장음표시 사용
411쪽
Ne timeas Maria . Elisabeth etiam nomen IESUS proferre
non potuit, quod licet ab Angelo praenunciatum , nondum tamen impositum erat . At Ecclesia utrumque nomen & matris , de filii merito expressit , ut dulcissimo matris nomine prolato ad reuerentiam , & deuotionem excitemur; nomine vero filij eiusdem matris erga nos beneuolentia concilicmus. a Posterior pars his verbis exprimitur : Sancta Maria mater Dei oνa pro nobis peceatoribtis,nune ct in hora mortis no-sra. Hoc additamentum accepisse credi rur magno totius Ecclesiς gaudio Angelica salutatio in magna Synodo Ephesina, quando beatissima Virgo verὰ mater Dei, vere Θεην summo Patrum consensu proclamata, & Nestorius portent0sae blasphemiae auctor exauctoratus, & damnatus fuit. Hanc salutationem a delirantium Nouatorum calumnijs vindicat multiplicis doctrinae vir,& exquisitissimus Doctor Petrus Canisius. Eamdem ad horas canonicas simul cum oratione Doni inica in principio & fine earumdem adhiberi usus est nonis admodum antiquus. Iure communi nunquatri statutum sui de eam dici Martinus Nauarrus diligentissimus canonum indagator affirmat. Ante Breuiarium iussu Pij V. Pontificis opibini Maximi reformatum in solo Breuiario Cardinalis S. Crucis legebatur . An quia olim dicebantur horae canonicae de B. Virgine, quae cum hodie, saltem extra chorum, omittantur, statutum suit, ut hac breui oratione Virginis auxilium singulis horis imploremus . In hac enim labentis seculi discriminosa peregrinatione continua Deipars p tectione indigemus . Quid autem gratius offerret ei possumus hac salutatione, a qua praecelsa eius dignitas initium duxit. quae & salutis nostrae,& totius Euangelij auspica-i tissimum principium suit Nam
1 lis 3: tunc descendit pluuia in . Vellus, tunc rora- 'runt cili
desuper, & montes stillarunt duleedinem
I s. ii: tunc aperta est terra , ut germi naret Saluato
412쪽
De Symbolo Apostolorum. mando, O is quibus fuerit insitutum. quaedam de symboli nomine. Laudes Omboli ex Patribus . βυ-ties, O quo ritu dicatur . Cur bo 1-ο-
lum Romanum nuncupetur. i I gloriosam Christi ascensionem, cum sacer dierum c numerus compleretur, Spiritus sanctus largiori mu
nere in Apostolos superuenit', eorumque corda tanto replemuit incendio, ut statim per vicos, de plateas Christi gloriam, α diurnitatem Praedicantes crediti sint ab insana plebe vini feruore ςstuare. Et reuera ebrii erat, non vino,quod apostatare facit lapientes ; sed eo quod germinat virgines : eo vino quod latificat cor, non statum mentis euertit: vino inquam novo, quod vitis mystica fuderat de excelso: vino molio quod vires
Veteres nec mererentur accipere, nec continere valerent.
Tunc caeli distillauerunt a iacie Dei Sinaii, a facie Dei Israelidi pluuia voluntaria segregata est haereditati Chetisti . Tunc variae linguae ab uno ore ingenti prodigio auditae sunt,nam sticanit Ruificus Helpidius, Consona diuersas fundit narratio linguas, 'Barbara quaque suam cognosιι natIo vocem, . ia III Sμψm D er humanoprofatur spiritus ora . t mi: In Rpostoli autem repleti Spiritu sancto euangeliii gratiam in omnem terram diffundere constituerunt, ut omnes geres qupuo caelo lunt, a via perditionis in semitam aeternae vitae reuo. carentur. Ipso itaque omnium artifice agente spiritii ε qui omnem habet virtutem, omnia prospicit, priusquam ab inuicem in varias orbis partes separarentur, communem quam-cam , de uniformem fidei regulam stabilire curarunt. Qua tanquam tessera falsi Christi discipuli a veris discernerentur. In unum igitur conferentes , quod quisque dictante Deo sen- coat, symbolum composuerunt, quod ab auctoribus voca. ς em
mus Apostolorum . Sanini enim Apostoli, ait Clemens Ro- uz .Ei. manus, inter se symbolum fidei condiderunt. De hoc Te tullianus; Fidei, inquit, regula una omnino est, sola, im. ς' ' mobius, di irreformabilis; di, Hanc Ecclesia ab Apostolis; Λ-
413쪽
notot . doct. O. Terent in Aiar.
