Apologia pro confessione sive Declaratione sententiae eorum, qui in foederato Belgio vocantur remonstrantes, super praecipuis articulis religionis Christianae. Contra censuram quatuor professorum Leidensium. ..

581쪽

ratus sive, quod verisimilius cit, divinae ultionis vi, Qua hypocrisin& simulationem illam manifestariam punire iublice traducere ac veluti καδειγmici ci voluit : Deus itaq; occiderit hos non Petrus . Quare si Censor hoc factum in exemplum datum esse velit Magistratibus, nccessi cst ut concludat, idem semper licere Magistratibus,quod Deo licuit Si vero etiam velit Petrum hos occidisse verbo vel vi acris objurgationis suae, idem posse facere Magiitratu, si velit, concludat recte fecerit, nec erit mortaliun ullus, qui refragabitur : Nam si objurgationem illam Deus ratam habeat, de eum, qui obiurgatur,perimat, justam eam fuisses divinitus approbatam judicabituri; Sin minus, liberum relinquetur objurgatis, o iurgationi iti non parere,utpote ad exemplum Petri non factae. Sed noe lene consilium non serunt, qui nil nisi scalpra cauteria equulcos,in carceres spirant. Quid mirum λ Si veria, coercere aut occidere haereticos aggrederentur , puderet cos suae stultitiae : Non sii-bita sed lenta mors haereticorurn sequeretur. Compendia amant e Gladio subitam mortem inserunt, ne Petro dissimiles videantur Scseipsos ludibrio non propinent: Nempe uno ictu occidereri repente exanimare est Petrum imitari. O stultum saeculum mota mi rim, Lector, an, cum hoc exemplum inter alia refert Censor , non clard satis testatum faciat, se credere Magistratui etiam licere haereticos non tantum coercere, sed dc capite plectere, sive morte punire ad exemplum Petri Et hoc cum ita sit, nihilominus tamen videri vult credere intra corporales coercitiones tantu standum esse, quae scit ad emendationcia non ad perditionem peetant .Porro in-κ.sai tui quit, Pu i ii r-ssem Pseudoprophetam , qui Scrom prodo tilem iumentum ex avertebat isside, homirim Planum dolo, malle sicaram, sitium dianti boctem 22 binitia, ita exprobat Vaulus, cinitate corporali percussit, Ac xiij. 8. Mi Jesum' 9. Io. Hoc factum plano Emim est Lm: Nam Elymas iste nec hae- 'reticus erat, nec cum luereticis conferri potest: Nilnirum Judaeus

xiij. Lib. Pseudopropheta erat,alienus adhuc a fideJesu Christi,adeoq; ex proses Io se opponens praedicationi Euan :elia, cuiusmodi homines pn, haereticis censeres, osci occidere aut poena corporali ficere, licitum esse negant ipsi Pontificij haereticidii patroni juratissimi. Deinde Magus crat, plenus dolo 4 ad quodvis scelus facilitatus, hostis justitia omnis filius diaboli C, c. quorum nihil convcnithς-

reticis istis, de quibus hic agitur, quos lupponimus probos pios ic

a ios homines esse, sed in errore aut haeresi sua pertinaciter tan

582쪽

tum persistentes, non quia volunt errare, aut quia non volunt ab errore suo liberari, sed quia se euare in animum suum non ossunt

juducere parati quanalibet potius mi item tolerare,quam lenien ta sua contra conicientiam suam dilcedere. Atq; haec sufficiant ad

facta Apostolorum extraordinaria, quae Cenlbrcitavit Quibus' i . r g

num tantum coronidis loco adiiciam aniquissimum esse, ut, quae Apollo: primis istis temporibus ab Apostolis facta fruerunt, ad haec noltra Itempora transserantur. Nimirum primis istis temporibus judiciates s . ''

Apostolorum corra crans indubiae veritatis,contra quae nemo C, Pria Laudatua.

