장음표시 사용
241쪽
Soholion . Irenaeus l. II. 48. n. 27 et alibi, Clo. mens alex. Strom. IV. 3. Methodius, Origenes, Cyrillus hieros. cathech. XVI. 4b, Tertullianus, Augustinus de Trinitate l. II. 7, l. III. l. Cassianus, Honorius Claudianus, Mamertius, Bernardus, Ambrosius, Cyrillus alex, Hilarius, Ioannes Thessal. in II. Concilio Nicaeno act. V. et alii angelis corpus subtile, aereum, coeleSleMSignant etc. - Facilis responsio: Patres ad tres classes reducere possumuS: l. Patres, qui dicunt angelos spiritus simplicissimos 2. qui dicunt corpore praeditos 3. qui ancipites sunt. Patres ultimae classis perpauci sunt. Qu0d attinet ad Patres secundae classis, observamuS:
apud antiquos vox eorpus significabat subgtantiam per oppositionem ad nihil: sic Tertullianus Deum ipsum vocat corporeum.
242쪽
40.' Ad significandam naturam veram. subsiStentem, non phantasticam.
4 3.' Ad compositionem methaphisicam indicandam, etc. Quare si haec omnia prae oculis habeantur, perspicuum erit, ipsos quoque Patres, qui opp0nuntur, non re, sed verbolenus a nostra sententia discrepare. Quod attinet ad Ioannem Thessal. , eadem sit respontio. Animadvertatur insuper, ipsius sententiam confundi non posse cum sententia Concilii, a quo potius implicite ex plosa videtur. Singulas objectiones, quae ex patribus et Scripturis contra spiritualitatem angelorum magno numero peti solent, relinquimus, cum ex dictis laedi negotio soIvi possint. Vasqueχ p. 4 φ disp. 478 - Valentia p. 3. disp. 4. q. 2. ). COROLL. 4. Ergo angeli natura sua immortales et incorruptibiles sunt. ConoI1. 2. Angeli, utpote corpore soluti, dici nequeunt concupiscentiae vel irascibili obnoxii, ut declarat Thomas q. 59. a. D, quia in angelis est tantum appetitus
intellectisus, non sensitivus, et indiuisus manet, et υο
Tura. VI. Angeli nativa, insitaque Iacultate neque humanae mentis actus, neque ea quae libere sutura sunt,
D. s. p. Scripturae et patres cognitionem eorum, quae homines mente volvunt, et nullatenus extrinsecus manifestant, soli Deo vindicant, eamque habent ut divinas esSentiae characterem et tesseram. III. R Reg. VIII.' 39 Tu nosti solus corda filiorum hominum ,-. Iρr XVII.' 9 -:16
243쪽
inae, Pravum est cor h0minis et inscrutabile, et quis cognosesit illud ' Ego Dominus scrutans eor Cs etiam Eecli. 42. 48 Ps. VII. ' l0 etc., ex quibus to is ha0etria deducimus:
gelica secerni. Cui veritati Patres omnes suffragantur, qu08 Petavius de angelis l. .' c. 7.' collegit. Origenes hum. VII. 'in Gen. haec habet Deo 30li cognitum esse propositum mentis . . . . Angelus ad me dicere non poterit: quia cognovi qu0d tu times Deum . . Chrysost. hsem. 24 in Ioannem - Quae in corde hominum insunt n08Se, solius est Dei . Eusebius Emissenus h0m. de Trin. Purificat Deus eonScientiaS, quarum mHδ emendat0r, Ss-lus tognitor est: Deo enim tantum potest illud adscribi , qui solus nosti corda hominum . Unde Fulgentius, Hilarius, Athan. , aliique Patres Christi divinitatem ex eo etiam probant, quod Deculta hominum noverat propria Virtute Uuod Thomas demonstrat q. 57 a. 4, ubi duplicem eogn0scendi rati0nem distinguit: prior est rei cognitio, quatenus in esseetihus revelatur, quae gommunis eStangelis et hominibus, et angelis magis propria quam hominibus, cum subtilius intelligant: altera ratio cognoscendi cogitationes et voluntatis assectiones ea est, qua in voluntate et intellectu videntur Et sic solus Deus c0gitationes eordium et assectiones voluntatis cognoscere potest Quia voluntas rationalis greaturae soli
Deo subjacet, et ipse solus in eam operari p0test, qui est principale ejus objeetum, ut ultimus sinis. Et ideo,
quas3 ex Voluntate sola dependent, vel quae in voluntate Diuiti eo by GOrale
244쪽
sola sunt, Soli Deo nota sunt. - Cf. q. 63 a. 4. 9.
