장음표시 사용
321쪽
cendant, sed potius ad superiora regurgitent, unde ventriculi de duodeni molestissima fit inflatio, propter tensionem nervorum molestissima mala post se trahens. Ex quo jam rationem apparere claram existimo, cur hae-naorriloides fluentes horum malorum saevitiam non parum minuant, de quare illae supprellar aut temere cohibitae acerbissima pathemata in toto systemate nerv rum producant, item quare opportuna sanguinis per hirudines ex venis ani extractio, vel ejus in pedibus missio plus auxilii, quam ullum aliud remedii genus, imili in casu adferre soleat, & quare clysteres ex puris oleis consecti, qui stricturas relaxant, praesentisti
A vehementibus intestinorum, praesertim coli, spa mis fiunt graves sanguinis in his vel illis partibus congestiones, periculosae fashs, vel etiam enormes sanguinis per haemorrhoides, vel per cruentum Vomitum, apertis brevibus vasis, vel dehil centibus venis, quae adileon pertinent, nigrae de foetidissimae dejectiones.
Scholion. εEquidem non negari potest, sanguinis per venas sedis fluxum si asinos hypochondriacorum egregie mitigare ; neutiquam tamcn ex eo concludendum est , omnem assectum thypochoudriacum semper de unice ab intercepto fluκu hainorrhoidali provenire. Nam ex compluribus malo hoc aegrotantium historiis certum habemus , sanos antea homines, de ubi nullum hujus fluxus suit indicium, aetate adhuc juvenes, per male curatas subres, dysenterias, per frigidum potum, calciacto corpori imini luim, vel post gravem terrorem , v hementes purgationes, malum hoc sibi contraxisse &ab co tempore statim dispositionem ad hunc fluxum subnatam suisse. Plurcs enim adhuc causae habitualem quasi spasmum vel etiam flatu lentiam partibus his ne vosis inducere possunt. Notum vero est, per spasinos valde comprimi vasa, ut libero sanguinis cir itu pri , pedito ille impetuose ad alias partes urgeatur, unde vasorum nimiae distensiones de apertiones fiunt. Quare Ctiam non mirum est, in vomitu cruento & sic dicto Inoibo Hippocratis nigro, ruptis utas brevibus & ilei, quae ambo tenuis, mis membranis tecta sunt, in ventriculi & intestinorum cavitatem cruorem effundi, quod
tanto facilius fit, quanto obstructio de in Arctus in liciae de dolor lateris sinistri tensivus, qui non tam lieni,spasini & doloris experti, quam potius colo adscribi debet , samiliarius hisce lanalis jungi solent.
Quando sanguis copiosior in foeminis singulis mensibus per ineri vasa non recte depletur, nimia ejus in
corpore fit accumulatio atque valbrum, quae In trahi Mnas investiunt, etiam intestinorum, ventriculi, spinalisn udullae, imo cerebri a stagnante sanguine distensio delibrarum nervoruni pressio, unde vehementes in hisce panibus fiunt spasmi, dolores, convulsiones, nervOriam distensiones de gravistima alia pathemata, hystericis quam familiaria. Seholion. Si enim ob vasa uterina nimis tenuia 3c angusta, vel utiam illa obsti ucta aut in farcta , aut spasmo con- .stricta, menstrualis deficit aut minuitur purgatio, ianguis ad interiora regurgitat, de vel in visceribus a clominis nimios parit inserctus, vel membranosas denorveas partes ad vehementos spasinos concitat, qui totam demum oeconomiam motuum sanguinisque liberum circulum atque saluberrimas excretiones nunquam non turbant atque pervertunt, unde plura de gravistima mala , inensium retei.tione fieri compertitimum est.
Α tardiori sanguinis ex plethora per universum Co pus de maxime per abdominis viscera progressu longae de dissiciles aegritudines, ut scorbutus, cacheria & Variae hydropis species nasci solent, idque fit maxime ab hepate, liene, pancreate & mesenterii atque omenti vasis ac glandulis insarctis, obstructis, induratis, ut incisiones corporum post mortem testantur, unde laeso harum paritum osscio sanguis nec bene miscetur, nec bene depuratur, sed potius crassus, impurus de co
Nullae infimi ventris paries eκ tam innumerabili vasorum copia constructae sunt, quam hepar de lien. Et uia non satis validis motricibus Se nerveis fibris imructae sunt, non mirum est , eas s epius a nimio sam guine mirifice inque amplissimam molem distendi, o frui de indurari. Et quia totum pancrcas glandulosum est, de exit illima in omnibus glandulis, quarum ingens copia in mesenterio est, sunt vasa, quae ob stupemdam parvitarem facile possunt obstrui, eas itaque ta cliori languinis progressu facile indurari de icirrhosas fieri posse, non mirum est. Iam quum liberior lymphae circuitus unice a sanguinis circuitu dependeat, isque valde imminutus de praepeditus sit in amplissimo hepatis viicere, non diis culter concipi potest, quomodo ex tam lento, in hoc aliisque imi ventris visceribus,
sanguinis progressu dc sagnatione lympha separetur , de copiosus in lymphatica vasa ingrediens tandem ilia
nimium distendat ac rurn I at. Quod vero pedes tam frequenter obnoxii fiat tumoribus cedematosis, id maxime propter hanc causam fit, quia tardior sanguinis per has partes extremas de remotas a corde est ciarsus de recti ris per venas, ob situm perpendicularem decrectum, admodum diis cilis, unde ex subsissent e samguine serum facillime secemitur omnesque poros ac tu. bulos ibi implet atque Occupat.
- . . I XVIII. . Oh nimiam quoque redundantiam segnior sanguinis
progi essus,de inde facta major ejus crallities, non modo in parvis vasis ea obstruendo morborum dat fovetque causas, ted in ipsa quoque cordis cavitate, ejusque vasis majoribus non raro mirabiles quasdam coagulationes,Ex meris sere membranis ac fibris coalitas, duras, inclitIolubiles, saepe ingentis molis, quae vulgo polypi nominari scient, ingenerat, quae pemitiales longarum de im anabilium non tam infrequenter aegritudinum cauis ducomites existunt. I. XIX. .l n iis, qui subita morte eκtinguuntur, aut ampleXia, sustocativo catarrho, aut asthmate convulsivo cum Pectoris hydrope vitam finiunt, quandoque etiam , qui eXharinoptys, pleuriti te, inlimate hydropico extin umriir, in lignis magnitudinis polypi, cor vel pulmonalia
Vel unicum id illustre exemplum polyporum abum
de nos edocere potest, inspectionem cadaVerum, mo
his difficilibus praesertim chronicis mortuorum medicianalem artem Sc maxime doctrinam de morbis, Corumque causis de sedibus insigniter promovere de maximam lucem it i adferre polle. in veterum inor umentis nulla polyporum montio reperitur, quia parcior vel plane nulla post mortem ficta suit corporum incisio eu in spe tio, quum tamen testantibus, quae nostris temporibus fiunt, sectionibus in omni sere dissicili de gravi inorbo
non tantum in corde Sc anneaeis venis atque arteriis ,
sed de ultra in cerebri finibus, in uteri aut iliacis vasis,
quandoque elusmodi concremunta de coagula membranacea reperiantur.
