장음표시 사용
61쪽
fugos , atque fideles, qui reputantur in semine . Non alio sensu sus est promissa expcctare , nisi velimus , quod ratio non sinit, credere repugnantia . Nam legem aliam de Sion , ct Verbum Domini de Perusalem ait promulgatum iri cap. II. I. Isaias: novum P rctum firmandum praedixit Ieremias xxx I. 32. in erede , non in tabulis, conscribenda esse praecepta, annuntiat eo loci propheta. Novam ergo legem , eamque spiritualem sacrae literae spoponderunt. Ubique terrarum oblationem mundam summo Numini offerendam vaticinatus est r. I I. Malachias: Geuter ad sacerdotale munus eligendas, inquit Istias LXV I. 2I. etiam tu e rapto erigendum altare Domini, tradit cap. x l x. 39. idem Propheta: abjicienda esse holocausta testis est cap. v. 22. Amos. Igitur non in sola Ierosolyma , non a solis filiis Aaron , non . sola holocausta sanguine cruentata Domino Israel sunt immolanda . Miscundi templi de lationem perpetuam fore ait Daniel; ideoque a Messa reaedificandum non certa spes Iudaeorum, sed phantasma est somniosorum , maxime cum aedificium Zorobabelis literaliter praenuntiet FZechiel. Messiae arma justitiam ct aquisatem, S instrumenta ad impios perdendos virgam oris , ct Dirisum labiorum suorum , non ensem &gladium esse , auctor est cap. x i. . & s. Isaias . Venit Christus ad salvandum Israel natus in Bethlehem , oblatus in Templo , praedicans in Galilaea , ct crucifixus in Golgotha r pro ουibas brael se venisse amrmavit Matth. XV. 2 ., praecepitque Apostolis, ne abirent in viam gemrium, X. s. neque ad illas conversi sunt, nisi vi a Iudaeis expulsi, ut constanter dixerunt Arexi ii. 6. Paulus S Barnabas . Hanc Voca tionem Gentium Deus repromisit Abrahamo Gen. xx m. I 8., praede finivit Christo Ps. ii. S. S confirmavit per ora omnium prophetarum . Recidunt ergo adversus Iudaeos singulae illorum objectationes . Praeterea opponunt Iudaei: Repugnat gloriae promissi Reparatoris humilis Naetarent fortuna , maxime mors contumeliosa, in quam om nes conspirarunt, viri etiam probi Synagogae, & principes sacerdotum . Uuis enim credat universos Regem suum ac ducem . illumque aheneficum & optimum interfecisse PResp. R Iesum gloria S honore circumdatum. Excepit in cunais hillis munera gentium, sedit puer in medio Doctorum , apparuit gloriosus in Thabor, sugit in montem ne raperetur ad thronum , perce. pit ex ore infantium hosanna , divites funus ejus curarunt, & sactum est gloriosum sepulcrum eius. Igitur gloria, quam de Messia literae sacri foederis nuntiant, humilis Nazaraenus non caruit. Decipiuntur etiam Iudaei, dum Christi duplicem adventum nolunt distinguere . Sed ut primus fuerit humilis ; despectum & novissimum virorum appellaverat Isaias, percussum a Deo, ct humiliatum , quasi agnum mactatione immolatum; quoniam nor erravimus, ct posuit Dominus in eo iniquitatem omnium nostrum . Legant miserrimi Iudaei Prophetae
62쪽
Liber Vicesimus quintus. Cap. VIII. 33
eaput tertium ac quinquagesimum; atque in ipsa Redemptoris humilitate Messiae majestatem agnoscant. Si adversus illum astiterunt Retert rrae. 9 Princistes couveneruut tu unum, praedixerat hoc David Psilino m. a. In hoc tamen est aliquid quod Iudaei erubescant, Pilatum Ethnicum hominem nullam in eo ad invenisse mortis caussam . Sacerdotes quoque & Synhedrii principes adversus Regem suum stetisse , non est cur mirentur Judaei, si animum ad veterum vaticinia, atque facta praeterita advertant. In luidem osseusimuis , S in petram scandali domibus Israelis , atque in ruingm habitantibus Ierusalem , ponendum Christum, David & Isaias praedixere . Uide illum Ps. cul ii. & cxwI l.
