장음표시 사용
381쪽
3 38 Disput IIL De Maleficis,ut causa Maleficiorum.
ut sapientiores, ac potentiores universo appareant , lapitis ad scientias pernieiolas, chyromantiam, metoposcopiam, astrologiamdudiciariam , necromantiam, a tem magicam, &maleficam, caeterasque ominandas, ac diabolicas artes perer hunt. Hoc aperte constat per Guilhelmum Edelinum Doctorem Sorbonteum Maiagistrum in Theologia, de quo Jaquerius in i inuosam riorum, & Monstretetussar. Chronis. plura tradunt. 1s fuit Prior S. Germani in loco, quem voeant Garui en haye&ante fuit Monachus S. Augustini, di prius etiam aliorum ordinum rUnde ex hac istius Doctoris anconstantia evenit, quod in varias incidit haereses , quas postea ipse sponte consessus est: deinde se incultu daemonis cum pIuribus aliis complicibus realiter, de pluriesconvenisse, daemonem quantoque in serma hominiso quandoque in forma hirci apparentem coluisse, ibi Deum, de fidem eat Iicam, Beatamque Virginem, di Crucem se abnegasse, patefecit et asserendo etiam , quomodo a daemone, dum in ipsius sectam fuit introducius, sibi demandatum suerit, ut in posterum diabolicum augere dominium, &averni imperii dilatare conia finia, aliis praedicando, rationibus, di argumentis, ejussequelam suadendo, vetis, ramisque contenderet. Huicassinis est magus ille, de quo supra n.s . orsqαα alibi sepius ι qui cum in studiis philosophiae, &legis utriusque verraretur, essetque subtili ingenii acie valde praeditus, altiora, & tecretiora addiscendi deside, riodagrans, cum quibusdam viris doctis, sed haereticis, magis, de maleficiscon tinue conversabatur, quorum doctrina magica, arte malefica, moribus pessimis imbutus, ut quae theorita didicerat, practicὰ experiri, ac suo appetitui facere si iis valeret, quod sine daemoniaca ope praestare nequibata eorum rationibus, & a gumentis apparemibus, ex variis haereticarum, necromantium, & aliorum impiorum auctorum libris, dc scriptis desumptis abstractus, & illectus daemoniacae tandem servituti totum se devovit, & ut tali patrono, se fidelem servum,dc asse- Uam exhiberet; jam auris utriusque doctoratu insignitus, iissem rationibus, & argumentis apparentibus alios seducere saligebat. Unde mihi sepius repetebat illa verba Divi Pauli Rom.Ia. Non pias . qu oportet raperes mi ere ad δε- Liaιinam, quia enim aiebat, piar sitra voti i, quismoportebas, non mirum , s χἀ
H, M opus, hielabor. Sed utinam alios non habuisset ejusdem sarinae socios. A divi enim a quodam Religioso fide digno, alium jurisperitum praedicti magi fide- Iem Achatem ante semestre ad Sanctissimae Inquisitionis tribunal fuisse delatum . quod mulierem quandam nobilem malefieto interemisset; idcirco extra illius dioecesistimites fuisse deportatum. En quomodo magi, & malefici Doctores, ac Sapientes se in diabolicam adigere servitutem moliuntur.& in aeternae damnationis baratrum detrudere contendunt
I vero medicinam profitenturi Rident eorum conatus in morborum curationi ' o eo quod temere diversa adhibent remedia, irritisque pharmacis Pristingsastuati restituere conantur infirmos, quos ipsi maleficiis affecerunt, insignemque eorum famae maculam inurunt, dum imperiti ab aliis judicantur . Huius veritatis luculenta exempla refert Ioannes Arnelius Medicus excellentissimus liba. de abdias remm casis cap. Io. quae supra retuli dit a. amre. Us 3. a quibus non sunt dissimi lia, quae adducit Codroncus tum de sua propria filia: tum de aliis in lib. da male πωλ malis ad quae remitto lectorem. Nunc placeat intra multa, quorum fui testis
oculatus, duo tantum audire. Primum: Quadam puella duennis nom a Catharἰ filiaeus tam Ciυis Tami mamz-8. mens naarsi, --δomna domum permearet, inopinanter cecidit λα να--uee non ni maximo lasore, M di cultate in emi resti gerepotuit, ac domum -- εolo enim corpore e trini censi clausis deruidius, o ore, manas, Ob chi
382쪽
Quales sint Diaboli humanati, M 339
podiret omnesHur potentiar sensitivariam exteriores, quam interiores, nec non ve gerrimas ,. in omniamsua libera petent obire munia. Sic o crucis munitis evise inron
se, ore, se urere,, brachiis , manibur , Operiburo tune illicis incedere per domum , manitars Agnare si eratas,. ore sequi, orasseno,. quas illi mei aridar imposia ,
phanus de Conver a Pesaro Uraetate 33. annorum visriarius adme ac se μι tertia die Augusi, quimihi enarravis r eum dia prinincta Iunia unacum duobων suis Desis in stia morinetur officina , alter inrtim ear&- ει terra eis tam pinxit. , issos descriMe hominis caput cum parvo. pileo, pennis exornara,r' alter veris.interim
