장음표시 사용
161쪽
ι3q Caput.LI. Secunda regula continetur hi s versibus Simpliciter verti vult S. P vero per acci M vult transponi: C per impossibile duci Notandς sunt quatuor consonantes S P.M. C. Na S. significat propositione significatam per vocalem precedentem debere conuerti simpliciter: ex.gr. in Celantes,&Dabitis, quia littera S sequitur post tertia vocalem,significat quod conclusio denotata per vocalem illam debet conuerti simpliciter. Ita argumentum in Celantes est
nullum rationale est hinnihile ; omnis homo si rationalis ; ergo nullum hinnibile est homo. Conuertendo simpliciter conclusionem , & dicendo, ergo ntilius homo est hinnibilis, ergo nullum hinnibile est homo. Facta erit reductio,ωostensum quod conclusio sequitur euidenter in Celarent per conuersi nem. Idem dic de Dabitis . Littera P. significat propositionem significatam per vocalem praecedentem debere conuerti per accidens: cx. gr. vi Baralipton reducatur ad Barbara conuerti debet per accidens conclusio, & Ω-cia erit reductio .' Littera M significat praemissus debere transponi ita ut maior fiat minor , & minor fiat maior Ita ad reductionem Fape-smo,& Frisessimorum, Camestres, Disa- mis&c.transponi debent praemissae .
162쪽
De re timones 'ilogi morum . 13s i Demum littera C in medio dictionis , quae inuenitur in Barocco , & Broccardo significat modos illos non posse reduci ostensiue,sed solum per impossibile. Hinc habetur quomodo stinguli modi debea ot reduci . In Baralipton ex quatuor consonantibus est solum P ante te tiam vocalem : ideo sus it conuerter per accidens conclusionem,& erit facta
reductio. In Celantes, & Dabitis est soluS post tertiam vocalem ; & ideo sulficit
conue i tere conclusionem simpliciter. In F.;pesidio post primam vocalem est P,& ideo maior debet conuerti per accidens: post secundam vocalem est S: ideo minor debri conuerti simpliciter . Additur littera M: ideo praemissε debent trans
poni ex. gr. omnis humo est animal ; nullu, quus est homo ergo aliquod animal non est e quus, reducitur in Ferio dicendo nullia, ιι mo est equus alet Aod animal est homo ; ergo ali cicia animal non es equul.
In Frisi somorum est duplex Ralterum post pi imam,alterum post secundam vocalem : ideo debet conuerti sinpliciter maior,& minor, & propter M primis
In Cesare,& Festino est unicum S post
primam vocalem: ideo conuertendo simpliciter maiorem, faeta erit reductio.
In Camestres datur duplex S, alterum post
163쪽
136 Cap. LII. post secundam,alterum post tertiam vota lem ideo conuerti debet simpliciter minor,& conclusio; &propter M debent transponi praemisse . In Darapti,& Felapton est P post secundam vocalcm, & ideo minor debet conuerti per accidens. In Datis,& Ferison est unicum S post secundam vocalem; ideo minor conuerti debet simpliciter. Demum in Disanais est duplex S, alterum post primam,alterum post tertiam vocalem; ideo maior,& concluso debent conuerti simpliciter,& propter M transponendi sunt pretinisset . Ostenditur per reductionem ad impcl-bile modos imperfectos concludere. Caput. LII.
R Eductio ad impossibile sundatur in
hoc principio,seu regula bons consequentiae. Tunc aliqua conclusio euidenter est bona,& necessaria, cum ex opposi- to seu cotradictorio cosequentis sequitur uidenter oppositum,seu contradictorium antecedentis , hoc est alicuius praemise , ex qua infertnr. Ratio est , quia tunc qui negar consequentiam non potest eo iacedere omnes pret missas , quin sibi contradicat ergo qui concedit omnes praemissas
164쪽
De reductione per imposiἷite . a 3 7 non potest negare consequentiam, quin . sibi contradicat; ergo consequentia sequitur necessario ex praemissis, atque adeo est bona,nec potest negari,concellis praemis s.