cipere poterat, nisi dedita opera contumax esse vellet aut Religi ni Christianae nuntium remittere. Quare qui istis non acquieiccbant in omnibus desinterim Christiani esse atq; haberi volebant, ij dignos se reddebant quovis supplicio. Nostrorum temporum alia long est ratio Nempe oracula ista cum ipsoApostolorum sanctissimo choro desierunt. Jud: cia omnia, licet centumviralia irrori sunt obnoxia, ad cntientibus Censoribus, Res cinatis Ecclesiis omnibus. Quare nunc contumaciae Sc pertinaciae isti notoriae locus non est cui adde, quod tempora,q:iae Apostolono mortem usq; ad aetatem nostrum sicuta sunt , talia densa ac profunda errorum, haeresium, schismatum dissensionum caligine involuta atqoblita .fuerint, ut mirum non sit multos in dijudicandis erroribus Se evolvenda ista caligine hallucinari, unoquoq; reperiente, quo errorem situm tueatur colore det pertinaciae suae. Fatetur id eo in prae et Mod ibis latione sua ad N Testamentum, ubi Patre. Concilia non particu- in nrsu. alaria tantum, ei generaba in iis, quae ad doctrinam spetiant, non obf H 'curὶ tantumdedis imperitejudicola, fidenter asserit, usq; adeo προ- tim etiam temporum illis eam dicat fise m uturum Episcoporum

partim ambitionem partim utilitatem. ignorantiam ac multorum etiam apertissimam ac differatissimam improbitatem , ut stanam ipsum plan ratibiti eorum prasis e vel ipsi μι facillim perspiciant. Deinden;εωδεῖ, tempora Ap. istolorum erant veluti prima vagientis adhuc Ecclesiae cienda est in- vicunabula de quasi rudimenta Societatis Euangelicae: Caetus Chri-7, id astianorum erant viles , despceti nullius paene nominis ac splenetri nostra. doris: Concilianda itaq; erat divina suaedam reverentia eoruna su datoribus, lautoritas eorum stabilienda privilegiis extraordinariis de caelo, ne pland vilesceret aut apud rudiat variis adhuc praeiudiciis obsessa ingenia vacillaret. Hortum serviebant inusitata admiranda quaedam autoritatis ac potestatis eorum igna atq; indicia, quibus testatuna fiebat , Praescriptis eorum parnudum csse cxYyy a animo,

583쪽

animo, iussi biis eorum incunctanter cedendum nisi Deum est rem in caput suum accersere vellen qui in familiamin disciplinam Corum se dederant : Nostra verbiaec tempora ad adultam Christi aetatem pertinent,quae factis istis roborates confirmata est,quaeq; ad sui stabilimentum sulcris adminiculis istis non eget, quibus aetas prima atque infantilis opus habebat. Decreta Matuta Apost lorum omnes pari fiducia amplectimur , omnes istis Sacramentum dicimus. De sensu eorum si controversia incidat , eam ex illis ipsis decretis statutisci decidi volumus t Sic statuminatur Bessaria tecta manet Apostolorum autorisci Rationibus ergo utendum est hinctii de Haec virorum csti eorum, qui, ubi factis extraordinariis decisio fieri non potest, rationibbis Apostolicis urgendi Se cogendi

sunt, ut exercitatos sensus habere discant in scriptis Aeostorum ad dijudicationem boni & mali. Si virgis, si carceribus, si sustibus, equuleis, gladio, igne, rota sententiae tuae fidem facere velis, ad in-rantiam redis Ecclesiam jam ex ephebis egressam ad cunas Scvirgas revocas Nec Apostolos imitaris, quando non ut illi mirac totis de inusitatis factis, nec verbi nec spiritus.virtute asserere potes sententiae tuae veritatem , sed affectibus tuis induistes, dum factis humanis, imd plane inhumanis, quaeq; divinam nihil praede serunt, id est, inere externa vi eam propugnas de sic vestigiis Apostolorum insistere iisq; consentanea facere videri vis,quasi non cum viris, sed cum infantinus tibi res sit, qui ouantum inter tua ista de Apostolicas, .filo ei facta intersit dijudicare non valent ias ni P agatur, inquies,taixur nebet perdis decis Curi decide eam judicio tuo : At decisione illam respuent alij; Decide ergo eam iacto aliquoApostolico, at decisionem tuam divinani neutiquam respucda elle omnibus co stet verbo respuentes exanima cum Petro,oculorum usu ad tempus priva cum Paulo , trade eos cum eodem Satanae flagellandos castigandos. Ferro tantum abstine de vinculis, quibus usi Ap stoli non sunt: Si non potes, fatere ergo infirmitatem tuam,& quod unum potes , rationibus firma sententiam tuam , quas Apostolica:

