장음표시 사용
281쪽
ciones miselli, tardi Sc negli rentes iussis quae officis nostri sunt acacurine examinandis 8c fideliter praestalidis, intum ocij laudaciae nobis stimamus,ut involemus in partes domini Je judicis nostri,&quo respectu hi aut illi actus nostri ab illo sim judicandi in Sarestio judicio, audeamus definire, iis alij contem istas i viri riones
ibistras praeter officium iocationem nostram a nobis .i L. S, ads mittat' rara I mi Christianum, peculium Dei 'A Domini nostri,in Parte ci laservos caedere , flagellare' eiicere', i. tismis omni genere immiscricordiae in eos saevire non crcamur
Ex his jam patere credimus,quam iniqua sit Consurassi trualle Iogorum , cum Remonstrantibus tribuunt quod in hoc de justifica- onoari . cclesiis omnibus ti bellum moverint. Re
et impugnat Censor. Est enim per se inanifesta. Si fides cst adsensis serio a Deo imperatus sub ,romisso praemi S comminatione poenae a ternae 3 ab homine ex silaio praestitu Ergo Fides noncst quippiam in nobis sitie nobis effectuini, quod Synodus ordia-
τ in Vatia constituitur, qua voluntas Iam renovata non tantum agitur . movetur a Deo sed a Deo adla agis es ipsa mamobrem uiam h Diluatur ex mo Deo gratiam istam .aecept i credere S resipiscene re e dicitur. ηςPx. Π: - lini, i iam 'explicatio est Prorsas inepta; etiana lui Pt
i stat tinet e statueretur, ad consequentiam tamen ius ingendam iiihil facit. Dissi' nobi In i ta est iide voluntate renovata loqui tur, cum agarii de P ita iam is a voliuntatis renovatione. Quaeritur enim an renovatio voluntatis nihilominu nostirae fiat in nobis sine nobis non an tollantas nostra rem at et i tali i tu tua an agat. Renovationem Voluntat ,quae in nobis fit sine n - tus in his. iive quaea Deo in voluntate iit,ltra operatione irresistibili ficitur, appellade actionem aut volitionem nostiam , aratione est lienissimum Voluntas enim nostra est actionis illius divinae subjectum, ω volitiosiv actio Voluntatis ita producta sive effecta tui Iuniato, non Misi ι is mi hi olitio sive actio nostra est; Non enim est uetio elicua a voluntates ostra, sed mera passio, actioni sive, Illicinis tantuna voce enunciati, in Voluntas est subjecitum merum
olitionis sive actionis istius, ut ita dicam, non caussa Sed dato, at
282쪽
non conces , verbis Synodi istam expliciationem convenire, nihil 'iminus constat consequentia. Non estim quaelibet actio voluntatis, a qua voluntas aliquomodo volens vel ages denominatur,susscit ad constituendum actionem quae recte de merilli dici queat actio seu volitio nostra , ex officio praescripto a nobis praestita. Huiusmodi eritim actio neccile cit ut cadat sub praeceptumpi omissi, ne praemij- comminatione paenae sancituni. Quod autem sub praeceptum ta-
de cadit, id tantum abest, ut is , qui illic praecipit, possit velle essi
cere in nobis sine nobis, ut contra non possit id velle fieri nisi a n bis, destructurus totam praeccptionis istius sitae vim ac proprietate, si aliter vellet. Natura rei divincit Praecipere est alteri actionenii ungere, si praemio potiri laenam effugere velit. Qui ciscit in
alio sine ipso actionem, is cocipio,quod eam in coisscit,eidem eam injungere nec vult, nec sapienter velle potest; ut vero aetionem ista remuneratione laude, aut praemio dignamuli licet, absurdissimum cst. Atqui inquit clator, absurdum exis timent nec eLE Remo sis ores cum Petigio, Deum donas coram re in nobis lictum hoe
