilitis capiuntur, & decipiuntur; quia seipsos in laqueos praecipites dant, a quibus se liberare nec possunt, nec volunt; quia placent, &delectant, ut vere dicatur a S.Cypriano trach.4. de Uanitate Idolorum: Nequisimi Diritur, inquit, Iub saruis, cir imaginibus eonsecratis delitesciant . Hi af tu suo ratum pectora in pirant , extorum fibras animant , avium volatus gubernant, fortes regunt, oracula essiciunt, fama veris semper involvunt 3 ut ad eatium fui cogant: Nee aliud illis sudium es , qtitam a Deo M-mines avoea e , se ad superstitionem sui ab inullectu verae Religionis avertera δcum As ipsis paenale, quaerere si ad paenam comiter, quos ad crimen suum fecerinterrore participes.
Conclusio primae pariis. SI ergo daemon triplici seientiae acumine viget, quae tripliciter extenditur ad 229
Omnia praeterita, praesentia , & futura , quid non poterit in adinveniendis maleficiis , & variis artibus , quibus innumera inducit mala λ Cum enim perspicacissimὰ agnoscati caelorum motus , stellarum influentias , planetarum conjunctiones , elementorum mixtiones , virtutes lapidum , operationes Brogu. Alexicacbon. H 3 ine-