hunc vero cap. Ui t r. Adde Ieremiae Threnos cap. ii I. Reminiscantur
praeterea Iudaei , majores suos etiam adversius Mosen seditiones suisse molitos , rebel Ies fuisse Davidi, trucidasse Zachariam filium Ioiadae, Ieremiae falso crimine mortem intentasse ; sectum ab illis Isaiam membratim , Micheam traditum custodiae , obrutos alios saxis . Ita illos, qui ad eam missi sunt, consuevit Ierusalem honoribus cumulare. Quid ergo mirum stetisse adversus Iesiim Sacerdotes & Scribas , quos tunc
temporis stinerasse majorum omnium flagitia narrat lib. x i v. δέ xvi liis
Iosephus . & ferina suisse crudelitate fatetur R. Salomo in Synhedr. &Talmud in ponderibus. Reponunt aliqui ob haec peccata dilatum Messiae adventum . Verum dormitant hi, νcI delirant. Si enim propter iniquitatem delendam venturus erat Messias; cur peccata in caussa fuerunt quominus tempore statuto adνeniret PSi est, ut illum appellant, ISCH COPHER, Placator , Se Medicus ; quare post restitutam sanitatem , ac pazem appareat Si denique ob Iudaeorum peccata post Messiae aduentum erat urbs exscindenda ; qui fieri potest, ut venerit Iustoruin temporibus , non peccatorum Z Dum ergo regnahat iniquitas, adstitit opportune Redemptor; S ipsa scelerum magnitudo perficiendam a Iesu Nazareno redemptionem demonstrat. Adde quae cap. i I ad consimilein objectionem produximus .
objiciunt denique adversus Iesu Nazareni miracula , primum haec commentitia esse atque a Christianis conficta: deinde si stera sunt, misi se patrata magicis artibus , & ope daemonum : plura insuper Christum mirabilia fecis sublato fraude de templo uomiπe quodam arcaπo: demum ab impiis quoque, S pseudoprophetis facta non semel mira ac
Postremum hoe Iudaeorum praesidium absque operosa velitatione sebvertitur. Sanioris mentis Rabbini patrata a Christo prodigia non denegant . destem appellamus Iosephum, de quo infra, libros Tal-mudicos Avoda Zara , & Midrasch Coholeth: & eos, qui Iesum accusabant, quod paralyticum sanaverit die sabhati. Accedit testimonium discipulorum Ioannis, damonum quoque, ac perditissimorum homi
63쪽
num, ipsiusque Iuliani Apostatae apud Cyrillum libro VI., nec non Ma huinctis in Alcorano AZoara V. XI. Xi tr. Quaenam praeterea veritatis argumenta sunt in patratis a Moyse miraculis , quae non haheat tur in rebus a Christo gestis Utraque literis consignata sunt, ct perfecta coram multitudine populi. Imo , si haec fas est reponere, facta . Mosis ab ipso primum literis mandata sunt, Christi vero a quatuor Evangelistis . Plura ille gessit in Horeb, in Sina', in solitudine ab omnium conspectu segregatus; is omnia in templo , in urbe frequentissima , S univcrss , vel saltem inculpatae vitae plurimis spectatoribus. Facilius ergo est nobis prodigia Christi, quam Mosis tutari, licet
utraque fateamur, neque valeant a Paganis ullatenus oppugnari. Christi prodigia non esse perpetrata ope daemonum , manifesto declarant notae a nobis traditae lib. X. cap. XX. praesertim quod ille dis solverit opera diaboli, unum Deum praedicaverit adorandum , S eius distipuli idola confregerint, librosque Ephesiorum magicam artem continentes igne combusserint. I ifilem notis propugnamuS veritatem miraculorum Moysis & Eliae. Sed plura vide vicesimo capite laudato. Quod effutiunt de sublato a Iesu Nomine Dei areano , principio h idem refellit, quod modo opponebant, probatque facta a Christo miracula in Dei virtute, non daemonis. Fabulam tamen narrant men A daciter , impudenterque confictam , dum asserunt nomen illud arcanum instriptum lapidi, cui imposita haerebat Arca, extitisse temporibus, Reginae Helenae. & custoditum fuisse aereis canthus, aut leonibus. Nam, ut recte Grotius lib. v. de veritate Rel. Christ. n. i v. de re tam insigni, atque admiranda nec Ithri Regum , nec Paralipomenon , nec Iosephus quicquam produnt, neque Romani, qui cum Pompdo templum intrarunt ante Iesu tempora, tale aliquid invenerunt. Accedit Reginam Helenam Ierosolymam adiisse post regis Agrippae obitum , & in fabulis istiusmodi insignem deprehendi ignorationem historiae . I ide S Hue
tium Dem. Evang. Prop. I X. CaP. XXX I X. num. v.
