Suppetiae Evangelii praeconibus qui maduranzem missionaem excolunt peramanter oblatae ab eorum sodali T. A. Gallo De matrimonio

291쪽

cumenta non admittantur, nisi munita sigillo, et Imali late Episcopi ordinarii, et recognitu saltemper testes, qui habeant notam manum et sigillum. Et attente consideretur, quod fides et testimonia bene identificent personas, de quibus 9gitur. No

tant vero Sal m. nomine vagorum hic non cono.

prehendi vagos illos, qui in eodem loco vagi sunt; quia isti, licet incertam non habeant Paroecium, tamen in illo loco iam cogniti sunt; unde prae missis denuntiationibus, bene possunt a quesibet

Parocho coniungi. γΕx iis omnibus Iuculenter patere videtur, ninmades atque alios, quos casus commemorat, ceu vagos iure censeri, quatenus ea, in qua nuper commorabantur regione relicta, aliam quaerant

in qua sedem figant. Λt dubium esse videtur quoad eosdem, cum primum in loco quopiam ea mente morari incipiunt, ut diu ibi permaneant, si lamen lucri occasio diu perseveret. Quod sane resolvi non posse videtur, nisi quaestione Soluta: utrum in regione quapiam diu manendi conditionalis voluntas, satis censeri debeat, an non, ut domicilium, vel quasi-domicilium, inibi acquiri valeat Qua de re primo notandum occurrit, animum diutius ubivis manendi, sive absoluta sive conditionali ratione se habeat, suapte nutura eum esse non POSSe, Ope cuius domicilium vel quasi domicilium acquiri valeat. Mens enim, prout nuper ediximus, domicilium ipsum respiciat et appetat plane n cesse est, ut illud nanciscatur. Quaeramus itaque oportet, quandonam alibi diu commorandi voluntas Gnditionata domicilium ibi sigendi, seu com-

292쪽

parandi cupida appareat. Id probe intellexeris, puto, si distinguas inter conditionem ad diutius ibi morandum, ita quaesitam ut impleri cupiatur, et eam quam impleri minime appetitur. Exemplo sint hinc ii, quos casus commemorat, inde vero alii quivis, qui in urbe quapiam merces emendi Occasionem, vel itineris socium, vel litis exitum opperientes, consistant. Non obiter sane in loco ad quem pervenerunt manere volunt, illi quidem si quae vitae sunt necessaria diutius inibi eomparare valeant, hi vero si quod praestolantur, haud cito persici queat; cum eo tamen discrimine, quod conditionem impleri appetant illi, non isti. Hisce praeiactis, ratiocinari sic liceat. D0micilii iura in loco quopiam nancisci vult, qui ibidem, perinde ac indigenam, commorari in animo habet: secus vero qui inibi ut alienigenam habere se statuit. Atqui indigenas inter . et alienigenas hoc intercedit, quod permanenter illi, obiter isti locum incolere cupiant. Quisquis itaque in regione

ita consistat, ut vel quantum ex se est, vel ob ossicium cuius gratia in regionem appulerat, ibidem diuturno tempore commorari cupiat; permanenter in loco esse primo et directo censetur; ita quidem ut tametsi ob alienam ab eius ossicio vel proposito causam, loco discedere ad breve tempus cogatur, ibidem tamen, perinde ac indigenam, commorari in animo habere censendus sit. Si vero primo et directo regionem obiter tantum lustrare cupiat, etiamsi diutius in ea consistere intendat, cum id, cuius faciendi causa ibidem advenerat, haudquaquam cito persicere liceat, perinde ac alienigenam.

293쪽

in eadem habere velle putandus est. Quae cum ita sint, patet in regione quapiam diu permanendi voluntatem conditionalem, domicilio acquirendo

satis quandoque censeri; nomades autem et alios, quOS EBSUS commemorat, cum in regione aliqua sedes primo deligunt, ceu Vagos haberi non posse, quatenus in regione, quam incolere coeperint, vitae necessaria diuturno tempore adipisci se cupiunt. Atque huc lacere videntur illa quae Ephemerides supra citatae p. 155, aiunt: ε Animus manendi in loco novae habitationis quandoque

est eXpressus 'uandoque Vero hic animus exactu ipso, quo quis iransfertur ex uno loco in alium, sit munifestus; nimirum si pristinum omnino deserat domicilium, et summam rerum lariu-narum, et familiam e te . ad alium transferat pa-

