장음표시 사용
171쪽
3 o Diuina psalmodia. Vrit me nitidis peruigil ignibtis
Stesiitι bolus alberis . O resplacidas excubias polι, O noctu ebore 3s, 3 tremulas facerio veras supιra lui is magines . A et emi thyases ebori. Cur me iam nimio tempore corporis Vinctum compedibus cernitis exulem Heul tιrrena nimis desipiunt mιbi, Sisummum inιueor poIam.
a Sectarijs damnari vigilias'. aeuota bora noctuma B naxis persilui debeat . Somnus poII vigilias
Monachis interdictus , ct cur Oratio ad Deum vi exciset nos. 1 o As noctis delitias, hunc splendidissim lim fulgorem
L A carnalis, de obscura sectariorum cscitas sustinere nopotest, eorum praeserti in , qui a quibusdam somniculosi, ab Isidoro Nyctages nuncupantur . Irrident enim, & damnant impudenti temeritate nocturna sacra, sicut & alios Ecclesia ritus, superstitiosum esse dicente&iura temςrare diuina , quae noctem ad quietem tribuerunt. Horum antesignanus falsi videtur sui nominis euersor Vigilantius,que D Hieron υmus consutat, & per iocum Dormitantium appellat. Huius haeresim ab inlaris reuocauit Ioannes V vi cleri contra quem stetit murus aeneu S, & columna ferrea pro domo Dei Thomas Valdensis fidei catholicae eximius propugnator . Recentiores omitto, qui ventrem pro Deo colentes, non soluna nocturnas vigilias, sed ipsam Dei legem grauem . dc intolerabilem existimant. inam uis autem , teste Phoebadio Agennensi Epi. scoso, dest: venda sint aliena, ut nostris credatur ; hi tame a viris doctissimis toties deuicti, ac denellati fuerunt, ut nequaquam expediat, aut necessarium sit nouum cum illis certamen inire : cum praesertiui verissimum sit, id quod ol in Si-ctus Irenaeus scripsit , uniuersae terrae elleborum non suificere haere-
172쪽
haereticis, ut evomant stultitiam suam. Atque utinam isto-Tum pervicaciam, & mollitiem , etiam inter Catholicos , Northodoxos non imitentur quidam, qui Curios simul nt, Dacchanalia vivunt. Polidorus Virgilius scriptor in plerisq; futilis, ac temerarius nocturna sacra semper fuisse damnata . tradidit ob periculum impudicitia .. Sed error tam supinus exsibilari potius debet, quam confutari. Quod enim freque Iius e Xercitium, quae magis vulgata pietas in primis Chrisu cultoribus, quam sacrae pernoctationes, & peruigilia, ad quὸς Passim viri lue sexus fideles in Ecclesia conuenisse sancti Patres, de Historiograph i commemorant ZLego quidem in Concilio Tiberino sub Mareello primo,tertio post Christum
seculo, vel ut ali; malunt,sub Sylvestro, vetitum, ne Ide minae in eminetersisseruigilarent, eo quod laepe sub obtentu Or tionis scelera latenter committerent. At sublatas ab Eccle sia vigilias apud antiquos scriptores nusquam lego. Nunc autem in hac senescentis seculi faece . refrigescente charitate, sublatae sunt quoad laicos vigiliae e cuius tonen Ponetificis ide-cret' hoc factum sit, non inuenio. Tomo tertio Conciliorum aeditionis Coloniensis extat de hac re canon Concilij Pale tini, quod in Hispania celebratum est anno I 32 a. sed quia
Oecumcini cum non fuit, uniuer Mem Ecclesiam obliga non Potuit .. Fictus auctor sermonum ad fratres in eremo sancium Ambrosiit hortatu S. Monicae vigilias abstulisse ait, quod plurima Christianorum illud noctis tempus ludendo , ac choreas agendo traducerent. At hi sermones ruilla fide digni sunt,& peri ram adscribuntur Augustino, multum licet reis clamantibus quibusdam, de ex ipso Augustino libro 9. CO fessio luim liquet eo tempore propensori studio ij silem vigi- Isis Orthodoxos incubuisse,occasione Arianicς perlecti tionisa imo in Africa etiam citharae introductae fuerant, & addits sa-Kris hymnis, quas tamen se agente pullas scribit Augustinus. a Olim Christiani tribus primis viri ijs tres nocturnos di- ut m , quarta vero vigilia laudes recitabant. Tantus Cratardor charitatis, ut quater in noctesurgerent ad orationem, prima vigilia ad primum nocturnum, secanda ad secundum, tertia ad tertium, q tarta ad laudes persoluendas, vel omnes Minui, vel diuisi in cohortes: de qua re legendus D. Thomas in epistolam primam ad Corinthios, Baronius tomo Primo Ado alium, Suarea tonis secundo de religione, de doctissimus N FrincO
