Synopsis theologiæ dogmaticæ quam in suo seminario tradit et evolvit Jeremias Bonomelli

221쪽

D. 3 .R' p. Et si supra nonnulla dixerimus de origine rerum temporaria, hic rursus nonnulla alia addenda existimamus. In Psalmo 92. 4, 2., Baruch 4. 7, I8. 4s. 4, 44. 6, 7 coli. Apocal. 3. 8., aliisque pene innumeris locis legimus, aeternitatem propriam esse solius Dei: ergo creatas omnes substantiae aeternae esse nequeunt. Rursus in Ps. 89. 2., ad Ephes. l. 4. , Ecclesiastic. 24. 5 et seq. Proverb. 8. 22 Ps. 40 s. eoll. haeb. 4. 40 Gen. 3. 4 perspicue traditur, mundum coepisse, suisse qualido Deus erat, et mundus nondum erat et . Ergo duratio mundi non aeterna, sed temporaria cenSeri debet. D. 2 p. Pelavius l. 3. e. 6. de Deo colligit ex Patribus argumenta omnia, quibus emeitur mundum n0n potuisse ab eterno creari; en praecipua:

na esse nequit: talis est universitas rerum. Ergo.

possibilitatis suecessionis, et simplicissima Semperqu0aetu talis entis praesentia: porro ejusmodi n0n est Substantia creata ete. Ergo.

esse debet; atqui: ergo. COROLL. 1. Falsa doctrina Eehardi a. 4. 3.), qui de- sendebat, creaturas Deo ebexistere, et Statim ac Deus suit, mundum conditum esse; statim ac Pater genuit Filium, Deum creasse mundum etc. quae pr090Siti0Besa Io. XXII' damnatae fuerunt. nov. 2. Ridicula quorundam sententia, qui distinguunt duplicem aeternitatem, una persecta , altera im-Diuitiaco by Cooste

222쪽

persecta: illam Deo, istam creaturis tribnunt: haeo sunt commenta ad decipiendum excogitata. ΤΗΕs. XL. Terminus creationis teneri debet Deo liberrimus, adeo ut neque ratio divinae bonitalis, neque interioris vitae divinae, ut riunt, illum expostulent. D. l . μ' p. Scripturae S. stabiliunt, creationem rerum ex divina voluntate, divinoque consilio esse repetendam.

Ps. 4 3 Deus) omnia quaecum lus voluit, secit in

coelo et in terra Ps. 3 34. 6 - Omnia, quaestumque voluit, Dominus fecit in coelo et in terro, in mari et in abyssis ad Ephes. 4. 43. Qui 0peratur omnia secundum consilium voluntatis suae etc. - V. Apocu. IV.9 33 eoll. Ierem. 38. 6 etc. Ex his locis pronum ist concludere, reS Omnes, quae existunt, sive in eoelis, Sive in terri S, repetendas esse ex divina voluntate, ex sola divina voluntate et consilio, quin voluntas et intellectus divinus aliqua, Sive interna, Sive eaeterna necessitate adigeretur. Suffragantur una voce Patres: speciminis gratia audiatur Irenaeus l. 4 l. c. - Νon ab aliquo motus, sed sua potentia et voluntate secit omnia αα Augustinus l. 44 g. 24 In eo, quod dicitur: vidit Deus

quod bonum est, signifieatur nulla necessitate, nulla indigentia, sed sola bonitate fecisse omnia απα. Et Romanus Cathechismus: Deus non ex materia aliqua mundum labrigatus est, sed ex nihilo creavit, idquo

nulla vi aut necessitate coactus, sed sua spont0 et VO-luntate instituit. α

Rec0lite, quae supra diximus, ubi de causa sinalidisseruimus. Ratione igitur lum manti, tum myanti

223쪽

tenent Patres, Deum in condendis creaturis omnibus liberrimum suiSSe. Opp. l. Rationalistae Abhorret a rerum naturis, ut dicamus, ab eo, qui est absoluta et necessaria sub stantia, aliquid di manare relativum, liberum, contingens: atqui hoc consequeretur in hypothesi creati0nis: ergo. R. ad majorem. Repugnaret, si disteremus, actum Dei quatenus in Deo est, esse contingentem, retali Uum, ele. C:: prae termino, Ν.: Terminus enim, qui a tui creantirespondet, necessario debet esse contingens, finitus, quippe qui non est ex se, sed habet a Deo , ut sit. Ad min0rem, eadem distinetio ele.