quaedam vae M μμ rmurabas incoenita: tune dictus o Manis quo - λυπνώ --λtur, c γε sycoactus fecit, O ' a Muram frieaphis in mediatareuli; deinde iidem fori. dedoum illi bibera vintim, quo batistoiuiso caπι-Mιassaro avserarius, Osorquebamitur quas A eanibus lacerarentur, nee ema infodie cois, O loquens , in mente captus, m delirio mectus sutim' pugnis, ac colaphis eaput precutiebat , ac finiis Datus hue , , illuc di timebat, O extra a bem quinqua minuaria aufugis I IMMAny bominem sintam habere gladiam, timuit ab illo oe ἐν taeis retrogressus δε- mmmodiis, omnia subverte , Me fundens. Aure aer fiat Aridicus, . qui eum usisfamia i , , ae deuris Dborantem validi mis retina caepit. pharmacis , I gmnem emittere, super caput ἐ-onere pullor esumbamum , ut Mant delirio laboransitius eum quandam H dedisset medisinam ax pinguedina viperae eonfectam, . quia1ime
has etiam sitam veneno, Q. m; tune aegro videbatur, i totum habes a coetus vi 'ris, ac serpenti r re erum, quae omnia isu membra dila arent; μ ρο- --quaa misu remediis, nunquam tamen conmalefiebat .. eum haberet Meida Maamma
gni, clamor Uur se totias mali tamentorem, O auctorem prodidis 3 ideoque eum fune
non esset tempur ononisum, ut risera die, ad me rediret, saruit, qui undeum suis
383쪽
3 o Disput.III. De Maleficis,ut causa Maleficiorum.
eo sanguineis,ω amicis regres coram Patre Heario Conventur, divina clementia, aeboniιare opitulante in virtute SS. Nominis Iesu fuit β daemoniaca urannide Meraiatur. Ei licH diebus sequentibiaradisse aliqualem a daemone passur fuerit molestiam , quia modicae erat fidei s atramen iterum is me infructur, ac novis benedictioni r munitur totaliser a daemonis vexasiona liber em ι. Videas ex his, quom do magi,&malefici in Medicos iniuste se geram, eorum conatus daemoniaca ope deludentes, dum illorum pharmaca, ac medicamina vana, inutilia, di inania reo
'Uod si artes exercent mechanicas; quam varie eorum opera Iabesactent . 4rtifico. quis enuntiet λ AEdificant domos, aulas, di palatia 3 sed ruina, aut incendio absumuntur. Navigant 3 sed horrendis jamni tempestatibus: vel in glomeratos aquarum vortices demerguntur. Arant, & semina mittunt in terrae sinum 3 sed caelum aeneum non dat pluvias: aut liquidum nimias dat: terra arescit, aut di-Iuitur 3 seminum humor hauritur 3 sata putredine marcescunt 3 eisii caeli, terraeque beneficio debitum sumant incrementum, antequam ad maturitatem perveniant , grandine, alii' ue intemperati aeris iniuriis reiiciuntur. Hortos coIunt, & vineas gladiurgentes arborum, & vitium gemmas pruinae decoquunt' Aurigant bigis, Zecarro vehuntur; sed tardis, aut claudicantibus equis, &bobus; aut subito terrore percussis, jugumque excutientibus: aut prae lalsitudine taliter fessis, ut semineces cadant. Equitant pompatice; sed violenter detruduntur in terram, &praecipites deiiciuntur in foveas, ubi collisione corporis intereunt: aut crure perfracto pro mortuis domum reseruntur. Dolant ligna, sed securis alto vulnere tibiam aperit. Ferrum tractant candenss sed incaute ex forcipibus excidit; manumque, aut
pedem absumit. Denique laborant variis artibus ι sed rigent digiti, manus disso vitur, brachium assuetum denegat ossicium I maximoque artificis damno opera relinquenda, & lecto incumbendum . inae omnia maleficos ope daemonum saepe suis incantationibus praestare, experientia docet. s. X.LImili injustitia muIieres vexant, dum perturbata phantasia exosos reddum maritost vel philtris amatoriis affectos avocant ι& alio transferunt: vel mu- Iiebri arctatione, sertilegisque ligaminibus steriles in perpetuum reddunt et aut
ad tempus impediunt generationem: vel praegnantium abortum procurant et via parturientes ex lecto utero, di repugnato faetu doloribus conficium, vel lactistes exsugunt, &desiccant, ita ut ablato lacte Laetum perire necesse sit, vel lacte abum dantes secreto mulgent, ne lac nutriendo pusioni sufficiae . Quarum omnium
plurimae ad me accesserunt praedictis affectae maleficiis , quae post persectam in fide, ac fiducia in Deo instructionem ut plurimum optatam sanitatem sum as secutae. Quod patet etiam ex aure canonico in iiivio de fisidis , O mal fici
per. Sic tenent communiter Theologi in A. finient. EM.3' & Canonistae in titiaea frigidir, malefic. ind. 3. qu. I. eap. Si per Is riarias . Auctores Ma Iei Isar. qu.8. Petrus Binsta. de Confus malas quas. p. . concI.6. oris Epis. δε- dicat. Detrius di sis met. M.3. sed 4. S. dc Lomnunitta Omne , qua de malef. tractant. s. XI.
