Vindiciae Augustinianae ab imputatione Regni Millenarii auctore Johanne Cadonici sacerdote veneto

211쪽

huic intelligentiae videtur contrarius; creaturae enim no mine ram mortui, quam morituri comprehenduntur. Doeceus igitur quod omnis creaturae nomine homo intelligem

dus sit, subdit: is Cum ergo miser homo congemiscit Scis dolet, omnis creatura congemiscit & dolet usque adhuc. . Gque adhuc autem redia dixit: quia etiamsi sint aliqui lamis in sinu Abrahae; & latro ille cum Domino in paradiso

is constitutus illo die, quo credidit desere destiterit: tamenis Usque adhuc omnis creatura congemiscit re dolet, quiet is in iis , qui nondum liberati sunr, omnis est, propteris spiritum re animam ω corpus. o Et α 7. ejusdem quaestionis, examinans num hic Apostoli textus etiam Angelos sanctos comprehendere possit,. dum sub eodem creaturae nomine & ipsi veniunt, ait is Quamvis enimis adjuVent nos pro sua sublimitate , dum obtemperanu Deo, qui pro nobis etiam unicum filium suum digna-B IuF est mittere: tamen sine gemitu & doloribus id fiis cere credendi sunt, ne miseri existimentur; feliciorque is sit de numero nostro Lazarus ille, qui jam in Abrahaeis sinu requies eir. Praesertim quia dixit, eamdem creatu. is ram, quae congemiscit & dolet, vanitati esse subjectam: is quod de summis 8c excellentibus Virtutum Potinatum' is que creaturis nefas est credere o Deinde liberandam eam cis dixit a servitute interitus: quo illos cecidisse qui in Costis lis agunt vitam beatistimam , non possumus credere. Proindε, certa jam apud Sanctum Patrem ex proximhrelatis duobus textibus sanctorum beatitate secundum spiritum , separatio illa in fine saeculi, tamquam in fine maeris , idest in littore facienda , ad sola Sanctorum corpora referenda est, juxta quae usque in diem mortis boni vivi

malis item vivis inter retia praeceptorum & sacramento' xum Dei, in Ecclesia, quae nunc est simul vertantur; co

Poraque eorum quisn plurima spiritu destituta sine di 1cretione Diuili od by Corale

212쪽

rum corpora cum confusis gentium corporibus & iniquorum eadem terra nunc tegitὸ Separabuntur aurem & ho. nore debito vestientur, cum in idiu oculi resurgent, Nimmutabuntur, & dicent impii, quibus immutatio non competit; Hi Iunt, quos habuimus aliquaudo in derisum , di in

ilitudinem improperii. Nos insensati vitam illorum aestinabamus infamam, di finem illarum sene honore . Ecce quomodo compruati

s cum regusui juri primo temporaliter , deinde in aeterηum, elu

cet. Iam enim justi etiam in hac carne regnum Christi fiant, quos Spiritus smetus perficit, in quibus nunc Christus regnat per fidem: quod regnum temporaliter in justis durat donec sinis saeculi adveniat, qui die mortis uni'uscujusque, quasi sexta aetate pretereunte, concluditur. Tunc jam in littore spiritus justus a malis separatus, cum quibus is carne morari conabatur, in sinum Abrahae ab Angelis effertur; renumque Christi interius declaratur, & septimae diei requie aeterna excipitur. Sed quoniam adhuc resurrectio carnis & complendus fratrum numerus expe Rant dus est, remporale etiam regnum hoc non absilrde nominatur, quod temporum vicillitudinibus & momentis a morituris computatur; donec hac conquies acta te disipensatione temporali, fiat unum ovile, &unus Pastor, & dies perpetua

illa elucescat, quae non habet Vesperam, temporumque computationi transeuntium, aeternitas succedat nullis aeta tibus aut momentis computanda.

