장음표시 사용
41쪽
sabilis iletorqueat, ut o reliquas Scripturas ad suum ipsorum exitium. Interim quotquot mancipia literae non sunt, cum de allegoriis agitur, sed veritatem amant sitne praejudicio ij facile vident, non modo nullum praesidium in isto capite situm esse pro ista de Fatalitate opinione, sed in eo arcem atque aris .mamentarium reconditum esse,ex quo ea sortissime oppugnari, labefactari ac tantum non suppeditari potest. Praeterct extra hoc caput, quaecunquae allegantur testimonia, canit nisi laciniae quaedam sint, hinc inde a reliquo Scriptu a cor- dorc avulsae 'c quae solo locutionis methaphoricae colore ni tent. In eo haerent ac stupent non aliter quam fascinoi
strictae mentes. Nempe Deus aliis dicitur dare eo novum dacere ut in viis jullitia ambuleηt, trahere, creare, gignere, tu care, suscitare eos in novam vitam alios Vero excaecare, indurare, in sensium reprobum tradere, aliaque . t quam Obsecro, evidenis.
te argumentum est , quod ex vocibus petitu Scriptura plena est, figurarum troporum, metaphorarum, allegoriarum. Nunquam finis crit, si quis mordicus istis velit inhaerere: pugnare 'Et cum eaedem voces, eaeder actiones tribuantur hominibus ab eadem Scriptura, quae tribuuntur Deo, quis caeitu Sola ratio praecel' ionum Pra iniis ac paenis sancit nim, quibus tota Scriptura medulla sita est, legem interpretandi nobis ponat necessi est. Ubi istae locum habent, ibi impossibile est , ut phrases istae aliterquam violenta manu trahantur ac torqueantur in istar pro Fato partem Maec enim ratio tam clara , ad c dens , tam palpabia liter manifesta est , ut ex ea una ac soli, controversiae
huius decisio facillima , si is alia illa , censeri de-
Hinciam id , quod ultimo loco proposuimus, liquet; D
delicet, quanto certior tutiorque sic huius nostrata, quis ceterarum Pene omittata conti Ovcrsiarum decisio Certisti
42쪽
reia decisio est, quae fit ex clarissatiris Scripturi lc rationibus nulli non obviis , quaeque statim ' facillime ab unoquoque mentis tantum suae compote fieri potulti Tutissima decisio est ea, quae pro pietate, pro Ossici nostri necessitate facit in ad nullum alium finem spectat, quam ut divinis legibus, jussibus
promissis minis sua constet autoritas. Sed audire mihi videor, qui Contrarium nobis persuasum volunt: Periculosam scilicet est decisionem,quae pro libertate humans Voluntatis fit. Qitia si homo liber est,tum torus quantus quantus cst, noni pendebit a Deo: Si vero a Deo homo totus non dependet,ex homine tande Deus fiet o Subtilitatem Nempe isti mortalesimetuunt,ut, si homo liber dicatur,ex homine tande Deus ciliciatur, non metuunt,ut Contra, si homo liber non est,ex Deo Diabolus autTyrannus Phalaride quovis immanior es ciatur.