0uae de conditionali domicilium figendi mentesta luimus, plane firmari videntur resolutione per . Sacram Congregationem anno 1725 facta celebe rimi casus Caesena tensis de quo Benedictus XIV. Constitutione Paucis abhine). Sponsi Caesena, ut se parentum molestiis eriperent atque dissicultates aufugerent, in quas Ossendissent si matrimonium coram Caesenae Parocho inivissent, Forolivium prosecti fuerant ea mente, ut statim ac inibi matrimonium initum esset, Caesenam reVerterentur. Interim lamen puella antequam Caesena diseederet, palam fecerat se domicilium Forolivit deligere, ubi materna avia degebat, quam tu tricem Sui, et cura tricem praedicabat. Fere statim ac sponsi Forolivium pervenerant, connubium ibi-

294쪽

dem inierunt, quod S. Congregatio validum esse constituit. Sponsos nonnisi conditionali mente luisso si nempe connubium ocius iniri non potuisset Forolivit diu commorandi, indubium apparet. Et tamen quasi-domicilio ibidem figendo, satis suis- Se statutum est. Dices: conditionem impleri puella noli appetebat. Respondeo: Ossicium tamen cuius gerendi causa inter aviae scilicet lamiliates censeri, eique subesse) Forolivium advenerat, incolatum poscebat non transitorium. Ergo diuturno tempore, nec non perinde ac loci indigena, Forolivit manendi primo et directo, mente fuisse puellaeensenda suit. Ad XXXIII. Quatuor disputanda se osserunt

in huiusmodi casu. Primum: utrum Arianna domicilium nullatenus Pudicerii constituisse, reveradicenda sit ' Deinde, num tanta fuerit litterarum, , quae flatum Macrobii liberum demonstrarent, necessitas, ut sine eis de nuptiis Maerobio annui revera non posset ' Tum, utrum Macrobius ceu vagus haberi potuerit' Postremo tandem, utrum

sponsis liberum fuerit ubivis connubium inire 'De primo quid constituas, tametsi sponte veluti

sua consequi videatur ex iis, quae ad casum proxime antecedentem ediximus; quo tamen res magis magisque pateat, nonnulla subiiciam. Nemine dissentiente validum existimaretur connubium cuiuspiam, qui ex Gallia, puta, Londinum prosectus ea mente ut domicilium ibidem sigeret, postridie adventus sui nuptias iniret, et eadem die, repente

ortae, nec satis praevisae necessitatis causa, Parisios reverteretur. Atqui Arianna naVem con-

295쪽

scenderat pluresque in ea navigarat dies ea penitus mente, ut Pudicerii si geret domicilium. At enim: mentem adeo mulavit puella, ut alio pro sus animo se haberet, cum Pudicerium pervenit. Non a Ilo prorsus animo se habuisse dixerim, sed paulum inflexo; cum enim absolute de domicilio Pudicerii figendo cogitavisset, iter primum aggres-Sa, mens eius hoc ipsum velle postmodum coepit, ea conditione, quatenus nubere, vel omnino non posset, vel absque diuturno Pudicerii incolatu, nequaquam liceret. Quae sane mens si quominus domicilium constitui valeat, obesse dicatur, puel-Iae connubio maturae, quae una cum parentibus in regionem quampiam proficiscuntur, ut inibi domicilium constituant, novo hoc domicilio plane carere censendae larent; quippe quae ea mente proficiscantur, ut quantocius fieri valeat nubant, ct quatenus necesse suerit, regione decedant. Quae sane mens cum minime obsuerit sponsae Caese-natensi, de qua dictum est in casu proxime antecedenti, ut patria decedens, alibi domicilium collocare valeret, quid causae esse quiverit cur obesset Ariannae, profecto non video. Quin imo Ariannae conditio sponsae Caesenatensis, domicilii iura quod attinet, conditioni praestasse plane videtur. Etenim, tametsi utraque novam incolendi regionem non nisi . conditionali mente se haberet, diuturni tamen in ea regione incolaius, in Caese-natensi muliere quidem libera erat Voluntas, sed Ariannae ipsamet rerum adiuncta ineluctabilem quamdam asserebant necessitatem. Quae Sane necessitas eiusmodi est, ut etiamsi voluntas appe-