384쪽
ET ne quid malitiae desit, pueros lethaliter insequuntur: Hos in utero interimunt ope daemoniacar aut recenter natos Occidunt: aut in altum elevatos daemoni offerunt, &consecrant, aut infixa in cerebelli sutura acu Meant, aut de 3' trahunt cunis ignibus concremandos aut in fluentem demergendos, aut in suos caetus asportant, aut pronos in culcitram sternunt, &sic extinguunt, aut intror. sus demittunt laxatis fasciis, ut agitatione contra se magis astringant, aut candentes carbones cunis superiniiciunt: aut manu quasi adblandientes , de caput demulgentes maleficio inficiunt, aut pulvere venenoso consperso morbis ignotis am-ciunt: Sie quaedam mulier Bergomi mihi enarravit se dum suum reliqui mi insantulum in lectulo summo mane dormientem, & e cubiculo receis stet post modicum tempus rediens ad cubiculum,invenisse in lectulo solummodo fascias ita bene convolutas, ausi illis infans esset praecinctus, quod naturaliter fieri non poterat . de infans totus niger effectus subter Iectulum mortuus decumbebat. Hoe Doctores
etiam mallei maleficarum exemplo confirmantina. q.I. cap. II. ubi narrant , in
Dioecesi Basiliensi, di oppido Dan, maleficam obstetricem incineratam , quae confessa est, se ultra quadraginta pueros enecasse. Et Nicolaus Jaquerius ins sella haeretis. fascinar. cap. I s. attestatur, in Galliis repertum fuisse suis temporibus lagum Baronem, quietam iugulas et circiter viginti pueros, ut de eorum sanguine quendam librum conscriberet in obsequium daemonum , qui deprehensus fuit, & publicd paenam tantis sceleribus debitam persolvit. c re tanta est maleficorum malitia, Ac injustitia, ut omnis conditio, omnis aetas, Omnis sexus eorum vexationem, &molestiam sentiat, quae ingravescit, &malis fit cumulatior 1 cum ut superius variis locis ostendi) morbos cognitu, & curatu dissicillimos , ipsamque mortem corporibus inferunt: animos ad amores improbos, odia intestina, similesque motus provocant; spiritum dementia, delirametuis , &illosionibus turbant; totum hominem transformant, transportant; sastinant, incantant, daemoni obsidendum tradunt 3 nec aliquid in hominibus, mulieribus, pueris, &puellis, animantibus, arboribus, plantis, &elementis intactum relinquunt, ut illos commui es hominum hostes, pestes orbis, naturae monstra, horrendaque
anala aure possimus appellare: sicut etiam naturae peregrinos vocat Constantinus Imperator sn C. demia semathem. dicens: Multa magicis artibus in, ele-rtirhare, visam in tium labefacta non tit- , se maniburacesinis a dent venti- a, inqui6- Dor eonficiat malis artibus inimicor. Hor, quoniam nasurae perem
ns funi, Iera' pesis absumat. Natura, inquam, peregrini r quoniam, ait Binsf. Comment. ια dictam legem, vitae humanae insidiantur 3 9 nonsolum alior; sed etiam quesi propriae, dum proprios nonnunquam infan tes, qui sunt portio suaesu uritiae ,
occidunt. daemonibus ccinsecrant, ut dictum est prae aliquando eorda eorum remedunt aliquando rem igne in pulverer, qui x Mnesari ractur abutuntur, redigunt. Isis accessit, quod defruunt ea, quae ad conservationem humanae visae necessaria Iunt. Γ
re merito ea pinna, quae hic decernitur, sunt digni, ut seu ret bestiis tradantur ad Meerandum . Si ergo magi, malefici, & sagae tot mala dc damna inferunt universo, tot inaustitias adversus homines, mulieres, & pueros in bonis animae, corporis, &Iortunae committunt, quidni damnorum restitutioni erunt obnoxii Θ Quis ibit
385쪽
Ηonos lem per liabitus mortui . Hune vi in Iani magi.
