장음표시 사용
561쪽
tamen argumentis illorum adduci potui, ut Patri meo Benedicto hanc praerogatiuam denegarem, ut Moyse in interiin, α D. Paulum omittam : Debuit enim singularis illius sanctitas singulari aliquo munere insigniri. Non desunt huic assertioni multae rationes ad Scholasticam libellam summo rigore
examinatae: verum pro meo instituto aliquot testes dumta-κ at prosero, quorum auctoritas dictis conciliet fidem . Primus est Gregorius Magnus, qui Benedicti raptum narrans in Greet l. a. dialog.
dialogis; Totum, inquit, mundum sub uno solis radio collectum vidit: mox edisserens qua id ratione potuerit fieri, subdit, Videnti enim creatorem angusa eli omnis creatura . Se- cundus tellis est Bernardus, qui explicans versiculum illum psalmi, Audiam quid loquatur in me D minus Detis, & scribens de ea cognitione, quam animae beatorum habent in patria ; Ad quam nimirum, ait, excellentiam l: cet ad modicum rapta suisse videtur anima illa beata , quae collectum sub uno solis radio mundum uniuersum conspexit. Accedit tertio loco Rupertus Abbas Tulliensis , qui huic veritati adstipulatur lib. ia. de gloria,& honore filii hominis : quem sequuntur Bonaventura sermone et O. de luminaribus Ecclcitae, Dionysius Cariusianus sermone de S. Benedicto, de Ioannes Thaulet uscap. I 2.insitutionum :. atque hanc sententiam probabilem pronunciauit in sua varia Theologia vir doctissimus Maxim ilianus Sandaeus. Hanc sancti Patris praerogatiuam libuit cO sind. Iib. .eom memorare , quo eius eximia virtus clarius. elucesceret. Non
est autem hoc loco & illud praetermittendum, quod quidamta '
seribunt sanctum videlicet Benedictum adhuc maternis clau' prini est mon/ia sum visceribus clare , & distincte cum sorore Schol altica ceci- tib otristian. nisse , quo portento prς signata pueri sanctitas fuerit, ordinis pς sisv Vpist 30 que Monastici ab eo instituendi alacritas in psallendis diui . .
nas laudibus praeolteia. Sed quod nullum huius rer antiquum chron Benedicti
Proserant testem, merito suspecta videtur. Faciunt tametia di*' prodigio fidem alia non dissimilia a probatis auctoribus scripta. Rugustinus lib. 3. de ciuitate Dei in Ethnicorum libris August. de elui, scriptum asserit infantes nondum natos de uteris matrum quaedam verba clamasse : ac ibidem commentator Valentinus refert ex Tito Liuio infantem Marticiae Io triumphe inia Tisaiviii 1 .utero matris clara voce protulisse. Scribit Eulogius in praefatione primi libri Memorialis sanctorum sanctum Isaacum monachum, & martyrem tribus vicibus una die loquutum .
562쪽
fuisse antequam nasceretur. Sanctus quoque Gerardus ter inodo I b. i.cap ventre matris vagitus emisit teste Odone Cluniacensi in eius vita
METRUM X L V. LVx oculos diuina ferit, d/sιniat ab alis
Culmine coelorum globus igneus. In medio venerandasenis praefulget imago, Mirantesque animos adge trabis. - Quis nouus bις Heroi Z quodsidus p qua noua caeli Progenies variat rerum vises nouus occiduis fugit rubiciandus ab oris
Phoebus, or Eoi obscurat fares An Bιnedictus hic es Itala lux maximagentis, Miti itaque era dux inelditus λο properate omnes, ille est. Luam multus euntem Prosequitur Monachorum exereitur pQuam plassi tuo glomeratur pompa triumpbo , Atque Patrem latis eelibrat eboris λHue ades o mundi columen, spes altera terra , o ct pra dium pereuntium. D.Atcr adri, placidusque melos, quod pangimus,audi,
Carminibusque tuis Pater annue c.α Te canimus Regumfoboles, diui propago ,
Non με summi plaus bus alberis
Te celebrat teuus, mare tibi coneinit, omnis T. dignis gens laudibias euebit. Aurea submittunt proceres tibisemmata, euruo T. R cs venerantur poplite. - Te penes est morum probitas, stidiosque recti Norma, Gque, 9 cultus Numinis. Te pietas gremio fouit, te eandida virtus Noscentem renero excepit M. Diceris barmonicis materna elatifus in alua Molibus exultasse, ct eantibu3. . Iam tune diuinis praeludenι laudibur, orbem 2ueis iugiter docui ii ineumbere .