296쪽

tendi sit nescia, prout accidii in pueris rationis usu carentibus, attamen suapte natura satis proseclo sit ut domicilium sigatur. Quod sane in omnibus siliis, qui patriae potestati subduntur, valere plane Videtur; quippe soboles rationis usu, sive compos fuerit, sive expers, sive de domicilio cogitet, sive non; eo ipso quo parentem sequitur atque in ect, , quam parens incolit regione morari, quatenus

quin ita fiat nillil impediat, in animo habet vel saltem haberet si de re cogitaret, domicilium ibidem

non minus quam parens ipSe collocare censetur. Alterum quod speetat, tametsi ordinario recedendum non sit a recepto in Ecclesia more, ut absque litteris, quae de statu sponsorum libero testimonium praebeant, connullium extra patriam inire non liceat: ubi tamen eius rei certitudo, praestito saltem a sponsis iureiurando, aliter comparetur, et quominus litterae arcessiri valeant, gravis plane causa prohibeat, nihil esse videtur, cur ob litterarum carentiam, sponsis de matrimonio contrahendo abnuatur.

Τertium quod attinet, ex iis quae nuper ad casum XXXII. ediximus palere videtur Macrobium vagi nomine appellari non potuisse. Be sane veru: quod in Gallia contraxerat domicilium, ab eo plane desertum esse, vel novum adhuc ab eo quaeri, ita ut nulli bi magna anni parte consistere eatenus velit, qualenus sedem alicubi sibi fixisse diei possit, nemo crediderit. Post romum ex eo disputandum occurrit, quod cum Praesecius immerito nuptias praesentia sua honestare recuset, impotes sponsi revera sunt

297쪽

ad proprii Pastoris praesentiam eon Ilubio suo comparandam. Porro non paucis Satis probabilis est eorum sontentia, qui dirimens clandestini talis impedimentum nequaquam subesse docent, Si quominus sponsi proprio Sacerdoti se sistant prohibeat. non solum commune aliquod, Sed etiam speciale quodpiam impedimentum. Quae Sane Sententia duobus praesertim lirmari aiunt. Primum est quod absonum esse videatur ob impossibilitatem si e physicam sive moralem servandi formam a Synodo praescriptam, connubia subtrahi Christisi dolibus, non solum si impossibilitas illa suerit communis de quo omnes conveniunt , sed etiamsi fuerit particularis. Insuper quod in contrarium assertur, Triden linam scilicet legem esse irritantem, communem pariter et specialem respicit impotentium. Alterum in eo est, quod impedimenta. dirimentia quandoque revera cessare tradant Doctores omnes, ob particularem quampiam necessitatem. Sic ε asserit Pigna tellus, apud S. Alphon- sum l. 6 n. 1079 , in universum in casu urgentis neceSSitatis, non modo reservationem scilicet dispensationis , sed etiam legem impedimenti cessare; utpote quae iam perniciosa eva Serit, eum certum omnino sit, legem nocivam non obligare, ut docent omnes cum S. Τhoma. Et ex hoc inserunt Boncnglia et Instructor novorum Conses-Sorum, quod adveniente casu, quo sponsi iam ad Ecclesiam pervenerint, et unus ex ipsis manifestet Consessario impedimentum occullum iam contractum, tamquam peccatum, et sine scandalo aut

infamia matrimonium disserri non posset; potest

298쪽

tunc consessarius declarare, eo casu non obligare legem impedim 'nii, et posse licite contrahi., Alia autem huius necessitatis exempla promunt, tum Franciscus Amici. tum lacobus a GraisS, quae V, dere licet etiam apud Diuna t. 2 tr. 6 res. 72 et 75ὶ, ubi pro eadem sentonii a Theologum ossori Triden- linum Dominicum Soto in 4. dist. 22; lum etiam Pignatelli, qui de celebrando matrimonio morte Instanti disserit. Inde autem est, quod Marchant Trihun. Sucrum. lum . 3. postquam hanc thesim Statuit: Datur epicheia et interpretatio in lege illa de praesentia parochi in matrimonium, quando ex causis realibus illa praesentia est impossit,ilis etc.