De miraculis, quae patrata dicuntur ab Ethnicis , recole quae scripsimus capite v ii. libri primi.
Autographum esse testimonium , quod de Christi
perhibuit lib. xvl l l . Antiquitatum
ILLuo demum Iudaicam perfidiam revincit, quod honorifice quoque de Iesu Nagareno mentionem fecerit Historicus Iudaeorum disertissimus Flavius Iosephus: qui cap. Iv. libri Avita. de Iudaeorum
64쪽
Liber Vicesimus quintus. Cap. IX. 37
Archaeologia scribit: fixis autem hoe tempore Pefus, vir sapiem: sit
meu virum illam oportet dicere : erat enim mirabilium operum sector.
magister Φominum qui vera libenter ampleeruntiar; ct plurimor quidem
ex Iudaeis. plurimos etiam ex Gentibus ad se pertraxit. His erat oriapus . Cumque eum a primoribus gentis Da accustum Pilatus ad erucem damnasser, ab eo diligendo non abstinuerunt, qui primum caeperant: nam post tertium diem redivivas ipse apparuit, cum dieini Vates haec aliaque quamplurima admiranda de eo praedixissent. Neqtie ad bane diem defeeit denomisatum ab eo genus Christavorum . Quoniam vero insigne istud Christianae Religionis montinentum non Iudaei tantum, sed etiam Christianorum permulti labefactare tentarum ; de illius autographia institui hoc loco disserere .PRoposirio I. Testimonium hoc Flavianum genuinum est, no sippositum atque insertum. Demonstratur. Autographus censendus est locus ille Iosephi, si illum ex vetustis, nec interpolatis Mis. exceperint Patres , & Historici praeclarissimi: si perpetua traditione usque ad annum Mo. suerit probatus e si demum suppositionis notae , quas submorosi Critici asserunt, nullius sint roboris, ac firmamenti. Hujus generis est productum Flavii testimonium. Igitur est autographum . Probatur minoris pars priama . Antiquissimus omnium, qui data opera Vetustos libros perlegit,
S Bibliothecas, restituta per Constantinum Ecclesiae pace, incredibili diligentia Iultravit, est Eusebius Caesariensis . At is testimonium illud
Proseri lib. ili. Demonstrat. Evangelicae cap. s. & lib. I. H. Eccl. cap. 1 o. Fatentur id Adversarii , S respondent aut Eusebium in Mss. interpolata incidisse , aut fraude insignem Iocum supposuisse . Verum somnia haec sunt, solemnesque imposturae. Principio Eusebius usus est antiquissimo Codice Ierosolymitano, quem depravatum immerito suspicantur . Deinde extat hoc testimonium in M R. omnium antiquissimis Bibliothecae Palatinae,in asservato in Bibliotheca Caesarea, ct olim Constantinopoli comparatum ab Augerio Busbequio , in duobus Bibliothe-Cae Mediceae, quae sedula animadversione versarunt docti viri Isaac Vossius, ct Emericus Bigotius, in eo quod legit Hieronymus, alio ab Eusebiano, ut demonstrat Carolus Daubua; in illo, quod latinum reddidit M. Aurel. Cassiodorus, qui profecto non arripuit deterioris notae.exemplaria . Ex quibus immotum stat judicium Baronii ad annum Chr. XXxi v. verosimilius esse a Iudaeis fuisse expunctum, quam a Christianis insertum, quod Historiae Ecclesiasticae Parens nititur etiam prinbare ex vetustis membranis cujusdam Codicis ex Graeco in Hebraicum tranflati, ubi liquet fuisse abrasum e quamquam illius hiulcae peri haeratio alia possit proferri, ct Codex forte fuerit non Flavii, sed GOrionidis. Praeterea si hunc textum supposuisset Eusebius, facillimum fuisset cum Judaeis, tum aliis tam apertam fraudem convincerei; erant
65쪽