322쪽
De morborum ex nimia sanguinis abundantia &c. a 7x
Experientia compertum habemus, polypos maxime generari in corporibus spongiosis, sanguine copioso tu gidis, vitae sedentariae addictis, de qui vino vel vini spiritu supra modum se ingurgitant, caeterum parcius bi-hunt , nec potus facile tenues vel aquam adsumunt.
Novi quoque eos subito productos in iis, qui valdestigidam & largiorem potionem in corpus calidum adsumserunt, item in sceminis ex mensum retentione, si lacticinus de acidis nimium delectatae fuerunt. Seholion. In sanguine humano plures dari glutinosas, terreas Ee limosas non solubiles partes, jam supra ostentum est, idque ad oculum patet, si exsiccatus aquae calidissinaar infunditur, tunc solvitur quidem subtilior ejus terrea, sulphurea, salina portio, sed remanet susca &glutinosa, quae omnem respuit solutionem. Si quando igitur haec limosior sanguinis pars, Vel propter ta diorem progressilm ae quietem, vel ob admixtum acidum, syirituosum, aut valde frigidum, a reliquo sanguine secedit ac separatur, de sortiori iacto vasorum appulsu atque comprestione partium arctissime compingitur , dura elusinodi corpora emergunt, quae Vasa obstruendo inaequalem sanguinis motum ei sciunt, vel vasa majora claudendo univcrsi sanguinis curtum ac circulum penitus sistunt. Haud fallacia vero prae
sentis polypi indicia sunt ingens circa praecordia a gustia cum magna dimicultate spirandi, vehemens cor-H palpitatio , pus tuum inaequalitas , vel etiam interminio, & frequentior lipothymia: quae sumptomata
maxime a motu sanguinis, quacunque ex cauta aucto, exesi rari solenti
Ple hora quoque Sc ex hac tardior factus sanguinis
circuitus primum quasi ad impuritatem de cacochymiam ponit fundamentum. Recte enim Hippocrato Libr. de saliuate tuendri ad me atem ἰ sanguis, cum abundat, valetudinem vitiat, quia bilis acida ct amarao pituita , imo sanies nascitur. Nam quo lenior est 1ansuinis cursus, eo minus ille in tenuissimas partes dividitur atque discorpitur, eoque spilsor de tenacior evadit. Quo vero tenacior est, eo plus insarcit de o fruit vasa de excretoria, quae languinis impuritatibus secernendis inserviunt. Quo major vero horum Obstructio, eo copiosior impuritatum in sanguine emergit
Impuri de non bene mixti sanguinis indicium est, si
is e vena extractus nimis aquosus est, qualis in hypochondriacis , lienosis de cachecticis apparere consuevit,
item si nigricans de pici liquidae similis, uti in metam cholicis, vel si in superficie spissam instar glutinis vel corii crustam habet, uti in stomuscis, de qui inflammatione intema laborant, vel ad eam disposti sunt, item si serum nimis flavum ac biliosum est, uti in ictericis.
Duplicis vero generis cacochymiam in vass esse statuendam, non adeo mihi videtur improbabile. Altera quidem subito sit, de iacilius quoque transit ac discutitur, atque ex alvi de transpirationis neglectu ducenda est, Be ad febres, morbos acutos de epidemice gratamus sicillime disponit inque iis locum habet. Prodeunt porro ex hac rheumatisimi, catarrhi, febres catarrhales, tusses, diarrhoeae, erysipelata de multiplicis formae aliae febres. Altera pertinacior firmiores in Vilceribus de eκ- cretoriis obstructis habet,de a tardiori sanguinis de lymphae motu pullulat, neque tam iacile removetur, de Chronicarum maxime pessionum parens est. Sesosiou.
Obstructo vel insareto hepatis viscere sanguis a sulphureis Se latinis adustis particulis, quae bilem constituunt, non probe depuratur. Si vero renes tui muneris obliviscuntur, serum multis salibus excrementitiis si xioribus tartareis imbuitur. Per dienem mere valcul
sum si sanguis minus libere ob infarctum vel obstructionem transit, crassitiem te visciditatem contrahit , ua fit, ut secretoriorum de eκcretoriorum vasculorum upendat parvitatis meatus, qui sunt in glandulis, pertransire amplius nequeat. Obstructis vero hac ratione glandulis vel plane induratis Se liberiori lymphae circulo impedito, ipa stagnationem, acescentiam dc vap piditatem in vasis concipit.
Alia adhuc datur cacochymiae, sive magnae in semguine impuritatis, quae subito gignitur, ratio, quae livalidiori ejus per cordis Et arteriarum motum audii rem impulsu, attritu di commotione oritur, quemadmodum id clare apparet in omni febre, in qua temperatus Se bene miκtus sanguis solo motu , tam progressivo, quam intesino auctiori, interposito aliquot dierum spatio, tam impurus reddi potest, ut compluribus salsis, sulphureis, viscidis partibus resertus ad nutritionem de omnes actiones secundum naturam Praestanaas penitus sit ineptus. SehoIion. Motus solidorum in fluida vehementior, qualis est febrilis, blandam gelatinosiain sanguinis crasin Ec con-. sistentiam valde resolvit, adeo, ut h vena emissus saepe coccineus dc flammeus instar coloris floris cardinalis appareat, adeoque nec friges actus in gelatinam abeat, nec in aquam calidam insulus bombyci formes floccos deponat. Est itaque febrilis motus medela quidem languinis tam copiosi, quam crassi ac tenacis optima, sed
tamen valde impurum eum reddit, adeo, ut praNipua ejus pars in eκcrementa colliquescat. Unde non tantum corpus de vires consumuntur,sed & urinae ingentem quantitatem Viscidat, inucidae, salso-sulptuirear materiae,quae sundum petere solet, evehunt; sudores glutinosi, pingues, acidum spirantes prodeunt; ex alvo Copiosa biliola de laetiti, licet parum cibi assumtum fuerit, quotidie eliciuntur. Quae excrementa si non secedunt, sed intus cohibentur, certum novi morbi prodituri indicium est. Opera itaque danda est, ut semper, si se-bris impetus cessat, vel si eκ toto quiescit, impuritates illae, a febre intus productae, per emunctoria probe eliminentur, quae praecipua medicorum in convalescentihus a febre debet esse cura.