Hςc consequentia plana, facilis, obvia, palpabilis in Ista ne speciem quidem habet. hie eisin, obsecro, ista est divinitas
hominis, que tota in sola volendi libertate consistit, atque interim potentia, autoritate S iure omni proprio destituta. est .suius sus CX alterius arbitrio ac Voluntate, det,icuius abusius, cum, in quo est, gravissime paenae reum facit 3 At manifesta est ista crudelitas, si Deus dicatur, innoxias suas creaturas inextricabili peccandi necessitati illigare cas inde ob peccata ad ineffabiles atque aeternos anime de Corporis cruciatus damnare. Neque vero est quod hic quissi quam mihi rcgerat, hominem in statu primo liberum conditum suisse bicenam alterutrum sequetur Aut Deum ali quando ecisse ut homo Deus esset aut, si liberum cum creando id non secit,certistima esse consequentiam,summa Tyrannidemicrudelitatem Uco tribui, quando homine non libera aeternis cruciatibus destinat. Qui illis magis sapere videri volunt, i grati dixina detrahi deshomam gloriationis ansam subministrata clamant, si homo liber statuatur quasi vero aut gratia divina non sit gratia, nisi homo bos aut lapis fiat. - - aut
43쪽
aut gloriationi vanae locus esse possit, ubi primus ac principalis libertatis usus in bono a gratia suspenditur. Nugae Sed hec omnia aliaq: in hac Apologia plenius tractantur. Nolo actum
agere. Haec cum ita se habeant, dilecti Fratres, non est quod aut vos aut me pigeat pudeatVecorum, quae jam per decenni--um integrumi ecimus 3 passi sumus pro hujus controversi e patrocinio. Ego vero etia mihi vobisque gratulor, glorio .que in Domino Jesu, quod dignos nos judicaverit Midoneos fecerit, per quos tam justa,tum utilis,lam clara tam facilis,
tam Certa tam tuta Veritas adsereretur Parum nobis videri. debet, quid ali de nobis nostrisque laboribus ac doloribus sentiant Fatua saepe huius aevi judicia sunt, aut iniqua: Pauci sine gratia, sine offensa aut odio judicant Ratione. lae pon- .derandae sunt,in conscientiae bonae stiidium alienis omnibus judiciis est praeferendum. Nemo mortalium omnibus simul placuit; de nos,si hominibus placere studemus, Christi servi nolumus Bonis ac bonae conscientiae studiosis si consilia,si studia nostra probamus, ultra nihil aut exspectemus aut optemus. Arion sta eorum,qui omnia ex usu fho aut quiete publici me-
Liuntur,ad nos non pertinent. Isti Cataphae consilium hodieque sacra Reipub anchora es qua stat vigetque. Conducit nobis ut unus homo moriaturpropypulo Urgens tota non pereat. Et dubitare liceat, an non isti ipsum Dominum Jesum denuo in crucem acturi essent, ut istius axiomatis hostem Sc pacis pubilicae tur-hatorem, si ad eos rediret utilitate publica compensatam cre- derent pri ratam iniquitatem. Nobis aliaviens alius animiis est. AEqussimum esse novimus ut Dei veritas, quae ad pietatem utilis est, a seditione omni aliena, non ad mundi huius t 1gem, sed totius Mundi Lex ad Dei Christiq; unius sacro 1anctam veritatem dirigatui. Ub id non licet, ibi Syna' goga Satanae est, qui homicida fuit ab initio,& Pater est menidach. Sed valeant hi, in res suas sibi habeant. Eosum vicem imprimus doleo,qui cum veritatu recternotini,&pietatis amo- Iem
44쪽
rem ac studium piae scierant, si uin etiam eos qui propteream in ioc seculo Miliguntur, recte atq- egregie facere Credant, adeo tamen' segnes ac fiscordes sunt, ut praeter inane adfectum
sterilemque juvandi voluntatem, nihil conserant. Indigni utique sunt,qui sub Christo mereanta stipendium melioris vitae sectant. Nos uti caepimus, ita pergamus non minus brtiter, quam alacriter Deo hoc debemus, proximo nostro Sacra mentum semel diximus Domino ac duci nostro, Jesuci Persidi ac pessuri sumus, si Sacramento isti renunciamus,si deficimus, si cedimus, aut nos ipsos subducimus, tam praeclarae, tam utili 'taera gloriosae pugna pro diVina Veritate. Et cur cedamus, Fratres' vidimus,4 gratia tibi sit Domine Jesu,vidimus inquam jam per annos alitio fructum laborum nostrorum non exta suum. Semen jactum in terram, aliquamdiu rore patientiae vestrae, quin sanguine vestrorum irrigatum faeliciter hic ita sic adolevit, adolevisset longe altius uberiusque, nisi, proh
dolores malesanaac cruenta paucorum consilia plurium innocentiam maculassent, veritati faeliciter succrescenti,contra que onera ac pondera amictionum,palmae instar, sese erigenti, manum remoraminjecissent. Nostis quantamus adverseriorum phalanx hactenus presserit quam diris animis, sanguinariis consiliis, immanibus ausibus in nos saevierint quot co- vitiis, maledictis, suspicionibus f publicae infamiae prostit crint, ut per latus nostrum veritatis cursum sisterent Nihilomulus tamen divina veritas per omnia ista obstacula viam sibi fecit vi veluti ruptis obicibus flumen blet,per universum terrarum in bese longe latcq distudit Pariam, fateor,prosectum est apud eos,qui malorum nostrorum authores sunt. Sed quid