quippe tunc temporis ad omnium manus Codices probatissimae antiquiatatis . Postremo, ut ratio inatur Ualesius . cui hono Eusebius id confingere voluisset An ex testimonio Iosephi pendebat Christi divinitas
Priorem ergo partem corroborant argumenta satis obvia , & pal
Pars altera per se constat; nam testimonium FIavianum laudarunt S. Hieronymus de Script. Eccles Hegesippus lib. a. de Excidio Iudaeorum cap. la. Rufinus in Versione Eusebii edita per beatum Rhenanum , Isidorus Pelusiota lib. 4. Ep. n. aas. Soromenus libro I. H. Eccl. Cay. I. Nicephorus Callistus lib. i. cap. 34. Zonaras lib. I. cap. q. Freculphus
Τoin. 2. Chronic. lib. a. cap. s. Vincentius Belloν. lib. V I. atque omnes alii usque ad Hubertum Gitantum , S Lucam Osiandrum , qui duo
omnium primi communem hanc fidem conati sunt eIevare. Posthac vero etsi varias sortunas subiit, S Osiandrum secuti sunt Salmasius. Blondellus , Τanaquillus, & alii e comprobarunt tamen vetustam sentcntiain Picus Mirandulanus, Sixtus Senensis , Bellarminus, Mu- ardentius, Possevinus, Huetius, nec non Centuriatores Magdebur
genses, Georgius Callistus, Schi kardus , Vossius, Usserius , & alii innumeri, quos omnes collegit, & vindicavit Carolus Daubuz lib. r.eruditi operis de hoc argumento exornati. Nullus ergo ante iaculum Extum decimum de veritate Testimonii Flaviani nutavit. Tertia pars ostenditur explodendo conjecturas mandri, Tana quilli S BIondelli, quas etiam attulit in nova Bibliotheca Elias Dupi nius. Prima petitur ex silentio Veterum. Neque enim Iosephi testimO- Dium urget adversius Tryphonem Iudaeum S. Martyr Iustinus , neque S. Clemens Alexandrinus . qui plura cx codem auctore in praesidium Fidei Christianae produxit; neque Origenes , qui potius miratur in
Commentariis super Matthanim perhibere Iosepham magnificum de Iacobo testim nium , & Christuiri Dominum praeterire silentio . Sed objiciunt maxime silentium Photii, qui cum omnia , quae stripsit Iosephus recenseat, de loco tam insigni nec verbum quidem . Verum harer prior argutatio facile revincitur. Nam primo negativum argumentum est, nec ad saciendam firmitatem idoneum. Dein de quantum ad Iustinum attinet, ejus cum Tryphone concertatio , non erat an Iesus extiterit, patraveritque miracula , quod ultro Iudaeus fatebatur: sed an illi diWini deberentur honores, cultusque latriae: neque ullo profanorum Scriptorum testimonio Iustinus impetit ad Uersarium , sed illum pro ocat ad sola oracula Prophetarum . Ob priorem rationem illud praetermiserit S. Clemens Alexandrinus, cuiuStamen opera complura deperierunt hoc fortasse testimonio minime is
stituta . Ea de caussa, quod priscis saeculis nulla Christianos inter , I daeos aue verteretur quaestio de Christi existentia & patratis ab eo miraculis , sed de missione atque divinitate, ac tantum ageretur de sensa divi-
66쪽
Liber Vicesimus quintus. Cap. IX. ys
divinarum stripturarum , Tertullianus , aliique illud testimonioria praetermiserunt. Origenes tam in comment. Matthaei, quam in primo adversus Celsum stribit Iosephum noluisse credere in Christum, atque id mirum esse , quod cum describeret Urbis excidium , hujus caussam potius tribuerit neci Iacobi, quam ipsius Christi: quod arguit tantum
Iudaicam pervicaciam ς nec elevat praecedens testimonium , sed potius corroborat. Sunt enim Graeca origenis verba , quae Faber haud