Reductio ergo ad impossibile est peiquam ostenditur quod ex opposito,s ti contra dictorio consequentis sequitur euidenter oppo situm seu contradictorium antecedentis, hoc si alicuius p mqs.'atque adeo negans consequentiam non potest concedere utram'
que prs missam , eo enim ipso sequitur ,
quod concedens utramque praemisiana nopotest negare consequentiam. Baiocco, & Broccardo reduci non possunt ostensiue,& per con u erson em O .
Ratio est quia duae ex tribus eorum pro positionibus sunt particulares negativa, atque adeo conuerti non possunt nisi per contrapositionem, quq conuersio non est ad rem ; tertia vero propositio est uniuersalis affrmativa,quq conuerti non potest nisi per accidens in particularem aD firmativam: facta autem tali conuersione utraque pra missa erit particularis , & expuris particularibus nihil sequitur, ut dicetur cap. 33. Reducuntur ergo solum per impossibile ad Barbara, a cuius prima littera incipiunt. Barocco reducitur ostendendo quod ex maiori, &contradictorio concluso nis
165쪽
338 Cap. LII. nis sequitur in Barbara contradictorium minoris,atque adeo quod negans Consequentiam non potest concedere utramque premissam, & concedens utramque prsmistam non potest negare consequcntiam. Sit eX.gr. hic sullogismus in Baroe-co: Omnis homo es animal 3 aliquod intelis Antium non est animal ; ergo aliquod intelle riuum non est homo : sumo eamdem maiorem , Omnis homo est animat: addo contradictorium conclusionis , omne intellectitium est homo ; insertur in Barbara , ergomne intellectitii is si animal, que est con- radictoria minoris , aliquod intellectitium
Eodem pacto reliqui modi secun os figurs reducuntuὶ per impossibile ad aliquem modum primet figuret , sed non ad illum, a cuius prima littera incipiunt. R epula reductionis ad impost bile secvndae figurae continetur hoe versu . t Stat maior; et rabit oppositum de sede --
Sensus est retinetur eadem maior:co tradictorium concitisonis fit minor,& insertur contradictorium minoris .
Pro Broccardo, & aliis modis tertie figurs regula est. Stat minor, oppositum transit maioris ad
Sensus est:contradictorium conclusi0uis
166쪽
De redactione per impossibile . Iriis fit maior , retinetur eadem minor ,& infertur contradictorium maioris: ex. gr.atiq&od animal non est homo omnρ animal est fen tuum: ergo aliquod sensitiatim non est homo: reducitur ad Barbara faciendo contradictorium conclusionis maiorem, ac retinendo eamdem minorem, & inferendo contradictoria maioris,ac dicendo omne sensitiuum est homo , omne animal est sensitiretim , ergo omne animal est homa : qui propositio est contradictoria maioris :alietiod animal non est homo . Pro modis indirectis regula est: . faiorem oppositum Iezit, maiorque m
Excipe Celantes, in quo contraria res est Nam minor opposito cedis,maiorque minori
Sensus est: contradictoria cosequentire, fit maior. maior euadit minor, & inserturi contradictoria minoris saltem mediate,& per conuersionem: ex. gr. υmnis fomo est animal; omne rationale est homo; ergo aliquod animal est rationale : reducitur ad celarent Nullum animal est rationale ; omnis homo est animal ergo nullus tomo est rationalis ; ergo aliquod rationale non est homo , quae est contradictoria minoris : omne rationale Ui
t Celantes reducitur modo opposito. Mi-- nor enim fit maior, contradictorium conclusionis fit minor, & infertur contradictorium
167쪽
Isso . Cap. LII. ctori ii maioris, ex gr. n livi homo es equus, omne rationale es ιιαο rgo n&ἰltis equus cst rationalist, reducitur ad Darij omne rationales hc mu aliquis equus est rationalis , ergo ali- qciis equus s homo ergo aliquis homo est ι - qudis: quae est contradictoria maioris:nullus homo est equΠή .