mirum anterest eorum ne veritatem, innocentiam damnasse,ac line cauta patriam atq; Ecclesiam turbasse videantur. Tum frustra fere disputatur cum duobus hominum generibus. Cum iis, qui credunt se ernare non posse, cum iis, qui
dunt se ea fide praeditos a Deo esse, quae excidere nunquam
45쪽
potest. Ut hi errorem siluim videant paene impossibile cst. Latere lavat,qua rationibus Cos ab errore ipsoru abducere Conatur. Nolent videret, etiam sit Solent manu tua portes, ut haec vestra Apologiarce e loquitur. Talium non est fides. Ahys inciti tercos, iique magno numero, qui vel simpliciores sunt qucimuzarcana doctrinae istius pervideant,vel aegniores quam ut in cainquirant, vel doctiores quam ut a probent , et aequiores quam ut illentientium raciones non poste veras esse in ani-1uum velint 1nducere vel probiores quam ut iis, quae semel didicerunti pertinaciter herere velint aut meliora monstrantiabus non cedere. Sunt qui fundamenta faxiomata corum non intelligunt, adhaercnt tamen sectae , prout aut suus quemque affectus mapellit, aut aliena allicit suada, aut spes metusve devinciunt. Sunt qui uni istiseetae odio aliarum sectarum omnium usq; adu obcnc volunt, ut in animum induCere nolint, elle in ea, qui tam horrenda, tam absona in sinu tuo fovent. Ex-Cuant, emolliunt, dedolant scabra durari aspera omnia benignae interpretationis aut elaboratae alicuius distinctionifascia, , si nihilominus sentiatur asperitas 3c horror, caritatis pallioca velant hoc appellant non revelare patrum pudenda. Tantum valet quo quis astu stu in Sectam suam seratur Sunt qui nihil horum probant, adhaerent tamen Sc silent quia credunt se impares defensioni, ne culpa ingeni,divinam veritatu
prostituant. Alij aliis de causis adhaerent prout quisque aut sibi ipsi palpum obtrudit, aut ab aliis sibi obtrudi non illibenter
sinit. De hisce Cmnibus spes est, ut ab errore suo in rectam ubam reVociantur. Qua eos impediunt, quominus in errore se versiari inteligant, ex maligno fonte non proveniunt. Πέι dicium non fixit adhuc radicem in animis eorum, nec pessulum adhuc menti voluntas obsidit. Rationibus aditus adliuo Patet . Nec raro tempus, veritatis filia, lemas spCnte sua facit cxcidere.Uti mustum tempore despumat,in faecibus iniuncto
subsidentibus enubilatur ac serenum redditur ita etiam tem- roris
46쪽
potis tractu non raro componuntur turbati animi ubi ebulliacmni odia, assectusque eruperunt Saepe subita, levi oti, dam occasio errorem tollat, ut radius nubem Inter hos re
ctum secit abor noster, c faciet cum bono Deo. Nostrum est
curare ne ili desimus, ne caussam liabeant a nobis cur in errore maneant, imo ut causiam a nobis habeant cur ab eo exeant atque ita, quod errori coniunctum est aeternae salutis ne
riculum, nostra pe evadant. Atque hoc quidem seri
inprimis equum est, Cum videmuse errores noxios nova seecie veluti honesto stragulo tegi, aut autoritate eorum sulciri quos cruditio ac professio sua, supra alios longe extolliano Id toties lio nostro aevo factum vidamus, ut iam pene exhausta credam ingenia ad errores incrustandos nihil penefici ac ceromatis reliquum esse Tentarunt quidem nuper Theolopi L denses in Censura declarationis nostra novo suco errores suos circumlinere de declarationem nostram in suspicionem Variorum errorima vocare,sed quam in Uiciter, Christianus orbis discet ex hac Apologia nostra Atque hac quidem
ratione si veritatem propugnare pergamus contra mangones istos, qui errores suos fuco ac specie veri circumlitos, incauto populo obtrudunt,fieri non poterit quin multorum minime malorum oculos aperiamus, ut Videant quanto in errore ver-1cntur, atque ita populum meliore veri cognitione imbutum Christo Domino 1iostro lucrifaciamus.
Neque tamen existimo hac in re priecipuum laborum nostrorum fructum consistere, quod mulios ab erroribus noxiis tiberemus, mcliore eri rectique scientia instruamus Absit: Scio maiores&meliores fructus requiri, ut Christianus populus simus. a reliqua pereuntium turba segregemur in peculium Dei atq; immortalis vita haereditatem consequamur. Scientia sola neminem facit Christianum, ac non raro inflat hominem ut Christianus fieri vix posit,auti ictus semel Christianus, paulatim Christianus sic desinat. Scientiae fructus ..... pietas
47쪽
pictas esse debet, vitae sanctimonia legibus Christi digna.