Pessum nitrum noluerit fateri esse Chrisum, er tames Parebo testat arpi fuisse tam eximiam justitiam . e t enim quod popuIus ratus es bae δε propter Paeobum fuisse perpessum . Et sane id mirum est; quoniam
Iosephus & Christi celeberiimuin nomen audierat, & paullo ante de eo stripserat tam praeclara . Collustrat verba Origenis Theodoretus
Gripianam capere noluit profisionem , ct tamen veritatem occultarenos potuis: quae postrema verba summa fraude praeterierunt Adversarii, ut etiam Theodoreti nomine abuterentur, Ad Photium quod attinet, sunt qui cum Hadriano Valesio censent illius Bibliothecam esse tertia saltem parte interpolatam . Sed Vera est responsio , Photium sola librorum Flavii argumenta perstrihere . Uidetur etiam hoc testimonium non ignorasse , cum iisdem verbis de Christo loquatur codice ccxxxva Ii., quamquam Iosephi eo Ioco nota meminit. Sed quae ibidem addit de Iacobo omni proculdubio eκ I sepho mutuatus est, quoniam is solus tradidit ob Iacobum evenisse I rosolymitanum cxcidium. At id etiam Photius resert reticens nomen Ilistorici. Quomodo ergo ex Flavio exscripsit quae habet de Iacobo, ita ex eodem Scriptore Christi testimonium excerpsit, ut collatis verbis eruditi Critici demonstrarunt. Itaque ex silentio Photii aut nullum deducitur argumentum , aut retorquetur in Adversirios . Sed inquiuno
Codice xLvi ri. abjudicat Photius Iosepho librum de Universo , quod ibidem sermo sit de aeterna Christi generatione. Respondet in Epistola ad Sebaldum Snellium Adam Rupertus Photium cum excerperet libros Belli Iudaiei, & alterum supposititium de Universo , nondum legisse libros Archaeologiae, in quibus extat celebre testimonium . Cur enim alii interpositi essent a Photio Auctores xxvi i. Addunt alii loqui Photium non ex propria sententia , sed aliena ς inquit enim , ambigendi fortasse euipiam eausam praebeat. σα Ut meam non Omi tam opinionem; potuit Iosephus credere in Christi sapientiam , virtutem , ct resurrectionem, & non in generationem divinam , quae superat rationem Omnem humanam. Ex quo ergo non potuerit homo
67쪽
a fide alienus sempiternam Christi generationem edisserere . atque id fit certum indicium suppositionis libri de Universo , nequit inserri suppositum esse testimonium , in quo Iesus appellatur sapiens , ct mirabilium effector , & eius divinitas ambigue tantum innuitur illis verbis di Si tamen virum illum oportet dicere . Peto deniqne qualem supra Eusebium Photius haheat auctoritatem, ut pluris. hujus silentium, quam illius assertio , sit faciendum λReliquae notae suppositionis ab Adverseriis confictae sent, incredibile esse homini Christianae Religionis inimico tam singularem Christi commendationem excidisse . Primo , quia cum ab lute hujus loci consarcinator seribat de Iesu Nazareno , Et bis erat Cissus et manikste Christianum se prodit. Deinde ea verba , Si tamen virum tuum πομset direre, Christi etiam divinitatem contestantur. Praeterea Iosephus de Bello Iudaico tribuit Uespasiano quae de Messia praedixerant sacri Vates: quomodo ergo potuit in libris. Antiquitatum alium Christum celebrare ZRespondemus Iosephum , etsi erat non solum Iudaeus , verum etiam Pharisaeus genere, S a Christiana religione alienus , potuit, ac dehuit de Christo honorifice Ioqui, ut boni Idistorici impIeret partes .