Distris ct faeiem clare Oidisse Tonantis It stratus lumine gloria.
563쪽
N eronata caelos in mente ferebas ,3 Λιρώε Deum claudebas pectore. Sic miseris poteras tιν ii De tis alur haberi, ni i γυα et te mors νnus a. O Pater, o tandem Monachorum respice coetus, ' Atque tuss da υιuere moribus. pice, nee vatio De Ianios defere ponto , Ex non rum repara ani3quum decus .
et Psalterium a Diuo Benedicto perdies, ex horas sic distributu in est, ut totum unius hebdomadae circulo compleatur. Psalmos autem longiores in duas partes diuisit. N icturis nis semper i a. psalmi a gnantur: sed Dominicis ac festiuis adiunguntur tria cantica e veteri testamento, ut mox videbimus . Vigiliae diei Dominicae incipiunt a psalm. zo. Domιne in virtute tua, usque ad 3 i. Beati quorum, inclusiue. Vigiliae secundae seriae a psalm. I a. Exultate iusti in Damino , ad ἡ . Eructauit, omissis in medio 3 s. D it iniustus, de ψz. Iudiea me Dιus: atque diuiso in duas sectiones psalm. 36. Noti amulari, quae diuitio fit in versu, Declina a mala. Fertia tertia initium est a palin. 3. Deus noster refugium, ad 3 8. Eripe me: omississo. & s. Miserere mσι Drus. Feria quarta a psalm. I9. Deus repulisti, ad 72. Luam bonus Isra/IDιus,omissis quatuor 62. Deus Deus meus, 53. Exaudi Deus, 6 . Te decet, oci. Deus misereatur, & diuisis duobus 67. Exurgat Deus, in versu Benedictus Dominus die quotidie, & 68. Salua mι fac Dιus, in versumaui me Domine. Feria quinta a psalm. 73. Uι suid Deus, ad 8 . Benedixisti, omisso 7s. Aotus in Iudaea Deus, εἰ diuiso 77. Atundite, in versu Et dilexe unt eum. Feria sexta apsalm. 8S.Inelina, ad icio. Misericordiam ct iudicium : omissis quinques 7. Domine mur fatutis meae, 89. D'mine refugium, so. 2uioabitat , 9 I. Bonum es , 9 Venite exultemus : & diuiso 88. MMoraeordinas Domini, in veris Tunc locutus es. Sabbato a
Psalm. Io I. Domι ne exaudi, ad Io8. Deus Iaudem meam: diuisis Io3. Benedic, in versu Hoc mare magnum, Io . Confitemini,
in versu Et intrauit Israecios. Constemini, in versu Es irritaverunt, Io6. Constemini, in versu Dixit 9 IJιtit. Ad laudes semper dicitur primo loco psalm. 66. Deus mise- reatur sine antiphona,deinde cum antiphona psalm. o.δίθ. rere tam in Dominicis, quam inserijs: quem sequuntur alii
duo psalmi singulis diebus diuersi, videlicet die Dominica
564쪽
xi 7. Confitimini, & 62. Deus Deus meus. Feria secunda s. Vomba mea, & 33. Dixit iniusus. Feria tertia 42. Itidie a me, & 36. Miserere. Feria quarta 63. Exaudi,&6 . Te Feria quinta 87. Domine Deussalutis mea, de 89. Domine refugium. Feria sexta 73. Notus in Iudaea, de si . Bonum est. Sabbato I r. solus Domine exaudi r supplet enim alterius psalmi vices' canticu Audite coeli diuisum in duas partes in versu Ignis succe sus est. Sequitur Canticum , tum psalm. I 8. Laudate Dominum de coetu cum duobus sequentibus sicut psallunt Romani.