173쪽
Francolinus. Nunc tres nocturni simul eum laudibus recia tantur , & quidem a multis Religiosis media nocte, ab aliis prima vigilia, ab aliis tertia circa galli cantum t a Clericis
autem secularibus circa finem quartae vigiliae matutinae . Monachi vero sub regula Saeti Benedicti militantes ali7s ritibus utuntur. Sanctus enim pater annum diuidit in duas partes, aestiuam scilicet a Paschate usque ad Calendas Novembris, αhiemalem ab ipsis Calendis usque ad Pascha. Tempore aestia
uo ita praecipit horam vigiliarum temperari,ut nocturnis decantatis incipiant matutina crepit scular ita quod paruissimo interuallo post nocturnos custodito mox matutini , qui incipiente luce agendi sunt, subsequantur . At hiemis tempore iuxta considerationem rationis. Octava, inquit, hora surgendum est, octaua nimirum planetaria,&inaequali. Quae sane octava expleta esse debet, ut explicat Smaragdus Abbas scriptor fide dignissimus, quod monastici spiritus purissimos latices in ipso fonte potarit. Eius verba sunt ista. Hora septiam a noctis tota, & octava dimidia pulsato signo omnes pariter surgant, & sie illa quae restat dimidia hora de octaua inter signorum explicetur interualla, ut ab hac hora nona noctis inchoetur psalmi laus ipsa noctuma. Talis mihi videtur esse sensus positus, ut post sex horas noctis pausetur adhuc septima tota, de octaua hora dimidia: & interuallo signorum facto quasi hora dimidia incipientes a nona hora noctis, at e res animo , & corpore non pigro diuinae laudis ossicium reddant Domino Iesu Christo. Hactenus ille. Ex quo reda
guere possumus neotericum Benedictinae regulae explicatore Antonium Pere E caecutientem hoc loco in huius octauae horae explicatione . Porro haec hora noctis octaua sere coin.
cidit cum secunda post mediam noctem horologij astron mici, quo Galli, Hispani ,, & plerique Germanorum utuntur. Et hanc esse horam competentem nocturni offici j decantandi, circa finem videlicet tertiae vigiliae, probat Francolinus excommuni Doctorum sensu , & ex antiqua consuetudine E clesiae Romane. Basilius monachus Laurς Male in i pr fectus, Audita, inquit, hora octaua surgendum est: hunc terminum transilire monachos non decet. Nec obstat huic assertioni illud Palmographi, Media nocte surgebam ad confitendum tibi. Media enim nox non mathematice, sed moraliter : noper aequalem terminorum distantiam, sed per solam intra .
174쪽
dictos terminos inclusionem accipi debet. Sanὁ Chrysosto-
mus vitam monachorum describens eos ad galli cantum sudi sop.Antioch. rexisse asseuerat his vetbis. Postquam gallus cantauit statim veniens Praelatus . & pede solum simpliciter caedens omnes excitauit, mox statim surgentes stant,hymnos canentes propheticos multa cum vocis consonantia,cum apte compositis . . concentibus. Nec aliter intelligendus mihi videtur Simeon ι-.., monachus, quem Graeci iuniorem Theologum vocant ad disserentiam Nazianzeni, dum ait: oportere monachum nocte 'media ante diluculum surgere, ad doxologiam congregari, ad principium hymnodiae attentum.esse, ad hexapsalmum,adversiculos, adlectionem. Nam di hic media nox in latiori significatione accipienda est. Haec autem assignatio temporis ad publicam pertinet recitationem: nam priuatae aliam esse rationem nullus est qui ignoret. Ueteres antelucanam Iucubrationem non nisi sub finem Autumni incipiebant, ut
ostendit Muretus rei antiquariae scientissimus. Ita Satyricus. Muret. . . .is. I finem Autumni media de noctesupinum ιςoiun. p.rs.