esse credis,aut si hoc nolis, quod tute tibi in aliosjus indulges, idem aliis in te sibi sumere posse cogites : Sic decisio litium in Christianismo a sortioribus fiet non a naetioribus, bonae causae ac decisionis signum crit, viribus pollere supra alios,quibus dissentientes pos- Resellim ae sis constringere, ut de iis mereat carnisex Ultimo loco adsert en- ,π' i sor id quod de sit:christo, ut ait, ejusi', peremtione per Magis Hammi Mesuinum diserti dicitur, quod decem cornua, id est,rege illi deccm od: perse rura

584쪽

ime meretricem Ioiam issam reddentis nurim e carnes ejus comedem ipsam igne absement Deus evim dedit in corda eorum , QDciant quod beneplacitum e ei p. m quid evidentius Gepote Z, ait Cens br, ad domonntrandum auod Isagis iratus potes lati.rmio sese extendat. Nempe ergo Antichristus non coercendus tantii, sed ferro flammaque excidendus est ex sententia Censorum. Esto Hoc cirim volunt, quicquid hic illic sententiam suam dissimulent. Sed quid hoc ad rem pDe Antichrino agitur, inquit Censer, in loco citato. Esto Demus hoc Centori. At hic jam non de Antichristo blasphemantes sanguine Mariyrum, quos haereticos vocant, sese inebriante, quin Meges Principesq; contra eos incitante, sed de haereticis errantibus inn-tichristum ejusq; persecutionem detestantibus agitur Deinde de . potestate Magistratus Christiani, non de potestate Regum a fide Christi alienorum hic quaeritur. His enim ne Calvinus quidem concesserit potestatem auidus in cos, qui haeretici vocantur, nedum utius illud iis a Deo expressesconcessum es hassent. Deniq; nec ex textu patet, Regibus his potestatem a Deo tribui contra Antichristum, nedum contra eum qua Antiςhristus est. Quod iam in textu dicitur, Devns in corda eorum dedicti Dciant τοι γνωμ- αs P quod

Censor inepte exposuit, quod plicitum ei est, γνωμη enim sententiam, consilium decretum potius significat, quam id quod placitum Deo est. id non significat, Deum Regibus istis potestatem illam dedisse seu daturum aliquando esse Prophetiam enim hanc Molinaeus in libro suo de completioneyrophetiarum nondu completam sed complendam aliquando esse aicithita ut jure Regio, sive quia

Reges, Principes ta Magistratus sunt, eam exercituri sint, aliiq; C-tiam Magistratus simili jure eam exercere possint, sed nihil aliud, quam id, quod aliquando divina directione de Providentia per Reges istos a Deo exequendum est, quando vidflicet eorum opera brachio utetur ad exstirpanda meretricem istam , quae peccatis suis enormibus, qua in caelum ascendis dicuntur, cap. xviij veritas iram Multionem caelestem in caput suum provocavit ut plane conveniat cico quod apud Esaia cap. x de Rege Assyrio legitur,quo Deus ut virgastarissu usurus erat contra Judaeo , quem J; Deus ipsesemisurum dicit eis, daturum ut spolier spolii praedetur praedam

ponat gentem Iudaicamin inconculcationem sicut Iutum platearum.

Non quas ei Deus potestatem aut jus daret id faciendi, sed quia c-jus animum sanguinarium & dominandi cupidum directuras erat

ad scopum istum, quem propositum sibi habebat, prout exsequen-

585쪽

alit quid facturi sint ij ad tios eae pertinent, ouam praedictionem ejus quod aliquando futurii est, ut sensus sit, Reudetur ei dupla c. vestra caussa live eo quod vos a filixerit sine caussa aut ratione ulla, perinde uti pauperes quos libenalitate nostra nobis conciliavimus

recepturi nos dicuntur in aterna tabem uti Luc.xvj. 9. c Ninivit ac

Regina P Lir condemnatura dicantur Judaeos incredulos in die judiciν Matth.xij. I. 2. Hactenus urgo de dictis factisq; extraordinariis, quae citavit Centor, actum est. Post haec examinat Censor loca quae Declarationysuae ad mar vindieiil