Augustini nisi cum grano salis accipiatur, admittendum neutiquam cst Deum errina dona sua, isto, quo vult Censor, modo, in nobis si- nobis producta corollare, tanquam actus nostros ex ossici prae scripto 1 nobis praestitos, ac proinde promisto praemio sive corona ac laude dignos,sine manifesta absurditate debq; falsitate Deo tribui non notest. At sitatas, iratia efacim, inquit Censor, tolli. --nem L Iemis ramium, arguatur hoc adversiriorum elencho Deus ipsis o erens excesientem istam magnitudine potentiae sua in nobis ἐλcredimus , Dry sicitatura fortis roseiras inius Ephes. . si Imd non Deus , sea Censor hic erroris in crassae ignorantiae arguendus tum odis I si ζ est: Non enim dicitur in textu citato , Deus exerens hoc participi j is. um de sis addidit Censbr, in quo tamen tota vis argumenti est)ino is qui credimus excellentem illam magnituditaem potentiae suae. sed tantum excelles magpitudo potentiae tribuitur Deo,quam xeruisse dicitur in Christo,quum suscitavit eum ex mortuis,& collacavit ad dextram suam in caelis, per consequens quam aliquan-
do etiam similiter exeret in nobis, qui jam per fidem Christo capiti nostro uniti sic cari atq; accepti Deo icti sumus, qui excellenti illa magnitudine potentiae prςditus est Exerturus itaque rectius dixisset Conser, quarn exerens. Sed est, legatur etiam in textu, Demexerens, nihilominus tamen erroris manifesti arguendus est Censor.
283쪽
magnitudine potentiar, noti qua Deus in nob coperarer ut cred mus , scd Jyia Deus operatur citrea nos, qui jam credimus. Et sane quis vel, Crisimile esse credat Apostolum operationen illam, qua istam δε excellentem illam malestitudinem potentiae, qua Deus Iesum excitavit cx mortui sta collocavit ad dextram suam in caelis, este cand illam p.,tcntiam . qua fidi cincit in nob: λ υἰαρον itaq; ωὐπερβαλλον μεγεθος δυνάμιεως, ωκ' οὐ&uxili, requiruntur, ut fides ciliciatur in homine. Et cu Apostolus orate se dicit, ad c j; indesinenter orare , ut Ephisiij intestigant, quae sit magni ci. do ilia potentiae divinae incredentibus, oratie dκendus erit, ut Epheri imtelligerent quanta vi fides incipiis cincta esset. Quid van: uc quidni lius cientiis loci per se patet, Det vob sociis cognoicere quam
se risis, lodi sit excellens illa magnitudo potent i, qua Deus usurus aliquando pηr pluriti e est circa credentes , cum eos ex mortuis suscitabit, atq; immi retales
r 'r' i loriosos in extis ipsis altissimis constituet. Quanta autem sit puretentiae huius magnitudo, id quidem nunc nobis non apparet; sedi me id aestimari potest de aestimandum est, κία ἰν , γειαν. dest, ex vel juxta illam potentiae magnitudinem in qua quia tibi non satisfacit Apost inis, idcirco utitur tot Synonymis, cibus κάα τυν ε' νέργε- του κοα ς G. σχύος αυτῆ)quae nobi aDeo illustri ratione ob oculos posita, Sc quas pectanda ciata est, quandi, IesiumChristus
minima a caput credentrum omnium . non an im stili itavit ex
mortiris, s id etiam in ipsis caelis sublimibus collocavit ad dextram suam gloriaq; tinentia se prion me imi ci tum , potestatent, ' tentiam , ac clominationem striixit, adcli ut jus ped.bus omnia subjecerit , eumq; c stituerit caput, ut eadem iuuentia Ecclassiam sibi subjectam , id est, nos fideles Mnac ne misitaret in caelis de immortalitatis 3 dotiae beneficio afflaeret. Ejusde farinae est , md ex j. ad s.f. t r. asse tur. Inhideri in de mi. do,' i , fides, in L. I i'. ricinis officitur bum; illum est. Agitur enim manifestaede iis, Theila'. vers. qui jam credebant, ideclitorum fide ae tolerantia xl Hatur Ap sti,ti s apud Eeelesius extero, uti verses .i: uel Nia deseribituri si hic Deus cuti censor Iocum citat ut comiteris of ii, id ei poten
