장음표시 사용
551쪽
collectionem disssimilem accidentium , eo pacto quo videmus homines esse dissimiles per collectionem accidentium , propter
quod Porphyrius definiuit individuum ,
quod ex proprietatibus consistit, quarum Ἀ- gregatum in nullo alio flet. Nam contra est,
qui aut indiuidua sint persecte intelligibilia , debent esse nominabilia nomine mentali proprio ipsorum per se , & non solum per accidens , ita ut possit etiam illis non conuenire; sed collectio acci- sentium conuenit indiuiduis per acci dens , & itaui possit non conuenire : po' tuisset enim Petrus e. g. creari , & non cum aggregato accidentium, quae nunc habet; ergo non sufficit, quod indiuidual sint nominabilia per talia acccidentia ;alioquin non essent nominabilia nomine proprio per se ; ergo debet in illis dari aliqua n diuiduatio conueniens ita, Vt nopossit non conuenire . Hanc vero indiuiduationem quaerimus per qu stionem is squis est . Sicut enim per quaestionem quias quaerimus definitionem e Xplicantem rationes generi cas , & specificas , ita perq iis stionem quis est quaerimus differentiam indiuidualem . Et licet intellectus humanus, qui est ultimus in genere intellectus,' non possit indiuidua nominare per inuiuiduationem propriam per se competen,
item , sed solum per indiuiduationem per
552쪽
De dis inmon graducim . Sasaccidens competentem , tamen res sunt
etiam nominabiles per se. Sicut enim , visibilia non solum habent visibilitatem imperfectam, qua Videntur a noctuis habentibus imperfectum oculum, sed etiam visibilitatem perfectam , qua videntur ab aquilis habentibus perfectum oculum; sic
intelligibilia non solum habent intel igi .
bilitatem , qua nominantur per accide sab intellectu humano, qui in genere intellectus ita se habet, sicut visus noctuae in genere visus, sed etIam habent intelligibilitatem,qua sunt nominabilia per se ab intellectu angelico perfecto , ideoque habent indiuiduationem & proprietatem
characteristicam per se competentem , ita ut non possit non conuenire . Porro Deus sicut non potest unam rem ab alia
non distinguere, ita non potest cos nosce re praucindendo a proprietate ccaracteristica. Quod enim prascindit, consen-ldit.
Ad I. Iam allata est necessitas di stinguendi rationes genericas, ac differentiales ex eo , quod se mutuo excludant a sua quidditate, ac desinitione. Separabilitas igitur non est unicum argumentudistinctionis . Ad confirmationem ex eo, quod si rationes generici, ac disserentiales distinguuntur, non est ratio cur mutuo sint inseparabiles.'respondeo rationem
553쪽
326 Quaestio XXXII. inseparabilitatis de sumi ex ipsa definitione rationum differentialium . Ratio enim differentialis est determinatio rationis genericae , quae per se ipsam non differt ,
sed est omnino similis , ad hoc ut differat
non contingenter, sed necessario : e. g, rationalitas mea est actualis determinatio
meae animalitatis, quς per se ipsam pretci se non differt specie ab animalitate equi , sed est omnino illi similis, ad hoc, ut specie differat ab antinalitate equi, non con 'tingenter, & ita ut possit non differre, sed neces ario ; sed eo ipso , quod est actualis
determinatio rei, non potest esse sine re , ideoque est doctrina communis , quod modus non potest esse sine re , quia esta et ualis determinatio rei: rursus eo ipso, quod est determinatio, qua mea animalitas differt necessario, mea animalitas non potest esse sine rationalitate, alioquin posset per illam non differre , adeoque non differret necessario , sed contingenter , ergo mea animalitas , & mea rationalitas , & uniuersim rationes genericae , iac disserentiales sunt mutuo inseparabiles . Rationes igitur differentiales conueniunt cum modis in hoc , quod sicut modus est actualis determinatio rei, ideoque non potes esse sine re , sic ratio differentialis est a ictu alis determinatio rationis genericae , ideoque non potest esse sine
554쪽
m distinctione graduum . F a ratione generica: differunt a modo., quod
modus est actualis determinatio, qui resti hi, it u μ'. a '' ingς λπει cum possit