Diuina psalmodiapostolia Christo, Christus a Deo suscepit . Et haec quidem Apostolici symboli origo, & institutio est . Qme autem sen
tentiae a singulis Apostolis compositae sint inueniet curiosus lector in Annalibus Ecclesiasticis. Cur vero regulae fidei sym boli nomen impositum sit, id paucis exequendum est.2 υιψολον a coμβαλιι, derivatur, cuius verbi multiplex est significatio . Significat enim eonfero , contribuo , adiuvo , comparo , utendum do, pactum ineo, stipulor . A Cicerone nota, vel signum vocatur id, quod Graecis est συμ λον : cumque vox nota, vel signum de variis rebus dicatur, ita & sym
bolum . Seligam in hanc rem ὸ Grammaticorum dumetis aliquot flosculos. Significat aliquando symbolum, vel symbolus, vel etiam symbola collationem, id scilicet quod i
coenam parandam plutes conserunt. S. Dorotheus commemorans quanto ardore dum puer esset stud ijs literarum incuberet,nunquam se ab amicis adduci potuisse ait in symbolum lectionis tempore . Terentius, symbolum dedit, coenavit. Et Plautus SymboIarum collatores quaerendos dicit apud Grum piscarium. Idem, symbolam dabo, & iubebo ad Sagarinum cinnam coqui. Simile habetur in sacris litems: Nesi esse in eonvivθι potatorum, oc in comessationibus eorum, qui tamnes ad vesin iam eonferunt, quia vacantes poribus, fi danus imbola consumentur . Hegesander apud Athenaeum symbolam ad Argivis nuncupatam ait eam pecuniam, quq a potantibus conferretur in sumptum conuiuii Eodem sensu Phrynicus Tragicus apud eumdem p Suaue est, inquit, cibum parare absque symbola, id est sine sumptu . Et Chrysippus ibidem recusandam ait asymbolam compotationem . Accipitur etiam symbolum pro signo bellico, siue pro tessera, qua s eii ab hostibus , & exploratoribus dignoscuntur. Itemque pro insigniis, & vexillis militaribus. ae pro stemmatibus familiarum . De qua re legendi sunt Fl. Vegetius de re militari. Iustus Lipsius in dialogis de militia Romana, C Iaudius Mi noes in syntagmate de symbolorum , semmatum ratione, Gabriel Palaeotus in opere de sacris , & profanis imaginibus.& Ioannes Antonius valtrinus de re militari Romanorum,.
Solet quoque accipi pro quolibet signo, de quo inter aliquos
..... Ea causa miles bir reliquit Bmbolam, Expresiam in cera ex annulo suam imaginem,
414쪽
Cum εο smui me inritiret. Ioannes Taeta es in Gladibus
2uod autem conssio factum es, ct magis in Milii,
Symbolarullum dicuntur notae arcani cuiuspiam mysterii si gnificatiuae,.ut cum dicimus ciconiam esse symbolum pieta tis, leonem sortitudinis. Quo sensu Nicephorus Patriarcha Costatinopolitanus libro de Cherubinis a Moyse factis dixit ;Symbola ea sunt, quae dissimiliter per aenigmata nos ad ea reuocant, quorum sunt symbola . Eodem sensu nos hunc tractatum symbolicum inscripsi naus ,. quia per ea , quae in diui nis officijs exteriora sunt, ad interiora de spiritualia assurgimus . Theologia item symbolica sub eadem significatione a Magno Dionysio Areopagita tum in libro de hoc argumento qui temporum iniuria interiit , tum in alijs passim quae extant operibus doctissime explicatur , quam item tradiderunt alii viri sapientissimi, nimiram Ioannes sapiens Cyparissio lusis expositione elementaria eorum, quae de Deo dicuntur: cIe, mens Alexandrinus libro quinto stromatum Eucherius Lugdunensis in libro sormularum spiritualis intelligentiς,Sanctes Pagninus in Isagoge ad mysticos scripturae sensus , Nicolau Caussinus in Polyhistore symbolico , loannes Goropius Be canus, Antonius Ricctardus Brixianus,& alij quos refert Maximilianus Sandaeus in sua symbolica Theologia . sunt iῖςm symbola breues quaedam sententiae quidpiam reconditum significantes, quae a Graecis allegoremata appellantur: cuius ge neris sum