ginem adscrinserunt Remonstr. quibus paobant eras, qui discipli . . .:

nam Ecclesiasticam non tantum cum potestate carnali scii coacti rationis cita

exercent ed etiam ad corporales punitiones uiipplicia capita lia extendunt praesertim sub praetextu laaereseos vulgo sic dictae potestatem nimiam , imo prorius alienam cillegitimam sibi are gare. Nequicquam valent, ait Censor, At mirum est haec loca tigillati aut labefaciari a Censores, cum non adserantur in Declaratione nisi conica capitalis haereticorum supplicia, quae tamen Censti videri vult nec approbare, nec suadere. Sed ubiq; prodit se suopte indicio Nam ex una parte, dum loca pro jure non occidendi sed coercendi haereticos adducit, promiscue citat ea , quae pro ure o cidendi non minus quam pro aure eos coercendi militare debent si rigide urgeant . Cum loca a Remonstr.citata contra haereticidium examinat, non minus consutat ea quae contra haereticorum caedem, quam quae contra simplicem eorum coercitionem militant, uti hoc in loco videre est Nod certissimum indicium est Censbres haereticidio favere, quicquid sententiam suam caelare dissimulare satagant Parabola de Zizaniis non evellendis primum ab eo convcllitur Non dissiteor quidem parabolam istam de haereticis hominibus directe non agere, quamquam tota paene Antiquitas Meser gis , res maiorum complures ita credunt, nedum ut de iis tantum agat Per a viιulicatur. Zizania enim potissimum vel j, qui vitam Euangelio, quod profitentur,dignam non vivia vel qui etiamsi Euangelium non profiteantur,isthic tamen ubi Euangelium recipitur in impura sua vitate .severant, iii ac fidelibus hominibus perpetuo veluti scandalo sunt: non quidem tales qui manesesti legirupae sunt, bres scilicet, latrones, Julteri, sicarij perduelles,&c sed qui carnales δε clani sunt & voluptati, ambitioni, aut avaritiae totos se mancipant: Hoc, inquam,non dissiteor Interim argumentum quod ex para, lae istius 1 po petitur contra haereticidiiun,solidum videtur Nam

si finis

586쪽

si fini Christi est ostendere Zietania ista, id est,profanos Sc mundanos istos homines non es a nobis e medio tollendosi igne comburendos, sed divino ridicio usq; ad ultimum diem relinquendos, quanto magis itaq; concludendum est , homines haereticos , id est, in errore imprudenter sed pertinaciter persistentes , alioquin inculpatae de innoxiae prorsus vitae , e medio tollendos non esse cons ti ζ quentia per i e Plana est. At sic, inquit Censor, non modo credis obiatio. bitiva potes tas, et Ecelesia pica disciplina evertetur.Quae rati, Aliud est disciplina Ecclesiastica,aliud nae reticidium. Hoc damnat parabola , non illam Ouare ii Ecclesiastica diiciplina haereticorum emundo sublationem spve haereticidium aut exerceat aut badeat,directe impingit in hanc parabolam. h.ac parabola non agitur, inquit Censbr, de MagiHratu sed de Pa toribus cimo vero , inquam quia de Pastoribus agitur , idcirco pastorum est Magistratum

commonefaceresiacosticio suo abutatur in occidedis istis', quos Servator mominus nosterJesiis e medio tolli vetat.Nec enim Past ribus id vetatur , quia officium eorum distinctum est a Magistratus officio, sed quia id Deo ingratum M plane voluntati ejus repugnans est,sive quia id Christianis qua talious illicitum est Sed videantur quae hac de re prolixe tractavit sinu Celsus Sesensis in libro suo de haereticis capitali supplicio non assiciendis, sin .et Secundus

locus quem Centor carpit est ex Epist ad Gai .iv. a'. qui ita habet;

