Disputationum philosophicarum pars secunda in qua cum Scotistis, & alijs auctoribus, quos Meldulensis, & Catanensis sequuntur praecipuè disputatur auctore F. Francisco Pontelongo de Fauentia Ord. Min. Con. S. Francisci, ..

321쪽

hunc motum lationis attendi penes determinataἴ

diuina substantiae viaque disius Crine se, diam

te diuinae substantia non sunt reales, sed imaginari

qui AEnaginantur in Deo omninb indivisibili Σ- Σ' te iuxta paries imaginarias sp tisictis Q, iris': ni ab una parte diuina substantiae ad aliam: orita

re motum realem inter terminos simplieiterimagin

.--, ΨΦum Vast corpora mill spatio continere, ut est lario his sinu tra tum Alio modo pro Uacuo terminato, Lia μι- . ucet pro superficie carente corpore contenti, Veliocloquor tantum in praesenti, lapponendo tanquam verum quod continenta locantis, siue superficiei concauae nihil 1aciat admotum simpliciter: Unde fi homines extra C lum constituerentur possent inteli ere . velle supra Iuin deambulare, loquendo vero de Vacuo teriarinato, uti, omnes motus possent fieri, qui non indigent medio, qui, vcro indisenim O, cuius j - visio, nore possent

322쪽

posset in Vacuo fieri Vnde si infra Coelum nullum esset

coipus,s deinde aliquod graue, vel leue in hoc Vacuo constitueretur posset naturaliter moueri ad proprium locu ,

quia ibi claretur sursum,& deorsum, Mablato contra Meld. ωCat quod graue sit sub leui, vitae supra graue, positis solis dispositionibus locorum,& sint niuersi, adhuc cor-rpora ad proprium locum naturaliter tenderent, ut pit ex Sco. a. dist. a. q. ni. Imm graue tendens ad centrum, cum ad illud peruenerit no posset ultra moueri aliter sursum, contra propriam naturam moueretur, di sic non posset moueri ad superficiem Cςli continentis vel potentis continere; Unde cum tu motu progret si uo necessarium sit sustentaculum, in quo unus pes ficinetur, alius eleue -

tur ad figendum illum in alia parte spatii, si si us centri ad quod animal tanquam graue moueretur, ut ad proprium locum esset extrasus sit tim priuatiue, potentialiter, tunc animal posset progressiue moueri in centro, quia illud

centrum sustentaret animal, eo quia animal, ex sui natura non posset ultro progrcdi, aliter contra eius naturam , ut dii tum est, progrederetur: Si vero non esset extensus, non

posset progressu moveri, sed tantum saltare, pedes eleuare,d a concavo Lunae, si ibi esset positum, motu recto adicia triam moueri In proposito autem est sermo prςcipucde motu lationis, seu motu locali. Secundo Notanduin, quid iste motus lationis qui conce deretur in v acuo diceretur verε motus localis, non positim uus, sed priuatiuus,quia termini talis motus essent priuatia ui, tamen formaliter essct positivus, quia diceret realem; intus Ita post uam resationem in mobili ad terminum Vacui, non alis du- esset tamen realis simpliciter, quia esset ad negationem pleris μ es et ero realis,quia fieret nullo cogitate intellectu: Et iste sitit με m, OIu lucalis non esset circumscriptiuus, quia supponere. AE tur nullum dari corpus circumscribens, quia ad rationem Qtu is cala. non reqzuritur terminus, quili corpuccio

323쪽

eumscribens, aliter Angelus non posuit moueri Ioealiter. sed sincit praesentialitas ad V, iuue possimum siue pri . uatiuum, ut esset in proposito , Et si Aristi non posui aliud

Vbi locue, nisi circumseriptiuum, hoc est Tria non c-ω-uit nisi corpora per se nisueri, Scalia aδ tu corpor uin, nam putauit Angel0s esse Deos &4 nobilas: Adacet Scotus quolib. i. O. dicM' Angelana, corpus indivisibiliter existens non habere proprie br, non esse per conseis quens proprie in loco, loquitur de Ubi ad naenter Arist. Nam Scotus, dist. r. q. -per tot uim probat Angelum esse indoco ,4 S ad argumenta. P. ait omes Auctoritates negantes Angelum esse in loco, intelliguntur de loco circumscriptiuo. His notatis. Probatur Conclusio. Ubi cumque poneretur mobile , cuius virtus motiva non impediretur, ibi poster esse motus; sed si in Vacuo poneretur graue , vePleue ibi poneretur mobile, cuius virtus motiva a nullo impeditetur , quia nullum esset, ex suppositione acutis orgi, in Vacuo posset esse motus. Contra arguitur primo Si daretur aeuum mobile nomposset moueri , nec naturaliter, nec violenter, quia non esset maior ratio cur magis ad hanc vel ad illam partem moueretur, ergo nullo modo posset moueri

carcit moueretur neutraliter .

