Vindiciae Augustinianae ab imputatione Regni Millenarii auctore Johanne Cadonici sacerdote veneto

31쪽

x8 VINDICIAS ANGI INIANAE o ne, in qua totus est in confirmando hujusmodi errorem Au

gustino insedisse ante episcopatum : non enim probat, quod omnino oportebat , eundem sermonem ante episcopatum fuisse ab Augustino conscriptum. Quamvis enim in aperto sit, Augustinum vix post initum presbyteratum, onus etiam loquendi ad populum ex prae

cepto Valerii Sanctissimi Episeopi suscepisse, quod aliis ante illum presbyteris, Episcopis praesentibus, non licebat; unde aliquam verisimilitudinem acquirit addueta distinctio: non

dum tamen compertum est, Sermonem CCLIX. tunc temporis dictuin , quo Augustinus adhuc presbyter esset, ut opinio Tournely subsistat, Augustinum scilicet presbyterum millenariis adhaesisse , episcopum autem constantilli-mε eos impugnasse. Quid enim repotiere pollec dicenti , sermonem illum ab Augustino Episcopo habitum Θ Illud

nempe, ex ceteris Augustini scriptis post episcopatum elinchre, diversam illum ab hac omnino, & orthodoxam sententiam docuisse, quod Sc facit, textus adducens ex l. et O. de Civit. Dei c. I s. Ex Tract. 26. 8c 49. in Johan. Ex l. s. Consesi. c. 3., dc ex I. i a. de Gen. ad litteram . Optimhprorsus. Quid autem responderet neganti, sermonem illum

ab Augustino jam presbytero habitumὸ Illud sane, ut ab

eodem magis Veritati proximo fundamento petatur responsio, demonstranduin esset, quod in aliis operibus, quae pre sbyter elucubravit, his similia , aut assinia reperiantur. In quibus autem libris vel epistolis in presbyteratu conscriptis tale aliquid docuerit, aut inauerit Augustinus, cum nec Tournely patefaciat, ut dicto suo fidem faceret, nec ubius aliorum, qui in eamdem sententiam cum Doctore Sor. bonico ire haud incongruum putarunt; cum insuper, me

tesse, ex iis, quae vidi 8c diligentiss1mh examinaui nec hanc probationem praestare possent si vellent: quid mihi responderet dicenti, sermonem illum, unde tanta macula Digitig Coos e

32쪽

C UT PRIMUM. I scula Augustinianae doctrinae infligitur, Augustini non esse . neque presbyteri, & idcirco opus alienum & fictilium Scspurium, & levis item auctoris esse censendumὸ Scio, qubdsi hujusmodi quaestio inrer ipsum, si adhuc Vivit, & me

instruatur, libenter mihi concederet, talem sermonem in. terim saltem tamquam dubium in piciendum, unde objieientibus ejusdem verba respondeatur a nostris, Sermonem illum Sancto Patri nondum adjudicari, & donec evidentissimh non probetur ab iis quorum interesse possit, verh Aingustini suisse, quidquid ex eo contra tantum Doctore1 arguitur, a catholicis diligentioribus respui. Enim vero, si Augustini Episcopi non est ex contraria collatione doctri- anae; rursus si praesbyteri non est ex eodem capite, quod inita per me pa bir; remanet ut Augustini non sit; quod porr6 omnibus iantum Patrem sincero mentis assectu colentibus pergratum debet accidere. In quo nisi vinci lucrum putaret TourneIy, unum Objice.

re posset; diligentissimos scilicet, & verε de Augustino &de tota Christiana republica optimh meritos, mihique etiam hoc nomine colendissimos Monachos Congregationis Sam ni Mauri, sermonem illum non inter dubios, sed prorsus

inter genuinos Sancti Patris nunc primum annumera . . Fateor tantorum Virorum nomen & eruditionem me ho- cmuncionem percellere: ex eodem tamen capite laetari co

gor: facillimum enim est quod vere docti & ingenui & Aingustino addicti viri sententiam commutare non erubescant, quandoquidem ea non satis fuisse cognoscant, quibus ad hoc pronunciandum prudenter se adduci putaverunt, de

quo infra loquemur. Ab eodem enim Augustino eos didi. cisse jam sentio, quod in hac caussa opus est, nimirum ut docibiles simus. Nam & .ipse, ut nobis hujusinodi semper imitabile exemplum relinqueret, interrogatus a Dulcitioiorum ii, qui die extremi judicii) rapientur isi nubem, filaan