Haec autem intellexisse Sanctum Patrem tum ex dietis eodem & subsequentibus locis sentio, tum ex ejusdem silentio tu libro Retractationum cum hunc quaestionum li

213쪽

temporaliter, sed addit, ut in apo Ins eriptum est, deinde in aetemnum in illa civitate, quae ibi deseribitur. Vel scilicet putans, antecedentia satis catholicam intentionem suam de eo textu ostem dere; vel sibi ampliorem ejusdem explanationem alibi re seovaias. Hanc autem invenimus i. sto. de Civit. Dei c. f., quam

libentius transcribo, quia eumdem illum rextum Apocalypsis cap. ao diligenti ilime tractat, a quo, ut Sanctus Pater ibidem ait cap. 7.) millenarii arma sumpserunt, veluti ex illo, qui pluries mille annorum spatium commemorat, &ad aliqua veluti terminum figit. Ibi igitur haec habet. is Interea dum mille annis ligatus est diabolus, sancti re- Α- gnant cum Christo etiam ipsis mille annis eisdem sine is dubio, & eodem modo intelligendis, idest, isto iam temis pore prioris ejus adventus. Excepto quippe illo regno, ,, de quo in fine dicturus est. mnite benedicti Patris mei, posis sedere paratum vobis Regnum, nisi alio aliquo modo, longis is quidem impari, jam nunc cum illo regnarent sancti ejus,

is quibus ait Ecce ego vobiscum sum uoue in consitiminationem saecula, is profecto non etiam nunc diceretur Ecclesia regnum ejus, is regnumve Coelorum. Nam utique isto tempore in regno

,, Dei eruditur scriba ille, qui profert de thesauro suo nova is & vetera, de quo supra locuti sumus. Et de Ecclesiata cis collecturi sunt gizania messores illi, quae permisit cumis tritico simul crescere usque ad messem: quod exponens, ait Messis es finis De euli, me seres autem angeti. Sicut ergo eo is liguntur zizania ct igni comburunt ut, se erit in consummatione, sareaei: mittet Filius hominis Angelas suos, ct colligent de r nois ejus omnia scandala. Numquid de regno illo, ubi nulla is sunt seandala Θ De isto ergo regno ejus, quod est hic Eois elesia colligentur. Item dicit Qtiisomerit unum de mandatis is sis minimis, is docuerit se homineo, minimus vocabitur in regno is cicorum : qui autem feceris docuerit, magnus vocabitur in regna

214쪽

fra VINDICIAE AUGISTINIANAE is Coelarum. Utrumque dicit in regno Coelorum 8c qui non ,, facit mandata quae docet, hoc est enim selvere, non

,, servare, nou secere; & illum qui facit, Sc se doeet: sedis istum minimum, illum magnum. Et continuti secutusis adjungit, Dico enim in bis, quia nisi abundaverit iustitia vestra is supra Scribarum di mari rorum, idest supra justitiam eorum, is qui solvunt quod docent. De Scribis enim N Pharisaeis is dieit alio loeo Qui distini o non faciunt Nisi ergo superis eos abundaverit justitia vestxa, idest ut vos non 1olvatis, is faciatis potius quod docetis: non intrabitis, inquit, iuis regniam Coelorum. Alio modo igitur intelligendum est re. E is graum Coelorum, ubi ambo sunt, & ille 1eilicet qui sobis vit quod docet, scille qui facit; sed ille minimus, iste is magnus : alio autem modo regnum C lorum dicitur, , qu6 non intrat nisi ille qni facit. Ac per hoc ubi utrum. is que genus est, Ecclesia est . qualis nunc est: ubi autem is illud solum erit, Ecclesia est qualis tunc erit, quando is malus in ea non erit. Ecclesia ergo & nunc est regnnm, Christi , regnumque Coelorum . Regnant itaque cumis illo etiam nunc Sancti ejus , aliter quidem quam tuncis regnabunt: nec tamen cum illo regnant Zigania, quamis vis in Ecclesia cum tritico crescant. Regnant enim cum s is illo qui iaciunt quod Apostolus est . Si eonsiurrexistis cum is christo, quae sursum Aut capite, tibi Gristus est in dextera Dei is sederes: quae sursum sunt quaerite, non quae super remam ., qualibus item dicit, quod eorum conversatio sit in Com, tis. Postremo regnant cum illo, qui eo modo sunt in is regno ejus, ut sint etiam ipsi regnum ejus. Quomodo is autem sunt regnum Christi, qui ut alia Iaceam , quam si vis ibi sint donec colligantur in fue saeculi de regno se ejus omnia scandala, tamen illic sua quaerunt, non