--. Sed haec rcsponsio est salsa , ut pater ex dictis in primo cap.quia secundum ipsos darentur dispositiones locorum. illis positis, mobile moueretur naturaliter ad proprium

Ideo respondeo negando anteceden ,quia nulliqudque . 3-rin naturaliter nisueretur ad proprium locum naturalem Praeterea illud antecedens est insuffciens nomenim valet dice. re , Non mouerentur naturaliter, nec Violenter; ergo non

324쪽

datur motus neuter; qtare negatur consequentia Secundo Si esset motus in Vacuo , sequeretur qubd naturaliter posset dari Vacuum, quia spatium illud a mobili occupatum fieret Vacuum per motum, atque naturaliter mobile Vacuum causaret. Respondent Meld. Cat. ibi num. Io negando seque υθ' sit. lam i amin si mobile illam partem acuam redderet, id ςM in tamen referri desberet ad potentiam diuinam . quae Va- 'cuum illud effecit. Sed haec responsio est salsi quia si mobile illam partem ovi Vacuam redderet, Vacuum etiam esceret, non Deus. qui Vacuum illud non effecit, sed plenum, quia in spatio posuit illud mobiles Et prGatui, quia posita a Deo illa parte plena, nullo post, nouo Dei concursu, sed reli quendo mobile suinatur; adbuc mobile redderet illam partem Vacuam naturaliter. Ideo respondeo, concedendo consequentiam , quam Remn apsi tenentur concedere quia quaestione antecedenti di- Auctoriscunt, quod spectatis solum vicibus naturae, non ordi. ε lucenim ne diuino de colligatione corporum, adhuc natura posset 'inducere Vacuum modos poneretur mobile in vacuo non esset ordinatio Dei de colligatione eorporum , qui esset contra suppositum, ter consequens mobiles reli lendo pardem spatij, faceret vacuum naturaliter,is sae

aniraculo.

Tertib. Omnis motus sublunaris pendet a C esti motu, in influxu, exa Physiccs6.ωix. Me ex .33. Sed in v cuo non posset transmitti influxus cum nullam sit, dium plenussit edis nullus posset si motus in V

sto maxime in . Phys dicat motum sublunarem penderea caelesti motu, influxu, sed tantum probat motum loca. ein, ut sic, esse primum riuitillia, quia potest esse motu ει Ni a calis

325쪽

ealis sine generatione , augumentatione, & alteratione, sed non E conuerso potest esse motus augumentationis, aItera. tionis, uenerationis, sine motu locali, nam qubd augumentatur recipit maiorem locum In alteratione applicatur agens ad passum , quod non fit fine motu locali, similia ter in generatione, quia generatio non est sitne alteratio. ne Vtique in a.Mel. loco cit. postquam prob iuerit motum localem esse primum motum, dicit, citate lationes. motum circularem esse primum , quia ponit Philosoplius talem motum esse sempiternum, non autem est primus pri-

initate causalitatis, sed aut EROdo cuiusdam perfectionis in quibusdam conditionibus motus, quae sunt regularitas, dc velocitas, patet enim quod essentialiter non dependetam ipsius corporis delessis ita aliquod inferius ex motu ipsinis corporis, quia secundum Philosophum a. degener tio ire tex.3s .nihil facit latio ad generationein, nisi quia ad-d h. generans, si ergo sine illo motuinquit Scot. q. d. 8. q. a. E generans esset aeque appr. ximaturi, aeque ageret,& sic concessa minori negatur con ζῆquentia. Quarto Motus localis non potest esse sine loco, nec lo .cus ne superficie .sed in Vacuo nulla esse Iupcificies ergo nullus locus, nec motus localis . . .