symbola Pythagorica,de quibus Iamblicus in vita Pythagorae . & Cyrillus Alexandrinus aduersus Iulianum ., P ausanias in Arcadicis aquam e sentibus non utique magnis, sed numero pluribus ortam symbolam vocat, quod in usum confluat icum. Est tandem symbolu apud Aristorelem exymologia vocabulor uini apud Iulium Pollucem paruum numisma, siue tes ra nummaria;apud Budatum literae collybisti-cq ad pecunis permutationem, apud Suidam augur tu, men, vaticinium,pactum, mensiira,sigillum indicium. Sunt di aliae minutiores, ac impropriet significMiones, quibus putermis
415쪽
sis notandum est Catholicae fidei consessionem duplici sensu Apostolorum symbolum nuncupari, tum quia singuli eorum . aliquid in unum contulerunt, ut explicat Augustinus: tum quia illa veluti tellera fideles ab infidelibus discernuntur. Ita Maximus Taurinensis initio homillae in traditione symboli Beati Apostoli mysterium symboli tradderunt, ut quia sub uno Christi nomine credentium erat futura diuersitas , signaculum symboli inter fideles , perfidosque secerneret, dc alienus a fide, atque hostis appareret Ecclesiae. Lucas Tu densis ad hanc rem, Symbolum, ait, indicium est, quia indicat cui
3 Porro sancti Patres praeclaris laudin encomtis ipsum symbolum commendant. Augustinus omnibus hac parte anteponendus, Symbolum, inquit,' est breuiter complexa regu la fidei, ut mentem instruat, nec oneret memoriam: pauciuverbis dicatur, unde multum acquiratur. Doctrina symboli virtus est sacramenti, illuminatio animae, plenitudo credetilium : breue est verbis, sed magnum sacramentis totum continens compendio breuitatis . Ex ista fidei consessione, quae breuiter symbolo continetur, &carnaliter cogitata lac est paruulorum, spiritualiter autem conliderata cibus est sortium, nascitur spes bona fidelium, cui charitas cancta comitatur. Chrysologus quouis nectare suavior: Hoc spei pactum , hoc salutis placitum, hoc vitae symbolum , hanc fidei cautionem, mens teneat, conseruet memoria: ne Diuinitatis pretiosum munus depretiet charta vilis, ne mysterium Iucis atrum tenebret atramentum, ne secretum Dei habeat indignus,& profanus auditor . Cyrillus Alexandrinus Attici leporis absolutuexemplar: Sufficit nobis diuina Scriptura , & sanctorum Patrum sobrietas, & symbolum illud fidei, quod ad omnia recte habenda rite concinnatum est. Etherius Episcopus Uxamensis r Quicquid foras sumbolum est . haereticorum verba sunt. Optatus Mileuitanus: symbolum sigillum est catholicae fidei. Paschasius Cardinatis: Apostolica solicitudo fidem catholica
in symbolo mira breuitate collegit, ac velut ex innumer saromatibus pretiosum confecit unguentum , cuius odor Omnex fines terrae potentia fragrantiae spiritualis impleuit, ut in ipso uniuersitatis assensu virtus appareat veritatis. Leo ma
gnus Romanae Ecclosiae Antistes : Catholici symboli breuis, re perfecta consessio, quae duodecim Apostolorum totidem est
416쪽
cap. ib. De g. eius partibvr. 329
lignata senesntiis, tam instructa est munitione coelesti, veomnes h reticorum opiniones solo ipsus possint gladio detruncari. Ioannes Cassianus vir doctrina, de pietate summus: Hoe symbolum est verbum breuiatum quod secit Dominus fidem scilicet duplicis testamenti sui in pauca colligens, de sensum omnium scripturarum in breuia concludens, sua de suis condens , & vim totius legis compendiosissima breuitate perficiens. Consulens scilicet in hoc ut piissimus Pater vel negligentiae quorumdam filiorum suorum, vel imperitiae rvt non laboraret utique quamuis simplex, & imperita mens capere, quod possit facile etiam memoria contineri. Eusebius Emissenus, seu potius sub eius nomine Eucherius Lugdunensis: Quomodo si aliquis possessor diffusus, ac Iocuples migraturus ad aliam regionem quascunque opes habet in aurum,&gemmas redigat ,& intra unum sacculum congreget bona
