장음표시 사용
401쪽
318 Disput I II. De Maleficis, ut causia Maleficiorum.
que quando, & quibus locis singula facienda, licite conjectare possunt, si tan
tum dicant, se aestimare, quod res bene sit cessura, dc revera animo suo non plustribuant, quam verbis praeseserunt. Qibod in omnibus his tribus modis valde est notandum. Haec fuse docet Conradus Uvimpina lib. d. Fato, ebriis opes a d. Smpnsilio, lib.2.c.7. Ratios quia propcer consideratos eventus similes adsimilem astrorum posituram saepe subsecutos licet nobis aestimare, suspicari, di metuere mmilia. Neque ullum peccatum in hac observationis cautione versari, quae est potis
ΡΗysionomi, quorum scientia pars est philosophiae naturalis, ex corporis dis
positione, & membrorum habitudine, & proportione: sicut& Meto se pi, &Chiromantici, quorum scientia continetur sub Physii Onomia ex vultus, aut manuum dispositione, proportione, ac lineamentis, animi affectus, ingenium , corporis temperiem bonam, aut malam, & veram inclinationem licite prinunti re possunt, cum ex his possint probabiliter dignosci: ut docet Sancheaeto.I. in praeiae . Dualogi lib. a. f.38. u.M. Sie Medici ex eisdem valetudinem, morbos, Crisim bonam, vitam Iongam . aut brevemr pravas, aut rectis affectiones conjectare solent: ut late tradunt Hi pocrates lib. gerenocl. Et in eum Comment. Galeni, Aristoteles sepe in Problem. Celsus M.a. de Medicina, & horum sequentes vestigia Franciscus Picus praenori Aur M.3. eap. . dc Uvimpina ιib. de, is e.8. Oae. I 3. resque ada I. Sie Λgricolae, Pastores, Nautae, &Λrchitecti tempestates, ventos, serenit tem, pluvias, frigus, &similia ex astrorum, εc planetarum statu, ex volatu, aut cantu avium, cursu, pastu, & motu insolito piscium, aut animalium probabiliter eonjeetitae, ae licita praenuntiare valent. De quibus multa rei rutticae scriptores rPlinius a. naturae. β. αμ. dc ibi Michius: vvimpina loco citato, Seneca sis. s.
μιών. u. Vadesi desacramuυUbia cap. o. O lib. I. GAgnucis. s. X. ni ei E. Iautem illa signa nee a Deo instituta sunt: nec ut naturales eause eventuum o inspiciuntur, illicitum est, dc superstitiosum ex illis sumere praediatonem.
od toties fit, quoties ex aspectu syderum, volatu avium, animalium motu , herbarum applicatione, lineamentis manuum, dc corporis forma secundum et gulas Astrologorum, Mathematicorum, Genethliacorum, Planetariorum, Physonomorum, Metoposcoporum, Chiromanticorum, dc aliorum hinusmodi sortilegorum quis judicare praesumit de futuris a causa libera dependentibus: ut de ori u puerorum, de natali die, de uniuscujusque hominis statu, conditione, vitae cursu, honoribus, divitiis, matrimoniis, sobole, salute, morte, itineribus scertaminibus, inimicitiis, carceribus, caedibus, variis discriminibus , aliisque Prosperis, de adversis casibus, de eventibus humanis. Uel etiam de praeteritis, ut quinam sint hujus parentes: cuius fortunae fuerint quis furtum, vel homicidium commiserit, dcc. Ratio prima est, quia ligna ista illos eventus naturali modo non significant: cum neque lint illorum caulae, neque illorum effectus: neque una cum illis ab aliqua causa eommuni pendeanti neque ex directione di inae Providentita oriantur 3 ideo sequitur illos eventus ab eis ex directione, de institutione daemonis significari r quia talia signa instituit, dc eventum significatum interdum Procurat, ut mentes hominum superstitione, dccuriositate implicitas quocumque lubet , impellat: ut docet Augustinus lib. a. de Doctrina chrisiana cap. M.Aιι spiristis, inquit, O Gripera volunt , talia Docuranae euique , quamur eum se eri um per suspicionas , O consensioner ejus viderim . Et paulo ante ορ- γ
402쪽
Quanti sint, quoad Speculativam &c. 339