In Laudibus sestiuitatum ijdem psalmi dicuntur,quos Romani cantant in festis, nisi quod palmus Deus misereatur semper
seorsim primo loco recitatur. Ad Primam tres psalmi dicuntur. Feria secunda primus, secundus , & sextus : Beatus υir, Quare δει muerunt , Damine ne in furore. Feria tertia 7 Domine Deus meus, 8.Domine Dominus nosεr, P. Constebor usque ad versum Exurge Domine. Feria quarta idem s. a versu Exurge usque ad finem , Io. In Domino consido, i I. Saluum me fae. Feria quinta iΣ. quequo, i 3. Dixit insipiens, i . Domine qsis habitabit. peria sexta 13. Conserua me, I 6. Exaudi, II. Diligam te Domine usque adversum Cumfans auctus eris. Sabbato sequitur idem palmus a dicto versu, tum i8. & I9. Caeli enarrant, de Exaudiat.
Die Dominica quatuor psalmi cantantur, quatuor scilicet prima octonaria psalm. I 18. Beati immaculati, In quo corrigit, Rιtribue, Adbust. Ad Tertiam die Dominica sequuntur tria octonaria eiusdepsalmi: Legem pone, Et Oeniat,' Memor so. Sic ad Sextamia Portio mra, Bonitatem, Manus tua. Ad Nonam Dorcis, Inae tιrnum, Suomodo dilexi. Fcria secunda ad Tertiam Lucerna, Iniquos, Fecι iudicium: Ad Sextam Mirabilia, Iustui es Domnne, Clamaui. Ad Nonam Vide humilitatem, Principes, Appro pinquιν. Feria tertia, caeterisque serijs per hebdomadam ad
Tertiam calica graduum Ad Dominum, Leuaui, Laetatus sum .
Ad Sextam Ad te uuatii, Ni quia Dominus , ἀui considunt.
Ad Nonam In convortendo, Nili Dominus, Prati omnes. Ad Vesperas quatuor psalmi cantantur. Die Dominica psalm. Io9. Dixit Dominus, cum tribus sequentibus. Feria secunda II 3. In exitu, II . Dilexi, iis .Credidi, cui adiungiatur sub unica terminatione II 6. Laudate Domina omnιν gentes, i 28. Saepi expugnauerant. Feria tertia lay. De profvudiscum
565쪽
cap. Ist. De Uarijs ritibus . si
eqα tribus sequentibas. Feria quarta l3 . Laudate nomen Domini, de tres immediate sequentes. Feria quinta I 32. Domine probassi me bipartitus inversu Et disci, & duo sequentes. Feria sexta I x. Voce mea, I M. Bιnedictus Dominus diuisua in versa Deus easticum nauum, I l. Exaltabo te, usque alversum Costeantur. Sabbato idem pialmas a versu Consieram tur usque ad finem cum tribas subsequentibus..i Completorium tribus psalmis invariabiliter expletur . inuocarem, so. Qui habiέaι, δέ III. Ecce nunc boniairite Dominum . Sic distributis per hebdomadam psalmis iam tollux ossicii seriem dispiciamus. 3 Singulis ossicijs tam diurnis quam nocturnis praemittu-tur oratio Dominica, Salutatio angelica, dc symbolum Apostolorum, itemque diuini adiutorii imploratio eodem fere rita, quo Romani r&similiter in fine additur una ex antiphonis B. Virginis, quibus iidem Romani preces horarias terminare consueuerunt. Speciatim vero nocturnae vigiliae diebus dominicis,& festis in. lectionum hoc ordine procedui. Dicto versu Deus in adiutoriu , ter repetitur Domine labia mea aperies : tum psalmus tertius Domine quid multi irati sunt sine antiphona recitatur: deinde Inuitatorium,& hymnus e postea sex psalmi cum antiphonis, mox versus, Pater mi eri de abso inlatio . Tum accepta benedictione leguntur quatuor lectio nes cum suis responsiorijs. Secundum nocturnum iterum sex Psalmis, & quatuor lectionibus constat. In tertio autem tria cantica ex veteri testamento diei vel tempori congruentia sub unica antiphona cantantur, post quam dicto versu,& caeteris ut supra, ac benedicente Abbate rursum leguntur quatuor Iectiones ex homilia super Euangelium. Post quartum responsorium semper dicitur Gloria Patri. Post duodecimum, incipit