ter , scdropa iri, ut cras fidei complere velim Phralii veto 4stam
fri/ξο - , significare modum', quo fides gignit in eonsereatur
284쪽
ti tutas , id est, operationem omnipotentem sive nrresisti bilem in id Apost
nobis sine nobis , nihil vel in speciem cogit. Nam posito quod de . . . Eu.i
primo fidei actu istic ageretur, non tamen phrasis ἐν δυναμει poten εν δυνάμει. tiam statii distam irresisti bilem, quam utut enlbr, indicare argitit. Non enim omnis est δύναμ talis Nec verbum complendi signiscat necessario modum istum agendi,qui ἐν δυναm est, in principio regenenationis Thessalonicentum etiam usirpatum esse. Nam
compleri aliquid potesta δυναμεi,quod suae δυνάμι flectum est, Betompleri potcli in crcdentit iis id, qu id in credentibus,qii talibus, coeptum est cilici. Sed quid multis opus esto Manifestum est e loci antecedentibiis & consequentibus, seo opus ignificare per Meto ti, piabinymiam, vel id, q:iod fidei objectum est, sive quod credentibus, inuid Ap opus tolarantiae ex fide facientibus, a Deo promissum est, e quod Deus circa cos , qua tales , a parte sita facere vult, de ficturum se promisit , vel saltem facere paratus est si pro eo serio oretur re si plane modo quo κληπις sive vocatio, hoc in loco, niterprete ipse Beza, significat non ipsam vocandi actionem , sedis, ad quoa Thes- lonicenses vocati erant, nempe caelestis regni gloriam, vel, quod malim,tolerantiam in qua ex fide jam exercebantur Thessalonicenses Evincitur hoc ipsum ex eo, quod Apostolus dicat, se orare pro iis ino quibus jam ante Deo gratias se agere dixerat, quod fides
eorum vehementer augesteret, Ῥααανη , 5 caritas eorum mutua
πλεονα se, id est redundaret quasi dicat. Idcirci, quia vos eredidistis de dira vestram caritati sin tolerantiae operibus luculenter testati estis , Deum supplices pro vobis oramus , ut caelestis praemi istius,
ad quod vocati estis, praestantiam ac certitudinem altius semper Paraphras, ibo vestris dignetur imprimere, quicquid e singulari amor RPς - - re suo, quo fideles suos complectitur, proficisci potest, id adhibere it circa vos,ut quod credidistis, poteter haereat in animis vestris, nsta omnia mala quae toleratis, vel ut tolerantia vestra, solidiores cstustis istius haereditatis, quam perfidem semel concepistis,ueluti firmo ac potente aliquo fulcro ac subsidio sustentata , manere possit, id est , ne quicauam a parte sua deesse vobis patiatur quod ad animandosa corroborandos vos facere possit. Quicquid sit, ce tum est hoc in loco non agi nisi de credentibus in ex fide persecutiones varias tolerantibus, qua talibus circa quos Deum aliis longhactionibus occupari, quam circa eos , quos primitus ad fidem vocat, certum est. Huic jam adde, quod Apostolus statim deinde Thessalonicenses hos obnixe rogetin obtestetur, ne cito a mente
285쪽
sua dimovetur, vers. I cap. ij. Quorsum istud, si jam ante eodem paene spiritu cos persuasios cile voluerat de eo,quod Dcus, uti in ipsis sine ipsis fidem effecerat, ita in ipsis sine ipsis per potentiam in si stibilem fidem contervare veste Nam h de ista posita fieri non
poterat ut a mente ista dimoverentur nedum ut cico dimoverentur. Neq; magis locus Petri, ex j. Epist: .cap. vers. 3. desumtus, facith ripis is ad pei suadendum Remonstrantium clencho Deum erroris argui. ζ Petri, Nan Petrus isto in loco vi rutis quidem sive δυναμεως Eim mentio.