ina tantinn vatini, quant- pr sumptisua ammorum, cidest anticipata opinio. ne) qu si communi quadam lingua cum Lemonibur faederata sunt , quae tammo-nia plana sunt pestiferae euriori a is, cra ria'σιir soliciturivir, n- in δενυἱιinis , non enim quia valebant , animadversa sunt ι sa animadvenendo, se Α - - νβ, ut υaserens et se ideo diser diversia in ovemunt secundismeuisasiones, praestimplanes suas. Cum enim diabolus videt, ista credi, dat operam , ut eveniant, vel videantur evenire, ut homines in hac pestifera opinio ne eonfirmet . Secundo si hujusmodi futura contingentia ex astris, vel caeteris aliis Ggnis certo praesciri possent , tolleretur libertas huniani arbitrii ' Nam si ceriato praesciri possent, hoc foret, quia actiones illae ab astris, vel ab illis signis, di non ab arbitrii libertate penderent; sicque desinerent esse futura contingentiar implicat aute contradictionem, certo aliquid hujusinodi praedici,& tamen hujusinodi libera, sive contingentia esse. Tertio repugnat musteriis Cluistianae fidei, quia sic stellis, re hujusmodi signis subiiceremur, & deducerentur ex astro rum situ, vel influxu et sic enim Cnristus, & omnia opera eius ab astrorum influxu, &motu, vel ab aliis hujusmodi signita provenissent, quo quid absurdius λT Ita enim mysteria, libero Dei decreto pendebant solo. Deus enim, ut construtuit, sic etiam potest caelorum curiata, & omnium creaturarum motus ,& naturam immutaret ideonue Christiana religio caelis superior est censenda. Confosso enim ovouper eaelum, terram ct inopi-ariri. 248. Repugnat etiam dignitati divinae gratiae , Quae vincit naturam. Et repugnat divinae legi, auae talia vetat scobservari, ut mox dicetur. Et repugnat nostrae mentis,&consilii dignitati, qua cunctis rebus
corporeis sumus praestantiores, di sublimiores ia
cromantia, Physonomia, de quaelibet alia ars, vel scientia pernicioia, pro- . ut per illas hujusmodi divinatores futura contingentia, sive libero artatrio diui Iure sve a divina providentiaemanantia, certo praescire, & praenuntiare se jactant, tum jure divino, tumecclesiastico, tum civili prohibentur .. Divino: Levit. eap.I9. Non auguratimini, nee obser--ἰr somma. Et infra τ . . Non decianetis aes magor, nec ab ariolis aliquid sei itemini, in poluamini per eor& ea .ao. Anima, q- declinaruerit ad magos, orariolor, ω D. Herita binis eum eis, ponam faciem me' co tra em, or insermiam illam de medio ponuli mei , O Deuteron. I8. Nee taveniatur in te, qui lustret mitim suum, auι filiam duransfer ignem: aut γέ ariolos scisciretur, c observet sommamque aviniae nec , -- 'r , nec ineantator: necria ρ borier consulat, nec divinor: aut quaerat a moria tuis veri ι- ο -Ha enim hinc abominatών Dominus . Deinde subdiu: G-r.esae, quarum m estis terram , a gures, O divinos audiam : tu aurem Domitamino Deo tuo a re institutur 6.. Ubi per augures intestiguntur Astrologi ,, ut
doeent Hebraei, &cohigitur aperte ex Isaiae capia17. ubi Chaldaeos, ac Babylonios
reprehendens, illis multa mala propter multitudinem maleficorum suorum , Ecduinia incantatorum vehementem ventura praenuntians ironice dicit
Mant menser, ut tibi vera praedicerent . Ubi etiam insinuat Propheta Ieremiacv. Io. ex astris non posse calamitatrabellorum, dc eversiones regnorum praedici et A 'nis eali nolite metuere , quae timent genter: qaia leges Popularum vos sum. inia futurorum omnium eventuum, quia a divina providentia, vela lia hero arbitrio pendent,i soli Deo reservatur certa praecognitio, qui solus ipse est, cujus oculis omnianuda,. de apertassint: &ad intimas hominum cogita nespenetrat, dc consequentes eorum actiones intueturr solus ipse, qui vocat ea , quae non sunt, tanquam ea, quae sunt, omnia praesentia,& ante oculos Post ha-
403쪽
3 6o Disput. III. De Maleficis,ut causa Maleficiorum.
solus denique omnia, &singula quaecunque totius temporis decursu, &saecul rum aetatibus futura sunt, ab omni aeternitate novit , dc admirabili providentia disposuit, quae non modo humanae mentis imbecillitas ignorato sed nec daemones ipsi praetentire possunt. Dum ergo dicti Astrologi , Chiromantici, ac caeteri divinat res, & arioli ex astris vel aliis signis praedicta futura contingentia certitudinaliter praenuntiare audent 3 quod solius Dei est, sibi, vel daemoni, cujus ope illa praenuntiant, tribuere, nemo est, qui ambigat.
s. XII. Celesiastico iure prohiberi quis non videat, cum Concilia, &Canonos P.