Sine hac nemo Cliristianus esse potest nemo videre Domi num. Hic scopus itaque laborum nostrorum , post divini nominis gloriam potissimus esse debet.Uerum enimvero, sit huic nostro copo, aut hisce laboribus nostris non respondit adhuc fructus iste, inde tamen neutiquam aestimanda sit doctrina nostra Ex fructibus aestimandi sunt homines,non semper doctrina. Fieri enim potest ut doctrinam optimam pessimi mores conssequantur, ut accium optimum vinum solet. Doctrina
aestimanda non est ex fructu suo, sed ex sine ae propria viatq; indole sua Semper ea manet sanctissima atq; optima, etiam si in iis, qui eam norunt profitentur, nec finem istum siu-um adsequatur, nec vim suam exserat Pietas non fluit ex ea, uti fructus ex arbore. Nempe non essicit visui, ut homines
non posant non esse pii, sed dat ut habeant,unde ph possint evadere Pluribus opus esit uticipsa pissint Nimirum per ipsos stare potest, quominus p8 evadant, etiam cum ab ea acceperunt unde pisfieri possunt Ut in tencbris positus videas, lumine opus esti videndi potentia ut accensio lumine, Sci tentia visiva uti notis,tui est arbitrii. Non videbis, si nolis,etiamsi meridics sit, tu acutius polus cernere, Euam aut aquiti, aut serpens Epidauritu. Similis doctrinae ratio est. Illius lumeni tua potentia, quam a divina gratia accepisti, ut pius possis evadere, non facient unquam ut re ipsa pius evadas, si animum refiactarium ipse adferas. Voluntate tua obicem potes ponere, quominus te irradiet lumen aut potentia se exerat, nullo doctrinae vitio, nullo potentiae desectu. Qui doctrinae suae peculiarem quandam vim divinam adspirari volunt, quae in voluntate no1tra, sine voluntate id essiciat, qu Mi doctrina mandat; ij divinae doctri-riae usium, & voluntati nostrae osticium uum adimunt. Quicquid aliunde in nobis, sine nobis enicitur, id nec per dotata nam praecipi nobis, nec a nobis exossicio nostro fieri , dici potest.
48쪽
potest . Voluntas ista jumenti instar est, aut potius organi.
quod ex aliena inspiratione movetur, & modulos facit ad digitorum arbitrium. Octrinae itaq; huius nostra utilitas cxfinein vi sua propria aestimanda est,non ex effectu aut eventu. Ea vero multomaxima est , quae per sella sussicit, ut non debeamus videri non sitis gravem causiam habuisse, cur tam
sortiter, tam constanter, eam cum stipendiorum fortunarum, patriae ac libertatis nostrae damno, aliorumq; gravissimorum malorum tolerationes, propugnaverimus. Bene habet, dilecti Fratres , Per eum belluara indiximus impietati Percam sanis istimoniae ebonis operibus Operam nostram naVmimus, quo
tum portae muri quatiuntur a fatali ista machina Nnnquam nos huius conatus studiique paenitere debet. Nimis multis validisque micris penc ubique sulcitur impietas. Ex omni parte bellum ei est indicendum. Minimus quisque error pro tibicine est quo se sustentat. Ex omni occasione pabulum tigit,quo se alit augetq: Nisi nos, qui ei deliruendae vocati sumus , pro virili nostra filicra, quae videmus, subtrithamus, nisi subducamus pabulum, indigni utiq; sumus, ciui serviamus sanctissimo Domino nostro Jelu Chri itianus orbis gemit sub onere. Et ut ut quaelibet secta videri velit in tollendo onere isto idem nobiscum facere,Vix tamen ulla est, quae hunc prςcipuum scopum suum facit.Qu:elibet pene intra reformationem errorum aut rituum quorundam stat, hoc titulo sese ab aliis segregat. Quae errores, superstitioncs ritus reirmant eo scium fine, uti pietati peccatis,uitiis, Odiis, dissidiis, schisi natis ansa prςcti datura vera Chri itiana pictas ac caritas vigeant.
