Synopsis theologiæ dogmaticæ quam in suo seminario tradit et evolvit Jeremias Bonomelli

271쪽

TRACTATUS DE HOMINE.

At Laetantius, Institui. l. 2. n. I.' II.' 2 etc. Hilarius, de Trinit. X. 2.'. Ephrem Syriis, de inspirat Hieronymus plurimis in logis, Theodoretus de curan. assecl. Graeg. 5. Cyrillus alex. adversus Nestorium 3. 4. in o. s. 9. Origenes, Prudentius, Gennadius, ΝMiangenus,

Ambrosius, Clemens alex., et generati m orientales omnes contrariam tuentur Sent entiam, nempe animas creari et in corpora insundi; unde sententia creatianismi nomen sortita est, cui universa schola adstipulatur, quaeque omnino tenenda est. Generatianismum et tradueianismum rejieit Lactantius hoc modo: - Corpus ex corpora nasci potest, quia consertnr aliquid ab utroque: de animis anima nasci non

potest, quia ex tenui spiritali) et incomprehensibili nihil prooedere potest: Serendarum enim animarum ratio solius Dei est . Ambrosius de parad. l. 2 scribit Ridendos esse, qui putant ex corporibus seri, et non a Deo, sed a parentibus generari -. Alios Patres cit.

transmittimus.

Sed generatiani opponunt auctoritatem Ecclesiae 0ecidentalis, in qua, auctore Hieronymo . huic sententiae

sere omnes subscribebant.

R. Hieronymus hoe dixit per yperbolem, ut et alibi solet. 2. Hieronymus pro occidentali Ecclesia intelligere videtur africanam, quia novimus Hilarium, Ambrosium, et Leonem rejecisse generatianismum, qui obtinebat in Asriea; neque tamen: 3. Erat universalis in ipsa Africa, siquidem ipse A gustinus anceps aliquando suerit, et iterum atque iterum in creatianismum propenderit. Diqitiam by Corale

272쪽

TRACTATUS DR HOMINE.

4. Augustinus et Africani ad traducianismum aegesisse visi sunt, non Scripturas vel traditi0nis auctoritate innixi, sed quia hae sententia putabant facilius transsusionem originalis peccati se defendere posse, ut diserte declarat ipse Augustinus ep. ad Hieron. et ad Optatum, ubi satetur, Se paratum esse contrariam sententiam amplecti, dummodo per eam propagatio originalis peccati Oxplicetur. Tradueianismo grave vulnus insidium suit in concilio Lateranensi V.' sub Leone X.', in quo docemur Animas creari et in corpora infundi . Operae pretium est Seholae doetrinam audire. S. Thomas 3. P. q. 8 a. 2 quaerit, utrum anima intellectiva causetur ex semine -, et respondet, die2ndum, quod impossibile est, virtutem activam, quae est in materia, extendere suam asstionem ad producendum im- materialem esseetum. Manifestum est autem, quod principium intellegiivum in h0mine est pringi pium transgendens materiam: habet enim operationem, in qua n0ncommunieat corpus, et ideo impossibile est, quod virtus, quae est in semine, sit productiva intellectivi principit. Similiter etiam, quia virtus, quae est in semine, agit in

virtute animae generantis secundum quod anima g0 rantis est assius e0rp0ris utens ipso corpore in Sua operatione: in operatione autem intellectus non communicat eorpus; et ideo impossibile est, quod virtus, quae aest in semine, sit productiva intollectivi principit. Simbliter etiam, quia virtus, quae est in semine, agit in virtute animae generantis secundum quod anima generantis est actus eorporis utens ipso corpore in Sua eratione: in operation antem intellectus non U--