P. gravissimis paenis Praestitutis artes hujusmodi perniciosas damnent p1 gum foret, verba ascrio ere: loca indicabo cap. Π cap. illos cap. sed rillud 26. qu.2. cap. gitur 26. qu.3. cap. non liceat 26. v. s. cap.2. de sorti D. Concilii Tridentini Index lib. damnat. ReguI.9. & plenissime Sixtus V. Pontifex Max. M Ia sua emira trologor s quae incipit: Caeli, terrae, quae anno 163 I. alia Constitui. Urbani VIII. quae incipit : Dycrutati re roborata fuit extensive ad alia cum gravioribus paenis. Civili etiam jure condemnatur hujusmodi divinatio lib.2. C. de malesitas, e - -- rhem. L. Mathemasicos C. de Episcop. audientia, quibus & ars interdicta, & codices incendio, & utentes damnantur exitio 3 sed morte plecti jubentur praedicti divinatores eodem his verbis: Nemo Arusspicem consulat, aut Mathematicum c per Mathematicum ibi, dc passim alibi in jure pro solo altrologo, seu genethliaco intelligitur nemo Ariolum . A uinum, crvatum praυa eonfesso contieesat , Deinde nubdit : Sileat omnibus perpetuo divinandi curiositas r Etenim suppIicio eapitir ferietur, gladio utiore protramur quicunque noseris iussis obsequio denega- Damnant eam communiter ut omittam Origenem, & Eusebium lib.6. M ' Ma rat. Eoa . east.o.ὰ Patres orthodoxi Basilius homil. in Genn. rem. in P=i-ρ . Pr ureb. D. Chrysost. in cap.2. Matth. D. Ambr. lib. l. Hexam. cap. D. August. li .2. da Genesialiteram eap.I7. O lib.2. de Doctrina Chrisiana δωρ.2I. ω lib.= de Civit. Dex aliquot primis capitibus, se homitan Psal.6 I. D. Gregor. hamsi ad Epiphansa. Lactantius lib.et. αυλιν. Insilui. eap. 17. Ioannes Salisberiensis lib.a,Poborauci c.I9. O aq.
Amnant communiter Theologi tum veteres, ut D. Thom.2.2. q.9har. .S.BO 1 AE na v. in Centiloquio, D. Antoninus a. p. tis. II. cap. I. so. Petrus de Tarantalia, nichar. Paludun. Gabriel, Major in A. sent. Guilhel. Parisiens tradi. de legibur. Tum recentiores Ioannes Picus Mirand. de ejus Nepos contra Bellancinum patrua libros defendens, Joannes Franciscus Pleus lib. o. ae Praenot. Iulius Sirenius lib.8.aa Fato A cap 29. item Cirvetus Darocensis Theologus Philosophus, & Mathematicus lib. desuper'. par.a. r. Michael. Medina lib.2. Petarius lib. integro de divinat . astroliff. de nuper Iate, ac distincte noster ignauus Lupus Comment . in Edictum S.Inqiuolanispar.3. lib. I 8. per totum. Eandem condemnant, Jurisconsulti tam canon illae, quam legistae, Joannes Hndreas, Abbas, Ancharanus, Ananias incV. ex tuarum desorail. Turremmatam a. cap. illas. ωλIbmma de Eccles Albertinus satus invoce Sortilegus , roilus IaaIVetius tract. desortibur par. I. Bald. Salycetus, de alii scribentesinu. a. ors. C. α ισ. O Maiiam. & Petrus Binsf. fuse in dicthisibus. Grilland. desor ileg. q. a. u.d. ω9. q. II. n. I 6. Petrus Leloyherius lib. 3. despectr. cap.9. Joannes Horoseus Episc. ua- dixi ensis lib.a. d. vera&DI prophe ἐώ ς . . . '
Eodcm modo illam damnant cuncti Philosophi Medici Historici, αλος tae
404쪽
Quanti sint, quoad Speculativam Divinatr. 361
tecte, & catholicd sentientes, quos videre licet apud Deirium Di u.magis tib .