,, quae Iesu Christi p

215쪽

, hoste confligitur, Sc aliquando repugnatur, repugnanti' ari bus vitiis, aliquando cedentibus imperatur, donez Venia. is tur ad illud pacatillimum regnum, ubi sine hoste regna is bitur, & de hac prima reserrectione, quae nunc est, liberis iste sie loquitur. Cum enim dixisset alligari diabolumis mille annis, & postea solvi brevi tempore; mox recapbis tutando quid in istis mille annis agat Ecclesia, vel agaturn in ea, Et vidi, inquit, sedes di sedenter super eas, ct iudiciumn datum ess Non hoc putandum est de ultimo judicio dicitis sed sedes praepositorum, & ipsi praepositi intelligendi

,, sunr, per quos Ecclesia nunc gubernatur. Iudicium a is tem datum nullum melius accipiendum Videtur , quam κ,, id quod dictum est. Quae ligaveritis in terra, ligata sunt di,, in Coelo; ct quae solveritis tu terra solata sunt di in Coela..is Unde Apostolus, Quid enim mihi est, inquit, de his, qui sio ris sunt judicare λ Noune de his, qui intus sunt vos iudiearis p Danimae , inquit, oceiorum propter testimonium Iesu, di propteris verbum Dei: subauditur quod postea dieturus est, rex rverunt eum Iesu mille annis; animae scilicet Martyrum, nondum sibi corporibus suis redditis. Neque enim pio- ,, rum animae mortuorum separantur ab Ecclesia, quae etiam nunc est regnum Christi. Alioquin nec ad altareis Dei fieret eorum memoria in communicatione corporis: c.

,, Christi; nee aliquid prodesset ad ejus in periculis baptiis simum currere, ne sine illo finiatur haec vita; nec ad reis conciliationem, si forte per penitentiam malamve comis scientiam quisque ab eodem corpore separatus est. Curis enim fiunt ista, nisi quia fideles etiam defuncti membra

is sunt ejus p Quamvis ergo cum suis corporibus nondum ,, is jam tamen eorum animae regnant cum illo, dum istiis mille anni decurrunt, Unde in hoc eodem libro, & albis bi legitur Beati mortui, qui in Domino moriuntur, amodo. θ' is bam dicit Spiritus ut requiescant a laboribus suis; nam opera eorum is secum Diuitig orale

216쪽

a18 PINDIcIAE AUGUSTINIANAEo is ste tur illas. Regnat itaque cum Christo nunc primum is Ecclesia in vivis & mortuis . Propterea enim, sicut dicitis Apostolus, mortuus es Christus, ut di visorum o mortuorum is dominatur. Sed ideo tantummodo Martyrum animas comis memoravit, quia ipsi praecipuε regnant mortui, quiis usque ad mortem pro veritate certaverunt. Sed a parten totum etiam ceteros mortuos intelligimus pertinentes adis Ecclesiam, quod est regnum Christi.