Nihil vero tam prompte impuritatem de corruptionem sanguini inducit, quam tardior humorvin circuitus Se progrellio, si sanguis praeserti in circa viscera abdominis stagnat, vel lympha ob glandulas obstructas in v sis lymphaticis moram trahit de subsilit.
Quod si sanguis & humores stagnationem subierunt, intestino calore agitati in corruptionem proclives fieri incipiunt, idque maxime fit, si vasis uteri obstructis menses non seruntur, de sanguis diutius illis inhaeret, item si ipsi consuetus per venas haemorrhoidales exitus
Sola quiete Se calore externo aquam simplicem, brevi interjecto tempore, foetidissimam contrahere posse
putredinem, inter alia salis vulgatum, notum ac dorne
sicum documentum exhibet aqua illa, quae in destillatione spirituum vel aquarum ex vesica refrigerationis sine in vase ligneo, per quod c natis stanneias Pese,
323쪽
tansit, aliquot dies continetur, haec enim ob calorem non solum insgniter turbida fit, sed & pelli lentem -- rorem contrahit. Hinc mirum non videbitur, sincerum sanguinem stagnatione diutina in vat .s inclinare in corruptionem, eumque sola quiete in istidii sinam putrilaginem dissolvi, id quod apparet maxime in sphace- Io. Quapropter haud temere pronuntiata us, sanguinem α humores, qui ex valde corruptibili & aliena, sibique diisimili materia constant, eo magis ad corruptionem tendere, quo tardior eorundem pia vasa corporis humani motus atque progrcilio cst.
Datur itaque impuritas humorum putrida, Dae Omnium teterrima est, & pessimi genii morbos excludit, eosque malignos tam acutos, quam chronicos re Iair, quos inter merito scorbutus eminentioris gradus referri debet. Seholion. Scorbutus es maxime malum endemium, ex ingenti sanguinis & humorum corruptione enatum, ortumque situm maxime debet pravis ingestis, duris nempe, acidis de salsis cibis, aeri humido ce vappido, item v cuationibus praesertim sanguinis per menses & haemorrhoides varias ob causas imminutis, unde propter tardiorem sanguinis progressum de retentionem excreme titiaruin sordium humores tum salinain, tum viscidam putridam dylcrasiam induunt, ouae deinceps v xiis exulcerationibus, maculis, pussu iis, atrocibus do Ioribus & depravata mulitione sole prodit, & necem interna visceruin corruptione vel sphacelatione externarum partium infert; quare scorbuticorum languis plerumque plumbeus & viridis ac sere putridus deprehenditur, teste Rixaleno δε forbuto pag. o. id quod vel ipse plebis judicio lubinde confirmatur, cum sanguis hil ce coloribus titullus ex scetis venis prodit. E scorbuticorum gingivis sanguinum scutontem profluere, vulgatum itidem est & nemini ignotum.
I. XXVIII. Non solum sanguis, sed & lympha vel propter Vi
rulentum mi na admixtum, vel ob glandulas oc Vias obstructas motus progrestivi expers, summam internam, contrahit putredinem, quae gravissimorum morborum, cujusmodi sunt lues venerea, lepra, elephantiasis, her Pes, scabies maligna, sarcunda mater est, & serpentihus ac malignis exulcerationibus variis inlue ac vitiata nutritione viriumque plenaria dejeetione abunde te manifestat. Seholiou. Maximam inesse istis morbis humorum corruptio nem , inter alia clare testatur eorum languis e vena ulli sus, qui in lue vcnerea, teste Foreo Lib. VI. pag. Ta corruptus, viscosius, si bris destitutus deprehenditur, inque lepra grumosus, adustus, seculentus, lenticulosus, amo arenosus, vel etiam verminosus observatur. Qua de re legi potest Camerarius in ollages Memorabilium Cent. XIX. 6. item Lireherus in Mund Subierran. Lib.
XII. Sin. L Cap. X. ct Sin. II. Cap. VII.
In cutis vitiis, quae a succorum impuritate Sc acri . monia oriuntur, frequenter observavimus glandularum tumores, instar globulorum, sub cute, vel citam inter musculorum interstula in artubus haerentes, quibus prius non dispulsis morbus nullo sere artificio expugnari potest. Soholion.
Ejusnodi tumores instar majoris pisi duros & glandulos's non modo circa collum in linea capitis, in lippitudine & acri defluxione oculorum, sed de in pedibus & manibus in maligna & saepius recidivante se bie , in purpura quoque chronica atque in pedibus, ubi malleolos occupabant ulcera, saepius videmus & tactu cognovimus, neque unquam ad sanitatem perduci poterant hi morbi, nisi prius his tumoribus discussis &disparentibus; siquidum glandulae, quae e conglobat
rum numero sunt, lymphae motum fibrarum nervearum strictura promovere debent, adeoque si intumencunt, satis clare denuntiatur, progressum lymphae in his locis esse interceptum, unde illa in corruptionem Macrimoniam abit, atque erosionem & deisdationem ulcerolam cutis producit.
Purpura, nostris temporibus admodum similiaris, rubra & alba, chronica & acuta, maligna & benigna, lymphae' a naturali cras defledientis, vel insigniter corruptae soboles mihi identidem videtur, neque si acutis vel statim in principio accedit, vel in declinatione sinpervenit, periculo Vacat. Scholion.
Purpura chronica , scorbuticis, hypoctondriacis &iis staminis, quae mensum desectu & alvo adstricti
laborant, admoduin similiaris, raro perfecte curatur, quin potius curata saepius regeneratur & revertitur. Vis: laepenumero, eam resulcitatam fuisse diuturno maerore , vel alio gravi animi affectu. Et certe radicitus auferre hunc morbum non exigui operis res est, neque mediocrem exigit prudentiam atque obtervationem dissiculter enim glandularum obfruetiones reserantur& lymphae circulus restituitur. Pejoris vero naturae est ea purpura, quae puerperarum morbis, vel acuta s bre decumbentibus supervenit, quoniam tunc majoris impuritatis soboles est, quae in puerperis nunquam non est manifesta, & plerumque in statu graviditatis contrahitur. Quae tandem purpura demum febribia acutis supervenit, ea partim ab excrementis, ob alvum adstrictam diutius retentis, biliosis & salivalibus, patam etiam ab humoribus emtis, balsamica sua vi a nimio febrili aestu orbatis, & circa vi lcera abdominis stagnami tibus Sc computrescentibus, incunabula sua trahere II
Humores quoque lymphatici diuturniori mora ες stagnatione summam sepius acrimoniam causticam comtrahunt, quae in scorbuticis maxime deprehenditur, ubi
molestillima procreat symptomata. - Scholion. .
