장음표시 사용
211쪽
que mutabilis, neque transiens dici potest, quin Deum ipsum mutabilem, et veluti transeuntem dicamus. Quae suo loto diximus de divina immulabilitate, hic revoeare juverit. Quamvis autem actio creatrix in Deo sit immutabilis et immanens, prae termino, transiens dici potest: haec enim actio considerari potest tum prae Deo, tum praetermino product0: quatenus resertur ad Deum, virtute, immunens et immutubilis est; prae termino, transieris est, quia essectus transiens est, et ex ditae tu eaussa ipsa denominatur.
Seholion. Phil0sophi et Theol0gi disputant inter se,
utrum creatio sit continua el immari A, neene.
Nihil impedit, quominus ereatio dicatur continua et immanen3, neque creationis negatio inde sequitur, ut quidam arbitrantur. Λugusi. ad rem nostram C0ns. s. XI.ll. Sicut nosti, in principio coelum et terram Deus)Sine varietate nutitiae luae, ita secisti in principio c0eium et terram sine disιinctione actionis iram S. Thom. do Potentia q. s. a. l. Scribit Deum diei posse ab aeterno creantem, n0n vero terminum aeternum, quia terminus aliquo tempore incipere debuit. Insuper, The0logi omnes et philosophi concedunt creaturas utpote ratione propria et necessaria existendi destitutas, jugiter divina virtute creante indigere, SeguSin nihilum redigerentur: haec autem conServatio rerum Omnium eum creati0ne continua confundi posse videtur, unde quaestio est potius verbi, quam rei.
212쪽
Tura. XXXIV. Cum Λnselmo statuimus : quae facta sunt omnia, antequam serent ex nihilo, in Deo aliquiderant: unde duplex rerum ratio emergit, altera aeterna, altera vero temporalis.
D. Res omnes considerare p0ssumus in seipsis, et in caussa efficienti: in seipsis antequam crearentur, nihil prorsus erant: in Deo autem non erant prorsus nihil, ut docet Anselmus in Monol. e. 8. alias 9. cui titulus i Νihil non strant res quantum ad caussam facientis quia erant in Deo, ut caussa efficiente et exemplari: quod facile si e probamus: Esseetus in caussa nocessario continetur: mundus vero essectus est: ergo continetur in caussa, quae est Deus S. Thomas praeclare rem explicat q. XLIV. a. 8 Deus est prima eaUSSa eXem plaris omnium rerum, ad cujus evidentiam considerandum est. quod ad productionem alicujus rei ideo neces- Sarin m est exemplar, ut offectus determinatam formam consequatur. Artifex enim producit determinatam formam in materia propter exemplar, ad quod inspicit, sive illud sit exemplar, quod ad extra intuetur, sive sit eXem plar interius mente conceptum. Manifestum est autem, qu0d ea, quae naturaliter sunt, determinatas formasconSequuntur. Hauc autem formarum determinatio oportet, qu0d reducatur, sicut in primum principium, in divinam sapientiam, qua0 ordinem universi excogitavit. qui in rerum distinctionem consistit. Et ideo oportet
213쪽
dicere, quod in divina sapientia sint rati0nes omnium rerum . idest larmae exemplares in mente divina existentes. Quae quidem licet multiplicentur sequndum respectum ad res, tamen non sunt realiter aliud a divina essentia, prout ejus Similitudo a diversis participari potest diversimode. Sic igitur ipse Deus est primum exemplar omnium. Quae Thmae doctrina, philos0phice demonstrata, eontinetur in sacris Litteris Ex. gr. Ecel. XXIII 29 Donalino Deo, antequam crearentur, sunt agnita - Daniel. XIII. 42 Deus
aeterne . . . qui cogn0Sgis Omnia antequam sani -i.
