장음표시 사용
51쪽
reis dedit Deus este in loco solum per quantitatem molis 'quaecum in puncto non reperiatur, non poterit punctus to co extetidi; Haec sunt verba Aduersariorum. Tunc silc arguo tergo substantia sine quantitate non est extensa, nec potest esse in loco extensiue, quia rebus comporeis, ut ipsi dicunt, dedit Deus esse in i co solum per
τὰὸ Nec Valet dicere, quod loquuntur de extensione im pene
νενοηsi trabili, quia falsa esset eorum doctrina Nam fallum esset. c futatur quod id totum, quod facit quantitas molis in corporibus, id faceret quantitas virtutis in Angelo,quia iunc quantitas vi tutis faceret in Angelo extensionem impenetrabilem, quod est fassum etiam secundum ipsos, qui volunt,' rei te imp netrabilitatem nulli conuenire nisi per quantitatem molis, quae in Angelo non reperitur; debent igitur loqui de extensione simpliciter, sic substantia sine quantitate non esset extensa contra ipsos. Item si loquerentur de extensione impenetrabili, solum probarent punctum non est e extensum impenetrabiliter &possent Aduersarii respondere quod utique eoium ratio probat punctum non'. bere extensionem impenetrabilem, quia non haberet quantitatem, haberet tamen extensionein penetrabilem,quod non est inconueniens in doctrina Meld. Cat.quia secundum ipsos substantia corporea sine quantitate esset extensa, licet non impenetrabiliter Adiuersis diuersimode opinantibus diuersa transcribunt, ideo impossibilia,&contradietoria docenti 'euutatur Praeterea Si substantia sine quintitate moueretur. ille , - motus esset successivus ex parte moralis, quia illa substantia, quae secundum istos esset sine quantitate extensa prius fieret praesens loco secundum,nam partem, Quam secun dum aliam, hoc autem est contra Scotum 2. d. et q. 9. R. ubi
vult quod ratio successionis motus ex parte mobilis sit quanutas; ergo substantia sine quantitate nos est diuisibilis ripartes
52쪽
partes extensas, nec poterit successive moueri, accipiendo successionem a motat. Praeterea probo, quod substantia in via Moti sine qualia litate non sit per se diuisibilis in partes integrales eiusdem
rationis auctoritate ipsius Scoti a.d. a.q. 9.Cubi habet. Immo ibisicut totum diuiditur in partes homogeneas, ita materia per accidens, forma per accidens diuiditur in partes Has
Potest responderi pro ipsis, concedendo, quod substantia per accidens est diuisibilis , scilicet ratione quantitatis quia cum diuisibilitas competat etiam quantitati,in quan titas subiectetur in substantia, haec potest dici diuisibilis per accidens cum haec diuisii bilitas quantitatis accidat substantiae, non tamen sequitur per hoc quod substantia non sit per se diu ibilis sine quantitate Contra. Quod conuenit alicui praecise per quantitatem, non potest ei conuenire per se sine quantitate sed esse diuisibile in partes integrales eiusdem rationis extensas praecise conuenit substantia per quantitatem ex Scoto loco citato D ergo non potest conuenire diuisibilitas talis fine quantitate.
Confirmatur minor a Scoto loco citatoE.ubi habet,quod naturale, in quantum naturale non est diuisibile in partes, sed QIum in quantum quantum.