Ab hac acrimonia dolores artuum vagi, fixi, defluxio nes acres, salsis, erodentes, stis inexhausta, cholera, diarrhoea , crosiones ventriculi & intestinorum & pessimae exulcerationis species, sebres quoque cholericae biliosae derivari possunt. Mirabile exemplum corrosivi sanguinis redditi, ut ab una guttula Vesica in cute e citata fuerit, refert D. Loesmu alla in MisiAh rios. Dec. II. Ann. II. Obs Io . Senneram de Consensu ct Dissensu Lor. I. Cap. XVI. refert, scorbuticum suisse cujus sanguis naribus emissiis tam actis fuerit, ut linteamina, quibus exceptus fuerit, corroderet. Bonetus in Me-δe. Septentrion. Part. II. Lib. II. Sin. XXII. Obs a. urinam scorbutici lintea corrodentem annotaVit. GC corrosivum vidit mollius in Misceli. Natura Curiosorum Dec. II. Ann. VIII. Obs 72. Plura allegata loca videin L Fert. nosra de generatione filium morbosorum. Est enim:tota scorbuticorum natura salifica; nam si eκcrementa biliosa sulphurear .alcatinae indolis, quae per alvum excludi debent,si salina tartarea fixioris naturae,quae uri na evehuntur, si subtiliora, quae per cutem transeunt, maxima ex parte remanent in succis,postea salina Eκ alia mentis salsa, acida de diversi generis alia admiscentur, noe mirum est , pro varia horum unione intimaque
324쪽
De morborum ex nimia sanguinis abundantia &c. et 73
eombinatione, eorumque intestina inter se agitatione, diversi generis 5e naturae salia summe acria de caustica quoque ingenerari.
Quum origo impuritatum, sive salinae, sive sulphureae sint, primo ad tardiorem sanguinis de lymphae
progressum, deinde ad obstructiones, leu pravum emian ctoriorum statum vel desectum excretionum reserenda sit, liquidillime constare arbitror, ea remediorum genera depurando languini esse accommodatissima, quae circulum sanguinis promovent, quae excretiones per univerium corpus liberas & expeditas efficiunt, de quae
materiam evacuationi idoneam reddunt. Seholion. Non ignotum est , quanta in materia medica remediorum silva ad sanguinem purificandum proponatur, dum quaedam sal acidum, acre, salsum, vel tartareum invertere Sc praecipitare, quaedam sulptaur peregrinum figere, Causticam materiam demulcere, involvere, vel viscidum incidere dicuntur, quum tamen nihil quicquam sere hujus habeant facultatis, neque etiam hariolari liceat, quomodo tam exigua medicamenti quantitas universum sanguinem aggredi atque immediatocontactia, quicquies vitiosi ipsi inhaeret, corrigere vel emendare possit. Sed potius censemus, ipsa sustragameexperieritia, a pelsinae indolis impuritatibus ibi collectis massain sanguinis de humorum non rectius, quam per alvinas purgationes & per diaphoresin moventia, interpositas vicibus ac diutius usurpata, liberari.
r Observationes practicae docent, sceminas, si mensium desectu laborant, & viros , quibus haemorrhoides
consuetae non bene fluunt, inter alia plura vitia in partibus eκternis varias exulcerationes, quae cutim de edant, pustulas, erosiones de tumores mali moris pati, quae omnia, nisi in ordinem languinis fluxiones redactae fucrint, aegre aliis remediis tolluntur. Seholion. HIPPOCRATEs lib. 6. Epid. Comment. 3. & ad finem libr. de Humor ib. utilitatem haemorrhoidum plenius recenset, ubi dicit, hamorrhoidus non solum solvere melancholicos affectus, sed Ec tubercula, pusulas, furunculos , vitiligines , denique omnia, quae habent melan cholicum humorem, aliis humoribus permixtum. Nam
certe vero est valde simile, sanguinem, si vel in uteri pampinisormibus & intortis vasis, vel in meteraicis quasi incarceratus de immotus diu persistit, a naturali
sua dulci & gelatinosa indole deflectere, & sallam putridam naturam induere, unde lensim paulatimque universa sanguinis & humorum massa a corruptione inficitur. Et tum, si quis, ut bene monet HIPPOCRATEstib. 6. id siect. 7. impureatus labori se dederit, ulcera
erumpiant; quod etiam neri l olet post omnem validiorem sanguinis, etiam per medicamenta, commoti nem. Ita enim tbrdes salinae ad partes externas seruntur , Riaae aqueis partibus per auctam transpirationem dissipatis acriores redditae caussicam de cai haereticam naturam exerunt. Ex quo patet, quam salutiferum in omnibus gravioribus cutis vitiis sit, solennes sanguinis vacuationes in ordinem redigere.
Pessima igitur status corporis plethorico-cacochymici est conaitio, quippe non modo omnibus morbis tam acutis, Quam chronicis patet, sed eos etiam deteriores reddit aaque essectum remediorum & em medentium plerum e eludit.