Abbas Io Deum laudamus, quod canticum nunquam omittitur. Hoc dicto legit Abbas Euangelium, in cuius line respondent omnes Amen: & immediatὰ cantatur Te docte laus, te ieet θmnus, tibi gloria Dra Patri, er Filio eumfancto Spiritu iniseuia seniorum Amen. Sequitur collecta diei,& sic finiuntur vigiliae. In ossicio feriali dictis omnibus ut supra usque ad hymnum, sex psalmi recitantur cum tribus antiphonis et tum versus, Pater m ster,absolutio,benedictiones,& tres lectiones sequuntur cum suis responsorijs. Sed i Paschate usque ad Calendas Novembris una dumtaxat breuis lectio, is .ii
566쪽
dicitur eum breui responsorio. In secundo noeturno reliquisex psalmi cum Aia uia, de diebus Septuagesimae cum tribus antiphonis cantantur. Deinde dicitur capitulum, versiis,' ieeuson, Pale noster, oratio conueniens, Benedicamus Domi no, Fιtilium anima: & sic terminantur vigiliae in sinta trium lactionum, & in ossicio seriali . Laudum ritus sere conuenit cum Romano, nisi quod i ossicio simplici&feriali praemitti solent Pate , di me ι Tum primo loco semper dicitur psalmus Deus misereatu . Post ca-
Pitulum responsorium breue cantatur. Post Beneictus sequutur 'rie ehison, & oratio Dominica clara voce, tum collecta, & commemorationes.
Prima, Tertia, Sexta,& Nona discrepant a ritu Romano in psalmis, &in eo quod nullum dicitur responsoriuin post capitulum ; sed statim dicto versu sequitur 'ria eisson, Paternosor, & collecta. In caeteris nullum est discrimen. Vesperarum item monasticarum haec a Romanis differentia est, quod breuiores uno psalmo sunt, tum post capitulum semper dicitur responsorium ,& post Magni eas ante collectam praemitti solent Erro euisen, & oratio dominicalis cla
Completorium quoq; monasticu Romano breuius est uno Psalmo, & cantico Simeonis, cle quo S Benedictus nullam facit mentionem. Caret etiam responsorio post ea itulum, sed dicto versu sequuntur more solito Drie, Pater, oratio , benedictio, & finis. Huius autem ossicis sy mbolicas rationes asserunt Honorius in Gemma animae libro secundo, Durandus lib.q. rationalis, Ioannes Beleth in explicatione diuinorva ossiciorum,& Rupertus Abbas lib.xin regulam S.Benedictια Petrus Damianus opusculo Io.
a Rdinem Cisteretensem antonomasticὸ Ordinem dieiis asserit Iustus Abbas sermone in conuentu Abbatum habito. qui est tomo r. Bibliothecae Patrum . Vtenun scribit Hieronymus Platus vir de statu religioso optime meritus,m Nulla
567쪽
Nulla ex omnibus religiosorum familiis nobilior quam Ciste ciensis. Angelus quoque Domini apparens B. Henrico Hem- mero densi nouitio; Bene ait, ut refert Caesarius, tibi placer a debet ordo Cuterciensis, quia nulla vita tantae persectionis est in Ecclesia Dei. Nec desunt illustria magnorum virorum de hoc ordine testimonia. Philippus Abbas bonae spei ordinis Praemonstratensis libro de dignitate Clericorum; Apud
Cistercium, inquit, monachicus ordo pridem mortuus suscitatur, de pulso vetusto cinere nouitatis gratia reformatur, ducaeteris acceptam monachis delicatam teneritudinem execratur, & laborem, pauperiem, luctum, si lentium insatiabiliter amplexatur. Iacobus Aconensis Episcopus, ct Cardinalis