Sapient. VII. ' I4. - Sapientia omnium arii sex Quibus statutis, jure inserimus, duplicem esse rationem existendi rerum; alia divina, aeterna, intelligibilis, qua sunt in polentia, in intellectu, in voluntate Dei; altera temporalis, sensibilis, naturalis, qua extra Deum exi fiunt. Illa existendi ratio causa est alterius; altera enfectus, et veluti prioris resexio. Unde Clemens Alexandrinui Stromal. V.' Mundum duplicem agnoscitqu0que barbara philosophia, alterum intelligentia, alterum SenSu perceptum: ille archetypus, hic exemplaris imago . Conspirant August. de Civit. Dei l. XI.'c. 29, Eusebius Caesariensis Praeparat. evangel. , PetruS Damianus, etc. Ex distinetimo inter mundum sensibilem et intelligibilem patet, 4.' everti creaturarum aeternitalem; 2.'eVerti salalismum , quia omnia sapientia aeternisque Dei Iegibus reguntur: ereaturae irrationales legibus necessariis; rationales moralibus subjiciutur, etc. Hic tamen sedulo cavendum est, ne inter mundum
sensibilem et intelligibilem illum statuamus habitum,
214쪽
quem inter materiam et illud, quod ex materia sit, statuimus : mundus enim intelligibilis non est instar materiae, ex qua opus deducatur, sed instar causae exemplaris, ad quam opus ex nihilo producendum exigi debet. Non desuerunt quidam, qui asseruerunt, mundum sensibilem nihil aliud esse, quam circumscriptionem mundi intelligibilis: quae opinio est salsa, abSurda, et pantheislica: esset enim aeternus mundus sensibilis non secus ac intelligibilis, quia idem realiter eSSet: inSuper, mundus sensibilis non esset expressio intelligibilis, siquidem intelligibilem non reflecteret,.quia esset diisdem circumscriptio, seu ectypus mutatuS etc. Ropudiari debet doctrina Platonis affirmantis, mundum intelligibilem esse verbum internum: sensibilem, verbum
ternum, conSequens enim foret, mundum esse ipsius
Dei evolutionem externam, quod pantbeistae h0dierni omnes, aliis atque aliis locutionibus, ducent. Hinc, ut haereti ea haed Wiklesi sententia damnata suit: ,- Quae- libet creatura est Deus, et quodlibet est Deus -. Cum res omnes, quae existunt in seipsis, ab asterno in Deo praeexstiterint, ab eoque habeant id omne et id s0lum, quod habent, e0nsequitur: .' Plenum Dei in ereaturas omnes, et absolutum dominium;
215쪽
ut veritatis participes sint; 6. Ad Deum. ut summum Bonum, a qu0 habent, ut bonae Sint etc.
Tugs. XXXV. Finis ereationis, Spectatae eoicienter, est praeelarissimula signum et potius Summa signorum, quibus Deus manifestatur, et homines ad ipsius cognitionem reducuntur. Agentes de causa sinali creationis, in primis plures distinguere oportet sines: 4.' Finis, cujus gratia aliquid sit, ut sinis, gui aliquid ordinatur: prior est bonum ipsum, quod appetitur; ' sic librum emo, ut discam; scientia est sinis seu b0Dum appetitum: alter est bonum, quod alicui desideratur; sic laus hominem creat, ut eidem bona conserat.
quem res sit; Secundarius, obn ius, qui intenditur, Sed. ob quem praecise res non sit, et ad principem dirigitur : ultim , quo operans quiescit; medius, et intelligitur ut medium.