bi quando morbus epidemius, etiam per se non adeo
exit inlus in corpus impurum & repletum incidit, certe non caret periculo. Vehemens animi commotio, ut terror, ira, moestitia, lethalem saepius in ejulinodi corpore producit essectum. Frigus paulo acrius admissuin mirifice officit,& Omne, quod valide commovet, r medium , sive sit purgans, sive emeticum, aut mercuri te, vel sortiter sudorem movens, sive balneum praeca lidum, in plethorico- cacochymicis graVillima concitare mala lolet, maxime vero iis insenta sunt medica menta, quae adstrictivae sunt facultatis, quaeque optum recipiunt. Atroκ dolor & lpalmus, si qui modi detinet corpora, producit saepe alias aegritudin os, quae su-nesum habent eventum. Felicem itaque eum habeo Medicum, cui cura ejulmodi corporum non adco frequentur committitur , parum enim arte sua proficere
De genuinis corpora a morbis praeservandi
I. I. ΡRaecognitis sic atque reclusa veris morborum, qui
homines infestant & vitam praemature tollunt, sontibus atque originibus, in iacili nunc atque proclivi erit, rationem atque remedia opportuna invenire, quibus primis morborum initiis eorumque generationi occurrere possimus, quod praecipuum de desideratillimum omnium sere hominum votum est. Seholion. Profecto nulla pars artis nos rar tam claris & evidentibus nititur principiis de fundamentis, neque ulla ita in medici potesate est, quam ea , quae colafianIem& meliorem valetudinem ac certam longae Vitae trem promittit, utpote, si animi vim & motum exceperis , morborum initia ex levibus, manifestis, externis &mere physicis causis paulatim pullulant, increscunt MVim acquirunt. Quicunque itaque tum EX Observatione atque experientia diligenti & accurata, tum ex vera & clara theoria omnium earum rerum , quibus
homo uti solet, salubrem & insalubrem vim, naturam ac potestatein accurate novit, & quomodo plures causae invicem junctae ad producendum quendam morbum concursent, intelligit, is certe magno studio atque cura eo eniti poterit, ut apta remedia inveniat, quibus gravissimas aegritudines, de dolorem & molestias & tris listimam mortem minantes, felicissime sub divina gratia avertere pollit. Nam scuti omnium rerum ditiacilium principiis semper f cilius obsistere licet, quam
ea, quae lae i. ac vulnerata sunt, redintegrare : ita multo certius & expeditius est, morbis in principio occurrere, quam si corpus jam a morbis in statum vel victum jacet. Tunc profecto difficile, vel prorsus extra potestatem Medici est, remedia morborum causis removum dis apta invenire.
s. II. Supra jam satis evictum & demonssratum est, subeutonia partium solidarum 8c moderato ac libero humorum circulo ac sufficientibus cxcretionibus & vitam de sanitatem atque intefritatem corporis & animi salvam perstare atque incolumem, omnitque generis aegritudines in perverib solidorum motu landari de ex male ingestis & excretis oriri. Ex quo utique clarum fit ac perspicuum , omnem praeservandi rationem maxime in eo positam esse, ut ea conquiramus remedia, quae m
tum solidorum Se fluidorum aequabilem & liberum ἡomnesque exaetiones integras de illaetas conservant. .
325쪽
De genuinis corpora I morbis praeservandi praesidiis. α ν
Λε- nam firmis senibus sanguis tam praeservandi, quam lacticinia, opera pistoria, ex potulentis cereuissae sectDeurandi fine utiliter de hon successu mittitur. Ubi vero lentae, valde stigidae potiones, ex medicamentis omnia
ta, sunt siubinficinae, lic sit juvenilis,
tia & concoctio minuta, praestat tam In cura , quam in praeservatione a venae sectione abstinere, praelei timin molli & raro corpore. Et sanguinis quoque emittendi quantitas ex plenitudine valorum Vrriumque constantia a medico, sine cujus consilio nunquam ma-arium illud auκilii genus tentanduin est, determinanda Y - - . . . t. Medicus enim si unquam, certe hic consulendus ue sere cibi diutius iis inhaerentes coacescere incipiunt,
est, ut vires & habitum aegri spectet, & secundum hin illae vero & solidis & fluidis partibus & excretionibus
rum proportionem mittendi sanguinis quantitatem de' valde sunt inimicae; prudenter, ne cruditates acidae interminet enam certe, quam expeditum venae 1 ectionis remedium est ad juvandum, tam promtum quoque est ad nocendum, si quis eo non recte utatur.
tonum naturalem mirifice pervertunt ac turbant ; agi tur omni opera, studio & cura, si integram servare velimus valetudinem , iis abstinere convenit.
Et quia ad cruditates pellimae indolis acidas ingene in randas primae viae admodum accommodatae sunt omnesi
valescant, providendum est. Scholio=ti . '
Non modo in melancholicis & hypochondriacis M in sceminis, ubi mentes dcficiunt, ubi alvus durior MConsultius est, ubi corpus molle & rarum sanguine strictior est, ubi vita sine motu agitur, acidorum su
ac succis tureet ac rubicundum est, non adeo magnam corum laburra in ventriculo ac primis intestinis stabu- vasorum in)itionem per sanguinis missionem moliri, latur, sed etiam in senibus, & ubi ventriculus est in sed partem eius & uncias aliquot saltem CXirabere, M firmus, & ob alimenta , quae multum acidi in recessureliu uiam, duod est in vasis superfluum, abstinentia , habent, illa colligitur. Ma3num itaque 1anuatis conletiastichione motu, vacuatione per alvum, balneis, ina' Vandae momentum in eo situm esse quisque sibi pervi me omnium vero aquarum talubrium uiu contume' suadeat, ut a Iumia quanmate esculentorum & potu-- lentorum, quae acidum fovent, ut sunt fere omnis generis vina, exceptis Hungaricis , fruetus horaei , qui eminentis saporis acidi, sibi temperare dilcat. Vinum magis inter alimenta medicamentosa, quam nutrientia locum invenire, adeoqhe, nisi cum aqua temperetur, ordinario plus nocere , quam prodesse, firmiter crede dum cst. Deinde quoque vinorum est ingens di fieremtia. Quaedam citius per alvum, per urinam & alia cxiscretoria transmittuntur, nec diu morantur in ventriculo de venis, & horum liberalior etiam potio non tam nociva est, quam ubi diutius in ventriculo vel venis retinentur, de quae vel nimiam sanguinis de humorum tu gestentiam, vel acidos corrodentes humores in primis viis producunt. Magna itaque cum cautione Uino uteniadum est , ne plus detrimenti, quam emolumenti val tudini inferamus. Si indicium est ingentis acidorum succorum abundantiae in ventriculo, subtiliora alcatina,
ut sunt maxime cancrorum lapides, cum oleo tartari re & discutere. v
seselion. Nanquam salutarem reperi nimiam. vasorum depletionem in corpore spongioso & raro; transpiratio eminiacile laeditur & erestit humorum impuritas. Iuli. Γ, num vero est, praetenim si plethora cum cacochvmia urget, portionem saltem sanguinis detrahere, unde abo re quasi levata natura, corporis rectrix, facilius postea, quod reliquum est materiae Vitiosae, Vincere, concoquere, & quod alienum est, excernere poti 1l; tum Etiam remediorum operationus semper sellcius auccedunt Ze maxime aquae uilubres facilius per emunctoria transeunt.