Atque hinc fit, ut sectae ipsae perpetua odiorum , quae odia
consequi solent, variorum enormium ccciatorum fomenta
sint, D, Deo ita perniattente, in singulis pene aliqua occatur,.quae cedunt in alimentum aut impietatis aut non ncccis ij
49쪽
ac stabilit etiamsi aliter ipsi videatur quam Praedestinationis
Fatalis magistra Secta Atq: hinc sunt tam acria, tam Criidelia, tam indefeisa pro ea molimina. Nihil intentatum relinquit Satanas, ut litam arce tibi retineat. Quin fingenia omnia, Omnes strophas, artes, consilia & studia adhibia, ut persiuadeat mortalibus eam pictatis plius sedem esse ac domicilium. Quom gis laborandum nobis est , ut contrarium Christiano Orbi, atq: imprimis bonis omnibus in patria nostra magis magisq: pateat. Diluendus est hic fucus, detrahe la haec larva omni cura studioq: Silentio id fieri non potest.Tergiversatio etiam
Omnis creantibus fiduciam, Merrori addit incrementu Controversiarum examine opus est, ut ventilabro, quo ventiletur. palea subtilitatu, qua error tegitur. Nullus Zelus hic potest esse nimius,si intra modestiae fines se contineat,& affectus affectu-umq; Caussas omnes procul habeat. Si dis utationes Sc lites su-gimus,sugianaus vanas: inanes, quae nec sicientem juvat, nec ignoranti nocent istae sunt otiosarum, .curiosarum mentiudiversoria, in quibus otissimul atq; gens sui opes misere dilapidant,dc non aliter quam viperae mutua salivatione,Venenusimul ac voluptatem sibi affricant. Necellarias aut utiles propietate, pro religione, nunquam aversemur Hoc foret hastam abiicere, dc terga dare Satanae, per errores ad impietatem graias anti,& tantum non de pietate ac pace triumphanti Superflua atq; inutilia quaestionum γαργαρα ne Consectemur. Quod in Corpore sunt humores supervacui, id in Theologia sunt quaestiones superfluae. Quando istis turget tumetq; mens nostra, necessaria atque utilia vix admittit, inflatis utribus non absimilis, in quibus nil nisi ventus est. Atque hinc fit, ut in stholis raro aut nunquam discantur necessaria atque utilia, quia fere non necessariis & supersuis diffluunt acredundant earum cathedrae ac pulpita Transcurrendae sunt solertissimae nugae, properandum ad ea, quae in vita nostra usum, & in morte solatium siccum adferunt.
50쪽
Atque haec eo pertinent, dilectissimi Fratres, ut intelligatis scopum huius mei ad vos alloquij non e sic, quasi cura nostra
tota in hac dePraedestinatione controversia recte intelligenda stare debeat. Absit Priores habere dcbet succedaneas alias curas. Rerum necessariari,cura prima semper teneres lebet. Nec discrimen inter cas ullum faciendum est Pari necessitate singulae semper urgendae sunt. Necessitatis clymon hoc docet. Utilium rerum cura ut eam sequatur necesse est Magna earum vis est in animis nostris Et ca nostra est infirmitas, ut iis veluti stimulis ac calcaribus excitari, vehit fulcris sustentari opus habeamus fulti vero excitatique alacrius multo Curranaus in viis Domini iis destituti, aue jaceamus toti segnes inertesque , aut lento valde gradu pergamus ad metam. Adeo repente sentit caro nostra remoram CX Omni occasione, ut incaepto cursu aut haereat, aut retrocedat. Posthaec inutilium, noxiarum rerum ratio habenda est, ne bonae segeti se misceant veluti Zizania, & pietatis succum ac medullam alio deria
Atq: haec isto ordine inim facimus, tum vero viam obstruimus impietati, quantum in nobis est. Habentium a nobis omnes, ut non de parte vitae una, sed de tota vita sua deliberent. Si in hac una controversia perpetuo stamus, si hoc tantum agimus, ut de quinque, qui vocantur, Articulis, recte sentiatur,
parum profecto egimus Uri ideo pleriq: peccamus , quia de
partibus vitae omnes,de tota vero nemo deliberat; ita ideo desipimus pleriq:,quia de hoc aut illo Religionis capite recte intelligendo, aliis persuadendo soliciti sumus,de tota vero pietate cura, quam par est, non suscipimus. Aut tota pietas urgenda est , aut nulla. Non magis ad salutem proderit in una sola pietatis parto stetisse, quam in nulla. Nec vera pietas,nec Deo Christoque digna est virtus, non esse pessimum. Virtus ectvitiumsugere, o Sapismi prima Stultitia caruisti.