vindicatur lo Is qui cunia carne genitus ect persecutus ei Deum qui nititus erat secun Spiritum Iti nunc u id hoc id rem secit, inquit haeret α' deproin cus secundum Spiritum natus qui in man Ieito opere camis versatur 'Non sane. Sed persequi alium , tribuitur ci qui secundum carnem genitus cst , tanquam διογνωμονκ, πάθος , quasi legeretur, Ismael nomo carnalis, sive vi carnis genitus perlecutus olim est fratrem suum Isaacum natum secundum Spiritum , sive vi promissionis , aut virtute Dei, quae Spiritus est, non vice versa, ita etiam nunc im- ni tempore accidit Spiritualec religiosi homines nunquam pc

sequuntur carnales, mundanos, ex arbitrio suo viventes, sed contra hi persequuntur istos. Hoc enim carnis ingenium est. Spiritus lenia, moderata, lenigna omnia sit adet ad aliorum emendatio nem Caro alpera, saeva, crudelia Tanguinaria consilia contra sibi dissimiles agitat, nς quiescit donec cos e medio sublatos videat. Hinc vis argumenti manifesta est, quam pessime pervertit Ccnsor, cum locu istum a Remonstr allegatum sic accipit, quasi Remonstr. haereticum hominem vocent secundum spiritum natum, haeresin opus

587쪽

str. mcnte. Int im non volunt Rcmonstr. haeresin istam, de qua hie inter nos agitur. Hic istam haeresin quana Patalus carnis opus vocat Nihil minus Hoerciis quae carnis opus est, mantic tum opiis carnis

est At haec de qua quaeritur non est maniscitum iras carnis: Saeptis P idua 'sime enim innocentis si in Sc optimi homines, carnis mundi olo. go Mis- res ac contemtorcs, hae ctici esse deprehendantur, id est orori alicui pertinaciter insistentes. Nec quisquamist haereticus, qui si hae opus ab A ,- retin suam opus carnis esse intelligeret, non statim cani abaicaturui' i vς φεsit 8c deserturus. Haec obiter. Sia an is festiiratum concemud Itasane. Magistratus, si persequatur eum qui errore solo mentis lati nat,ne l. quicquam facit contra leges civ les aut Societatis jura,ca

nati iit, ic stigiis Ismaelis insistit, nec spiritualis aut veri Christiani titulo dignus est Carnalis enim perscquitur spiritualem, Spiritualis nunquam persequitur carnalem,id est, mundanu hominem. Nec oficium quod Magistratus gerit facere potest,ut si persequatur cum qui legirupa non cit, scd carnalis tantum ac mundanus, nihil minus tamen spiritualis esse non desinat: Ubiq; militat haec Apostoli sententia ne H quuiem, inquit Censor, quenqu.im Ecclesia

eiicere licebit cum tamen subiiciatur. Sed quid dicit Scriptura Luce am' illum o sitium qus. Inepte. Aliud est elicerei Ecclesia,sive excommunicares, aliud persequi donge aliud occideres: Non persequiatur qui excommunicat, secedit tantum ab eo quem ex na mulcat, eum res suas sibi habere jubet Deinde ejectio illa inepte ad cxcommunicationem adducitur Nec enim fratris Isaaci ista vox est, Elice an istam o silium ejus, scd Dei ipsius, significantis tantum veluti in typo quod carnalis nullius praerogativae sed setius istius rei rationem liabere velit, quam ipse probatis requirit, ad hoc,ut ussis

aeternae vitae haeres fiat, uti exponitur ad Romax. 9.

Tertius de ultimus locus , quem carpit Censor est desumtus ex 'l

Luc. ix.ss ubi conversus Ielus, Discipulos suos desiderantes utri Lucae icistias descenderet ex caelori consumeret Samaritanos , objurgasse dicitur in haec verba, Nescitu cuius intussitis. Ex his loco Ail aliud clicitur inquit Censor quam quod Samaritanis Christum van recip .entibus, cimi ob caussam Apostolis et intemperie. ta imitationet indiflam adversus eos, homines a Repub iudaica alienos, exposcentibiti,

talis his indicta a Chi in ferit inhιbita edi scputis non autemIG- istratui. An vindictae privatae studium fuerit quod hos si v Apostosos omnes, sive duos a Christo missos, in tonitrui abripuit, non diri et sputo

588쪽

sputo. Quin zelus praeceps valde vehemens fuerit, non est dubium An stulta imitatio zeli Eliae fuerit, in medio relinquo. Duo tantum dico. Primum, exceptionem hanc Censoris admodum elle in- cptam, cum dicit, ex hoc loco nihil aliud efiici, quam vindictam

illam discipulis quidem prohibitam bisse , at non Magistratui.