in historia occidentali haec habet de Cisterciensibus. Alii sermone praedicationis, & gratia aedificationis praepotentes r alij virtute miraculorum, & gratia curationum insignes: alii spiritum prophetiae diuinis illuminati reuelationibus habentes talis virtutet abstinentiae, di ieiuniorum humanae possibilitatis mensaras excedentes: alii in orationibus, & psalmodiis, &laudibus diuinis tantam a Domino consecuti sunt gratiam, &deuotionis suauitatem, quod in fine nocturni,& matutini o ficij sicut adipe & pinguedine usque ad summum repleti, vellenti si esset possibile, tempore nocturno reuertente rursus iteratum officium inchoare. Richardus: Archiepiscopus Catuariensis epistola ad Abbatem, & Conuentum Cisteretensem inter epistolas Petri Blesensis: Inter uniuersas Ordinum varie tates , quibus decorata est Sponsa Christi, nullus ordo viri te flagrantior,nullus sancti nominis odore suavior est in Christo qua in vester. Una omnium vox est, quia Cisteretensis Otia clinis Prosessores tanto differentius prae caeteris triumphales sanctitatis titulos reserunt, quato expressius religionis Apostolicae vestigiis inhauerunt. Stephanus Tornacensis Episco pus epistola prima prolixum huius Ordinis texit elogium, spe cialiter vero de Cisterciensium Psalmodia ait: Diuina ossicia cum tanta solemnitate, de deuotione celebrant, ut in eorum concentu voces Angelorum sonare putes: psalmis, & hymnis,& canticis spiritualibus ad laudes Dei inuitant homines, &Angelos imitantur .aTandem Petrus Cellensis, ut alios innumeros praetermittam, sic Cistercienses commendat. Ciste eienses prae alijs mortalibus lorijs & sine fine mansuris intendere video . Hi sunt qui regulam B. Benedicti, pene combu-
568쪽
bustam, sicut Esdras veterem' legem, restaurauerunt. ,Claustra illorum castra Dei sunt. ubi nocte in psalmis, dc Orationi bus parati sunt suscitare Leviathan, qui sub umbra dormit in locis humentibus. Sic vivebant Patres nostri, haec nobis Vi tutum exempla reliquerunt, quorum si vestigia sequuti Mera mus, vere Cistercienses erimus non solo habitu & nomi ne,i ea virtute & perfectione. Qiipd autem spectat ad ritum L iuer- ciensem, maiores nostri a regula S.Benedicti nullatenus deuiantes, ritum proprium instituerunt regulae prorsiis conio mem, qui proptereat communi monastico discrepat in.no
a Ante lectiones nec orationem dominicam, nec ablolutiones praemittimus : ad primam, de completorium nec comsessionem, nec preces habemus: ad responsoria post capitulum non adiungimus Gloria Patri,horum enim nullam Regula mentionem facit. Aestiuo tempore unicam perpetuo lectionem in nocturnis ferialibus legimus,sic eadem regula de cernente et quapropter nullum festam habemus trium lectionum. Tum quod D. Benedictus hymnos Ambrosianos vocet, hymnos omnes ab Ambrosianis accepimus , ijsdemque prorsus omni tempore utimur, quibus & illi r quorum catalogum inueniet curiosus lector apud Radulphum Tungrensem. Ad Tertiam, & Completorium hymnos variamus pro varietate temporum, & festorum. In Vesperis nunquam psalmos seriales mutamus ad mentem regulae, quae in sestiuitatibus pia morum mutationem pro vigilijs tantum nocturnis permittit. Singulis horis collectas proprias habemus. Festa quae no sunt Ia. lectionum sola commemoratione in primis vesperis,& laudibus celebramus. Festa ipsa D. lectionum intres clas ses diuidimus: solemniora dicuntur sermonis, quod Abbasea die sermonem ad Monachos habeat. Alia sunt duarum . Missarum, quod duae missae conventuales de illis cantentur, una post Primam, altera post Tertiam. Alia unius Masi ,quod unica de illis Missa canatur . Antiphonas nunquam duplicamus, sed tantum post psalmos integras cantamus. Ad Laudes unam dumtaxat dicimus antiphonam,ad cuius tenorem Omnes psalmos modulamur. Omnes horas commemoratione Beatς virginis, & Dominicae Incarnationis concludimuS. Quotidie tandem post Completorium antiphonam Salve Retina solemniter decantamus.