,, 3. Quod Vero sequitur, Et se qui non adoraverunt besse

n am, nec imaginem ejus, nee ae pertino insicriptionem in fronte,

is aut in manu sua: simul de vivis 8c mortuis debemus aecbis pere. Quae sit porro ista bestia quamvis sit diligentius, inquirendum, non tamen abhorret a fide recta, ut ipsa is impia Civitas intelligatur , & populus infidelium comis trarius populo fideli, id Civitati Dei. Imago vero simin,, Iatio ejus mihi videtur, in eis videlicet hominibus, quiis velut fidem profitentur, & infideliter vivunt. Finguntis enim se esse quod non sunt, vocanturque non veraci ef, figie, sed fallaci imagine Christiani. Ad eamdem nam, que bestiain pertinent non solum aperth inimici nominis, Christi, & ejus gloriosissimae Civitatis, sed etiam giga. se nia, quae de regno ejus, quod est Ecclesia, in fine saeculiis colligenda sunt. Et qui sunt, qui non adorant bestiam, is nec imaginem ejus, nisi qui faciunt quod ait Apostolusis Ne sitis iugum durentes eum infidelibus p Non adorant enim, , idest non consentiunt, non subjiciuntur, neque accipiuntis inscriptionem, notam scilicet criminis in fronte, propteris professionem; in manu propter operationem . Ab hisis igitur malis alieni, sivc adhuc in ista mortali carne vivenis tes, sive defuncti, regnant cum Christo jam nunc, quo

is dam modo huic tempori congruo, per totum hoc inter is vallum, quod numero mille significatur annorum. q. Relitui eorum, inquit, non vixerunt. Hora enim nunen est Diuili od by Goc le

217쪽

se est, cum mortui audient vocem Filii Dei, & qui audie. γὴ rint vivente reliqui Vero 'eorum non Vivent. Quod vertiis subdidit donee finiantur milis anni: intelligendum est quod is eo tempore nou Vixerunt, quo Vivere debuerunt, ad vi. . tam scilicet de morte transeundo. Et ideo cum dies vori nerit, quo fiet & corporum resurrectio, non ad vitam is de monumentis procedent, sed ad judicium; ad damna. o tionein scilicet, quae secunda mors dicitur. Donec enimis finiantur mille anni quicumque non vixerit, idest iston toro tempore quo agitur prima resurrectio, non audierith voeem Filii Dei, & ad vitam de morte transierit: pro. h sediti in seeunda resurrectione, quae carnis est, inmor- ais tem secundam cum ipsa carne transibit. Sequitur enim, & dicit, mee resurrectis nima es. Beatus Sanctus qui hi, is ber in hae prima resu rectione partem; idest particeps ejus estis Ipse est autem particeps ejus, qui non solum a morte, is quae in peccatis est reviviscit, verum etiam in eo quod is revivixerit, permanebit. In sis, inquit, secunda mors nonis habet potestatem. Habet ergo in reliquis, de quibus superius

M ait Reliqui eorum non vixerunt , Mise finiantur mille anni: is quoniam isto toto temporis intervallo, quod mille annos, Vocat, quantumcumque in eo quisque eorum vixit in is corpore, non reVixit a morte, in qua eum tenebat im cis pietas, ut ite reviviscendo primae resurrectionis particepsis fieret, atque in eo potestalem secunda mors non haberet.

Haec pro dictorum Epilogo sint, ex quibus vera Sandii Patris intentio etiam in proposita quaestione innotescit. Et quamvis nec in illis pluribus locis, quos retuli, aliquid ab hac doctrina alienum inveniri pollit, &in pluribus aliis, quos ut brevitati consulam, omitto, eadem semper sub di. versis verbis docuerit: tamen inde praecipue lectores in lebligent quod dicta Sancti Patris in hac re per hanc sitae sententiae explicationem interpretari debent , si aliqua forth