g. X I V. SEeunda divinationis implicitae species est sortilegium, non Iatὰ sumptum pro omni specie superstitionis; sed strictὰ pro illa, quae sortium usu perficitur reum aliquid eo fine agitur, ut ejus eventu spectato innotescat aliquid occultum . "valexi Ad hoc autem necessarium est, ut sortibus sua significatio imponatur, sive ut pretia cedat aliqua conventio inter partes csi inter plures aguntur vel homini secum iquid unaquaeque significare, & quam vim habere debeat. Et si varie juxta unius cujusque institutum ab hominibus exercentur: nempe talibus oscillis, pitulis ,sthedulis albis, aut nigris, scriptis, vel non scriptis, vel diversis signis adnotatis, & in urnam conteriis: ex qua postea a sortientibus extrahuntur: Uelbaeillis I igneis ex una parte decorticatis, ex altera vestitis in altum projectis, & ex ea sit sortem dantibus: vel aperto libro Homeri, Virgilii, & quod pejus Evangeli tum. Quae omnes sortes quoquomodo fiant, ad tres species juxta tres fines cons lentibi opositos, reducuntur. Nam sunt, aut Divisoriae, aut Consultoriae , aut Divinatoria. 1x V. ' 'IVisoriae sunt illae, quarum indicio quaeritur: quid unicuique tribuendum si
I st. & licite exercentur in rebus plerisque, si eventus ex peliatura casu, veI Diviso tum . asseciali Dei providentia: v. gr. In dividendis bonis communibus, haereditat bus, & aliis rebus externis, quae aliter distribui commode non possunt. L. Si eum ambo f. de Iudiciis. L. Si duobur. C. communia de legatis. T. Si qui sunt F. familiae
rei undae de confirmat August. in Psal.3Ο. concione a. dc resertur 26. qu. 2.c. I. ibi ἔSors non aliquid mali est . . In poenissumendis, cum ex indulgentia Principis, aut Ducis non omnes rei , sed ex eis aliqui castigandi sunt: quod in militia est praxi receptum, quia alia r
tione hoc dirimi nequit. Sic Turrecrem. 26. q.2. intummanu. 2. Les ius de , iure lib.2ae-3.dub.9.num. 8, Detrius lib. AHquissima is ecl. . I. SancheZ tom. I. is praecept.Decalogi lib.2.c p.3.num M. qui bene hoc limitant intelligendum , qua do par est sortientium culpa τ quia alias iniqua esset sortitio quoad minus noce tes. Quando tamen non constat de persona, quae delictum commisit, nullat
nus licet sortibus eam indagare , quia praeter divinationem ibi admixtam, , riculum puniendi innocentem, si sors in ipsum cadat s aut reum non legitime
probato esus delicto. I. XVI. IN sun tionibus, ubi de honore, vel periculo agitur; & quotiescunque non
apparet ratio, cur alter alteri in aliquo praeserri debet. Sic licent hae sortes im ςr ae ue pauperes, Iuorum eleemosyna eroganda est: ut docent Λugustinus lib. I. de Doctrina Chrisiana p. 28. Sylaester verb. Supesisto .9. SuareZιom. I. de Reistione lib.2. defvnstitione c. I 2Au. II. Sic tempore pestis, aut persecutionis Ec-Clesiae, quando disceptatio fuerit, qui parochi, aut clerici, aut religiosi manere debeant in loco persecutionis, aut peste insecto, ut reliquis subveniant, nec aliter commode lis haec componi valet, sortibus divisoriis eligere. Ita D. August. epist. ISO. ad Honoratum, Dahom.1.2. .9Saan.8. & ibi Cajetan. Archidiac. 26.quoi. 2. cap. I. numer. I. & ibi Bella mera num.3. Hostiensis eod. eap. finalinum .a. ibi Antonius in fine. Abbas num .3. Λnchar. nu.I. Ananias nu.3. Marianus Socinus lenior
405쪽
Disput.IIIDe Maleficis, ut causa Maleficiorum.
senior Tum emas. qu.2. is summanum.1. O6. &D. Antoniniua. R it. Ia. eap.I. 6.9. Cajetanus s--, verbo Dra, & alii infra citandi. Idem pro sus dicendum est de Medicis , & aliis ministris necessariis ad temporales aegrorum necessitates. Similiter inter ministros mittendos ad loca infidelium, dummodo inia ter atque idoneos ad tale munus obeundum mittantur sortes: ut mox dicetur.
s. XVII. IN ossetis inter saeculares distribuendis, seu in electionibus ad ossicia se Iari
sortes mittere, nemo est qui ambigat 3 quia nulli bi id reperitur interdictum: ut praeter citatos auctores numero praecedenti, sentium Rosella veris. sortilegium uatum Nm I. insine, Angelus. - Ιου- a.&ibi Tabiena U. .. mmer.α Armiita numn.I. se insine, Myrus in clavi regia liba . ea . . u.2 . - ΣΙ . AZ rius to. I. Inmot. morat. lus. cap.2 t. q. unica, vers. As vero in elemonibus. Toledo sibηi-maeca I S. numero ultimo Emmanuel Sa maverbosortes I. Martinus Detrius, SuareE, Lessius, Sanchezloco' est. Nonlicet tameα in electionibus etiam ad omela secularia inter dignos, &indignos sortes: mittere, poterit enim sors cadere indigno contra bonum commune& rectam Reipublicae administrationem 3 & esset peccatum mortale: ideo tu Iiceant hae sortes,. debent mittiinter solas personas eo munere dignas, & capacitate pares: ut communiter sentiunt omnes praefui Doctores. In ossiciis autem, ac dignitatibus Ecclesiasticis. distribuendis sortes adhiberi nunquam licet ri quia id interdicitur eo Is inside sortirius , ubi generaliter, re indefinite sic dicitur: Sariis usum in inctiombur perpertia prohibitione damnanter , eap. I.verbo, masiis. ea. Felinus cap. lices em sam ad finem: de probarismus, sec. Caphuluanu .a I. vo c. Et pro doctrina ,. de rescriptis r SuareE, Ec omnes DD. supra citati de quibus videas late Sanchetium cstato num. I. in fine, es numiaetu Hequentibu ..