sua non cumulo aestimanda, sed pretio, ut facile quocunque vadit suas secum possit serre druitias concludens in sinu suo thesaurum : ita& Ecclesiarum magistri studiosissimi salutis nostrae negotiatores in scripturis sanctis de magnis maxima separauerunt in pagina mentium inscribenda,ut cuilibet cordi quamlibet angusto, quamlibet rustico sine ullius dissiculta. tis impedimento facilὰ insinuari possit veritatis agnitio,vt ad parandum, Se tenendum coelestis sapientiae vitale carmen, di salubritas inuitaret, & breuitas ; ut quodammodo de hoc symboli breuissimo textu Propheta dixisse videatur, Verbum
breuiatum faciet Dominus super terram . Nullus encomtorufinis erit, si omnia prosequi libeat. Quid est enim symbolum Breuiarium Christianae fidei. Iam quid sublimius,quid lauda-.bilius fide λ O fides,exclamat Ambrosius, theciuris omnibus
opulentior, o vulnerum nostrorum,peccatorum que medicina praestantior . Haec est nimirum, teste Bernardo, quae velut
quoddam aeternitatis exemplar praeterita simul de praesentia , di sutura sinu quodam vastissimo comprehendit, ut nihil ei
praetereat, nihil pereat, praeeat nihil. Denique Me δεδε im
417쪽
33o Diuticae Psalmodia METRUM XX xv II L
Non et statis per diquidum albera Vidi triumpbans curribus, ct vagos Circumuolantes Aligerum choros. zuis cred ι λ ingene ram nebula globus Clarique nimbus luminis aa a Perrumpit aethra nonis negaudio. En iam beati epta eo bortibus Regina celso venis ab athere . Agnosco vultum : nam risaera Dudum mihi nι cognsiastemmata,
Sanctaque selix religio Crueis. Γλε forma, ct oris quantaserenitas Stialis venti Liasi Audio iam prπὸ Vocem loquentis, iam resonat polus . Favete linguis: nu humili itiuat Cantare puctro,sar mibi grandia Non dicta pristi earmina vatibus,
Arcana eunctis gentibus eloqui. Fassis eanoris vesbus ardui Tentara eaeis dissicios vias. Nec me patiente ancta fides Οιter Incomparanda vi aptentia,
Verique fontem, Iucii ct igneas. Lustrare sedes, O superum domos . O gratasummis eaelitibus es, O prima virtus, o decus, ct salus, Per quam frenisemper iter pon
nesis apertum terrigenis patet. Tusola nabis das penetraha Semper verιndinoscere Numinis. Tuisti Trinum fauere nescia, Vntimque dicis, qtiem colimus Dιum. Diuinitatis principium Pater,
Auctoν bonorum'speiens sibi, Immι uti omni principio ear ni,
418쪽
Expers fugacis temporis, ac modi, Damsi beatur, cunctaquη pernicit , Verbum paternae mentis imaginem, Proismque gignit persimile ui. Md eum Parontem Filius inspicit, Amans amantem diligit, atque amoγSpiratur unus, tertia filicuPιrsona summum perficiens ςborum , Vtrique compar Numine pliei. Post hae ad extra terreiplici gradu Rorum creatωρον sobole uam Disincta coeti condidit agmina. Gd dum sepremi δε numero chori Vnus recepta dote superbi ni In conditorem spirituum ferox Insanientum praelia concitat, Heu i pulsus ampla eorruit aethere,
Praevs νιιιlli eum comitum grege Damnatus igni carcere in in o. ne e rubenti puluere compotem Mentis creauit progeni/m, boni Summi capacιm, ni st νι dolis S. Eius ebetit mox bominum pin momnes eodem erimine poneros
Foedasset bosi tridulas improbo . Natis misertussed miseris Devrossis nis ibita noxia, Et vi a solui; viincula eriminum. Lignum fatuum terrigenis dediι, Si prima lignum pernicus fuit. Nam missus alio is filio Patris Mortale corpus Filius induit E ventre pura Virginis editur: Farraque ui supplicium gra Iniuriosa sustinuit crucis, Ut qua maeonis conetrirat dola
Ituos scripta coelo pagina censuis. Iam vincla mortis, iam igia D a
419쪽
Timenda no unt eastra tyrannidis r . .