COROLL. 4. Hinc apparet, Deum optime humanae dignitati prospexisse, quae soli Deo subjicitur. COROLL. 2. Ergo homines in ordine interiori morali liberrimi sunt, cum independentes sint a qualibet creatura, et a neminu perturbati. Seholion 4. Angeli et multo magis daemones naturali rationis lumine statum gratiae et sanctitatis animarum ignorare videntur, ut existimat Augustinus quod cum diciis cohaeret. Soholion 2. Angeli et multo magis daemones natur liter Deum in ipsa sua essentia Fidere non possunt, quod liquet ex se, et Thomas plurimis in l0cis docet et demonstrat. Soholion 3. Angeli plura didicerunt per ecclesiam, ut dicunt Patres, et indicant M. Litterae, minime vero Mecclesia. Sic Thom. in comm. ad Ephes. Soholion 4. Sic affirmandum videtur, angelis a principio incarnationis mysterium fuisse manifestum; et daemones numquam certo Christum, ut Filium Dei mundique Redemptarem e0gnovisse. - Haec est mens plurim0rum Patrum, inter quos numerantur Ignatius M., Hieronymus, Ambrosius, Leo, Augustinus, Cyrillus Alex. , Maximus Taur. , ARSelm., Thom. , etc. D. 2. '' Indubitatum est, angelos, et a fortiori daemones, ad futuim libera cognoscenda penitus impa S eSSe. Huc pertinent argumenta omnia in superiori parte prolata. Addimus testimonia Isaiae 41. 12: - Accedant dii gentium) et nuntient nobis quaecumque ventura Sunt: priora quae fuerunt nuntiata quae ventura
245쪽
sunt indicate nobis -. 23 Annuntiatu quae sunt in futurum, et Sciemus, quia dii estis vos c. XIX.' 42- Ubi nunc sunt sapientes tui o AEgypte ' Annum tient tibi et indicent, quid eogitaverit Dominus exercituum super AEgyptum Haee duo oracula luculenter demonstrant, cognitiu-nem suturorum, quae di euntur libera, unius Dei propriam eSM. - Hinc quoque consequitur, Vaticinium pe0bati0nem esse invictam divinae revelationis.
Argumentum perentorium ita institui potest. Quae
necessaria n0n sunt a voluntate Dei et hominis tantum pendent: atqui angeli naturalibus viribus non modo occulta divinas voluntatis, sed etiam humanae penetrare
Angeli cognoscuntns omnes naturae vires ' Omnes omnino. ducibus theologis, non putamus; plureS concedimus; quae cognitio etiam ad daemones extendi debet, qui, licet inferni poenis assecti, vim naturalem intellectus n0n amiserunt. - si quis autem objiceret, quod, hae angelorum et daemonum cognitione concessa, ipsi plura vaticinia edere, et etiam miraeula patrare possent, et homines decipere, respondemus:
Si sermo est de bonis angelis, nulla est dissimilas, pr0plerea quod ipsi nihil, nisi volente Deo, et ad confirmandam veritatem facere p0terunt: si vero de daemonibus quaestio est, respondemus: eos plura facere Me, quae nobis supernaturalia viderentur: verum erit divinae pro identiae daemonum praestigia , aut etiam eorum opera, quae nobis supernaturalia viderentur, vel impedire. vel ad veritatis probationem ordinare. vel contra
246쪽
riis veris miraculis refellere, vel internis aut externis signis aut criteriis originem et auetorem patefacere. Dionysius Petav. suse disserit in l. l. e. 9 de iis, quae ex daemologia et necromantia opponuntur.