Clamosus iuurnem pater excitata ac Ue ceras. Dueu Lot. . Seribe puer.
Ad hunc morem respexisse videtur S. Pater Benedictus. A sancto enim Paschate, quod circa veris aequinoctium esse solet, usque ad Calendas Novembris,circa finem scilicet Autumni. . . sic horam surgendi temperauit, ut persoluta nocturna synaxi iam dies illucescat. R praedictis vero Calendis usque ad Pas.cha tali hora surgendum esse praecepit, ut corporibus necessaria quiete iam resectis, quod post vigilia, restat tempus, noueratae dormitioni, sed reruin diuinarum meditationi, sacrisi, que studiis impendatur.3 Hoe institutum, ne dormiant monachi post vig lias,
seinper antiquis monachis inuiolabile suit, illudque commedat Cassianus duplici ex causa: prima ne purificationem no- Cassilib.a Capeti stram nocturnis orationibus acquisitam in iidus hostissomni illusione contaminet Secunda, ne somnus ille inertiam monacho parturiat, ac per totum diem vigorem eius obtundat, cordis pinguedinem exhauriat, & debilem reddat eum ad
uersus insidias inimici. Obijciunt pigri Endymiones se ideo
post vigilias somni quietem repetere, ut valetudini consulat, fi corpusque validum seruent diurnis exercitationibus. Uerum . 'hauc ridiculam inertiae excusationem eludunt Medici, qui
175쪽
& dormiendi spatium septem horis dissiniunt, &longiorem
semiium non parum ossicere valetudini Heucrant. Somnus enim multus , ut monent Hippocrates , dc Avicenna , Iaxae membra, calorem natiuum habetat, glauat caput, stupidam facit, &obliuiosum, multorumque morbo rom sons, dc origoceiisetur. Quidam quoque medicus animarum in vitis Patrum dicebat: Satietas sonini mentem , sensumque hominis stupiditani de pigrum redditit vigiliae autem tam sensum, qua mentem subtiliorem, ac puriorem efficiunt. M ar filius item Fiei tuis inter primarios studiosorum hostes somnu in recenset matutinum. Quamquam stultum sit medicorum doctrianam illis proponero, qui carnem suam crucifigere,&animam perdere debent, ut seruent. Scriptum est enirn , quia prudentia earnis mors of r itemque, pientia carnis inimica es Deo, de, sapientia Dei non inuenιrur ιn terra su an Iter viventium.