218쪽

a3o UINDICIAE AUGUSTIVI AEn occurrunt, ubi paulo obscuritu locutus sit. Illud scilicet praeoculis semper habentes, quod Sanetum Remigium omnes admonere silpra jam dixi, ut Dominum intelligentiae poestulemus, in quibus propter obscuritatem rerum, & stibii. litarem disputationum minus eum Augustinum intelligere

possumus. Num autem haec quaestio ex obscuris sit; numque in hac tractanda subtilibus disputationibus usus Auginstinus sit, non est ut dicam Quare si Sanetus Pater ante presbyteratum, & in presbyteratu ea scripsir, quae cum fide catholica conveniunt in eo quod respicit fidelium defunctorum beatitatem ini cons templatione veritaris statim a morte consequendam , si et digni sunt; desinat Tournely errorem Misenariorum Aingustino inurere in presbyteratu, non enim probat, sed nec probare porest Sermonem CCLIX. ab. APgustino presb eero vel di Stum, vel scriptum: Rursus si Sanetus Patetiam Episcopus eamdem sidem catholicam in hoc articulo

eoastantissimh praedicavit in omnibus operibus suis; demnant Pariter amplissimi Maurini Sermonem CCLIX. pro

Augustiniano recognoscere; nutat enim eorum de hoc sententia ex eodem collationis doctrinae principio, quo veluti ad manus 1e duet voluisse testari sunt in iis vel tribuendis 1 vel abripiendis Sancto Patri quorum ipse retra nationeminobis non reliqui t. Si enim doetrina serinonis mala & in. sidiosa est, hanc praeter hunc sermonem non reperimus: si autem taliter interpretari posset, ut mala non esset, jam non ex hoc solo sermone Augustinus catholicus cum millenariis sensit; & ita vel istum sermonem respuendo, vel ipsum sano modo explicando, & cum constanti Augustini doctrina conciliando, jam ejusdem Augustini caussam nota inutilem neque ingloriam seliciter agimus. Haec grata tum ipsi Tournely, tum amplissimis Moninachis Congregationis Sancni Mauri futura opinor; quibus.

219쪽

c DECIM TERTIUM. et 3 & nobis illa verba imposterum objicientium sertius auda. cia frangatur, & Ecclesiae Dei intactam res ituimus & ab aomni labe puram Divi Augustini in re maximi momenti, doctrinam. Concordi itaque voto Sermonem CCLIX. Au. gustini nomine spoliantes, apud eos contrarium probandi inutilis & invidiosius labor sit, quibus ut Sancti Patris esse eredatur haud purum insedhret deinceps desiderium.

O di CAPUT

220쪽

Proferuntur Omnia , quae vinnei' contra Augustinum afferri dicit; ct quomodo ex sentenria di conecisione Doctoris Sorbonici remaneat, Sanctum Patrem cum dete rioribus milienariis sensisse.

OPtassem prosectb ut huic meo fortasse non spernem

do labori hic finis, imponeretur, nec Augustini ulte. xiorem defensionem suscipere opus haberem. Sed cum alia capita inventa sint, ex quibus millenarii regni culpam Aia. gustino infligere aliqui cogitarunt, quae Tomnely enum: rat ; haec etiam examinare necessarium est. Igitur quae dicta sunt satia respondent Maurinis, qui non aliunde Aingustini censurain firmant, quam ex Sermone CCLIX.; respondent item eidem censurae a Tournely confirmatae,& ni fallor, Sanctum Patrem immerito expostulatum demonstrant, atque imposterum cuicumque prudenti eadem repetendi adimunt facultatem. Nunc ergo cum solo Do.ctore Sorbonico res erit; qui in iis recensendis quae Aingustino ex suis genuinis operibus objiciuntur, ut eum Mil lenariorum opinioni adhaesisse monstretur, non eidem se ν cilitate Augustinum deserit, qua eum deseruir ubi de ver. bis Sermonis CCLIX. agebatur; sed vel explicatione vel

interpretatione utendo, textus Oppositos, quantum in se est catholicae fidei consonantes nititur ostendere. Vertim sicuti antecedens concelsio oppositorum augebat audaciam:

ita ejus praeconceptae opiniones suum in respondendo ali. quatenus robur imminuerunt. Ea igitur, quae ipse scripsit, dum sententias Patrum in hac re purgandas suscipit, per

praecisa ante notemus.

o Iam paulo superius observatum a nobis fuit, Sanctum, Augustinum autequam Episcopus consecraretur an. scuis licet