Tura. VII. ' Sicut certissimum est, plurimos numero existere angelos. eosque gradibus distinctam 0sticere societatem, ita audiendi illi non sunt, qui doctrinam de novem angelorum ordinibus, deque tribus eorundem hierarchiis, universim et nimis leviter contemnunt. D. 4. ' p. Etsi angel0rum numerus determinari n0np0ssit, certissimum tamen est, magnum et incredibilem esse. Legimus apud Dan. VII.' 10 seq. -, Millia millium ministrabant ei, et decies millia centena millia assistebant ei, quae locutio nihil aliud significat, nisi multitudinem angelorum, quad quemlibet numerum excedit. Gemina sunt testimonia Iob XXV. 3 - Numquid est numerus militum ejus Apoc. V. 2 - 'Audivi vocem angelorum multorum . . . . di erat numerus eorum millia millium -. CL Iudae ep. 34. 45. Math. 26. 53. ad heb. 32. 22. etc. et . Conspirant Patres: Nyssenus de opis hominis dieit: angelorum copias esse numero insinitas . Irenaeus l. 2c. 6 Innumerabiles angeli sunt Athenagora legat. 10: Fatemur. angelorum numerum magnum M88- Thomas q. 50 a. 3, cui schola universa adstipulatur,
247쪽
dieit quod angeli in quadam multitudine maxima Sunt, omnem materialem multitudinem excedenteS . . . . Quia eum persectio universi sit illud, quod praecipue Deus in-lendit in creatione rerum. quanto aliqua Sunt magis perseela, tanto in majori excessu sunt creata a Deo. Neque hic theologus illos Sequemur, qui, nimia curiositate abrepti, probare nituntur. vel angelos numero aequare homines, juxta quemdam Deuter. locum, vel eX parabola de centum ovibus, deque una deperdita, contendunt, numeriam angelorum ad homines se habere, ut
Haec ad tempus terendum et theologiae majestatem dejiciendam ab hominibus, qui semper discentes ad scientiam numquam perveniunt, invecta Sunt. D. 2. '' p. Haest angelorum incredibilis multitudo ordinatissima esse debet, ut character divinorum operum postulat, et simul illius beatae civitatis ratio et ordo, nec non denominati0nes ipsae, quibus angeli insigniuntur: Vocantur enim exercitus, foetetas, et gradibus distinguuntur in monumentis inspiratis et ecclesiasticis. Angeli in ueris litteris novem distinctis nominibus insigniuntur, quae n0vem distinetos gradus indicare vi
4.' De angelis ictique in Scripturis sermo 1it. 2.' Dearchangelis plus semel est mentio. 3.' Memorantur principatus. 4.' Potestates. 5.' Virtutes. 6.' Domina iones.