Cum supra clarius demonstratum sit, morborum plurimorum, causas semites maxime primis in vias, hoe est, in canale intestinorum, & praecipue in duo ideno vel etiam coli steκuris, stabulari, praecipue Um' per deliquium imbibiti, addita una vel altera guttulantinii videndum est, si ab hisce morbis nobis c Vere anisi vel olei de cedro, egregium faciunt ossicium. Cae- velimus, ut haec regio pura maneat, re nunquam cot' terum pilaeae amarae balsainicae, secundum Becheri MIuvie asi sentina vitiosorum humorum replQatur, quod methodum nostram paratae, Se singulis mensibus bis fit, si intemperatos & nimios cibos fugiamu , di δ'' Vel ter usurpatae, salibus aperiti vis altero mane inte vum satis fluidam ac mollem conserVemus e quo in P sitis , primam regionem a copiosis sordibus, praeterrixtine evitemus, quae tonum Ventriculi & intestinorum tim acidis, egregie deplent & liberant. destruunt alvumque adstringunt; MRXimum enim py xv.
sidium adversus morbos a corpore ascendos in πη re . . . .
one intestinati recte se habente latitat. Praestat vero Retentas an sanguine & humoribus ob prohibitam se moer aluum servare apertam alimentis, quam medi- tra spirationem excrementicias salino sulphureas seruis enmentis Durgantibus & acrioribus stimulantibus, quae lonῖ'as graVes, maXime acutas & periculi plenas passio nis uam non vim inserunt subtilissimae N Valde len- ne , imo populariter grassantes ingenerare, certissimum stati texturi intestinatium tunicarum. est Ut itaque corpus ab ias liberum maneat, maxime id Seholiotti Cavendum maximopere est a purgantibus, neque ad laxantia facile sennata, rhabarbarina, mannata transeundum, si alimentis id fieri potest. Praeterea in salibus neutris, si quis iis recte uti sciat, magna latitat vi tus ad promovendas excretiones alvinas , sine ullo virium vel digestionis detrimento, uti id clari Tunc ain paret ex thermarum & acidularum salubri ulu , quilionnisi salibus neutris inibi contentis Se insigni aquarum ponderi ac copiae adscribendus est. Rusmodi quoque salibus neutris, quae multum conveniunt cum iis, quae aquis medicinalibus insunt, utimur optimo fructu& siaccessu, si alvus muneris siti obliviscitur.
Cibi nimis duri, acidi, adstringentis iacultatis, item
Ut itaque corpus ab iis liberum maneat, maxime Id agendum est, ut per cutem perspiratio libera, integra ac salva maneat. Quem in finein probe illud ab omni H-gore humido, ventitque ejus naturae, custodire oportet, es nunquam illud sortiter calefactum, sive ab aeris aestu, a morbo, animi affectu, aut a vehementiori motu, vel potu lpirituoso, frigidiori 6e humidiori atmosphaerae sinane ante solis Ortum vel vesperi post ejus occasum , objicere. Vitandae quoque sunt habitationes in locis humilioribus quae venti non perspirant, & ubi aer conci sus & vappidus est, multo minus vero in his somnus capiendus est, fugienda quoque est ignavia, laboris in terintlso & nimius somnus, item terror & moestitia , quae omnia transpirationem mirifice retardant &' somnies morbosos ingenerant. Seholion. Ad corporis per liberum transpiratum purgationem
326쪽
nihil praestantius est convenienti motu & exercitatione corporis, quae Omnia alia antidota & remedia adversus D orbos praeservatoria longissime exsit perant. Uerissima enim sunt; quae scribit Cestis Lib. I. Cap. I. Ignavia compus hebetat, labor firmat, illa maturam senectutem, hic vero longam adolescentiam reddit. Motus vero remedium otiain caute est adhibendum , siquidem corpore cibis repleto de alvo adstricta plus nocet, quam prodest; concoctione vero absoluta, mane post susscientem semnum, vel quinque aut sex horis a prandio, instituemda est de primo lenis ac temperata, postea sortior , ut corpus calidum de madidum fiat, idque in aere temperato de sereno, de post potionem aquae calidae, in qua halsamica herba infusa fuit, ita enim majorem utilit
Quia vero ob mutationem aeris Se tempestatum multi morbi intestare consuescunt: prudentis medici est, eos per convenientia auxilia de consilia avertere. Qua in re nos cum Celso Lib. I. Cap. X. haec praecipimus :Tum vitare debet homo fatigationem, cruditatem, frigus , calorem, libidinem multoque magis se eontinere. Si quae gravitas es in corpore, tum neque mane fregendum, neque pedibus nudis ambrilandum es, neque mmenda a vus , atque etiam,s per se mota es, comprimenda es.sholion. Eorum si rationem, quae opus gravibus anni temporibus in presenti loco prohibet, intueau ur, vix alia occurrit, quam quod haec omnia, quae vires de robur corpori fusiurantur, ut est satigatio, cruditas, libido, vigilia immoderata, de quae trant pirationem impediendo ibrdes excrementitias accumulant, ut frigus, ambulatio Pedibus nudis, vomitus, purgatio, omni studio de cura evitari debeant. Commendat vero abstinentiam& cibum semel de die adsumendum, & modo aqua, modo vinum bibendum, quia hoc modo evitantur cruditates de transpiratio opportune proinOVetur.
Cum indubiae sit experientiae foeminarum sanitatem a sanguinis per uterum singulis meisibus fluxu & plurimorum virorum valetudinem 1 fluxus haemorrhoid, lis ratione de modo decente dependere, iisque inordinatis utrumque sexum graviter luere; omni cura ac studio maxime Irovidendum est, ut hi fluxus salvi sint& ordinem ac tempus thrvent, neque deficiant vel impediantur.
Ut solennes Se salutares sanguinis vacuationeS in ordine conserventur, opus est, ut accuratam diaetam servent homines, praesertim circa imminens fluxionis tempus. Quare maxime iis abstineant, quae motum hunc Naturae ad excretiones tendentem turbare possunt. Seholiou.
Caveant sbi maxime haemorrhoidarii de foeminae circa tempus mensium ab omni acri 8e humido admisso frigore, ab omnibus induratis, concoctu dissicilioribus , acidis, seuctibus horaeis, sementelcibilibus,
inflantibus cibis, lacticiniis, potu frigido, ab omni gravi animi commotione, praesertim terrore & moestitia Nocet etiam nimia quies corporis 8c somnus longior. Officiunt quoque sanguinis derivatoriae evacuationes, v. g. in brachio institutae, & omnes validae medicinae, item nimis spirituosae, sed praestat alvum blande bal samicis pitulis aperire, corpus moderate movere, M potu magis calido, quam frigido uti, pedes vero Beextremas paries a frigore bene defendere, Se sanguinis cursum liberiorem pediluviis efficere. f. XIX.
