장음표시 사용
171쪽
tunc utique duplex laret principium Spiritus S. - Sed cum Pater et Filius vi communi spirent, communis est actio, unumque principium. Resumunt graeci: si Spiritus S. non oritur a Patre ut a Patre, et a Filio ut a Filio, sed a vi communi Patri Filioque, illico sequitur, Spiritum progedere a substantia disima, quae sola est communis Patri et Filio: hoc
R. Non procedit a substantia divina, sed a vi pro- etrice eommuni Patris et Filii: substantia communis est tribus personis; vis spirandi communis est duabus personis: unde vis ista diei potest communis tantum prae Patre et Filio, non vero ita communis, perinde ac cum substantia confundatur. Instant adhuc: si a Patre Filius oritur, a Patre et Filio Spiritus S., Spiritus erit Patris nepos, quod inaurditum est. R. 4.' Spiritus S. non generatur neque a Filio, n0que a Patre, adeoque locum non habet haec locutio. 2.' Immed iste, simul a Patre et silis procedit, und0 nepos dici nequit, ut liquet ex se. 3.' Retorqueo argu mentum: si a solo Patre procederet, ut graeci defendunt, Spiritus S. frater esset Filii, quod nemo dixit. Rursus graeci opponunt: si Filius a solo Patre est Spiritus S. a Patre et Filio, Pater erit principium majgis Filii, quam Spiritus S., et Filius et Spiritus S.
aequales non erunt, eum unus ab uno, alter a duobus procedat. R. Utique a Patre solo Filius oritur; sed et Spiritus S. est ab uno Mincipio spiratore: insuper singulae personae seorsim non sunt aliquid majus quam omnes per-
172쪽
gonae eo unctim sumptae, quia Singulae totam, eandemque substantiam habent. Instant adhuc graeci: ergo Pater et Filius spirantes Spiritum S. confunduntur, et jam non amplius sunt personae: praeterea μοναρχια divina subvertitur, quam Patres strenue propugnabant; persona enim Spiritus S. est a duobuS. R. Pater et Filius spirantes Spiritnm S. confunduntur, D.: quatenus Spiritum S. Spirant, non distinguum tur , C. : quatenus Pater generat et Filius generatur non distinguuntur. N. Et haec est ratio, ob quam Supra diximus, spirationem uetiam per nam non con-Stituere , quia non est proprietω partieularis, sed proprietas duorum, adeoque personam determinare non poteSt. Contra graecos observandum videretur hoc alterum,
quod a theologis indicatum non invenio: si Spiritus S. esset a Patre tantum, duae proprietates distinctissimae in Patre collocandae larent: proprietas generandi et
proprietas spirandi: nonne duae larent personae, altera generam, altera spirans ' nonne duae proprietates adinvicem oppositae, spiratio activa et paternitas, generatio et spiratio accepta Patrem et Filium spirare ut unum prineipium, ducent ei illustrant Patres: Augustinus de Trin. l. V.qc. 32:α-, Si ergo et quod datur principium habet eum, a quo datur, quia non aliunde accipit illud, quod ab ipso proeedit, latendum est, Patrem et Filium principium esso Spiritus S., non duo principia --. Quod postea similitudius
declarat: sicut mundus unum habet principium creans,
173쪽
quamvis sint tres personae, ita et Spiritus S. unum habet principium, quamvis sit a Patre et Filio. Anselmus enucleatius de processione Spiritus S. Non credimus Spiritum S. esse de hoc, unde duo sunt Pater et Filius, sed de hoc, in quo unum sunt. Ita non dieamus duo principia, sed unum principium: quippe cum dicimus Deum prinoipium creaturae, intelligimus Patrem et Filium et Spiritum S. nuum principium, non tria principia etc. Quamobrem inviolata manet divina μοναρχια: inviolata manet: 4.' in unitate naturae: 2.' in Filio, qui a solo Patre generatur: 3.' in Spiritus S., qui ab unica procedit ενεργεια Patri Filioque communi, quatenus Pater dedit Filio, ut observat Augustinus, ut et ipse Spiritum
Missa saeimus plura, quas ex Patribus et theologis eolligere p0ssemus, et quae acute scripserunt post obortam quaestionem graeei ipsi, ut Etherianus, Caleca, Demetrius cydonius etc. Vide Thomam, qui q. XXXVI a. IV. ex prosesso de-mODStrat, unum esse Spiritus S. principium, et l. IV, c. 2bsient. c. 25. opus . IX.' e. 2b etc. etc.