33쪽

iro mmcin A, MANAE tur in mortem ; postquam quid inde ipse sentiret exposuit, addit ,, Vellem, sicut dixi, de his verbis audire doctiores: is & si mihi potuerint haee ita exponi, ut in eis possit imo telligi , omnes homines, qui vivunt, vel post nos victuri, siant, esse morituros, corrigerem quod hinc aliquandon aliter sensi. Neque enim debemus esse indociles doctores; is & cerse meIius homo corrigitur pravus, quam frangi o tur durus. de octo Dulcitii Quaestionibus, quaest. 3. n.

34쪽

CAPUT SECUNDUM.

Explicatur Deus propositus I. a o. c. 7. de civit. Dei, ct ostenditur eos illa sentientes, quae in isto dicuntur, Millenarios ab Augustino non appellari, o quod veram Milleuariorum notam, negationem scilicet vi nis Dei usique ad corporum

i ' resurrectionem, ex imo eruere nemo valeat.

ΝUnc ad locum redeuntes, unde Augustino maculata Millenarii regni infligitur, retinendum est, quod ad hoc ut Sanctus Pater de hujusmodi errore convinceretur, Verba illa ex quibus id eruitur adeti aperta esse deberent, ut nulla prudenti interpretatione aut explicatione sanari possent. Hoc autem ex recitatis Augustini verbis prohiberi haud mihi videtur. Inspiciamus illa attentius; immo ut melius cuique illorum sensus pate scat, occasionem, qua dicta sunt,& quomodo dicta sunt consideremus. Occasio autem ea fuit, quod praecedenti capite Sanctus Pater de duabus resurreetionibus disputaverat, altera animarum quae in Ecclesia nunc fit, altera corporum, quae in fine temporum facienda est. Has secundum textus Johannis Evangelistae declaravit, ostendens, illud Amen amen dico vobis, quia venit hora, ct nune est, quando mortui audient vocem Filii Dei, o qui audierint vivent. Johan. s. v. 2 s.) resurrectionem animarum significare, quae ab impietate & peccatis quae mors animae sunt) reviviscunt per gratiam, cujus vocibus fidelirer obtemperantes a morte ad vitam transeunt, haecque solis

competit bonis. Illud vero: Nolite mirari hoc, quia Gnit hora, tu qua ominare, qui in monumentis sunt audient vocem eius: di precodent qui Mua fecerunt in resurrentionem vitae; qui vero mala egerunt

tu resurrinionem judicii s Iohan. 3. v. et 8. 8c asi.) significare re surreectionem corporum, quae bonis & malis, sed cun Asortis di sserenii communis est: quae omnia recapitulando,

35쪽

a 2 VINDICIAE AUGUSTINIANAED & comparatione explicando, caput sextum ejus libri, ita

claudii:,, Sicut ergo duae sunt regenerationes, de quibusis jam supra locutus sum, una secundum fidem, quae nuncis fit per baptisinum; alia secundum carnem, quae fiet in is ejus incorruptione atque immortalitate per judicium ma is gnum atque novissimum: ita sunt & resurrectiones duae, is una prima , quae & nunc est, & animarum est, quae Ve-n nire non permittit in mortem secundam; alia secunda, is quae nunc non est, sed in fine saeculi futura est, nee ani is marum sed corporum est, qu e per ultimum judicium

is alios mittet in secundam mortem, alios in eam vitam,s is quae non habet mortem. MHis fidelissinia pertractatis, caput septimum incipit sic: is De his duabus resurrectionibus idem Iohannes Evangeis lista in libro, qui dicitur Apocalypsis, eo modo locutus

is est; ut earum prima a quibusdam nostris non intellecta, is insuper etiam in quasdam ridiculas fabulas verreretur.