Cum in motibus vitalibus, qui corporis nostri servationi velificantur, integris de salvis servandis jus
portio virium, in quibus vis rectrix Sc motriR totius naturae consistit, omnes sere paries impleat, viriumque imbecillitas omnibus morbis de periculis obnoxia sit, connitendum utique omni opera ac studio est, ut illae veantur de firmae permaneant, quia non modo se unis
dae, sed de adversae valetudinis pravidia 1 Ceso Lib. L p. I. rectissime dicuntur.' . '
Si vires constant Ze firmae sunt, ventriculus bene arpetit , digerit de egerit, circuitus f nguinis liber est, nullae fiunt obstructiones, nullae motus sanguinis reta dationes , Vel hQmorum stagnationes, sed excretiopes recte se habent , dc tunc insensa semper plethora de ca-
cochymia minime gignitur. LI. XX. ,
Quemadmodum vires corporis animus hilaris &M- sideriis ac assectibus vacuus , ulus aeris puri, serem βαtemperati, cibus modicus de concoctu facilis, de motus proportionarus egregie tuentur, erigunt ac resus utant: ita nihil est, quod virium substantiam magis em hauriat de corpus imbecillum Pnestis morbis objiciat, quam intemperantia a fluctuum, angor, moestitia, ni mia animi intentio de satigatio, frequelmllima Venus, aer humidus de vanidus, crebra coeli mutatio, fame , incongruus cibus, assidua vigilia, dolor, morbus, de nimius labor.
Ad vires debiles erigendas, praesertim in imbecilbus 5c senibus , praeter jam dicta be vinum optimae ri Atae, succurrendum etiam est interdum medicamentis r horantibus, quae fibrarum languidos motus reἰiilcitant; quo in numero sunt ea, quae blando, balsamico, tu vi oleo de resina pollent, de quae anabra, succilaum, hallamum Peruvianum , vel olea vera destillata aro. .matica ingrediuntur. Ex compositis vero ego semper L. optimo successu sal volatile oleolum, ad mentem Sylvii compositum, ballainum nostrum liquidu a sic dictum '. vitale, elixir nostrum balsamicum, commendare soleo , ut roborandi caula bis vel ter in septimana, mane in potu calido, vel vesperi in frigido, sumantur. In qui bus certe remediorum generibus, s dextro sint praeparata de etiam cum moderatione adplicentur, magna praesidia valetudinis, de ut quis se diu 1 morbis immunem praestet, delitescunt.
327쪽
Physico-Μechanico operandi & dextae applicandi modo fideliter traduntur, OMNIA SOLIDIS RATIOCINIIS DEMONSTRANTUR. compluribus practicis observationibus illustrantur ;
328쪽
SAPIENTISSIΜO SALUTARIS SCIENTIAE.
DOCTORI OMNISQUE MEDICATIONIS AUSPICI SACRUM
329쪽
U AMVIS complures eaeque nobilissimae ac utilissimae scientiae adornandum de perficiendum Medicum scitu sint necessariae; nihil tamen elt, quod ad scopum medicum obtinendum propius pertineat de cui caetera omnia adeo serviant, quam ipsa praxis rationalis clinica. Potissimum vero hoc Sc princeps itudii medici caput quam utile de
necessarium, tam parum ab omni usque eo tempore excultum Se ad perseetionem laudabili conatu perductum conspicitur. Possidemus certe egregios Se multis experimentis ac inventis anatomicis , physico- mechanicis, botanicis, chymicis Sc physiologicis resertos plures libros; sed de ejusmodi scriptis , quae pluribus praxin rationalem , specialissimam, individualem feclinicam solide doceant ac perpetuae veritatis de hac praecepta tradant, minus, si eloqui licet quod verum est, gloriari possumus. Nolo equidem merita laude Veterum Se Recentiorum Sennerti, Spisti, Riυerii, Willisei, Sstdenharmi, Plateri, Mortoriis, Gaanii, Bontehoe, Ettmulieri , Wbisschmidii, Dolai, unedetii praeticos defraudare egregios labores : verum quam multa adhuc ii iisdem circa adaequatas causas morborum , lesymptomatum genealogiam, remediorum quoque vires de genuinum usium in variis casibus deficiant, ii demum, qui in artis exercitio versantur de prolata theoremata ad resolvendas morborum historias aut consilia inde capienda applicare volunt, rectius intelligunt. Deinceps neminem in medici argumenti scriptis Vel mediocriter versatum latet, quam dissidentes, inter Medicos haud exigui etiam nominis circa morborum artiologiam de pathologica fundamenta , quae tamen basin Uerae therapiae constituunt, regnent opiniones. Quot sunt Sc ante aliquot lustra suerunt ampliltimae famae Medici, qui applaudentibus multis ex acido de viscido, acido , bile Sc pituita morborum du-Xerunt primordia' Quot porro innotuerunt, qui ex varii generis salibus acribus, acidis, ponticis Se humorum multifaria intemperie, materiales omnium sere morborum derivarunt causas dc ad easdem removendas Se remedia de medendi methodum direxerunt' Alii Cartessiana Sc corpusculari philosophia maxime imbuti, diversum de peregrinum aetherem, specifida Sc morbi fica sermenta, turbatam sanguinis de humorum crasin atque texturam Sc Varias materiae peccantis peregrinas Sc heterogeneas, ratione figurae Se magnitudinis qualitates , ad evolvendas morborum causas in partes vocarunt. Nonnulli contra repudiatis excessivis salinis qualitatibus Sc potentiis, ex sola sanguinis de humorum nimia abundantia, spissitudine Sc excretionum defeetu pathologicam dominam eruere Sc statuminare sategerunt. Ut discrepantes mirum Medicorum sententias, de causa de principio motuum Sc mutationum , quae in corpore humano subinde contingunt, praeteream. Et quum in morbis tum aVertendis , tum curandis, praecipuum medentiS auXilium a remediorum congruorum usu , quae quasi