. Victor resurgit Cbri ius ab inferis, Infrrique fratrum primitias polo , Vinturus inde est, eum fontius tuba Omnos tremendo iudieio seret . . Sed quourenti concita spiritu Mens tenesis audax p Des ne, desne, Et magna paruis ne tenues modis . in Ambrosius de quotidiana recitatione symboli haec habet : symbolum quoq; specialiter debemus tanquam nostri signaculum cordis antelucanis horis quotidie recensere: quo etiam, cum horremus aliquid, assidue recurrendum est Ruado enim sine militiae sacramento miles in tentorio, bellator in praelio p Radulphus Tungrensis de cadem re sic scribit: Multorum Episcoporum statutum erat ut clerus, & populus mane, & sero preces &orationes Deo funderent cum Pater noster, di Symbolo. Damasus Papa orthodoxae fidei symboluad omnes horas diuini ossicii recitari statuerat, ut refert ex eius vita Polydorus Virgilius. Timotheus quoque Constantinopolitanus symbolu fidei, ut narrat in Collectaneis Theodorus Lector, per singulas synaxes dici curauit, ad reprehensionem videlicet Macedonii Patriarchae Catholici, ac si ill symbolum hoc non recepisset.Timotheus en m cu ecit haereticus Patriarchalem regiae urbis sede ab Anastasio Imperatore obtinuerat pulso in exilium Macedonio . Nunc ter in die dici solet, ante Nocturnos, & primam, & in fine Completoris Nocte dicitur, ut per professionem fidei gratias agamus Deo, qui nos eduxit de potestate tenebrarum in lucem Euangelii. Eratis enim aliquando tinebrae, ait Apostolus, nunc autem lux in Domino et e t ψ meis ambutite, ct nolite communieare operibus infructuosis tenebrarum. Nocte etiam dicitur, quia fidei cognitio obscura est, & caliginosa : videmus enim per speculum, &in aenigmate, donec fidei succedat beata visio. Ante Primam orto iam sole, & in fine Completorii post eiundem occasum eadem fidei protestatio repeti consueuit, ut a fide seliciter incipientes in eadem constanter perseueremus, Notandum vero quod in hisce officiis ipsum symbolum secreto dicitur, quia, ut docet Angeliciis Doctorisymbolum Ap stolorum tempore persecutionis editum fuit fide nodum pinblicata, idcirco occulte dicitur quasi contra tenebras err--
420쪽
cap. I 6. De fiet, ei tripartibus . 333
rum praeteritorum, & suturorum. Notandum praeterea quod Ecclesia Romana ipsum symbolum quandoque repetit in precibus Prima ,& Completorii: tunc autem partim secreta, partim clara voce recitatur, quia videlicet Corde creditur ad tu-
sitiam , ore auum confusios ad fautem . Fides cordis, ait Minardus, sine oris fide aut nulla est, aut parua. Crede ergo, 4 α confitere: nihilominus confitere, & crede, quia fides ad iustitiam, confessio fit ad salutem. Superfluum hic existimo explanationem symboli ad. te ere, quae peti potest a sanctis Patribus, alijsque scriptori- 'bus . Inter opera Cypriani habetur expositio Rufini dignissima quae legatur. Symbolum quoque explicant Ambrosius eractaria in Amboliam Apostolorum, Leo Magnussermone I ri
r passione Domini , ct sermone eontra haere Eutychetur
Augi istinus is 6 Ο θmbolo,desymbola ad Cathecumenos, in Auror. v. t 3. 'E'uiridio ad Laurinitiam , ct in miastosermonibus: Chryso 'M stomus temo s. homilia OAmbolo, quam samen existimo esse auctoris Latini: Venantius Fortunatus exeges in symbolam rChrysologussermone disequentibus: Athanasius apistola ad Iovinianum: Maximus Taurinensis homilia δε expostione Imboli: D. Thomas opusculo I 6. Dionysius Carthusianus opusculo de vita Curatorum: & ad captum communem Catechis mus Romanus. De symbolo Nicaeno, siue Constantinopolitano, quod in Missa cantatur non est hic tractandi locus. De symbolo Athanasii agendum infra hoc eodem capite. His omnibus antiquius est0mbolum Apostoloru, quod quia Romana Ecclesia nulla unquam haereseos labe insecta integrum semper custodiuit, ideo a Vigilio Episcopo Tapsensi symbo- vitii. icti,
tum Romanum nuncupatur. Sane olim ob hanc causam syni R e xychim. bolum Nicaenum nequaquam Romae cantabatur, coepitque
cantari hortatu Hem ici Imperatoris sub Benedicto octavo. idque Berno Augiensis testis oculatus, qui cum Imperatore η rno aderat, scribit. Ita Baronius , qui & addit: Placent ista, sed nobis gratius, si venerandς antiquitati annorum mille magis delatum suisset, quam nouitati. Finio, illudque suggero Lectori meo, ut meminisse velit fidem sine operibus motiuanta esse. Audiamus Bernardum coelestis doctring pabulo nos abunde reficiet. Credis in Christum fac opera Christi, ut vivat fides tua. Fidem tuam dilectio animet, probet actio. Non incurvet terrenum opus, quem fides coelestium erigit.