Respondebunt sorsan, quod Scotus loquatur de diuisibialitate in partes impenetrabiles e male respondebunt, Mia diuisibilitas in partes abstrahit ab omni penetrabilitate,
impenetrabilitate. Praeterea respondebunt contra Scotum, qui locis cit,
iis, insta, probat non posse dari minimum in substantiis homogeneis, eo quia tales substantiae sunt diuisibiles per quantitatem Si ergo Scotus intelligeret de diuisibilitate in Wartes impenetrabiles solum probaret Scotus, quod non
potest dari minimum in substantiis homogeneis, quia illae o sunt
53쪽
&ue dareturniininia caro, si isti esset sine quantitate: quia sic non esset diuisibilis in partes impenetrabiles. Sed tunc quaero . Illa minima caro est diuisibilis in alias partes, vel non ' si noui ergo illa caro sine quantitate erit indivisibilis, quod est contra ipsos; si sic ergo dabitur minor caro, quamst minima, quia pars est minor toto; ergo minus minimo,&M ininima caro non esset minima quae omnia sunt absu
da, quae aufugi non possunt,s Gradivisibilitat; in substa tia sine quantitate. prae iam Huisibilem, se exu, - -
. I U v q. a. B. qubd differentia est inter substantiam corp- I x eam, incorpoream, cuiusmodi est Angelus quo ad diuia ... is sibilitatem, extensionem , uiaAngelus, qu elibet se a Macri stantiari oporea est omnino indivisibilis, de extensa, is i ii Iesumtiato in horea est indivisibilis, cinea tensas ι - , O iam per se, per accidens vero diuisibilis, extensa ratio μυ- quantitans, quia potest recipere quantitatem, quam non potest reripere Angelus, dc substantia incorporea Vnde iecundum Scotum loco citato datur duplex potentia ad dividonem,&extensionem Vna est potentia remota secum dum quam unum potest remote diuidi, de extendi, sic substantia corporea , si esset sine quantitate ellet in potentiai mota ad diuisionem 4 extentionem, quia pol et reciperCctuantitatem Asia est potentia pro vinia secundum qu a iotest
54쪽
Iotest proxime diuidi,4 extendi, ut substantia, quae actu ais
iter est sub qua illitate potet proxi in diuidi, extendi; A gelus autela nec est diuitibilis, 3c extensii bilis potentiare insti, nec potentiai: Ovis ni quia non potest recipere quantitatem Unde a primo ad vitiinum differunt subitantiaco porea, Sc Angelus quia substantia corporea est indiuili Oilis per se, diui sibilis vero per accidens, Alagelus autem nec per se, nec per accide istit diuisibilis quia, ut dixi cum Scoto, non potet recipere quantitatem, sed quare Angelus, non potest recipere quantitatem 'dicendum erit sicut Scotus dicit loco cit. B.Qde Angelo, albedine, quod duplex est ratio istius repugiantiae. Prima est essentialis, Sc est quia Angelus est Angelus,& quantitas est quantitas.Secunis da ratio est accidentalis,& est;quia quantitas est forina extensa, Angelus vero omnino inextensus; sed quare hocὸ primae rationis non est ratio, quia hoc est hoc, & illud est illud. Secundo notatur ali luod dici extensum, dcclvii libile per Esse extenaccidens dupliciter ex Scoto .d. ra. q. 2. I. vel, quia recipit extensionem in se, qua extenditur per accidens, ut substan se. tia materialis,in corporea, quae cum sit indivisibilis, &4n- extensa per se, ut diuisibilis,4 extensa pertaccidens, quia Meldii u. recipit quisti atem, quae est per se ea tensa. Vel quia reci pliciter. pitur in extentione, vel extenso, &uic qualitas materialis, ut albedo, quae te sui natura est in diutii bilis, si nextensa, dicitur