3 1 Dis LIII. De Maleficis, ut causa Maleficiorum.
I. LΤΑntus semper fuit habitus mortuorum corporibus honos, ut nihil fuerit antiquius; nihil sanctius humanioribus totius Orbis nationibus, quam illis j se, oertavere, &pia liberalitate invicem decertare, quaenam majoribus impensis eorum exequias celebraret. Pretiosis nanque unguentis delabutos aromatteis as. rsos pulveribus, auro, Ostroque contectos, pompatice variis adhibitis egrem in iis iuxta cuiusque ritum efferebant: multis lachrymis, frequenti eiulatu, lugubri lamentatione in atris, pullisque vestibus abeuntes honorificentissime prole. ouebamur, depositos insepulchris, multa, & bona in eorum requiem precantes, tetra levi tegebant, & magnificentissimis pro sua quilibet facultate monume ris erectis, atque excitatis tumulis eorum memoriam immorialitate donare nil bantur, ut testantur Cicero a. de ista. O pro Quint. O pro Cluantis. & Plinius I 8 eas. 12. Quod etiam hoc nostro aevo in morte Pontificum, Imperatorum , Regum: Principumque, & aliorum virorum virtutibus, ac rebus egregiis illustrium servari in comperto est. Ideo in cadavera saevire: aut sepulchra violare , quae tanquam sacra ab omnibus habebantur, nefas 3 & maxime a christianis, qua augustiori ritu, sanctioribus caeremoniis , locisque sacratioribus defunctorumcolpora efferre consueverunt: utpote qui illa sepulchris, &caemeteriis inferunt, in pulverem quidem humano more solvenda 3 sed iterum divina virtute suscitanda. In huiusmodi autem delinquentes, vel deportationis e vel mortis paena statuta in viliores L.3. s. q. de sepulcro --ο, & po utriusque speciei evocatores a Constantino lethale supplicium sancitur. L. quifa- L. Mult C. de malefo Mathem.&In lege canonica a Bonis T ViII. ἰnni, maganti de Sepulchras ι quin incipit. Dersandae'. exmmm---
ιιιν omnes, eritam Ponsi erexenteranter mortuor ad eos conservandore aut eorsinussa, stimambrarim concidensers aut in aquis coquentat, ut o carnibur denudata defetant,
oeliant in alio loco; sequi hae fieri iubent: absistis Papa resematur. Caenis autem huius materia ut notat Calet. in verbo, Excommumcatio cap.γ.eucrua iis immanitas in cadavera humana. Ad cujus paenam incurrendam quae conditI nes requirantur, legas Gregor. Sayrum Thesauri casuum conscientiae lib.3. ea:
te ficos omnem humanitatem, di pietatem exuisse asserendum est, qui non solum haec iusta non solvunt 3 sed summa in justitia, &detestando sacrilegio ad usus in tilegos caemeteria profanare, aperire sepulchra, & mortuorum eruere cadavera ,
6. I I. inis tale facinus eredat, si eoram Iudicibus unanimi sagarula
rum consessione auctentice facta, non veniret restatum p Tanta enim est dae-- monis malitia, & tam ingens ejus in homines Odium, ut omnibus ludibriis humanam naturam afficere quaeratι nec indigniora, &injuriosiora invenire possit, quam per homines suae tyrannidi mancipatos reliquias hominum exhumam, majori cum dedecore, atque contumelia in ipsorum perniciem abuti.