neni fiet , virtutem sive δυς λιν istam θείοι non intelligit vim sive potcntiam illam, qua Censbr Fidcio in nobis sine nobis es, fici vult sh d tantum Deum ipsum omnipotentem ieriphrasi usitata, qua nunc bonitas Dei, nunc lapientia Dei, nunc justitia Dei, nil nisiDeum ipsum notant; quanquam ratio aliqua potentiae etiam hic diabita dici potest, quia admirabiles de omplures actiones divinae
Potentiae intervenerunt , ut certa rcsurrectionis E aeternae vitaeve nobis fieret, Sciat de voluntate Dei feremus quam persua- 11slinai. Rationes complures sunt Nam primo, si intelligeretur ista quam Censor vuliδυναρως hoc in loco , non dixisset Apost lus, Deum nobis dedisse παύα τα παος selia 6 ἰυσεβειαν:unica tantum hac potentia opus crat una haec suffciebat. II. Inepte dixisIet D nin dedisse nobis τα me ἐ-έβειαν. Nam ἐυσελια, postulat a nobis sub praemij promisso laenae comminatione. Postulare aut a no-b: ἐυσέβειο , ciscere in nobis sine nobis ἐυσέλιαν, per δυναμνά ἐιαν, sunt οἰσύςαῖα. Ista operatio repugnat e diametro, non divinar
tantum, sed humanae sapientiae: Stulte praecipit, qui id, quod raecipit, in eo, cui praecipit, sime ipso ciscere vult laetu ipso enicit.
III. Petrus dicit aevinam virtutem nobis omnia dona', qu* ad iram Trietatem pertinent,per agnitionem Ius, crus vocavit nos. Agnitionem
itaq; sive cognitionem supponit, ut non prosectam ex ista victure. Quod si id nolimus, sed Apostolum velimus indicare id, quod nobis dedit Deus vel divina vis, tum cognitio ista significabit, vel actualem ipsam cognitionem , sive ea sit me tantum cognitio Dei
Christi, sive etiam cogniti, fides in illum Vel Euangelium, per quod cognitio plena Dei christi haberi poterat , quo sensu
dicimus dari cognitionem alicui, cui natio, via ac modus certus revelatur, quo ad cognitionem rei alicuius pervenire potest, sive fiat ut ad actuale rei istius cogi sitione perveniat, sive non . Ut cumq; modo acceperis , manisclium scin pererit, per potentiam divinam
hic non intelligi ab Apostolo id,' i id vult Centor . Nam si cognitio priore
286쪽
priore sensi intelligatur, tum necesse est ut dicatur Petrum de om nibus disperiis fidelibus, ad quos scribebat non tantum pro se crem, didisse , vel saltent ex judicio caritatis sensisse, quod divina virtus in illis cognitioncm sive agnitionem idem istam operari voluerit,in actu jam operata erat; sed etiam id cum omnibus persuasistimum esse voluisse. Nisi cnim id Petrum voluisse dicat Cen r,ene vat atq; elidit fundamentum exhortationam Madmonitionum ejus omnium. Hoc non dicet Censbr,si sapit. Quod si vero cognitio posteriore senili intelligatur, tum nihil ex verbis istis pro caussa sua concludere poterit Censor.Sed quid opus est in re clara diutius m rario Versus sequens modum exponit, quo divina virtus omnia nobis dat, quae ad vitam dc pietatem pertinent, per agnitionem ejus
qui vocavit nos, quia vis: Deus maxima tuo pretiosa promissa nobis donavit nota idem verbum λδω Τω ut per ea esciamur divina consorici natura. Hac in re cumulus divitiae bonitatis, sapientiae,
potentiae est. Qui ista habet Christianus, is omnia habet, quae ad vitamin pietatem pertinent. Promissa enim ista continent omnia ista auxilia, quibus homo in hac vita opus habet, ut divinae voluntati obedire possit, ut actu obediat in mediis tentationibus, S ut ad finem usq; vitae inobedientia perleveret, atq; ita evadat eam, quae
in mundo est corruptionem c cupiditatum veneno ac contagio.