Et qui eam inuenit, supt alutem, inquit omnem pulchri- tuinem dioxisapientiam. Hac quaerebat ille monachus apud Petrum Damianum , qui post solemnes vigilias somnolentia oppressus hostem vincebat dicens: Accidietur cor, palpitet oculi, os per crebra balausita gannire non cesset, caput etianutet, & ad ima devergat; sed quia haee omnia me perimere nequeunt, adiconsentiendum huius temporis senino nullatenus superabunt. Sanctus autem Romualdus somnum post vigilias adeo exosum habebat, ut si quis ei confiteretur se illo tempore obdormisse, nequaquam posset eo die cum eius libeentia sacra Missarum solemnia celebrare. Christianus Pa dagogus rc ne nos instituens apud Clementem Alexandrina Tadia, inquit, dormitationes, pandiculationes , Noscitati nes sunt instabilia animae fastidia. Non est anima, quae somno indiget, ipsa enim est semper mobilis , sed corpus , quod
quieti traditur, resoluitur, dum anima non amPlius corpor liter operatur . Et ideo Deum mente semper versans perco tinuam consuetudinem corpori vigiliam inserens exaequat hominem angeIicae pratiae , vitae aeternitatem ex meditatione
vigiliae ciscipiens. Ea porro interualla, quae post nocturnam Psalmodiam usque ad ortum diei protenduntur, beatissima
vocat Sanctus Abbas AeIredus, quia tunc magna fit in cordibus nostris multitudo dulcedinis, suauitas deuotionis. Eadem spatia commendans Giloertus Abbas,exclamat: Deus bone,
hora i ta noctis quam siue nocte est , quam nox illa illumina-
176쪽
Ca 4. De Nocturnis. I Itio in delitiis I Orationes illa: priuatim fiunt, sed priuata non
petunt. Submissior quidem vox, sed mens intensior,& preces tacitae multum habe fit acuminis. Sed quo sortius erubescas, vade piger ad Epicuri sectatores, & vel ab ipsis disce
Vt iugusent homines fingunt de nocte latrones, Ut te Ustim serues non expergiseris p atqui S. xo sonuι, curres θ opsetis: ni Posces ante diem librtim eum Iumine, uenon : 'νέ Intendes animia iudys, ct rebus honestis, I nuidia, CH amore vigii torquebere. nam eu &ua Ledunι oeulos festinas demere squod Ebi animum difm eurandi tempus in annum pSic canit qui se unum Epicuri de grege fatetur. Verum huius N aliorum sapienter cantantium .& incantantium carmina aspides surdae, viles animat, somni mancipia obturatis auribus aspernantur. Vt enim magnus Orator ait, Non possune Demosth in Haudire stulti vocem clamantis sapientiae. Mim M.q Suscita nos Domine, ut vigilemus, & ore raus, ne incid/mus in tentationem, quoniam tribulatio proxima est,ti noςst qui adiuuet. Quam cito clauditur oculus, ne te videat νcollabitur pes noster in hoc mare magnum, & spatiosum ma Droto Abballi 'nibus, ubi sunt reptilia, quorum non est numerus, quae somniorum suorum phantasiis intentam ludificant animam , dc trahunt in cor maris, unde non facilis ad superiora reditus est, nisi tu emittas manum tuam de alto, & liberes nos de aquis multis. Suscita nos Domine, ut tecum vel una hora vigilemus, & oremus. Quis autem est qui tecum vel una hora vigilet Θ Etiam in coelo non est factum silentium, nisi quasi media hora; quanto minus in terra una hora vigilabimus tecum Z Quoties redis ad nos, & inuenis dormientes, & tamen benignὰ suscitas nos, & iterum abis secundo , & tertio eum dem sernonem dicens Statim autem ut recesseris, iterum somnus occupat nos, nec vigilare possumus, nisi quandiu no- Discum Ys, de suscitas nos. Venis in secunda, & tertia vigilia, Sed beatus ille, quem tunc inueneris vigilantem.
177쪽
Amor vigilare facit. βuomodo vigilandum e uaesivi vigiliae rustica.
r T T Igil're non potest, qui non amat. Iacob ille, cui tam V facitis erat somnus, ut etiam in arena Procumbens , duroque silici innixus inter hostium appropinquantium insidias suaui posset sopore demergi, cum tamen amori declitus esset, omnino dormire non poterat, & somnus fugiebat ab oculis suis. Ita quicunque diligit dormire non potest quicunque amator sapientiae est, mane vigilabit ad eam,quoniam . . i, qRisigilat inueniet illam. Vigilias inducit amor, aie Gil
czuti' ' bςrtus noster,amantis anxietas illum dormire non siniti somnolentiam excutit. Amor de quiete ipsa redditur inquietior. Tune magis vires exercet dulce incendium, & flamma vorax de latibulis euadens vacuo liberius evagatur in animo,altius possidens, & auidius depascens. Occalione accepta suum nescit amor non exercere negotium. Verus enim,&perfectusa ior, ut Laurentius Iustinianus docet, semper studet praeue- verbi, nire dilectum, non parcit sibi, non corpori requiem,non im-- 'i' num oculis, non praestat palpebris dormitationem. In sui latitudine corporis corporales quaeritat latebras , fugit publicum, hominum consortia deuitat, notorum facies declinat,
ut licentius suspiriis. gemitibus inenarrabilibus, singultibus,&quibusdam amoris nutibus suum quem diligit valeat ad- .uocare dilectum.