569쪽
a Acrosaneta religio Cariusiana, licet in cae teris Benedia
in cli regulam non agnoicat, ritum tamen Benedicti nuin diuinis ossicijs obstruat. Paucis exceptis vix discrepanta Cisterciensibus, quibus sere coaevi fiant. Coepit enim Cistet. cium anno Domini Io98. Cariusia vero initium habuit anno Io 36. ut putauit Baronius,vel Io8q. ut ex monumetis ordinis
collegit in suo Brunone Τheophilus Rayna udus. Ante vigilias dicunt ter Pater, ct Aue. Post ultimam antiphonam Nocturni recitant semel Pater,ct Aue, & absolutionem . Post si ne dictus dicunt nouem vicibus Dris eisson, Cbrise eoison, Tyro eisson cum multis precibus. Privatis diebus ad preces aut ungunt psalmum Miserere εοῦ quas preces repetunt singulis horis. In fine lectionum ex prophetis addunt, Hae dieit D minus, Contiertimini ad me, ct fatui eritis. Ad vesperas psalmos mutant pro diuersitate festiuitatum. Ad primam dicunt qnotidie symbolum Athanasij. Ad salutationem Angelicam pulsant quater in die, post Matutinum, post Primam,post N nam, post Completorium. Post collectam dicto Benialeamus Domino nihil aliud adiungere consueuerunt. In reliquis, ut dixi, sere conueniunt cum Cisterciensibus. Commendat eo.
rum catum Christus Saluator noster apud S. Brigittam cap.ε. reuelationum extra uagantium: & Angelica eorumdem pia modiam elegantissimo collaudat Franciscus Petrarcha in praefatione libril de otio religiosorum. Sunt autem reuera Cariusiani magna orbis miracula, in carne extra carnem viventes, Angelos nobis in terra,& Ioannem Baptistam in Eremo repraesentantes. Sunt praecipuum Eccles fornamentum, similes aquilae in coelum volanti, quorum status uniuersiarum
religionum institutis iure praesertur. Pius quidam, & religiosus Poeta apud Maximilianum Sandaria in sua mystica Theo. comilogia Cariusianorum vitam, & mores hoc elepanti eniornmmate mirabiliter expressit. ν'S-ψ Ddiri Pallentem nuper rigidi Brunonis alumnum
570쪽
FD Pater, qua Cartu At regula vita. Lua nox, quae- μι, quisfugiant, quia . Eis quibus stia ι bie vivitur. IIu taeendo Fugit, ct ingemuiι. Non potuiι melius . Historiam illam notissimam Theologi Parisitas,qui post mortem tribus distinctis vicibus iuste se accusatum, iudicatum, di damnatum pronunciauit; atque huius ordinis institutioni occasionem dedit, copiosissime defendit Raynaudus suptacitatus in suo Brunone, ubi plura de laudibus Cartulanorum lector inueniet.
I NTVlla post Monachos religiosarum congregationum νει duae proprios ritus habeat, antiquior est Praemotu
tensi. Sumpsit enim originem hic sacer, & canonicus ordo a sanctissimo Patre Norberto anno salutis Iris . habuitque a m quando plusquam mille Abbatias. Eorum ritus cum Romanis conueniunt, si pauca quaedam excipias. Et prim'. V ante vigilias nocturnas tres psalmos recitant cum quibuidam precibus, & orationibus. Deinde in ipsis vigiliis ante lectiones dicunt versum, de orationem Dominicam, sed non aut Olutiones. Post nonum responsorium concinunt Te Deum .isu damus: & ante Laudes unum versum semper prs mittunt, que vocant sacerdotalem. In primis Vesperis solemnitatum ma-onum responsorium concinunt post Capitulum. Ad omnes horas diei hymnos variant pro ratione temporum, ec leti uitatum . Antiphonam B. Virginis, qua terminantur horae, nonnisi post Completorium cantant. Palterium more Komano in dies & horas distribuunt,nisi quod psalmum i memini a Septuagesima usque ad Pascha diebus Dominicis non ad Primam , sed ad Laudes dicunt loco psalmi Dominus
reanauit, quem eo tempore canunt ad Primam. De reliqum tam diurnum. quam nocturnum ossicium ea methodo Orcinant, qua Romana consueuit Ecclesiar imo suum Breuiarium esse existimant antiquum Romanum , quod purum abli pus conseruatum sit, non acceptatis mutationibus, & nouis eiula C