Ignoscant am vicissim Censeres Academici, subtiles Doctores suis enim eos jam verbis compellare lilbethruditati Remonstrantium si ipsis non licet es tam acutis ut percipere possint haec tria. I. Magnitudine ἰmρβαὰλουσης δουνάμιεως κρ ς,ἰκυος, opus esse ad fidem in homines iciendam. II. Magnitudinem istam potentiae con currere posse cum serio praescripto ac mandato Fidei promissione praemi, comminatione paenae sancito. III. Fidem, quae per istam magnam potentiam in homine sine ipsb eiscitur, obedientiae nomine venire, Sc praemio ac laude dignam censeri posse Haec conjungere componere non possunt Remonstrantes, adeo sunt rudes Mnardi Id si possint Censores,ns ingens eorum acumen est,& mPβάλον μεγεθος τῆς ααινόιοις Mirum ni discipuli eorum applaudant
tam ingenti industriae, juge accinant magistris suis , plusquam Angelicis Seraphicis. Quae ad sectionem IV consentur, ea sunt parvi ponder s. Primum enim quod centetur est, God Remonymant ade ciendum adsensum Fιdei, a parte Des tantum requιrant argumenta labi, quibus
287쪽
reantur ea, qua credemia nobis proponuntur. Sic enim in t facit rumeI Remon trantibus cum Pettgio transigere. Quantum crimen medius
'' Fidius, si omnino hoc verum foret At nihil minusquam hoc, habet
liciendum Fi- veri spcciem Manet adhuc inter eos e Pelagium hiatus maximus.
ἡ ': ἡ , Nam quando nihil aliud requirunt Remonstrantes a parte Dei, qua
parte Dein argumenta talia, non excludunt pr. ecedaneam dationem potentiae
La πάμ' silernat in alis, qua fiat ut homo adsensum possit praebere argumentis istis Illam semper praesupponunt iraerequirunt uti jam ante saepius ostensum est, in Acti si Scriptis eorum Synodalibus saepius in terminis ab ipsis declaratum esse constat : Hanc verbnegabat Pelagius, quia ad adsensum fidei praestandum naturae vires suincere per se proiitebatur, uti notum est sed tantum cxcludunt istum operationis modum, quo Calvinus cum suis somniat Deum pectoribus paucorum quorundam , nominatim ad id electorum,ad-lensum istum indere atq; imprimere. Addit Consori Argumentai R. non sit sicere a parte Dei, ex eo manifessitum eZZ, quod doVnat. μ' dei qm eri dentiam non habent, talibus argumentis non possint probari. eteri imiliter nihil opponi postr. De evidentia nihil aixerunt Remonstrantes. Aliud est evidentia,aliud credibilitas Argumenta, pax ζυό- ista, credenda proponuntur, credibilia sint necesse est Evidentia ut orotari qui lint, non requiritur. Et hoc vult declaratio, cum dicit requiri argui in is su 'I non quibus simpliciter aut in speciem nihil crisimile oppo- id oppom ni potest Absit, sed quibus nihil verisimiliter opponi potcst Nota credibilia, is sinc fidem non creantur a quae crede da pro- μ' ponuntur. Tantum aute abest,ut dogmata sidci,quae credenda tulit,. credenda proponuntur Christianis omnibus tui, periculo aeternarcondemnationis , in summo gradu credibilia non sint, ut nisi talia sint, eo ipso pro dogmatibus fidei habenda non sint. Et fatid nisi res ita se haberet, frustra ac stultd laborastent olim, hodieq; laborarent Christiani utAtheos, Gentilis, Judaeos ad Religionem Christi adducant, iisq; dogmata Religionis Christianae perluadrant. Quare non simpliciter probandum videtur id, quod ait Lactantius, divinam veritatem idcirco doctis esie contemtui, quia idoneis assertionibus eler, nisi commodo sensu intelligatur. Niilla veritas in uo genere magis id netis assertionibus nititur, quam veritas Religionis Christianae. Injuriam Christo Sc divinae Christi Religioni iacit gravissimam,quis. quis aliter statuit. Quare adminatione non levi dignum est , cum quaerit enlbr: idionisius ciam in iesummet tremum collacaremus, vitrum migno suspens m, adeos sententia Dei maledicitum, si, hi credibile censeremus, ni Irmatum argumentis quibus nihil opponi posio
288쪽
Imbvem, idcirco fiduciam in Iesma Nazarenuni virum in ligno
crucifixum colli camus, quia eum a Deo plo approbatum, dc m 1ignum approbationis , ex mortuis suscitat im Se ad dextram div.na Majeitatis in caelo collocataim elle, istiusmodi, tot arguntentis confirmatum est , ut nihil pluribus aut solutioribus ad fidem rei factae faciendam, confirmari possit,adebit dicere audeamus, Aut credendum est hoc verum ei te aut nihil in rerum natura credibile censendum cst. Atq; hoc ipsum manifeste arguit locus Apostoli iste,
quem hic Centi, plane in contrarium tensum citat, j.Corin. X. .