Opp. 2. Bonum sist sui diffusivum, ut phil0silphi et theologi docent; ergo Deus, qui est infinita bonitas, in-

sinite et necessario est sui dissusivus: adeoque ereatio, quae est parti stipatio Dei ad extra, necessaria est. R. Bonum infinitum est in sinite sui dissusivum ad intra, in personarum Trinitate, C.; ad extra potest se plus minuSue participare, imo convenit, ut se participet, C. : tenetur vel cogitur, Ν. Quamobrem doctrina catholica Trinitatis, qua sit, ut in ipsa Dei essentia habeatur

adaequam et plenissima progressio perSonarum, nece33itatem externae progressionis excludit, et pantheismum profligat. Sic Thomas, Anselmus, et praesertim Bona ventura in itiner. mentis in Deum. OPP. 3. Vulgatus Dionysius docet, sicut sol non electione ant voluntate lucem prosundit, ita Deus non electione aut voluntate, sed necessitate radios bonitatis in res Omnes effundit. Ergo. R. 4.' Quaedam similitudines non sunt ad apicem

224쪽

exigendae tum in Patribus, tum in Scripturis; sic docet Chrysostomus; et latis est Dionysiana similitudo. 2.' Supposita creatione, Deus debet aliqua mensura bonitatem suam creaturis participare, C. ; abfossile, Ν. Comparalio Dionysii eo tendit, ut liberalitas Dei demonstretur, quae omnibus etiam sine meritis thesauros suae bonitatis impertitur, et omnibus largiens numquam imminuitur etc. etc.

D. 2. μ' p. Quidam panthei sine Germaniae ex alio capite putaut, se pr0bare posSe creationis negessitatem. Duplex, unt ipsi, est vita Dei, una absoluta, altera relatia: prima ad nuturum, altera ad per30num Pertinet: vita autem, pergunt illi, intelligentia et amore

absolvitur: porro utraque vita creationem necessari O QX-

postulant: postulat vita Dei absoluta, ne dicamus, Deum habere terminum intellectua et αmoris dumtaxat ideatis, di non realis: postulat vita personalis et relativa, quia Deus non potest dicero ego, et persona conStitui, nisi

0pponeretur το non esto, cuju3 p03itione se cognoscit, et veluti sui conscientiam acquirit. Haec omnia nova, inaudita, prophana sunt, et absurdis scatent. Deus est ens absolutum et idcirco independens, et ejus intelligentia et amor plane independentes sunt, eum in ipsa divina essentia adaequatum et per fectissimum objectum habeant, eoque absolvantur. Creatio autem nullo modo objectum intelligentiae et amoris divini adaequatum constituere posset, unde hypothesis excogitata absurda probatur. Ridiculum autem est dicere, personas divinas consti tui positione mundi, quo το ego a ro non ego Seger nitur. Si Deus sui conscientiam non habet, nisi quate-

225쪽

nus per cogniti0nem rerum universitatis creatae acquirit,conSequeretur, Deum creasse, quin sciret quid faceret, ipsumque sui cognitionem a rebus c0nditis mutuari. Personae divinae constituuntur relatione originis, et mutua oppositione, minime vero hac conseientia, qua ego a non ego distinguitur.

Ex his liquet: 4.' quo pertineat doctrina auctoris Fidiae et Aristonis: nec non Aurorae borealis et mmridionalis,, qui haec omnia tradit. Liquet t.' Falli Base, qui sinem creationis non in Deo, sed in ipso mundo collocat. Liquet S.' Falli eos omnes, qui putant, Deum robore et potentia destitui, nisi ipse orbem creaSSet. Liquet 4.' Falli Cousin, qui assimat, mundum necessarium MSe.