Tura. XVIII. Explicata potestate vocabuli processionis, plures ex Patribus et theologis proseruntur causae, quibus ostenditur, cur processio Spiritus S. eum Filii generatione oonfundi nequ0at. D. In divinis duae sunt processiones: alia est prodessio, qua Filius generMur, et alia processio, qua Spiritus S. producitur: at quo disserunt generatio et processio 'Est catholicae fidei dogma, generationem Verbi a processione S. Spiritus distingui; sed distinctionis rationem et
174쪽
CAPUT SEPTIMUM - DE SPIRITU s oo. 473
eausam determinare haud facile est, et apud vet'res et theologos variae Occurrunt Sententiae. .' Basilius adv. Sabel l. etc. n.' 7.), Νagianzenus sor.
c. 8., etc. docent; quoties de rebus divinis sermo est, ea tenenda sunt, quae Spiritus S. in Libris saeris tradidit: Scripturae ss. doeent, Filium esse genitum, Spiritum S. procedere, nihil amplius quaerendum: Verum haeo sententia quaestionem n0n solvit, sed nodum gladio recidit. 2.' Iidem Patres et Augustinus admonent, discrimen inveniri non posse, quia processio est res ineffabilis Generationis et processionis esse aliquod discrimen, didiei-mus: quis sit discriminis modus, nequaquam didicimus: sio Damascenus l. c. 40). Et Augustinus: Non omne, quod procedit, nascitur, quamvis omne procedat, quod nascitur - .
Trin. VIII. 20 , Paschasius de Spiritu e. 32, discrimen processionis Spiritus Sancti et generationis Verbi in eo collocant, quod Filius ab uno Patre existat, Spiritus S. a Patre et Filio procedat. Unde Isidorus Hispal. l. 7 Orig.
seribit: - Ηod interest inter nascentem Filium et proredentem Spiritum, quod Filius ex uno nascitur, Spi-ius Sanetus ex utroque procedit. ααα Sed quaestioni non est satissaelum: quaeritur enim, in quo proprietas generationis a proprietate processionis secernatur, non a quo, vel quibus haec proprietas processionis sit.
lius immediate a Patre, Spiritus Sanctus a Patre per Filium prooedit: haec ratio vel nihil dicit, vel supponit, Spiritum
175쪽
Sanetum spirari a Patre mediate, a Filio immediate. quod est manifestus error. 5.' Augustinus propius accessit scribens: - Quia Spiritus exiit non ut natus, sed ut datus. .mis Et clarius
in l. IX. 3 2. de Trinitate - Mens notitiam suam gignit,
cum se novit: et amorem suum non gignit, cum se amat
- Nolitia seu verbum est mentis proles, et rei eognitae similitudinem praeseseri, non ita amor: Filius procedita Patre per modum intellectus, et totam Patris ima ginem resiectit, sicut idea mentis mentem resectit: Spiritus S. a Patre ei Filio per modum et tentiae et amoris procedit, in quo immediate et proprie similitudinis ratio non c0mprehenditur. Egregie Anselmus mon0I. c. 8 - Verbum, mox ut consideratur, se prolem esse ejus, a quo est, eViden
tissime probat, promptam praeferendo imaginem Patris: at Amor aperte prolem se negat; quia dum a Patre et Filio proeedere intelligitur, non statim tam perspicuam exhibet se contemplanti, dus, ex quo est, similitudinem. Th0mas autem luculentius, omissis aliis locis, q. XXVII. a. 4: η- Processio amoris tu divinis non debet diei generatio. Ad cujus evidentiam sciendum est, quod haec est disserentia inter intellectum et voluntatem, quod intellectus sit in aetu per hoc, quod res intellecta est in intellectu secundum suam similitudinem: voluntas autem sit in aeta non per hoe, quod aliqua similitudo voliti sit in voluntais, sed ex hoc, quod voluntas habet quamdam inclinationem in rem volitam. Processio igitur, quae altenditur seeundum rationem intellectuS,
176쪽