ut illum, cujus causa tam mira contigerant, silentio non praeteriret .
ut stri hens hortatu Epaphroditi Liberti Neronis, qui nomen dederat Christo, hunc fama percelebrem reticendo non videretur religionis causa , R studio partium rem notissimam , praeclarissimamque Contemnere . Illius ergo, quomodo S praecursoris Ioannis , S Iacobi, debuit meminisse . Quia tamen non credebat ire Christum , non ait illum non suisse revera purum hominem, sed oratorio more; versutaque oratione inquit, Si tamen virum illum oportes dicere . Propterea dum ait, .ris ili a Xgaris , Is erat orsus, subaudiendum est, Arsim e ς sensus sit, Is erat, qui appellabatur ciristus.. Resurreetionem Iesin permultis testibus comprobatam, & Christianorum multitudinem . quae sua aetate jam crererat . non poterat praeterire qui aut ingenuuverat, aut talis saltem apud Flavios, ceterosque haberi percupiebat λOuid insuper , si accessit singularis divini Numinis impulsus , quo Se
Caiphas, &Iudas: , ct Pilatus, ct etiam daemones testimonium. Christo perhibuere E Uespasianum aut Messiam Iosephus crediderit, aut eumdem adulatoria laudatione devinxerit,. nostra nil resert. Fatemu quippe in Christum non credidisse, & de Iesiu Nazareno celebrasse a ,
quae attentis rerum circumstantiis non poterat occultare iaPostremae notae suppositionis sunt ex ipsi&Flavianis Codicibus depromptae ι Deest enim in qui Gam exemplaribus testimonium, de quo disserimus. Et ne putes recentiora haec esse , opponunt perantiquum Hs. Μediceum ex Graeco in Hebraicum transsatum , aliaque Hebraeorum volumina, in quibus desideratur. Addunt filum orationis inter
68쪽
Liber vicesimus quintus . Cap. IX. σ r
secare, & loco prorsus alieno insertum esse . Ohiectant denique stili
difformitatem S dissonantiam ab aliis Flaviianis scriptis aberrantem . Verum & haec inania sunt, ct insisse . Quaecunuue enim exemplaria proserant, nequeunt cum iis , quae supra citavimus, compara.ri. bis. Mediceum eo ipso, quod hebraice redditum est, Iudaei Interpretis damnat fraudem. At Codicem hunc laudavit omnium primus Hebraeus Auctor Prop. Veritatis , cuius judicium nemo unus receperit .