386쪽
Quales sint, Diaboli humanati, M. 343
ministerio persecit antiquitas, cum is esset ritus intimis sortilegorum vatum, qui Αὐ .... animabus evocandis vacabant, exhumata torquere cadavera; re certis carminumineantamentis ad colloquium impellere, in quibus non animas loqui; sed daemo nes pro certo credendum est. Quod a Nerone, Pisone, de Iuliano, a liisque sareulo rum eventus, fortui ras, &casus curiose,&sacrilegEsciscitantibus factitatum suis se, tum sacri, tum prosani testantur auctores. Ea sorte causa fuit, cur Larisia in Thessalia cadavera mortuorum pervigili, & diligenti custodia servarentur: nimi tum, ait Apuletjus lib. . de Maureo, ne sagae mulieres, quibus ea regio abunda- . bat, illa contumelime demorsicarent: praesegminaque ad exitiales viventium soditunas converterent. H idem modernis temporibus praestat Per eosdem necro. manticos, qui cadaveribus invigilant recens funere obrutis, de humo coaditis . Nocturno nanque tempore ea refodere, re ex humare solent; praesertim si quae sunt vel suppliciis littersecta, dcasExa patibulis: vel caede aliqua indigna, dc inhonesta perempta: vel abortu ante perfectionem , dc integram formationem egesta, quasi in iis major vis, dc potestas contineatur: ut teitantur Plinius lib.desacrificiis cap. de Oreo euisu, dessenus lib. de Lem. .
HAEc autem exhumata corpora laniando, discerpunt, dc aliquando ex detracta eorum cute membranulas adaptant, quibus barbaros, Ec ignotos chara- a. diandoeteres inscribunt ι iisque postea utuntur ad ea, quae maxime cupiunt consectuenda . maleficia. Alias membrum aliquod resecant, pedes, manus, vertebras; costas, ic id generis aliar vel cerebrum, epar, set, jecur, ec intestina, quae desiccant, dc rebus aniaris 3 puta, lupinis, fuligini, feti, bubulo, ad ingratiorem saporem immiscent: ut plurimum integra cadavera assa in cineres, vel elixa in massam reducunt, di in magiscos usus convertunt. Quod de Baptista Porta Neapolitanusii . maviae naturaiati observavit sua aetate factum. Cum in cineres ariditate abeunt, urendis nemorum arboribus, Scinterficiendis segetibus, vitibus, dotis in ventos cum execratione spargere solent. Cum in massam friabilem adhibitis, dc commixtis quibusdam aliis coalescunt: scopas illiniunt, quibus insidentes illico in sublime feruntur, de in loca a magistellulis condicta deportantur. Uel potionibus immiscent, quibus ad Certam eorum, quos remptos volunt, utuntur perniciem. Qua de re Agrippa , Petrus de Abano, α Picatrix tres damnatae magiae proceres plura, quam e re hominum sit, praecepin reliquere. Hoc pluribus probat exemplis Remigius lib.2.9 3. quem eo Iibentius in testem adduco, quod in Lotharingidi cognitor publicus ex iudiciis capitalibus nongent rum hominum, qui sortilegii crimen intra annos Quindecim in eo Ducatu capite Iuerunt, multa referat , quibus adhibendam esse figem, nemo negabit. Inter quae illud in proposito notandum venit, maleficos non solum cadavera in usus magicos convertere; sed aliquando brachia resecare in usum nocturni luminis: si eui fotidvenenatam potionem infundere: aut quid similis iacinoris perpetrare velint. Ait enim capite citato, a se repertos magos, qui ex duobus cadaveribus ab ipsis ex ommeterio Guermingensi erutis dextrum brachium resecaverunt, cujus extremi disgiti flamma sulphurea, ac violacea tantisper ardebant, quoad maleficia intentata perficerentur; quibus absolutis, stammaque extincta, tam integri, illibatique remanebant, quam si lumini fomitem nullum adipe praebuissent idque quoties opus erat, repetitum fuisse ab istis ticinorosis hominibus cum eadem digiatorum incolumstate.
387쪽
3 - Disipui. III. De Maleficis, ut causa Maleficiorum.
di malefici. Intelligenda 1inuinte . Ideo vide dum quanti
In latentia quoad speeu lativam Inpotentia Quoad pra-tiicam.
O Uod confirmat Deirius lib.3.di' a. lepida, & festiva histo.