248쪽
Quod caeteris disertius pseud0-DionySiuS, quem pOSterius omnes Patres, et postea the0logi sectati Sunt, tradidit et enucleatius expolivit. Ipse tres hierarchias distinguit, et singulas hierarchias in tres 0rdines seu choros disponit, ita ut in angelicis disp0sitionibus Trinitatis quaedam imago lurescat. Sic disponuntur juxta Dionysium : I.' hierarchia angelis, archangelis et principatibus constat: II. ' hierarchia p0teStatibus, virtutibus et dominationibus coalescit: III. R hierarchia thr0uis, cherubim et seraphim componitur. Dosset Dionys. primam hierarchiam secundam, secundam tertiam purificare, illuminare et persigere, et ita etiam inter Se uniuscujusque hierarchiae choros c0njungi. Haec doctrina de triplici hierarchia, deque novem ordinibus ante Dionysium praelarmata quidem erat, sed nondum ad formam, quam nunc habet, redacta. Et quod haec doctrina etiam ante Dionysium in e clesia exstiterit, testes habemus Acriptores inspiratos supra cit., et Patres, ut Irenaeum l. II.' c. 54, Origenem, Periarcon l. 5, Athan. ad episc. Serapionem et or. 4. adv. Arianos, Cyrillum Α- leX., Basilium, Epiph. , ΝysS., Νagiang., Titum Bosren. apud Petav. l. 2 c. s. Con0LL. 1. Quamvis igitur haec dispositio hierarchida angelorum inter dogmata recenseri nequeat, repellendi tamen sunt pr0testantes et prophani humines, ut Beza, Dupin, etc. qui eam rident. Con0LL. 2. Relinquendus videtur et Origenes t. c. 7. 6, qui opinatur, angelos non natura, sed meritis diversos
COROLL. 3. Nimius est Suareg, qui hanc doctrinam inter sidet articul0s numerat: nulla est emin larmalis
249쪽
definitio, et apud ipsos Patres diversae sunt sententiae et quoad numerum et quoad ordinem cujusque chori. CoaOLL. 4. Nimii videntur et Thomas q. L. a. 4, Suareg, et Ventura, qui Singulos angelos inter se specie disserre arbitrantur. Aliter enim sentiunt Origenes, Di0nyS., Didymus, Nyss., Alex. Cyrillus, Maximus M., Nagiang. et ipsa seliola in varias abivit sententias. BonaV. cum quibuS-.dam dicit, angelos disserre ostigiis et honoribus: alii aliter
Qui vero singularum hierarchiarum et singulorum ordinum omela nosse desiderat, consulat Dionys. in op. de coelesti hierarchia, ubi de hac re suse disserit, et ex quo pene omnia, quae in theol0gis oecurrunt, deprompta Sunt. Seholion 1. Quaerunt theologi, utrum angeli sint in aliquo loco, et utrum a loco ad logum ita moveantur Lut loca intermedia transire eos neceSSe Sit. Angelos in loco aliquo esse oportere, nulla. est dubitatio; angeli enim non infiniti et immensi, sed siniti ac cimiumseripti sunt: el propterea Thomas egregis q. 524. 3. dieit, quod angelus - non est in loco ut corpus), per hoo quod applicatur logo secundum contactum dimensivae quantitatis, qua6 quidem in angelis non est, sed est in eis quantitatis virtualis. Per applicationem igitur virtutis angelicae ad aliquem locum qualitercumque dicitur angelus esse in loco corporeo. - Angelus hon continetur a loco. - Νam, pergit Thomas, Substantia ineorporea sua virtute contingens rem corp0ream continet ipsam, et non continetur ab ea: anima enim est in corpore ut continens, et non ut contenta: et similiter Diuitiaco by Cooste
250쪽
angelus digitur esse in Oco corp0reo, non ut contentus, sed ut continens aliquomodo x . Hinc sequitur: s.' angelos non posse esse simul in plurimis locis, quod est proprium solius infinitae essentiae. 2.' Angelos non posse simul esse in eodem loco, quia cum sint substantiae completae ejusdem daturae, una alteram excludere debet. V. Thota. l. e. a. 2 et 3. . Modus, quo angeli moventur, nobis incompertus est: sunt Patres et theol0gi, qui existimant, angelos momento temporis moveri, et Solo voluntatis actu eo rese, ubi volunt, intermediis spatiis pertransactis. Sunt, qui cum Thoma q. 53 a. 4. 2. 3. tenent, an- .gelos, non instanti temporis, sed localiter et per interjecta spatia transire, quae sententia mihi magis arridet, et naturas angelieae sinitae et circumsgriptae magis respondet. Soholion 2. Angeli inter se communicant, imo et loquuntur, ut ait Paulus I. Cor. XIII.' 4. . o. Si linguis hominum et angelorum loquor, charitatem autem non habeam etc. etc. - Quomodo autem loquantur, nescirimus; profecto non loquuntur rationρ corporali, Sed ration6 ipsis propria, scilicet simplicissimo voluntatis et intellectus actu.
Tum. VIII. ' Statuimus, Deum in administranda bac rerum universitate, et maxime in regendis pro te