ipsius instrumcnta sunt, omnium consensu peti debeat; illae adeo discordes Praeticorum de medicamentorum viribus, facultatibus in hoc vel illo morbo opiniones, utique luculenter arguunt, plurimos sanitatis praesidiorum , inprimis magnae efficaciae, sive sic didhoxum heroicorum, genuinas virtutes, usum atque applicationem latuisse. Quod , ne gWavius diruim videatur, liceat in confirmationem adducere exempla. Quot ad huc int 8c olim fuerunt, qui magnum istud tu incomparabile sanguinis missionis auxilium penitus rejicere haud veriti sunt i Quam diversus Medicorum est sensius, de venae semonis in febribus sive continuis, five intermittentibus, nec non exanthematicis, purpura, variolis , morbillis, petechiis, item erysipelaceis , arthriticis .c catarrhali buS , puerperarum quoque morbis administratione , aliis eandem prorsus repudiantibus taliis Contra dilaudantibus tu necessariam judicantibus. Quae opium pro basi habent, Seolim ab antiquissimis Medicorum, Sc nostro aevo a celeberrimis Chymiatris, inter panaceas cte incomparabilis in multis morbis 8c enormi motuum impetu componendo enicaciae relata fuerunt; quum jam non desint, qui eadem propter Virus quod recondunt naturae viribus imimicissimum tantum non infamia censent. Peruvianus ille eX America allatus cortex Rd exPugnandam intermittentium contumaciam usque eo non modo in Germania nostra,
rid. Ho anni Oper. Tom. I. A a a sed
330쪽
sed Se in exteris regionibus ceu specificum venditatus fuit remedium, qui a nonnullis
tanquam intutum damnosum pharmacum fere ex toto rejicitur. ΕX marte praeparatis medicamentis olim a Duercetano , Har anno, Michaelis, Ludovici, Willisio , 53-denhumio CT D delio in morbis ex mensitum vitio; item ad cachex iam & hJpochondriacam pastionem sanandam laus adscripta est maxima; sed complures iisdem in morbis
haec ipsa plus damni quam emolumenti afferre, asserere non dubitant. Salia ex animantium regno volatilia tu concinnati ex iis spiritus volatiles oleosi, ante aliquot lustra a Germanis aeque ac Belgis, ceu speehatae virtutis adversus chronicas potistimum affli-Etiones celebrabantur , quorum ulus , quasi nimiam Sc noxiam sanguini inducerent
commotionem, jam plane evilescere incipit. Mixtura sic dieia simplex Paracelsi Secon feeiae ad hujus exemplar a Chymiatris , potisIimum MICHAELIS , tineturae be-Σoardicae, in pluribus morbis, acutis aeque ac chronicis , usui quondam erant egregio; ast ab hodiernis quibusdam, cur nescio , nisi sorsan camphorae , Vel acidorum
connubium, spernuntur de minoris pretii essentiae aliae praeseruntur. Purgantibus acrioribus , nec non aloeticis , quae basin fere omnium pilularum constituunt, usi suerunt veteres & recentiores; quae tamen ob virulentam quam latione dc experientia teste obtinent indolem, merito suspeeta sunt. Neque minus mirum profecto discrepantes Practicorum sunt sententiae , de thermarum, acidularum Sc soteriorum aliorum fontium elementis, viribus ac usu, ita , ut a plerisque propter acidum 8c vitriolicum elementum, fluidis de solidis insensum, quam maxime in secura censeantur, ab aliis vicillim ob innocentiam oc praestabilem virtutem , in omnibus fere morbiS commendentur. Nihil jam dicam, quantopere de mercurialium, emeticorum, antimonialium, nec non fonticulorum , vesicatoriorum , setaceorum Sc hirudinum usu medico, in diversum abeant sententiae; hoc autem , quod omnium maxime mirum adjiciendum :cunctos ad confirmandas suas adeo discordes sententiaS , ad unam tamen eandemque experientiam confugere oc audae her provocare ; cui an sidendum sit , prudentes judicent atque periti; id minimum pro certo asserendum: nullibi in pervelligandis eiu diuum causis tam crebro fallaciam causae ut causae committi, quam in mediciS rebus. Decumana certe sunt, quae de pharmacorum virtute in botanicis , chymicis de pharmaceuticis libris vel scripto consignata sunt mendacia, &. adeo increvit in dicamentorum ex universo naturae penu simplicium Sc compositorum, indigenorum 8c e X Oticorum, Galenicorum Sc chymicorum supellex ur propter immensum sere numerum, nec diligentissimus ad singulorum penitiorem cognitionem pertingere queat , Primum Uero artiS opera tentanS non possit non mirum turbari atque confundi. Gravis quoque oppido cit illa sermutarum sarcina, quam ex amplissimo materiae medicae apparatu comseetam, Medici, quasdam illarum in quovis morbo usui commendantes, tam scripto , quam dicto, suis liberaliter obtrudunt; quas tamen omnes, si quis peritior & virtutum in remediis solide gnarus curatius paullo expendit , ultro perspicit , propter inconcinnam differentis indolis ingredientium congeriem, parum, vel nihil auxilii inde polle exspectari, sed morbum multo magis trahi, neutiquam abigi. Contra ea simplicillima , securissima & speehata adversus morbos arcendos aeque ac persanandos praesidia, ut aqua pura simplex, sive calide in insuso , sive frigide assumta , balnea aquae dulcis, laeticinia Sc maxime lac asininum, serum laetis rite paratum, minerales aquae, item ex nitro Sc salibus neutris parata, plurimis medentum ignota plane sunt, vel minimum pensi ab ipsis habentur. Et quod maximum fere est , quum optima
etiam medicamenta nihil valeant, nisii eorundem usus debito ordine, regimine, tempore, mensura Sc methodo ad morbi curationem perite dirigatur: plures tamen sunt, qui tumultuarie sitne certa ratione medicationem instituunt, ac si unum non statim juvat, alterum promunt Sc subinde medicamenta commutant, alii methodo plane contraria incedunt, ut rarissime duos aut tres Medicos, qui eanderri ad lectum de methodo porrigendi medicamenta foveant sententiam, invenias, plurimos autem in mor-
his eorumque causis recte cognoscendis de distinguendis , in judicio de morborum eventu, medicaminum eisce tu, item in signis prognosticis ex urina, pulsu, sanguine, dierum criticorum habitudine aliisque desumendis, mirum discrepare , errare: hallucinari cum taedio videas. Ex quibus omnibus quisque sagacior haud difficulter perspiciet, non tam firmis M inconcussis , ut communis fert opinio, praxin clinicam insistere fulcimentis, ut potius pluribus adhuc dissicultatibus, desectibus Sc erroribus
tanquam morbiS prematur, qui utique convenienti medico S: medicina opus habent. At vero ad tollenda haec artis medicae opprobria ic incrementa ipsius ex Voto Promovenda, neutiquam certe apri sunt, qui tantum agunt secharios & magistri sui verbis atque practicis sumet haustis principiis tanquam saxo adhaerent, nec volunt admittere,