273쪽

municat corpus; ideo virtus intellecti vj principii, prout

intellectivum est, non potest a Semine pr0Venire Similiter etiam anima intellectiva, cum habeat operationem Vitae Sine corpore, est subsistens . et ita sibi debetur esse et seri: et cum sit immaterialis substantia, non p0test causari per generationem, Sed solum per creationem. Ponere ergo animam intellectivam a generante causari, nihil est aliud, quam ponere eam non subsistentem, et per consequens corrumpi eam cum corpore. Et ideo haereticum est dicere, quod anima

intellectiva traducatur cum Semine. x T homae universa Schola suffragatur. Argumenta omnia, quibus traducian uua evertitur,

ad haec revocantur: s. D0tes animae, ut simplicitas, incorruptibilitas e te, prohibent, quominus dicatur, a corpore Vel a materia proficisci; essectus enim n0np0test esse nobilior causa: substantia igitur spiritalis repeti nequit a substantia eorporea. 2. Si anima generati0ne propagatur, Vel propagatur ab anima. Vel a corp0re : a c0rpore nonnisi corpus propagari potest: si ab anima, vel tota vel pars animae propagatur; Si t0la. parentes anima destituuntur, et sunt ipsi silii; si pars tantum, de spiritualitate actum foret. Animas creari, non generari, liquet ex citatis locis Scripturae, et nominatim ex Macab. II. VII. 22.: x Neque enim sic mater Magis.) ego spiritum et animam donavi vobis e te. Patres confirmant. Clemens alex Strom. l. IV.

elitus admittitur anima. .- Cesarius dial 3. Organon homo gignit, animam vero Deus immittit. α Prud0ntius Apoth. adversus Ebionitas. - Νon animas

274쪽

TRACTATUS DE HOMINE.

animae pariunt, sed lege latenti. Fundit opus natura. Suum, quo parVula anhaelent. Vascula, vitalisque adsit Scintilla c0actis. S. Leo epist. ad Turibium c. l0: Catholica sides constanter praedicat atque veraciter, qu0d animae hominum priusquam Suis inspirarentur c0rp0ribus, n0n suere, nec ab ullo iuc0rporantur, nisi ab 0pifice Deo -. COROLL. Ex dietis c0nsequitur, quod etsi tempore Augustini doctrina, quae tenet, animam creatam esse ex nihilo, ni,n fuerit prorsus universalis et dubitationum omnium expers, tamen temp0ris progreSSu, et nominatim media aetate certissima evasit, et nune doctrina ev

Soholicn 4. - Non est hic silentio praetereundusqu0rundam catholicorum noStrae aetatis conatus, qui tradueianismum alia quadam ratione restaurare conantur. Primus est D. Frohseliam mer professor Universitatis M0naei Frinsing., qui anno 38δέ librum edidit,

cui titulus de origine animarum humanarum, de-kusio Generatianismi. Ipse negat, quod Tertullianus tradiderat, nempe animam generari nescio quo semino corp0re0 Sive incorpureo; deinde statuere nititur, an, mas ereari ab antinabus paretitum, Sicut eorp0ra a corporibus generantur. Assirmat, distinguendum esse in h0mine pergonalitatem a substantia, et dicit hanc vi propria animas produgere, n0n tamen sine perasnal tatis concursu: ipse generalionem V0gat creationem, quatenus producitur, qu0d antea non erat, unde seneralis est actua creativus humanae naturae, geu creatis 18

275쪽

TRACTATUS DE HOMINE.

nrhus, quum operatur potentia creatriae obn Q

humani generis, quam Dei 3 humanitati contulit. Verum haec doctrina α) ducit in ipsum traduci anismum Tertulliani - b) perperam confundit generationem cum creatione - e) tribuit vim creatricem causis secundis, quod apud catholicos inauditum est, et ab omnibus repudiatur - d) opus Fr0hschammer in Indicem relatum est anno 386l, et Pius ΙX in Brevi anni 4 862 ll. Decembris dato ad archiepiscopum Monaci et

Frising. damnationem confirmavit.

mam humanam a parentibus generari, quatenus , principium 8entiens, sicut in caeteris animalibus, multiplicatur, et rationalis sit statim ac illi idaea eniis manifestatur. - Αliis verbis: in anima humana duplex plementum distingui debet, subjectum seu animan8, qu0d generatur et multiplicatur; objectum, quod generari n0n potest, et est quiddam divitium, est idaea entis, qua anima fit intellectiVa. Huic sententiae philosophia et theologia refragari videntur 3. Si anima ut sentiens generatur a parentibuS, habetur vel divisio animae parentum, quod absurdum est, vel creatio prouti eam explicat Frohschammer, cujus doctrina reprobata est: - 2. anima ViVeBS, Vege- talis, quae generatur, serei intellectiva ob manifestationem ideae eritis; videretur igitur anima linmana Substantialiter non esse intellaetiva vel rationalis, et confundi cum animabus belluinis. V. Th0mam 3. p. q.