Liquet 59 Falli dos, qui arbitrantur. Deum ad creationem sin minus phlalae, saltem ethice deierminari. Falluntur uno verbo pantheistae omnes, qui damnantur cum Wikleso, Abelardo et aliis in Decreto Eugenii IV. in ad Iacobitas, et novissimo in Syllabo prop. I. 'THES. XLI. Etsi terminus creationis censeri nequeata Olute optimus, nihilominus aliquo semu optimuS- censeri potest et debet. D. 4 . ' p. Tum fides, tum ipsa naturalis ratio ostendunt, mundum meliorem esse posse: ergo non era G- solvis optimUS.

Abelardus damnatus suit praecise eo quod inter alios

errores, et hunc tuebatur de absoluto optimis . Scriptura numquam digit, mundum esse aruolute optivum, imo doret, ita esse, quia Deus ita voluit, et aliter atque alitor potuisse existare, si Dssus voluisseL

226쪽

Praeterea: nemo ita desipiet, ut asserat divinam p0- lentiam, sapientiam et bonitatem suisse penitus in mundi creatione exhauritas. Ergo. Vel ipsi homines creaturas meli 0res congipere poS- sunt; quanto magis Deus. Denique ObSerVandum, creaturas ita esse conditas, ut nna altera praestantior vel inferior sit: ergo non sunt αbsolute optimae. D. 2. p. Aliquo tamen SenSu mundus optimus dicip0test, scilicet prae multiplici sine et ratione: 4.' prae causa est iente, qui est Deus Omnipotens, istimus, MaximuS, etc.

dum, hoc est prae gl0ria eXterna;

exsistunt: sunt enim substantiae, quae Simpliciter Sunt, quae vegetant, quae vegetant et Sentiunt, quae sentiunt et intelligunt, et mutuo amisto Aedere inter so devinciuntur ;

mundi propria est;

tas rerum est eclyp0n et manifestalio fidelissima. Cum autem hac nostra aetate philos0phia ad pantheismum innumeris larmis inclinet, utile erit quaedam opera perlegere, in quibus pantheismus detegitur. Rusmodi sunt inter alia, opera Maret, Com. Della Motla. Gerdit, plurimis in lucis, aliorumque, quae n0Stra aetate prodierunt.

227쪽

OL pnx disputavimus de erealione rerum Omnium in genere, quin singulas substantias earumque dotes vel praerogativas investigaremus: Ianne rerum ord0 exposcii ut de singulis creaturis, quae ad rem nostram magis necessaria sunt, sermonem instituamus. Rerum omnium universitas triplieiter. saltem qua nobis innotescat, dividitur: alia est enim natura simpliciter incorporea et spiritualis, et alia corporea ei materialis: prior est natura angeliea, altera mundana et terrestris, sensibus obnoXia. Inter naturam angelicam simplieiter spiritalem, et x naturam simpliciter cor poream tertia veluti media est. quae mixta diei potest, et in qua natura spiritalis ele0rporea in unum stoeunt, et est humana natura.

De natura simpliciter corporea ejusque pr0prietatibus D0Strum n0n est disserere, ut quisquis novit; sed de aliis duabus nainris theologo disputandum est. Ei primo de angelis plurimis de causis.

exstiterunt.

228쪽

primum tenent locum.

tuna intimo nexu conjunguntur, imo vero res humanas

ab angelicis pendere videbimus. Inter Deum et h0mines spiritus creati interjecti sunt, ut scribit Νagiangenus, quos ipse intelligibiles et intellistentias Vucat, et d0mmuniori Vogabulo angeloδ nos ainpellamUS. Constat, etiam ethnicos admisisse spirituum exist0ntiam, quos appellabant Gemonta, viritua, geni03, Ut