test habere rationem generationis, quia omne generanS generat sibi simile. Processio autem, quae allenditur secundum rationem voluntati S, non consideratur secundum rationem similitudinis, sed magis secundum rationem impellentis et moventis in aliquid. Et ideo, quod procedit in divinis per modum amoris, non procedit ut genitum, vel ut filius, sed magis procedit ut Spiri- tus: quo nomini quaedam vitalis molvi et impulsio designatur, prout aliquis ex amore dicitur moveri, vel impelli ad aliquid iaciendum. - Quibus verbis nihil clarius addi potest. Opp. Cum Filius et Spiritus sint ejusdem substantiae; eandem similitudinem habere debent. RES. Cum Pelavio, Suareet, Anselmo et Thoma: habent eandem similitudinem, materiuliter: C. formaliter Ν. Vide, Thomam l. e. ad II, ubi hane dissicultatem diluit. Cons. Petav. l. VII. g. 43. 44. COROLL. Processio est nomen, quod latius patet nomine generationis: unde Filius dicitur procedere aequeae S. Spiritus: at Spiritus S. dici non potest generatus. Tu s. XVIII. Quando Patres dicunt, Spiritum Sanctum procedere a Patre principaliter, procedere a Patre per eum, qui est prorime α Patre, procedere, interposito Patre, per Filium, non in si tantur processionem etiam
a Filio, neque duplex inducunt principium, sed originem Filii a solo Patr0, Spiritus Sancti ab utroquo demon
D. Logutiones istae, quibus graeci tantopere abusi sunt, negantes a Filio quoque Spiritum Sanetum produci, satile intelligi possunt, dummodo haec tonside
177쪽
runt, Spiritus S. progessionem a Filio tradiderunt.
siler a Paree, implieue concedunt, etiam a Filio p cedere, ut ex se patet.
solus Pater a nullo accipit, quod habet, et dat ipsi Filio, quod Filius eum Patre Spiritui S. communieat.
Filio, ad significandum, Filium esse secundum post Patrem, et a Patre procedere. Neque aliter accipienda est locutio illa ,- procedere a Patre per Filium.
culas a λκὶ, per δια) ejusdem esse potestatis. Cons. etiam Thom. , qui q. XXXVI. a. 3. quaerit, utrum Spiritus Sanctus procedat a Patre per Filium, et assirmat ex eo, quod intelligantur agentes tum ille, qui habet principium actionis, tum ille, per quem res sit: imo si bene consideremus, haec locutio - Spiritus Sanctus a Patre per Filium procedit - tam usitata apud graecos, dum S, gnificat etiam Filium Spiritum S. spirare, fortassis melius indicat, Patrem esse sontale principium, ex quo et Filius accipit, ut Spiritum Sanctum producat. Solebant graeci quaedam loca Patrum opponere, in quibus edicebatur, Spiritum Sanctum esse a solo Patre. Assunt vel libri Mochriphi, vel corrupti, ut iterum atque iterum graeci facere consuevere. - Quoad Patres illas. qui dicunt, Spiritum Sanctum esse a Patre, quin Filium
memorent, obvia est responsio: quod silentio premi tur, non negatur: 2. implicite continetur: 3. quandoque solus Filius memoratur, quin Pater indicetur: sic. Diuiti by Coo
178쪽
Tit s. XIX. Immerito graeei Ph0liani ecclesiam latonam insimulant ob insertam symbolo Nic. C0nst. particulam Filioque. D. In conc. Florent.' , ubi graeci et latini concurrerunt, et c0ncordia sancita suit, duo precipue capita proposita et agitata suerunt: 4.' Utrum Spiritus sit etiam a Filio: 2.' Utrum sas latinis suerit symbolo Nic. Const.' addere particulam Filioque ob hanc partieulae Filioque insertionem graeci latin0s accusabant, ulsymboli violatores, et Ephesini concilii contemptores. Animadvertendum est, Patres c0ne. Ephesini legem tulisse, ne quis symbolo Const. Nic.' aliquid adderet: inde graeci photiani occasionem arripuerunt accusandi latinam ecclesiam violali symboli, et contemptae synodi Ephesinae 0b insertam particulam Filioque Quinam primus omnium partieulam illam addiderit,
non est satis exploratum. Certo insertae particulae auctor non est censendus Ioannes Damas enus, ut arbitratur Manuel Caleea, neque Pontifex n0manus, ut ex ratione agendi Leonis III. cum legatis c0ncilii Aqui-
