장음표시 사용
511쪽
gnoscitur clare eadem claritate , nego si diuersa claritate, concedo , & nego consequentiam. Idem potest cognosci diuersis cognitionibus, & diuersis claritatibus. In casu nostro ens potest clare cognosci claritate ; qua dico ens, & claritate, qua dico perseitas. Dum dico ens cognosco taen S, quam perseitatem clare prima claritate non cognosco clare secunda claritate, ideo dicor cognoscere clare ens , non cognoscere clare perseitatem, non quia non cognoscam clare perseitatem
ulla claritate, sed quia non cognosco clare illa claritate , & expressione, quam experior, dum dico perseitas. Quod vero
eadem res cognoscatur clare una claritate , non cognoscatur clare alia claritate , non est contradictio, sicut non est contradictio , quod idem corpus coloretur uno colore, non coloretur alio colore .
Sed explicandum , cur obiecta eadem possint cognosci diuersis cognitionibus, ae diuersis claritatibus, & in quo tandem consistant istet diuerse claritates . Dico , quod ut indicatum est qui st. a. res possunt producere effectus sibi similes tum in esse reali , tum in esse intent onali; e. g. hGmo & potest causare hominem sibi simi- .lem in esse reali , & potest causare cogni tionem hominis similem homini in es a sintentionali. Porro tales effectus vel posse
512쪽
De Identitate , ae distinctione . 68 sunt esse similes causae omnino persecte , vel possunt esse similes solum imperfecte , ac de ficienter ; e. g. homo productus ab homine est perfecte similis homini pro ducenti, ita ut ad quet perfectionem spe
cificam producentis i at creaturq produ
ct a Deo sunt similes Deo imperfecte ,& ita ut infinito quodam defectu distent adiuina simperfectione , idemque dic de pluribus alijs effectibus causarum secun darum . Similiter cognitio rei & potest esse perfecta, & comprehensiva, hoc est
adaequans proportionaliter perfecitionem obiecti, & potest esse imperfecta, ac deficiens , hoc est non a liquans perfectione obiecti. Hoc posito , sicut cum causa producit effectus impers ectos, ac deficientcs a perfectione causς in esse reali, po test producere plures, & plures eiicetus similes ; e. F. Deus potest producere plu res , & plures creaturas similes secundum varios gradus perfectionis: sol etiam producit plures effecius soli similes secudum diuersas rationes ; sic cum causa producit cognitiones imperfectas, ac de ficientes a perfectione causae in esse inte-tionali potest producere plures, & Plures
cognitiones similes, ac repraesentantes obiectum per varias claritates, ac reprae
sentationes ; e. g. substantia potest pro-lducere cognitionem repraesentantem illa X 3 cla-
513쪽
claritate entis, &potest producere aliam
cognitionem reprqsentantem illam claritate perseitatis . Non itaque tales cognitiones repraesentant diuersam ratione
obiectivam , sed quia representant obiectum imperfecte & deficienter , reprS
sentant diuersa claritate,& eXpressione , eo pacto, quo diuerst creaturae, e- g equus, leo non imitantur diuersam rationem , & persectionem obiectivam diuinae essenti ε . sed essentiam diuinam simplicem deficienter, & inadaequate imitan tur diuersa imitatione. Rursus sicut coelum a diuersis condistionibus propinquitatis , ac distantiae, adiuersis dispositionibus materiae &c. determinatur ad producendos diuersos effectus, quos videmus in inserioribus ; sic obiectum a diuerso modo , quo proponi tur potentii, a diuersa dispositione poteΔ-tiae &c. determinatur ad causandas diuer sas cognitiones . Ita obiectum valde distans causat in oculo diuersam visionem, ac causet quando proponitur in debita propinquitate. Similiter diuersam visionem causat in oculo acutiore , & melius disposito ad videndum , quam in oculo hebetiori, ac peius disposito . Adde , quod diuersam cognitionem rei sermMmus, cum illam cognoscimus per Vnum
medium, ac cum cognoscimus per aliud
514쪽
De Identitate , ac distinctione. 687e. g. diuersam cognitionem formamus de Deo , cuin cognoscimus illum per creaturas intellectivas , ac cum cognoscimus per non intellectivas; diuersam cognitionem formamus de homine, dum illum, cognoscimus per operationes discurrendi , ac cum cognoscimus per operationes