B Ait quippe in libro memorato Iohannes Apostolus : Bis vidi quum descendentem de coelo, habentem clavem abris, ct c is tenam in manu sua, di tenuit draconem illum serpentem antiquum, is qui cognominatus es diabolas ct satanas, o alii bis illum milles annis, misit illam in abyssum; ct clausit o Huavit Aper eum, F v ut non seduceret jam gentes, donec finiantur mille anni: post hareis oportet eum solvi brevi tempore. Et vidi sedes, di sedentes flero eas, ct iudicium datum es. Et animae occisiorum propter resimo is nium Iesu propter verbum Dei, is se qui non adoraverunt be-n fiam, nee imaginem ejus, nee acceperuul insicriptiovem in fronten aut tu manu sua, regu eruut cum FGι mille annis . Haeco r. surre Iio prima o Z. Beatur di sanctus qui habet in hae prima re is surrectisue paraeis Iu istis secun a mors non habet potestatem; sedis e ut sacerdotes D i in Grai, O regnabunt cum eo mille annis .

, Qui propter haee hujus libri verba, primam resurrecti Os nem suturam suspicati sunt corporalem, inter cetera

36쪽

CAPUT πωNDUM. 2 3is maximd numero annorum mille permoti sunt, tamquamis oporteret in sanetis eo modo veluti tanti temporis fieri clis sabbatismum, vacatione scilicet sancta post labores an is norum sex millium ex quo creatus est homo, & magni, illius peccati merito in hujus mortalitatis aerumnas de is paradisi felicitate dimissus est, ut quoniam scriptum est, Unus dies apud Dominum sicut mille anni, o mille anni sicutis dies unus, sex annorum millibus, tamquam sex diebus

is impletis, sequatur veluti sabbati septimus in annis mille, postremis, ad hoc scilicet sabbatum celebrandum resur. h gentibus Sanetis. Quae opinio esset utcumque tolerabbis lis, si aliquae deliciae spiritales in illo sabbato adfuturaeis Sanctis per Domini praesentiam crederentUr. Nam se etiam nos c) hoc opinati fuimus aliquando. Sed cumis eos, qui tunc resurrexerint, dicant immoderatissimis cadiis natibus epulis vacaturos, in quibus cibus sit tantum & poeis tus, ut non silum nialiam modestiam teneant, sed modum is quoque ipsius incredulitatis exeedant: nullo modo possuntis ista nisi a carnalibus credi. Hi autem, qui spiritales sunt, ., istos ista credentes Chiliastas appellant Graeco Vocabulo, is quos Verbum e Verbo exprimentes nos possumus Millimis rios nuncupare. Eos autem longum est refellere ad sit.

is gulam. . CAd noram sc) Maurini addunt si Sicut videre est in Sediis mone CCLIX., qui alias ex Sirmondianis fuit et s. is de quo infra susε loquemur. Eos autem qui taliter hunc textum interpretabantur, in operibus huic sabbatis no tribuendis diversimodε opinatos ostendit Sanctus Pater; inter eos scilicet dividens qui spiritales delicias in illo fabbato assuturas putabant, quos inter & se aliquando fuisse ingenuε fatetur; hancque opinionem Utcumque tolerabilem dicit; & illos qui immoderatissimis corporalibus epulis vacaturos Sanctos dicebant, in quibus

B 4 cibus

37쪽

24 VINDICIAE AUGUSTINIANAEn cibus sit tantum re potus; quae subdit nonnisi a carnalibus

credi posse, ideoque veluti errorem damnat Omninci. Num autem hos cum Cerinthianis confundat quos etiam

Chiliastas nominat, ambiguum videri potest; quia libro de Haeresibus numero VIII, ubi de Cerintho loquitur, non solum cibum & potum, sed etiam libidines commemorat, de quibus hic nihil loquitur; quandoquidem illud, ut non

solum nullam mode stam reneant , sed modum quoque ipsius increduli tatis excedant, ad hanc etiam intelligentiam trahere nolimus. Quod si non est, ut videri item potest ex contextu; ex his carnalibus, duas sectas distinguit, quarum una in s cibo re potu immoderatiisimo consisteret, altera etiam libidines adderet, & unam pejorem altera declarat, tum hic, tum in laudato de haeresibus libro; quibus item Chiliasta

Tum nomen imponit.