s. X V I I LP dictae autem sortes , quas licitas diximus , facillimὰ potant vitiari.
annuxu sortem sibi feliciter casuram expectaret.
sortes eo invocato, mittantur, aut praeviis aliqua ejus promissione ,aut praedictione 3 sed haec spectant ad magiam ..
ficia mittantur sortes inter dignos,. & minus dignos, . ut dictum est supra.
sit sortientium, sed aliena 3 nec adsit domini consensus r Similiter si sortes mitrantur intaceos λ qui non habent par jus ad rem illam, vel si excludantur aliqui habentes parvici Si interveniat abusus rerum sacrarum, aut scripturae sacrae, puta si utantur libris evangeliorum, aut rebus sacris cum maxima laeverentia ad mittendas sortes a tunc esset peccatum mortale.. 7 Tandem non debet expectari divina voluntatis manifestatio extraordinario modo ι aut per aliquoiu fignum .. Hoc enim esset tentare Deum, ut benE Detrius libri. Di s. .mag. eap.4. q. a. de Sanch to citato F. Veletliam, ut ait Marra e vim c. I a. n.I6. spectaret ad sortes consultorias, de quibus dicetur sequenti numero.
406쪽
Quanti sint, quoad Speculativam Divinatr. 363
Onsultoriae sunt illae, de quibus in obscuro negotio consilium divinum in- 62ρ
quiritur, ut sejatur quid agendum. Regulariter vero sunt illicitae ι & ideo Consui tortu.sunnathemate interdicuntur eap. Sorter.M.qu.I. nisi inspirante Deo, sicut de electione Saulis, & Matthiae Apostoli, vel deficiente humano consilio fiant. Quia velle sine necessitate Deum peculiari modo suam voluntatem manifestare, pertinet ad Itii tentationem, qui non promissit se has lartes temperaturum. Unde nons Ium vanum est credere hanc este Dei voluntatem, quam sortes indicant; sed etiam periculosum ι ne daemoni detur ansi male credulum hominem decipiendi. Idei co hunc usum merito reprehendit Augustinus epi II9Mao. de Leo lv. ad Disi
mr Britanniin. habetur cap. my.M.ques. s. Sortes, inquit, em rcnncta voru siris diseriminatis Prownciis, quar Patrer damnaverunt, nil, quam divinati-er , , maleficia esse decernimus y amobrem volu riuas omnind damnari, O insisebristianos ultra Iumur nominari 3 er ve exerceantur, anathematis interdicto pro hibemur ax X. DIvinatoriae sunt illae, quibus futuri eventus requiruntur. Sed hae sunt semis
per illicitae, cum-I. da sorai .eis .f. ea sister capte rvenis. ωὐ quia P clarisur.3. cap. contra I8. cap.E M. I a. sortilegia , licui aliae divinationes, de incantationes prohibeantur. A quo enim expiatatur earum moderatio λ Αna Deo 'At nunquam promittit, se sones temperaturum ad occulta , vel futura praecognomscenda. Λna casu ' Sed sic nihil praelignare possunt. An a cetio Θ Λt ue actiones humanae ab eo penderent. An ab animi humana ad hoc potestatem lassicientem habente ρ At hoc unum est ex magia fundamentis. Ergo a daemone, qui tacit quodam pacto, &consensu invocatur, tum ut sortes regat, tum ut esse stum prPsignatum procuret. Ex illo nanque totam suam scientiam speculativam divinatricem hauriunt Malefici, & Maleficorum Consultores.
OBsereatrix Maleficorum seientia merito obsentantia vana vocatur. Obseris
vantia 3 quia juxta D. Thomam 2.2. .ctari. I.t a. mediis inutilibus, & a divina Providentia, aut natura minime constitutis aliquem procurat effetium . iis Vana, quia vel illum non assequitur 3 vel si a uitur , plus nocumenti , quam commodi ex eo referti cum illud commodum in rebus corporeis acquirat, &n cumentum in spiritualibus patiatur. Ruamvis autem magiae superstitiosae speciem constituere non videatur ι quia si adhibeatur ad praecognoscenda futura, non differt a divinatione. Si ad aliquid muum, &insolens perficiendum, non differt magia speciali. Si vero ad aliquod damnum inserendum, non differt a maleficio . in sotae, Attamen, quia Doctores communiter vanam observantiam , tanquam speciem A xivm. Particularem constituunt, dicamus, omnes, ut ex D. Thoma colligitur, ad tres a Mita observantia species, Λrtium sanitatum, & Eventuum, esse reducendas et utu, busarticulis breviter declarabitur.