Respondeo quicquid dicant alij, quod motus localis est duplex positivus, qui est ad terminum positiuun, ut in pleno, de privativus , qui est ad terminum priuatiuum, ut a Vacuo In proposito motus localis positiuus non potest eus si te loco positivo, motus localis priuatiuus nota potest esse sine loco priuatiuo Item nec locus positivus sine

supelficie, 'quendo de loco positiust circumscriptiuo,

quia locus positiuus non circumscriptiuus, sed tantum distinitivus potest terminari ad punctum: Et sic concessa minori negatur consequentia de loco, motu locali priouatiuo, sed conceditur, quod nullus esset locus, nec in o.

tus localis positivus, de circumscriptiuus, de quo proce-

326쪽

-e γ' Senun is Minoris . Cator is Roeulus declaratione Not Primo ex Scoto loco cita ri: H, quod causa successionis in quislibet motu est resistentia mobilis ad motorem, non quidem talis, quod 2 2 u- non pota vineere mobile quia mouete se ipsudi, nee III tamquod mobile irinclinetur ad oppositum, quia hoc B- alii 'seminini sui; liq-, citi immediath non test succedere ninorem Foro his labini vi sit emisso propter resistentim in i a 4Mm-- potest intelligi omne illud quδd nee effario praete sit inoli i

monem termini intenti, quod vel est diuisibilitiis partium mobilis, vel diuisibilitas Mimae secundum quam est motus, vel diuisibilitas spatii sed tale medium non est necessario, medium, nisi virtuti ii mitatae, si enim esset virtus infinita, posset statim ponere mobile in termino; ossibilitas i itur: successio is initioina duobus prouenit, scilicet-resistentia medii ad mobile qissa mobile non potest in aliquo spatio moueti, nisi prius transea inani partem spatii, deinde altam,&ex resistitia medii id motorem , quatenus imo, uens non potest statis' iline nobile intermino, Neeessi-bas tamen successionis nunquam est ex ressistentia iunian obιle, sed praecise comparando istam res iram

327쪽

Tertio . Si darentur duo corpora aequalis virtutis,

figurae, nuta non possernar aliter velocius moueri alio sed aequali velocitatu moverentur, hoc patet in coneedi tur bonanibus, positis cmeris paribus, quia nulla citio maioris velocitatis reperiret in uno, quam in alio: Sed si motus localis fieret in Vacuo in instanti . num corpus ηqualis mutis, rigura velocitas moueretur alior ergo motus localis in Vacuo non fieret in instanti, sed in tes

pore, M succesime, in 'obatur, quia it Iud velociuς

mouetur, quod periransit maius spatium in eodem aempore' ed si unum istorum corporum esset in dupla magis distans aIio a centro, simul in eodem instanti peruenirent ad terminum ergo corpus magis distans aequalis virtutis, α ligura cum alio velocius illa moueretur, minor patet quia suppomtur motum in Vacuo fieri in instanti Contra arguitur primo Successio in motu prouenit eretetissentia mobilis admotorem, veI medii ad mobile, vel medii ad motorem: sed in vacuo nulla ea talis resistentia, ergo in Vacuo non potest esse motus successivus, minor Probatur Nam non esset resistentia ex parte medii, quia hoc ibi euisti ergo non posset successionem realem camrare . ec esse ex parte agentis, quia nullum haberet co uarium, quo ablato agens in instanti agit Respinadeo, concessa maiori , negando minorem Et eum probatur, dico ex Scoto et dist. α. q. . . quod ibi elset retiistentia medii ad mobile, eo quia medium est diuisibile,propter quam diuisibilitatem mobile non potest simuleis in termino, sed prius debet unam partem,deinde aliam

Pertransire, Et cum dicitur, qvbd hoc non potest esse,quia x te medium laihil est Dico, quM licet medium Vacuum ei et bis positimis esset tamen aliquod diuisibile requ*ntu priuatiuum, qudd suffiei ad hoc, ut mobile nompotii esse simul intermino distanti, quia successio in m. Dc iis MOUoco cit.supra A. A. est exspatio in qu ntu quata:

328쪽

quanto & non intelligitur de quantitate positiva, quia isquitur de Vacuo, sed priuatiua Eiqua resistentia medii ad mobile, mobile iplum resistit mouenti, quatenus ino. uens si lit,irtutis finitar non potest statim ponere mobile intermino; . Nec valet dicere, quod tunc mouens nondu-.bet iurarium, quia principalis ratio successionis, maxi-

ire in motu J M H divisibilitas spatii di limitatio vinu

go multo irvigis motu localis in vacuo via nullum esset mediunt resistens. i Respondeo negando paritatem, quia ex scoti a dist. et q. a. F. G. quando agens respicit totum passum tanquam terminum indivisibilem, de sormam secundum, imuina gradum secundia; a quem ipsam totam inducit tanquam im

zz diuisibilem, tune mutatione indicis i inducitur formas is , a 's h passis divisi j , rem te in illud, innovim

ii, Ono P gnat si istas misitae iste in motus Io in talia d virtuten i, thrae simultas motus loca lix, diuitibile cor non est indivisibile sed diu si ite, tuine autem indivisibilςν Vnde ulumen, qu est indivisibile, sicuti sopus , multiplicaretur per motum

k ealem, sicuti sonus, illuminatio fieret tu tempore , sicuti 'nus Und simultas no a repugnat atram. alteratio nis , sed tantum it Aloi R - callis Q. Monsequentia.