hunc ipsam consimul ex responsione S. Congregationis ad Episcopum Τri curensem; quia nimirum quae nisurtur ratio pro utrisque adiunctis, eamdem vim habet. Faleor tamen haec omnia ut ut rationi consona appareant, casui lamen, de quo nobis est Sermo, de facili aptari non posse. Cum enim periculo plena res est constituero, sponsis sus esse clandestine nubere, do ipso quo arbitrantur Paroelium iniuriade nuptiis abnuero, tum insipiens plerumque dicendus esset Sacerdos, qui invito Paroelio eiusmodi nuptiis adesse non Vereretur. Quemadmodum enim

vix cuique in praxi continget, ut Parochi renutus plano nulla defensari possit ratione, ita ubi res dubia suerit, Parochi munus et ius possessione poliri dicenda sunt. In proposito casu, ut tilia Praeteream, Praefecto, ob requisitas de statu libero testimonialos, i ix succenseri potuerit, qui nulla prorsus, probabilis saltem, sic agendi ratio

299쪽

ei lavere appareret. Iustini itaque declinatus ab honestando praesentia sua, sine Praefecti venia, connubio, laudem meretur. Ad XXXIV. Altera Missionariorum agendi ratio quam casus commemorat, mihi plane probatur. Quemadmodum enim pudice admodum et honeste Consessarius hortari potest maritum ad utendum uxore; ita id rei naturae contrarium esse, in iis quae casus prodit personarum adiunctis, confici nequit. Vel enim ex corporis valetudine periculo obiecta, vel ex spermalis extru vas effusione, rem inlicitam esse prima fronte videri posset. Atqui periculum illud quod attinet, ut praeteream male prorsus ex eodem in universum inferri, copulam non licere, periculum ipsum in casibus singulis, de quibus est quaestio, Subesse incerta nimis res est. ut ex eo quidquam iure inseratur. Spermatis Veroetasionem quod attinet, Doctorum quorumdam sententia est V. S. Alph. l. 6. n. 1067 , eiusmodi sponsis biennium iure concedi, vel triennium ad experimentum Sumendum , seu, quod idem est, coniuges lametsi physice impuberes, posse tamen conatus ad copulam adhibere, etiam cum periculo seminandi extra vas. Equidem communior sententia, teste S. Alph. ibid. . contraria se habere ratione videtur. Altamen sententia alia plane probabilior apparet. Et gemina praesertim de causa. Prima est quod coeundi conatus, coeundi sestinare videatur potentiam, quod sane quidam, duce Hieronymo, ex laeto Achaz, qui ΕZechiam anno aetatis undecimo genuit, inferri contendunt. Altera Vero in eo est, quod saepe laudatus Ballerini

300쪽

docet ad G. n. 855 . . Receptum nunc communiter penes physiologos medicosque illud est, quod experientia doeuit, ad coneeptum generationisque

edictum, nequaquam neeeSSarium esse ut vir seminandum humorem essundat iniiciatque in interiores usque seminei organi partes; sed Satis esse quod eiusmodi humor ad externam eiusdem Organi superficiem, Seu ad vaginae ut aiunt os, ingressumque essundatur et applicetur. , Citat deinde medicae artis auctores, qui hanc propugnant sententiam. Docet tandem post haec, coniugibus matrimonio sic uti fas esse, quando ab eisdem nihil amplius praestari possit. Neque enim, subdit, existimandum est, quia ex ea congrediendi ratione possibilis manet aliquo modo generatio, et sic sine seminalis substantiae non omnino frustrato, actus elici naturae repugnans non potest, ideo fas esse coniugibus impersectissima ea ratione matrimonialibus iuribus uti, quoties congredi aptiori modo possunt. Etsi enim generatim non leneantur Summam adhibere diligentiam, quo essectus a natura in opere coniugali intentus, certius Sequatur; ad cavendum tamen , quantum in eorum potestate situm est, eum operis modum obligantur, vi cuius non solum praepediri, Sed etiam non obtineri nisi dissicillime generalio posset. Illud interim Consessarius sedulo advertet, occasionem utendi praemissis physiologiae principiis, non iis dumtaxat circumstantiis circumscribi, in quibus vir persectius, quam ibi dictum fuerit, partes suas explere non valeat. Nam frequentius sorte contingit, ut dum vir ossicio suo iungi persecte posset, muliebria ta-