diuiti bilis, de extensa, quia recipitur in quantitate, quae per se est diuilinilis,&extensa Ine etensum autem, Mindiuisibile per se non repugnat esse extensum , dc diuisibile per accidens, vel quia potest recipere extentionem,uel inextenso recipi, sicut homini, qui non est uer se, i ex sui natura albus, ius repugnat elle album per acciden, ,eo quia potest recipere albedinem, uice substantia, riualitas materia is ex sui natura sit indivisibilis &inextensa, non est autem sic simpliciter, sed tantum potentia proxima,quia
55쪽
sunt divisibiles perinii uiuineris, partes impenetrabiles i
re posset missimam partem naturaister, otita indivisibilem, silc d.tietur minima caro, si illa esset sine quantitate quia sic non esset diuisibilis in partes impenetrabiles. Sed tunc quaero . Ill. minima caro est diuisibilis in alias partes, vel non ' si noua ergo illa caro sine quantitate erit in diuisibilis, quod est contra ipsos; si sic; ergo dabitur minor caro, qua instinimo quia pars est minor toto; em' minus mininao,&sium uacaro non esset minima quae omnia sunt absur
da, quae actigi non possunt, josit diuisibilitariin substan
tia sine quantitate . . praesentiam diuisibium, se exiensem in Deo. Est Scoti a.d. I a. .D.quobii.I. h. d.x.qP.M P. - Ro cuius declaratione.Notatur primo ex Scoto 6.d. II. . I U Qv q. a. B. qubd differentia est inter substantiam corpo- pq ream & incorpoream, cuiusmodi est Angelus quoad diu
' L. sibilitatem,&extensionem quiaAngelus, quaelibet su,' stantia incoporea est omnino indivisibilis, Winextensa, :i si dinariosis--- est indivisibilis, cinextensa so- iuun perie per accidens vero diuisibilis, deeximia ratione uom quan ita M. quia potest recipere quantitatem, quam non potest reripere Angelus,&substantia incorporea Vnde
secunduin Scotum loco citato datur duplex potentia addi-ui fionem, di eatentionem sona est potentia remota secum dum quam unum potest remote diuidi,4 extendis 2 sic utastantia corporea, si esset sine quantitate esset in potentiar mota ad diuisionem &extentionem, quia posse ecipere Quantitatem Alia est potentia proxima, secundum quδm
56쪽
totest proxiine diuidi,4 extendi, ut substantia, quae aethniter ei sub qtiantitate potet pro ei in diuidi, extendi; A gelus autela nec est diutabilis, Sese etensibilis potentiare.nota, nec potentia proxiini; quia non potest recipere quantitatein Vnde a primo ad vitiinum dilserunt subitantia co porea, se Angelus quia substantia corporea est indiuitio ilis per se, diui sibilis vero per accidens, Aia 'elus au- te in nec per se, nec per accide is eit diuili bilis, quia, ut dixicua ricoto, non potest recipere quantitatern, sed quare Angelus, non potest recipere quantitate χρ dicendum erit sicut Scotus dicit loco cit. B.Qde Angelo, & albedine, quod duplex est ratio istius repug tantiae. Prima est essentialis, est quia Angelus est Angelus, cluantitas est quantitas.Secunis da ratio est accidentalis,& est;quia quantitas est forina extensa, Angelus vero omnino inextensus; sed quare hocὸ primae
rationis non est ratio, quia hoc est hoc ,δε illud est illud Secundo notatur ali luod dici extensum, declini sibile per extoaccidens dupliciter ex Scot, .d. tr. q. 2. I. vel, quia recipit 'extensionem in se, qua extenditur per accidens, ut substan i stia materialis,4 corporea, quae cum sit indivisibilis, in C . . extensa per se, fit diuisibilis, extensa per iccidens, quia hi D.