407쪽
3 6 Disput.III. De Maleficis, ut causa Maleficiorum.
i Um omnes homines naturaliter scire desiderene, ut monet Philosophus Mianaemon sub L . taph. lib. I. maiore eap. I. 8c interea, ad quae afficiuntur ardentius, artes, dia I sciplinae, de scientiae primatum teneant ἡ praesertim si ingenii subtilioris acumine Primos , S a natura donati ad altiora addiscenda curiositatis ingenitae calcaribus provocen- nihil mirum si a daemone omnium artium, dc scientiarum notitiam promi tente, saepius illudantur. Si enim Eva prima hominum Mater ab eo facile deeepta dc speciosis illis promissionibus r Eritis sicut Dii sienter ho- sequenlaiti' num, O marum; nonne illius posteri diabolicis fallaciis magis obnoxii sub simili invenit, sponsione facilius decipientur, praesertim cum ad optatam illam notitiam conseia i ,.s 'φ' quendam nihil agendum sit, quod pietatem redolere non videatur λ ,
f. II. N. otii . T Deo Artem notoriam invenit, quae est ratio assequendi scientiam infusam per I quaedam opera pia, inspectiones figurarum, ecumilia vana, &inefficacia adminicula. Hanc autem per suos ministros, nempe per maleficos, ac magos tradit, qui divinarum, & humanarum rerum cognitionem brevissimo tempore sine praeceptore, sine studio, sine lectione, auditione, aut labore aliquo, divinat spiratione comparandam pollicentur : modo certae designatae ab eis caeremoniae adamust observenture ut sunt generales totius vitae confessiones , frequentes sacrae Eucharistiae perceptiones 3 indictorum ab Ecclesia jejuniorum rigidae observationes, & aliorum voluntariae susceptiones, diebus praesertim Veneris , quibus non nisi pane, di aqua vesci liceat: septem psilmorum quos vocant penitentiae aliarumque precum recitationes. Qiae omnia per septem septimanas obtervanda ι& eo tempore recedendum ab Omni 1aecularium negotiorum tumultu. Tum recitandae aliae praescriptae preces; certae figurae adorandae septem primis diebus novia Iunii oriente Sole: "idid certis horis designatis. Denique peractis ter his riatibus per tria novilunia eligendus dies, quo se candidatus ille magis devotum , Ilium, di recipiendis inspirationibus accommodatum sentiat: Ut hora tertia so- sistat in templo, vel oratorio, vel in medio agri, ubi flexis in solo genibus , manibus, oculisque in coelum sublatis ter primum versiculum Hymni, Heni eam tor Pitur, pronuntiare debet. Quo facto asserunt hilathanici ministri, hominem statim tam grandi scientia impleri, ut ipsemet tantam sui mutationem tam subito factam obstupescat, eoque ritu, subjungunt Salomonem, Prophetas, ipsos. que Apostolos tam cito scientiam eminentem, naturalem, prophetacam, &ap 1iolicam consecut OS.
T TUie arti similes sunt aliae, quas vocant, Artem paulinam, Artem spiri, ta I I. Ex tuum, Anem angelicam uaaitas, ut dicunt impostores, & lacrilegi nu-aqucam. givenduli, a B. Paulo in euasi constituto et aut ab Angelis in assumpti corporis forma apparentibus. Sed has omnes artes esse magicas, sacrilegas, & superstitiosas impolturas, patet ex eo, quod hae caeremoniae vim illam non habent: neque a Deo csi hoc esset, id Ecclesia non ignoraret) neque a natura rerum, quq adhibentur ι ergo a diabolo, eui insandendi subito animet habitus scientiarum potestas
408쪽
Quanti sint, quoad Speculativam Observatr. 36s
tribuitur. Quoa solius Dei esse, docet Augustinus lib. Ioati Civ. Dracap.9. exi so testimonio Porphyrii. Atque per tales adorationes figurarum, re precum oblationes invocatur dςmon: ut e Perientia comprobatum fuisse in quibusdam sibi notis testatur Cir vetus lib. des pesitio rep.3. c. I. qui huic arii vacantes a diabolo per turbinem in aera sublevati, & terra, marique raptati, miseram deinceps viatam duxerunt. Quare merito ars illa notoria anno I 32O. suit damnata Parisiis ,
Contra quam prς dictus Cirvetus loco citato, Joannes Baptista Segnius de verosi dioehriinano ci.,9. dc intriusIU.3.Da. q. sect.2.di .ma . sanpsere. Tali arte imstructum fuisse illum puerum, de quo supra disp.2M.287.
lam vocat Plutarchus in satameis praeceptis. Et hie felix dicendus, qui eor- Ad sanitate pora sanus es, animo autem eruditur. Quod alias Thales interrogatus acute reia spondit apud Laertium lib. I .cap. I. Ninsitam frequentes apud homines, quam om- diabolus adinibus et iram am quaerere sanitatem; quia se infelices , O miseros putant, qua sediti aliqua infirmitate detinentur. Ideoque ad vanam sanitatum observantiam libenter declinant, quq toties fit, quoties ad hominum, vel animalium morbos curandos, sistendum sanguinem, mitigandos dolores, recuperandam valetudinem , vitam conservandam, & vitandos casus sortuitos, signa inania, circunstantigvans, &cq remonis inutiles adhibentur.