Iudaei quippe, dum Iosephum laudant , solum Gorionidem intelligunt,
hunc in manibus versant, huic praestant fidem r Flavium aut ignoranti, aut despiciunt. Huic Gorionidi telis omnium Eruditorum confosso opponimus Graeca autographa , Medicea etiam , quae diximus versasse
Bigotium & Uossum . Digressiones apud Iosephum frequentissimae sunt; quamquam hoc testimonium loco propriissimo aptatur, ubi de Pontio Pilato pertractat Historicus: passus est enim Christus hoc praeside . Stili discrepantiam, quam nulli veterum subodorati sunt, negamus rimo eum stilus ipsius testimonii tam sit similis stilo librorum Archaeo- Iogiae, quam frater fratri , sive, ut inquiunt, ovum ovo, etiam ex stilo evincitur esse germanum . Cum itaque juxta praeceptiones Criticorum a veteribus Mss. librisque editis nihil sit expungendum , nisi adsint conjecturae liquidae, certae, atque exploratae: ct quas asserunt Osiander, Tanaquillus , Snullius , S alii, perieres sint, infirmae , Rambiguae; non debet testimonium illud Flavianum expungi. P postrio II. Stilus praedicti Testimonii genuinus est, ct per o nia phrasi Flavianae conformis iammonstratur. D gnoscitur alicuius Auctoris stilus ex verbis se
verborumque complexu . At sive attendantur verba, sive illorum .
complexio, stilus huius testimonii redolet phrasim orationemque Iosephi. Ergo stilus hujus Testimonii germanus in , nusque, cui tribu tur , Audioris . Probatur minor o In antiquioribus Graecis Codicibus Testimonium, illud ad hunc modum se habet. PIrem 1 -τα --,εσων σοφας -- τ Fau autem hoc tempore Pylas vi apiens. Utitur I sephus propositione hujus phrastos , Nyrria δἰ, quotiescumque abrupto
orationis stilo res alias inserit. Ita lib. XV l I t. cap. I 2. convertens ora tionem ad res Babylonicas exorditur, direris δέ-νῆψα, S . Κατα -- φ υ idem est , ac κατἐ ἀ- - - λον lib. X III. cap. 9. S κατα δἰ τὰ πίνει τά- lib. XIII. cap. 2I. 1. ι non ignotuς Iosepho,
cum de Iacobo stribat fuisse Batrem M. MDμνα πυρο. αφος mis ejus dem generis est , ac Me μν lib. I. cap. VIII. & αγαθαι axis lib. XVIar. cap. 7. ProXimis verbis ὼγε ἀνδρα ἀν- λωο χμ. Si tamen virum tuum oportet dieere, consimilia sunt, quae habet de Mose lib. rar. cap. I g. R de Elisco lib. l x. Cap.9. Quae sequunturi .νγ--ερ- ποarras, Erat enim mirabilium operum effector, conveniunt cum aliis lib. u. cap. S.
nec debent rejici ex quo josephus non crediderit in Christum; cuntia similia
69쪽
similia protulerint Pharisaei aDud Ioannem x I. 47. In iis , quae subiiciunis
rimos quidem ex Pusaeis , plurimos etiam ex Gentibus uale pertraxit. Extat phrasis huic simillima in libro Vitae suae, S in II. contra Api nem . Verbum autem ἐπηγο- , quod Adversarios nonnihil mowet, eodem sensu usurpatur lib. xui. cap. 22. XVII. I 4. S XUIII. 8. Sequitur, ἰ xωe- δυ- ... Nil hic difficultatis, si suhintellistatur λεγε inc, ut diximus: quo sensi seripsit Pilatus : ἐμφωι - 'Iαιδών. In subjue iis Verhis de Christi damnatione ad Crucem objectant aliqui Phrasim ἀνδραν .u Hili, non animadvertentes eamdem ha heri lib. xv. cap. I. S de Bello jud. lib. m. cap. 2s. Quod sequitur eis επ-- ὼγεω- Ora σώσω , Nec desseruerunt qui primum diligere coeperanst, rejici non debet tanquam spurium , ob similem loquendi formulam lib. vir cap. Io. S lib. VIII. cap. 6. Ouae ad Christi prodigia attinent σων, πῖ δελ. latυρια θαηκόσια πεω ὰὐ- , Hac , aliaque plura admiranda de eoo c., inveniuntur partim lib. XVIII. Ant. cap. Io. partim in z. contra Apionem. Postrema verba τε νυν των Κριωπῶν ἀπο Λυδου -ομ-