recipit quisti atem, quae est per se extensa. Vel quia reci pliciter. pitur in extentione, vel extenso, uic qualit.is materialis, ut albedo, quae te sui iratura est in diuisibilis, inextensa, dicitur diuiti bilis,4 extensa, quia recipitur in quantitate, quae per se est diuitibilis,&extensa Inextensum autem, i diuisibile per se non repugnat esse extensum, de diuisibile per accidens, vel quia potest recipere extensionem,uel inextenso recipi, licui homini, qui non est uer se, eiusui natura albus, fion rc pugnat esse album per acciden S,eo quia potest recipere albedinem, uicer substantia,' qualitas in ateria is ex sui natura sit indiuili bilis &inextensa, non est autem sic impliciter, sed tantum potentia proxima,quia
porentia remota ex sui naturaist diuisibilis,& extensa,quia
57쪽
Dis uiuis L e C-inua potest reisere emensionem, di quantitatem , ves quia 'test recipi in extensis,di quantitate, ut alitas materialis. vii est albedo vi quilibet colaris, ruimus autem, &- iis substantia incorporea est, sui natistaminino indiuis
bilis,d potentia proxima, iotentia remota, quia ut di- initan not. non potest recipere quantitatem, aut recipi in quantitaxe quia est substantia , cui competit non esse in subiecto. Nalia da Tetio notatur, quod cum quantitas sit ratio extensionis, tu extra ut dictum est ex Scoto in a. not. Ic alibi saepe, nulla potest si dari extensio, nisi quantitativa, naturaliter impenetrabi-q--οψι lis Unde ponentes cum Scoto extensionem penetrabilem er m tala st d: m. l. materiali ininmurasserere insu
2 2 simi , icte materiali esse lineam, superficiem, α
ς pus ut iuresarii conseratur. sicdabitur linea, siM perficies, corpus de genere substantiae sequantitatis, qualitatis quis unquam talia audiuit ab Arisbes Scotoriu
enim tales Pseudoperipatetici,&pseudo scotiuar nullium in leg r,o perlegat Aristotin Scotum hi in substantia, inualitate; sed Munim quantitato
per accidens vero solum in substantia materiali, qua - tenus est subiectum quantitatis, S in qualitate, quatenus in quantitate recipitur nec inueniet e tensionem naturaliter penetrabilem, quia repugnat extendi, & naturaliter penetrari Ex hoc enim aduersariorum falso fundamento, ficte deducto ex doctrina Scoti, falsas deducunt conclusiones, quas nunquam Scotus somniauit His notatis Probatur conclusio. Quod non habet rationem forma. proximam fundandi respectum ad locum circumscribentem, non potest esse extensum, replere locum, deesse
circinnscriptio in loco sed substantia secundum sesne quantitate non habet rationem formalem proximam si dandi respectum ad locum circumscribentem ergo su stantia secundum se sine quantitam non est e tensa, necavi
58쪽
fetioeum , nec est circumscriptiue in loco Probo min . rem, quia talis ratio sermalis proxima undandi respeetum ad locum circumscribentem est quantitas ex Sco. q. d. o. q. a. ergo substantia sine quantitate non haberet rationem
malani proximii' hinc in respe M ad lacinii circumscriorem
'Met dicere , quodM- intelligit de ratione ser Neista re. ter, qui diche respequo ad talon locum abit alii ab-- ni penetrabilitate, ac impenetivilitate, est enim prilis esse in loco circumscriptiuE, quam esse penetrabiliter,uel impe netrixisniter alam sit aliquod commune , sustincndo ted
Ebntra Statum, clari extensionem naturaliter penetrabilem, sicut animal abstrahit a rationali, di irrationali, estpri is natura animal, quam sit rationale, vel irrationes Τunc quaero, quaenam sit ista ratio formalis proxima incommuni undandi relationem ad locum circumscribe rem, ut abstrahit a praesentia locali circumscriptiua penetrabili, vel impenetrabili ' Vel talis ratio exit quantitas ,4 sic quia non haberet rationem formalem proxi
quid aliuiua quantitate. 4ic quantum, tia, non posset esse i ioco α' pereandem rationem Vel es.ses liquod conubia ad substanti in , dc accidens, &hoc non posset esse, nisi ratio emissiliti in comuni.& se Angelus, inania accidentia, etiam relationes possent esse in imco circumscriptives quia traberent rationem formalem proximam fundandi relationem ad locum circumscribentem quod est falsissimum. Si dic erent qucid talis ratio formalis proxima in comuni Tacit rysu nidandi rclationem ad locum circuua scribentem sit exten. De '