sentiendi. Adde etiam , quod cognitio clarior obiectorum creatorum est , quae magis illa imitatur, ita ut sicut possunt ex rebus oriri plures effectus , ita possint ex cognitione rei oriri cognitiones pluriu,&plurium effectuum: e. g. cognitio,qua dico animal rationale clarior est cognitione qua dico bomst,quia ex priori statim post ut ori ri cognitio ne se sationis, ac discursus,quae cognitiones no post ut oriri ex posteriori. Dum rursus urgetur, quia de perse elionein imperfectione identificata veri ficantur contradictoria; nam perfectio est
amabilis propter se ipsa,imperfectio non est amabilis propter se ipsam, sed solum ratione persectionis . Respondeo, quod sicut persectio creata est perfectio per se ipsam imperfecta , ita per se ipsam mouet
ad amorem,& complacentia imperfectam includentem aliquid displicentiet; ac pro portionaliter imperfectio creata, quia est imperfectio aliqualiter perfecta, mouet ad displicentiam mixtam cum aliqua com
placentia . Nulla igitur de perfectione ,
515쪽
R imperfectione verificamur contradictoria . Nam & perfectio aliqualiter im-,lperfecta monet ad complacentiam cunia, displicentia , & imperfectio aliqualiter perfecta mouet ad displicentiam cun complacentia , ita ut proportionaliter, sicut persectio est idem cum imperfectione , sic amor imperfectus sit idem cum
aliquali odio , & imperfecta complacen tia.sit idem cum aliquali displicentia. Ad q. Iam dictum est in responsione ad a. , quod in creatis distinctio virtualis
non repugnat ratione contradictionum ,
quae afferuntur , sed ratione limitationis . At soluenda sunt argumenta petita eX contradictionibus . Primum est, quia est primum principium , quod contradictoria non possunt de eodem verificari .
Respondeo sensum principij esse, quod
non possunt contradictoria veri sicari de eodem etiam Iogice , cum possint verificari de ijs, quae cum logice distinguantur , sunt idem metaphysice, ves physice, ut patere potest ex ipsis definitionibus talium identitatum allatis quest. Jo. Confirmatur soli itio, nam S. Thomas prima parte quaest.28. ad primum docet ex Aristotele 3. physic. te X. 21. quod principiuillud , quae sunt eadem uni tertio, sunt eadem interse intelligitur de iis , que sunt eadem re , & ratione , sicut tunica & vestimen
516쪽
De Identitate , ac distinctione . U9 . tum , non autem de ijs , quε differunt raeltione ; ergo etiam principium illud , non
possiant de eodem verisicari contradictori , ,
intelligitur de ijs, que sunt idem re,&ratione ; sed esse idem ratione obiectiva , de qua patet loqui S. Thomam , & Aristotelem, est esse idem logice; ergo. Verba S. Thomae sunt. Ad primam dicendum quore secundum ibit sophAm in ph c. argumentum illud tenet , quod qugcumque uni, in eidem sunt eadem , sibi inuicem sunt eademini is , qu.e sunt idem re, σ ratione , sicut tunica , tu' instimentum , non autem tu lys, quae differunt ratione. Dum urgetur ; ergo est
vera haec propositio , cognitum est non cognitum respondeo negando consequentiam . Hoc enim propositio , ratione materis assirmat identitatem logicam,quq repugnat inter cognitum, & non cognitum . Ratio cur affrmet - identitatem logicam, est, quia cum cum amrmatur, vel negatur quod de eodem veri ficentur
contradictoria, Iy idem semper sumitur logice. Si tamen propositio restringatur,& dicatur cognitum distinguitur Iogice a non cognito , sed habet cum illo aliquam identitatem metaphysicam, vel physicam, propositio est vera . Idem dic ad alias similes propositiones. Ex eadem ratione
sal δ sunt ille sequele ; ergo idem distinguitur a se ipso; Idem est melius se ipse :
517쪽
I significant enim , quod idem distinguitur ab eo, cum quo habet identitatem logica. Potest tamen concedi, quod res aliqua logice distinguitur ab eo, cum quo habet identitatem physicam,aut metaphysicam :quod aliqua formalitas habet identitatem pure phycam cum alia formalitate, quet secundum se praecise est melior . Ad 3- . Negandum quod spectet ad diuinam omnipotentiam posse separare omnia, quae non habent identitatem logicam . Ad inseparabilitatem enim sum-cit identitas pure phusica . Confirmatur quia sicut quae distinguuntur modaliter , non possunt mutuo separari ; sic quq di