ria, quam hic in honestae voluptatis gratiam lectoribus apponere placuit. . In Leodiensis disimis oppido, cui nomen es Musto sus quidam υet Dinanto ui alii
ad commune diversorium da urer noctu venerunt, quisse avia admodum fessos ulabant: caena sumpta negant se cubitum alio ituros 3 sed importunὸ admodum preMeaei instantia tandem abs caupone immrant, ut liceat ad ignem in culinas--m eapere. Inteis νεὼ amula domus, cui non iis si peregrini placebam, absondite clanculum per foramen quodam consspicit, quid acturi. Nocte inre Ua υἰδει e marsupio manism ah Frim mortui depromere, se digitos inuetere; tum ad motor igni incendere: omnes lumen ree pere , uno excepto: id vero tanquam insolitum fures miraris ius tentabant,se summama ουebant,se rus semper. Tum eorum unur, quid tum, ait, Funus dumtaxat in domo vigilinas ad caminum manu quatuor digitis vetat eandesis obscura famma corruscaniibus, domo e regi, nolo biIosocios adυocant ad praedam. Puellasubsequitur egredienter, O ianua revoluta, domo excludit. Iride erumpit in herium ιhalamum, im venit omnes altum adeo sertere, us nulla υi possent eυigilare. Intere furer ρεν fenestram quanda a dirigebant in domum, occurris isa, Oscalis deturbat. Insabant tamen, crisium moliebantur ingressum: haec luminis memor,ses pectione hane essesoporis domefmectrum causamwmnes digitor exsufflat,ut lux emortua, dormienter experrecti ad elamorem
aecurrunt , domo proselans mari festarior, qui post aliquot dies capsi, facinus eon- laudat hane disputationis partem tam grata narratio, cum latis superque constet , maleficos esse diabolicos homines faedere, societate, & ministerio, & diabolos humanatos impietate, iniquitate, &injustitia: ut ex eorum moribus iuxta duplocem illam relationem, de qua superius n.49. omnibus innotescit.
la enim quantitate virtutis, non molis, aut numeri loquimuri ex communi Theologo cum regula, quam refert Petrus Binsset dius dub.2.concl.3. uepossunt daen Oner,posunt etiam mari, tis mausic eorum opera, fusiori orati ne in lecunda disputatione declaraverim , quae sit pol tiae, de voluntatis di aDlicae virtus; ex Qua colligere licet, quaenam maleficis competat. Attamen, quia illa re gula non est usquequaque vera, cum multa possint illi, quae istis sunt impossibilia et investigandum est in hac tertia parte, quantam hae infernales locustae acceperint Prtestatem: quamlimilem esse potestati scorpionum terrestrium docet Ioannes: etianon tantam 3 cum scorpiones terrae homines, & vegetantia possint veneno MCa ς locustae vero inferni: ut prosequitur ilem dilectus Domini Discipulus, laesionem , aut mortem inferre non valent hominibus, qui habent signum Dei vivi, aut faeno , di omni, quod viride est super terram ι sed solum laedere mensibus quinque eOS, qua tali nota non insigniuntur: Et quia omnes magicae operationes , prout ad quatuor magiae generaliter sumptae species: Divinationem, Uanam observantiam, Magiam Specialem, di Maleficium revocantur, scientiam ac potentiam vel speculativam rvet practicam maleficorum spectant. Ideo primo de speculativis: Secundo de Practicis eorum operationibus duplici capite disputabitur. Ex quibus quid sciant, oc
388쪽
Quales suit, quoad Speculativam Divinatr. 3 ue
curas Speculativam. Tota veneficorum scientia, & universa speculatio duabus magne late sumptae eo8 speciebus concluditur: Divinatione, nen PE, &Vana Observantia, quae Seientia spe- sunt species superstitionis . Nam cum Superstitio sis vitium secundi viriuii Religionis oppositum et ut docet Augustinus M.2. de do Dina ebrisianis es.
I 8. Oeto.&post eum D. Thomas 1.2.quaest.92.met. I. Perillam homo solet excedeia Divinatione.
re . Vel quia Deum non debito modo colit: Vel quia creaturam modo colit inia iisui ' debito . Primum fit, cuin Deo optimo Maximo cultus desertur aut falsus, aut superfluus . Falsus si colitur caeremoniis Iudaeorum, turpium admixtione in diavinis ossiciis; mutatione materiae: aut formae sacramentorum; alii saue hujusmodi, quae ex suo genere sunt peccata lethi sera. Superfluus. Non quod Deus vero cultu nimium coli possit r vel majore, quam dignus iit omnis enim cultus ι quem creatura ei exhibere potest, infinitd ejus dignitate minor est sed quia assuia muntur alia, quam debent, quae ad illum honorandum non sunt idonea; ideo est excessus non respectu dignitatis divinae; sed respectu eorum , quibus coli debeti puta, si variantur caeremoniae ab Ecclesia praescriptae: aut praeteresus usum religio ponitur in iis rebus, di circumstantiis verb.grat. numero, stu, colore, in quibus constituenda non est. Secundum accidit tripliciter, primo si cultus adorationis summae Deo debitus creaturae exhibeatur. Secundo si ab illa quaeratur notitia rerum occultarum, & futurarum, quae a Deo solo haberi potest . Tertio si ei tribuatur actuum directio, quae fieri debet a Deo, ut ab ejus cultu requiritur: Ideo quatuor superstitionis species assignantur a Div. Thoma ex mente Augustini. Superstitio indebiti modi colendi Deum i cum falso, aut superfluo cultu honoratur. Idololatria, Divinatior & Uana observantiae cum triplici illo modo creatura honoratur, ut Deus. Et quia magi, & malefici Deum verum abnegantes , daemonem pro Deo habent: ut ante monuimus: divinosque honores ei terre non Ia δ . Aitaverentur; nihil mirum, si idololatria peccantes, divinationibus etiam, & vanis est Divina. 'Observantiis vacent; totamque suam notitiam, & cognitionem maleficam 1 daemone hauriant: sive Divinatricem: sive Observatricem: ut sequentibus sectionibus Vitax.