Chili astarum autem nomine etiam illos comprehendi, qui quamvis mille annorum sabbati sinum in prima resur. rectione corporali futurum putarent; tamen Sanctos illud celebraturos in solis spiritualibus deliciis credebant; meliori jure ex Sancto Patre negatur. Tum quia hanc opinionem utcumque tolerabilem dicit, quod nimis donat Chiliasti,

haereticis; tum quia inter spiritales retinere videtur etiams istos; dum aliorum errores enumerans, quos carnaleS DUincupat, addit Hi autem qui spiritales sunt, isos issa credentes Chburitas appellant. Neque enim de aliis spiritalibus supra locu Ius erat, ad quos illae voces reserantur: sed quomodo illae istos ista eredentes milliarios sive Chiliastas respiciunt; ita illae, hi autem qui Ipiritales sunt, non ad alios quam ad illos, qui spiritales delicias sanctis in illo regno assuturas credebant, quosque supra commemoraVerat , jure Videntur rescrri . Hinc autem arguere possiimus, non omnes, qui mille illud annorum regnum post resurreetionem computabant, Mil. lenariorum sive Chili astarum nomine comprehendi ; hos enim

38쪽

C UT SECUNDUM. 2 Fenim expresse damnat Augustinus ; aliorum Vero opinionem

utcumque tolerabilem dicit; ideoque sibimet ipsi , qui jam fatetur cum spiritalibus illis sensisse, Millenarii in hoc sensu abripit nomen. Hanc namque opinionem cum utcumque tolerabilem dicit jam Episcopus, ideoque dante ipse Tournely, omni errore in hac re purgatus; ipsam haereseos notam mereri jam negat; quamVis meliora sentire proprio exemplo etiam eos docendos innuar, qui utcumque tolerabilia sentiebant; pro indeque ipsos a Chiliastarum numero segregat, quos cum verε haereticis computat libro de haeresibus n. 8. Hoc aintem inde es se quia vel animosε & constanter, veluti certa a ista non contendebant, sed uti peculiarem opinionem suam proponebant; vel quia hujusinodi sententia taliter inteppretari poterat, ut conrra fidem Don esset. . iPrimum ex desinitione haeretici ab ipsb Augustino prola ra noscimus, sepist. 43. alias is a. n. i. ubi sic atris Dixit quiis dem Apostolus Paulus; Haereticum hominem post unam cor is reptionem devita , sciens quia subversus es ejusmodi, o peccat, , ct es a semetipsi damnatus. Sed qui sententiam suam, quamis vis falsam atque perversam, nulla perrinaci animositate is defendunt, & praesertim quam non audacia praesunt prio is Dis suae pepererunt, sed a seductis atque in errorem lapsis cis parentibus acceperunt, quaerunt autem cauta sollicitudiis ne veritatem, corrigi parati cum invenerint; nequaquam

is sunt inter haereticos computandi a catholicis Ejusmodi Sanctum Cyprianum fuisse cum baptigandos haereticos , vel qui ab haereticis. baptigati dicebantur , multo labore dessendebat, videre est in multis Augustini libris contra Donat i stas. Secundi vero exemplum in laudato libro de haeresibus pariter habemus, ubi i1 8s de Tertulliani ilarum erroribus loquens, sic ait .is Tertullianus ergo, licut scripta ejus indi