rma militia nostrae non sunt camilia , sed iuviniim valida ad subro .. ζ'sus' i
qua si extosti adversu cognitionem Dei, in captavitatem red gendo sentiaret omnem cogitationem ad obediendum ChriLia. Dicit enim istis verbis A '
postolus, Armasta , id est argumenta lationes suas, quibus pugnabat pro Chrsi doctrina, contrairroraca dogmata opiniones Disa PDilosi horum , aliorum I mundanorum hominum , quam quam subtilissimae videbantur, adeo blidas , efficaces iervosas hiilla, ut evertendis istis plusquam uiscerent , imo ut sussicerent captivando omni licet subtilistimo acuminiis industriae , cogitationibus ipsis, id est ingeniosissimis conceptionibus retundenuis, sic homini bii persuaciendis ut erroribus valedicerent, de Relisionem Jesu Christi amplecterentur : Hoc autem dicere non potuisisset Apostolus, nisi ejusmodi argumentis contra eos instructus hi- isset, ad probandum Religionis Christianae dogmata, quibus verisimiliter nihil opponi ab iis poterat,cur nodico videntia aut prorsusi omni modo ara , ud credibilia non essent. Nec dudium
est, quin haec gloria soli Religioni Jesu Christi propria tum fuerit,
etiamnum foret, nisi divinis insitisq; Religioni argumentis, seu imprudenter, seu impudenter stagilia Melumbia miscuisset humana industria. Inde natae hypotheses, axiomatai placita a ratione omni, specie veri aliena , quae in Religionem Christi paulatim transuerunt, aut irrepserunt, S , quia idoneis assertionibus egebant, humana autoritate stabilitate sancita sunt. Hine Christi Religio imbellis facta est, Mantum non probrum ae ludibrium Judaeis, Turcis , variisque alioquin nec indoctis nec malignis morialibus, quibus nescio quid citius persuaseris, quam Religione Christi istis hypothesibus studii iram. Sed hoc fiere potius licet, quam corrigere.
Alienim, quod hic censetur, est, et od Remon trantes exparere homino nequirumpiam docilitatem ammi probriatem in eo, quos
289쪽
ista ροίZutitur ste haec inquit Censor, ex Theologia Socini aperte dosumta sunt Inali vero haec desumta non es se nisi ex Theologia Christit, satis manifeste quae in sectione hac alleuantur loca , arguunt Tota enim sectio paenet nil nisi Scripturae verna habet. Sed esto, ex Socino haec desiimia sint, quid tum p Cum Socino ita a sentiunt hac in parte Remonstrantes. Bene habet. Socinus ergo nac in re bene sensit scpripsitq;. Qui id aegre seri, is rationes adferat, alioquin e ouo sensu le- sibilari dignus est. Id tantum notandum est obiter Anemonstran- ά . . .' Σ' tibus bis affirmari ad fidem vel adsensum fidei obtinendum, requiricilitatem aut ex Darte hominii docilitateri probitate; non quasi fieri nullo modor possit, ut ali i ad fidem etiam adducantur, aut dociles probi red
dem Vicien- dantur Nihil minus , e quod sine docilitate G probitate animi
adsensus fidei commode, Nota Mnd vocem hanc commode elici non possit Magnis molestisq; ambagibus alioquin opus est. Ut ex eo siquitur, inquit Censor, homines omnes natura Da non essindociles argimprobos. Nihil minus qua hoc sequitur, Tantu sequitur inter eos, qui vocantur ad Religionem Christi, alios aliquando esse dociles, alios indociles Discrimen istud ex natura esse nec dicitur, nec ex dictis recte concluditur. Ex aliis caussis id provenire quid ve-α,. ' Nemo, qui ad Christum vocatur, talis est, qualem cum naturacatur illis est finxit Educatio, conversatio, institutio,aliaq; discriminant morta 'Miem ς I, maximam partem , eosq; variis