RErum occultarum, & suturorum contingentium notitia triplici modo ab hominibus acquiri potest: Prophetia, Conjectatione, Divinatione. s. I.
Triplieitet acquiritur notitia reru cultarum de suturari m
P Rima a Deo semper infunditur. Es enim, ut dimnitur a Cassiodoro prast. tium. V
in psalm. divina inspiratio rerum a nobis procul dsantium eventa , Immobsit --ritate, se maxima cum certitudine praenoscens, atque denuntians. Sed brevius L Ityi aliou. JOann. Francisco Pico de praenotion. Mi disina illus, aris , qua res ἰntellectui humano absconditae certitudinaliter praenoscuntur . Nam quis hominum quanta vis sit ingenii acuminosa subtilitate praeditus: vel abstrusiora Dei consilia, & mysteria fidei indagarer vel rerum ex libera hominum voluntate dependentium eventus futuros praecognoscere potest, absque divina revelatione: cum horum omnium cognitio solius Dei sit λ quia ad persectam eorum cognitionem Certit
389쪽
DisputaII. De Maleficis, ut causia Maleficiorum .
dinalem necesse est, res suturas contingentes cognosci tanquam praesentes, quoa soli Deo convenire , certum est, cui nihil absconditum, distans, praeteritum, ocluturum: sed omnia nota, intima, dc praesenti Diauare, ut ab hominibus dignostantur, nccesse est, ut ille ε in culus aeternitate, re infinita notitia patent, suo influxu, instinctu, & illuminatione ea manifestare dignetur, aut per Angelos, qui ordinarii sum secretorum divinorum nuntii: aut per illustrationem intellectus, qui immediato Dei operantis influxu , vel coniuncto concursu phantasiae operantis elevatur. Quod dum fit, hominre: auibus propheticum lumen impariitur, sic mente illustrantur, & voluntate af cluatur, ut aperte cognoscant, &firmissim credant, Deum esse suae revelati nis auctorem , atque intimo sapore discernant certissime,ut ait D. Greg. Di logor.eapA8. se humanis somniis,. aut diabolicis fraudibus inudi ι sin diyinis sole oribus, & lumine prophetico, quo clare futura cernuntur, Illultruri ut eventu semper praedictioni correspondente posteacomprobatur, ut late docent Beatus UlacEntius Ferreritra tractMude Disan μι-ώ - . II. OIa. Ioann. Gerlontrare. da probariones rituum: Cardinalis Turrecremata in m so Defemoras re- maiationum B. Birgistr. Henricus de Firmaria lib. de quatuis inminibus: AEgid ius Carlerius par. I. ραrae fragment. is mine. Hieronymus de Ferrariasu inter dio reue- Iari Ioan. Franciscus Picus usta ualem cursin. Ribadeneyra lib. δε ιν' - ne c. Is Francisus Riberalib. I. larde Isec.1.Joannes de Horosco de- , ODI 'UB
SEcunda est coniectatio, quae ex disciplina, di observatione humana , atque
ex prudenti causarum, signorumve consideratione 1olers praesentia ordinat, praeteritorum recordatur, & futura praeviare . quae hun ana r ut docet a istoteses 6. Eιhic. T. Vum p
sentia tractat in consilio res adhibet, tama, malaque discernit, secernit cretum ab incognitot noxia, dc utilia legregat 3 ecquae deligenda, aut fugienda sunt, Prudentia etenim, cumis recta ratio agibsitum , ut definit Arist. Ararit. tanquam oculus quidam mentis undequaque lucidissimus ostendit, quid facto opus lat in qualibet occasione 3 modumque, & ordinem tribuit iis, quae facienda ene Iuasecat . Dum praeterita revocat in memoriam, illa cum praesentibus conitat. Et ex quae alias evenere, coniicit, quid futurum sit. Ex quo etiam recte versum tuum. ex x. Homeri libro usurpabimu ' . ri e Qui scit pretierita , ae presentia , posque mura iaQuem Virgilius vertit ad hunc modum. i in nr, qu fuerint, γε mox Remura trahanturia Duo nanque sunt, quae prudentiae habitum fingunt, quorum alterum elimen disciplinis, & cognitione munita. Alterum spectacula, &partim alio modo percepta; quia neque is, qui rationibus, ac exquitati se
plationibus animum exercet, satis idoneus est ψ prudentiam 3- '