eruo. Qua ,stpr porti medii ad medium in subtia uate, i densitate, eadesac pystpori, mot ad motum in velocitate ktardjtate, sed 'mihi ς proportio acui ad plenua in subtilitates igitur nec o mi ad motum in. Dcitate, tarditate . sed, ni iam My his, ad on N

329쪽

Respondeo ex Scoto et dist. a. q. A. A qudd haee,

tonstantes rationes Arist. sunt verae contra eos, qui πιμ- qant totam causam successionis motus esse acinini di memsionatum sine qualitatibus; sed Arist. haberet tanniin contra aduersarios, quod motus habens velocitatem in tardiatatem accidentalem non esset in Vacuinqui a haec causanira , qualitatibus quae non essent in Vacuo dimensionato posito Antiquis sine qualitatibus Unde ad Argumentum in Arma respondeo ex Moto loco citato, quod maior intelligitur de proportione caeteris patibus , scilicet accipiendo velocitatem, tarditatem correspondentem subtilitati, de densitate medii quapropter tu duplex succcisio motus per consequens duplex velocitas, tarditas inlia est successsio essentialis, a fit propter diuisibilitatem spatii, lute correspondet velocitas , tarditas essentialis Alia est successo acciden 'taluidi est quae correspondremedio secundum subtilitate, densitatem; Vnde ad maiorem: quae est proportio medii Mi

ad modium in subtilitate &densitate eadem est proportio 'T 'Imotus in velocitate, tarditate accidentali concedo, sed risnegatur de velacitate, di tarditate essentiali, quia haec pro in subtili-γγit Onantur secundum rationem diuissibilitatis, intianti latrie ia-tati spatii, sic velocior erit motus in paruo spatio vacuo, sitate, . quam in magno acu Et si concessa minoti, concedo Edi pro citam consequemiam scilicet, quod nulla erit proportio p- ορ ρ

motu an Vacuo pleno quod ad velocitatem, & tardit tem accidentalem,sed negatur de velocitate Utarditat motus essentiali Ad subiitutionem concedo , quod 'nvitus admotum est aliqua proportio velocitatis,4 tardi talis essentialis, vel accitientalis, quare negatur consequCisa, quia inter motum in Vacuo,vi motuin in pleno est pro-

330쪽

esse aequalis, motui faeto in vacuo quia i aliquod plenusti subtile in tanta proporti e quod cxinlat aliud plenutri subtile tantulis quantum tempus motus facti in Vacuo exce dis tempus motus in illo pleiici, tu ac si fiat motus in illo pseno lubtiliori, erit aequalis motui facto in Vacuo. bina, RςψQ04ςHi id do Cat. ibi num a 'ubi illi motum au. .eicat. pos lant aequar quo ad successionem essentialem non acetia

dentalem.

Sed haec responsio non soluit, mala loquitur dr aequali iis sisti. x x x ''poris ii impliciter . probat,qubd eadem mensura teniporis mensurarentur Ideo ipsi tenentur dicere quis non fierent in aequali temporeo quia si illi motus essent aequales in surcessitone essentiali non accidentali, ille mo. rus in pleno erit tardior propter successionein acetiantalem

illi superadditam.

Resp. - Ideo Respondeo coneedendo totae argumentum; ω risi non est inconueniensisbium in pleno aeqinti tempore ite ri cum motu in Vacuo, non enim est inconueniens , quod: sa datur motus in Vacuo durans per mediatnhorum, vel penhoram, quod detur etiam in seno motus in aequali tempore Esset vero intonueniens caeteris parib, ut si in aequa ii spatio pleno,in Vacuo mobile eiusdem rationis, viria tutis in aequali tempore mouerentur , quia aequalis omnino resistentia essentialis reperireturin spatio pleno,in Vacuot propter aequalem quantitatem A magnitudinem , de Vlis hanc in pleno reperiretur resistentia accid talis,quomodocumque plenum esset subtile. Quinto sequereturi quod corpus simplex na mims, Velocius moueretur in Vacuo quam in pleno,quod ei contra Arist. 3. Ccli tex.48 ubi habet naturam vis medio lai quam instrumento ad faticndum motum naturalem, scito lentum, motum naturalem iuuari a medio. Respondeoconcedendo sequelam caeteris paribus, M