Aristoteles primo prior, cap. 6. reducit etiam Darii,& Ferio ad Barbara ;& Ce larent: Nam isti duo modi per impossibile reducuntur ad Cesare siquidem ex ccu- radictoria conclusionis Da iij, & Femo , adiuncta maiori AEquitur in Cesare contradictoria minoris eorumdem Darij , &Ferio; sed Cesare reducitur ostensiue ad Celarent ergo Damj,& Ferio reducuntur mediate ad Celarent sed Celarent reduci potest ad Barbara, sumendo doco maioris
propositionem 'infinitam aequi ualentem , e X. gr. Nullum rationale est hinnibile ; cmni Eomo es rationalis, ergo nesuui homo est hinni-bilis : Si dicatur , omne rationale est non tinnibili Somnis como es rationalis; ergo omnis homo est non hinnibilis, reducitur ad Barbara; ergo omnes decem , & octo modi
168쪽
omnibus figuris, alie particulares sin/ularum. Communes sunt sex .
l Prima est, medius terminus saltem in ivna praemissa sumi debet uniuersaliter distributive distributione completa. Raci O ncm attuli cap. 3o. Vt autem sciatur an sumatur distributiue,duae sunt regule tra ditae cap. a I. Prima est: subiectum distri buitur in omni,& sola uniuersali. Secunda est praedicatum distribuitur in omni ,& sola negatiua . Contra hanc regu lam prater alia multa peccant Omnia largumenta in secunda figura ex puris a firmati uis: ex. gr. omnis homo est animat ;omnis equa, es animal ; ergo omnis equules homo: Animal enim,quod est medius terminus neque distribuitur in maiori, neque in minori, cum utraque sit affirmatiuia i Contra eamdem peccat, omne animal fuit. in Arca Nm meus canis est animal ergo meuι canis fuit in arca Coe. Nam animal in maiori distribuitur solum in complete . Secunda regula est: terminus qui non
fuit distributus in pr missis, ncc debet dis stribui in conclusione. Rationem attuli capite So. Contra hanc regulam peccant modi directi primet figui at, in quibus minor est negativa:ex. gr. omnis homo est animal ;
169쪽
mal ,. nullus equus est homo erῖο ntillus equus
est atii l. Nam animal, quod non distribuitur in maiori affrinatiua , in qua estpr dicatum, cum praedicatum distribuatur in sola negatiua,distribilitur in concilino ne negatiua,in qua est praedicatum . Tertia.regula est:ex puris negatiuis nil sequitur , nisi syllogismus reducatur ad
conditionalem. Rationem attuli eodem cap. Io. Ideo non concludit hoc argumentum ; nul us homo est eqAtis 3 nullum hinni-bile est homo, ergo .dilium hi ibile est equus Concludit tameti hoc aliud , nescia res non actu alba disgregat actu υfumi nulla res, qu.edoeli ambitu continetur est actu alba ergo nulla res, quae Coeli ambitu continetur , disgregat actu visum. Maior non a qui ualet huic Omne actu album di gregat octu visim , quia haec affirmativa isset falsa, si nullum album existeret; illa vero: negativa esset veIa , .
Concludit ergo , quia reducitur ad hunc syllogismum conditionatu na , quialibet si non est actu album,non disgregat actu bifum ;sed quo libet si coeli amlim continetur , Non est actu album ergo quodlibet si coeli ambitu continetiar,non disgregat actu visum ; in quo syllogismo a positione conditio nata ante cedentis arguitur ad positionem conditio natam consequentis. Quarta regula est: ex puris particularibus nihil sequitur quia eo ipso vel medius
170쪽
is De regu ιι syllogismorum . Iq3 terminus non distribuitur,vel distribuitur in conclusione aliquis terminus non distributus in p ramissis. Exemptu sit aliquod animal est homo; acie Od irrationale es animal ergo aliquod irrationale est homo
Quinta regula pro conclusione est ;conclusio sequitur debiliorem partem hoc est si una 's missa'sit particularis etiam conelusio debet esse particularis, si una prς missa sit negatiua,etiam conclusio
debet este negativa. Sexta regula est: medius terminus nun quam ponitur in conclusione. Quatuor postremae regulae continentur his Versibus. Partibus exstiris sequitur nil. Fue ne gatis :Si qua praeit pariis seqαitur contai A partis . Si qua negata praeit conclusio sique
Lex generalis erit , medium concrudere nescit .
Pro prima figura duae sunt regu . Pri
ma est ex maiori particulari non se uitur conclusio directa. ex. gr. aliquia anim Ic ibomo; omnis equus es anima ergo aliquis i uui est homo. . Secunda est:ex maiori negativa non sequitur conclufio directar ex. gr. omnis homo est animal nultas equus est bomri ergo nNLIus equus est animal . Pro