Sic enim tacito videtur concedere,vindictam ejusmodi licitam quidem esse Magistratui, sed neutiquam Pastoribus aut verbi Dei Ministris, quod ingens paradoxum est. Alterum est,argumentum,quod cx hoc loco delum itur, non recte accipi a Censore. Tale enim est: Si Christus Discipulis aut Apostolis suis non permisit , ut votu coelestis punitionis conciperent contra Samaritanos, bio Religionis suae amore 3c Zelo transitum aut commeatum ipsis renuentes ergo multo minus permittere eum credendum est , ut in haereticos sive religionis aut conscientiae selius caussa a nobis dissentientes, de in- interim paratos promtos j ad nos omnibus caritatis c benevolentiae ossiciis juvandum, squilia ulla aut exerceatur aut exerceri procuretur. Consequentiae vis per se manifelta est. Dicere, Christum haec

prohibere tantum Discipulis sive Apostolis sitis, quia aut qua disci

puli sive Pastores crant, nullo prorsus fundamento nititur,imo contrariam non obscure arguit oratio Christi, quae ei subjungitur ratio. Nescitis, inquit Servator enim Spiritus sitis Filius enim hontinis non venit ut perderet animas homin Ased ut servarariens is enim manifeste hic est , non advertitis quo Spiritu ducamini quo Spiritu vos duci oporteat, si filia hominis id est me Discipuli alij imitatores illa velitie Spiritus ille qui vos nunc stimulat ac j vehemens est, tendens ad perniciemi internecionem hominum Reli gionis suae zelo seductorum, eaq; de ciuis a vobis mihiq; non ben volentium': Iste Zelus perdit animas quae servari poterant, Mad- quas seri andas omnia tentanda crant. Sed Spiritus ille . quo vos contra d mentientes religionis caussa vos odio habentes, ducit portet, omnes j eos qui me prae is, lenis, placidus , icii , ibi est, o I. i, Icc te lavando

cogitat. Hinc reli sillum h hrlit geli Ciale Clse a 'parci, adversus olonem in rcligionis negotio saevitiato, non a item siligulare adve sus istam tantum saevit ar peciem quae illi Iouis stad.o exercetur, vel de hoc tan rurn xl llis illi elium gensre. Atq; haec ad locorum ci

tatorum I lunt.

Secundum argumentum , quod Remonstr obtendunt adversus coercitionem haei eucorana est , ait Censor, o prophetia liber

tem ca

589쪽

tiarum omiserit, quae magnum argumento pondii d&t, aut si Veiis,,umen uia novum dc validam areamentum in se labet Quid' an puduit eum H ςri xxx pr argumentum Itud tangere Ita vicietur, ne se plum ludibrio prostitueret. Jam cnim eo dementi deI CRrum est ut conscientiarum, o iiiij E litvetas opprimi non crodatur, dummodo cuid quod vuli sentireti s et ἱiinduguberum permittatur , ctiamsi alioquin scua imis edictis ex reui I

ta segreges omnes coctus Prohil antur, desin transgressores omni- cientiarumum Poena tun generibus strictissime animadvertatur. Huc demen ii ' : ἡ ',' inquam jam deventum est, ut istud D dracenim clamatores principale sit

. palam publiceq; profiteri non erubescant, quinin scriptis, is supplicibus, concionibus, aliisq; quibu pollunt modis,omniabus persuasim vesint, adeoq; suprcmis Patriae Rectoribus, tanquam

rem. certam vi minime controversam, atq; a priniis Resormationas incunabilis descivia dc propugnaram, reprae lenient de inculcent tam pudenda temeritate, ut qui inter eos paulum emunctioris naris