HAEc autem signa sunt in duplici genere. Alia spiritualia. Alia naturalia . spirituali. .
Spiritualia sunt in multiplici dimerentia: puta, verba sacra, Opera pia, im gines, & reliquis Sanctorum, Evangelium D. Ioannis, dc similia, qu sex se bona, &sancta sunt ι sed superstitiosa, cum eis adiiciuntur inutiles circumstantis, tanquam necessaris ad emelium, qui ab utentibus prςtenditur. Vel applicantur ad ea peragenda, qui nullo modo Spiritus sanctus, di Ecclesia intendunt. Naturalia etiam multa sunt, ut annuli, characteres, sigilla, figuri, verba con- Naturalia. ceptis formis expressa, lustrationes, ablutiones, stillationes, immersiones, nudationes, alligationes, circumdationes, inscriptiones, gyrationes, divisiones, dimensiones, alisque actiones innumeri, que certa die, di horas oriente, via occidente sole: certis verborum formulis, certisque circumstantiis vanis, ridiculis , sacrilegis peraguntur: ut docebimus infra cum de Curatione diabolica dispotabitur, ad quam Odservantia vana, spectat, cum eadem sit cum illa.
s. I II. Usus vero horum omnium, eum sit superstitiosus, jure prohibetur . Illa
nanque talem effectum, qualis speratur, producere non possunt, neque ex se ut causet naturales, neque ex institutione divina. Quare cum sperari non possit ab illarum vi naturali, aut supernaturali, consequenter adimonibus expectatur, quibub haec sunt signa operis peragendi. Adgenus, scilicet, superstitionis, pertinent, inquit Augustinus lib. a. de doctriaa C, siana cap.2o. relata in iure, inca illud. 26. qu. a. omnes istaturae, atque remedia, qtiae Medicorum quoque disciplina comdemnat , sive in precationibus, Me in quibusdam nol;r, quas characterer vocant: s
409쪽
366 Disput.III.De Maleficis, ut causa Maleficiorum.
Deis quibusdam rebur si pendendis, γοdammodo non ad remperari nem corporum I sed ad quasdam Agnificationes, aut occultas, aut etiam mamissas , quae mitiore nomine η cam vocam 1 ut non superstitione implicare , sed natura pro-
s. LEo progressa est humana superstitio , ut nihil ferὰ accidat , aut occurrat somtuito, ex quo sibi, vel alteri aliauid lati, aut adversi non conjectet ;& inde aetiones moderetur. Cui ominosae obiervationi tribuisse Romanos, Cicero lib. de Divinatione, & Valerius Maximus testantur. Graecos, &AEgyptios, Pausanias in Achaio, &Theophrastes in Characterismis, Syros, historia Regum Omnes, experientia quotidiana. Ita enim glilcit in hominum communi conversatione, ut omnia ex quibuslibet rebus petantur, sensibilibus, insectis, vegetabilibus, & fortuitis actionibus. Canis latravit, Piusater aedesintra-κ vit, noctua assibilavit, corvus crocitavit, lepus viam velut transverso saltu dire- ,: Lli mit, lupus, capra, aut talia animalia in itinere visa, ambulantibuς duobus amia humana in cis junctim lapis, aut porcus intervenit, anguis per impluvium detegulis cecidit ; mnibus r. salmum evertum, vinum diffusum, egredienti domo virgo, monoculus, clausuris '.' '' dus, gibbus occurrerunt i dextera , vel sinistra auris sonitum edidit spontaneum: ingredienti iter calceus ruptus, sedens crus cruri imosuit, convivantes sunt numero pari s quis de mane do mo egrediens pedem offendit, calceos induens sternutavit. Haec&s milia pro omine fausti, ver infausti successus habentur . Unde Tibullus Poeta lib. I.E .3.