276쪽

Soholion. 3. Quamvis comsitendum sit, ut scribit

Thomas q. 4 8 a. 3. - quod animae non sunt creatae ante corp0ra, sed simul creantur, cum e0rporibus infunduntur i-; tamen quaeri poteSi quando in corp0ribus infundantur.

arbitrati sunt, animam corpori conjungi posteaquam laetus formatus fuerit, et ad animam suscipiendam comparatus. Quae sententia scriptoribus essemer. La Civilia Call. maxime arridet, quemque non improbabilibus argumentis

At Esrem de inspirat. Nyssenus in Cant. hom. VII', VIII et alibi, Gennadius cie., existimant, Veriu8 eSSe animam creari et insundi ipso concepti0nis momento. Huic opinioni theol0gi plures et philosophi recenti0res adstipulantur, ut Kergarad00, Fredauit. Coudin, universitates Viennensis, Pragensis, Remensis, Salmaticensis etc. Sorbona hane sententiam declaravit indubitatam. En quaedam argumenta phisiologica: t.' Forma substantialis cujusque naturae cum ipsa conjungi debet

statim ac natura esse incipit: anima autem est larma substantialis corporis etc. Εrgo. 2.' Non videtur c0DSentaneum admittere aliud esse principium formans, et aliud informans: porro si anima non existeret a principi0, principium formans esset anima matris, principium informans anima deinde creata et inissa, quae primam veluti expelleret, quod incongruum omnino videtur, etSi essem. La Civilia Catt. hoc argumentum pro nihilo habeat. - 3.' Cum prineipium informans. quod postea supervenit, possit jam inde a principio corpus larinare,

277쪽

TRACTATUS DC HOMINE.

nulla est ratio cur aliud dicatur esse principium informans et aliud Raman3. - 4,' Idaea generationiS , paternitatis et maternitatis huic sententiae melius respondere videtur. 5.' Generatianismi dissileui tales facilius explicantur. Schol. 4. - Εrrat Κlee, qui hanc opinionem tribuitsoholasticis, et n0minatim s. Thomae p. 220 St. dei dogmi vol. 4.; 80d salso omnino, cum Thom. contrariam propugnet d0etrinam. De Polen. a. 4 2 q. 3 - Degenerat. et corrupi. legi. 7. . Tugs. VI.' Quod ad animam spectat, de fide tenemus,

eam esSe immortalem. D. Seipturae ss. immortalitatem ubique tradunt d0eentes, just0s cum Deo semper Vitam beatam acturos, malos igne aeterno crueiandos, c0rpus Sol Vi, animam toram Deo sisti, corpus oecidi, animam vero oecidi non p0SSe, et . Animae incorporeitatem adeoqu0 immortali talem docuerunt Patres, ut Eusebios sin Luc. XII' 24), Nemesius de nat. hom. c. 2.ὶ, Basilius sin hum. attende tibi n. 7), Nyss. de anima et resurrect. , ChryS0S. in Gen. hom. 21. γ, I r. l. 5, . qui Scribit animam n0n mori, sed carnem i , Augustinus de Civ. Dei l. VIII.' 5 etc.) etc. Omissis symbolis, et argumentis phil0sphicis, quae in seli0lis evolvi solent, satis est obServatae, quod animae immortalitate in dubium revocata, tota religio penitus corrueret, ut ex Se patet. Sehol. 4. Saee. XV.' et XVI.' philosophi quidam nω vitalis libidine omnia sophistica subtilitate ventilantes, ausi sunt assirmare, negari posse animae immortalitatem; iniur qu0s eminet PeL Pomponaceius tract. de immort