SUrgit amor, iactatquefaces, cto leuia vibrat,
Mergit ut aquoreu Iumina Phoebus aquis. Cumqueserena to lucescunt dera coelo, Caeaque nocturno frigore terra riget rTune amor arcanis popuIatur viscera summis, ricto a tune rapidis ignibus una eatent. Lumιne nempὸ notio nox ambitiosa refulget, Gaudes 9 oectista luce reserta diem. Nam
178쪽
Flammascunt gelida tremulissplendor bus umbra , Et psus aetherea miιtit ab arce faces. Squamigerum stupet omne genas , . Iuritque per undau, Dum natat in citreo pendula flamma mari. In tenebris ardens intit ν pectus amantis, Aocte vigent flammae, nocte triumphat amor. - a iuuat componere membra sopore, Tune magis ardenti fulminat His manu. Fulminat, ct tantis languescunt pectora flammis , Langu/ι ut in calidi Asuluι υLias agris. Nuper nocte meas urebat stam ma medullas, Aetna non potuissaeuior esse rogus. Dumque ardens iaceo, dam langueo multa volutam , Dormio sub tali t/gmine I Iratus humi. Tune mihi Ianguenti misit bona somnia Numen, Somnia formoso eandidiora die. Constitit anto oetio pecies venεranda puella , Esuperumfaei.s prodidit esse eboro. In νυι Tyrio disinctam murice ves mTextili , intactas cinxerat igne nives. Stellantes oeuli, miseri duo fulmina cordis, Iactabanι rapidos frontis ab arce rogos. Dextera fiastebat Oiridi stellata smaragdo, ornabat nudam plurima bacca num. Pratereo gemina radiantes aure Oropo , Albaqua purpureis Blia pictagonis . Mitto quod Eois errtarent labra corallis,
Et rutilas premerent aureaserta comas. Harebam tanta pιAems imagine forma, Funisbamque humiles, ore taeente, preces. Nec mora : iam De mas, tam mollia verba parabam , Suela mihi tantus stat eonciliandus amor.
Ida sed in lita para/ns furibunda fauillas,
Hos mihi irret eos edidit ore sonos. Gloria summa poli inoboos primatia Tonaηti , Non suo ignatios faera doeere viros . Detitia, fateor, mihi sunt humana propingo, Ni inscerint animum, demimerentque Molo. Dixi etiam quondam, Nox eu mea sola voruptar ,
Nee nisi qui vigilant me reperire queum . Nocte
179쪽
Noct/ micat mea Iux, inibi sidera lumine eedam, Atraque sit a s Cynthia Dicta mru . Iase mιo fulgens Titan aspirat bonori , . aEt recreosamma Blendidiore polum . Cum mea lux fustu, cum spargo per aera flammas,
Vertitur in clarum nox tenebrosa diem. Cumque meo humanum perfundo lumine p/ctus , Dignur homo effverum conditione frui. Vix ea, cum obito tenues dila a per auras Aufugit, heu l iacvmis non reuocanda meis. Tunς votis frustrata suis mens exesait, omnis
Mι Dirius liquit, desituitque sopor. Et dixι recolens felicis gaudia somni, Solus erit Sophia dignus amore Clu.2 Vere autem vigil est, qui soli Deo iugiter vigilat: qui cor suum sedulo praeparat ad aperiendum illi quacunque hora pulsauerit . ideo vigilias noctis custodimus inquatuor Partes nocturnum ossicium diuidentes, in tres videlicet no-xnnoe-.iser. 1. cturnosa di laudes, quia, ut obseruat Innocentius Papa, mu- de Apostolis. nire cor debemus contra quatuor holles animae, contra fablacias daemonum, contra versutias hominum, contra Carn Jes concupiscentias, contra seculares illecebras , ut sic semper parati simus. cum vocem sponsi pulsantis audierimus. Caeterum vigilat Domino, ait quidam doctus,& pius scriptor, i ut qui ad i psum de luce fidei, atque veritatis suspirat ,& ad ψ-5a .at.cap. 3. sum tota intentione se tollit. Vigilat Domino, qui omne n