O quotier ingressus iter, mihi ιν pyia dixi
SEd omnia vana esse, & profana, atque ab omnibus evitanda probant Chrysostomus homiLa I. ad Populum antioch. August. liba. de Doctrina Chrisianae. 2o. & communiter Sacri D res Quoiuipsa ostendi: ratio .. Nam cum omnia nullam certam, & determinatam causam habeant, & omnino dependeant a casu, non possunt talia significare, qualia ab ominantibuscolliguntur, contrariosque patiuntur signifi catus ι & ideo sine mortiferi peccati Iabe ab hominibux exerceri neu ueunt, nisi ignorantia, & bona fide exciventur .. At quia hic superstiti nis modus divinationi affinis est, nee ab ea differt, nisi quod indivinatione homo 636 signa, unde divinet, ¬itiam, futurorum. de industria quaerat; In hac vero aedrana,& ooservatione illa non quaerat; sed capiat conjecturam ex iis, quae sortuito acci- non est opus ea prolixius. prosequi, cum prae hibita. cedenti sectione satistia perque de divinatione actum sit, di pateat evidenter tum exsuperioribus, tum ex iis, quae dicenda sunt tomox disp. I par.2. quam lanax , noxia, & diabolita sit tota scientia speculativa maleficorum , divinatrix, &obse Vatri Occultorum, & futurorum contingentium, sive cum invocatione expres damonum fiat: sive eum tacita perficiatur is
410쪽
Quanti sint, quoad practicam. 367
41m abominanda est omnis malefica operatio 3 cum ipsi Magiae professores
illam detestari consueverint, suam praeticam tribuentes non superstitiosae - magiae, cujus faetus est maleficium; sed magiae naturali, cujus occulta virtute suas perfici operationes asseverant. In hoc enim conveniunt praetica magia naturalis, di practica superstitiosa; qu5d utraque rebus utatur externis; sed illa tanquam cautis naturalibus aptis ad varios producendos effectust ista vero tanquam caulis moralibus, hoc est, ut signis ex pacto destinatis ad opem daemonis implorandam. Quare, ne in magiae praeticae artis omnium nationum calculis condemnatae rei deprehendantur, omnia sua occultae virtutis naturalis imagine contegere conantur, ut sub specioso velamine latitantes , impune sua malessera
At facile est, sucum animadvertere, & absconditam revelare abominationem. Verum nanque est, magiam naturalem per se malam non es 23 sed laudabilem , si rite exerceatur. Attamen experientia magistra probatur , illam esse valde periculosam, cum ingenia humana curiosis, & inutilibus rebus impIicet: curiositatem se explicare volentem adaugeat 3 & sensim sine sensu adauctam introducat ad superstitiosam; inquantum Daemon, qui rebus humanis semper invigilat, re indesinenter incumbat decipiendis hominibus, facile se immiscet sub specie occultae operationis naturae; ut quod praestigiis agitur, totum occultae vinuti natur . Iis causae tribuatur. Et insuper videmus hos physicos magicos in suis operationiabus re, quidem naturales adhibere 3 sed vel insusscientes.' vel inutiles ad praetensis essecius eliciendos. Ideoque adjungere quaedam signa, quibus ex pacto daemon allicitur ad ea perficienda, quae ipsi fieri desiderant. Undὰ concludendum est, illos non physicam; sed superstitiosam magiam profiteri ι eorumque operationes non naturali, sed diabolica virtute perfici, ut merito dixerit Augustinus lib.8. de Civit. Deies. I9. omnia miracula magorum doctrinis fieri, di operibus
Haec autem superstitiosa magia eum duplex sit, sed potius duplieem habeat finem: Uel ostentationem, aliudve commodum suum, aut alienum, & sio v catur nisgia specialis. Vel aliquod damnum aliis inserendum, re se nominaturmaleficium, aut veneficium, quae sunt dus distinctς species magis generaliter sumpti. Ideo dicendum, totam maleficorum practicam Aut esse Magicam : Λut Maleficam 3 quarum vim sequentes sectiones declarabunt.
practica magiae naturai reibuunc sed perpera scam proce
finem habet lux in quem illa practi ea dividitur IaMaaleam, de Malisi in a
MugkΤΑnta est magis specialis vis, ut admiranda ejus ohera non modo Ethnici , sed etiam Theologi interdum miracula vocent; eo quod consuetum natu-rς ordinem pretergredi, nec nisi naturali diving virtutis ope perfici videantur . miraeula' Hoc ipsi Magi asserunt, dum miraculorum editionem sibi vindicare non vere V Minratur, cum gloriantur, se omnia ad libitum posse peragere, atque nihil esse tam arduum, quod non sit in sua potestate positum . Ideo a amblico m. t.da Maesuriavinior. cap.I. deorum pedisequi appellati quasi admirandis operibus deorum vetii3ia subsequantur. Hoc exemplo probatur maleficorum AEgyptiorum, qui , ut refertur in Exodo, dgmoniaca ope nonnulla fecerunt in speciem non dissimilia eorum, quq a Moyse virtute divina perficiebantur, dum virgas suas in serpentes