rei; operantis, qui est in ipso operante etc. Vide Pallavicini. Dei Bene p. I.' c. 30. Jam vero, hic quaeritur, quinam sit sinis mundi, ipsa sua natura inspecta' Ut in primis creatoris gloriaminearret. Sacrae Scripturae hunc universalitatis rerum Diuili od by Corale
216쪽
finem ubique testantur. Psalin. l8. l Coeli enarrant gloriam Dei etc. Psalm. 8 Domine, DominuS noster, quam admirabile est nomen tuum in univei Sa terrai ete. Psalm. l03, 2 : - Quam magnificata sunt opera tuae D0minet Omnia in sapientia secisti etc. etc. CL Sapient. l3, i - Αct0r. 44, l6 Rom. s. 20, 2 l. Vide loca supra dilata, ubi ex creationis spectaculo Dei existentiam ostendimus. Patres accedunt: Nagiangenus appellat mundum Dei prueconem; Chrysostomus librum antea datum; Νyssenus librum Dei; Athanasius organon Dei etc. Neque aliter eSSe poterat: opus enim ad opificis cognitionem ducit, ejusque ingenii manifestatio et gloria
est: mundus autem est opus Dei: orgo ejus potentiam, Sapientiam, bonitatem, persecti0nes, gloriam patefacit eiciete. Quoad ad uSum corporalem, n0n eSt, cur dicamuS, cum res sit evidens.
Sic rem totam perstringimus: sinis operis est ille, qui ita operi inhaeret, ut ab eo separari nequeat: atqui, creatis rebus hoc inhaeret, ut, singulari ratione, Dei persectiones manifestent, hominum usui inserviant, eosque ad Deum cognoscendum perducant etc. Ergo finis creationis, estpicienter Spectatae, eSt, ut etc. Quisque intelligit, hunc sinem ita creationi inhaerere, ut Deus ipsum non possit non Velle. Tura. XXXVI. ' Quamquam verum sit, Deum in rebus producendis propter sinem operatum eSse, negandum. tamen est, bonum aliquod, distinctum a Deo, esse potuisse causam sinalem creationis. Ly. 4. p. Vidimus supra finem operi inhaerentem;
217쪽
restat ut videamus finem operantis Dei in hac rerum omnium productione. Praeter quam quod demonSirari posSit, perspiguum est, Deum sinem aliquem in greandis rebus habere debuiss0. Hoc constat ex Scripturas etatis infra ei landis; ex eo quod ille, qui sapientissime operatur, neceSsario sinem aliquem sibi praestituere debeat; ex eo qu0d Dmnia saeta dicantur in numero, p0ndere et menSura, et . Si examinentur, omnia ordinatissima cognoscuntur. Et pr0pterea Patres atheos, epicureos, et satali Sias ex Ordine creationis redarguebant: ordo enim supponit 0rdi nantem in aliquem sinem ele. CL Thom. 9. 44 a 4C0ntra Gentes. l. 3 c. l7, l8 et alibi. D. 2. δ' p. Qui nam autem suit linis, ob quem Deus i inriuia condidit' Dubio proeul non potuit esse bonum aliquod a Deo distinetum, ipsique extrinsecun): nam nulla cauSa Dei voluntatem determinare p0luit ad creandum, qui ar
voluerit Deus mundum creare, quaerit cauSSam Voluntatis: gausa iniciens est major illo, quod essicitur; nil autem divina voluntate majus; D0n ergo quaerenda estost Sa, seu sinis extra divinam voluntalem. α- Idem rurSus repelit coni. Manich. l. t o. 4, et confirmant theol0gi, ut Petrus Lombardus, et Thomas. q. XIX art. 5et alibi, nominatim art. supra citato, ubi scribit: Disiti od by Corale
218쪽
- Primo agenti qui est Deus), qui est agens tantum, non c0nvenit agere propter acquisitionem alicujus finis tunc enim a dignitate supremi sinis excideret); sed intendit solum communicare Suam perlaeti0nem, quae est ejus bonitas: et unaquaeque creatura intendit consequi Suam persecti0nem, quae est Similitudo persectionis et bonitatis divinae. Sic ergo divina bonitas est finis re