278쪽

an.). At Conc. V.' Later. Sess. 3. et alibi hune errorem proscripsit. Cum diebus nostris, Sic C0ng., n innulli ausi sint dicere de natura animae rationalis, quod m0rtalis sit, et aliqui temere phil0sophantes, Seeundum

saltem philosophiam verum eSS0 aSSeverent, Sacro appr0bante Concilio, damnamus et reprobamus omneS aS- serentes, animam intellegii vam mortalem esse . Ex

quibus verbis duo colligimus: η' animam imm0rtalem esse: 2' Etiam juxta philosophiam hoc probari poSM. Sohol. 2. Patres illi, qui dicunt, vel animam to p0ream esse, ut Tertuli. de anima V.' Methodius ap. Pliot. cod. 23ο ὶ, vel esse immortalem gratia divina Tatiamus et Iustinus), vel qui dubitarunt,

ut Origenes ete. non aegre ad catholicam fidem revocari possunt: nam si animam die uni eorpoream, non Simplicem ete. , intelligunt non absolute, sed prae sub3tantia divina. Qui dicunt, animam immurtalem esse gratia divina, non negant, eam esse immortalem etiam natura, et l0quuntur de immortalitate beata, supernaturali,ete. Qui dubitare videntur, non simpliciter dubitant, sed de quibusdam anguinentis, quibus immortalitas probatur, vel signisseare volunt, philosophiam non ita demonstrare imm0rtalitatem animae, ut praetice Sussciat, ut omnes omnino homines hanc veritatem po picul

Sequantur.

Quidam quaerunt, utrum certitudo de absoluta animae immortalitate post mortem ex sola philosophia, Vel ex reUelatione petenda sit: arbitramur cum Nicolao Spedalieri, eam ex sola philosophia dem0nstrari p0SSe.

279쪽

ino Grai HU MMDorrim Hv-II notuvoIi G Dr tornoturoII. mee traetatio in duo ea pila dividetur: I. De existentia duplieis ordinis naturalis et supernaturalis in gemere e II. Germana triplicis ordinis idea statuta, praeposterae eredulomum et haereticorum notiones repelluntur.

Turais I.' Proposita sensu quodam lato notione naturalis et supernaturalis ordinia, tuemur, partitionem in ordinem naturalem et supereaturalem philosphice dem0nStrari. Ambitu naturalis ordinis catholici omnes comprehendunt id, quod res sunt, earum spectata natura, et id, quod sacere possunt insitis sibi viribus: voeabulo autem supernaturalis ordinis intelligunt id, quod creaturae quidem habent vel habere possunt, sed non constituit ipsam naturam, neque ex ipsa natura profluit, neque natura ex se sacere p0test. - Huic noli0ni cotisonae Suni, quae oecurrunt apud philosophos et theologos ca-Ib0lieos, ex. gr. apud Ravignan Cons. 513 m-- Superna,

280쪽

TRACTATUS DE ORDINE SUPERNATURALI, ETC. 279turalis ordo, sic ipse, philosophice desiniri potest: id, quod vires naturae exstedit, seu id, quod nullo jure,

nullaque rati0ne tum intri eca tum eaetri rea naturae debetur . Et propius accedens ad noti0nem theologicam, pergit: Hinc apparet, supernaturalem ordinem nihil aliud esse, quam peeuliarem et penitiorem conjunctionem vel habitum cum ipso Deo . S. Thom. l. 2. q. III. ' a. 32 ad rem nostram praeclare scribit in Gratia .... Supernaturalis ordo) excludit rationem debiti. Potest autem intelligi duplex

debitum, unum quidem ex merito proveniens, quod refertur ad personam . . . . Aliud est debitum secundum conditionem naturae, puta si dicamus, debitum esse homini, ut habeat rationem, et alia, quae ad humanam pertinent naturam. Neutro autem modo dicitur debitum

propter hoc, quod Deus obligetur creaturae, sqd potius in quantum creatura debet subjici Deo, ut in ea divina operatio impleatur, quae quidem est, ut talis natura tales conditiones et proprietates habeat, et quod talia

operans talia consequatur. Dum igitur naturalia carent primo debito idest meriti), non autem earent Secundo naturae): sed supernaturalia utroque debito carent , . Nequit iudidius declarari doctrina cath0lica circa naturalem et supernaturalem ordinem. CL Martin. de Ripalia - de ente Supernaturali ete. - Malignon - Quaestio de supernaturali - Parisiis - 4863). , Naturalis et supernaturalis notione generatim explicata,

quae postea iugulentior evadet, existentiam prioris ordinis philosophice ostendimus. Et sane: 3.' Quisquis Deum esse e0ncedit, illico fateri debet, Deum infinitum, sapientissimum, omnipotentem, etc. lum