stinguuntur distinctione minore quam modali, neque mutuo, neque non mutuo
possunt separari . Vtrum in creatis rationes generica ,
feci cae, o indiuiduales disinguantur formaliter ex
Videtur vera sententia Nominalium,
quos sequuntur communiter multi recentiores, quod in creatis rationes gernericae, specificae, & indiuiduales non st
518쪽
De distin mone graduum . 69 Istinguantur formaliter ex natura rei , neque ulla distinctione intrinseca,sed solum per intellectium,& per rationem nostram: I. quia non sunt multiplicanda entia sine necessitate ; sed nulla est necessitas distinguendi rationes genericas, ac differentiales, e. g. animalitatem hominis ab eius rationalitate; ergo non debet poni talis distinctio . Minor pto batur: nam insepa rabilitas est unicum indicium' distinctionis ; sed rationes genericae, ac differentiales sunt omnino inseparabiles ; ergo&c. Confirmatur , quia si animalitas distinguitur a rationalitate, non est ulla ratio, cur sit ab illa inseparabilis etiam de potentia absoluta . a. Vel omnes formalitates per intelle-etium abstrahi biles ab alijs formalitatibus distinguuntur ab ipsis , vel non omnes etsi omnes z ergo etiam ratio entis distinguitur a differentia perseitatis , cum sit ab illa per intellectum abstrahi bilis,quod est impossibile, & contra Aristqtelem
metaph. tex. Io: si non omnes, contra est
tum quia non potest assignari quaenam distinguantur, quae vero non distinguantur; tum quia hete sententia in quantum dicit aliquas sormalitates identificari , debet
soluere omnia argumcnta probantia viai uersim distinctionem formalitatum λ in
519쪽
soluere debet argumeta impugnantia earu distinctiione ergo cum incurrat in dissi-cu tates utriusque, se tentia est reij cie da.
3. Si dicatur , quod illae formalitates
identificantur, quae includunt alias in suo conceptu , vel in ijs includuntur , cuiusmodi sunt ens , &perseitas , cum perseitas sit quoddam ens ; illae vero formalitates distinguuntur ex natura ret,quae se mutuo exclud ut in suo conceptu, cuiusmodi sunt a minalitas,& rationalitas: contra est, quia sequeretur,quod substantia
non distingueretur a differentijs substantis materialis , spiritualis &c: nam omnes differentiae substantiae sunt substantia, alioquin esset accidentia,quod repugnat, ergo substantia includitur in omnibus suis differentijs ; ergo non distinguitur ab ulla differentia . q. Si rationes generica deberent distingui a differentialibus, daretur procesi sus in infinitum; ergo Re. Probatur sequela . ideo in homine ratio generica
distinguitur a differentiali , quia homo constat ex genere , & differentia; sed
omnes rationes ge ricae, ac differentiales constant ex alio genere , & differentia ; ergo in omnibus rationibus generi
cis, ac differentialibus distinguuntur alis
rationes genericae, ae differentiales , ac proinde proceditur in infinitum . Minor
520쪽
De distinctione graduum . q9 3
probatur: nam omnes rationes generici ,
ac differentiales sunt definibiles ; sed definitio est per genus , ac differentiam; ergo omnes rationes genericae, ac differentiales constant ex genere , ac differentia . Confirmatur ; nam rationalitas , quae est hominis disserentia e . g. conuenit cunias
equinitate , quae est differentia equi , in praedicato differentie , disconuenit in tale ita te differentis ergo est composita ex duobus predicatis, in quorum altero con-'uenit, in alteio disconuenit; sed ex eadem ratione praedicatum, in quo disconuenit , est compositum ex pluribus .praedicatis ; ergo &c. lS. Sequeretur , quod etiam in angelis,& anima rationali deberent dari compo-stio ex genere, & differentia , quod videtur absurdum, sequeretur rursus,.quod in anima rationali distinguerentur gradus vegetatiui, sensitivi, de rationalis'; sedisti gradus essent tres animae ; ergo in homine darentur tres animς . Rursus in anima 1ationali debere nr distingui gradus virilii, auditiui, laetiui &c: in intellectu deberent distingui gradus cogno i
scitivi, apprehensui, iudicativi, discur, hi
6. Non potest explicari , quo pacto in .
composito physico partes metaphysice ,e g. animalitas , & rationalitas identificenturi