sunt, non possint non haesitare, studori eorum an impudentia tribui debeat tam infamis de notorietasa asserti0. Vidit hoc fortaste Cen ser, itaq; praeterire maluit argumentum quam cum istis misee sol, vaere,in contra commimem Belgarum sententiam,veluti contra Somleni, loqui. Tamen pruicipale argumentum est cuius ante alia omnia ratio haberada fuerat Hoc itaq; tanquam insolubile aut salten, de industria a Censoribus praeteritum nos hic non urgebimus amplius. De prophetiae libertate quam per haereticid j doctrinam o primi dicit Decur lio, videamus adiuuinquit Cens00 λ An Drori

etia. ita tossum idum non rectus usi Drophetia, ira tantum versmηcιrca insignem v ere interpretationem δε haereseos quae quocuni gradi accipiatur, non trophetia sed prophetia eversio erit, πιι x licentia cohibe..iard Non sane Aliud est libertas prophetandi, aliud audax haere scos licentia. Inter effraenem licentiam, superbam Tyrannidem seu coinam servitutem, libertas media est. Neutrum extrem probauid e tonstr. i Vutus est medium vitio rum utris , redactum. Verum enimvero Censbris partes fuerant hic ostendere, qua redis

bertas prophetandi vera, ab audace licentia distingui debeat. Nam alioquin facile licentia vocatur id quod non nisi ipsissima liberias est Tyramiorum est odiosa nomina praetexere rebus Optimis, quavia a cupiunt Libertatem non volunt videri opprimere nili odioe

icientiae Nibis usit uius nihil speciosius Optima invha reddi non

Zet a Possint.

590쪽

EXAMEN CENsu R AEpossunt nisi sub persona clarea pessimoru Idem hic sacit denseri

Suiscit ut dum libertatem prophetati di vcram suffocatam vulcnon libertatem, sed licentiam tantum audacem a se Oi primi dicat hoc si satis est, nihil restat ouo libertas prophetandi aderatur labent Turcae Pontificij, Lutnerant, Anabaptistae , seistae deniq; omnes, quo dissentientes tui coerceant opprimant: Nempe quaelibet ad eorum placitis dissensio, non nisi audax licentia erit, quam a se opprimi jure posse clamabunt. Nec finis erit nisi libertatis Sc licentiae fines recte designenturi, non ex arbitrio partis dominantis, aut ejus cuius interest quomodo distinguantur, sed ex natura rei ipsius, quae tum optime intelligitur, cum is , qui dominatur se ponit loco ejus qui opprimitur. Nos,quia haec imilia Censor non secit,pausis Erilla R. - dicemus sententiam nostram. Prophetiam dicit Consolis,nstrinitio esse qua versetur circa insignem verbi De interpretationem Inept , si, iritiei iis insig-- ς pi tutio, significet interpretationem quae tantum recta allistida, 'sui bona est, sed in genere rectarum excellitin eminet. Hoc enim str v j i sensu prophetiae vox in hae materia non usurpatur. Quaelibet interpretatio intelligitur , quam quis sensui menti Dei optime qua-crare credit Libertas itaq; prophetandi est liber istius interpretationis usus, ta ut quis juxta illam Deum colere permittatur, in cultus modo, quem a Deo sibi praescriptum credit, absq; ullo dissentientium odi aut insectationes legum publicarum ad honestam de

civilem conversationem pertinentium violatione Libertatem itaq; hanc constituit honae conscientiae dancta at j innoxiae vitae studium . Ubi conscientiae stimulus in caussa , sanctae atq; innoxiae vitae studium pro scopo non est , ibi non libertas sed libertatis abusus quaeritur. Conscientis stimulus excludit pruriginosam omnem libidinem altercandi rixandi de levibus , minutis,in nullius aut exigui usus quaestionibus, quae nec scientem juvant, nec ignorantino ni, cuiusmodi erant stultae illae quaestiones de quibus Aposto-

τii iij sit seacth vexat, eum haereticam appellat Apostolus, qui taliκάα 'ος. Jοκατα est, quippe qui convietus est apud animum suum eas leves, nulli- ντι- us usus eise, Bonihilominus tamenias, ubi ubi potest,avide arripit, de mordicus tenet, ut occasionem litigandi Sc contendendi habeat, undes eum deritari jubet post unam aut alteram , de quaestionum istarum inutilitates, admonitionem. Sanctae vitae studium excludit dissolutionem morum, profanam vivendi licentiam. Innoxiae vitae studium , excludit seditiones, factiones, convitia, maledicta, includit