non esse talis , ideoque res potest esse sine modo .' at ratio differentialis, & indiuidualis est determinatio , qua ratio gene rica constituitur taIis necessiario, ideoque ratio Venerica non potest esse sine ratione dimerentiali, ac indiuiduali . Ideo modus , & res distinguuntur modaliter cum in Leparabilitate non mutua; rationes nericq , differenti aIes , & indiuiduaIes disturguuntur solum forma Iiter ex natu-lra rei cum In separabilitate mutua, at que identitate reali, ut dictum est quaest. l
musique opinionis scili, A se difficuItates sint OIubit ri noli ideo est reiicienda sententia media . Nego tamen, quod sententia
insolubiles ostendentes, quod formalitates, quarum v incIuditur in definitionere , & sunt rationes ostendentes, quod rationes se excludentes mutuo a definitione distinguuntur. Harum rationun dissicultates, in quas respective incurrum lsententii extrem effugit sentetra media
555쪽
s et 8 quaestio XXXII. Ad 3. Substantia dicitur dupliciter,
primario , & secundario . Substantia primar o dicta est primum eni, qAod est per se, tT non in alio . Hoc pacto sola substantiae completae dicuntur substantia, cusols sint entia prima per se, & non in alio existentia : substantis vero partiales non sunt substantis in hoc sensu , quia no a per se existunt, sed in toto substantiali . Substantia secundario dicta est constulitiupartiale entis primi in suo gen re, specie , Urindiuiduo . In hoc sensu partes tum physicae, ut materia , & forma , & suppositalitas, tum metaphysic ς, ut rationes genericae, disserentiales, & vltima indiuiduatio, dicuntur substantiae. Dum igitur oppo nitur,quod substantia non distingueretura rationibus diiserentialibus substantis , respondeo distinguendo: substantia primario dicta , qui est primum genus , nego ;substantia fecundario dicta , concedo. Materialitas , spiritualitas , & aliq rationes differentiales substanti non sunt primum ens per se existens ergo dist Inguuntur a ratione substantio primario dielae , licet quia sunt constitutiuq substantie, nodistinguantur a substantia dicta secunda. Ideo sola substantia primario disti est proprium, & vniuo cum genus , substantia secundario dicta est genus minui proprium , & analogum, sicut en S, M a C
556쪽
De distinctione graduiam . sab accidens , ut dicetur inferius . Debet autem aduerti, quod sicut rationalitas non
solum non est animal, sed nec est animalitas , sic materialitas , spiritualitas , &ali et differentiae substantis non solum non sunt primum ens per se , sed neque sunt perseitas, seu primum, quo constituiturens per se, sed sunt disserentiae perseita
Ad q. sicut in demonstratione perue nitur ad prima principia in demonstrabilia, sic in definitione perueni tur ad pri'
mas rationes generi eas , ac di Srentiales simplices non constantes ex alijs rationi bus genericis , ac differestialibus , ac proinde non desinibiles definitione propria , sed per se ipsas cognoscibiles quid
ditatiue, ut dictum est in probation quartae conclusionis . Ad confirmationem ex eo , quod in rationalitate dentur duae rationes, nimirum differentia, & tale iras differentis , distinguo : dantur duae ratio nes, quarum una includitur in quid ditate alterius , concedo; quarum neutra inclu'ditur , nego . Sicut differentiae entis per se ipsas sunt ens, sic tale itas differentis per se ip am est differentia , ac proindet differentia, & taleitas differentiς non sunt duq rationes distinctς ex natura
Ad s. Plura ex argumentis adductis
557쪽
33o aestio XXXII. probant directe , & primo distinctionem
rationum generi carum, &disserentialium soluin in entibus materialibus. De sumuntur enim e X eo, quod intellectus humanus cognoscit quid ditatiue ut proprium is obiectum res materiales. Cum ergo substantiam angelicam intellecitus humanus non cognoscat quidditatiue , sed per rationes abstractas a substantijs materialibus, posset dici, quod substantia angelica
non com Ionitur ex rationibus genericis, ac differentialibus distinctis ex natura iret, sed est simplex, continens simpliciter perfecti lonem rationum, quae rationes ge ne rice , ac differentiales distinguuntur ex natura rei in rebus materialibus , & dantur per compositionem metaphvsicam exactu & potentia . Adhuc tamen censeo ,