μων ἰυκ ἐπέλω τι φῖλινοῦ Ad hunc usque diem non defeeis denomi Lum ab eo orasianorum genus , praeseserre genuinam phrasim Iiquet eX libro I. de Bello Iudaico cap. o. S lib. v r. cap. is . Adeat, qui plura desiderat, librum secundum Daubuetii. Opponit Fabere ait Auctor Testimonii 'Mois τὰ , Pesus quidam:
cur utitur eo pronomine , si illum haud ignorabat ξ συλον vero, cum sit a pυ. , glano , convenire nequit sectae hominum ex Iudaeis , gentibusque conflatae. Cetera omnia praeoccupavimuS . Resp. Pronomen τὼ desiderari. in pervetustis codicibus , ct omitti ab Eusebio in Dem. Evang., Rufino, ct aliis: quamquam si illud
recipias , parum interest ἰ cum idem pronomen a Iosepho addatur Abrahamo lib. I. cap. 8. Ieroboam lib.vI II. cap. a. ct Nehemite lib.x I. cap. s. Tἰ φυλω autem usurpatur etiam de Iudaeis , ct Idumaeis ab Hircano in unam gentem Coactis lib. x iii. cap. i . neque debemus in Scriptoribus unumquodque vocabulum ad originis etymon tantummodo expendere. CΑ-
70쪽
Liber Vicesimus quintus. Cap. X. σ3
Ivibui argumentis Gentius ad eredendum in Christim ni pertrahendi.
UT Pagani & Gentiles con vertantur ad Christum eadem argumen in idonea fiunt, quae pro veritate Christianae fidei in libro xxi I. fuere producta . Si enim abjicienda est saperstitiosa plurium Deorum religio , Mahumetis secta , ct Iudaica observatio , consequens est te
nendam esse fidem in Christum . Sed alia nunc argumenta Proponam x brevique contexam, quae poterit Lectorum ingenium reddere ratiocinio , ct dialectica arte ampliora. ARGUMxNTUM I.
Primo demonstratur ex ipsa Christi persona niI falsi de se praedicasse, & divinitus sermatam legem tradidisse . Hunc Iesum inter Iudaeos vixisse imperante Tiberio , testantur lib. xv. Historiarum Tacitus , Suetonius in Claudio, Plinius iunior lib. x. Epist. 9 . Iudaei omnes hostes in Christum insensissimi, & Scriptores cuiusque ordinis. Constat natum in Iudaea iam a Romanis subacta . regio quidem genere, sed parentibus pauperrimis, exiguo Bethlehemi pago. Nulla ipsi humanae gloriar amplitudo, non Regum ac principum favor & gratia , non copia divitiarum , non sacerdotum, a Sapientum consuetudo, non plebis obedientia . Mariae filius fuit, Fabri proles appellabatur , socios sibi adscivit pauperculos piscium captura victitantes. Praeside Pilato in cruce pependit, atque inter latrones emavit animam. Post tale genus mortis, pauperes illi, quos in sui contubernium vocaverat, cum essent anica timore perculsi, ignari ac despecti, extemplo facti Evangelii praecones hominem illum Crucifixum praedicantes Iudaeorum, atque Gentilium innumeros ad eum pertraxerunt. Propitio aliquo p tentissimo Numine haec perseeisse omnis ratio suadet. Si enim praediis catores ip s intuearis, neque humana virtute , neque armis , neque muneribus sectatores innumeros nacti sunt. Si inspicias confluentes ad ipsos, erant prius Crucifixi hostes acerrimi, invitabantur ad ignominiam ac mortem, derelinquebant parentes, filios, uxores , agros, ct inditam a prima aetate religionem. Ad hoc sane non trahebantur institutis maiorum , non rerum terrenarum cupidine, & Voluptatera , non vi educationis, non Apostolorum saeculari dignitate S imperio. Trahebantur itaque occulta veritatis vi , Sc unius Numinis potestate .