adfectioni laus imbuunt. Recte 'μ' FIaccius icet alioquin vitae non admodum castigatae, se quis vitiis mediocribm ac mea paucis Mendos es t natura alioquin rella velut si Egregi insfersos reprehendas corpore naros. Sic nei avaritiam nes Frdes, ac mala DLEra obiicie vere quisquam mihi purus si insons Ur me collaudem si vrvo caru amicis Caesa fit Pater his. Ipsi mihi cunos incorruptissimus omnes Circum Doctoreis aderat, quid multi' pud msaci primus virtutis honos Frvavit ab omni Non plum ficto, verum opprobrio quoi turpi: ob hoc nunc es illi debetur a megratia major. Neq; verti negandum omnino videtur,conditionem temperamenti cuiusq; hominis vim magnam habere ad mores animi, ad virtutes
vitia. Proratione ejus aptior vel ineptior quisque est ad docilitatem
290쪽
tem e probitatem animi consequendum , Praecipuam tamen vim habent educati, institutio. Atq; inde sere discrimen petendum est. Non videtur hoc negare Censor, ideoq; per cautesam addit,ut sis fera docilitate. de vera probitate, rua ad res divinin requiritur,qια- Itilagiratur. Atqui docilitas, quae nos aptos reddit ad virtutes, sive me ilites m ad honestatem morum 6 castitatem , quomodo non reddat nos ap- Rrioue tos ad res divinas PMocilis probusq; animuSquas res citius libenti te, morales. usi admittat, quam virtutes divinas, utpote aequitati de rationi re - ira t 0 .ctae maxime contentaneas , c Cluimodi argumentis adit ructaS, virlines divi-
quibus inualibus caeterae disciplinae omnes carento Atqui inquit P 'ς'
Censor , hoc diserte Scriptura repugnat, qua nullum discramen naturaletet docilitatu vel probitatis , M ue rebus divinis agitur, inter homines ame regenerationem agnoscit. Fadsum hoc esse ex locis in sectioneConfestionis, de qua agitur citatis, manifestissimum est, si modo vocem naturale, omittas, de eo enim jam non agitur. Discrimen es le constatae quidem ante regenerationem , an naturale illud sit, alterius
laci est disquirere, hic ad rem non facit Locus ex Epist ad Ephes. h. 3. contra nihil facit. Nam Apostolus isto in loco non agit de naturaliac communi omnium omnind hominum conditiones statu, ghta . . sed tantum de conditione gentilium ante auditu Euangeliu quamquamin inter eos discrimen aliquod faciendum esIe non obscure
colligitur ex I. Corinth. cap. . vers. II. cum ait α Ταυια τίνες η ε. Et huius nossi quid.im vestrum erant, quod inepteri et vertit, Et haec
eratis unusqu . Sed posito etiam Apostolum communiter aut universaliter haec de omnibus gentilibus aifirmasse, Non repugnant filium irae esse, Se docilem ac probitate animi Praeditum este. Doci ς i ii, i litas probitasq; animi cum peccati habitu dc peccandi consuetudi-po est'. iii is dine potcst consisteres Aliud enim est docilem ac probum animum mobi- habere, aliud jam didicisse quae siticra pietas, d qua in re vera o ri dΣ' st.bedietia divinae voluntatis posita sit. Quin imb alitia est hoc scire,aliud facere. Multos videas dociles , bonaeq; honestae indolis, qui inter profanos aetatem degunt, in meliorem frugem evasuri si monitoribus non carerent, aut inciderent in bonos vitae magistros,vel stactos. Docet id Christus, cum meretrices s publicanos dicit praece ros Socio Phariscos in regnum caelorum, Math. xxj. 3I. Et video honpaucos luculenta veritatis cognitione praeditos re alioquin minime malos, a vero tamen pietatis studio valde alienos. Ex quo patet loca illa, quae Censbr in eandem sententiam citat ex .Cor .vj. 9. I C.