animae, atque corporis beatitudinem in ipso sitit habere. Domino sol una vigilat, qui propter ipsum segregatur a mundo de a o imae similiter, & corporis solitudinem quaerit, de deuitat humana consortia, ne vigilia praepediatur diuina, Hoc enim dicebat David orans oratione pauperis, dum eius anima ad xiaretur coram Dominos Vix Dis, o factus sum culpa cr. .. solitarius in tecto. Notissima eii illa Domini doliri exhortatio: Vigilate, edi orate, Ut non Intreus in tentationem. Et quis hoc sisti, d. s. ni. 6 dixerit, scitis, scribit mellito calamo Bernardos, di tempusnircu ira i scitis e Domini enim est verbum istud , instante iam passi odosua . Uigilate, α orate, ut non inyrexis in tentationem, quo niam undique circumdati estis tenta tionibus r unde.&lpgi stis quia tentatio est vita hominis super terram. Itaque si tot tentationibus plena est vita nostra, ut non immerito tota ipsi tent
180쪽
tentatio debeat appellari,peruigili circumspectione opus est.
ει oratione, ne inducamur in eam . Ipsa vigilantia omnia reddit facilia, carnem spiritui subijcit, vitia comprimit, me tem eleuat, diuini amoris ignem accendit, & nutrit. Nonne Patres nostri in custodiendis vigilijs supra modum soliciti admiranda potius, quam imitanda vigilantiae reliquerunt exem 'Plap Homines erant similes nobis, palliuiles r Unde ergo, rursum Bernardi mel propino, unde in tanta fragilitate tanta ι - ' constantia λ Vnde in hominibus tam spiritualis mens, ta a F. Aintea. feruens charitas, animus tam robustus λ Plane spiritus erat, qui adiuvabat infirmitatem eorum , per quem diffundebatur in cordibus ipsorum sortis charitas ut mors, imo & sortior morte. Cuius o si & nos participes inuenia muri Ecce enim molestus est: nobis poenitentiae labor, corporis afflictio grauis, abstinentia onerosia, in vigilijs dormitat anima nostria. Prae taedio, no ob aliud sane, quam propter inopiam spiritus. Ipse enim, si adesset, adiuuaret sine dubio infirmitatem nostram. Haec ille, qui deinde hortatur nos ad quaerendii hunc spiritum , ut spiritum suum in nobis augeat, qui iam primitias dedit: & quem per Dei gratiam iam nos habere confidimus, abundantius habeamus . Modus vero quaerendi, &inueniendi hunc spiritum , ipsae vigiliae sunt. Et quonia uia coepimus inter Bernardi flores spatiari, ad aliam areolam te ra m seim 3. duco, mi carissime lector Aude doctorem inclytum interro- di '' gare, ut olim Christum adolescens : Quid faciendo Spiritum sanctum possidebo p Audi nunc respondentem . Custodiendε sunt vigiliae noctis super gregem cogitationum, & actionum nostrarum, ut si in prima vigilia, vel secunda, vel tertia Dominus venerit, paratos nos inueniar. Bene prosecto. Nam it . spiritus ubi vult spirat, & nescis unde veniat, aut quo vadat. Sed quaenam sunt istae vigiliae, quas custodire debemus pa Prima vigilia, ait ille, en rectitudo operis, ut ad hanc quam iurasti regulam omnem vita in exaequare coneri S. nec transgrediaris terminos, quos posuerunt patres tui in omni . Dus viae, de vitae huius exercitijs, non declinans ad dexteram . neque ad sinistram. Secunda vigilia, puritas intentionis, ut simplex oculus totum corpus lucidum faciat, ut quidqu*d seceris, propter Deum facias, & ad locum unde exeunt gratiae reuertantur, ut iterum fluant. Tertia est custodia unitatis, vita congregatione positus voluntates aliorum tuis volu O tati Disitiet Corale