39쪽

is cant, animam dicit immortalem quidem , sed eam corpus is esse contendit: neque hanc tanttim, sed ipsum etiam is Deum. Nec tamen hinc haereticus dicitur fallus. Pos, set enim quoquo inodo putari, ipsam naturam substanis tiamque divinam corpus Vocare; non tale corpus, cujus is partes aliae majores, aliae minores valeant vel debeantis cogitari, qualia sitiat omnia, quae proprie dicimus corpori ra; qua vis de anima tale aliquid sentiat; sed potuit, ut is dixi, propterea putari corpus Deum dicere, quia non ta, est inanitas, non est corporis vel animae qualitas, sedis ubique totus, & per locorum spatia nulla partitus, ins is sua tamen natura atque substantia immutabiliter permiis net. Non ergo ideo est Tertullianus factus haereticus. Ex quibus discimus, eos etiam, qui eo modo de regno mille annorum sentiebant, quo modo Augustinus se aliquando opinatum fatetur, inter millenarios haereticos ab eo non fuisse computatos, vel quia pertinacia deesset opinionis; vel quia haec eadem sententia taliter explieari abit; pos Iet, ut si dei non adversaretur. Hoc autem praesuppo nit, ut in fideli 1sime recepto & semper praedicato principio non dissentirent, quo animae per gratiam Dei in hac vita iustificatae, ad contemplationem veritatis Sc intuitivam p Dei visionem statim a morte elevari credebantur Hoc enim ab illo primitus recitato textu Evangelistae Johannis doce.tur, & a mille aliis praeclarit Iimis Scripturarum sententiis, quae nullo modo ad finalem corporum resurrectio laena pos sunt aptari. Qua fide posita, cetera jam a non bene intellecto textu Apocalypsis provenientia, aliquatenus sanari poterant; & utcumque tolerabilia fieri. Re enim bene perpensa, animae, quae jam Deo plenae beatitate fruebantur, hanc selicitatem nequaquam deper

dent, quamvis a coelis in terram ad animanda primaeva corpora evocentur; quod exemplo Angelorum Custodum

40쪽

ωρ T SECUNDUM. 27 probatur; qui quamvis nobiscum in terris & non tu coelo 4 sint; attamen nihil inde deperit essentiali eorum beatitati. Ideo si resurgentibus corporibus, Sancti in terris per mille

etiam annos permanere debuissent, Domino praesente, hoc eorum intrinsecam beatitatem non tollit: extrinsecam autem de mente Augustini illae spiritales deliciae sormarent, quas in eo regno assuturas tunc opinabatur. Et certe in immor tali & nulli vitio vel indigentiae subjecto corpore spes cer- tillima sirmaretur de carnis resurrectione: deinde animae per corporis consorti uin nullo modo ab intellectuali & in trinseca gloria retardarentur, quia non cum corpore redit dissicultas ex corpore: demum extrinsech etiam Sc carnali' abus oculis c hristi gloriosam humanitatem contemplarentur totamque Ecclesiam Sanctorum; unde nihil quod amplius vel expeterent, Vel sperarent ex loci mutatione occurrit.

Quicumque demum ille sit, ad quem post mille annorum emensum spatium adducerentur; aliquid inde fortasse accidentali gloriae addendum suspicari poterant, essentiali ain tem nihil; ibi enim Paradisus totius hominis verε est, ubi& animae a Trinitate intus illuminantur, eamque Vident, sicuti Unigenitus 1 evelare dignatur ; & corpora clari sicat DominumJesum Christum Regena Caput nostrum in sua gloriosa humanitate etiam exterius, corporalibus scilicet c

Qua polita interpretatione, quain illorum opinio optinah suscipit, unum corrigendum remanet, quod nimirum for-rasse opinarentur, post illud mille annorum spatiuin melius aliquid futurum Sanctis ex loci mutatione, a terris scilicet in coelum ascens iris. Quod sicuti explieari vel demonstrari non potest iis, qui ea crederent de quibus supra; ideo utcum que tolerabilem hanc opinionem dicit Augustinus, quia sep politum Christi regnum in terris definito tempore, eriam iis non doceatibus, ansam suppeditat suspicandi, melius

aliquid