ii in cumuni ad c tensionem penetia flammi impenet
59쪽
Disparatio I. de Continuibilema quaero sicut prius,vel ista extensio in comuni est sub stantia, vel quantitas, vel aliud accidens, vel aliquid com ne ad substantiam,vi accidens fi est substantia ecgo quantum, ut quantum, non potest esse in loco circumscripti vhi saest quantitas ergo substantia secundum se non posset esse in loco circumsci ptiue quod est contra Aduersarios; si est aliquod comune ad stili stantiam, accidens: ergo quaelia. bet substantia ,4 accidens posset esse in loco circumscriptiatae, etiam relatio, quod est falsissimum apud omnes Philo. sophos: ergo a primo ad ultimum ratio formalis proximarundandi respectnm ad locum circumscribentem erit sola quantitas,& non dabitur extensio in loco , nisi quae sit nat res iter impenetrabilis. Contra arguunt primo Meld.& Cat.disp.9.q.3-A.p.Qua do quantitas superuenit substantiae, non reperit eam pro sus indivisibilem sic enim non bret subiectum capax quantitatis, ita docet Scotus de materia 2. d. II. q. a. de serima materiali 4.d. q.p.& de qualitate corporali φd. Ia .ma. B. ergo substantia sine quantitate erit diuisibilis,4 extensa itivia Scoti licet non impenetrabiliter, antecedens probatur, quia cum quantitas in substantia recipitur, vel tota quantitas recipitur in tota substantia, pars in parte, vel tota in tota substantia indivisibiliter , ita ut omnes partes ipsius quantitatis applicentur eidem entitati indivisibili substantiae: Si primum ergo pluralitas partium substantialium in substantia praecedit quantitatem; si secundum ergo accidens diuisibile recipitur in subiecto indivisibili, quodis pugnat. Responsio Respondeo ad antecedens, quod quantitas,si perueniens substantiar, non reperit eam prorsus indiuilio item qui li- ia 1 et substantia ex sui natura sit per se indivisibilis.&iii ex te ac , .. sa-tamen diuisibilis,4 extensa potentia remota, ter se. O.. accidens, quatenus scilicet potest recipere quaeiati atem, ita Aristi s. ex Sco. .u. Iz,st S.&ideo,cum quantitas super utili sub-Iyru 3. stantiar,
60쪽
stantiae, tota recipitur in tota substantia, pars in parte; Et cum infertar, ergo pluralitas partium substantialium ilia substantia praecedit quaatitatem , concedo sed illae partes
non praecedunt extensae fiunt verti extensae per quantitatem ex Sco.loc. cit.l quia extensio est egeetas formalis qualitatis ex Sco. lotacit.& .d. Io.q. 3. E. Vnde quantitas non praesupponit partes substantiales extensas, quod etiam cernimus in aliis accidentibus , partes enim albedinis reddunt partes parietis albas, nec eas praeluponit tales, partes ealoris reddunt partes manus calidas , quas non praesuppone bant tales, dic de singulis Ad hoc enita sunt institutae formae, inquiunt etiam Meld. de Car in hac disputatione nu. I in fine, ut per earum communicationem tribuant subi diis effectus formales, quos de se non habebant quid igiatur tribueret quantitas iubstantiae' non extensionem, quia praesupponunt extensam ergo tantum impenetrabilitatem, quae est negatio penetrabilitatis, de sic essedius formalis sor ina positiuae esset tantum negatio, quod est ridiculum. Secundo arguunt nuri . .Substantia corporea sine qua 'titate essentialiter distinguitur ab incorporea, sed non potest distingui, nili per extreitatem, extensionem partium;
ergo substantia sine quantitate erit diuisibilis, de extensa in loco . - argu Ad hoc argumentum, quod existimant efficax in via Seo menta prati respondet ipsemet Scotus d. ia. ia. B.qubd substantia vim eincorporea,ta corporea uillarunt, quia corporea omnino et
est indivisibilis,4 inextensa, quia non potest recipere quan e
litatem, secundum quam extendatur: Corporea Vero licet Dim,et Mindiuisibilis, de inextensa per se , est tamen diuiti bilis,4 ex hiis tensa per accidens, quia est subie, tum capax quantitatis, ut stantia eordifusEdictum est cum Scoco in primo not. quare negatur porca si
Tertio. Quantitas adueniens substantiae & si possit illi σμibacsς Putes extentat accideatales, non autem potest. ε'