lium animi ornamentorum nihil consecutus , in multis alus rebus experim insatus est. Prior enim ad singularia perpendenda caecum . universalium contemplatione nihil videt; ideo ut praesentia ritE dirigan-, cesse est & rationem pristinas speculationes generales delineantem , αtiam singularia proponentem convocare, ut ex 1is Draturo agit, . tum publica, tum privata facta regantur: ita erudite ostendit Archytas Pyli grixus in lib. da viro bono, se felice. Undὰ prudentia multarum memoria adi plurium usus negotiorum vocitatur. Ex praeteritis, & praesentibus inlimi tun
ctis conjectat, ut plurimum, quid sit suturus eventus rei, de qua agitur 3 ocu si
390쪽
Quanti sint, quoad Speculativam Divinatr. 3 ψ7
citur: Perendinem inremm peta sit. Ut ille, qui computando partibus conjunctis, totum ex istis resultans colligit. Nam etsi humanarum rerum status continuis quatiatur motibus; & universae mundi res certo quodam fluctuantis sortuns imp tu agitari videantur ι tamen certa est in his ratio , quae a prudentioribus perspiciatur, ex qua futura dijudicantur; ambigua discernuntur, eruuntur latentiar &contingentia probabiliter coniiciuntur . Nam quo magis Prudentia pollent , eo certius conjectant r ut res non tam praevidere , quam divinare videantur . Hinc est, quod conjectura illa tam cerea vaticinium , & divinatio dicitur, non solum in profano adagio et Qui bene ecimicis , valem hune perhibeto optimum . Sed etiam in Provetriis uiaeris eap. 16. Divinat, o in tabsis Regis in fisicio non errabis
ub a. de Doctrina inrisiana e .ao. usurpatio prccae siendi futura ex pe- Insera quadam hominum, O d nonum Deierare. Nihil enim est, quod antiquus Dei aemulus tantopere affectet , quam aliquam divinitatis speciem futura annuntiando praeseserret echomines, qui ei pacio, &societate conjunguntur ad rerum futurarum contingentium precognoscendos eventus , impellere , ut ad illorum vota divinando Deus ab ipsis reputetur. Quare suturorum praenotio, de divinatio divinatis imitatio dicia est, & qui ea praenoscere norunt , Dii censendi sunt iuxta illud supra relatum: An miate qua ventura Ant , O dicemur, qu Dii estis vos. Nihil eil enim , quod homines tam ardenter exoptent , hi praecia puc, quis uriositate ducti: aut ambitioso occultarum scientiarum studio incit ii sagacis ingenii motus sequuntur, quam eorum, qui posterioribus saeculis , resubsequentibus annis circa sonu nae bona , liberos, caeterosque eventus incognitos unicuique reservantur, cognitionem assequi. Ideo omnia scrutantur, ut in eam devenire possint. Quod cernens daemon, illorum votis lubens obsequi r , promittendophopheticam praenotionem,atque vati dicam scientiam, non futur rum modo : sed etiam praesentium: &praeteritorum, quae captum intellectus creati aliquo modo praeterfugiunt. In quo manifesta est divinae gloriae usurpatio, cum Deo loli , non daemonibus, aut hominibus competat omnia illa cognoscere, Naevmo novit, inquit Paulus L. Corinth. cap.2. quo Iuni Dei, ni spiritur Dei, qui in
Quare prima notitia ad Prophetas pertinet , qui, ait Petrus, Spiritu sancto inspirante loquuntur. Secunda ad viros sagaces, qui sapienter de omnibus conlectant. Tertia ad magos , &maleficos: qui daemoniaco spiritu amati praesentia manifestare, praeterita referre , & futura praedicere valent: quia illorum speculativa cognitio circa divinationes tantum extenditur , quantum daemonis scientia pertingit, cujus dimensiones eart. I.jecuniis disputationir latὰ prosecuti sumus; Ex quibus scientiae di vinatricis latitudo peti potest. Sed quia omnis divinatio fundatur in pacto explieitor aut implicite cum daemone inito, ideo in Explicitam, &Implicitam dividitur: sive in eam, quae fit per expressam daemonum invocationem Deam, aue sitne tali invocatione expressa, sed tacita peragitur: ut sequentes str-tieuli declarabunt.
Explicita divinatio explieito pacto fundaturri & cum expressa daemonis invocatione: Uel conceptis verbis, & formis ab ipso institutis,quibus malefici,