Voluntatis igitur divinae in opere creationis explendo nulla est caussa, nullusque sinis Deo extrinsecus, etsi rationes quaedam admitti possint, et debeant. ConoLL. s. Errant igitur, qui dicunt, Deum in boni late illa, quae in idaea mundi includitur, creationis motivum invenisse, ut videtur docuisse Malebranche. COROLL. 2. Errant et qui dicunt, praevia cognitione possibilitatis mundi, Deum habuisse motivum creandi; nam cum cognitio possibilitatis mundi necessaria sit in Deo, siquidem realiter confunditur cum ipsa Dei sapientia, et mundi ereatio necessaria laret, qui est error Scoti Erigenae, qui, statuta identitate inter cognitionem et realem existentiam, in pantheismum prolapsus est. Motivum igitur creationis est ipsa Dei voluntas, quas mundum creare voluit, non ob desiderium sinis, quia ipsi nihil deest, sed propter amorem sinis, ut ostendunt VasqueZ, B0navent, Thomas, etc. Deus bonitatem suam diligens, voluit, ut secundum similitudinem multiplica- caretur, unde Vulgatus Dionysius scripsit: - qu0d amor Π0n permisit, Deum esse sine germine vel productione aliqua. - Athenagoras legatione n. t 3 imi Dous n0luit hominem creare ob utilitatem suam, non enim indiget; sed propter elementem ipsius bonitatem, pt sapientiam
219쪽
in omnibus. Et Nyssenus. i Νatura divina, quae est bonitas Summa, non potest aliquid velle, nisi propter honitatem Suam etc. Tura. XXXVII. Profiteri debemus, sinem ultimum cui realarum rerum, alium non esse ab lxterna divinae gloriae manifestatione. Finis cui est ille, cui opus aliquod destinatur, quique respondet huic interrogationi: ad quid Deus creavit Finis isto confunditur cum sine opis, et reducitur ad manifestationem divinorum altributorum, et gloriae divinae externae, seu aegidentali S. Huc perlinent testimonia biblica Pr0vorb. XVI. 4 Universa propter Semetipsum operatus est Dominus. Ps. 18. s. α-i Coeli Onarrant et . Is. 43. 7 . Omnem, qui inVocat nomen meum, in gloriam meam creavi eum, formavi eum, et seci eum. Adde ΕZechielem XXVIII. 22. Baruch III. 35, 36, ad Ephes.
Ex quibus omnibus lueis luculenter deducimus, Omnia, quae Deus ad 0xtra operatus est, sive in ordine naturali, Sive supernaturali, eo pertinere, ut gl0ria Dei splendescat: haec autem gloria Dei nequit esse Deo es- Sentialis, Secus Deus non esset persectissimus; restat igitur, ut sit gloria eaeterna seu accidentalis. Utiliter
legi poterit Pallavicini de Bono l. 3 c. 12, 13 ele.
Tugs. XXXVIII. Cum sine mi altor cohaeret sinis obno-aema, qui bono ipsarum creaturarum potiSSimum rationalium continetur. D. Supra innuimus distinctionem inter finem principem et finem obnoaelum. De fine principe in ipso ope-Diuitigod by Corale
220쪽
rante Supra, quod neceSSe erat, diximus: pauca de sinuolmnaeio vel Sufugi. Libri inspirati, Patrum opera, et eccleSiratica monumenta reserta Sunt locutionibus, quae Dei amorem in creaturas omnes; et potisSimum in homines, testantur. Homines bonis omnibus cumulavit: t.' Ordinis naturalis.
Legimus: Sic Deus dilexit mundum, ut Filium suum Unigenitum daret .αm Pro .nobis egenus factus est ele. Propter nimiam charitatem ete. α- Propter BOSh0mines, et propter n0Stram salutem etc. x Ergo Deus in operibus omnibus ad extra simul cum gloriae suae accidentalis manifestatione, et hominum bonum intellexit et Voluit. Optime autem duo isti sines inter se c0haerent, et unus alteri inseruit: vult enim bonum creaturarum tanquam medium ad gloriam suam patefaciendam, unde quin excludantur, potius intimo nexu conjunguntur: ita et n0s propter amorem Dei, et peccata detestamur, et aeternam selicitatem volumus V. Pallavi c. l. c. l. 3. 4).
THEs. XXXIX. Quemadmodum rerum universitati tem-90raria, non aeterna duratio tribui debet, ita invicto OStenditur, eandem rerum universitatem ab aeterno crearin0n potuiSSe. Disiti by Corale