quod etiam in angelis ratione. genericae, ac disterentiales distinguantur ex natura rei. Vniuersalis enim ratio distinctionisentium , & formalitatum in creatas est limitatio, ut dictum est in quarta confirma tione quartae conclusionis ; sed etiam angeli sunt limitara , ergo etiam in angelis distinguuntur rationes, R perfectiones . Hinc sequitur, quod solus Deus sit e X ragenus , angeli sint sub genere , & conue in iant cum rebus materialibus in genere isubflantiae. Hinc etiam est, ut Deus se cundum nullam rationem possi a nob: s
558쪽
De distinctione graduum . 3 3Icognosci quidditatiue . Omnis enim ratio , quae est in Deo, cum includat persectionem omnium aliarum rationum , e X- cedit infinito excessis rationes creatas quid ditatiue cognitas a nobis . At ange
li possunt quid ditatiue cognosci secunduomnes rationes generi cas, in quibus conueniunt cu substantijs materialibus quid-ditatiue cognitis,e. g. in ratione substantie . Porro ordinare in particulari rationes generi cas , ac differenti ales, ex quibus angeli componuntur , non est huius loci. Solum d1co, quod ratio, in qua angeli conueniunt cum rebus materialibus , est esse primum ens per se , U non in alio exissens , ratio , qua disserunt a substantiis materialibus , & ab anima rationali e st esse ens intellectuale sine minissertos suum. Ex quo sequitur, quod neque habent materiam, ut substantis completae inferiores, neque sunt forine alicuius materie, ut anima rationalis. Ex his rationibus componitur genus proximum , in quo angeli conueniunt inter se, & dise runt a substantiis materialibus , & ani-ina rationali, quod est essesubstantiam a completam intellectualem sine ministerio sensu&m, Ur materiae . Differentio,per quas angeli dis&runt inter se, desumuntur e X mo
do intelligendi. Sicut enim animalia irrationalia , hoc est pure sensitiva disserui Z et per
559쪽
33α quis si io XXXII. per hoc, quod habent diuersos modos
sentiendi ; canis enim habet modum sentiendi caninum, leo leoninum; sic angeliditarunt per hoc , quod habent diuersos modos intelligendi . Porro sicut claudicatio , quae est determinatio ad modum ambulandi , non est potentia ambulatilia, sed est determinatio potentio ad talitErambulandum ; sic determinatio ad modusentiendi, & intelligendi non sunt sensiliuitas , vel intellectualitas , sed sunt differentie , & determinationes a ac proinde possunt ex natura rei distingui ara tione generica sensitivitatis , vel intellectualitatis . Concedo etiam , quod in anima rationali distinguuntur gradus vegetatiui, sensitivi, ac rationalis: at nego quod isti
gradus essent tres anim , sed essent Vna anima constans ex tribus rationibus
Explicatur exemplo, & doctrina Aristotelis secundo de anima tex. Ro& 3T. Formae se habent sicut figurς , quq sunt ita ordinatae, ut prima, seu infima sit tritatera , secunda sit quadrilatera, tertia quinque latera, & sic in infinitum. Sicut igitur figura superior continet totum , quod inferior, δc aliqui d plus , e, g. figura squadrilatera continet tria latera, ut tri latera , & adhuc quartum latus, sic forma superior continet totum , quod Inferior,
560쪽
De distinctione graduum , 333MP'us; e. g. forma mixti continet to
tam perfectionem formε elementaris, &aliquid plus. Patet id expresse in anima-
Ius . Anima plantae est pure vegetativa, ideoque se habet sicut figura trilatera anima brutorum non solum est vegetatiua , sed etiam sensititia, ideoque se habet
ut figura quadrilatera , quae habet tria latera, & praeterea quartum anima Tationalis non solum est vegetativa, & sensitiua , sed etiam rationalis, ideoque se habet ut figura quinquelatera. Iam sicut in figura tri latera aliud est habere tria late ra in quo conuenit cum tri latera, aliud
superaddere quartum in quo differt: sic tu anima bruti aliud est esse vegetatiuam, in quo conuenit cum plantis, aliud esse sensitivam, in quo differt. Rursus sciit figura quadrilatera est unica figura, licet in ea aliud sit habere tria latera , aliud superaddere quartum, sic anima rationa lis est unica anima , licet in ea aliud ita esse vegetatiuam,aliud esse sensitivam , aliud esse rationalem. Concedo similiter , quod in anima srationali distinguantur rationes tactivi, visiui, auditivi &e. Sensitivitas enim alia est imperfecta habens tantum sensum tactus, &gustus, ut in goophytis affixis scopulis , alia perfecta, SI habens etiam alios sensus, & haec componitur ex plu'