Haec particula recepta videtur primum in Hispania: eam senim legimus in Concilio Toletano I. anni 400, Toletano III. anni 589, Toletano IV. anni 634, Tolo-tano XI. anni 675: n0n tamen eam symbolo inseruerunt. Deinde, in plurimis ecclesiis Galliae m0s obtinuit, imperante Carolu Magno, reeitandi symbolum in Missa, addita particula Filioque . sed non omnes conveniebant, ut c0nstat ex verbis legal0rum Cone illi Aquisgranensis, qui Romanum P0nlisicem adierunt, il- 12
179쪽
lurnque hae de re e0nsuluerunt. Deinde, paullatim sormula in Italia nostra recepta suit, et in ipsa Romana Ecclesia invaluit. cujus auctoritate frmata est. Quibus praemissis, quaerimus, utrum licuerit necne 'particulam illam inserere' Utrum latini, ita se gerentes, Ephesinum praeceptum constuleaverint Licuit, et nulla suit Ephesini praecepti violatio. A) Ephesinum Concilium praecepit, ne quis Symb0lo statuto quidquam adderet, idest alia adderet opposita, contraria vel diverga, vel etiam orthod α, Sed privatorum auctoritate vel arbitrio; n0n autem addi lamenta vel cunei liis vel Romano Pontifici, totius ecclesiae Capiti, interdixit ant interdicere potuit, Quis enim sibi persuadere poterit, Ephesinos Patres quodlibet additamentum symboli aliis vel supremo Pastori prohibuisse' fit, si hoc c0ncedatur, necesse laret supp0nere, Patr0s illos credidisse, omnia dramala re- elata, in symbolo Constantinopolitano - Nicaeno contentaeSSe, Fel eoncilia Ssiquentia et R0manos Pontifices eadem p0testate non esse locupletat0s, qua ipsi utebantur neutrum autem Supponi potest: ergo prasideptum illud neque pontisicem, neque ecclesiam respieiebat, Sed prueetulos, vel sermulas fidei ipsorum privatorum contrarias:
B) Calced0nense Contilium, paullo p0St celebratum, approbavit additamenta a l50 Patribus Constantin0yol. lacla: neque tamen graeci Calcedonenses Patres reprehenderunt. C) Etiam post latam Ephesini legem, professi0nes sidet- particulares ecclesiarum Antiochstnae Hierosolimitanae, Phi, ladelphiensis etc. vigebant: vigebant symb0la Λ postia icum,
180쪽
Athanasianum, Tauniat. ; neque graeci unquam Sunt prolestati. Erg0.
D) Graeci in syn0dis VI. et VII. Oecumenicis, in sym-b0lo professi sunt: Credimus in Spiritum Sanetum vivificantem, qui ex Patre per Filium pr0eedit: Quod synodis illis licuit, quod graeci sacere p0tuerunt p0st
Ephesi nos canones, cur Ecclesia Latina, cur P0nlisex sacere non potuit' E) Paucis: quod Patres crediderunt, quod Scriptura doget, quod revelatum est, h0c in symb0lo e Iieite printeri possumus , et si Oporteat, profiteri tenemur: porro certum est ex dem0nstratis, processi0nem Spiritus Saneti a Filio revelatam esse: poterat igitur tanquam sidet dogma in symb0lo recenseri.' Si quid Photianorum argumenta probarent, h0c
unum eVingerent, p0st Ephesinam Synodum nullum alium symb0lum, nullum can0nem, nullam proseSSionem fidei, neque ab episcopis seorsim, neque in c0nciliis coactis, neque a Pastore universali fieri p0sse; qu0d
tum rati0ni agendi ipsius Ecelesiae, tum rerum naturae apertissime repugnat: n0vi enim errores, nova hominume0mmenla, n0Vas Ecclesiae deelarationes, novasque definitiones postulant, ut ex experientia quotidiana apparet: n0u potuit igitur Ephesinum concilium sancire, nualia concilia. legitima, vel tutius ecclesiae caput alias fidei professiones pleniores, proni necessitas postulaverit, prop0nerent et imp0nerent. G) Denique qua fronte graeci eccleSiam rom. Violati symboli accusare audent, cum et ipsi in conciliis Lugdunensi et Florentino idem symbulum 50lemniter una cum latinis cecinerint, et declaraverint, particulam