apparet ex Esi0do, Orpheo, qui dieit: Throno Dei

ignito angelus adstare labori0sos. Item Plato, Hierocles, Porphirius, 0mnesque religiones. Animadvertendum est, nomen angeli non naturae, sed ostioli esse n0men. Gregorius M., Origenes, contra Celsum l. V.' et Severus Gabalitanus, etc. 3 De angelis disserentes, more Π0stro, non omnia, Sed quae nilliora et necessaria sunt dicemus: innumeras quaestiones, quas theologi proponunt, Seponemus : Si quis autem has quaestiones et theologorum elucubrationes, quae curi0Sitatem p0tius quam scientiam et pietatem fovent, videre cupit, adeat summistas. Conser Sua-reg, qui Volumen integrum exaravit, vel VasqueZ, Vel alios ex doctioribus. En tractationis n0strae partitionem: cap. I.' Generatim de Mistentia angelorum. II.' De angelorum natura atque proprietatilua. III.' De ordine, quo disponuntur. seu de hiemi Ohiis. IV. ' Dp eorum habim eum hominibus, seu de eorum o elis.

229쪽

Tura. I. ' Quod rati0nalistae assi aul, persuasionem de exiSientia angelorum connumerandam esse opini0nibus incultioris aula lis, judaicae et christianae traditioni refragatur, nulloque argumento defendi potest. D. Becker, Georgius Rosenmulier, Scholg in Ν. Testam. in s. Mailli., Κuinoel, C0mmentar. in L. N. TeSi., Veschgscheider, Eich0rn, Silial et alii rationalistae biblici assii mant, idaeam et persuasionem angelorum aetati incultae et pene barbarae accensendam esse, qua homineS rudes phaenomena extraordinaria, divinaeque potentiae manifestaliones virtutibus spirituum tribuebant. Breviter haec rationalistarum deliramenta diluimus:

quavi S cultura forentibus, eamque viri doctissimi hebraei et christiani firmam habuerunt.

Abraham, Iacob, Moysi: et pr0phetis, ut Eliae, Danieli, Tobiae, etc. laclae.

Angeli apparuerunt Virgini, Ioseph, past0ribus, Petro, J0anni, Philippo ele. : plenae sunt paginae utriusque Foederis, quae innumera narrant de angelis, de Gabriele, de Michaele, de Raphaele: angeli dicuntur Deo uiustare,

Deum laudiare, eique obedire, in ministerium mitti: comparantur Filio Dei etc. etc. Diuili od by Corale

230쪽

Biblicis rationalistis res expeditior foret, ipsam Scripturam negare et respuere, quam eandem admittentes,

tanta audacia pervertere. Nonne facilius et pronius est affirmare, rationalistas hujusmodi phantasiae haedificationibus decipi, quam tot tantosque homines ab AdamuSque ad Ioannem, et a Joanne usque ad nos salii 'Accedunt traditi0nes judaicae, quas reserunι Philo J0sephus, Caldaic. Paraphrast. , Tali dici etc. Addantur quae novimus Αct. 23. 8. de Sadduceis, qui angelos insiciabantur, et in haereticorum censu ab haebreis habebantur. Traditiones ali 0rum populorum omittimus: si quid igitur indubitatum esse potest, hoc

profecto est, augelos exiStere, et c0mmenta rationalismi tum naturae humanae, tum historiae, tum fidei naturali refragari. S. Thomas probat, conveniens suisse, Ut puri Spiritus, . seu angeli crearentur Haec enim p. s. q. 50. Art. s. scribit: i- Neeesse est p0nere aliquas creaturas incorporeas. Id enim, quod praecipue in rebus creatis Deus intendit, est bonum, quod consistit in assimilati0ne ad Deum. Persecta autem assimilatio essectus ad causam attenditur, quando essectus imitatur causam Secundum illud, per quod causa producit essectum, sicut calidum facit calidum. Deus autem producit per intellectum et V0luntatem Unde ad persectionem universi requiritur, quod sint aliquae creaturae intellectuales. Intelligi autem non p0test, esse actus corporis, nec alicujus virtuti S c0rporeae. Unde necesse est ponere, ad h0c qu0d universum Sit persectum, quod sit aliqua incorp0rea

Quae Thomae argumentali0, ex analogia et t0DVe-